Het verzorgen en observeren van de Parelhagedis, Tirnon ... - Lacerta
Het verzorgen en observeren van de Parelhagedis, Tirnon ... - Lacerta
Het verzorgen en observeren van de Parelhagedis, Tirnon ... - Lacerta
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
urn met UV-licht gehoud<strong>en</strong>. 's Zomers verblijv<strong>en</strong><br />
ze in e<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>terrarium. De eig<strong>en</strong> vrouwtjes zijn<br />
min<strong>de</strong>r gro<strong>en</strong> dan <strong>de</strong> mannetjes. Vermoe<strong>de</strong>lijk is<br />
direct zonlicht e<strong>en</strong> factor die <strong>de</strong> gro<strong>en</strong>e kleur beïnvloedt.<br />
Juv<strong>en</strong>iel<strong>en</strong> <strong>van</strong> mijn Franse <strong>Parelhagedis</strong>s<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> er<br />
an<strong>de</strong>rs uit <strong>en</strong> gedrag<strong>en</strong> zich ook an<strong>de</strong>rs dan mijn<br />
eerste dier<strong>en</strong>, waar<strong>van</strong> <strong>de</strong> herkomst onbek<strong>en</strong>d is.<br />
Zo hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong> Franse dier<strong>en</strong> min<strong>de</strong>r, maar wel grotere<br />
<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijkere vlekk<strong>en</strong> <strong>en</strong> grav<strong>en</strong> ze ook veel<br />
meer. Dit laatste geldt ook voor <strong>de</strong> volwass<strong>en</strong> dier<strong>en</strong>.<br />
BISCHOFF (1998) behan<strong>de</strong>lt het f<strong>en</strong>ome<strong>en</strong> dat nietdominante<br />
mannetjes <strong>van</strong> e<strong>en</strong> populatie Gallotia<br />
caesaris, qua uiterlijk niet <strong>van</strong> vrouwtjes te on<strong>de</strong>rscheid<strong>en</strong><br />
zijn. Iets <strong>de</strong>rgelijks zag ik in het veld bij<br />
e<strong>en</strong>, naar mijn i<strong>de</strong>e maximaal drie jaar ou<strong>de</strong><br />
<strong>Parelhagedis</strong>. Zijn kop was niet echt fors, <strong>de</strong> staartwortel<br />
was niet echt dik <strong>en</strong> <strong>de</strong> femoraalporieën<br />
war<strong>en</strong> niet groter dan die <strong>van</strong> e<strong>en</strong> vrouwtje. In <strong>de</strong><br />
buurt woond<strong>en</strong> nog meer exemplar<strong>en</strong>, vooral<br />
vrouwtjes, maar iets ver<strong>de</strong>r daar<strong>van</strong>daan, circa 25<br />
m, woon<strong>de</strong> e<strong>en</strong> dominant <strong>en</strong> groot mannetje. Of er<br />
nu nog meer dominante mannetjes in <strong>de</strong> buurt<br />
woond<strong>en</strong> kon ik niet zegg<strong>en</strong>, ik heb ze althans niet<br />
gezi<strong>en</strong>. Na<strong>de</strong>rhand, na circa één jaar, bleek het toch<br />
e<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijk mannetje te zijn. In <strong>de</strong>ze buurt was <strong>de</strong><br />
populatiedichtheid relatief groot, waardoor <strong>de</strong> dier<strong>en</strong><br />
elkaar regelmatig teg<strong>en</strong>kwam<strong>en</strong>. Mijn ervaring<br />
met nakweek <strong>van</strong> Zuid-Franse <strong>Parelhagedis</strong>s<strong>en</strong> is<br />
an<strong>de</strong>rs. Na ongeveer e<strong>en</strong> half jaar ziet m<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijke<br />
verschill<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> seks<strong>en</strong>. De mannetjes<br />
hebb<strong>en</strong> iets kortere lijv<strong>en</strong> dan <strong>de</strong> vrouwtjes. Bij <strong>de</strong><br />
eerst<strong>en</strong> ziet m<strong>en</strong> e<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijke verdikking <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
staartwortel, terwijl er op dat mom<strong>en</strong>t slechts weinig<br />
verschil is voor wat betreft <strong>de</strong> grootte <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
kop <strong>en</strong> femoraalporiën.<br />
ACTIVITEIT<br />
<strong>Parelhagedis</strong>s<strong>en</strong> zijn vooral 's morg<strong>en</strong>s actief, soms<br />
zelfs voor 9.00 uur. Als het daarna erg heet wordt,<br />
verschuil<strong>en</strong> ze zich op e<strong>en</strong> koeler plekje. In <strong>de</strong><br />
zomer als het behoorlijk warm is zie je ook ge<strong>en</strong><br />
<strong>Parelhagedis</strong>s<strong>en</strong>, zo hoor<strong>de</strong> ik <strong>van</strong> e<strong>en</strong> Franse wijnboer,<br />
dit in teg<strong>en</strong>stelling tot Smaragdhagediss<strong>en</strong>,<br />
die langer actief blijv<strong>en</strong>. In 1998 heb ik ge<strong>en</strong><br />
<strong>Parelhagedis</strong>s<strong>en</strong> in het wild gezi<strong>en</strong>, wel<br />
Smaragdhagediss<strong>en</strong>. Nu blijkt, t<strong>en</strong>minste naar mijn<br />
i<strong>de</strong>e, dat <strong>Parelhagedis</strong>s<strong>en</strong> min<strong>de</strong>r aan water gebon-<br />
196<br />
d<strong>en</strong> zijn dan Smaragdhagediss<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> red<strong>en</strong> voor<br />
het niet zi<strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>Parelhagedis</strong>s<strong>en</strong> is misschi<strong>en</strong> te<br />
verklar<strong>en</strong> door het feit dat <strong>de</strong> zomer in Frankrijk<br />
zeer heet <strong>en</strong> droog was. Er was dus te weinig drinkwater<br />
voor <strong>de</strong>ze dier<strong>en</strong>, dit terwijl<br />
Smaragdhagediss<strong>en</strong>, die in <strong>de</strong> buurt <strong>van</strong> beekjes <strong>en</strong><br />
kanaaltjes lev<strong>en</strong> constant water ter beschikking<br />
hadd<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus ook actief war<strong>en</strong>. Mijn i<strong>de</strong>e is dan<br />
ook dat <strong>de</strong> beperk<strong>en</strong><strong>de</strong> factor voor het zi<strong>en</strong> <strong>van</strong><br />
<strong>Parelhagedis</strong>s<strong>en</strong>, die meestal niet in <strong>de</strong> buurt <strong>van</strong><br />
water lev<strong>en</strong>, <strong>de</strong> beschikbaarheid <strong>van</strong> drinkwater is.<br />
Dit kan ik echter niet bevestig<strong>en</strong> met eig<strong>en</strong> waarneming<strong>en</strong>,<br />
maar wellicht hebb<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re waarnemers<br />
e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re m<strong>en</strong>ing hierover. Ik zou er graag<br />
meer <strong>van</strong> will<strong>en</strong> hor<strong>en</strong>.<br />
Ook 's avonds zijn sommige dier<strong>en</strong> nog laat in <strong>de</strong><br />
weer op zoek naar voedsel, ik heb zelfs nog activiteit<br />
gezi<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> 23.00 u. Zelfs bij warme motreg<strong>en</strong><br />
zijn ze nog actief.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> ze het verschil tuss<strong>en</strong> zon- <strong>en</strong><br />
kunstlicht. Als er zonlicht in het binn<strong>en</strong>terrarium<br />
schijnt <strong>en</strong> <strong>de</strong> dier<strong>en</strong> dus kunn<strong>en</strong> kiez<strong>en</strong>, gev<strong>en</strong> ze <strong>de</strong><br />
voorkeur aan het zonlicht. Dit heb ik herhaal<strong>de</strong><br />
ker<strong>en</strong> gezi<strong>en</strong>.<br />
<strong>Parelhagedis</strong>s<strong>en</strong> vervell<strong>en</strong>, zoals alle reptiel<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele<br />
ker<strong>en</strong> per jaar. Hun eerste vervelling gebeurt<br />
mete<strong>en</strong> (<strong>en</strong>kele wek<strong>en</strong>) na <strong>de</strong> winterrust, bijna al<br />
mijn <strong>Parelhagedis</strong>s<strong>en</strong> vervell<strong>en</strong> dan tegelijkerrijd in<br />
e<strong>en</strong> tijdsbestek <strong>van</strong> ongeveer twee wek<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis<br />
vertel<strong>de</strong> mij dat slang<strong>en</strong> in hetzelf<strong>de</strong> gebied ook<br />
vrijwel tegelijkerrijd vervell<strong>en</strong>.<br />
GROEI<br />
Zoals bij bijna ie<strong>de</strong>re diersoort is <strong>de</strong> groei het snelst<br />
direct na <strong>de</strong> geboorte. Bij hogere leeftijd is er weliswaar<br />
nog sprake <strong>van</strong> groei, maar <strong>de</strong>ze is relatief<br />
geringer dan bij jonge dier<strong>en</strong>. BISCHOFF ( 1984) laat<br />
e<strong>en</strong> groeicurve zi<strong>en</strong>, waaruit blijkt dat <strong>de</strong> groei het<br />
grootst is <strong>van</strong>af <strong>de</strong> geboorte tot <strong>en</strong> met het vier<strong>de</strong><br />
jaar. Hierna zwakt <strong>de</strong> curve vrij snel af.<br />
Van mijn dier<strong>en</strong> meet ik <strong>de</strong> l<strong>en</strong>gte als ze verhuiz<strong>en</strong><br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> binn<strong>en</strong>terraria naar buit<strong>en</strong> <strong>en</strong> omgekeerd.<br />
Gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> zomer is <strong>de</strong> groei, zoals te verwacht<strong>en</strong>,<br />
groter dan in <strong>de</strong> koelere perio<strong>de</strong>, herfst <strong>en</strong> winter.<br />
De groei <strong>van</strong> adulte dier<strong>en</strong> is gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> hun<br />
vijf maand<strong>en</strong> dur<strong>en</strong><strong>de</strong> verblijf in <strong>de</strong> buit<strong>en</strong>terraria<br />
gering <strong>en</strong> bedraagt 0,0-2,0 cm. In <strong>de</strong> koelere perio<strong>de</strong><br />
is <strong>de</strong> groei beduid<strong>en</strong>d geringer <strong>en</strong> wel 0,0-0,5<br />
cm (dus over e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> <strong>van</strong> ca. 7 maand<strong>en</strong>). De<br />
© NVHT <strong>Lacerta</strong>, 2003