Neerlegging van jaarrekeningen vanaf 2007 (XBRL) - BIBF
Neerlegging van jaarrekeningen vanaf 2007 (XBRL) - BIBF
Neerlegging van jaarrekeningen vanaf 2007 (XBRL) - BIBF
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
De neerlegging <strong>van</strong> <strong>jaarrekeningen</strong><br />
Belangrijke wijzigingen <strong>van</strong>af <strong>2007</strong><br />
Brussel, 27 februari <strong>2007</strong><br />
© National Bank of Belgium
De neerlegging <strong>van</strong> <strong>jaarrekeningen</strong><br />
Belangrijke wijzigingen <strong>van</strong>af <strong>2007</strong><br />
Brussel, 27 februari <strong>2007</strong><br />
Fabienne Verduyn<br />
Balanscentrale<br />
Nationale Bank <strong>van</strong> België<br />
© National Bank of Belgium
De neerlegging <strong>van</strong> <strong>jaarrekeningen</strong>: agenda<br />
De <strong>XBRL</strong>-technologie en de neerlegging <strong>van</strong> <strong>jaarrekeningen</strong>:<br />
— Het <strong>XBRL</strong>-project <strong>van</strong> de Balanscentrale<br />
— Wat is <strong>XBRL</strong>?<br />
— Waarom de keuze voor <strong>XBRL</strong>?<br />
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening na de overgang naar <strong>XBRL</strong>:<br />
— Wijzigingen aan het volledig en verkort schema<br />
— Sofista <strong>2007</strong><br />
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via internet:<br />
— evolutie<br />
— algemene kenmerken<br />
— technische vereisten<br />
— het digitaal certificaat<br />
— stap voor stap<br />
— bijstand?
Het <strong>XBRL</strong>-project <strong>van</strong> de Balanscentrale<br />
Vanaf 1 april <strong>2007</strong>: geen neerlegging op diskette meer mogelijk!<br />
Extensie <strong>van</strong> het bestand: ".nbb" → ".xbrl"<br />
Ambitie om een standaard Geen → Internationale<br />
te worden: <strong>XBRL</strong>-standaard<br />
<strong>XBRL</strong> (eXtensible Business Reporting Language) is een open standaard gebaseerd op XML<br />
(eXtensible Markup Language) en is uitermate geschikt voor de elektronische inzameling en<br />
uitwisseling <strong>van</strong> financiële gegevens via het internet
Wat is <strong>XBRL</strong>?<br />
Boekhoudsysteem<br />
Verklarende<br />
tekst<br />
Informatie<br />
<strong>van</strong> derden<br />
<strong>XBRL</strong><br />
Aandeelhouders<br />
Belastingaangifte<br />
Website<br />
Regulators<br />
Andere<br />
derden<br />
Voordelen <strong>van</strong> <strong>XBRL</strong>:<br />
• verhoging <strong>van</strong> de kwaliteit <strong>van</strong> de gegevens omdat ze niet telkens opnieuw moeten worden ingetikt<br />
• vereenvoudiging <strong>van</strong> de uitwisseling <strong>van</strong> gegevens in elektronisch formaat<br />
• substantiële kostenbesparing inzake informatieverstrekking door de gestandaardiseerde structuur
Waarom de keuze voor <strong>XBRL</strong>?<br />
1. Evolutie naar IAS/IFRS-normen voor de boekhouding en de<br />
<strong>jaarrekeningen</strong>:<br />
Europese verordening <strong>van</strong> 19 juli 2002 voor geconsolideerde <strong>jaarrekeningen</strong><br />
<strong>van</strong> beursgenoteerde ondernemingen<br />
Mogelijke invloed op de gestandaardiseerde enkelvoudige <strong>jaarrekeningen</strong>?<br />
= "core business" <strong>van</strong> de Balanscentrale <strong>van</strong> de NBB<br />
de IAS/IFRS-normen hebben een grotere flexibiliteit geïntroduceerd inzake het<br />
presentatieformaat ↔ gestandaardiseerde <strong>jaarrekeningen</strong> nodig voor de opdracht<br />
<strong>van</strong> de Balanscentrale <strong>van</strong> de NBB<br />
Internationaal probleem: onvermijdelijke overgang/convergentie naar IFRS<br />
vergt een internationale oplossing<br />
keuze voor technische <strong>XBRL</strong>-standaard<br />
vertaling <strong>van</strong> de 2.200 blz. tellende IFRS-bijbel naar één taxonomie - zie:<br />
http://xbrl.iasb.org/int/fr/ifrs/gp/2005-05-15/summary_page.htm<br />
2. Kansen creëren voor administratieve vereenvoudiging (door andere<br />
<strong>XBRL</strong>-projecten)
Taxonomy<br />
Verwerking door de Balanscentrale <strong>van</strong>af 1 april <strong>2007</strong><br />
Opmaak <strong>van</strong> een jaarrekeningbestand <strong>Neerlegging</strong> <strong>van</strong> een<br />
Publicatie <strong>van</strong> de<br />
jaarrekening via internet jaarrekening door de<br />
bij de NBB<br />
NBB voor derden<br />
Software<br />
privé-sector<br />
3D certificaat<br />
Sofista-<br />
<strong>2007</strong><br />
Instance<br />
document<br />
3D certificaat<br />
Validator<br />
s<br />
Wijzigingen aan het volledig en verkort schema<br />
1983: de Balanscentrale <strong>van</strong> de NBB publiceert het formulier voor de<br />
neerlegging <strong>van</strong> gestandaardiseerde <strong>jaarrekeningen</strong>:<br />
— periodiek aangepast om te voldoen aan de wettelijke verplichtingen<br />
— verouderd en onvoldoende afgestemd op de geïnformatiseerde omgeving<br />
waaruit de jaarrekening voortvloeit<br />
— evolutie <strong>van</strong> een "drager" voor de neerlegging naar een "model" voor de<br />
ontwikkelaars <strong>van</strong> boekhoudsoftware<br />
april <strong>2007</strong>: overgang naar <strong>XBRL</strong>-technologie:<br />
— als formaat voor de elektronische neerlegging <strong>van</strong> <strong>jaarrekeningen</strong><br />
— noodzaakt de herziening <strong>van</strong> het "model" om het beter te verzoenen met de<br />
actuele informaticaomgeving<br />
— leesbaarheid moet bewaard blijven of verbeteren<br />
— <strong>van</strong> toepassing op VOL en VKT
Wijzigingen aan het volledig en verkort schema<br />
De 5 basisprincipes:<br />
1. De continuïteit <strong>van</strong> de informatie<br />
2. Nog slechts weinig vaste bladzijden<br />
3. Het principe <strong>van</strong> de secties<br />
4. De presentatie <strong>van</strong> de rubrieken<br />
5. Gevolgen <strong>van</strong> deze wijzigingen<br />
De algemene presentatie<br />
1. Vereenvoudiging <strong>van</strong> de algemene presentatie <strong>van</strong> de rubrieken<br />
2. De tabellen<br />
De inhoud <strong>van</strong> het nieuwe model<br />
1. Bedragen voortaan steeds in eenheden euro<br />
2. De resultatenrekening in scrontovorm<br />
3. Rubriek 19 "Voorschot aan vennoten op de verdeling <strong>van</strong> het netto-actief"
Wijzigingen aan het volledig en verkort schema:<br />
de 5 basisprincipes<br />
1. De continuïteit <strong>van</strong> de informatie<br />
— het "oude standaardformulier":<br />
indien de ruimte die op bepaalde plaatsen was voorzien niet volstond voor alles wat<br />
de onderneming diende te vermelden → informatieoverschot werd achteraan de<br />
jaarrekening vermeld<br />
o.m. het geval de lijst <strong>van</strong> bestuurders en zaakvoerders, de deelnemingen en de<br />
aandeelhoudersstructuur<br />
— de nieuwe presentatie:<br />
alle informatie met betrekking tot een bepaald onderwerp moet gegroepeerd blijven<br />
vergemakkelijkt het lezen <strong>van</strong> de jaarrekening<br />
2. Nog slechts weinig vaste bladzijden<br />
— het principe <strong>van</strong> de continuïteit <strong>van</strong> informatie ↔ het systeem <strong>van</strong> vaste<br />
bladzijden:<br />
waarbij dezelfde informatie steeds op dezelfde bladzijde <strong>van</strong> iedere jaarrekening<br />
kon worden terugevonden<br />
bv. de staat <strong>van</strong> de materiële vaste activa steeds op blad VOL8 of VKT6<br />
— in het nieuwe model zijn de vaste pagina's ver<strong>van</strong>gen door secties
Wijzigingen aan het volledig en verkort schema:<br />
de 5 basisprincipes<br />
3.Het principe <strong>van</strong> secties<br />
— Opvallend: Volledig model Verkort model<br />
oude standaardformulier 24 blz. 16 blz.<br />
nieuw model 43 blz. 22 blz.<br />
— Verklaring: de noodzaak om, toen de standaardformulieren nog in extenso in<br />
het Belgisch Staatsblad moesten worden gepubliceerd, het aantal bladzijden<br />
tot een absoluut minimum te beperken:<br />
vooral betrekking op de toelichting<br />
bv. staat <strong>van</strong> de materiële vaste activa → hersenbreker voor softwarefirma's die de<br />
layout moesten respecteren in geval <strong>van</strong> afdruk op papier<br />
— Het nieuwe model omvat niet méér elementen dan het oude formulier, maar<br />
is gebaseerd op een logische onderverdeling in "delen" en "secties"
Wijzigingen aan het volledig en verkort schema:<br />
de 5 basisprincipes<br />
— Het sectienummer wordt:<br />
in de rechterbovenhoek <strong>van</strong> het model vermeld<br />
wordt voorafgegaan door "VOL" of "VKT"<br />
— Dit wordt aangevuld met een zuiver sequentiële nummering <strong>van</strong> de bladzijden<br />
in de rechterbenedenhoek <strong>van</strong> het model<br />
— Doel:<br />
Oud formulier<br />
Nieuw model<br />
het mogelijk maken dat de lezer bepaalde informatie steeds in dezelfde sectie kan<br />
terugvinden, ook als die informatie niet op hetzelfde blad voorkomt (bv. de<br />
uitsplitsing <strong>van</strong> de schulden op VOL 5.9 maar niet noodzakelijk op blz.28)<br />
de mogelijkheid bieden om, als in een bepaalde sectie of subsectie geen enkel<br />
gegeven voorkomt, deze sectie of subsectie in de uiteindelijke presentatie niet op te<br />
nemen (bv. de sociale balans)
Wijzigingen aan het volledig en verkort schema:<br />
de 5 basisprincipes<br />
4. De presentatie <strong>van</strong> de rubrieken<br />
4.1. De codering <strong>van</strong> de rubrieken<br />
Oud formulier<br />
Nieuw model
Wijzigingen aan het volledig en verkort schema:<br />
de 5 basisprincipes<br />
— het principe <strong>van</strong> "unieke rubriek" = unieke rubriekcode: eenzelfde<br />
boekhoudkundig begrip kan op meerdere plaatsen voorkomen in de<br />
jaarrekening; in zo'n geval werd tot nog toe telkens een andere code<br />
gebruikt. In het nieuwe model <strong>van</strong> de jaarrekening wordt daarvoor nog slechts<br />
één code gebruikt onafhankelijk <strong>van</strong> de sectie waarin het begrip wordt<br />
vermeld (bij een tweede vermelding wordt de code tussen haakjes geplaatst);<br />
— rubriekcode en verschillende boekjaren: in het nieuwe model wordt de<br />
unieke rubriekcode aangevuld met een "P" (P <strong>van</strong> "preceding") om aan te<br />
geven dat de waarde slaat op het vorig boekjaar;<br />
— in het algemeen wordt voor de rubriekcodes, in de mate <strong>van</strong> het mogelijke,<br />
de nummers overgenomen <strong>van</strong> de Minimumindeling <strong>van</strong> het Algemeen<br />
Rekeningenstelsel (MAR);<br />
— de toepassing <strong>van</strong> dit principe moet de coherentie verhogen en het begrip <strong>van</strong><br />
de boekhoudkundige gegevens bevorderen.
Wijzigingen aan het volledig en verkort schema:<br />
de 5 basisprincipes<br />
4.2. Het teken <strong>van</strong> de rubrieken<br />
— in de oude formulieren varieert het teken <strong>van</strong> bepaalde rubrieken volgens<br />
het schema (bv. de rubriek "Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen -<br />
code 62" is met een positief teken weergegeven in het volledig schema en<br />
met een negatief teken in het verkort schema);<br />
— In het nieuwe model:<br />
het merendeel <strong>van</strong> de rubrieken wordt standaard weergegeven met een positieve<br />
waarde (bevordert de leesbaarheid en coherentie)<br />
aan rubrieken die een positieve of een negatieve waarde kunnen hebben, wordt de<br />
vermelding (+)/(-) toegevoegd<br />
enkele begrippen hebben standaard een negatieve waarde en krijgen de vermelding<br />
(-) mee (bv. "Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten - code 649" en<br />
"Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke kosten - code 669")
Wijzigingen aan het volledig en verkort schema:<br />
de 5 basisprincipes<br />
Oud formulier
Wijzigingen aan het volledig en verkort schema:<br />
de 5 basisprincipes<br />
Nieuw formulier
Wijzigingen aan het volledig en verkort schema:<br />
de 5 basisprincipes<br />
4.3. De winst- of verliesrubrieken<br />
— het oude formulier geeft de saldi afzonderlijk weer, met verschillende codes<br />
in functie <strong>van</strong> het teken <strong>van</strong> het resultaat (winst of verlies)<br />
— het nieuwe model stelt de winst- of verliesrubrieken voor als één enkel<br />
begrip dat zowel een positieve (winst) als een negatieve (waarde) kan<br />
aannemen, met slechts één unieke code<br />
5. Gevolgen <strong>van</strong> deze wijzigingen<br />
— de controlevergelijkingen moeten worden aangepast aan de nieuwe<br />
rubriekcodes en aan de veranderingen inzake het teken;<br />
— de door de Balanscentrale gepubliceerde gegevens en statistieken moeten<br />
worden aangepast.
Wijzigingen aan het volledig en verkort schema:<br />
de algemene presentatie<br />
1. Vereenvoudiging <strong>van</strong> de algemene presentatie <strong>van</strong> de rubrieken<br />
— het model werd verlost <strong>van</strong> overbodige stippellijnen, haakjes en kaders<br />
— de Romeinse cijfers die in het oude formulier verwijzen naar het KB <strong>van</strong><br />
30.01.2001 om de verschillende delen <strong>van</strong> de jaarrekening af te bakenen,<br />
komen niet meer voor in het nieuwe model:<br />
de ver<strong>van</strong>ging <strong>van</strong> de vaste pagina's door het systeem <strong>van</strong> de secties impliceert een<br />
nieuwe nummering die in combinatie met de Romeinse cijfers verwarring zou kunnen<br />
doen ontstaan<br />
voor sommige rubrieken <strong>van</strong> de balans en de resultatenrekening worden in de<br />
toelichting aanvullende gegevens verstrekt<br />
→ in het oude formulier werd daar in de balans en resultatenrekening naar verwezen<br />
a.d.h.v. de Romeinse cijfers<br />
→ in het nieuwe model wordt in een afzonderlijke kolom (en dus niet meer verwerkt in<br />
de benaming <strong>van</strong> de rubrieken) verwezen naar de desbetreffende sectie in de<br />
toelichting
Oud formulier<br />
Nieuw model<br />
Wijzigingen aan het volledig en verkort schema:<br />
de algemene presentatie
Wijzigingen aan het volledig en verkort schema:<br />
de algemene presentatie<br />
2. De tabellen<br />
— één de opvallendste wijzigingen inzake presentatie<br />
— in het oude formulier werden bepaalde delen <strong>van</strong> de toelichting (bv. de<br />
staten <strong>van</strong> de vaste activa) weergegeven in de vorm <strong>van</strong> tabellen met<br />
verschillende kolommen op dezelfde bladzijde; deze weergave is geschikt<br />
voor een formulier in klassieke zin, maar gaat moeilijk samen met een<br />
automatische reproductie op basis <strong>van</strong> elektronische bestanden
Wijzigingen aan het volledig en verkort schema:<br />
de algemene presentatie<br />
— in het nieuwe model is de weergave in kolommen ver<strong>van</strong>gen door een<br />
eenvoudige voorstelling over verschillende opeenvolgende bladzijden
Wijzigingen aan het volledig en verkort schema:<br />
de algemene presentatie
Wijzigingen aan het volledig en verkort schema:<br />
de inhoud <strong>van</strong> het nieuwe model<br />
1. Bedragen voortaan steeds in eenheden euro<br />
— volgens de huidige reglementering zijn bedragen in een jaarrekening die<br />
wordt neergelegd bij de NBB uitgedrukt:<br />
in eenheden euro, zonder decimalen in geval <strong>van</strong> een verkort schema<br />
in duizenden euro, zonder decimalen voor een volledig schema<br />
— in het nieuwe systeem dienen:<br />
de <strong>jaarrekeningen</strong> die <strong>van</strong>af 1 april <strong>2007</strong> op papier worden neergelegd:<br />
— onafhankelijk <strong>van</strong> de aard <strong>van</strong> de jaarrekening<br />
— opgemaakt te zijn in eenheden euro, zonder decimalen<br />
de <strong>jaarrekeningen</strong> die in <strong>XBRL</strong>-formaat worden neergelegd via elektronische weg (via<br />
internet):<br />
— zal de neerlegger mogen kiezen tussen eenheden euro, zonder decimalen of<br />
eenheden euro met twee decimalen<br />
— deze 2° mogelijkheid moet de neerlegger toelaten de jaarrekeninggegevens<br />
automatisch uit zijn boekhouding over te nemen zonder zich daarbij over de<br />
afrondingen te bekommeren
Wijzigingen aan het volledig en verkort schema:<br />
de inhoud <strong>van</strong> het nieuwe model<br />
2. De resultatenrekening in staffelvorm<br />
— het gestandaardiseerd volledig schema bevat voor de resultatenrekening<br />
twee mogelijke voorstellingswijzen: staffelvorm en scontrovorm<br />
— sinds 2001 bestaat deze keuzemogelijkheid enkel nog voor de neerlegging op<br />
papier (voor diskette is enkel de staffelvorm voorzien)<br />
— voor de coherentie en gezien het klein aantal ondernemingen (< 2% in 2005)<br />
dat bij neerlegging op papier kiest voor een resultatenrekening in<br />
scontrovorm → in de nieuwe versie <strong>van</strong> het volledig model <strong>van</strong> de<br />
jaarrekening enkel nog de resultatenrekening in staffelvorm<br />
3. De rubriek 19 "Voorschot aan vennoten op de verdeling <strong>van</strong> het nettoactief"<br />
— deze rubriek was het onderwerp <strong>van</strong> een advies <strong>van</strong> de Commissie voor<br />
Boekhoudkundige Normen (CBN) maar werd tot nu toe niet opgenomen in<br />
het standaardschema<br />
— het betreft de boekhoudkundige verwerking <strong>van</strong> de toekenning, aan de<br />
vennoten <strong>van</strong> een vennootschap in vereffening, <strong>van</strong> een voorschot op het<br />
netto-actief dat hen ten deel zal vallen bij de afsluiting v.d. vereffening
Wijzigingen aan het volledig en verkort schema:<br />
de inhoud <strong>van</strong> het nieuwe model<br />
— het advies <strong>van</strong> het CBN:<br />
het bedrag <strong>van</strong> het voorschot moet op zichtbare wijze globaal worden afgetrokken<br />
<strong>van</strong> het "eigen vermogen";<br />
deze bedragen toegekend in de vorm <strong>van</strong> een voorschot op de verdeling <strong>van</strong> het<br />
netto-actief zijn niet echt een actief; normaal gezien zullen er in de toekomst geen<br />
kasstromen ten voordele <strong>van</strong> de onderneming uit voortvloeien;<br />
na afloop <strong>van</strong> de vereffening → salderen <strong>van</strong> de rekening "Voorschot aan de vennoten<br />
op de verdeling <strong>van</strong> het nettoactief" door het debiteren <strong>van</strong> de verschillende<br />
betrokken rekeningen <strong>van</strong> het eigen vermogen.
Sofista <strong>2007</strong><br />
Sofista wordt een webtoepassing:<br />
— een elektronisch formulier:<br />
de software wordt op een server <strong>van</strong> de NBB beschikbaar gesteld<br />
de ingetikte gegevens worden niet centraal opgeslagen<br />
de gebruiker moet regelmatig een back-up <strong>van</strong> zijn jaarrekening lokaal opslaan (het<br />
systeem zal hem daaraan herinneren)<br />
— de toegang is beveiligd d.m.v. een digitaal certificaat (Certipost, Globalsign,<br />
Isabel of de eID)<br />
— niet meer lokaal downloaden <strong>van</strong> een software<br />
— online validatie<br />
— voor bepaalde delen <strong>van</strong> de jaarrekening is de import <strong>van</strong> een pdf-document<br />
mogelijk (bv. verslag <strong>van</strong> de commissarissen of jaarverslag)<br />
— mogelijkheid om het document te visualiseren zoals de jaarrekening zal<br />
worden gepubliceerd
Sofista <strong>2007</strong><br />
In dit scherm kan de gebruiker kiezen om:<br />
- een nieuwe jaarrekening aan te maken (aard <strong>van</strong> de jaarrekening: VOL, VKT - taal <strong>van</strong> de jaarrekening:<br />
NL, FR, DE)<br />
- gegevens op te laden <strong>van</strong>af een XML- of <strong>XBRL</strong>-bestand
Sofista <strong>2007</strong><br />
Mogelijkheid om een pdf-document te importeren (bv. verslag <strong>van</strong> de commissarissen of jaarverslag)
Sofista <strong>2007</strong><br />
De validatie <strong>van</strong> het jaarrekeningbestand gebeurt in verschillende stappen: een XML-validatie, een<br />
<strong>XBRL</strong>-validatie en een NBB-validatie. Het bestand kan tussentijds lokaal bewaard worden indien er<br />
geen overtredingen zijn tegen de XML- en <strong>XBRL</strong>-validatie.
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: evolutie<br />
Evolutie <strong>van</strong> de neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening bij de NBB:<br />
— april 1978: neerlegging op papier<br />
Voor <strong>jaarrekeningen</strong> opgesteld volgens het volledig schema of het verkort<br />
schema:<br />
— april 1993: neerlegging op diskette<br />
— januari 2004: neerlegging via internet met NBB-certificaat en online betaling<br />
met Bancontact/MisterCash-kaart<br />
— juni 2004: online betaling met kredietkaart (Visa, MasterCard)<br />
— mei 2005: openstelling <strong>van</strong> de internettoepassing naar alle ondernemingen<br />
door aanvaarding <strong>van</strong> het certificaat <strong>van</strong> Certipost, Globalsign en Isabel<br />
— maart 2006: aanvaarding <strong>van</strong> de elektronische identiteitskaart (eID)<br />
— juni 2006: mogelijkheid tot offline betaling door overschrijving
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: evolutie<br />
30<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
0<br />
Aandeel Internet in totaal aantal neerleggingen<br />
trim1/04 trim4/04 mei/05 aug/05 nov/05 feb/06 mei/06 aug/06 nov/06
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: evolutie<br />
Toestand per einde december 2006<br />
— reeds 27% <strong>van</strong> alle <strong>jaarrekeningen</strong> wordt neergelegd met de NBB-toepassing<br />
"<strong>Neerlegging</strong> <strong>van</strong> <strong>jaarrekeningen</strong> via het internet"<br />
— middels in totaal 2.994 verschillende niet-NBB certificaten ("Third party<br />
certificates": Certipost, Globalsign, Isabel en eID)<br />
— stille opmars <strong>van</strong> de eID (12%)<br />
— de betaling:<br />
kredietkaart: 33% Visa en 33% MasterCard<br />
Bancontact/MisterCash-kaart: 10% (met CZAM/PC-kaartlezer)<br />
overschrijving: 24%
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: evolutie<br />
Papier Diskette Internet<br />
100%<br />
90%<br />
80%<br />
70%<br />
60%<br />
50%<br />
40%<br />
30%<br />
20%<br />
10%<br />
0%<br />
trim1/04 trim4/04 mei/05 aug/05 nov/05 feb/06 mei/06 aug/06 nov/06
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: evolutie<br />
Vanaf 1 april <strong>2007</strong> is geen neerlegging op diskette meer mogelijk!<br />
Waarom?<br />
— diskette = een verouderde gegevensdrager: nieuwe pc's hebben geen<br />
diskettelezer meer<br />
— een nieuw bestandsformaat: de gestandaardiseerde enkelvoudige<br />
<strong>jaarrekeningen</strong> <strong>van</strong> niet-financiële ondernemingen die langs elektronische<br />
weg worden neergelegd bij de NBB zullen <strong>van</strong>af april <strong>2007</strong> opgesteld moeten<br />
zijn volgens het <strong>XBRL</strong>-formaat<br />
— de 1ste EG-richtlijn verplicht de Balanscentrale om de elektronische<br />
neerlegging voor alle vennootschappen beschikbaar te stellen <strong>van</strong>af januari<br />
<strong>2007</strong>:<br />
neerlegging op diskette wordt door de Europese richtlijn niet beschouwd als<br />
elektronische neerlegging<br />
de internettoepassing wordt uitgebreid: mogelijkheid om elektronisch neer te leggen<br />
in het pdf-formaat (niet-gestandaardiseerde <strong>jaarrekeningen</strong>)
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: algemene kenmerken<br />
Toegang tot de toepassing mits een gekwalificeerd certificaat:<br />
— authenticiteit: de Balanscentrale moet in staat zijn om eenduidig te bepalen<br />
wie de neerlegging heeft gedaan<br />
— data-integriteit: zekerheid dat het geüploade jaarrekeningbestand geen<br />
wijzigingen heeft ondergaan tussen verzending en ont<strong>van</strong>gst<br />
Upload <strong>van</strong> een jaarrekeningbestand met de extensie ".nbb":<br />
— bestand per bestand (geen batchverwerking) omdat de neerlegger elke<br />
betrokken onderneming eenduidig zelf moet selecteren<br />
— dat voldoet aan het "Protocol voor de neerlegging op informatiedrager <strong>van</strong><br />
jaarekeningen <strong>van</strong> ondernemingen";<br />
— zoals afgeleverd door het softwarepakket voor de opmaak <strong>van</strong> een<br />
jaarrekening<br />
Automatische validatie <strong>van</strong> het geüploade jaarrekeningbestand:<br />
— de opgelegde structuur en technische voorwaarden <strong>van</strong> het Protocol<br />
— de wettelijk verplichte rekenkundige en logische controles
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: algemene kenmerken<br />
De neerlegger kan online opvolgen hoe de stapsgewijze verwerking <strong>van</strong><br />
het bestand verloopt<br />
Een succesvol gevalideerd bestand:<br />
— wacht gedurende 7 kalenderdagen op betaling<br />
— de betaling kan voor meerdere <strong>jaarrekeningen</strong> samen<br />
Betalingsmogelijkheden:<br />
— kredietkaart (Visa, MasterCard): kredietkaartnummer, vervaldatum<br />
kredietkaart, CVC/CVV-code<br />
— overschrijving:<br />
keuze voor overschrijving enkel tijdens de dag <strong>van</strong> de toekenning <strong>van</strong> de status<br />
"Wacht op betaling"<br />
moet buiten de internettoepassing worden uitgevoerd<br />
correct bedrag en correcte gestructureerde mededeling (OGM) moet binnen de 7<br />
kalenderdagen op de rekening <strong>van</strong> de NBB worden ont<strong>van</strong>gen<br />
automatische terugstorting <strong>van</strong> niet-correcte bedragen, te laat ont<strong>van</strong>gen bedragen,<br />
geen of een foutieve OGM
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: algemene kenmerken<br />
Wanneer de betaling succesvol is verlopen:<br />
— is de jaarrekening officieel aanvaard door de Balanscentrale<br />
— de officiële neerleggingsdatum = de datum <strong>van</strong> toekenning <strong>van</strong> de status<br />
"Wacht op betaling"<br />
— binnen de 11 dagen na de aanvaarding ont<strong>van</strong>gt de publicatieplichtige<br />
onderneming de "Mededeling <strong>van</strong> de neerlegging <strong>van</strong> de jaarrekening"<br />
— in de internettoepassing kan op basis <strong>van</strong> het transactienummer een overzicht<br />
worden opgevraagd <strong>van</strong> alle <strong>jaarrekeningen</strong> die het onderwerp zijn geweest<br />
<strong>van</strong> één succesvolle betalingstransactie<br />
Openingsuren:<br />
— alle NBB-werkdagen <strong>van</strong> 8.30 tot 20 uur (bank holidays!)<br />
— <strong>van</strong>af 19.45 uur kan geen nieuwe sessie meer worden opgestart
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: technische vereisten<br />
PC met een internetverbinding (bij voorkeur een breedbandverbinding)<br />
Windows als besturingssysteem:<br />
— Windows 2000 (Service Pack 3) of recenter<br />
— Windows XP (Service Pack 1) of recenter<br />
Microsoft Internet Explorer versie 5.5 (of hoger) als browser:<br />
— de recenste versie kan u downloaden <strong>van</strong>op het volgende adres:<br />
http://www.micrsoft.com/windows/ie_intl/nl/download/default.mspx<br />
Java Runtime:<br />
— gratis te downloaden <strong>van</strong>op het volgende adres: http://www.java.com/nl/<br />
Digitaal certificaat (klasse 3) dat in de browser is geïnstalleerd:<br />
— Certipost<br />
— Globalsign<br />
— Isabel<br />
— eID
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: het digitaal certificaat<br />
1. Wat is een digitaal certificaat<br />
— garandeert de identiteit <strong>van</strong> de persoon waarmee over het internet<br />
elektronische gegevens worden uitgewisseld;<br />
— wordt uitgereikt door de Certificatie Authoriteit (CA) = een onafhankelijke<br />
partij;<br />
— voor een gekwalificeerd (of klasse 3) certificaat moet u zich persoonlijk met<br />
uw identiteitskaart aanmelden bij één <strong>van</strong> de agentschappen <strong>van</strong> de CA<br />
2. Verkrijgen <strong>van</strong> een digitaal certificaat<br />
— Certipost:<br />
enkel nog verdeling <strong>van</strong> certificaten aan specifieke beroepsdoelgroepen ("trusted<br />
community"; certificatie <strong>van</strong> de identiteit + de beroepshoedanigheid <strong>van</strong> de leden)<br />
IAB en IBR-leden: https://iec-iab.certipost.be/info_nl.php<br />
bestelling gebeurt volledig online (thuis bezorg per aangetekende zending)<br />
keuze tussen smartcard (met kaartlezer) of USB-token
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: het digitaal certificaat<br />
— Globalsign:<br />
http://secure.globalsign.net/phoenixng/og/index.cfm<br />
selecteer "PersonalSign 3 Pro TM Certificaat"<br />
online identiteits- en betalingsinformatie doorgeven<br />
overeenkomst afdrukken<br />
met intekenovereenkomst en kopie identiteitskaart moet u zich persoonlijk<br />
aanbieden bij een Lokale Registratie Authoriteit (LRA) = Kamer <strong>van</strong> Koophandel<br />
u ont<strong>van</strong>gt een mail met hyperlink → digitaal certificaat lokaal downloaden<br />
— Isabel:<br />
alle Isabel-gebruikers beschikken over een certificaat dat met hun chipkaart (Secure<br />
Signing Card) verbonden is (kaartlezer nodig)<br />
gratis downloaden en installatie <strong>van</strong> software "Isabel OfficeSign 5.0" <strong>van</strong>op het<br />
volgende adres: www.isabel.be/officesign/
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: het digitaal certificaat<br />
— de elektronische identiteitskaart (eID):<br />
4.000.000 Belgen beschikken reeds over hun eID<br />
u heeft het recht om uw eID zelf aan te vragen bij de dienst Bevolking <strong>van</strong> uw<br />
gemeente<br />
voor meer informatie: http://www.rijksregister.fgov.be/eik_nl/cdoku.htm<br />
u hebt een eID-kaartlezer nodig die de programma's op uw computer laat<br />
communiceren met uw eID:<br />
— overzicht <strong>van</strong> de kaartlezers: http://www.cardreaders.be<br />
— lijst <strong>van</strong> de verkooppunten:<br />
http://www.rijksregister.fgov.be/eik_nl/kaartlezer/kaartlezer_eid.pdf<br />
u dient het stuurprogramma voor de eID te installeren:<br />
— "Belgium Identity Card Run-Time": kan gratis worden gedownload <strong>van</strong>op<br />
http://www.belgium.be/zip/eid_datacapture_nl.html
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: het digitaal certificaat<br />
na de installatie <strong>van</strong> het stuurprogramma vindt u op uw desktop een nieuw icoon<br />
terug:<br />
eID GUI.lnk<br />
als u op dit icoon dubbelklikt, wordt de zogenaamde "eID GUI" opgestart, waarmee u<br />
de gegevens die opgeslagen zijn in de microchip <strong>van</strong> uw eID kan lezen<br />
→ u moet alleen nog uw certificaten<br />
registreren in Windows via de tab<br />
"Certificates"<br />
→ klikken op de knop "Register"
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: het digitaal certificaat<br />
Toegangscontrole<br />
niv. 1(CRL)<br />
CALENDRA<br />
(geeft toegangscontrole<br />
niv. 2<br />
in handen <strong>van</strong> de<br />
Balanscentrale<br />
NBB<br />
Unique<br />
Identifying<br />
Number<br />
"NUIN"
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: stap voor stap<br />
Stap 1: Toegang tot de beveiligde internettoepassing via een link op de<br />
website <strong>van</strong> de Balanscentrale<br />
Stap 2: Selectie in de browser <strong>van</strong> het digitaal certificaat waarmee<br />
toegang tot de internettoepassing wordt gevraagd<br />
Stap 3: Invullen <strong>van</strong> het "User information - Self registration" formulier<br />
(eenmalig)<br />
Stap 4: Keuze <strong>van</strong> de rechtspersoon waarvoor een jaarrekening via het<br />
internet wordt neergelegd<br />
Stap 5: Uploaden <strong>van</strong> het jaarrekeningbestand<br />
Stap 6: Betaling <strong>van</strong> de neerleggingskosten
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: stap voor stap<br />
Demo
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: stap voor stap<br />
Stap 1: Toegang tot de beveiligde internettoepassing (https) via een link op de website<br />
<strong>van</strong> de Balanscentrale (www.balanscentrale.be).
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: stap voor stap<br />
Stap 2: Selectie <strong>van</strong> het certificaat waarmee toegang tot de internettoepassing wordt<br />
gevraagd. Als de gebruiker beschikt over een Certipost-, Globalsign-, Isabel- of<br />
eID-certificaat, klikt hij op "3rd Party Certificate".
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: stap voor stap<br />
Stap 3 : invullen <strong>van</strong> het "User information - Self registration" formulier<br />
— enkel wanneer een gebruiker zich voor de eerste maal aanlogt<br />
— als de gebruiker de gevraagde identificatiegegevens correct invult, kan de<br />
Balanscentrale hem contacteren/helpen indien nodig<br />
— voor "derde neerleggers" is het ondernemingsnummer belangrijk (om het<br />
duplicaat <strong>van</strong> de "Mededeling <strong>van</strong> neerlegging <strong>van</strong> de jaarrekening" te<br />
ont<strong>van</strong>gen)<br />
— in het veld "Identifier" staat het "NBB Unique Identity Number" (NUIN):<br />
een uniek nummer dat wordt toegekend aan het certificaat<br />
éénzelfde certificaat wordt slechts eenmaal geregistreerd<br />
wordt in de internettoepassing getoond (bovenaan rechts)
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: stap voor stap
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: stap voor stap<br />
De toepassing zal bijhouden welke "NUIN" (zie rechtsboven) één of meer <strong>jaarrekeningen</strong> uploadt,<br />
om dan later de gebruiker automatisch te kunnen tonen hoe de verwerking is verlopen<br />
("Opvolging") en toe te laten te betalen voor <strong>jaarrekeningen</strong> waaraan de status "Wacht op<br />
betaling" kon worden toegekend ("Betaling"). Om een jaarrekening neer te leggen, klikt de<br />
gebruiker op "Nieuwe neerlegging".
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: stap voor stap<br />
Stap 4: Keuze <strong>van</strong> de rechtspersoon waarvoor een jaarrekening via het internet wordt<br />
neergelegd. In de zone "Ondernemingsnummer" tikt de gebruiker het ondernemingsnummer<br />
in <strong>van</strong> de publicatieplichtige onderneming en klikt daarna op "OK".
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: stap voor stap<br />
De gebruiker krijgt een scherm te zien met voor het door hem ingetikte ondernemingsnummer :<br />
a. de identificatiegegevens <strong>van</strong> de desbetreffende rechtspersoon<br />
b. de refertes <strong>van</strong> JR en geconsolideerde JR die gedurende de laatste drie voorbije<br />
kalenderjaren bij BA zijn neergelegd.
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: stap voor stap<br />
Stap 5: Uploaden <strong>van</strong> het jaarrekeningbestand. Wanneer de gebruiker klikt op de knop<br />
"Tekenen en versturen" opent er zich het volgende dialoogvenster:
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: stap voor stap<br />
In dit dialoogvenster selecteert de gebruiker het jaarrekeningbestand (met extensie<br />
".nbb") dat hij via het internet wil neerleggen. Door op het bestand te dubbelklikken,<br />
wordt het automatisch elektronisch ondertekend en naar de NBB verstuurd.
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: stap voor stap<br />
Mogelijke stadia <strong>van</strong> verwerking waarin het jaarrekeningbestand zich<br />
kan bevinden:<br />
— "Matching aan de gang": de verwerking is nog bezig<br />
— "Ongeldige neerlegging": er is tijdens de verwerking minstens één fout<br />
vastgesteld waardoor het bestand wordt geweigerd - op de status klikken,<br />
geeft toegang tot een pagina met de opsomming <strong>van</strong> de opgespoorde fouten<br />
— "Wacht op bevestiging": tijdens de automatische verwerking is er een<br />
element vastgesteld waarover de gebruiker dient te beslissen alvorens dit<br />
bestand eventueel kan overgaan naar de status "Wacht op betaling"<br />
— "Wacht op betaling": de validatie is succesvol verlopen en enkel de<br />
neerleggingskosten moeten nog worden betaald opdat de jaarrekening<br />
officieel wordt aanvaard door de NBB - op de status klikken, geeft toegang tot<br />
een pagina waarin de mogelijkheid wordt geboden om het bestand alsnog te<br />
schrappen (wijziging neerleggingsdatum!)<br />
— "Geregistreerde neerlegging": de jaarrekening is officieel aanvaard
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: stap voor stap<br />
Stap 6: Om over te gaan tot de betaling <strong>van</strong> de neerleggingskosten <strong>van</strong> één of meerdere<br />
<strong>jaarrekeningen</strong> die via internet zijn neergelegd, klikt de gebruiker in de menubalk<br />
op "Betaling".
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: stap voor stap<br />
Via het menupunt "Betalingsgegevens" kan de gebruiker op ieder ogenblik met het<br />
transactienummer een lijst opvragen <strong>van</strong> alle <strong>jaarrekeningen</strong> die het onderwerp zijn geweest<br />
<strong>van</strong> een succesvolle betalingstransactie. Bovenaan wordt de mogelijkheid geboden om een<br />
printvriendelijke pagina af te drukken (een pdf- of html-versie) <strong>van</strong> de lijst.
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: stap voor stap
De neerlegging <strong>van</strong> een jaarrekening via<br />
internet: bijstand<br />
Bij technische problemen:<br />
— e-mail: helpdesk@nbb.be<br />
— tel: 02 221 40 60<br />
— fax: 02 221 31 35<br />
Bij problemen in verband met de neerlegging <strong>van</strong> een<br />
jaarrekening:<br />
— e-mail: helpdesk.ba@nbb.be<br />
— tel: 02 221 30 01<br />
— fax: 02 221 32 66<br />
Info & handleidingen:<br />
— www.balanscentrale.be
Vragen?
Hartelijk dank voor uw aandacht<br />
PowerPoint <strong>van</strong>af volgende week<br />
op www.bibf.be<br />
© National Bank of Belgium