Download het ACAT Jubileum Boekje 25 jaar (in ... - ACAT Nederland

In een dergelijk systeem, zegt mw. Rojas, worden tegenstanders tot
monsters, tot ondermensen gemaakt. Er wordt bewust een angst
gecreëerd dat wanneer men de tegenstander niet vernietigt, je zelf
vernietigd wordt. Door de staat wordt een blinde loyaliteit gevraagd
en de wilsvrijheid wordt uitgeschakeld. De staat leidt mensen op om
verdachten op de ‘juiste’ manier te martelen.
Wanneer Staten op algemene wijze de wetten tegen de foltering
aanvaarden, doen zij soms een beroep op geheime diensten die in de
schaduw handelen door illegale procedures te gebruiken. Ook worden
‘eufemismen’, de zogenaamde filosofische manieren, toegepast
om het gebruik en zelfs de noodzaak van het martelen te rechtvaardigen.
Aldus zou de foltering aan het positieve ‘redden’ gekoppeld
kunnen worden. Dit kan ACAT natuurlijk niet tolereren.
Wat is marteling?
De definitie in het VN-verdrag tegen marteling is de meest geciteerde:
marteling is het toebrengen van ernstige lichamelijke of geestelijke
pijn, door of in opdracht van de overheid, met als doel een
bekentenis te krijgen of angst aan te jagen.
Bij martelen gaat het erom dat iemand vrijwillig leed wordt ‘toegebracht’
door mensen op andere mensen. De gemartelde is een weerloos
persoon, gereduceerd tot de status van een object in de handen
van zijn beul. De lichamelijke of geestelijke integriteit van een persoon
wordt ernstig aangetast.
Door het toebrengen van lichamelijk lijden, angst, terreur en vernedering,
wordt het slachtoffer afgesneden van alle vormen van medeleven,
worden zijn zintuigen verstoord, raakt hij gedesoriënteerd in
zijn cultureel en religieus kader. Martelen vervormt de persoonlijk-
18 | 25 jaar ACAT Nederland |
heid, het breekt de intieme integriteit. Het resultaat is dat het slachtoffer
nooit meer hetzelfde zal zijn. Het martelen gebeurt systematisch,
vaak herhaald, op basis van een besluit, als onderdeel van een
programma, gebeurt vanuit een georganiseerd geheel. Het is geen
op zichzelf staande daad van een persoon die uitbarst in woede, geweld
of angst.
Kofi Annan, Secretaris-generaal van de Verenigde Naties, zei ter
gelegenheid van de Dag tegen martelen op 26 juni 2001:
“Martelen is een grove schending van de menselijke waardigheid. Het
haalt de menselijkheid van zowel het slachtoffer als de dader omlaag.
De pijn en terreur, vrijwillig toegebracht door de ene op de andere
mens, laat blijvende littekens na: kapot geslagen ruggen, met geweerkolven
ingeslagen schedels, terugkerende nachtmerries die de slachtoffers
in voortdurende angst houden.
Vrij zijn van martelen is een fundamenteel mensenrecht dat onder alle
omstandigheden beschermd dient te worden. (..) Laten we vandaag,
de dag waarop we het lijden en moed van de martelslachtoffers herdenken,
beloven dat we een maatschappij gaan opbouwen die gebaseerd
is op wederzijds begrip en waarin een dergelijke onmenselijkheid
ondenkbaar wordt.”