Workshop 2: Goede palliatieve zorg voor mensen met dementie
Workshop 2: Goede palliatieve zorg voor mensen met dementie
Workshop 2: Goede palliatieve zorg voor mensen met dementie
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Goede</strong> <strong>palliatieve</strong> <strong>zorg</strong><br />
<strong>voor</strong> <strong>mensen</strong> <strong>met</strong> <strong>dementie</strong><br />
Agora<br />
14 november 2012<br />
Madeleine Timmermann<br />
Hospice Roosdonck Roosendaal<br />
Fragmentje uit de satire<br />
st Hurbertusberg van Jiskefet<br />
Opzet presentatie<br />
• Over <strong>dementie</strong><br />
• Over <strong>palliatieve</strong> <strong>zorg</strong> en <strong>dementie</strong><br />
– De betekenis van ‘Au, kou en help’<br />
‘Ga je mee?’ vroeg de giraffe.<br />
‘Waarheen?’<br />
‘Op ontdekkingsreis.’<br />
‘Om wat te ontdekken?’<br />
‘Ja, als ik dat wist was er<br />
geen ontdekkingsreis meer.’<br />
Toon Tellegen<br />
Achtergrond<br />
• Op het snijvlak van verpleegkunde en<br />
theologie/<strong>zorg</strong>ethiek<br />
• De keuze <strong>voor</strong> <strong>dementie</strong>: een uiterst<br />
kwetsbare groep <strong>mensen</strong> stem geven<br />
• Wat betekent goede <strong>zorg</strong>?<br />
Over <strong>dementie</strong><br />
- de-mentie betekent ont-geesting<br />
- betreft een complex van symptomen<br />
- veroorzaakt door 60 diverse ziekten:<br />
- Ziekte van Alzheimer<br />
- Vasculaire <strong>dementie</strong><br />
- Lewy-body<br />
- Creuztfeld Jacob<br />
- Et cetera<br />
22-11-2012<br />
1
Over <strong>dementie</strong><br />
• Kenmerkend is een karakteristieke<br />
onomkeerbare aantasting van hersenweefsel.<br />
Waardoor:<br />
– Geheugenaantasting (logica van de twee geheugenwetten)<br />
– Achteruitgang andere verstandelijke vermogens (o.a.<br />
afasie, apraxie, agnosie)<br />
– Effect op gedrag, emoties, zelfbeleving, sociaal<br />
functioneren<br />
– Lichamelijke achteruitgang<br />
Over <strong>dementie</strong><br />
• Ongeneselijke aandoening<br />
• Levensverkortend<br />
• Nog geen effectieve medicijnen<br />
• Nog veel onbekende factoren<br />
• Enorme groei in aantallen verwacht<br />
• Omringd <strong>met</strong> taboe en ongekende vrees<br />
Dementie in hospice<br />
• Patiënten in hospice<br />
– Kennis en kunde op gebied van klachten<br />
verlichten<br />
– Toegepast op het ziektebeeld <strong>dementie</strong> en<br />
deze specifieke mens<br />
• Naasten in het hospice<br />
– <strong>Goede</strong> samenwerking nodig….<br />
Over <strong>dementie</strong><br />
• Het dementeringsproces schrijdt <strong>voor</strong>t; het<br />
verloop en tempo hangt af van de ziekte,<br />
de persoon, de omstandigheden.<br />
• Op den duur is het onmogelijk zichzelf te<br />
redden in het dagelijkse leven.<br />
• Ondersteuning nodig van naasten en<br />
professionals<br />
Palliatieve <strong>zorg</strong><br />
• het lijden verzachten<br />
• de klachten verlichten<br />
• gericht op zo goed<br />
mogelijk welbevinden /<br />
kwaliteit van leven<br />
• Niet alleen in de terminale<br />
levensfase<br />
Palliatieve <strong>zorg</strong> en <strong>dementie</strong><br />
• Lichamelijke problemen<br />
– Longontsteking<br />
– Spierspanning<br />
– Pijn<br />
– Minder eten en drinken<br />
– ‘Probleemgedrag’ (agressie, onrust, apathie, depressie)<br />
IKNL: signalering in de <strong>palliatieve</strong> fase, achtergrondinfo,<br />
stappenplan, signaleringskaarten<br />
22-11-2012<br />
2
Onderzoek aan<br />
Universiteit van Tilburg (2010)<br />
Au, kou en help<br />
• Letterlijke en figuurlijke kou in beeld<br />
– De waarde van een zachte warme handdoek<br />
– Wat betekent het om iemand in de kou zetten<br />
door de klachten te negeren?<br />
– Een warm bed als een veilige schuilplaats?<br />
Op zoek naar<br />
verpleeghuispraktijken<br />
Samenwerking <strong>met</strong> De Hazelaar<br />
Video Interactie Begeleiding<br />
Au, kou en help<br />
• Lichamelijke pijn en ellendigheid<br />
– Wat doet er pijn en wat kan daar tegen<br />
gedaan worden?<br />
• Zielenpijn wordt meegevoerd<br />
Au, kou en help<br />
• Help gaat over ontreddering en<br />
verlatenheid<br />
– Houvast bieden en door de <strong>zorg</strong> leiden in alle<br />
rust of juist als een moment van gezellige<br />
aandacht<br />
– De ander bijstaan, de ander geborgenheid<br />
bieden: de waarde van samenzijn.<br />
22-11-2012<br />
3
Wat vraagt goede afstemming?<br />
• De ander / diens uitingen serieus nemen: (Bayley)<br />
• De eigen vanzelfsprekendheden bevragen (avondwasje)<br />
• Het tempo afstemmen op de vertraging (kussen weghalen)<br />
• Eenvoudigheid in taalgebruik (koekje presenteren)<br />
• De ander gunnen wat hij/zij fijn vindt (zachte handdoek)<br />
• Innerlijke ruimte maken: speels en humor (1000 jaar oud)<br />
Palliatieve <strong>zorg</strong> bij <strong>dementie</strong><br />
Op het spel staat: waardig mens mogen<br />
zijn, ook in tijden van <strong>dementie</strong><br />
“Laat mij<br />
in geval van <strong>dementie</strong><br />
niet in de steek….”<br />
Dank <strong>voor</strong> uw aandacht !<br />
www.madeleinetimmermann.nl<br />
Palliatieve <strong>zorg</strong> bij <strong>dementie</strong><br />
• Voorbij aan wat niet meer is of kan….<br />
• Erkennen van ieders pijn en verlies<br />
• Inzet op verlichten en verzachten in de<br />
alledaagse <strong>zorg</strong><br />
• Voldoening van ‘de kleine fijne’ momenten<br />
• Uithouden van onmacht en leegte<br />
Palliatieve <strong>zorg</strong> en de praktijk?!<br />
Filmfragment bekijken <strong>met</strong> kijkopdracht:<br />
- Wat raakt je?<br />
- Wat kun je vanuit een <strong>palliatieve</strong> <strong>zorg</strong> hier<br />
over zeggen?<br />
22-11-2012<br />
4
Change language