executieve functies - Hogrefe
executieve functies - Hogrefe
executieve functies - Hogrefe
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Executieve <strong>functies</strong> en leren<br />
Wijnand Dekker<br />
Praktijk Dekker&Dooyeweerd, Ede<br />
info@dekkerdooyeweerd.nl
EXECUTIEVE FUNCTIES<br />
WAT ZIE JE, WAT DOE JE, WAT ZEG JE, WAT PLAN JE?
EXECUTIEVE FUNCTIES:<br />
IN GESPREK MET KINDEREN IN GROEP 2, 5 EN 8<br />
• Wat kun je leren?<br />
• Hoe kun je daar je best voor doen?
• Veters strikken<br />
• Heel veel leren eten<br />
• Knopen maken<br />
• Netjes kleuren<br />
GROEP 2<br />
WAT KUN JE LEREN?
GROEP 2<br />
HOE KUN JE DAAR JE BEST VOOR DOEN?<br />
• Gewoon blijven proberen<br />
• Aan de juf vragen<br />
• Aan een kindje vragen<br />
• Rustig doen, heb je een rustig hoofd<br />
• Niet op de grond gooien, gewoon doen<br />
• Even weggaan bij je moeilijke werkje<br />
• Zeggen: ‘Ik kan het’<br />
• De juf zegt: ‘Van proberen kun je leren’
• Paardrijden<br />
• Rekenen<br />
• Lezen<br />
• Schrijven<br />
• Radslag op de balk<br />
GROEP 5<br />
WAT KUN JE LEREN?
GROEP 5<br />
HOE KUN JE DAAR JE BEST VOOR DOEN?<br />
• Elke dag een half uur werken<br />
• Luisteren en kijken en dan pas proberen<br />
• Op een stille plek oefenen<br />
• Op een papiertje schrijven dan vergeet je het niet<br />
• ‘Je moet het doen’<br />
• ‘Dat het allemaal slakken zijn. Ze kunnen mij niet<br />
inhalen’<br />
• ‘Laat je niet afleiden’
GROEP 8<br />
WAT KUN JE LEREN?<br />
• Hoe ermee omgaan als je gepest wordt<br />
• Samenwerken<br />
• Judo<br />
• Stofzuigen<br />
• Met geld omgaan<br />
• Kamer opruimen<br />
• Engels
GROEP 8<br />
HOE KUN JE DAAR JE BEST VOOR DOEN?<br />
• Je ouders om hulp vragen<br />
• Opzoeken op internet<br />
• Opschrijven hoe het moet<br />
• Op een vereniging gaan<br />
• Door er een spelletje van te maken<br />
• Je tafel wegdraaien<br />
• Niks terugzeggen (‘Wil je stil zijn?’)
GROEP 8<br />
VERVOLG: METACOGNITIE EN INNERLIJKE SPRAAK<br />
• ‘Leuker wordt het niet’<br />
• ‘Je kunt het niet opgeven’<br />
• ‘Je bent al in groep 1 begonnen, nu moet je het<br />
afmaken!’<br />
• ‘Nu doorwerken, kun je straks kletsen’<br />
• ‘Het gaat goed, je bent al op de helft’
GROEP 2, 5 EN 8<br />
• Toename innerlijke spraak en metacognitie als kinderen<br />
ouder worden<br />
• Veel antwoorden betreffen:<br />
emotieregulatie<br />
volgehouden aandacht<br />
werkgeheugen<br />
je openstellen voor instructie<br />
(cognitieve flexibiliteit)
BEVORDEREN EXECUTIEVE FUNCTIES<br />
• Sluit aan bij denken en emotie van kinderen<br />
• Hanteer methodiek van oplossingsgericht werken<br />
(zelfsturing)
WAT GAAT GOED? WAT KAN BETER?<br />
VISUALISEREN
MITCHELL (GROEP 4)<br />
Denk je goed Voel je goed<br />
Ik ben een leuk kind, ik ben slim en ik heb dyslexie<br />
Ik ben vooruit gegaan met lezen.<br />
Ik probeer het goed vol te houden.<br />
Wat ik tegen mijzelf zeg is:<br />
“Blijf sterk en word niet boos!’’
BACHIR (GROEP 8)<br />
Denk je goed Voel je goed<br />
Ik wil mij beter concentreren met mijn rekenwerk.<br />
Mijn hoofd is net een oceaan maar het moet een kanaal zijn.<br />
‘Ik wil mij niet laten afleiden’.<br />
‘Ik ben een kanaal’.<br />
Ik ben twaalf jaar. Ik wil het twaalf minuten volhouden.<br />
Na twaalf minuten stop ik even en kijk ik even rond<br />
Daarna word ik weer een kanaal.
EXECUTIEVE FUNCTIES EN INTERVENTIES<br />
• Past de leeromgeving bij het kind?<br />
• Passen de taken bij het kind? (Vygotsky)<br />
• Is het verbeterplan van het kind?<br />
• Voelt het kind zich aangemoedigd om vol te houden?<br />
• Wat is een beloning voor het kind? Waar wordt het kind<br />
blij van?<br />
• De leerkracht is coach. Het kind wordt coach.
VAN EXTERNE STURING NAAR ZELFSTURING<br />
• Samenspel tussen kind en leerkracht<br />
• Als……………. dan………………<br />
• Als ik deze oefening doe, dan verwacht ik dat het kind…<br />
• Reactie kind volgens verwachting?<br />
• Bijstellen?<br />
• Orthodidactisch? (taken/instructie)<br />
• Aanmoedigen/belonen?<br />
• Gedrag bespreken? Wat denk ik, voel ik, doe ik?
MOTIVATIE<br />
Motivatie is interactief<br />
en ontwikkelt zich tijdens het<br />
onderwijsleerproces
VRAGEN STELLEN<br />
ONDERWIJS IS LEREN NADENKEN<br />
• Weet je nog wat die streep betekent?<br />
• Een getallenlijn, wat is dat precies?<br />
• Sommen maken met een getallenlijn, hoe gaat dat dan?<br />
• Bedoel je dat………?<br />
• Hoe ging dat ook al weer?<br />
• Leg mij eens uit………<br />
• Dus je denkt dat………<br />
• En als ik het zo doe………
INSTRUCTIEPRINCIPES<br />
• Oriënteren op de taak: denkvragen stellen<br />
• Demonstreren, hardop denken<br />
• Samen doen, hardop denken<br />
• Oefenen en herhalen<br />
• Verkorten en verinnerlijken<br />
• Automatiseren en toepassen
LEGE GETALLENLIJN<br />
0 100<br />
Waar wonen de getallen?<br />
Oefenen van makkelijk naar moeilijk<br />
Sprongen tekenen en verwoorden:<br />
30 + 20<br />
32 + 12<br />
37 + 15<br />
Verinnerlijken en verkorten<br />
‘Teken’ met je vinger en verwoorden<br />
‘Teken’ de lijn met je vinger op tafel<br />
Doe je ogen dicht, teken de lijn in de lucht
REKENEN: ZELFSTURING<br />
• De leerkracht doet de som voor en verwoordt<br />
• Visualiseer (getallenlijn)<br />
• De leerkracht en het kind oefenen samen<br />
• Het kind legt uit hoe de som wordt opgelost<br />
• De leerkracht ondersteunt en stelt denkvragen<br />
• Het kind werkt zelfstandig (zelfinstructie) en weet<br />
wanneer hulp nodig is
SPELLING: ZELFSTURING<br />
• Hoor ik een lange klank? Hoor ik een korte klank?<br />
• De leerkracht ondersteunt en stelt denkvragen<br />
• Zelf uitspreken en beluisteren<br />
• Spreek ik het goed uit? Kan ik het goed horen?<br />
• Welke klank hoort bij welk teken?<br />
• Mag ik het woord opschrijven zoals ik het hoor?<br />
• Moet ik een regel toepassen? Welke regel? Ik schrijf het<br />
woord<br />
• Hoe weet ik dat het goed is?<br />
• Het kind werkt zelfstandig (zelfinstructie) en weet<br />
wanneer hulp nodig is
BEGRIJPEND LEZEN: ZELFSTURING<br />
• Ik lees de titel. Wat betekent het plaatje?<br />
• Ik bedenk waar het over kan gaan.<br />
• Ik bedenk wat ik er al van weet.<br />
• Ik lees het eerste deel van de tekst. Waar gaat het over?<br />
• Begrijp ik het?<br />
• Nog eens lezen? Onbekende woorden opzoeken?<br />
• Begrijp ik het nu?<br />
• Wat is belangrijk?<br />
• Wat ben ik te weten gekomen?
ZO, NU WETEN JULLIE HOE JE ONS KAN HELPEN!<br />
Groeten van Bastiaan,<br />
Ilse en Karim
Change language