26.09.2013 Views

AZART-alfabet van Guy Rombouts - Storm op komst

AZART-alfabet van Guy Rombouts - Storm op komst

AZART-alfabet van Guy Rombouts - Storm op komst

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Het educatief lespakket ‘<strong>AZART</strong>-<strong>alfabet</strong> <strong>van</strong> <strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong>’ is een project <strong>van</strong> STORMOPKOMST<br />

Educatief pakket voor in de klas, tentoonstelling of zomaar...<br />

Activiteiten voor 8- tot 12-jarigen


INHOUD<br />

VOORWOORD<br />

GUY ROMBOUTS?<br />

<strong>AZART</strong> ALFABET?<br />

FILOSOFEREN OVER HET<br />

ALFABET<br />

J GN TKST<br />

1001 DINGEN<br />

<strong>AZART</strong> SCHRIJVEN<br />

KLANKEN VAN <strong>AZART</strong><br />

EXTRA <strong>AZART</strong><br />

COLOFON<br />

BIJLAGEN<br />

3<br />

4<br />

5<br />

9<br />

11<br />

12<br />

14<br />

16<br />

18<br />

19


VOORWOORD<br />

Beste leerkracht,<br />

Deze brochure helpt je om met je klas dieper in te gaan<br />

<strong>op</strong> het werk <strong>van</strong> beeldend kunstenaar <strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong><br />

en creatief aan de slag te gaan met het <strong>AZART</strong>-<strong>alfabet</strong><br />

dat hij ontwikkelde.<br />

De bedoeling <strong>van</strong> dit lespakket is dat leerlingen stilstaan<br />

bij het gebruik <strong>van</strong> taal, communicatiemiddelen,<br />

<strong>alfabet</strong> en het schrift.<br />

We filosoferen over het ontstaan, het gebruik en doel<br />

<strong>van</strong> ons <strong>alfabet</strong>. Leerlingen zullen dieper ingaan <strong>op</strong> het<br />

hoe, wat, waarom en waarvoor. Dit <strong>op</strong> een creatieve en<br />

inspirerende wijze.<br />

Het educatieve pakket is ook een aanzet om de tentoonstelling<br />

<strong>van</strong> <strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong> te bezoeken in cc De<br />

Werft te Geel. Deze tentoonstelling lo<strong>op</strong>t <strong>van</strong> 23 februari<br />

tot en met 10 maart 2013.<br />

Tijdens de periode <strong>van</strong> de tentoonstelling worden er<br />

worksh<strong>op</strong>s gegeven die in het verlengde liggen <strong>van</strong> dit<br />

educatief pakket.<br />

Bij de ontwikkeling <strong>van</strong> de lessen hanteerden we een<br />

aantal kunsteducatieve uitgangspunten. Bij elk deel<br />

staan leergebiedoverschrijdende eindtermen, materialenlijst,<br />

lesduur, lesinfo en lesverlo<strong>op</strong> beschreven.<br />

Je moet niet elke lesactiviteit of <strong>op</strong>dracht uitvoeren met<br />

je klas, je kan zelf beslissen welke <strong>op</strong>drachten je kiest<br />

en hoeveel tijd je hieraan wil spenderen.<br />

Alvast veel enthousiasme, plezier en creativiteit toegewenst!<br />

3


GUY ROMBOUTS?<br />

<strong>AZART</strong> ALFABET?<br />

<strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong> (°1949) groeide <strong>op</strong> als enige zoon in een<br />

familie <strong>van</strong> drukkers. Zijn vader had een drukkerij en was<br />

uitgever <strong>van</strong> het Nieuwsblad <strong>van</strong> Geel. In zijn jongere jaren<br />

genoot hij een <strong>op</strong>leiding tot typograaf omdat hij zijn fascinatie<br />

voor de taal en het schrift verder wilde ontwikkelen.<br />

In zijn latere leven ontdekte hij de meer beeldende kant <strong>van</strong><br />

het <strong>alfabet</strong> en raakte erdoor gebeten. Deze fascinatie voor<br />

vormen zou hij de rest <strong>van</strong> zijn leven meedragen. In zijn<br />

kunst verweeft hij tekensystemen, taal en schrift. Uiteindelijk<br />

heeft hij dus niet moeten kiezen tussen de drukkerij en<br />

het kunstenaarschap, hij heeft beide met elkaar verstrengeld.<br />

In het begin <strong>van</strong> zijn artistieke productie verzamelde <strong>Guy</strong><br />

<strong>Rombouts</strong> voorwerpen waar<strong>van</strong> de naam uit drie letters<br />

bestaat, beginnend met telkens een andere letter. Deze 24<br />

objecten - voor de letters Q en X vond hij geen equivalent<br />

- werden <strong>op</strong> <strong>alfabet</strong>ische wijze gerangschikt en zo tentoongesteld<br />

in een galerie. Hieruit ontstonden pictogrammen die<br />

de aanleiding vormden voor het uiteindelijke <strong>AZART</strong>-<strong>alfabet</strong>.<br />

De letters zijn gebaseerd <strong>op</strong> vormen waar<strong>van</strong> de naam<br />

begint met dezelfde letter. Zo heeft de ‘h’ de vorm <strong>van</strong> een<br />

haarspeld, de ‘k’ heeft de vorm <strong>van</strong> kantelen en de ‘l’ is<br />

lancetvormig. <strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong> en zijn vrouw Monica Droste<br />

(1958-1998) vertrokken <strong>van</strong> ons het latijnse <strong>alfabet</strong> (ons<br />

abc) en k<strong>op</strong>pelden aan elke letter een naam of begrip, een<br />

bepaald soort lijn, een kleur en een klank.<br />

<strong>AZART</strong> is geen taal, maar een <strong>alfabet</strong>: met aaneengesloten<br />

letters vormt <strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong> woordbeelden die een<br />

<strong>AZART</strong>-kenner kan ontcijferen, maar die ook als beeld tot de<br />

verbeelding spreken.<br />

Met dit <strong>alfabet</strong> kunnen we ook zelf oneindig veel vormen<br />

creëren. In dit educatief pakket gaan we stap voor stap aan<br />

de slag.<br />

4


FILOSOFEREN OVER<br />

HET ALFABET<br />

DOELSTELLINGEN<br />

MATERIALENLIJST<br />

LESDUUR<br />

LESINFO<br />

In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan leergebiedoverschrijdende<br />

eindtermen 1.2, 1.6, 1.9, 2 & 3 <strong>van</strong><br />

sociale vaardigheden <strong>van</strong> het basisonderwijs.<br />

In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan de leergebieden<br />

1.3, 6.1, 6.4, 6.5 <strong>van</strong> muzische vorming .<br />

Verschillende talen/<strong>alfabet</strong>ten<br />

Inkt/verf<br />

Papier<br />

Potlood<br />

Ongeveer 30 minuten<br />

Filosofie begint met verwondering. Daarbij is het belangrijk<br />

om geen vooroordelen te hebben, maar zelf te denken en<br />

te oordelen. We mogen niet voldaan zijn na het eerste het<br />

beste antwoord, we stellen dingen in vraag. Bij filosoferen<br />

gaat het om argumenten en ideeën. Je bedenkt en argumenteert,<br />

bouwt een gedachte <strong>op</strong> <strong>van</strong> iemand anders, of<br />

breekt er eentje af met <strong>op</strong>bouwende gedachten waarom dat<br />

niet zou kunnen of hoe het beter zou lukken. Filosoferen<br />

is altijd taal en komt het best tot stand in een dialoog of<br />

discussie.<br />

Zeg aan de leerlingen dat iedere gedachte gerespecteerd<br />

wordt. Alles mag gezegd worden: alle antwoorden zijn<br />

goed. Als je iets niet durft te zeggen, moet je dit ook niet.<br />

Wie het woord ‘filosoferen’ te zwaar vindt, kan kiezen voor<br />

een alternatief als ‘denken over denken’.<br />

Een kring lijkt de meest geëigende vorm voor het filosofisch<br />

gesprek. Ook als het enige organisatie in de klas vergt,<br />

is dit functioneel.<br />

Als je een grote groep hebt en er is de mogelijkheid om met<br />

een halve groep te werken in afwisseling met een andere<br />

activiteit, dan kan dat zeker helpen om het gesprek te ontwikkelen.<br />

Het is evenwel niet onmogelijk om met de hele<br />

groep een goed gesprek te voeren.<br />

Wie spreekt tegen wie? In het begin spreken de leerlingen<br />

vooral tegen de leerkracht. Dit zijn ze gewend. Stimuleer<br />

toch je leerlingen om ook tegen elkaar te praten. In<br />

het begin moet je je als leerkracht dwingen om niet te veel<br />

aan het woord te zijn. Hoe minder je zegt, hoe belangrijker<br />

het wordt wanneer je wat zegt en wat je zegt. Dit kan je<br />

bijvoorbeeld <strong>op</strong>lossen door een algemene vraag te stellen<br />

5


LESVERLOOP<br />

EXTRA VRAGEN<br />

waar iedereen over nadenkt. Geef het woord aan een leerling<br />

die er iets over zeggen wil. Deze noemt zelf de naam<br />

<strong>van</strong> de volgende leerling die het woord krijgt.<br />

Orde tijdens het gesprek: Er zijn vele regels denkbaar om<br />

het gesprek in goede banen te leiden. Spreek één voor één,<br />

zodat je kunt horen wat de ander zegt. Je kan ook afspraken<br />

maken over enkele gebaren.<br />

- Vinger <strong>op</strong>steken betekent: ik wil iets zeggen over het onderwerp.<br />

- Hand of vuist <strong>op</strong>steken: ik wil reageren <strong>op</strong> iemand anders.<br />

- Twee vingers <strong>op</strong>steken: ik wil iets vragen aan een ander.<br />

- Heftig zwaaien met je arm: ik heb dringend iets heel belangrijks<br />

te zeggen.<br />

Het kan ook heel goed werken om tijdens het gesprek<br />

momenten toe te laten waarin velen dwars door elkaar heen<br />

spreken. Dat lijkt chaotisch, maar kan de gedachtenvorming<br />

wel positief beïnvloeden.<br />

- Wat versta jij onder het <strong>alfabet</strong>? Een letter of karakter is<br />

een teken om in de geschreven taal één of enkele <strong>op</strong>eenvolgende<br />

klanken uit de gesproken taal weer te geven. De<br />

letters die in een taal gebruikt worden, vormen samen het<br />

<strong>alfabet</strong> <strong>van</strong> die taal.<br />

- Hoe communiceerde men toen er nog geen <strong>alfabet</strong> bestond?<br />

- Werd het geschreven woord meteen geaccepteerd, denk<br />

je?<br />

- Kan je denken zonder taal?<br />

- Als jij droomt, droom je dan met taal of met beelden?<br />

- Wat als we geen taal zouden kennen? Hoe zouden we dan<br />

denken en dromen?<br />

- Wie weet wat het verschil is tussen het <strong>alfabet</strong> en het<br />

schrift? Het verschil tussen communicatie en taal? Het verschil<br />

tussen taal en schrift?<br />

- Is het <strong>alfabet</strong> dat wij kennen voor iedereen toegankelijk?<br />

- Hoe is men tot de vormgeving <strong>van</strong> het <strong>alfabet</strong> gekomen?<br />

- Noem zoveel mogelijk communicatiemiddelen. Postduif,<br />

seinsignaal, spreekbuis, rooksignaal,…<br />

- Hoe kunnen we <strong>van</strong><strong>op</strong> grote afstand met elkaar communiceren?<br />

Jij staat aan de overkant <strong>van</strong> een groot meer en je<br />

6


EXTRA INFO<br />

moet iets zeggen.<br />

- Weet iemand wat morse is?<br />

Morsesignalen kunnen <strong>op</strong> verschillende manieren verzonden<br />

worden: als een audiosignaal, een vast radiosignaal dat<br />

aan en uit geschakeld wordt, een elektrische puls via een<br />

telegraafdraad, of als een mechanisch of zichtbaar signaal,<br />

zoals een seinlamp. Dit is dus ook een soort <strong>van</strong> communicatiemiddel.<br />

De leerkracht kan gebruik maken <strong>van</strong> een<br />

zaklantaarn om dit te demonstreren .<br />

- Welke <strong>alfabet</strong>ten zijn er? Latijns, Grieks, Arabisch, gebarentaal,<br />

braille…<br />

- Welke leerling <strong>van</strong> de klas kan een ander <strong>alfabet</strong> schrijven?<br />

- Je kan als leerkracht verder ingaan <strong>op</strong> de antwoorden <strong>van</strong><br />

de leerlingen. Het gesprek zal zichzelf sturen.<br />

-> Communicatiemiddelen: mondeling, schriftelijk, gebaren,<br />

geluiden, hulpmiddelen zoals tam tam, postduif, rook,<br />

zaklamp, perkament, papier, computer, telefoon...<br />

-> Taal: woorden en zinnen die iets betekenen; die kunnen<br />

<strong>op</strong> diverse manieren gecommuniceerd worden. (zie communicatiemiddelen)<br />

-> Schrift: een geschreven neerslag <strong>van</strong> taal, via beeldtekens<br />

of lettertekens.<br />

-> Alfabet: lettertekens die in een bepaalde volgorde een<br />

woord vormen; je gebruikt ze om in het <strong>alfabet</strong>isch schrift<br />

via taal te communiceren.<br />

-> Beeldschrift, pictografisch schrift of ideografisch schrift<br />

is de oudste vorm <strong>van</strong> schrift <strong>op</strong> aarde. Het werd rond 3300<br />

v. Chr. in Sumer uitgevonden.<br />

Oorspronkelijk werd het vooral gebruikt om aantallen uit te<br />

drukken, bij wijze <strong>van</strong> betalingsbewijs. Drie koeien werden<br />

afgebeeld als drie koeienk<strong>op</strong>pen. Later werden de afbeeldingen<br />

als een soort rebus gebruikt waarin de afbeeldingen<br />

ieder de waarde <strong>van</strong> een lettergreep kregen. Omdat<br />

het tekenen <strong>van</strong> de afbeeldingen tijdrovend en lastig was,<br />

ontwikkelde het schrift zich later in het spijkerschrift dat<br />

eenvoudiger was om te leren schrijven. Schrijvers waren<br />

veel gevraagd voor de administratie <strong>van</strong> stad en tempel. Het<br />

schrift is zo’n slordige 5300 jaar oud.<br />

-> Alfabetisch schrift heeft maar een paar tientallen tekens<br />

waarmee je kan schrijven en lezen in tegenstelling tot<br />

de duizenden tekens <strong>van</strong> beeldschriften. Het schrift is een<br />

systeem om taal grafisch weer te geven: het is een methode<br />

7


om een boodschap vast te leggen en over een afstand (in<br />

plaats en tijd) te kunnen vervoeren.<br />

-> Evolutie <strong>van</strong> het schrift: de allereerste schriften bestonden<br />

uit gestileerde symbolen voor concrete begrippen. Als<br />

men het woord voor waterkan wilde <strong>op</strong>schrijven, maakte<br />

men een tekening <strong>van</strong> een kan. Dit noemt men een pictogram.<br />

Later volgde het gebruik <strong>van</strong> ideogrammen:<br />

het teken voor “zon” werd ook gebruikt voor begrippen<br />

als “dag” en “licht”. Nog later verbond men pictogrammen<br />

met de klank <strong>van</strong> het woord (fonogrammen). Het teken<br />

<strong>van</strong> de waterkan kon bijvoorbeeld ook gebruikt worden in<br />

de zin “dat kan ik” of in het woord “kant”. Pictogrammen,<br />

ideogrammen en fonogrammen werden door elkaar gebruikt<br />

en leverden een soort rebusschrift <strong>op</strong>. Voorbeelden hier<strong>van</strong><br />

zijn het spijkerschrift (3000 v. Chr. , Soemerië) en de vroege<br />

hiërogliefen (2500 v. Chr. , Egypte). De Egyptenaren gingen<br />

het verst met de ontwikkeling tot klankschrift.<br />

8


J GN TKST<br />

DOELSTELLINGEN<br />

MATERIALENLIJST<br />

LESDUUR<br />

LESINFO<br />

LESVERLOOP<br />

In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan leergebiedoverschrijdende<br />

eindtermen 3 & 6 <strong>van</strong> leren leren en 2<br />

& 3 <strong>van</strong> sociale vaardigheden <strong>van</strong> het basisonderwijs.<br />

In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan de leergebieden<br />

3.3, 6.1, 6.3, 6.5 <strong>van</strong> muzische vorming en 1.1, 1.9,<br />

4.8 <strong>van</strong> Nederlands.<br />

Tekst<br />

Bladzijden uit vertelboek<br />

Zwart stiftje<br />

Ongeveer 30 minuten<br />

Wat als het <strong>alfabet</strong> niet zou zijn zoals het is? Als er bepaalde<br />

letters niet zouden bestaan, zouden we dan ook andere<br />

woorden krijgen?<br />

- Laat één <strong>van</strong> de leerlingen een gedicht luid<strong>op</strong> lezen. Je<br />

geeft hem of haar een gedicht zonder klinkers, maar je doet<br />

alsof het normaal is. Geef nu hetzelfde gedicht mét klinkers<br />

en laat dit <strong>op</strong>nieuw lezen.<br />

- Kennen je leerlingen een taal waarin er geen klinkers gebruikt<br />

worden? Bijvoorbeeld Hebreeuws.<br />

- Je kan ook zelf een woord kiezen en de letters die niet<br />

voorkomen in bv. het woord ‘<strong>alfabet</strong>’ of in je eigen naam<br />

zwart maken en luid<strong>op</strong> lezen.<br />

- Geef je leerlingen allemaal een bladzijde uit een dichtbundel.<br />

Iedereen neemt een woord naar keuze en de letters<br />

<strong>van</strong> dat woord worden doorstreept met een zwart stiftje.<br />

Breng al deze werkjes samen en maak er één groot geheel<br />

<strong>van</strong>!<br />

- Laat de leerlingen een gedicht omzetten in SMS-taal. Vaak<br />

is SMS-taal zonder klinkers en toch begrijpelijk. Deze afkortingen<br />

worden bijna codes.<br />

9


EXTRA INFO<br />

Ndr d bmn<br />

Vrndn zjn ht, bmn<br />

d gsprkkn mt j vrn<br />

j gdchtn ltn gn<br />

ls hn bldrn<br />

ht lcht ltn schmmln.<br />

Ht zjn j vrndn, bmn.<br />

Hn schdw lggn z<br />

ls n rm m j hn<br />

ls j lln wlt zjn<br />

n nt lln wlt zjn.<br />

Onder de bomen<br />

Vrienden zijn het, bomen<br />

die gesprekken met je voeren<br />

je gedachten laten gaan<br />

als hun bladeren<br />

het licht laten schommelen.<br />

Het zijn je vrienden, bomen.<br />

Hun schaduw leggen ze<br />

als een arm om je heen<br />

als je alleen wilt zijn<br />

en niet alleen wilt zijn.<br />

10


1001 DINGEN<br />

DOELSTELLINGEN<br />

MATERIALENLIJST<br />

LESDUUR<br />

LESINFO<br />

LESVERLOOP<br />

In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan de leergebieden<br />

1.3, 1.5 <strong>van</strong> muzische vorming.<br />

Verschillende voorwerpen<br />

Ongeveer 30 minuten<br />

De titel <strong>van</strong> dit deel is een verwijzing naar het werk ‘1001<br />

dingen’ <strong>van</strong> <strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong>.<br />

Het doel is na te gaan hoe het <strong>alfabet</strong> <strong>op</strong> verschillende<br />

manieren gebruikt kan worden en hoe we kunnen spelen<br />

met woorden. De <strong>op</strong>drachten zijn <strong>op</strong>gebouwd net zoals<br />

<strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong> een weg heeft moeten afleggen om tot zijn<br />

<strong>alfabet</strong> te komen. ‘1001 dingen’ is een verzameling <strong>van</strong><br />

1001 voorwerpen <strong>van</strong> 18 frank, <strong>alfabet</strong>isch gerangschikt in<br />

hun respectievelijke lettervorm. Een zak zuurtjes lag dan<br />

bij de ‘z’. Ga aan de slag in de klas met de eerste letter <strong>van</strong><br />

verschillende objecten. Waarschijnlijk zullen jullie geen 1001<br />

dingen bij elkaar krijgen maar het is natuurlijk wel een uitdaging!<br />

- De leerkracht legt verschillende materialen in een bepaalde<br />

volgorde. Bv: STORMOPKOMST= Soeplepel, Theezakje,<br />

Onderlegger, Ritssluiting, Meetlat, Olie, Paardje(speelgoed),<br />

Komkommer, Oorbel, Maatbeker, Sleutel, Tandpasta.<br />

Laat de leerlingen eerst alle voorwerpen benoemen en laat<br />

nadien een leerling elke eerste letter <strong>van</strong> de voorwerpen <strong>op</strong><br />

het bord schrijven. Zo gaan ze uiteindelijk zelf zien dat er<br />

een woord is gevormd.<br />

- De leerlingen vormen nu zelf een woord. Je geeft ze een<br />

woord en voorwerpen, de leerlingen moeten dit nu in de<br />

juiste volgorde leggen. Bijvoorbeeld het woord <strong>alfabet</strong>: Appel,<br />

Lepel, Fles, Appelsien, Banaan, Eikel, Tak.<br />

Je legt deze voorwerpen <strong>op</strong> de grond of <strong>op</strong> een tafel. Je kan<br />

bijvoorbeeld telkens iemand anders aanduiden om de volgende<br />

letter <strong>op</strong> de juiste plaats te leggen.<br />

- Laat de leerlingen nu verschillende voorwerpen zoeken in<br />

de klas, hun boekentas, wat ze aanhebben… en laat ze hier<br />

klassikaal een woord of een zin mee vormen.<br />

11


<strong>AZART</strong><br />

SCHRIJVEN<br />

DOELSTELLINGEN<br />

MATERIALENLIJST<br />

LESDUUR<br />

LESINFO<br />

LESVERLOOP<br />

EXTRA OPDRACHTEN ROND DIT<br />

THEMA<br />

In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan de leergebieden<br />

1.2, 1.4, 1.5, 1.6, 6.4, 6.5 <strong>van</strong> muzische vorming.<br />

Vertaling <strong>van</strong> <strong>AZART</strong> voor elke leerling in bijlage<br />

Papier<br />

Potloden<br />

Eventueel kleurpotloden<br />

Klei<br />

Ijzerdraad en rietjes<br />

Gekleurd papier<br />

Aardappelen of gummen<br />

Inkt of verf<br />

Ongeveer 30 minuten<br />

De leerlingen hebben al kennis gemaakt met het <strong>AZART</strong><strong>alfabet</strong><br />

en weten waar de oorsprong <strong>van</strong> dit <strong>alfabet</strong> ligt. Nu<br />

leren we <strong>AZART</strong> schrijven.<br />

- K<strong>op</strong>ieër het <strong>AZART</strong>-<strong>alfabet</strong> in bijlage voor je leerlingen en<br />

deel het uit. Leerlingen nemen een vel papier en schrijven<br />

er één woord in het <strong>AZART</strong> <strong>op</strong>. (Beperk dit eerst tot een<br />

woord <strong>van</strong> maximum 4 letters)<br />

- Laat de leerlingen experimenteren met de vormen. Belangrijk<br />

in <strong>AZART</strong> is dat een woord moet sluiten: begin en<br />

eindletter <strong>van</strong> een woord raken elkaar (voorbeeld <strong>op</strong> de<br />

voorpagina. De woorden storm <strong>op</strong> <strong>komst</strong> zijn getekend in<br />

drie woordbeelden). Eenzelfde woord kan je totaal anders<br />

vormgeven: klein, groot, uitgerekt, omgekeerd…<br />

- Opeenstapeling <strong>van</strong> woorden: elke leerling krijgt een letter<br />

uit het <strong>alfabet</strong> en moet deze in <strong>AZART</strong> maken uit klei<br />

of ijzerdraad; als leerkracht maak je hierin de keuze. Met<br />

ijzerdraad kan je nog meer experimenteren door er bijvoorbeeld<br />

rietjes over te schuiven. De A ligt onderaan en de B<br />

erboven<strong>op</strong> enz. Zo verkrijg je een hele stapel <strong>van</strong> letters. Je<br />

kan door het <strong>alfabet</strong> kijken omdat je enkel met de omtrek<br />

hebt gewerkt. Je verkrijgt een beeldend, driedimensionaal<br />

werk.<br />

- Eigen naam in <strong>AZART</strong>: leerlingen schrijven hun naam<br />

in <strong>AZART</strong> en werken enkel met de uiteindelijke vorm. Ze<br />

nemen de bijpassende kleur (kleuren die je hebt en die het<br />

dichtst bij de officiële kleuren <strong>van</strong> <strong>AZART</strong> aanleunen) <strong>van</strong><br />

de eerste letter en knippen/scheuren deze uit. Zo heb je<br />

een tweedimensionale vorm <strong>van</strong> je naam. Als je denkt dat<br />

12


dit te moeilijk is, geef je de <strong>op</strong>dracht om met lidwoorden<br />

aan de slag te gaan. Deze kan je makkelijker sluiten omdat<br />

ze minder letters hebben.<br />

- Laat de leerlingen afdrukken <strong>van</strong> hun eigen vorm maken.<br />

De stempels kan je eenvoudig maken uit aardappelen of<br />

gummen. Wanneer je de stempel inwrijft met inkt of verf<br />

kan je afdrukken maken.<br />

13


KLANKEN VAN<br />

<strong>AZART</strong><br />

DOELSTELLINGEN<br />

MATERIALENLIJST<br />

LESDUUR<br />

LESINFO<br />

LESVERLOOP<br />

In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan leergebiedoverschrijdende<br />

eindtermen 3 <strong>van</strong> leren leren en 2 <strong>van</strong><br />

sociale vaardigheden <strong>van</strong> het basisonderwijs.<br />

In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan de leergebieden<br />

2.1, 2.2, 4.1, 4.4, 6.1, 6.3, 6.4 <strong>van</strong> muzische vorming.<br />

<strong>AZART</strong>-<strong>alfabet</strong> in bijlage<br />

Computer<br />

Allerlei materialen (deze kan je gewoon vinden in de klas, in<br />

de boekentas, in de kast, refter...)<br />

Ongeveer 20 minuten<br />

<strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong> is al zijn hele leven bezig met taal, de vorm<br />

en de betekenis er<strong>van</strong>. Voor hij dit nieuwe <strong>alfabet</strong> ontwikkelde,<br />

experimenteerde hij eerst met het <strong>alfabet</strong> dat we<br />

kennen. Hij maakte lijstjes <strong>van</strong> drieletterwoorden, dan<br />

<strong>alfabet</strong>ische lijsten, vervolgens lijstjes <strong>van</strong> rivieren. Aan het<br />

<strong>AZART</strong>-<strong>alfabet</strong> heeft hij zelfs klanken toegevoegd. Bv. “aha”,<br />

belgeluid… Net zoals wij klanken hebben voor ons <strong>alfabet</strong>.<br />

Zoals wij geluiden hebben bij ons <strong>alfabet</strong> (a, bee, see, dee,<br />

ee, ef,…) heeft het <strong>AZART</strong>-<strong>alfabet</strong> ook geluiden. Je kan deze<br />

geluiden horen <strong>op</strong> www.azart.be en je kan ermee aan de<br />

slag gaan.<br />

- Hoe klinkt jouw naam in <strong>AZART</strong>?<br />

- Zeg je naam in <strong>AZART</strong> en geef er een beweging bij die bij<br />

jezelf past. Bij elke letter maak je een andere beweging.<br />

- Communiceer in <strong>AZART</strong> <strong>op</strong> basis <strong>van</strong> de geluiden. Je kan<br />

de geluiden nabootsen met je stem. Denk aan Jabbertalk<br />

= een vorm <strong>van</strong> vocale muziek met abstracte taal en klank.<br />

Jabbertalk wordt ook gebruikt om in drama een improvisatiewijze<br />

aan te duiden waarbij acteurs klanken gebruiken<br />

zonder herkenbare woorden. Via intonatie, volume en<br />

lichaamstaal kan dan veel betekenis worden overgebracht<br />

zonder hiervoor een herkenbare taal te hoeven gebruiken.<br />

- Als je in de klas over een computer en geluid beschikt kan<br />

je zelf aan de slag gaan met de geluiden. Je kan een leerling<br />

naar de computer laten komen en een woord of zin<br />

laten vertalen in geluid. Laat leerlingen raden welk woord<br />

dit is.<br />

14


- Laat je leerlingen zoeken naar materialen waar je geluiden<br />

mee kan maken. Dit kan gaan <strong>van</strong> stylo’s, kaften, brooddozen<br />

tot boeken. Geef ze 10 minuten de tijd om een voorwerp<br />

te zoeken waarmee ze een speciaal geluid mee kunnen maken.<br />

Laat ze ook de klank benoemen en k<strong>op</strong>pel terug naar<br />

het <strong>AZART</strong>-<strong>alfabet</strong>. Dit kan je om de beurt klassikaal laten<br />

horen.<br />

15


EXTRA <strong>AZART</strong><br />

DOELSTELLINGEN<br />

MATERIALENLIJST<br />

LESDUUR<br />

LESINFO<br />

LESVERLOOP<br />

In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan leergebiedoverschrijdende<br />

eindtermen 3 <strong>van</strong> leren leren en 2 <strong>van</strong><br />

sociale vaardigheden <strong>van</strong> het basisonderwijs.<br />

In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan de leergebieden<br />

1.2, 1.4, 2.1, 5.2, 5.4, 5.5, 6.1, 6.3, 6.4, 6.5 <strong>van</strong><br />

muzische vorming.<br />

Ijzerdraad<br />

Papier<br />

Klei<br />

Overheadprojector<br />

Computer<br />

Kleurentape<br />

Wol<br />

Lijm<br />

Karton<br />

Inkt/ verf<br />

Inktroller<br />

Lepel<br />

Zaklantaarn<br />

Bijlage <strong>van</strong> gebarentaal<br />

Tekst<br />

Inkt/verf<br />

Zelf te bepalen<br />

Deze <strong>op</strong>drachten zijn bedoeld als extra materiaal om in de<br />

klas aan de slag te gaan.<br />

- Leerlingen maken hun naam zeer klein en fijn in ijzerdraad.<br />

Deze worden allemaal verzameld <strong>op</strong> een overheadprojector.<br />

Deze overheadprojector schijnt door een donkere<br />

ruimte. Zo krijgen we een kamer vol tekens in <strong>AZART</strong>-schrift<br />

geprojecteerd.<br />

- Leerlingen zoeken zelf naar bijpassende geluiden voor hun<br />

naam, geïnspireerd <strong>op</strong> het <strong>AZART</strong>. Deze worden <strong>op</strong>genomen<br />

en afgespeeld.<br />

- Op de vloer of de ramen kan je met kleurentape tekens<br />

kleven.<br />

- Iedereen maakt een bepaalde letter uit papier/ ijzerdraad/<br />

klei en deze worden verzameld in de klas.<br />

16


Leerlingen kunnen met deze letters samen woorden maken<br />

en naar vormen zoeken.<br />

- Met een bol wol kan je ook aan de slag gaan. Knip verschillende<br />

stukken wol <strong>van</strong> ongeveer 15 cm. Met deze stukken<br />

kan je ook weer woorden maken en zoeken naar vormen.<br />

Die kan je daarna eventueel <strong>op</strong> een groot papier kleven. De<br />

woordvormen mogen elkaar overlappen.<br />

- Als je de pure vorm uitknipt in karton en deze <strong>op</strong> een<br />

ander stuk karton kleeft kan je gaan drukken. Met hoogdruktechniek<br />

krijg je verrassend mooie resultaten!<br />

17


COLOFON<br />

PUBLICATIE<br />

Opdracht en concept<br />

Tekst<br />

Beeld<br />

Feedback en eindredactie<br />

Vormgeving<br />

Campagnebeeld<br />

Spreiding<br />

Met dank aan<br />

Contactgegevens<br />

TENTOONSTELLING<br />

Samenstelling<br />

Realisatie<br />

Locatie<br />

Openingsuren<br />

WORKSHOPS<br />

Docent<br />

Locatie<br />

Leeftijd<br />

Duur<br />

Max. deelnemers<br />

Prijs<br />

Inschrijven<br />

Datums worksh<strong>op</strong><br />

STORMOPKOMST & cc De Werft<br />

Petra Geeraerts (3 BAS0 PO-PKV Thomas More Kempen)<br />

<strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong><br />

Sarah <strong>Rombouts</strong> & Marleen Baeten<br />

Petra Geeraerts<br />

Oeyen en winters<br />

Gratis te downloaden <strong>op</strong> www.storm<strong>op</strong><strong>komst</strong>.be<br />

<strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong>, CC de Werft Geel, de Warande Turnhout,<br />

Stad Turnhout, Provincie Antwerpen, de Vlaamse Gemeenschap<br />

en Klara<br />

info@storm<strong>op</strong><strong>komst</strong>.be, Warandestraat 42, 2300 Turnhout<br />

Schrijven en wrijven in’t schrijn - <strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong><br />

<strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong> & Kris Cuypers<br />

CC De Werft & STORMOPKOMST<br />

De Schrijnwerkerij, Centrumparking Nieuwstraat te Geel.<br />

22 februari tot en met 17 maart 2013,<br />

vrijdag, zaterdag & zondag <strong>van</strong> 14 tot 17 uur.<br />

Bij deze tentoonstelling worden ook worksh<strong>op</strong>s voor scholen<br />

aangeboden<br />

Joke Verlinden<br />

Schrijnwerkerij, Centrumparking Nieuwstraat in Geel<br />

<strong>van</strong>af het 3de leerjaar<br />

Op afspraak, minimum een halve dag.<br />

20 kinderen per sessie<br />

€2/halve dag<br />

paul.neefs@geel.be of 014-566662<br />

woensdag 27 februari (voormiddag)<br />

maandag 4 maart (namiddag)<br />

maandag 11 maart (hele dag)<br />

dinsdag 12 maart (hele dag)<br />

woensdag 13 maart (voormiddag)<br />

18


BIJLAGEN<br />

GEBARENTAAL<br />

<strong>AZART</strong>-ALFABET<br />

<strong>AZART</strong>-ALFABET FIGUREN<br />

STORM OP KOMST IN <strong>AZART</strong><br />

20<br />

21<br />

23<br />

24<br />

19

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!