Een schrijnwerker met een handletsel

"wegen" is echter zelden expliciet onder-
bouwd. Waarom de ene keer 25 % en de
andere keer 50 of 75 % ? Vooral op dit punt
lopen ergologische adviezen we1 eens uiteen.
Er is evenwel een nog meer fundamentele
kritiek. In feite schat men met deze methode
geen "verlies van verdienvermogen", maar
een "verlies van arbeidsmogelijkheden". Men
vergelijkt geen lonen met elkaar, maar we1 de
toegangsmogelijkheden tot de arbeidsmarkt
voor en na het optreden van de schade, en dat
is niet hetzelfde.
(6 Twh is, volgens vaste rechtspraak, de aantas-
ting van het "concurrentievermogen op de
algemene arbeidsmarkt" een relevante factor
bij het vaststellen van de graad van BAO. Dit
concurrentievermogen wordt bepaald door de
mogelijkheden die de getroffene nog over-
blijven om, in vergelijking met andere werk-
nemers, een beroep in loondienst uit te
oefenen. Hoewel men daarin geen verwijzing
mag zien naar het werkloosheidsrisico, wordt
met zoveel woorden gezegd dat de vermin-
derde toegang tot de arbeidsmarkt een
element is (niet het enige) waarmee rekening
moet worden gehouden (6).
Deze interpretatie kan nog in overeenstem-
ming worden gebracht met de beginselen die
in het verslag-Van Cleemputte werden
uiteengezet. Wie minder toegang heeft tot de
"algemene arbeidsmarkt" zal langer dan
anderen moeten zoeken naar een job, wat
zich op lange termijn zal vertalen in een
geringer arbeidsinkomen ingevolge langere
perioden van werkloosheid. Alleen zal het
zeer moeilijk zijn het effect van het "verlies
aan concurrentievermogen" op het "verdien-
vermogen" concreet in te schatten. Dat heeft
ook de deskundige ondervonden, die in de
beschreven casus er evenmin in is geslaagd
uit te leggen waarom 50 % "de meest
correcte waardering" zou zijn.
(6) Cass., 10 maart 1980. Arr. Cass.. 1979-80.844. Voor
een grondige bespreking: Persyn. C., Simoens. D..
Van Ecckhoutte, W.. "Overzicht van rechtspraak -
Arbeidsongevallen - 1976- 1983". Tijdschrifr voor
Privaarrechr, 198413. 1 143- 1 147.
--- - - -
MEDI-IUS - jaargang 1997 - 3
De moeilijkheid zit in feite ingebakken in het
systeem zelf. dat voorhoudt dater zoiets als
een "verdienvennogen" bestaat, dat daaren-
boven ook nog min of meer exact meetbaar
zou zijn. Honderd jaar rechtspraak is er niet in
geslaagd uit te leggen hoe men deze abstracte
grootheid effectief zou kunnen meten. Voort-
durend wordt herhaald dat de graad van BAO
wordt bepaald door de lichamelijke onge-
schiktheid, de leeftijd, de beroepsbekwaam-
heid, het aanpassingsvermogen, de omscho-
lingsmogelijkheid en het concurrentievermogen
van de getroffene op de algemene arbeids-
markt, maar geen enkel vonnis heeft ooit
uitsluitsel gegeven over de vraag hoe die
schatting nu concreet in zijn werk moet gaan.
De opsomming van deze fraaie beginselen doet
vaak denken aan een rituele bezweringsfor-
mule, die het onvennogen van de rechter - en
van de expert - moet verbergen.
Zelfs al zou men erin slagen de huidige
economische waardevermindering van een
slachtoffer te bepalen, dan is er nog geen
enkele reden om aan te nemen dat deze
raming ook maar enigszins geldig zou zijn
voor een "gansch bestaan".
Een oplossing ten gronde kan niet worden
gevonden binnen het huidige begrippenkader,
dat op een zeer eenzijdige wijze het accent
legt op de vergoeding van de opgelopen
schade en dat daarenboven een begroting eist
van een toekomstige schade, waarvan de
omvang meestal niet kan worden voorspeld.
Mocht men meer - vtCl meer - aandacht
schenken aan schadeherstel, aan herscholing
en beroepsopleiding, aan arbeidsbemiddeling
en aan een volwaardig werkgelegenheidsbe-
leid voor beperkt arbeidsgeschikten, dan zou
de vraag naar de "graad van blijvende
arbeidsongeschiktheid" veel van zijn scherpte
verliezen. Mocht men daarenboven willen
afstappen van de CCnmalige schatting van een
toekomstige schade, dan zou ook het vergoe-
dingsbeleid veel nauwer bij de werkelijkheid
kunnen aansluiten.
Maar dit zijn opdrachten die het bestek van
tCn socialezekerheidssector ver te buiten
gaan. Het is dus nogmaals wachten op de
langbeloofde fundamentele hervorming van
de sociale zekerheid ...
Hoewel een ergologisch
onderzoek zonder twijfel
zeer nuttige informatie
verschaft, roept de
omzetting van de ergolo-
gische bevindingen in
een procentuele graad
van blijvende arbeidson-
geschiktheid nog vele
vragen op. Ook van deze
benadering is nog nooit
op wetenschappelijke
wijze aangetoond dat de
resultaten ervan overeen-
stemmen met de r&le
economische schade.