Presentatie screening gele vlaggen bij bekkenpijn Wouter Beekhuis

Effectieve screening op
psychosociale factoren bij rug en
bekkenklachten.
WOUTER BEEKHUIS
MASTER PSYCHOSOMATISCHE FYSIOTHERAPIE,
2009
Informatie
Psychosomatische Fysiotherapie
www.hersteldebalans.nl
Eerstelijns gezondheidscentrum:
Fysiotherapie praktijk Loerik
Houten
HOE GELE VLAGGEN IN KAART BRENGEN:
In welke mate breng je alle bij de patiënt aanwezige
psychosociale risicofactoren voor de ontwikkeling van acute
naar chronische lage rugklachten in kaart.
Ik breng geen risicofactoren in kaart
0 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Ik breng altijd alle risicofactoren in kaart
DOEL
• Hoe kun je psychosociale en arbeidsgerelateerde
herstel belemmerende factoren effectief in kaart
brengen?
– Relevantie
– Herstelbelemmerende factoren
– Methodes: Twee sporen beleid
– Vragenlijsten
– Multidisciplinaire aanpak EMC’s Houten
PASSEND BINNEN THEMA BEKKENPIJN
Gebruik richtlijnen bekkenpijn en rugklachten
Relatie: Bekkenpijn, SI klachten, Instabiliteit,
Rugklachten enz.
15 tot 30 % van alle mensen met LBP heeft pijn
in het S.I gewricht.
27-9-2010
1

FACTOREN PREDISPOSITIE CHRONICITEIT
• Angst
• Depressie
• Distress
• Somatisatie
• Werkloosheid
• Hoge mate beperking
Richtlijn NHG: bewijskracht 1
• 4 weken klachten
• Meerdere episodes
• Positieve Laseque
• Uitstralende pijn in been.
RELEVANTIE
Angst en depressie beïnvloeden
behandelresultaat.
Komt veel voor:
33% verhoogde distressscore
13-14% verhoogde depressiescore
6-7% verhoogde angstscore
65% zonder psychische comorbiditeit
M van der Horst 2005 & 2007
FACTOREN PREDISPOSITIE CHRONICITEIT
Richtlijn fysiotherapie en manuele therapie:
bewijskracht 1-2
• Angst, depressie
• Arbeidsgerelateerde factoren
• Inadequaat ziektegedrag:
• Veelsoortigheid klachten en therapieën
• (Overdreven) emotionele reacties
• Verkeerde attributies
• Bepaalde gedragingen: Overreacties in medicatie,
ziekteverzuim, passieve coping
• Lage sociale klasse
Geen Oorzaak – Gevolg relatie
RELEVANTIE
Linton 2000 & 2003, Waddell & Waddell 2000, Hendriks 2003, Vlaeyen 2000
Gele vlaggen predispositie chroniciteit
Frustratie chronische aandoening patiënt
10% chronisch = 50% van ziektekosten en
gebruikt 80% van de medische voorzieningen
(Sullivan MJL.)
Gunstige effecten vroegtijdige behandeling bij
risico groepen ter voorkoming chronische
beperkingen. (Gatchel RJ)
27-9-2010
2

VRAGENLIJSTEN
TWEE SPOREN BELEID
Biopsychosociale benadering:
Wie werkt ermee en welke?
ANAMNESE:
Onderzoek onder orthopeden en huisarts
anamnese.
Advies richtlijn.
Voordelen en nadelen
Grotle M 2005, Grevitt M 1998
VRAGENLIJSTEN:
SCREENINGSVRAGENLIJST VOOR ACUTE RUG-,
NEK-, SCHOUDERPIJN.
21 vragen op VAS 0-10 schaal
• Ervaren van en reacties op pijn
• Fysiek functioneren
• Bewegingsangst
• Psychologische factoren zoals coping, distress en
depressiviteit.
• Arbeidstgerelateerde factoren.
Afkappuntenscore : 112 hoog risico 80%
Linton 2003, Hurley 2000
27-9-2010
3

VRAGENLIJSTEN:
SCREENINGSVRAGENLIJST VOOR ACUTE RUG-,
NEK-, SCHOUDERPIJN.
Voorspellende waarde
Uitkomstmaat: AUC
Pijn 0.62-0.75
beperkingen 0.68-0.83
ziekteverlof 0.72-0.82
globaal herstel 0.61-0.64
Voordelen en nadelen
AANPAK CONCREET
Hockings 2008, Beekhuis 2009
Toepassing in Praktijk Loerik, Houten:
Vooraf aan intake in te vullen door patiënt
Snelle en brede screening, van waaruit specifieker
psychosociaal onderzoek kan plaatsvinden
Houtensbreed depressie en angst protocol
Belangrijke rol van beroepen met directe
toegankelijkheid in screening op depressie en angst
VRAGENLIJSTEN:
4 DIMENSIONALE KLACHTENLIJST.
50 vragen op:
Dimensie Aantal
items
Relaties:
Angst en depressie Distress
Hoge somatisatie Distress
Angst Somatisatie
Geen Matig Ernstig
Distress 16 10 >20
Depressie 6 4 >6
Angst 12 8 >12
Somatisatie 16 10 >20
ROL FYSIOTHERAPEUT
Screening
Terluin B. 1996
Verbinding naar multidisciplinaire benadering
Behandeling bij matige depressie of angst en
stress
Multidisciplinaire samenwerking in behandeling.
27-9-2010
4

BRONNEN
Grotle M, Brox JI, Veierød MB: Clinical Course and Prognostic Factors in Acute Low Back Pain Patients
Consulting Primary Care for the First Time Spine 2005 Volume 30, Number 8, pp 976–982
Grevitt M., Pande K., O’Dowd J., Webb J.: Doe first impressions count? A comparison of subjective and
pscyhologic assessment of spinal patients. Eur SpineJ. (1998) 7: 218-223
Hendriks DCHJ, Sieben JM, Tuerlinckx S, Portegijs PJM, Vlaeyen JWS. Psychosociale risicofactoren en
chronische rugpijn. Huisarts Nu 2003;32:238-47.
Horst, M.,van der, Lindeboom, R., Lucas,C. (2005). De aanwezigheid van psychische problematiek in de
eerstelijns fysiotherapiepraktijk; een clusteranalyse. De prognostische waarde van de Vierdimensionale
Klachtenlijst (4DKL). Ned. Tijdsch. Fysiother. 2005;115(4)106-111.
Hurley DA, Dusoir TE, McDonough SM, Moore AP, Linton SJ, Baxter GDTD: Biopsychosociale screening
Questionnaire for patients with low back pain: preliminary reprot of utility in physiohterapy practice in
Northern Ireland, The Clin J Pain sept 2000, volume 16(3) pp 214-228
Beekhuis W.F. : Screeningsvragenlijst voor psychosociale vlaggen bij (sub)acute lage rugklachten, een
Narrative review, Hoge School Utrecht, november 2008
Linton S.J. Psychological factors in neck and low back pain. In: Nachemson AN, Jonsson E. eds.: Neck and
back pain: Scientific evidence of causes, diagnosis and treatment. Spine 2000 Volume 25, Number 9, p 1148–
1156
Linton SJ, Boersma K: Early Identification of Patients at Risk of Developing a Persistent Back Problem:
The Predictive Validity of The Örebro Musculoskeletal Pain Questionnaire. The Clinical Journal of Pain
2003
Terluin B. De veirdimensionale Klachtelijst (4DKL). Een vragenlijst voor het meten van distress, depressie,
angst en somatisatie. Huiarts Wet 1996; 39(12): 538-47
Terluin B. Handleiding Vierdimensionale Klachtenlijst (4DKL) 2005
Tulder M.W. van,Ostelo RJWG, Vlaeyen JWS, Linton SJ, Morley SJ, Assendelf WJJ. Behavior treatment for
low back pain (cochrain review), The cochrain libary (Issue 3) 2000
Waddell G, Main CJ, Illness behavior. In: Waddell G. The back pain revolution. Edinburgh: Churchill
Livingstone, 1998
27-9-2010
5