Download PDF - Vogelvrije Fietser

Onderzoek kinderen vervoeren
TestKees gaat onderzoek doen naar de
verschillende manieren om een kind te
vervoeren. Eerdere testen wezen al uit dat
fietskarren onderling erg verschilden in
de mate van vering en comfort. En in een
bakfiets moeten kinderen op spartaanse
bankjes zitten.
‘Lang op zo’n stoeltje
zitten kan dan onprettig
zijn. Kinderen zullen dan
gaan jengelen, maar je
weet niet waarom.’

Alle kinderzitjes trillen
Wetenschappers
willen
onderzoek
Kinderzitjes lijken op elkaar. Het belangrijkste verschil zit
in het gebruiksgemak van de gordels, de voetriempjes en de
voetenbankjes. Ik heb bekeken of die gemakkelijk te stellen
zijn en of je de zitjes eenvoudig van het blokje aan de stuurpen
kan halen. Daarnaast heb ik een trillingstest gedaan,
in eerste instantie vooral om verschillen tussen de zitjes te
meten.
Forse trillingen
Een kind in een voorzitje lijkt behoorlijk te trillen en te
schommelen. Hoe komt dat?
Een kind in een zitje krijgt tijdens een fietstocht de hardste
klappen te verduren. Een volwassene zit comfortabel tussen
twee wielen en kan de trillingen met benen, billen en armen
opvangen. Maar een zitje aan het stuur geeft de oneffenheden
ongedempt door. Voor kleine kinderen komen de trillingen
ook nog eens zwaarder aan, omdat een kinderhoofd relatief
zwaar is en de nekspieren nog zwak.
Ontwerpers hebben, waarschijnlijk uit onwetendheid, tot
dusverre niets gedaan om de klappen en trillingen te verminderen.
Maar verbeteringen hoeven niet ingewikkeld te
zijn. Veel is te winnen met een andere bevestiging. Nu zijn de
zitjes kunststof bakken die met twee stangen zonder demping
aan het stuur bevestigd worden. De zitjes kunnen ook verend
bevestigd worden. Een simpele maatregel is een op maat
gemaakt kussentje, dat zal de trillingen al behoorlijk dempen.
Tenslotte kan de fiets aangepast worden, een betere voorvorkverering
zal een fietstochtje voor een kind aangenamer
maken.
Ergonome Brecht Daams, Riender Happee expert in de biomechanica
en Arend Schwab, expert in de fietsdynamica van
de TU Delft waren onder de indruk van de metingen. ‘Onze
mei | juni 2012
TeksT: TesTkees | FoTo’s: PieTer CruCq
ouders hadden vroeger maar weinig keus. er waren twee voorzitjes te koop: De Bobike mini
en het gmg-zitje. De laatste jaren zijn er veel nieuwe modellen. tijd voor een kritische blik van
testKees. ‘trillingen zijn een blinde vlek van fabrikanten.’
indruk is dat er forse trillingen zijn’, zegt
Happee van de TU Delft. ‘Voor volwassen
fietsers worden de trillingen op allerlei
manieren gedempt door bijvoorbeeld het
zadel en het frame. Voor kinderen niet.
Op hele stijve kinderzitjes worden de
trillingen zelfs versterkt. Ik zou niet te snel
willen zeggen dat die trillingen schadelijk
zijn, maar het is wel oncomfortabel. Lang op zo’n
stoeltje zitten kan dan onprettig zijn. Kinderen zullen dan
gaan jengelen, maar je weet niet waarom. Dat zou aan het
zitje kunnen liggen.’
Happee en Daams willen aanvullend onderzoek doen. Om te
beginnen, moeten de trillingen zorgvuldiger worden gemeten.
En daarnaast willen de onderzoekers weten: wat zijn
de gevolgen van die trillingen voor een kind? De bedoeling
is de meetresultaten te publiceren in een wetenschappelijk
tijdschrift en subsidie aan te vragen voor een onderzoeker die
gaat promoveren op dit onderwerp.
De metingen
De trillingen heb ik gemeten door in het voorzitje een zandzak
van 12 kilo in de vorm van een romp te leggen en een
versnellingsmeter te plaatsen tussen zandzak en rugleuning.
Deze meter legt honderd keer per seconde de bewegingen
(trillingen) vast. Het schommelen van het zitje heb ik gemeten
door een versnellingsmeter bovenop op de zandzak te
plaatsen. Vervolgens ben ik gaan fietsen over glad asfalt, een
goede klinkerweg, een slechte klinkerweg en slecht liggende
betonplaten.
Glad asfalt levert de minste trillingen op. Op een goede klinkerweg
verdrievoudigen de trillingen. En op betonplaten en
VogelvrijeFietser
TestKees
31

slechte klinkerwegen moet een kindje zelfs zes
keer meer trillingen doorstaan. De verschillen
tussen de zitjes zijn niet zo groot. Alleen de Qibbel
is een negatieve uitschieter. Dit zitje trilde
ruwweg vijftig procent meer dan de andere
zitjes.
Hoe Kun je zelF trillingen
verminDeren?
Wat geldt voor trillingen in een kinderzitje op
de fiets geldt ook voor kinderzitjes in de auto:
die zijn nooit goed onderzocht. En bedenk ook
hoeveel trillingen een kind in de stadsbus moet
opvangen. Als ouder kun je zelf eenvoudige
maatregelen nemen om het trillen tijdens een
fietstochtje te verminderen:
1 Een kussentje in het zitje.
2 Banden minder hard oppompen.
3 Als het even kan een geasfalteerde route
kiezen. Je kunt een route uitstippelen met de
Fietsrouteplanner van de Fietsersbond en dan
onder geavanceerd bij het wegdek het palletje
voor asfalt naar rechts trekken met de muis.
Rij wat langzamer als je toch over hobbelige
paden moet.
4 Koop een fiets met voorvorkvering en dikke
banden. Brede banden mogen met zachtere
spanning bereden worden. Dat is prettig voor
je kind, want zachtere banden vangen trillingen
goed op.
5 Geasfalteerde fietspaden. Het helpt enorm als
de gemeente comfortabele, goed geasfalteerde
fietspaden aanlegt.
De zitjestest
een zitje dat er echt uitspringt is er niet. Het
enige zitje zonder opvallende nadelen is de
Bobike mini City.
Bobike Mini City
59,95 euro, windscherm 24,95 euro
De Mini City is het nieuwe zitje van marktleider Bobike. Een handige vernieuwing
is dat je de gordels voortaan bij de schouders vastmaakt. Gewoonlijk
klik je de gordels vast net boven het kruis. Dat is vaak lastig. Boven de
schouders is veel makkelijker bereikbaar. Prettig is ook dat de gordels op
drie verschillende hoogtes in de rugleuning kunnen. Verder hebben ze bij
Bobike bedacht dat het handig is het windscherm aan het zitje vast te maken.
Zo kun je in een keer zitje plus windscherm losklikken. De bevestiging
van het zitje gaat via het traditionele Bobike-blokje met twee pennen. Het
zitje wordt niet meer vastgezet met een borgpen maar - veel gebruiksvriendelijker
- met een kunststof drukknop in het zitje.
Let hierop als u een voorzitje koopt:
• Een zwart zitje wordt warm in de zon. Yepp- en Bobike-zitjes zijn ook in
andere kleuren leverbaar.
• Losse bekleding ziet er weliswaar mooi uit, maar in de praktijk blijkt het
een spons. Dus zou je hem eraf moeten halen en steeds meenemen met het
risico dat je hem kwijtraakt. Alleen de Yepp wordt geleverd zonder losse
bekleding.
• Als je te weinig ruimte hebt tussen zadel en zitje kunt je een moederstuur
of zadel Pin-Up monteren (het onderwerp nodigt kennelijk uit tot seksistische
namen). Met een moederstuur kun je het zitje 15 centimeter naar
voren plaatsen tussen het stuur. Het voordeel is dan niet alleen dat je meer
ruimte hebt, maar het stuurt ook wat makkelijker doordat het zwaartepunt
dichter bij het draaipunt van het stuur ligt. Met de Pin-Up van Steco, een
opzetstukje voor de zadelpen, kun je het zadel zo’n 7 centimeter naar achteren
plaatsen. De Pin-Up is niet te gebruiken met een achterzitje.
• Een fiets staat op een gewone standaard of een smalle tweepotige standaard
niet stabiel. Veel stabieler is een brede tweepotige standaard zoals
de Jumbo Ursus of Spanninga Easy Duo. Als je er dan ook meteen een
stuurdemper bij koopt, voorkom je dat het stuur omklapt en staat je fiets
lekker stevig.
• Neem je fiets mee als je een zitje koopt. Op de meeste fietsen passen de
32 VogelvrijeFietser
zitjes wel, maar vaak kan er net iets afwijken waardoor een zitje niet past.
mei | juni 2012

GMG Yepp Mini
67,50 euro, windscherm 29 euro
De Yepp Mini is het duurste zitje. Het laat zich het beste van
het stuur halen en er ook weer op zetten dankzij een kliksysteem.
Bij andere zitjes moet je twee pennen in het blokje
laten glijden. Vaak een gedoe. Het windscherm is lastig te
verwijderen doordat de stuurpen in de weg kan zitten. Dat
is een ontwerpfout. Het zitje is verder aan de zware kant
met zijn 3,9 kilo.
Bobike Mini +
52,45 euro, windscherm 23,50 euro
De Mini + is het klassieke voorzitje van Bobike. Een bestseller
op de Nederlandse markt zonder opvallende plus- en minpunten.
Opvallend zijn de matige voetriempjes: ze zijn te kort en
schieten snel los.
mei | juni 2012
Qibbel-voorzitje
62,95 euro + windscherm 17,50 euro + flap 9,95 euro
De Qibbel is een prima zitje met één duidelijk nadeel. Hij trilt behoorlijk,
zeventig procent meer dan de Yepp mini. Dat komt waarschijnlijk
door de stijve constructie van het stoeltje.
Polisport Guppy
39,95 euro, windscherm 23,95 euro
GMG Tipp Mini
39,95 euro, windscherm 24,95 euro
Polisport Bilby JR
34 euro windscherm 23,95 euro (foto)
De Guppy, Tipp en Bilby lijken sterk op elkaar, ze hebben alle drie
dezelfde constructie. De zitjes zijn - net als bij de Bobike- en Qibbelzitjes
– bevestigd met een stalen beugel die met twee pennen in een
blokje bij het stuur valt. Vast- en losklikken gaat moeizaam omdat de
pennen niet goed in de gaten vallen. Lastig is ook dat je twee knoppen
moet indrukken om de pennen te borgen. De zitjes schommelen
duidelijk meer dan de andere zitjes.
VogelvrijeFietser
33