De Architect april 1999,PDF (1,2 mb)

More documents

Recommendations

Info

Eo de Architect, april rg99 OpWekken Van gebOUwen Gevelsystemen van Rob Hootsmans, Jo coenen en Hubert-Jan Henket De levensduur van kantoren blijh beperkt. A1s ze niet meer aan hedendaag- se eisen voldoen worden zll alna enkele decennia verlaten. Sloop lijkt vaak het enige alternatief te zljn, omdat aanpassingen duurder zijndan nieuwbouw. Uit milieutechnisch oogpunt is het echter interessant om bestaande kantoren opnieuw te gebruiken. Rob Hootsmans, |o Coenen en Hubert-|an Henket hebben manieren ontwikkeld om het binnenklimaat te optimaliseren zonder dat dit ten koste gaat van het oorspronkelijke gevelbeeld.Zlj zetten hiewoor afgeleide versies van de klimaatgevel, de dubbele huidgevel en de warmtepomp in. Ed Melet Veel oudere kantoorgebouwen funcdoneren niet goed. Ze zijn vaak slecht geisoleerd waardoor ze in de zomer te warm en 's winters te koud ziin. Bovendien ziin de installaties niet geschikt om de toenemende inteme warmtelast te neutraliseren. Ontevredenheid over het binnenmilieu leidt tot nevenklachten over het uiterlijk van het gebouw ofover de gebrekkige flexíbiliteit. Al deze factoren hebben uiteindelijk leegstand tot gevolg. De klimatologische problemen van deze gebouwen zijn op zich eenvoudig op te lossen. Met een adequaat gedimensioneerde installatie en een nieuwe ofin ieder geval een beter geisoleerde gevel kan in de kantoren (weer) een goed binnenklimaat gecreëerd worden. Deze oplossing is echter duur. In veel gevallen zijn sloop en nieuwbouw economischer. Veel parriculiere eigenaren kiezen daarom voor deze optie. Milieuwiendelijk is sloop echter niet. De Rijksgebouwendienst heeft als grootste gebouweneigenaar in Nederland niet alleen met economische, maar oek met politieke en dus milieu- technische motieven te maken. Zij is daarom min of meer gedwongen om naar manieren te zoeken om slecht functionerende kantoren nieuw leven in te blazen. De transformatie van het Transitorium in Den Haag door Michael Graves is een van de bekendste en meest radicale voorbeelden van het volledig vervangen van de gevel; het vervangen van het ene beeld door het andere. Niet alleen is de milieulast van de sloop en opbouw van een nieuwe gevel aanzienlijk, maar ook is deze oplossing duur. Bovendien is een aantasting van de oorspronkelijke gevel in veel gevallen ongewenst. Volgens Rob Hootsmans is dat laatste het geval bij de gevel van het kantoorgebouw van Rijkswaterstaat aan de Koningskade in Den Haag. De boun{ysische eigenschappen van deze gevel ziin onvoldoende. De opdrachtgever eiste daarom een nieuwe gevel met een meer eigentijdse uitstraling. Hootsmans wist hem er echter van te overhrigen dat de saaiheid van de gevel aansluit bij die van Riikswaterstaat. Daamaast toonde hij aan dat met een minimale ingreep de gevel geoptimaliseerd kan worden. Klimoatgevel De ramen van dit bijna dertig jaar oude gebouw zijn opgebouwd uit twee lagen enkelglas. Hootsmans maaktvan deze primitieve gevel een klimaatgevel door de gebruikte lucht niet meer direct uit de kantoren af te zuigen, maar * spouw tussen de glasbladen te ;:ï:Í"". De lucht komt niet zoals gebruikelijk is via spleten in de vloer in de spouw terecht. Deze oplossing is moeilijk realiseerbaar omdat de oorspronkelijke inblaas- en afvoerkanalen zich in de borstwering bevinden. Om desondanks een opwaartse stroming in de spouw tot stand te brengen zouden beide kanalen verplaatst moeten worden. Het inblaaskanaal lig namelijk te dicht bij de spleten van de klimaatgevel waardoor de inkomende en uitgaande luchtstromen elkaar negatief zouden beïnvloeden. Hoewel deze neerwaartse luchtbeweging iets meer energie kost -de thermiek wordt immers tegengewerkt- vond Hootsmans het verplaatsen van de ieidingen veel te ingrijpend. De iucht bereikt nu via spleten in de bovenregel van het kozijn de spouw en wordt dan naar beneden gezogen. Hierdoor komt de sebruikte lucht bovendien iets schoner in de spouw terecht. De stofdeeltjes dwarrelen immers naar beneden. De moe:lijk te reinigen binnenzijden van de gevel bliiven hierdoor schoner. Een van de gevaren van een klimaatgevel is da: in de winter de warme, vochtige lucht tegen he: koude buitenblad condenseert. Bij enkelglas is dit niet te voorkomen. Hootsmans brengt daa:om kleppen aan die, zodra de luchtvochtigheic te hoog en de buitentemperatuur te laag word: de spouw afsluiten. De kantoren worden dan via een andere route afgezogen. Tegelijkertijd ontstaat een laag stilstaande luót tussen de glasbladen die wordt opgewarmd door de zon en een ex|ra buffer tussen binnen en buiten vormt. 's Zomers functioneert de gevel als eer: min of meer traditionele klimaatgevel. De in ct spouw binnendringende zonnewarmte wordt direct afgezogen en kan dus niet de kantoren bereiken. Tr o nsp a r a nte v o o rzetsch e r m e n Om het gevelbeeld onaangetast te laten kon Hootsmans profiteren van de gelaagde glasgevel. Dit voordeel had |o Coenen niet bij de renc' vatie van het voormalige hooftlkantoor van de Oranje Nassaumijnen van Dirk Roosenburg. Toch wilde Coenen de tlpische stalen stoeltjes' profielen met de enkele beglazing handhaven. Met alleen enkelglas is het wijwel onmogelijk een thermisch en geluidtechnisch aangenaan: binnentlimaat te creëren. Climatic Design Co:, suitants (coc) schetste daarom binnen de bouwfysische randvoorwaarden het profiel va:-. de toekomstige gebruiker voor dit gebouw. Op grond hiervan is gezocht naar een huurde: die vooral veel restruimte nodig moest hebber Aan de straatzijde stelde coc namelijk diepe buÍÏers voor waarin vanwege het lawaai geen permanente v/erkplekken geplaatst kunnen worden. Een glazen gangwand vormt de sche:ding tussen de kantoren en de bu{fer, waardoc: het verkeerslawaai in de kantoren tot een acce] tabel niveau wordt teruggebracht. oe huidige huurder, het Nederlands Instituut voor Toegepaste Geowetenschappen rNo, heeft in de buffers de laboratoria, de archieven en de bibl:' otheek ondergebracht. In deze ruimtes zijn de vensterbanken verdiept, waarmee voorkomen wordt dat de gebruikers te dicht bij de ramen gaanzilten en zo last van de koudestraling kri'-
Cevelsystemen van Rob Hootsmans, lo Coenen en Hubert- Jan Henket 8l linkerpagina Rob Hootsmans laat het oorspronkeliike gevelbeeld van het kantooraan de Koningskadevrijwel onaangetast. foto Peterde Ruig onder Detail'nier,r"' t ti-aatge"el kantoorgebouw Koningskade. r inblaas verse lucht z kanaal luchttoevoer 3 kanaal luchtafuoer 4 geperforeerd aluminium scherm, 5 hyd raulisch klepraam, stand afhankeliik van zon en wind 6 zonnecellen in gelamiíeerd glas 7 aluminium plaat E isolatie 9 luchtklep ro automatische zonwering rr afgezogen lucht rz bestaand kozijn r3 verwarmings- en koelelement
Page 1: -I N[I
Page 5: spronkelijke liftschachten een warm

De Architect april 1999,PDF (1,2 mb)

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?