Theory of mind en autisme - Hogrefe
Theory of mind en autisme - Hogrefe
Theory of mind en autisme - Hogrefe
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Emotie regulatie bij<br />
kinder<strong>en</strong> / jonger<strong>en</strong><br />
met ASD<br />
Caroli<strong>en</strong> Rieffe<br />
Leid<strong>en</strong> Universiteit<br />
Ontwikkelingspsychologie<br />
www.focusonemotions.nl
Research team<br />
Ontwikkelingspsychologie Caroli<strong>en</strong> Rieffe<br />
Universiteit Leid<strong>en</strong> Lucinda Pouw<br />
Sigrid Kok<br />
C<strong>en</strong>trum Autisme Annette van Zijp<br />
Oegstgeest Petra Spuijbroek<br />
Lex Stockmann<br />
Leo Kannerhuis Bibi Husk<strong>en</strong>s<br />
Astrid van Dijk
Mijn zoontje João, 8 <strong>en</strong> 10 wek<strong>en</strong><br />
oud
De rationaliteit van emoties…<br />
belang is in het spel<br />
verandering in actie-bereidheid<br />
doel om relatie met omgeving<br />
te verander<strong>en</strong> <strong>of</strong> te behoud<strong>en</strong><br />
(Frijda, 1986)
Inzicht in eig<strong>en</strong> emoties<br />
Emotie signaal dat situatie belangrijk is<br />
Analyse van situatie helpt bij adequate<br />
reactie<br />
Emotie regulatie<br />
Arousal beheers<strong>en</strong><br />
Emotie expressie sociaal aangepast -<br />
adaptief
Toegang tot de<br />
sociale wereld<br />
Emotioneel functioner<strong>en</strong><br />
Psychopathologie
Onderzochte groep<br />
67 jonger<strong>en</strong> met ASD<br />
Hoog-functioner<strong>en</strong>d<br />
Leeftijdsrange 10 - 15 jaar<br />
Jong<strong>en</strong>s ; meisjes ≈ 10 : 1<br />
Controle groep, zelfde k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong>
Id<strong>en</strong>tificatie eig<strong>en</strong> emoties<br />
Ge<strong>en</strong> red<strong>en</strong> om te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> dat KMA <strong>mind</strong>er<br />
emoties hebb<strong>en</strong><br />
Maar monitor<strong>en</strong> zij de eig<strong>en</strong> emoties?<br />
En verbind<strong>en</strong> zij deze aan externe<br />
gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>?<br />
Je “slecht” voel<strong>en</strong> is niet hetzelfde als<br />
“verdrietig”, “boos” <strong>of</strong> “jaloers” zijn.
Resultat<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong>lijst<strong>en</strong><br />
Jonger<strong>en</strong> met ASD:<br />
meer angst, ge<strong>en</strong> andere verschill<strong>en</strong><br />
Ouders:<br />
meer emotionele problem<strong>en</strong> &<br />
negatieve stemming<strong>en</strong> bij kinder<strong>en</strong><br />
met ASD<br />
In sam<strong>en</strong>werking met C<strong>en</strong>trum Autisme; Rieffe et al, in press
Interview<br />
id<strong>en</strong>tificatie eig<strong>en</strong> emoties<br />
B<strong>en</strong> je soms boos?<br />
Kun je me vertell<strong>en</strong> over de laatste keer<br />
dat je boos was?<br />
Hoe boos was je to<strong>en</strong>?<br />
Idem voor blij, verdriet <strong>en</strong> bang<br />
2006, Journal <strong>of</strong> Autism and Developm<strong>en</strong>tal Disorders
Resultat<strong>en</strong> interview<br />
Minder vaak beschrijving situatie<br />
Minder sociale situaties<br />
Minder vaak multiple emoties
Sam<strong>en</strong>hang emoties met<br />
psychopathologie / sociaal functioner<strong>en</strong><br />
Schuld<br />
gevoel<strong>en</strong>s<br />
Bully gedrag<br />
-.31*/-.40*<br />
.09/.37*<br />
BOOSHEID
Angst<br />
Gepest<br />
word<strong>en</strong><br />
.31*/.08<br />
Boosheid speelt ook<br />
promin<strong>en</strong>te rol bij reactieve<br />
agressie<br />
in jonger<strong>en</strong> met ASD<br />
.06/.62*<br />
BOOSHEID
Emotie regulatie<br />
Je beste vri<strong>en</strong>d(in) gaat verhuiz<strong>en</strong><br />
E<strong>en</strong> klasg<strong>en</strong>oot spuit je onder de cola<br />
(Q1) “Hoe voel je je dan?”<br />
(Q2) “Hoe … zou je zijn?”(5-puntsschaal)<br />
(Q3) “Wat kun je do<strong>en</strong> om je <strong>mind</strong>er … te voel<strong>en</strong>?”<br />
(Q4) Hoe … zou je je daarna voel<strong>en</strong>? (5-puntsschaal)
Sam<strong>en</strong>vatting resultat<strong>en</strong><br />
uit meerdere onderzoek<strong>en</strong><br />
(incl zelf-rapportage lijst<strong>en</strong>)<br />
Minder emotie regulatie strategie<strong>en</strong> spontaan<br />
Minder realistische strategie<strong>en</strong><br />
Minder positief effect van<br />
probleemoploss<strong>en</strong>de strategie<strong>en</strong>
Stel je voor, je beste vri<strong>en</strong>d<br />
verhuist naar e<strong>en</strong> andere stad<br />
Controle:<br />
“Dan zou ik bed<strong>en</strong>k<strong>en</strong> dat<br />
ik vaak bij hem ga loger<strong>en</strong>…”<br />
ASD:<br />
“Dan verhuis ik ook…”
Sam<strong>en</strong>vatt<strong>en</strong>d<br />
- Ouders merk<strong>en</strong> problem<strong>en</strong> op, jonger<strong>en</strong> zelf niet,<br />
gev<strong>en</strong> ook ge<strong>en</strong> symptom<strong>en</strong> aan, bv depressie<br />
- HFASD <strong>mind</strong>er goede koppeling situatie - emotie<br />
- HFASD problem<strong>en</strong> in emotie regulatie, vooral<br />
boosheid?<br />
- Zelf-inzicht in eig<strong>en</strong> beperking<strong>en</strong> zou ingang voor<br />
pr<strong>of</strong>essionals kunn<strong>en</strong> zijn…
Zie onze website voor publicaties<br />
<strong>en</strong> contact gegev<strong>en</strong>s<br />
www.focusonemotions.nl<br />
Voor info over onderzoek<br />
www.kind<strong>en</strong>emotie.nl<br />
Leid<strong>en</strong> Universiteit<br />
Ontwikkelingspsychologie
Change language