Productblad Producteigenschappen - Calduran Kalkzandsteen BV

Calduran producteigenschappen
Bouwtechniek en Voorlichting
Postbus 97
3840 AB Harderwijk
Telefoon 0341 464 004
Kalkzandsteen is een steenachtig materiaal voor het opbouwen
van dragende en niet-dragende binnenwanden. Kalkzandsteen is
leverbaar in diverse formaten, kwaliteiten en druksterktes.
Wanden van kalkzandsteen hebben een hoge draagkracht en
brandwerendheid.
Eigenschappen
– Mengsel ongebluste kalk (calciumcarbonaat, 5%) en vochtig zand(95%);
– In de reactor reageert het mengsel en ontstaat het calciumhydrosilicaat;
– Het mengsel wordt tot stenen, blokken of elementen gedrukt. Daarna vindt de
verharding in een autoclaaf plaats gedurende 8 uur bij 200 o C en 14 bar. Tijdens
de verharding zal de gebluste kalk oplossen en het oppervlak van de zandkorrels
oplossen. Hierbij ontstaat een bindmiddel tussen de zandkorrels waardoor de
kalkzandsteen zijn sterkte verkrijgt
– Calduran kalkzandsteen is leverbaar in diverse formaten, kwaliteiten en
druksterktes: stenen, metselblokken, lijm- en vellingblokken, elementen,
Hoogbouwelementen ® . De productspecifieke informatie is vermeldt op het
desbetreffende productblad;
– Elementen en Hoogbouwelementen ® worden geleverd als bouwsysteem, de
wanden worden uitgetekend en de passtukken worden gezaagd;
– Waterbestendig;
– Glad oppervlak;
– Witte/lichtgrijze kleur.
Toepassing
Calduran kalkzandsteen is bedoeld voor binnentoepassingen:
– Dragende en niet-dragende binnenspouwbladen;
– Bouwmuren en scheidingswanden;
– Funderingen;
– Buitenspouwbladen tot 250 mm onder het maaiveld;
– Gebruik bij het lijmen of metselen een mortel die geschikt is voor kalkzandsteen
dat een glad en sterk zuigend oppervlak heeft. Calduran levert hiervoor Calduran
lijmmortel (voor lijmblokken en elementen), Metselfix ® (voor metselstenen en
metselblokken) en Kimfix ® (voor het stellen van kimblokken).
Calduran Kalkzandsteen
Productblad producteigenschappen Pagina 1 van 9 Januari 2013 1A

Tabel met leverbare druksterktes
Vroegere aanduiding
Huidige aanduiding
NEN 6790:1991
NEN EN 1996 (Eurocode 6)
Gemiddelde
Genormaliseerde
Benaming druksterkte Benaming druksterkte (EN 771-2)
(N/mm²)
(N/mm²)
Stenen klinker 25 CS 16 16
Blokken en
elementen
gewoon 15 CS 12 12
klinker 25 CS 20 20
Hoogbouw ® 45 CS 36 36
CS 44 44
Dampdiffusieweerstandsgetal: µ ≈ 12
Eigenschappen kalkzandsteen producten
Lineaire uitzettingscoëfficiënt: α = 8 x 10 -6 m/(m.K) (NEN 6790)
Warmtegeleidingscoëfficiënt:
kalkzandsteen
(CS12, CS16, CS20)
Soortelijke warmte: c = 840 J/(kg.K)
Hygrische lengteverandering HL = ca. 0,35 mm/m
Geluidsabsorptiecoëfficiënt: α = 0,03 (500 – 1000 Hz)
Calduran Hoogbouwelementen ®
(CS36 & CS44)
λdroog = 0,86 W/(m*K) λdroog = 1,37 W/(m*K)
Brandbaarheid Onbrandbaar; Europese klasse A1
Waterabsorptie 10 tot 18% (m/m)
Lichtreflectiefactor 0,4 – 0,5
Volumieke massa:
Normale kalkzandsteen Hoogbouwelementen ®
- geluidsisolatieberekening:
1750 kg/m 3
- gewichtsberekeningen:
1850 kg/m 3
- geluidsisolatieberekening +
gewichtsberekeningen:
2200 kg/m 3
Calduran Kalkzandsteen
Productblad producteigenschappen Pagina 2 van 9 Januari 2013 1A

Wandeigenschappen
Luchtgeluidsisolatie van kalkzandsteen wanden
De luchtgeluidsisolatie tussen twee ruimten en is niet alleen afhankelijk van de dikte
maar ook van de detaillering en uitvoering van aansluitende constructies. In
onderstaande tabel zijn de waarden aangegeven gebaseerd op laboratoriummetingen en
de waarden die in de praktijk haalbaar zijn met de genoemde wandopbouw.
De luchtgeluidsisolatie van kalkzandsteen wanden gemeten in het laboratorium
Laboratoriumwaarden Te verwachten waarden in de praktijk
Wanddikte (mm) Ilu;lab (dB) Rw (dB) Ilu;k (dB) Dn;T;A,k (dB)
67 -13 40 -18 34
100 -8 45 -13 39
120 -6 47 -11 41
150 -2 51 -7 45
175 -1 51 -6 46
200 +1 53 -2 48
EH175 +2 54 -3 49
214 +2 54 -3 49
EH214 +4 56 -1 51
240 +3 55 -2 50
EH250 +6 58 +1 53
300 +6 58 +1 53
EH300 +8 60 +5* 57*
Ankerloze
spouwconstructie
120-60-120 +13 65 +3 55
150-60-150 +16 68 +6 58
In bovenstaande tabel zijn zowel de nieuwe vermeldingen volgens NEN 5077:2006
weergegeven als ook de oude volgens NEN5077:2001.
De geluidsisolatie-index voor luchtgeluid Ilu;k is vervangen door de index DnT,A,k.
Er geldt de volgende relatie Ilu;k = DnT,A,k - 52 (of DnT,A,k = Ilu;k + 52 ).
De geluidsisolatie-index voor contactgeluid ICO is vervangen door de index LnT,A.
Er geldt de volgende relatie ICO = 59 - LnT,A (of LnT,A = 59 - ICO ). De contactgeluidsisolatie is
niet weergegeven omdat deze grotendeels wordt bepaald door de vloeropbouw.
Indien een hogere geluidsisolatie gewenst is kunnen bovengenoemde wanden voorzien worden
van een voorzetwand.
Calduran Kalkzandsteen
Productblad producteigenschappen Pagina 3 van 9 Januari 2013 1A

Brand
De brandwerendheid van wanden wordt bepaald volgens NEN 6069 en NEN-EN 1364-1
en NEN-EN 1364-2 met wanden van 3 meter hoog. De in de tabel genoemde waarden
zijn ook geldig voor vellingblokken waarvan de stootvoegen niet zijn verlijmd.
Brandwerendheid in min
Wanddikte in mm niet-dragend dragend
67 ≥ 45 -
100 ≥ 90 ≥ 90
120 ≥ 120 ≥ 120
150/175/200 ≥ 240 ≥ 200
≥ 214 ≥ 480 ≥ 360
Voor meer informatie over brandwerendheid verwijzen we u naar het Calduran
adviesblad A4 “brandwerendheid kalkzandsteen wanden”. Hierin is opgenomen hoe om
te gaan met bijvoorbeeld niet-dragende wanden hoger dan 3 meter en met dragende
wanden.
Calduran Kalkzandsteen
Productblad producteigenschappen Pagina 4 van 9 Januari 2013 1A

Metselwerksterkte volgens Eurocode 6 en NPR 9096
Druksterkte van kalkzandsteen lijm- en metselwerk
De druksterkte van kalkzandsteen metselwerk volgens NEN EN 1996-1-1 art. 3.6.1.2:
Fk =K x fb α x fm β
Lijmwerk: K=0,8 , α=0,85 en β=0
Metselwerk: K=0,6 , α=0,65 en β=0,25
Onderstaande tabel met lijmwerk geldt voor massieve kalkzandsteenproducten die
verwerkt zijn met Calduran lijmmortel met een voegdikte van ca. 2 mm. Calduran
lijmmortel heeft een druksterkte van 12,5 N/mm 2 .
Steenkwaliteit
Druksterkte lijmwerk
Representatieve druksterkte
fk (N/mm 2 )
CS12 6,61
CS20 10,21
CS36 16,82
CS44 19,95
Onderstaande tabel met metselwerk geldt voor massieve kalkzandsteenproducten die
verwerkt zijn met Calduran Metselfix ® met een voegdikte van ca 10 mm.
Steenkwaliteit
Druksterkte metselwerk met
Calduran Metselfix ® (M10)
Representatieve druksterkte
fk (N/mm 2 )
CS12 (blokken) 5,37
CS16 (stenen) 6,47
CS20 (blokken 7,48
Calduran Kalkzandsteen
Productblad producteigenschappen Pagina 5 van 9 Januari 2013 1A

Onderstaande tabel met metselwerk geldt voor massieve kalkzandsteenproducten die
verwerkt zijn met een andere metselmortel met een voegdikte van ca 10 mm.
Druksterkte metselwerk met
een algemene metselmortel M5
Steenkwaliteit
Representatieve druksterkte
fk (N/mm 2 )
CS12 (blokken) 4,51
CS16 (stenen) 5,44
CS20 (blokken 6,29
Calduran Kalkzandsteen
Productblad producteigenschappen Pagina 6 van 9 Januari 2013 1A

Schuifsterkte
De initiële schuifsterkte van het metselwerk volgen NEN EN 1996-1-1 en NPR art 3.6.2:
Deze waarden gelden alleen bij aanvullende specificatie in het bestek en bij gebruik van
Calduran Lijmmortel:
De sterkte evenwijdig aan de lintvoeg geldt alleen als er voldaan wordt aan de eisen van
het metselverband (voldoende overlap, art. 9.7).
fbk = 1,4 N/mm 2 (representatieve waarde van de splijttreksterkte van de kalkzandsteen)
Lijmmortel
Metselmortel
(voegdikte ca.
10mm)
Schuifsterkte
Bezwijkvlak
evenwijdig aan de
lintvoegen
Bezwijkvlak loodrecht
op de lintvoegen
Bezwijkvlak
evenwijdig aan de
lintvoegen
Afschuifsterkte
(N/mm 2 )
fvko = 0,40
fvko =0,40
fvko = 0,20
Bezwijkvlak loodrecht
op de lintvoegen fvko =0,20
Let op: De gegeven hechtsterktes zijn alleen gegarandeerd met speciaal voor kalkzandsteen
ontwikkelde mortels zoals de Calduran lijmmortel, Calduran Metselfix® en Calduran Kimfix®. Bij
gebruik van andere mortels gelden vaak andere waarden.
Schuifsterkte van een loodvoegverbinding:
Stabiliteitswanden in grondgebonden eengezinswoningen worden meestal op de
bouwmuur aangesloten met een verlijmde loodvoegverbinding.
Door TNO is hiervan het gedrag en de sterkte onderzocht. van een kalkzandsteenkern
met loodvoeg, (TNO Rapport: nr. BI -91-0219). Uit het onderzoek blijkt dat voor de
karakteristieke waarde van de schuifsterkte over de hoogte van de verbinding een
waarde aangehouden kan worden van 22,5 kN/m 1 .
De samenvatting van dit onderzoek is opvraagbaar bij de afdeling Bouwtechniek &
Voorlichting.
Calduran Kalkzandsteen
Productblad producteigenschappen Pagina 7 van 9 Januari 2013 1A

Buigtreksterkte
NEN EN 1996-1-1 en NPR art. 3.6.32
Sterkte evenwijdig aan de lintvoeg geldt alleen als er voldaan wordt aan de eisen van het
metselverband (voldoende overlap, art. 9.7).
Bij gebruik van Calduran Lijmmortel gelden de volgende waarden voor buigtreksterkte:
® )
Let op: De gegeven hechtsterktes zijn alleen gegarandeerd met speciaal voor kalkzandsteen
ontwikkelde mortels zoals de Calduran lijmmortel, Calduran Metselfix ® en Calduran Kimfix ® . Bij
gebruik van normale mortels gelden meestal lagere waarden.
Lijmmortel
Metselmortel
(voegdikte ca.
10mm)
Bezwijkvlak evenwijdig
aan de lintvoegen.
Buigtreksterkte
Bezwijkvlak
evenwijdig aan de
lintvoegen
Bezwijkvlak loodrecht
op de lintvoegen
Bezwijkvlak
evenwijdig aan de
lintvoegen
Buigtreksterkte
(N/mm 2 )
Fxk1 = 0,60
Fxk2 =1,00
Fxk1 = 0,30
Bezwijkvlak loodrecht
op de lintvoegen Fxk2 =0,83
Bezwijkvlak loodrecht
op de lintvoegen
Calduran Kalkzandsteen
Productblad producteigenschappen Pagina 8 van 9 Januari 2013 1A

Elasticiteitsmodulus
NEN EN 1996-1-1 art. 3.7.2:
Ebgt = 700 x druksterkte metselwerk fk
Eugt = fd / 2,5‰
Steenkwaliteit
Ebgt (N/mm 2 )
bruikbaarheidsgrenstoestand
(t.b.v. vervormingsgedrag)
Eugt (N/mm 2 )
uiterstegrenstoestand
(t.b.v. sterktecontrole)
CS12 (lijmwerk) 4629 2645
CS16 (metselwerk) 4528 2588
CS20 (lijmwerk) 7146 4083
CS36 (lijmwerk) 11777 6730
CS44 (lijmwerk) 13968 7982
Constructieberekeningen met het VNK-Staticaprogramma voor constructeurs
Door VNK wordt het staticaprogramma voor constructeurs uitgegeven dat is aangepast
op de Eurocode 6 en NPR 9096. Hiermee kunnen constructeurs snel en eenvoudig
sterkteberekeningen maken van kalkzandsteen hoofddraagconstructies van lijmwerk en
metselwerk. Meer informatie hierover zie: www.calduran.nl.
Dit productblad geeft algemene informatie over het product Calduran Kalkzandsteen.
Specifieke informatie, over kalkzandsteen producten en toepassingen, staat in de diverse
productbladen.
Dit productblad is met grootste zorg samengesteld. Nochtans kan Calduran Kalkzandsteen bv geen verantwoordelijkheid
aanvaarden voor enige schade, van welke aard dan ook, voortkomend uit gebreken van de inhoud van dit informatieblad.
Calduran Kalkzandsteen behoudt zich het recht voor te allen tijde zonder voorafgaande kennisgeving productspecificaties
aan te passen.
Calduran Kalkzandsteen
Productblad producteigenschappen Pagina 9 van 9 Januari 2013 1A