Download hier de uitspraak - Rijdende Rechter

Zaaknummer: 10444
Datum uitspraak: 6 mei 2010
Plaats uitspraak: Zaandam
in het geschil tussen:
Bindend Advies
H. van der Sanden
te Oss
verder te noemen: Van der Sanden,
tegen:
R. Stratmann
bijgestaan door zijn vrouw
te Den Haag
verder te noemen Stratmann,
gegeven door mr. F.M.Visser, verder te noemen de rijdende rechter.
De procedure.
Partijen zijn schriftelijk overeengekomen dit geschil door middel van een
bindend advies op basis van het bindend advies reglement "De Rijdende Rechter"
editie november 2009 te laten beslechten.
De vordering van Van der Sanden is opgenomen in de bindend advies overeenkomst.
Daarin is ook een tegenvordering van Stratmann opgenomen.
De rijdende rechter heeft kennis genomen van alle door partijen overgelegde
stukken.
Het geschil is behandeld op de hoorzitting van 29 maart 2010, welke is gehouden
te Schoonhoven.

Partijen zijn behoorlijk opgeroepen voor de hoorzitting.
Voorafgaande daaraan heeft de rijdende rechter met partijen kennis genomen van
de werking van de in deze procedure bedoelde websites en zijn partijen in de
gelegenheid gesteld zich daarop nog bevindende relevante uitingen aan te wijzen.
Daarbij was tevens aanwezig mr. drs. Nynke Wisman (bestuurslid Vereniging
Privacy Recht), als deskundige. Partijen zijn in de gelegenheid gesteld op- en
aanmerkingen te maken.
Partijen zijn op de hoorzitting verschenen en hebben hun standpunten toegelicht.
De deskundige heeft mondeling verslag uitgebracht.
Hierna is de uitspraak bepaald op vandaag.
Vaststaande feiten.
In deze procedure mag van de volgende feiten worden uitgegaan, omdat deze
voldoende zijn komen vast te staan.
1. Van der Sanden is een gediplomeerd goud- en zilversmid, juwelier en
horlogier, doch kan vanwege een medische beperking dit vak niet meer
uitoefenen. Sinds 1984 is Van der Sanden beëdigd taxateur in gouden en
zilveren werken.
2. Van der Sanden is eigenaar en beheerder van de door hemzelf ontwikkelde
website www.GZU-online.com. Deze website beoogt ‘Eén portal voor de
hele branche’ van onder meer juweliers, goudsmeden, taxateurs en
edelsteenkundigen te zijn. Tegen betaling kunnen vakgenoten hun waren
en diensten via deze website aanbieden. Verder bestaat de mogelijkheid
om ‘on line’ taxatierapporten te maken en wordt een uitgebreide
woordenlijst met vaktermen in tien talen aangeboden, alsmede een
overzicht van keurtekens.
3. In het op deze website voor iedereen te raadplegen adresboek kunnen

ovendien ‘alle juweliers en goudsmeden’ met hun bedrijfsnaam, adres en
woonplaats worden opgezocht. Van der Sanden heeft deze gegevens
ontleend aan openbare bronnen en zonder uitdrukkelijke toestemming van
betrokkenen in deze adressenlijst opgenomen.
4. Medio 2009 heeft Van der Sanden van de directie van de vakschool voor
edelsmeden de (mobiele) telefoonnummers van eindexamenstudenten
gekregen. Vervolgens heeft Van der Sanden deze studenten een gratis
abonnement op zijn website aangeboden. Eén van deze studenten heeft
toen op het discussieforum voor de edelsmid www.zilvermaan.com de
vraag gesteld of de website van Van der Sanden wel betrouwbaar was.
5. Stratmann is een te Den Haag gevestigde goudsmid. Hij verkeert zeer
regelmatig op het discussieforum Zilvermaan. Naar aanleiding van de
hiervoor onder 4. bedoelde vraag heeft hij vrijwel onmiddellijk het
volgende op het forum gezet:
‘Niet betrouwbaar lijkt me. Er is een levendige handel in persoonlijke 06
nummers, beroep, emailadressen etc etc, te selecteren op ieder item. Vaak
gebruikt voor commerciële doeleinden maar ook door oplichters.’
6. Kort daarop liet een andere ‘reaguurder’ weten te denken dat de site wel
serieus en betrouwbaar was, zij het dat hij het ontbreken van duidelijke
informatie over de verantwoordelijke persoon achter de website kritiseerde
en daarom enige terughoudendheid aanraadde. In dat verband werd de
beeldspraak gebruikt van ‘de kat uit de boom kijken’, waarop Stratmann
het nodig vond te reageren met de tekst ‘Katapult??’
7. Vervolgens ontspon zich een onaangename discussie tussen partijen,
waarbij beiden geen blad voor de mond namen. In dat verband begon
Stratmann ook bezwaar te maken tegen het zonder toestemming opnemen
van zijn gegevens in de hiervoor bedoelde adressenlijst. Na het uiten van
de nodige dreigementen met juridische actie over en weer, volhardde Van
der Sanden bij zijn weigering om de gegevens van Stratmann uit de
adressenlijst te verwijderen.
8. Op een gegeven ogenblik heeft Stratmann aan Van der Sanden de

volgende tekst doen toekomen:
‘Uw site is hiermee gedegradeerd tot een oplichters site. Waar ik stellig in
zal volharden. Pff site in wording en nog wat aanpassingen…. Maar wel
120,- P Jaar voor de stommelingen die er in stinken.
Hierin bent u sterk de fout in gegaan en stupide genoeg gelukkig
openbaar. Wellicht ook de verkeerde tegenstander. De klok telt. Dus
supersnel mij verwijderen om je eigen hachie te redden. En dat is geen
geintje.’
9. Van der Sanden heeft deze tekst (al dan niet opnieuw) op het Zilvermaan
forum geplaatst met als reactie dat hij de uitnodiging voor de rechtbank
aannam, met (onder meer) de toevoeging:
‘Mijnheer Ruud, u heeft het ego van een trekbank, en het IQ van een
trekijzer….’
10. Uiteindelijk heeft Erika, de moderator van het forum, de discussie
gesloten, beledigende uitlatingen verwijderd en partijen geadviseerd hun
probleem, buiten het forum om, in privé op te lossen.
De vordering van Van der Sanden.
Van der Sanden vordert kort gezegd dat Stratmann wordt verboden verder nog
lasterlijke uitlatingen te doen aan zijn adres. Tevens vordert hij dat Stratmann
wordt verplicht tot het plaatsen van een rectificatie met vermelding van de
onderhavige uitspraak en excuses op het hiervoor bedoelde discussieforum,
alsmede in het eerstkomende nummer van vakblad Edelmetaal.
De tegenvordering van Stratmann.
Stratmann vordert kort gezegd dat Van der Sanden wordt verplicht zijn excuses
aan te bieden voor de beledigingen en uitlatingen die hij op het hiervoor
bedoelde discussieforum over Van der Sanden heeft geplaatst.

Standpunten van partijen.
Partijen blijken in de kern verdeeld over de volgende vragen.
Hoewel daarover geen vordering (meer) is ingesteld, willen partijen alsnog van
de rijdende rechter vernemen, of Van der Sanden gerechtigd was en is om de
gegevens van Stratmann en andere edelsmeden op te nemen in de via de website
www.gzu-online.com te raadplegen adressenlijst, in elk geval nadat daartegen
bezwaar is gemaakt. Van der Sanden meent van wel, omdat hij slechts al elders
openbaar gemaakte gegevens heeft verzameld. Stratmann meent van niet. Hij
vreest dat thuis werkende goudsmeden het slachtoffer kunnen worden van
inbrekers, die via deze adressenlijst weten dat er bij deze goudsmeden thuis
(goud en zilver) te halen valt.
De vorderingen over en weer hebben echter betrekking op de vraag, of de door
beide partijen over elkaar gedane uitlatingen juridisch door de beugel kunnen en
in het verlengde daarvan of Stratmann gedwongen kan worden daarmee op te
houden en of de daardoor voor partijen mogelijk ontstane reputatieschade door
rectificatie en/of het aanbieden van excuses kan en moet worden verholpen.
Van der Sanden meent dat hij ten onrechte door Stratmann als een oplichter is
neergezet op een discussieforum dat voornamelijk door vakgenoten wordt
bezocht. Daardoor stelt Van der Sanden, die heel veel tijd en kosten heeft besteed
aan het opzetten van een deugdelijke en betrouwbare website, beschadigd te zijn.
Stratmann stelt zich echter op het standpunt dat hij publiekelijk slechts aandacht
heeft willen vragen voor mogelijke fraude, waardoor met name jonge,
beginnende goudsmeden worden bedreigd. Stratmann geeft toe dat hij zich
daarnaast éénmaal heeft laten gaan, door het versturen van het hiervoor onder 8.
bedoelde bericht. Dat bericht is echter niet op het forum geplaatst maar direct aan
Van der Sanden persoonlijk verstuurd. Het is Van der Sanden zelf geweest die
dat bericht vervolgens publiek heeft gemaakt, door dit op het discussieforum te
publiceren, waarbij het juist Van der Sanden was die zich heeft bediend van
beledigende uitlatingen aan het adres van Stratmann. Overigens was Stratmann
niet de enige die zijn twijfels over de betrouwbaarheid van de site heeft geuit en
die geëist heeft dat adresgegevens daarvan zouden worden verwijderd.
Bovendien is Stratmann niet alleen maar negatief geweest.

Beoordeling van het geschil.
Gebruik van (mobiele) telefoonnummers.
Hoewel geen inzet van het geding moet het de rijdende rechter van het hart, dat
het verbazing wekt dat Van der Sanden de beschikking heeft gekregen over
(mobiele)telefoongegevens van eindexamenstudenten van de vakschool
edelsmeden en deze vervolgens heeft gebruikt. Het argument dat het Van der
Sanden niet aangaat of deze gegevens legaal -dat wil zeggen in overeenstemming
met de eisen gesteld in de Wet bescherming persoonsgegevens (verder te noemen
Wbp)- zijn verkregen, gaat niet op. Van der Sanden, die deze gegevens
verzamelde en gebruikte (‘verwerkte’ in de zin van de Wbp) had en heeft ter zake
immers een eigen verantwoordelijkheid. Bij gebrek aan voldoende informatie
(hebben de betrokken studenten wellicht toestemming gegeven?) kan de rijdende
rechter hier verder niet op ingaan, maar duidelijk is wel dat iemand, die zo te
werk gaat met persoonlijke gegevens van derden, zich op zijn minst in de
gevarenzone van het Privacyrecht begeeft.
Publicatie van adresgegevens.
Het opnemen van de adresgegevens van branchegenoten (particuliere personen
en eenmanszaken) in de via de website www.gzu-online.com te raadplegen
adressenlijst is (eveneens) aan te merken als een verwerking van
persoonsgegevens, zoals bedoeld in artikel 1, aanhef en onder b. van de Wbp.
Volgens artikel 7 Wbp mogen dergelijke persoonsgegevens alleen voor
welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden worden
verzameld. Aan die eis is in dit geval voldaan, nu het door Van der Sanden
nagestreefde doel, te weten branchevoorlichting van het grote publiek, daaronder
valt.
Volgens artikel 8 Wbp geldt voor verwerking en dus ook publicatie van deze
gegevens echter de aanvullende eis, dat daarvoor een zogenaamde
rechtvaardigingsgrond kan worden aangewezen. Daaraan kan niet afdoen, dat
deze gegevens elders al openbaar waren gemaakt.

De in dit geval meest voor de hand liggende rechtvaardigingsgrond, zou een
ondubbelzinnig verleende toestemming zijn. Die is echter nooit gegeven en
mocht volgens artikel 5 Wbp overigens op elk moment worden ingetrokken. Bij
gebreke van toestemming kwam in dit geval daarom eigenlijk alleen nog de in
artikel 8 aanhef en onder f. Wbp vermelde rechtvaardigingsgrond in aanmerking,
te weten dat ‘de gegevensverwerking noodzakelijk is voor de behartiging van het
gerechtvaardigde belang van de verantwoordelijke of van een derde aan wie de
gegevens worden verstrekt, tenzij het belang of de fundamentele rechten en
vrijheden van betrokkene, in het bijzonder het recht op bescherming van de
persoonlijke levenssfeer, prevaleert.’
Daaraan is naar het oordeel van de rijdende rechter in het geval van Stratmann
wel voldaan. Nu de adresgegevens van Stratmann al openbaar waren en hij
bovendien zichtbaar voor het publiek op dat adres zijn onderneming drijft, valt
eigenlijk niet goed in te zien waarom zijn recht op persoonlijke levenssfeer zich
daartegen zou verzetten. Dat heeft Stratmann tijdens de hoorzitting eigenlijk ook
wel toegegeven, nu hij in elk geval thans geen bezwaar (meer) maakt tegen deze
publicatie.
Stratmann kan echter wel worden gevolgd in zijn bezwaren, waar het
goudsmeden zijn die juist niet hebben gekozen voor openbaarmaking van die
gegevens en die bijvoorbeeld in de beslotenheid van hun eigen woning hun vak
uitoefenen. In dat verband kan ook nog worden gewezen op de mogelijkheid
geboden door artikel 51 lid 3 van het Handelsregisterbesluit luidende:
‘Het adres van een natuurlijk persoon kan op zijn verzoek worden afgeschermd
tegen inzage door anderen dan bestuursorganen, advocaten, deurwaarders,
notarissen en de in artikel 28, derde lid, van de wet genoemde organisaties,
indien:
a. er sprake is van een waarschijnlijke
dreiging;
b. het woonadres in het handelsregister niet kan worden ingezien met
betrekking tot een andere onderneming;
c. betrokkene niet beschikt over een openbaar

telefoonnummer;
d. deze persoon zelf maatregelen heeft genomen om de bekendheid van zijn
adres te verminderen, en
e. het belang van afscherming zwaarder weegt dan de rechtszekerheid in het
economisch verkeer.’
Van der Sanden wordt daarom ter voorkoming van verdere problemen dringend
geadviseerd zich te vergewissen van de rechtmatigheid van de publicatie van de
op zijn adressenlijst voorkomende adresgegevens. Het meest zorgvuldig is het,
wanneer hij alle daarop voorkomende bedrijven om toestemming vraagt.
Onrechtmatige uitlatingen.
Voorop gesteld moet worden dat het aan partijen toekomende recht op vrije
meningsuiting zijn begrenzing vindt in de rechten van anderen, meer in het
bijzonder het recht om gevrijwaard te blijven van belediging, smaad en laster.
Deze rechten moeten in elk concreet geval tegen elkaar worden afgewogen,
waarbij alle omstandigheden van het geval in aanmerking moeten worden
genomen.
Het lijkt inmiddels maatschappelijk algemeen aanvaard dat deelnemers aan
zogenaamde discussie fora geen blad voor de mond nemen en zich daarbij nogal
eens ruw en ongenuanceerd uitdrukken. Het enkele gebruik van een krachtterm
als bijvoorbeeld ‘oplichter’ op zo’n forum zal door de meeste mensen dan ook
niet snel als beledigend worden aangemerkt, laat staan als smaad of laster.
Natuurlijk strekken dergelijke uitlatingen degene die ze doet niet tot eer, al was
het maar omdat het publiekelijk laten varen van normale fatsoensnormen
(decorumverlies) niemand siert. Maar dat is onvoldoende om de vrijheid van
meningsuiting, die niet is voorbehouden aan de wellevenden onder ons, in te
perken. Er zijn echter grenzen, ook op internet.
In het onderhavige geval moet als volgt worden geoordeeld.
De eenmalige uitlating van Stratmann op het discussieforum Zilvermaan over de
mogelijke onbetrouwbaarheid van de website van Van der Sanden wordt niet
onrechtmatig bevonden, omdat deze uitlating binnen de grenzen is gebleven van

een zakelijke discussie en uitwisseling van meningen naar aanleiding van een
vraag van een ander forumlid.
De hiervoor onder 8. bedoelde uitlating ging natuurlijk verder. Onvoldoende is
echter komen vast te staan dat deze door Stratmann publiekelijk is gemaakt op
het forum. Hoe dan ook, Van der Sanden zag er geen been in om die uitlating
(ook) zelf (nog eens) op het forum te plaatsen, met een eveneens in weinig
beleefde bewoordingen vervat weerwoord. Zoals door moderator Erika terecht
vastgesteld, betrof het hier inmiddels een privé-ruzie tussen partijen. Voor
gedwongen openbare rectificaties en excuses ziet de rijdende rechter in elk geval
geen grond.
Wel zal de rijdende rechter bepalen dat het partijen vrijstaat dit bindend advies te
publiceren op een of meer websites naar keuze, ter voorlichting van het grote
publiek en ter genoegdoening, waar dat toch nog nodig mocht blijken. Ter
voorkoming van verdere onmin zal daarbij wel worden bepaald, dat partijen zich
dienen te onthouden van verder commentaar.
Op grond van het voorgaande ben ik van oordeel, dat als volgt moet worden
beslist.

B E S L I S S I N G
Voor wat betreft de vordering en de tegenvordering.
Voor recht wordt verklaard dat het partijen vrij staat om dit bindend advies te
publiceren op een of meer websites naar keuze, echter zonder commentaar.
Het over en weer meer of anders gevorderde wordt afgewezen.
Dit bindend advies is gegeven door mr. F.M.Visser als rijdende rechter en
uitgesproken te Zaandam op 6 mei 2010.
Bindend Adviseur Secretaris
Mr. F.M. Visser Mr. K.J. Korteweg