Boekje kanker en revalidatie - Herstel & Balans

ijlage 1
Theoretisch kader
MODEL
Uitgangspunt bij Herstel & Balans is dat de
mens en zijn ziekte en gezondheid worden
benaderd volgens het biopsychosociaal model.
Dit model gaat ervan uit dat op basis van
een verandering (ziekte) in het organisme
lichamelijke aspecten, cognities en gedrag
– in onderlinge relatie – een rol spelen bij
de gevolgen van de ziekte, zoals het
ontstaan en voortbestaan van klachten.
Dit model verklaart dat door de onderlinge
invloed van lichamelijke, psychische en
gedragsmatige aspecten bij klachten, zoals
vermoeidheid, een negatieve spiraal ontstaat
van elkaar opvolgende klachten. Zo kan
vermoeidheid leiden tot inactiviteit, en
vervolgens tot verergering van de symptomen,
verdere vermijding van activiteit en weer
vermeerdering van de symptomen. Dit leidt
tot verlies van het gevoel van controle en
vervolgens tot depressieve gevoelens die
uiteindelijk de oorspronkelijke klacht
vermoeidheid verergeren, enzovoort.
HERSTEL & BALANS
Op basis van het biopsychosociaal model is in
de opzet van Herstel & Balans gekozen voor
een combinatie van fysieke training en psychoeducatie.
Omdat bij een klacht als vermoeidheid
bij kanker de fysiologische oorzaak nauwelijks
of niet bekend is, is gekozen voor een cognitief
gedragsmatige aanpak in de behandeling.
De bewegingsmodule is gebaseerd op een
stapsgewijze opbouw met een laag beginniveau
en de trainingsactiviteiten zijn submaximaal
gericht. Kenmerkend bij de sterke schommelingen
in de mate van klachten als vermoeidheid
en pijn, is een sterk wisselend activiteitenpatroon.
De bewegingstraining is gericht op het
stabiliseren hiervan. De training is als het ware
een reconditionering van cognities en gedrag.
Belangrijk is dat de deelnemers positieve
ervaringen met bewegingsactiviteiten opdoen.
Door te starten met trainen op een lager
niveau dan de basislijn worden de negatieve
ervaringen met bewegen en activiteiten
omgezet in positieve belevingen.
De stapsgewijze trainingsopbouw is gericht op
het leren kennen en erkennen van grenzen en
mogelijkheden, zodat men in het dagelijkse
leven effectiever kan omgaan met beperkende
klachten als vermoeidheid en energieverlies.
Uiteindelijk resulteert de training in een hoger
conditie- en activiteitenniveau waardoor
lichamelijke klachten verminderen, men zich
geestelijk en emotioneel beter voelt en sociaal
beter kan functioneren.
De individuele fysieke training is gericht op
verbetering van bewegingsvaardigheden en
motoriek, conditieopbouw en het leren omgaan
met klachten als vermoeidheid. Met de groepsbeweging
en indien mogelijk lichaamsscholing
in het water, wordt gewerkt aan vermindering
van bewegingsangst en vergroting van controlegevoel.
Relaxatie is gericht op stressreductie
en lichaamsbewustzijn.
De psycho-educatie is gebaseerd op gedragstherapeutische
en psycho-educatieve principes.
Het verstrekken van informatie en kennis, en
de uitwisseling van ervaringen staan centraal.
Op die manier verwerft men de kennis, cognities
en gedragingen die helpen bij het effectief
omgaan met de ziekte en de gevolgen. Er
wordt een verscheidenheid aan werkvormen
aangeboden om recht te kunnen doen aan de
individuele verschillen tussen mensen met
kanker voor wat betreft hun ziektegeschiedenis,
hun behoefte aan ondersteuning en hun manier
van informatieverwerking, omgaan met de
ziekte, met naasten en met sociale rollen.
Lotgenotencontact is geïntegreerd in het hele
programma en biedt gelegenheid tot het
uitwisselen van ervaringen rondom kanker.
Dit geeft een belangrijke toegevoegde waarde
aan de groepsinterventies.