AZART-alfabet van Guy Rombouts - Storm op komst
AZART-alfabet van Guy Rombouts - Storm op komst
AZART-alfabet van Guy Rombouts - Storm op komst
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Het educatief lespakket ‘<strong>AZART</strong>-<strong>alfabet</strong> <strong>van</strong> <strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong>’ is een project <strong>van</strong> STORMOPKOMST<br />
Educatief pakket voor in de klas, tentoonstelling of zomaar...<br />
Activiteiten voor 8- tot 12-jarigen
INHOUD<br />
VOORWOORD<br />
GUY ROMBOUTS?<br />
<strong>AZART</strong> ALFABET?<br />
FILOSOFEREN OVER HET<br />
ALFABET<br />
J GN TKST<br />
1001 DINGEN<br />
<strong>AZART</strong> SCHRIJVEN<br />
KLANKEN VAN <strong>AZART</strong><br />
EXTRA <strong>AZART</strong><br />
COLOFON<br />
BIJLAGEN<br />
3<br />
4<br />
5<br />
9<br />
11<br />
12<br />
14<br />
16<br />
18<br />
19
VOORWOORD<br />
Beste leerkracht,<br />
Deze brochure helpt je om met je klas dieper in te gaan<br />
<strong>op</strong> het werk <strong>van</strong> beeldend kunstenaar <strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong><br />
en creatief aan de slag te gaan met het <strong>AZART</strong>-<strong>alfabet</strong><br />
dat hij ontwikkelde.<br />
De bedoeling <strong>van</strong> dit lespakket is dat leerlingen stilstaan<br />
bij het gebruik <strong>van</strong> taal, communicatiemiddelen,<br />
<strong>alfabet</strong> en het schrift.<br />
We filosoferen over het ontstaan, het gebruik en doel<br />
<strong>van</strong> ons <strong>alfabet</strong>. Leerlingen zullen dieper ingaan <strong>op</strong> het<br />
hoe, wat, waarom en waarvoor. Dit <strong>op</strong> een creatieve en<br />
inspirerende wijze.<br />
Het educatieve pakket is ook een aanzet om de tentoonstelling<br />
<strong>van</strong> <strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong> te bezoeken in cc De<br />
Werft te Geel. Deze tentoonstelling lo<strong>op</strong>t <strong>van</strong> 23 februari<br />
tot en met 10 maart 2013.<br />
Tijdens de periode <strong>van</strong> de tentoonstelling worden er<br />
worksh<strong>op</strong>s gegeven die in het verlengde liggen <strong>van</strong> dit<br />
educatief pakket.<br />
Bij de ontwikkeling <strong>van</strong> de lessen hanteerden we een<br />
aantal kunsteducatieve uitgangspunten. Bij elk deel<br />
staan leergebiedoverschrijdende eindtermen, materialenlijst,<br />
lesduur, lesinfo en lesverlo<strong>op</strong> beschreven.<br />
Je moet niet elke lesactiviteit of <strong>op</strong>dracht uitvoeren met<br />
je klas, je kan zelf beslissen welke <strong>op</strong>drachten je kiest<br />
en hoeveel tijd je hieraan wil spenderen.<br />
Alvast veel enthousiasme, plezier en creativiteit toegewenst!<br />
3
GUY ROMBOUTS?<br />
<strong>AZART</strong> ALFABET?<br />
<strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong> (°1949) groeide <strong>op</strong> als enige zoon in een<br />
familie <strong>van</strong> drukkers. Zijn vader had een drukkerij en was<br />
uitgever <strong>van</strong> het Nieuwsblad <strong>van</strong> Geel. In zijn jongere jaren<br />
genoot hij een <strong>op</strong>leiding tot typograaf omdat hij zijn fascinatie<br />
voor de taal en het schrift verder wilde ontwikkelen.<br />
In zijn latere leven ontdekte hij de meer beeldende kant <strong>van</strong><br />
het <strong>alfabet</strong> en raakte erdoor gebeten. Deze fascinatie voor<br />
vormen zou hij de rest <strong>van</strong> zijn leven meedragen. In zijn<br />
kunst verweeft hij tekensystemen, taal en schrift. Uiteindelijk<br />
heeft hij dus niet moeten kiezen tussen de drukkerij en<br />
het kunstenaarschap, hij heeft beide met elkaar verstrengeld.<br />
In het begin <strong>van</strong> zijn artistieke productie verzamelde <strong>Guy</strong><br />
<strong>Rombouts</strong> voorwerpen waar<strong>van</strong> de naam uit drie letters<br />
bestaat, beginnend met telkens een andere letter. Deze 24<br />
objecten - voor de letters Q en X vond hij geen equivalent<br />
- werden <strong>op</strong> <strong>alfabet</strong>ische wijze gerangschikt en zo tentoongesteld<br />
in een galerie. Hieruit ontstonden pictogrammen die<br />
de aanleiding vormden voor het uiteindelijke <strong>AZART</strong>-<strong>alfabet</strong>.<br />
De letters zijn gebaseerd <strong>op</strong> vormen waar<strong>van</strong> de naam<br />
begint met dezelfde letter. Zo heeft de ‘h’ de vorm <strong>van</strong> een<br />
haarspeld, de ‘k’ heeft de vorm <strong>van</strong> kantelen en de ‘l’ is<br />
lancetvormig. <strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong> en zijn vrouw Monica Droste<br />
(1958-1998) vertrokken <strong>van</strong> ons het latijnse <strong>alfabet</strong> (ons<br />
abc) en k<strong>op</strong>pelden aan elke letter een naam of begrip, een<br />
bepaald soort lijn, een kleur en een klank.<br />
<strong>AZART</strong> is geen taal, maar een <strong>alfabet</strong>: met aaneengesloten<br />
letters vormt <strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong> woordbeelden die een<br />
<strong>AZART</strong>-kenner kan ontcijferen, maar die ook als beeld tot de<br />
verbeelding spreken.<br />
Met dit <strong>alfabet</strong> kunnen we ook zelf oneindig veel vormen<br />
creëren. In dit educatief pakket gaan we stap voor stap aan<br />
de slag.<br />
4
FILOSOFEREN OVER<br />
HET ALFABET<br />
DOELSTELLINGEN<br />
MATERIALENLIJST<br />
LESDUUR<br />
LESINFO<br />
In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan leergebiedoverschrijdende<br />
eindtermen 1.2, 1.6, 1.9, 2 & 3 <strong>van</strong><br />
sociale vaardigheden <strong>van</strong> het basisonderwijs.<br />
In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan de leergebieden<br />
1.3, 6.1, 6.4, 6.5 <strong>van</strong> muzische vorming .<br />
Verschillende talen/<strong>alfabet</strong>ten<br />
Inkt/verf<br />
Papier<br />
Potlood<br />
Ongeveer 30 minuten<br />
Filosofie begint met verwondering. Daarbij is het belangrijk<br />
om geen vooroordelen te hebben, maar zelf te denken en<br />
te oordelen. We mogen niet voldaan zijn na het eerste het<br />
beste antwoord, we stellen dingen in vraag. Bij filosoferen<br />
gaat het om argumenten en ideeën. Je bedenkt en argumenteert,<br />
bouwt een gedachte <strong>op</strong> <strong>van</strong> iemand anders, of<br />
breekt er eentje af met <strong>op</strong>bouwende gedachten waarom dat<br />
niet zou kunnen of hoe het beter zou lukken. Filosoferen<br />
is altijd taal en komt het best tot stand in een dialoog of<br />
discussie.<br />
Zeg aan de leerlingen dat iedere gedachte gerespecteerd<br />
wordt. Alles mag gezegd worden: alle antwoorden zijn<br />
goed. Als je iets niet durft te zeggen, moet je dit ook niet.<br />
Wie het woord ‘filosoferen’ te zwaar vindt, kan kiezen voor<br />
een alternatief als ‘denken over denken’.<br />
Een kring lijkt de meest geëigende vorm voor het filosofisch<br />
gesprek. Ook als het enige organisatie in de klas vergt,<br />
is dit functioneel.<br />
Als je een grote groep hebt en er is de mogelijkheid om met<br />
een halve groep te werken in afwisseling met een andere<br />
activiteit, dan kan dat zeker helpen om het gesprek te ontwikkelen.<br />
Het is evenwel niet onmogelijk om met de hele<br />
groep een goed gesprek te voeren.<br />
Wie spreekt tegen wie? In het begin spreken de leerlingen<br />
vooral tegen de leerkracht. Dit zijn ze gewend. Stimuleer<br />
toch je leerlingen om ook tegen elkaar te praten. In<br />
het begin moet je je als leerkracht dwingen om niet te veel<br />
aan het woord te zijn. Hoe minder je zegt, hoe belangrijker<br />
het wordt wanneer je wat zegt en wat je zegt. Dit kan je<br />
bijvoorbeeld <strong>op</strong>lossen door een algemene vraag te stellen<br />
5
LESVERLOOP<br />
EXTRA VRAGEN<br />
waar iedereen over nadenkt. Geef het woord aan een leerling<br />
die er iets over zeggen wil. Deze noemt zelf de naam<br />
<strong>van</strong> de volgende leerling die het woord krijgt.<br />
Orde tijdens het gesprek: Er zijn vele regels denkbaar om<br />
het gesprek in goede banen te leiden. Spreek één voor één,<br />
zodat je kunt horen wat de ander zegt. Je kan ook afspraken<br />
maken over enkele gebaren.<br />
- Vinger <strong>op</strong>steken betekent: ik wil iets zeggen over het onderwerp.<br />
- Hand of vuist <strong>op</strong>steken: ik wil reageren <strong>op</strong> iemand anders.<br />
- Twee vingers <strong>op</strong>steken: ik wil iets vragen aan een ander.<br />
- Heftig zwaaien met je arm: ik heb dringend iets heel belangrijks<br />
te zeggen.<br />
Het kan ook heel goed werken om tijdens het gesprek<br />
momenten toe te laten waarin velen dwars door elkaar heen<br />
spreken. Dat lijkt chaotisch, maar kan de gedachtenvorming<br />
wel positief beïnvloeden.<br />
- Wat versta jij onder het <strong>alfabet</strong>? Een letter of karakter is<br />
een teken om in de geschreven taal één of enkele <strong>op</strong>eenvolgende<br />
klanken uit de gesproken taal weer te geven. De<br />
letters die in een taal gebruikt worden, vormen samen het<br />
<strong>alfabet</strong> <strong>van</strong> die taal.<br />
- Hoe communiceerde men toen er nog geen <strong>alfabet</strong> bestond?<br />
- Werd het geschreven woord meteen geaccepteerd, denk<br />
je?<br />
- Kan je denken zonder taal?<br />
- Als jij droomt, droom je dan met taal of met beelden?<br />
- Wat als we geen taal zouden kennen? Hoe zouden we dan<br />
denken en dromen?<br />
- Wie weet wat het verschil is tussen het <strong>alfabet</strong> en het<br />
schrift? Het verschil tussen communicatie en taal? Het verschil<br />
tussen taal en schrift?<br />
- Is het <strong>alfabet</strong> dat wij kennen voor iedereen toegankelijk?<br />
- Hoe is men tot de vormgeving <strong>van</strong> het <strong>alfabet</strong> gekomen?<br />
- Noem zoveel mogelijk communicatiemiddelen. Postduif,<br />
seinsignaal, spreekbuis, rooksignaal,…<br />
- Hoe kunnen we <strong>van</strong><strong>op</strong> grote afstand met elkaar communiceren?<br />
Jij staat aan de overkant <strong>van</strong> een groot meer en je<br />
6
EXTRA INFO<br />
moet iets zeggen.<br />
- Weet iemand wat morse is?<br />
Morsesignalen kunnen <strong>op</strong> verschillende manieren verzonden<br />
worden: als een audiosignaal, een vast radiosignaal dat<br />
aan en uit geschakeld wordt, een elektrische puls via een<br />
telegraafdraad, of als een mechanisch of zichtbaar signaal,<br />
zoals een seinlamp. Dit is dus ook een soort <strong>van</strong> communicatiemiddel.<br />
De leerkracht kan gebruik maken <strong>van</strong> een<br />
zaklantaarn om dit te demonstreren .<br />
- Welke <strong>alfabet</strong>ten zijn er? Latijns, Grieks, Arabisch, gebarentaal,<br />
braille…<br />
- Welke leerling <strong>van</strong> de klas kan een ander <strong>alfabet</strong> schrijven?<br />
- Je kan als leerkracht verder ingaan <strong>op</strong> de antwoorden <strong>van</strong><br />
de leerlingen. Het gesprek zal zichzelf sturen.<br />
-> Communicatiemiddelen: mondeling, schriftelijk, gebaren,<br />
geluiden, hulpmiddelen zoals tam tam, postduif, rook,<br />
zaklamp, perkament, papier, computer, telefoon...<br />
-> Taal: woorden en zinnen die iets betekenen; die kunnen<br />
<strong>op</strong> diverse manieren gecommuniceerd worden. (zie communicatiemiddelen)<br />
-> Schrift: een geschreven neerslag <strong>van</strong> taal, via beeldtekens<br />
of lettertekens.<br />
-> Alfabet: lettertekens die in een bepaalde volgorde een<br />
woord vormen; je gebruikt ze om in het <strong>alfabet</strong>isch schrift<br />
via taal te communiceren.<br />
-> Beeldschrift, pictografisch schrift of ideografisch schrift<br />
is de oudste vorm <strong>van</strong> schrift <strong>op</strong> aarde. Het werd rond 3300<br />
v. Chr. in Sumer uitgevonden.<br />
Oorspronkelijk werd het vooral gebruikt om aantallen uit te<br />
drukken, bij wijze <strong>van</strong> betalingsbewijs. Drie koeien werden<br />
afgebeeld als drie koeienk<strong>op</strong>pen. Later werden de afbeeldingen<br />
als een soort rebus gebruikt waarin de afbeeldingen<br />
ieder de waarde <strong>van</strong> een lettergreep kregen. Omdat<br />
het tekenen <strong>van</strong> de afbeeldingen tijdrovend en lastig was,<br />
ontwikkelde het schrift zich later in het spijkerschrift dat<br />
eenvoudiger was om te leren schrijven. Schrijvers waren<br />
veel gevraagd voor de administratie <strong>van</strong> stad en tempel. Het<br />
schrift is zo’n slordige 5300 jaar oud.<br />
-> Alfabetisch schrift heeft maar een paar tientallen tekens<br />
waarmee je kan schrijven en lezen in tegenstelling tot<br />
de duizenden tekens <strong>van</strong> beeldschriften. Het schrift is een<br />
systeem om taal grafisch weer te geven: het is een methode<br />
7
om een boodschap vast te leggen en over een afstand (in<br />
plaats en tijd) te kunnen vervoeren.<br />
-> Evolutie <strong>van</strong> het schrift: de allereerste schriften bestonden<br />
uit gestileerde symbolen voor concrete begrippen. Als<br />
men het woord voor waterkan wilde <strong>op</strong>schrijven, maakte<br />
men een tekening <strong>van</strong> een kan. Dit noemt men een pictogram.<br />
Later volgde het gebruik <strong>van</strong> ideogrammen:<br />
het teken voor “zon” werd ook gebruikt voor begrippen<br />
als “dag” en “licht”. Nog later verbond men pictogrammen<br />
met de klank <strong>van</strong> het woord (fonogrammen). Het teken<br />
<strong>van</strong> de waterkan kon bijvoorbeeld ook gebruikt worden in<br />
de zin “dat kan ik” of in het woord “kant”. Pictogrammen,<br />
ideogrammen en fonogrammen werden door elkaar gebruikt<br />
en leverden een soort rebusschrift <strong>op</strong>. Voorbeelden hier<strong>van</strong><br />
zijn het spijkerschrift (3000 v. Chr. , Soemerië) en de vroege<br />
hiërogliefen (2500 v. Chr. , Egypte). De Egyptenaren gingen<br />
het verst met de ontwikkeling tot klankschrift.<br />
8
J GN TKST<br />
DOELSTELLINGEN<br />
MATERIALENLIJST<br />
LESDUUR<br />
LESINFO<br />
LESVERLOOP<br />
In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan leergebiedoverschrijdende<br />
eindtermen 3 & 6 <strong>van</strong> leren leren en 2<br />
& 3 <strong>van</strong> sociale vaardigheden <strong>van</strong> het basisonderwijs.<br />
In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan de leergebieden<br />
3.3, 6.1, 6.3, 6.5 <strong>van</strong> muzische vorming en 1.1, 1.9,<br />
4.8 <strong>van</strong> Nederlands.<br />
Tekst<br />
Bladzijden uit vertelboek<br />
Zwart stiftje<br />
Ongeveer 30 minuten<br />
Wat als het <strong>alfabet</strong> niet zou zijn zoals het is? Als er bepaalde<br />
letters niet zouden bestaan, zouden we dan ook andere<br />
woorden krijgen?<br />
- Laat één <strong>van</strong> de leerlingen een gedicht luid<strong>op</strong> lezen. Je<br />
geeft hem of haar een gedicht zonder klinkers, maar je doet<br />
alsof het normaal is. Geef nu hetzelfde gedicht mét klinkers<br />
en laat dit <strong>op</strong>nieuw lezen.<br />
- Kennen je leerlingen een taal waarin er geen klinkers gebruikt<br />
worden? Bijvoorbeeld Hebreeuws.<br />
- Je kan ook zelf een woord kiezen en de letters die niet<br />
voorkomen in bv. het woord ‘<strong>alfabet</strong>’ of in je eigen naam<br />
zwart maken en luid<strong>op</strong> lezen.<br />
- Geef je leerlingen allemaal een bladzijde uit een dichtbundel.<br />
Iedereen neemt een woord naar keuze en de letters<br />
<strong>van</strong> dat woord worden doorstreept met een zwart stiftje.<br />
Breng al deze werkjes samen en maak er één groot geheel<br />
<strong>van</strong>!<br />
- Laat de leerlingen een gedicht omzetten in SMS-taal. Vaak<br />
is SMS-taal zonder klinkers en toch begrijpelijk. Deze afkortingen<br />
worden bijna codes.<br />
9
EXTRA INFO<br />
Ndr d bmn<br />
Vrndn zjn ht, bmn<br />
d gsprkkn mt j vrn<br />
j gdchtn ltn gn<br />
ls hn bldrn<br />
ht lcht ltn schmmln.<br />
Ht zjn j vrndn, bmn.<br />
Hn schdw lggn z<br />
ls n rm m j hn<br />
ls j lln wlt zjn<br />
n nt lln wlt zjn.<br />
Onder de bomen<br />
Vrienden zijn het, bomen<br />
die gesprekken met je voeren<br />
je gedachten laten gaan<br />
als hun bladeren<br />
het licht laten schommelen.<br />
Het zijn je vrienden, bomen.<br />
Hun schaduw leggen ze<br />
als een arm om je heen<br />
als je alleen wilt zijn<br />
en niet alleen wilt zijn.<br />
10
1001 DINGEN<br />
DOELSTELLINGEN<br />
MATERIALENLIJST<br />
LESDUUR<br />
LESINFO<br />
LESVERLOOP<br />
In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan de leergebieden<br />
1.3, 1.5 <strong>van</strong> muzische vorming.<br />
Verschillende voorwerpen<br />
Ongeveer 30 minuten<br />
De titel <strong>van</strong> dit deel is een verwijzing naar het werk ‘1001<br />
dingen’ <strong>van</strong> <strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong>.<br />
Het doel is na te gaan hoe het <strong>alfabet</strong> <strong>op</strong> verschillende<br />
manieren gebruikt kan worden en hoe we kunnen spelen<br />
met woorden. De <strong>op</strong>drachten zijn <strong>op</strong>gebouwd net zoals<br />
<strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong> een weg heeft moeten afleggen om tot zijn<br />
<strong>alfabet</strong> te komen. ‘1001 dingen’ is een verzameling <strong>van</strong><br />
1001 voorwerpen <strong>van</strong> 18 frank, <strong>alfabet</strong>isch gerangschikt in<br />
hun respectievelijke lettervorm. Een zak zuurtjes lag dan<br />
bij de ‘z’. Ga aan de slag in de klas met de eerste letter <strong>van</strong><br />
verschillende objecten. Waarschijnlijk zullen jullie geen 1001<br />
dingen bij elkaar krijgen maar het is natuurlijk wel een uitdaging!<br />
- De leerkracht legt verschillende materialen in een bepaalde<br />
volgorde. Bv: STORMOPKOMST= Soeplepel, Theezakje,<br />
Onderlegger, Ritssluiting, Meetlat, Olie, Paardje(speelgoed),<br />
Komkommer, Oorbel, Maatbeker, Sleutel, Tandpasta.<br />
Laat de leerlingen eerst alle voorwerpen benoemen en laat<br />
nadien een leerling elke eerste letter <strong>van</strong> de voorwerpen <strong>op</strong><br />
het bord schrijven. Zo gaan ze uiteindelijk zelf zien dat er<br />
een woord is gevormd.<br />
- De leerlingen vormen nu zelf een woord. Je geeft ze een<br />
woord en voorwerpen, de leerlingen moeten dit nu in de<br />
juiste volgorde leggen. Bijvoorbeeld het woord <strong>alfabet</strong>: Appel,<br />
Lepel, Fles, Appelsien, Banaan, Eikel, Tak.<br />
Je legt deze voorwerpen <strong>op</strong> de grond of <strong>op</strong> een tafel. Je kan<br />
bijvoorbeeld telkens iemand anders aanduiden om de volgende<br />
letter <strong>op</strong> de juiste plaats te leggen.<br />
- Laat de leerlingen nu verschillende voorwerpen zoeken in<br />
de klas, hun boekentas, wat ze aanhebben… en laat ze hier<br />
klassikaal een woord of een zin mee vormen.<br />
11
<strong>AZART</strong><br />
SCHRIJVEN<br />
DOELSTELLINGEN<br />
MATERIALENLIJST<br />
LESDUUR<br />
LESINFO<br />
LESVERLOOP<br />
EXTRA OPDRACHTEN ROND DIT<br />
THEMA<br />
In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan de leergebieden<br />
1.2, 1.4, 1.5, 1.6, 6.4, 6.5 <strong>van</strong> muzische vorming.<br />
Vertaling <strong>van</strong> <strong>AZART</strong> voor elke leerling in bijlage<br />
Papier<br />
Potloden<br />
Eventueel kleurpotloden<br />
Klei<br />
Ijzerdraad en rietjes<br />
Gekleurd papier<br />
Aardappelen of gummen<br />
Inkt of verf<br />
Ongeveer 30 minuten<br />
De leerlingen hebben al kennis gemaakt met het <strong>AZART</strong><strong>alfabet</strong><br />
en weten waar de oorsprong <strong>van</strong> dit <strong>alfabet</strong> ligt. Nu<br />
leren we <strong>AZART</strong> schrijven.<br />
- K<strong>op</strong>ieër het <strong>AZART</strong>-<strong>alfabet</strong> in bijlage voor je leerlingen en<br />
deel het uit. Leerlingen nemen een vel papier en schrijven<br />
er één woord in het <strong>AZART</strong> <strong>op</strong>. (Beperk dit eerst tot een<br />
woord <strong>van</strong> maximum 4 letters)<br />
- Laat de leerlingen experimenteren met de vormen. Belangrijk<br />
in <strong>AZART</strong> is dat een woord moet sluiten: begin en<br />
eindletter <strong>van</strong> een woord raken elkaar (voorbeeld <strong>op</strong> de<br />
voorpagina. De woorden storm <strong>op</strong> <strong>komst</strong> zijn getekend in<br />
drie woordbeelden). Eenzelfde woord kan je totaal anders<br />
vormgeven: klein, groot, uitgerekt, omgekeerd…<br />
- Opeenstapeling <strong>van</strong> woorden: elke leerling krijgt een letter<br />
uit het <strong>alfabet</strong> en moet deze in <strong>AZART</strong> maken uit klei<br />
of ijzerdraad; als leerkracht maak je hierin de keuze. Met<br />
ijzerdraad kan je nog meer experimenteren door er bijvoorbeeld<br />
rietjes over te schuiven. De A ligt onderaan en de B<br />
erboven<strong>op</strong> enz. Zo verkrijg je een hele stapel <strong>van</strong> letters. Je<br />
kan door het <strong>alfabet</strong> kijken omdat je enkel met de omtrek<br />
hebt gewerkt. Je verkrijgt een beeldend, driedimensionaal<br />
werk.<br />
- Eigen naam in <strong>AZART</strong>: leerlingen schrijven hun naam<br />
in <strong>AZART</strong> en werken enkel met de uiteindelijke vorm. Ze<br />
nemen de bijpassende kleur (kleuren die je hebt en die het<br />
dichtst bij de officiële kleuren <strong>van</strong> <strong>AZART</strong> aanleunen) <strong>van</strong><br />
de eerste letter en knippen/scheuren deze uit. Zo heb je<br />
een tweedimensionale vorm <strong>van</strong> je naam. Als je denkt dat<br />
12
dit te moeilijk is, geef je de <strong>op</strong>dracht om met lidwoorden<br />
aan de slag te gaan. Deze kan je makkelijker sluiten omdat<br />
ze minder letters hebben.<br />
- Laat de leerlingen afdrukken <strong>van</strong> hun eigen vorm maken.<br />
De stempels kan je eenvoudig maken uit aardappelen of<br />
gummen. Wanneer je de stempel inwrijft met inkt of verf<br />
kan je afdrukken maken.<br />
13
KLANKEN VAN<br />
<strong>AZART</strong><br />
DOELSTELLINGEN<br />
MATERIALENLIJST<br />
LESDUUR<br />
LESINFO<br />
LESVERLOOP<br />
In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan leergebiedoverschrijdende<br />
eindtermen 3 <strong>van</strong> leren leren en 2 <strong>van</strong><br />
sociale vaardigheden <strong>van</strong> het basisonderwijs.<br />
In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan de leergebieden<br />
2.1, 2.2, 4.1, 4.4, 6.1, 6.3, 6.4 <strong>van</strong> muzische vorming.<br />
<strong>AZART</strong>-<strong>alfabet</strong> in bijlage<br />
Computer<br />
Allerlei materialen (deze kan je gewoon vinden in de klas, in<br />
de boekentas, in de kast, refter...)<br />
Ongeveer 20 minuten<br />
<strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong> is al zijn hele leven bezig met taal, de vorm<br />
en de betekenis er<strong>van</strong>. Voor hij dit nieuwe <strong>alfabet</strong> ontwikkelde,<br />
experimenteerde hij eerst met het <strong>alfabet</strong> dat we<br />
kennen. Hij maakte lijstjes <strong>van</strong> drieletterwoorden, dan<br />
<strong>alfabet</strong>ische lijsten, vervolgens lijstjes <strong>van</strong> rivieren. Aan het<br />
<strong>AZART</strong>-<strong>alfabet</strong> heeft hij zelfs klanken toegevoegd. Bv. “aha”,<br />
belgeluid… Net zoals wij klanken hebben voor ons <strong>alfabet</strong>.<br />
Zoals wij geluiden hebben bij ons <strong>alfabet</strong> (a, bee, see, dee,<br />
ee, ef,…) heeft het <strong>AZART</strong>-<strong>alfabet</strong> ook geluiden. Je kan deze<br />
geluiden horen <strong>op</strong> www.azart.be en je kan ermee aan de<br />
slag gaan.<br />
- Hoe klinkt jouw naam in <strong>AZART</strong>?<br />
- Zeg je naam in <strong>AZART</strong> en geef er een beweging bij die bij<br />
jezelf past. Bij elke letter maak je een andere beweging.<br />
- Communiceer in <strong>AZART</strong> <strong>op</strong> basis <strong>van</strong> de geluiden. Je kan<br />
de geluiden nabootsen met je stem. Denk aan Jabbertalk<br />
= een vorm <strong>van</strong> vocale muziek met abstracte taal en klank.<br />
Jabbertalk wordt ook gebruikt om in drama een improvisatiewijze<br />
aan te duiden waarbij acteurs klanken gebruiken<br />
zonder herkenbare woorden. Via intonatie, volume en<br />
lichaamstaal kan dan veel betekenis worden overgebracht<br />
zonder hiervoor een herkenbare taal te hoeven gebruiken.<br />
- Als je in de klas over een computer en geluid beschikt kan<br />
je zelf aan de slag gaan met de geluiden. Je kan een leerling<br />
naar de computer laten komen en een woord of zin<br />
laten vertalen in geluid. Laat leerlingen raden welk woord<br />
dit is.<br />
14
- Laat je leerlingen zoeken naar materialen waar je geluiden<br />
mee kan maken. Dit kan gaan <strong>van</strong> stylo’s, kaften, brooddozen<br />
tot boeken. Geef ze 10 minuten de tijd om een voorwerp<br />
te zoeken waarmee ze een speciaal geluid mee kunnen maken.<br />
Laat ze ook de klank benoemen en k<strong>op</strong>pel terug naar<br />
het <strong>AZART</strong>-<strong>alfabet</strong>. Dit kan je om de beurt klassikaal laten<br />
horen.<br />
15
EXTRA <strong>AZART</strong><br />
DOELSTELLINGEN<br />
MATERIALENLIJST<br />
LESDUUR<br />
LESINFO<br />
LESVERLOOP<br />
In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan leergebiedoverschrijdende<br />
eindtermen 3 <strong>van</strong> leren leren en 2 <strong>van</strong><br />
sociale vaardigheden <strong>van</strong> het basisonderwijs.<br />
In onderstaande lessuggestie wordt gewerkt aan de leergebieden<br />
1.2, 1.4, 2.1, 5.2, 5.4, 5.5, 6.1, 6.3, 6.4, 6.5 <strong>van</strong><br />
muzische vorming.<br />
Ijzerdraad<br />
Papier<br />
Klei<br />
Overheadprojector<br />
Computer<br />
Kleurentape<br />
Wol<br />
Lijm<br />
Karton<br />
Inkt/ verf<br />
Inktroller<br />
Lepel<br />
Zaklantaarn<br />
Bijlage <strong>van</strong> gebarentaal<br />
Tekst<br />
Inkt/verf<br />
Zelf te bepalen<br />
Deze <strong>op</strong>drachten zijn bedoeld als extra materiaal om in de<br />
klas aan de slag te gaan.<br />
- Leerlingen maken hun naam zeer klein en fijn in ijzerdraad.<br />
Deze worden allemaal verzameld <strong>op</strong> een overheadprojector.<br />
Deze overheadprojector schijnt door een donkere<br />
ruimte. Zo krijgen we een kamer vol tekens in <strong>AZART</strong>-schrift<br />
geprojecteerd.<br />
- Leerlingen zoeken zelf naar bijpassende geluiden voor hun<br />
naam, geïnspireerd <strong>op</strong> het <strong>AZART</strong>. Deze worden <strong>op</strong>genomen<br />
en afgespeeld.<br />
- Op de vloer of de ramen kan je met kleurentape tekens<br />
kleven.<br />
- Iedereen maakt een bepaalde letter uit papier/ ijzerdraad/<br />
klei en deze worden verzameld in de klas.<br />
16
Leerlingen kunnen met deze letters samen woorden maken<br />
en naar vormen zoeken.<br />
- Met een bol wol kan je ook aan de slag gaan. Knip verschillende<br />
stukken wol <strong>van</strong> ongeveer 15 cm. Met deze stukken<br />
kan je ook weer woorden maken en zoeken naar vormen.<br />
Die kan je daarna eventueel <strong>op</strong> een groot papier kleven. De<br />
woordvormen mogen elkaar overlappen.<br />
- Als je de pure vorm uitknipt in karton en deze <strong>op</strong> een<br />
ander stuk karton kleeft kan je gaan drukken. Met hoogdruktechniek<br />
krijg je verrassend mooie resultaten!<br />
17
COLOFON<br />
PUBLICATIE<br />
Opdracht en concept<br />
Tekst<br />
Beeld<br />
Feedback en eindredactie<br />
Vormgeving<br />
Campagnebeeld<br />
Spreiding<br />
Met dank aan<br />
Contactgegevens<br />
TENTOONSTELLING<br />
Samenstelling<br />
Realisatie<br />
Locatie<br />
Openingsuren<br />
WORKSHOPS<br />
Docent<br />
Locatie<br />
Leeftijd<br />
Duur<br />
Max. deelnemers<br />
Prijs<br />
Inschrijven<br />
Datums worksh<strong>op</strong><br />
STORMOPKOMST & cc De Werft<br />
Petra Geeraerts (3 BAS0 PO-PKV Thomas More Kempen)<br />
<strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong><br />
Sarah <strong>Rombouts</strong> & Marleen Baeten<br />
Petra Geeraerts<br />
Oeyen en winters<br />
Gratis te downloaden <strong>op</strong> www.storm<strong>op</strong><strong>komst</strong>.be<br />
<strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong>, CC de Werft Geel, de Warande Turnhout,<br />
Stad Turnhout, Provincie Antwerpen, de Vlaamse Gemeenschap<br />
en Klara<br />
info@storm<strong>op</strong><strong>komst</strong>.be, Warandestraat 42, 2300 Turnhout<br />
Schrijven en wrijven in’t schrijn - <strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong><br />
<strong>Guy</strong> <strong>Rombouts</strong> & Kris Cuypers<br />
CC De Werft & STORMOPKOMST<br />
De Schrijnwerkerij, Centrumparking Nieuwstraat te Geel.<br />
22 februari tot en met 17 maart 2013,<br />
vrijdag, zaterdag & zondag <strong>van</strong> 14 tot 17 uur.<br />
Bij deze tentoonstelling worden ook worksh<strong>op</strong>s voor scholen<br />
aangeboden<br />
Joke Verlinden<br />
Schrijnwerkerij, Centrumparking Nieuwstraat in Geel<br />
<strong>van</strong>af het 3de leerjaar<br />
Op afspraak, minimum een halve dag.<br />
20 kinderen per sessie<br />
€2/halve dag<br />
paul.neefs@geel.be of 014-566662<br />
woensdag 27 februari (voormiddag)<br />
maandag 4 maart (namiddag)<br />
maandag 11 maart (hele dag)<br />
dinsdag 12 maart (hele dag)<br />
woensdag 13 maart (voormiddag)<br />
18
BIJLAGEN<br />
GEBARENTAAL<br />
<strong>AZART</strong>-ALFABET<br />
<strong>AZART</strong>-ALFABET FIGUREN<br />
STORM OP KOMST IN <strong>AZART</strong><br />
20<br />
21<br />
23<br />
24<br />
19