Impost 37 (3 MB PDF) - Belasting & douane museum

Varia Varia Varia Varia Varia Varia Varia Varia Varia Varia Varia
Afb. 2: Dirck van Delen (1605-1671). De grote zaal op het
Binnenhof in Den Haag tijdens de grote vergadering der Staten
Generaal in 1651 (met verstelbare koperplaat waarmee de vergadering
afgedekt kan worden) Olieverf op paneel en koper, 52 x 66 cm.
Rijksmuseum, Amsterdam. Copyright©Rijksmuseum Amsterdam
8 april 1662: Ds. Abraham van de Velde tracht tevergeefs
Dirck van Delen ‘uijtte Regeringhe ende Magistraet alhier’te
laten verwijderen.
1662-1671: er is een hiaat van ruim negen jaar in de stadsresoluties.
Alleen in de stadsrekening van 1667/1668 wordt
Van Delen genoemd betreffende een betaling voor het vergulden
van de torenhaan.
19 augustus 1671: De Stadsresoluties melden zijn vervanging
als 1e burgemeester vanwege zijn overlijden op 16 mei.
Varia Varia Varia Varia Varia Varia Varia Varia Va
Dadendrang
Meteen na zijn aanstelling in 1628 bleek Van Delen met een
behoorlijke dosis dadendrang vervuld: hij liet meteen het
uurwerk in de toren en van de stadspoorten herstellen. De
burgerwacht werd beter geregeld. Het aantal ingekwartierde
manschappen werd gecontroleerd, waardoor flink bezuinigd
kon worden op het ‘servitiegeld’. De soldaten werden verzocht
in Arnemuiden hun brood kopen en niet in Middelburg!
Van Delen reorganiseerde bovendien het gildewezen.
Ambtenaar op het kantoor van convooien en
licenten én Thesaurier
Toen Van Delen in 1641 ambtenaar werd op het kantoor van
convooien en licenten, werd hij dat samen met Jacob de
Bruijne. De laatste wordt beschreven als niet ’seer competent’,
wat betekent dat hij er een puinhoop van had gemaakt. Ook
als thesaurier was Jacob de Bruijn een grote flop; er was
aardig wat geld spoorloos verdwenen. Nadat Van Delen was
afgetreden als burgemeester volgde hij De Bruijn op als
stadsthesaurier.
Boekhouder van de Armen
Nadat was gebleken dat de gewezen boekhouder Geleijn
Innevylle de boeken niet in orde had en dat er een grote achterstand
was, werd Van Delen ‘Boekhouder van de Armen’.
Toch blijkt uit de resolutie van 28 februari 1645, dat de nieuwe
boekhouder Van Delen niet erg welkom was. Vooral de
predikanten hadden het gevoel dat Van Delen als bekwaam
boekhouder en in zijn functie van stadsthesaurier te veel
macht zou krijgen ten koste van de diakenen en de predikanten
die financiële en pastorale zorg verleenden aan de Armen.
Van Delen wist echter de functie van ‘Boekhouder van de
Armen’ lang te behouden, waarbij hij op een gewiekste wijze
gebruik maakte van de mogelijkheid om fraude te plegen.
Ontslagen als Boekhouder van de Armen
Na een vergadering op 3 maart 1661 van het college van Wet
en Raad moest Van Delen reageren op een aantal negatieve
zaken die in een acte aan de orde kwamen. De inhoud van
deze acte is niet bekend. Maar bij een resolutie van 21 juni
1661werd Van Delens langdurige boekhouderschap met
18
betrekking tot de armen beëindigd. Van Delen werd gelast
om op 6 juli in de Consistorie aan de Kerkenraad de
’rekeninghe over te geven’, ofwel het boekhouderschap over
te dragen aan zijn opvolger Adriaen van Savoijen. Officieel
was bepaald dat het boekhouderschap elk jaar door een
’bequaem persoon bedient en vernieuwt [moest] worden’,