Verenigde Protestantse Kerkgemeenschap Lochem

10
Leren
veertiende-eeuwse raadhuis met schitterende gotische straatgevel. De Vredeszaal
kwam in 1948 weer gereed, nadat de inventaris (betimmeringen, etc.) tegen oorlogsschade
veiliggesteld was. Een vrouwelijke gids behandelde de historie in het
Nederlands: dit was het begin van de Republiek der Verenigde Nederlanden! Aan
de Prinzipalmarkt troffen we een openluchtmaaltijd aan ter ere van de Hanze, die
herdacht werd: vrolijke stemming, kleurige banieren en muziek. Het bedehuis sint
Lamberti, waar aan de toren de kooien van in 1535 geëxecuteerde Wederdopers
nog steeds te zien zijn, was de volgende etappe. De Wederdopers waren een radicale
protestantse sekte, die een soort christelijk communistisch hemelrijk op aarde
praktiseerden, met moderne verschijnselen als veelwijverij. Dit werd niet getolereerd
door de katholieke machthebbers, die de leiders Jan van Leiden, Bernd
Krechting en Bernd Knipperdolling tot overgave dwongen en ter dood brachten.
Een en ander leidde tot opbloei van de kerkelijke kunst, nadien. De kerk van sint
Lamberti dateert uit de periode 1375 tot 1450, en is net als de Gudulakerk een
hallenkerk, nog volledig voorzien van heiligenbeelden aan de pilaren. Schitterend
van sfeer! Hier hield in de late oorlogsjaren de toenmalige bisschop van Münster
van het geslacht Von Galen kritische preken tegen het nazisme (sluiting van kloosters,
o.m.) die door de BBC werden uitgezonden. De Gestapo zat in de kerk, maar
durfde de populaire bisschop, die al in 1947 overleed, niet te arresteren. Een beeld
achter de Dom vereeuwigde deze moedige priester.
De inwendige mens werd versterkt in Gasthof Lewe nabij de Salzstrasse, in een
prachtige Munsterlandse stijl herbouwd door een begaafde Münsters architect,
rond 1950. Veel Nederlandse oude tegels en glas in loodraampjes. De zigeunerschnitzel
met frietjes smaakte en de tocht werd vervolgd naar de in 1745-’53
door de fameuze Barokarchitect Johann Conrad Schlaun gebouwde ronde sint
Clemenskerk. Twee kerken uit Rome waren hierbij inspirerend: de sint Ivo van
Borromini en de sint Andrea al Quirinale van Bernini. Johann Adam Schöpfuit
het Beierse München schiep eertijds de glorieuze plafondschildering, na oorlogsschade
gekopieerd. Een der deelnemers wenste de parochiekerk van sint Martini
te bezichtigen, nadat we de fraaie gevel van de Erbdrostenhof door Schlaun aan
de Salzstrasse (uit 1753-’57) bewonderd hadden (nu zetel van de Westfaalse Monumentenzorg).
Deze sobere kerk heeft nog romaanse delen in kenmerkende maatverhoudingen:
biddende gelovigen waren voor Nederlandse toeristen een aparte belevenis. De
Dom was de volgende pleisterplaats: gesticht door Ludger, de eerste bisschop van
Münster. Grote delen zijn nog laatromaans, het koor is laatgothisch. Hier ook het
praalgraf van Bommen-Berend: Christoph Bernhard von Galen, die in het rampjaar
1672 in noord-Nederland een slechte naam kreeg als Berend de koedief. In