M - Vereniging tegen de Kwakzalverij
M - Vereniging tegen de Kwakzalverij
M - Vereniging tegen de Kwakzalverij
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
No. 1. JANUARI 1920. OPLAAG 6400 EXEMPLAREN. VEERTIGSTE JAARGANG.<br />
Maandblad uitgegeven door <strong>de</strong> Vereeniging<br />
TEGEN DE KWAKZALVERIJ<br />
on<strong>de</strong>r Redactie van H VAN GELDER.<br />
Bestuur <strong>de</strong>r Vereeniging: MR, P. W. DE KONING, Advocaat te Amsterdam, VOORZITTER; E. J. ABRAHAMS, Arts te Amsterdam;<br />
MR. W. P. E. BOUMAN, Officier van Justitie te Rotterdam; MR. A. A. ONOPIUS, Advocaat-Generaal bij het Gerechtshof te<br />
's-Hertogenbosch; MR. A. VAN DER ELST, Ambtenaar van het O. M. bij het Kantongerecht te Lei<strong>de</strong>n; Ds. F. C. FLEISCHER, Doopsgez.<br />
Predikant te Winterswijk; C. NANNES GORTER, Journalist te Alkmaar; MR. A. LIND, Advocaat te Amsterdam; Mej. J. O. RESSING<br />
te Bel<strong>de</strong>n; J. VAN RIEL, Dir. Mil. Apotheker, Directeur van het Rijks Magazijn van Geneesmid<strong>de</strong>len te Amsterdam; DR. G. ROMIJN,<br />
Inspecteur van <strong>de</strong> Volksgezondheid te 's-Hertogenbosch ; W. BINNENDIJK, Arts te Amsterdam, SECRETABIS-PENNINGMEESTER.<br />
Ie<strong>de</strong>r Lid ontvangt één Exemplaar van het Maandblad en heeft recht op hoogstens 10 Exemplaren ter gratis verspreiding.<br />
LID DER VEREENIGING is ie<strong>de</strong>r die haar doel helpt bevor<strong>de</strong>ren<br />
en een Contributie betaalt van ƒ3.—.<br />
Adres voor <strong>de</strong> REDACTIE van het Maandblad bij <strong>de</strong>n Redacteur,<br />
AMSTEL 102 te Amsterdam ; voor het BESTUUR DER VEREENIGING<br />
en voor AANGIFTE van LEDEN en ABONNÉS bij <strong>de</strong>n Secretaris-<br />
Penningmeester W. BINNENDIJK, Arts, MARNIXSTRAAT 368, AMSTERDAM,<br />
bij wien ook losse exemplaren van het Maandblad moeten wor<strong>de</strong>n aangevraagd.<br />
INHOUD:<br />
Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong> : Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van<br />
het Bestuur.<br />
Hoofdartikel: Geneeskundig Instituut „Solosan".<br />
Berichten: Wat abdijsiroop kost.<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van verschillen<strong>de</strong>n aard:<br />
Praga. — Een gevaarlijke juffrouw, — Verkrijgbaar bij alle<br />
apothekers. — Kwakzalvers-Advertenties.<br />
Uit <strong>de</strong> Pers: Het Mid<strong>de</strong>l. — Opleving <strong>de</strong>r kwakzalverij.<br />
Rechtszaken: Een nieuwe won<strong>de</strong>rdokter.<br />
Correspon<strong>de</strong>ntie.<br />
Errat um.<br />
Feuilleton : Allerlei kwakzalverij.<br />
Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong>.<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen va n het Besti ur.<br />
Als nieuwe le<strong>de</strong>n zijn toegetre <strong>de</strong>n:<br />
Dr. A. Welcker, arts Amsterdam.<br />
1. van Rijn<br />
H. Stoffers Jr.<br />
J Wolff<br />
G. J. Hillen<br />
N. Frank<br />
P. E. Brans<br />
P. J. Duinker<br />
»<br />
H<br />
T. Lammers<br />
G. van Baak, veearts<br />
a<br />
Goes.<br />
A. v. d Bijl Kou<strong>de</strong>kerk.<br />
Or. J. A. Blok, arts Bergen.<br />
W. Th. v. Hulst Alkmaar.<br />
Dr. G. J. van Thienen, arts, Zwolle.<br />
H. C. M. Bloemen, arts Del<strong>de</strong>n.<br />
Geneeskundig Instituut „Solosan".<br />
„A<strong>de</strong>rverkalking, A<strong>de</strong>rverharding, Galsteen en,<br />
met een nieuw giftvrij mid<strong>de</strong>l, waarvan <strong>de</strong> absolute<br />
geneeskracht in het buitenland medisch en<br />
gerechtelijk geconstateerd is.<br />
Patiënten, on<strong>de</strong>r medische leiding, wor<strong>de</strong>n, wegens<br />
<strong>de</strong> beperkte ruimte van <strong>de</strong> tij<strong>de</strong>lijk ingerichte<br />
Instituutslokalen, voorloopig slechts tot een beperkt<br />
aantal en naar volgor<strong>de</strong> van <strong>de</strong> aanmelding aangenomen.<br />
Aanmeldingen kunnen op eiken werkdag tusschen<br />
10—2 uur plaats hebben: Nie. Witsenka<strong>de</strong><br />
30, Amsterdam."<br />
Menigeen zal bij het lezen van bovenstaan<strong>de</strong><br />
advententie, die, in <strong>de</strong>zen of an<strong>de</strong>ren vorm, <strong>tegen</strong>woordig<br />
herhaal<strong>de</strong>lijk in onze kranten voorkomt,<br />
een gevoel van blijdschap hebben on<strong>de</strong>rvon<strong>de</strong>n,<br />
waar <strong>de</strong> a<strong>de</strong>rverkalking een zoo algemeene kwaal<br />
is. „Absolute geneeskracht^ het wil wat zeggen !<br />
Maar, wij willen het wel bekennen, het zegt ons<br />
te veel en daarom von<strong>de</strong>n wij het noodig een na<strong>de</strong>r<br />
on<strong>de</strong>rzoek in te stellen. Voldoen<strong>de</strong> resultaten hebben<br />
wij, door <strong>de</strong> eigenaardige werkwijze van het<br />
„Instituut", niet verkregen; dat wij echter niet tot<br />
diegenen behoor en, die een jubel to on aanheffen,<br />
zullen onze lezers, na kennismaking met het volgen<strong>de</strong><br />
beseffen.<br />
Daar, in een an<strong>de</strong>re advertentie, kosteloos inlichtingen,<br />
wer<strong>de</strong>n aangebo<strong>de</strong>n, wend<strong>de</strong>n wij ons daarvoor<br />
Geplaatste bijdragen en on<strong>de</strong>rzoekingen van kwakzalversmid<strong>de</strong>len en<br />
spécialités wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>sverlangd gehonoreerd.<br />
Het nadrukken van artikelen uit dit blad is niet alleen geoorloofd<br />
doch wordt zelfs dringend verzocht.<br />
ABONNEMENTSPRIJS, Franco per post per jaar ƒ 1.25.<br />
tot het „Instituut", waarop wij een gedrukte me<strong>de</strong>- gestoor<strong>de</strong> gezondheid met zich mee kan brengen<br />
<strong>de</strong>eling ontvingen, te uitvoerig om hier over te b.v. een plotseling ernstige inzinking, kunnen wij<br />
nemen. Wij ontleenen daaraan het volgen<strong>de</strong> : ons niet begrijpen, dat wij niets meer van U ver-<br />
„De behan<strong>de</strong>ling van patiënten IN en BOOR nemen,<br />
het Instituut geschiedt uitsluitend on<strong>de</strong>r leiding Twijfelt U misschien aan ons? Slaat gij geen<br />
van <strong>de</strong>n geneesheer van het Instituut. geloof aan onze geneeswijze ? Als dat 't geval<br />
Alle patiënten, die zich in of door het Instituut is, zoo zou het toch het eenvoudigste zijn U van<br />
willen laten behan<strong>de</strong>len, zijn verplicht : <strong>de</strong> juistheid onzer behan<strong>de</strong>ling te overtuigen, vooral<br />
Ie. zich door <strong>de</strong>n geneesheer van het Instituut omdat U een kostelooze behan<strong>de</strong>ling wordt aanbij<br />
het begin en het ein<strong>de</strong> zoowel geduren<strong>de</strong> <strong>de</strong>n j gebo<strong>de</strong>n en U zooals in onze Prospectus gezegd<br />
kuur wekelijks of ten minste eens in <strong>de</strong> veertien ; wordt, twee weken door ons kosteloos behan<strong>de</strong>ld<br />
dagen te laten on<strong>de</strong>rzoeken, tenein<strong>de</strong> <strong>de</strong> dan be- wordt. U behoeft slechts tot voortzetting <strong>de</strong>r kuur<br />
staan<strong>de</strong> gezondheidstoestand te constateeren en <strong>de</strong> te besluiten, als U resultaat ziet. Deze aanbieding<br />
werking van <strong>de</strong>n kuur na te gaan; doen wij U daarom, omdat wij er van overtuigd<br />
2e. zich door een bai ten liet Instituut staan<strong>de</strong>. zijn, dat wij er in zullen slagen U ook dan te<br />
Holland8che geneesheer vóór en na <strong>de</strong> kuur te kunnen helpen, als an<strong>de</strong>ren dit reeds opgegeven<br />
laten on<strong>de</strong>rzoeken, en <strong>de</strong> verklaring hieromtrent hebben,<br />
ter vrije beschikking van het Instituut te stellen. In Duitschland (waar wij zelfs doktoren be-<br />
Geduren<strong>de</strong> <strong>de</strong> kuur moeten <strong>de</strong> patiënten ie<strong>de</strong>re han<strong>de</strong>l<strong>de</strong>n)' wer<strong>de</strong>n veel zieken door ons genezen,<br />
an<strong>de</strong>re behan<strong>de</strong>ling en elk an<strong>de</strong>r mid<strong>de</strong>l vermij<strong>de</strong>n, die door <strong>de</strong>n geneesheer geheel opgegeven waren;<br />
en zich uitsluitend aan <strong>de</strong> voorschriften van <strong>de</strong>n nu doen diezelf<strong>de</strong> menschen weer geregeld hunne<br />
dokter van het Instituut hou<strong>de</strong>n. zaken en gaan een toekomst vol geluk, vreug<strong>de</strong><br />
De duur van <strong>de</strong> kuur is individueel; bedraagt en energie tegemoet, daar zij hunne gezondheid<br />
echter ongeveer (a) bij ADERVERKALKING en terug gevon<strong>de</strong>n hebben. Zoo U inzage wenscht van<br />
ADER VERHARDING zoowat 2 maan<strong>de</strong>n (in bij- dankbetuigingen of bevestiging van doktoren, wil-<br />
I zon<strong>de</strong>r zware gevallen zoowat 3 maan<strong>de</strong>n), en (b) len wij U gaarne in onze inrichting daarmee van<br />
bij GALSTEENEN ongeveer 1 maand (in bijzon<strong>de</strong>r dienst zijn. Patiënten, die on<strong>de</strong>r onze behan<strong>de</strong>ling<br />
zware gevallen 1£ maand)." ! zijn geweest, zullen U met vreug<strong>de</strong> alles bevesti-<br />
„De in of door het Instituut voor te schrijven gen en IT dringend aanra<strong>de</strong>n zich tot ons te wen<strong>de</strong>n<br />
behan<strong>de</strong>ling is in <strong>de</strong> eerste plaats een Drinkkuu<br />
Tenein<strong>de</strong> <strong>de</strong> patiënt voortdurend regelmatig en<br />
beter te kunnen beoor<strong>de</strong>elen, is het aan te bevelen<br />
dat <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling in het Instituut plaats vindt."<br />
Slechts enkele uitzon<strong>de</strong>ringen zijn daarop toegelaten.<br />
„De prijs van <strong>de</strong>n kuur wordt naar gelang van<br />
het vermogen of het inkomen van <strong>de</strong>n patiënt berekend.<br />
Hierin is het honorarim van <strong>de</strong>n arts van<br />
het Instituut NIET inbegrepen.<br />
De betaling geschiedt na opname in het Instituut<br />
in ge<strong>de</strong>elten."<br />
Van iemand, die zich on<strong>de</strong>r behan<strong>de</strong>ling wil<strong>de</strong><br />
stellen, vernamen wij, dat voor het eerste on<strong>de</strong>rzoek<br />
f 5.— en voor <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling f 100—500<br />
moest wor<strong>de</strong>n betaald.<br />
Bij zijn bezoek werd hem een kaart van <strong>de</strong>n<br />
geneeskundige verstrekt, dragen<strong>de</strong> <strong>de</strong>n naam :<br />
DR. ALFRED TICHAY.<br />
Dat wij hier met een vreem<strong>de</strong>ling te doen hebben,<br />
bleek ver<strong>de</strong>r uit <strong>de</strong>n volgen<strong>de</strong>n getypten briefr<br />
dien wij ontvingen, nadat wij op onze eerste<br />
aanvraag om inlichtingen niets meer van ons had<strong>de</strong>n<br />
laten hooren :<br />
„Geneeskundig Instituut „Solosan". Amsterdam,<br />
Nie. Witsenka<strong>de</strong> 30.<br />
Amsterdam, 7 November 1919.<br />
Geachte Heer !<br />
Wij veron<strong>de</strong>rstellen, dat U zich in <strong>de</strong> hoop, genezing<br />
voor Uwen kwaal te vin<strong>de</strong>n, tot ons gewend<br />
heeft. Als wij alle gevaren over<strong>de</strong>nken, welke Uwe<br />
ook dan, wanneer vroegere behan<strong>de</strong>ling vergeefsch<br />
waren. Wij hebben ook zelfs zieken behan<strong>de</strong>ld, die<br />
in <strong>de</strong> gelegenheid waren <strong>de</strong> bekwaamste professoren<br />
<strong>de</strong>r wereld te consulteeren en zich ook niet behoef<strong>de</strong>n<br />
te ontzien badplaatsen etc. te bezoeken^<br />
in een woord, we behan<strong>de</strong>l<strong>de</strong>n velen, die nergens<br />
genezing von<strong>de</strong>n, wel bij ons. Het is onmogelijk<br />
<strong>de</strong>ze gevaarlijke ziekte en hare gevolgen te beschrijven.<br />
Wanneer U er zich echter voor interesseert,<br />
zou<strong>de</strong>n wij U ter lezing aanra<strong>de</strong>n het boek<br />
over a<strong>de</strong>rverkalking en a<strong>de</strong>rverharding van Dr. N. J.<br />
Rooswinkel (die zelf ook aan dien kwaal moest<br />
sterven). Daarin zult U kunnen lezen aan welk<br />
gevaar gij blootgesteld zijt. De eenige raad, die<br />
wij U geven kunnen is: stel U on<strong>de</strong>r onze behan<strong>de</strong>ling<br />
zoolang het nog tijd is en (wij weten het<br />
vooruit) gij zult ons dankbaar zijn en onze<br />
inrichting aan Uwe beken<strong>de</strong>n aanbevelen.<br />
Hoogachtend, Instituut „Solosan"."<br />
Wij bekennen gaarne, dat wij een <strong>de</strong>rgelijken<br />
brief verwacht had<strong>de</strong>n. Juist het mo<strong>de</strong>l, waarnaar<br />
soortgelijke Instituten werken, zooals wij reeds<br />
herhaal<strong>de</strong>lijk te ber<strong>de</strong> brachten. Je reinste bangmakerij<br />
!<br />
Een na<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzoek, o.a. naar <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len, door<br />
het Instituut aangewend, kon<strong>de</strong>n wij niet instellen,<br />
omdat <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling binnenshuis geschiedt en<br />
wij <strong>de</strong>rhalve <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len niet ter onzer beschikking<br />
kon<strong>de</strong>n krijgen.<br />
Het boven me<strong>de</strong>ge<strong>de</strong>el<strong>de</strong> is voor ons echter
e<strong>de</strong>n genoeg om het Instituut „Solosan" met wan is, willen wij onze lezers inlichten wat zij van Verkrijgbaar bij alle apothekers.<br />
trouwen aan te zien; onze jarenlange ervaring heeft Praga te wachten hebben, daartoe door welwillen<strong>de</strong> Hst Pharm. Weekblad schrijf o hierover :<br />
ons ten opzichte van <strong>de</strong>rgelijke inrichtingen voor me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen in staat gesteld.<br />
i Een <strong>de</strong>r meest lezenswaardige ge<strong>de</strong>elten van The<br />
zichtig gemaakt.<br />
Het mid<strong>de</strong>l, dat in Baarn zijn bakermat heeft Chemist and Druggist is <strong>de</strong> elke week terugkee-<br />
In dat wantrouwen wor<strong>de</strong>n wij nog versterkt, gevon<strong>de</strong>n, is door een Zigeuner-paar meegebracht ren<strong>de</strong> rubriek : „Observations and Reflections, bij<br />
door on<strong>de</strong>rstaan<strong>de</strong> advertentie, die eenigen tijd en wordt bereid door 6 eieren met \ liter beste XB.A.YSER Il"; ze bsvatten opmerkingen over alles,<br />
later verscheen :<br />
azijn te overgieten en zoolang te laten staan tot wat <strong>de</strong>n apotheker kan interssseeren. Ze hebben<br />
„Schrey's Inhalatorium on<strong>de</strong>r medische leiding, I <strong>de</strong> schaal verteerd is.<br />
veelal betrekking op zaken, die speciaal voor <strong>de</strong>n<br />
Engelse hen lezer van gewicht zïjn. Or<strong>de</strong>r het hooid :<br />
Nicolaas Witsenka<strong>de</strong> 30, Amsterdam, het eenigste Hiervan moet op <strong>de</strong> nuchtere maag een eet<br />
„Several New Additions" beham<strong>de</strong>lt XB-AYSEB in<br />
in Ne<strong>de</strong>rland waar medicamenten en bronwateren lepel wor<strong>de</strong>n ingenomen ... en het gevolg is niet het no. van 6 Dec. <strong>de</strong> advertentie's van genees(?)<br />
in kou<strong>de</strong>n dampvorm met groot succes wor<strong>de</strong>n alleen verlichting van asthma maar zelfs „algeheele mid<strong>de</strong>lem, die volgens <strong>de</strong> adverteer<strong>de</strong>rs bij eiken<br />
ingea<strong>de</strong>md.<br />
genezing."<br />
apotheker zijn te verkregen, XRAYSBR, een oudge<br />
Lij<strong>de</strong>rs aan Asthma, Bronchitis en an<strong>de</strong>re aan Wie 't gelooven wil, geloove het; wij voor ons dien<strong>de</strong> in zijn vak, kla?gc er dan quasi over, dat bij<br />
doeningen <strong>de</strong>r luchtwegen wor<strong>de</strong>n bij het intre<strong>de</strong>n staan zeer sceptisch <strong>tegen</strong>over <strong>de</strong> beweringen in <strong>de</strong> leelijk achterop is met bet bijhou<strong>de</strong>n van zijn vak,<br />
van het gure jaargetij<strong>de</strong> op bovengenoem<strong>de</strong> Inrich advertentie en vermeenen, dat <strong>de</strong> medici er ook dat het wel verne<strong>de</strong>rend toor bem is, dab geneesmidting,<br />
die volkomen <strong>de</strong> buitenlandsche Inhalatoria zoo over zullen <strong>de</strong>nken.<br />
<strong>de</strong>len, die ie<strong>de</strong>reen kent en die zulke bslangrijke<br />
evenaart, attent gemaakt. De huisarts kan ten allen<br />
ont<strong>de</strong>kkingen op medisch gebied ver<strong>tegen</strong>woordigen,<br />
tij<strong>de</strong> het toezicht op <strong>de</strong>n patient behou<strong>de</strong>n. Prospectus<br />
Een gevaarlijke juffrouw.<br />
voor hem vreem<strong>de</strong>lingen zïjn. Het maakt bet dikv-ijls<br />
moeilijk voor hem cegecovsr zijn klanten. De zaak<br />
gratis".<br />
Kort gele<strong>de</strong>n ontvingen wij bezoek van iemand wordt eenvoudiger, wanneer <strong>de</strong> klant vertelt, dat ze.<br />
Welzeker, pakt het eene niet, dan het an<strong>de</strong>re ! wiens vrouw zich on<strong>de</strong>r behan<strong>de</strong>ling had gesteld (het zijn in <strong>de</strong>n regel vrouwen, die er mee aankomen)]<br />
van een zekere juffrouw v. E. te Amsterdam *) en dit of dat wenscht, dat het een onscha<strong>de</strong>lijk mid<strong>de</strong>l<br />
BERICHTEN.<br />
die, ofschoon o.i. wel wat laat, onzen raad kwam is, heelemaal geen geneesmid<strong>de</strong>l, want <strong>tegen</strong> geneesmid<strong>de</strong>len<br />
wordt juist in <strong>de</strong> advertentie ernstig ge<br />
Wat Akker's Abdijsiioop kost. inwinnen in hoeverre het was aan te bevelen<br />
waarschuwd. XRAYSER geeft <strong>de</strong> klant in dat geval in<br />
Van geachte zij<strong>de</strong> — die wrj hierlij onzen dank met die behan<strong>de</strong>ling door te gaan.<br />
overweging, om het mid<strong>de</strong>l dan maar niet bij hem,<br />
betuigen — ontvingen v*§ een uitknipsel uit het Het bleek ons, dat die juffrouw niet alleen <strong>de</strong> <strong>de</strong>n geneesmid<strong>de</strong>lhan<strong>de</strong>laar, te halen, maar bij Mr.<br />
Bürger-Blatt te Emmerich a Bh., zijn<strong>de</strong> een adve*- patiënten ten hunnen huize bezocht maar ook <strong>de</strong> General Dealer.<br />
tentie van Akker's Abdijsiroop. Waai een fles* h<br />
van i 230 gram hier te lan<strong>de</strong> voor /1 60 wordt<br />
noodige medicijnen meebracht. Ons wer<strong>de</strong>n, op ons<br />
verkocht, wordt <strong>de</strong>ze in <strong>de</strong> <strong>de</strong> Duitsche advertentie verzoek, een drank en pillen ter hand gesteld, Bo.ven staan <strong>de</strong> me <strong>de</strong> <strong>de</strong>eling geeft ons aanleiding<br />
aangebo<strong>de</strong>n voor 4 Mark. Bij <strong>de</strong>n <strong>tegen</strong>vJoordigen welke door <strong>de</strong>n heer N. KETJLEMANS wer<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r er op te wijzen, da.» reeds in 1882 d^ Tielsche apothe<br />
Marker.koers nog al een opmerkenswaardig Verschil. zocht.kers<br />
een aanklacht hebban ingediend bij <strong>de</strong>n Officier<br />
van Justitie, naar aanleiding van een advertentie<br />
De drank was een afkooksel van kinabast met betreffen<strong>de</strong> Zwitser sehe Pillen, voorkomen<strong>de</strong> in <strong>de</strong><br />
anijs, <strong>de</strong> pillen bevatten kinine en staal.<br />
Tielsche Courant, waarin het luid<strong>de</strong> : „verkrijgbaar<br />
Dus zeer goe<strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>len . . . maar dat bij <strong>de</strong> apothekers te Tiel." Zij meen<strong>de</strong>n door <strong>de</strong>ze<br />
is <strong>de</strong> quaestie niet. De vraag is of <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len toevoeging beschuldigd te «or<strong>de</strong>n van strafbare<br />
helpen <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> kwaal, waaraan <strong>de</strong> zieke lij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> han<strong>de</strong>lingen. De aai?klacht Had geen succes. En ook<br />
is en dit uit te maken gaai buiten <strong>de</strong> bevoegdheid thans nog moeten die apothekers die niet wenschen<br />
en vermoe<strong>de</strong>lijk ook buiten <strong>de</strong> kennis van <strong>de</strong> me<strong>de</strong> te werken tot <strong>de</strong> verspreiding van kwak?al-<br />
juffrouw. En dan is het gevaar groot, dat niet<br />
versleugens, zich die beleediging laten welgevallen ;<br />
men zie o.a. <strong>de</strong> thans telkens voorkomen<strong>de</strong> adver<br />
alleen verkeer<strong>de</strong> medicijnen » wor<strong>de</strong>n gegeven maar tentie van <strong>de</strong> Vaida-Pastilles.<br />
vooral, dat <strong>de</strong> lij<strong>de</strong>r verkeerd wordt behan<strong>de</strong>ld en<br />
dat daardoor <strong>de</strong> juiste tijd voorbijgaat, waarbij<br />
doelmatige geneeskundige hulp verbetering had<br />
Kwakzalvers-ad ver ten ties.<br />
kunnen brengen.<br />
Een onzer le<strong>de</strong>n, die ons, wij erkennen het dank<br />
O, die „juffrouwen" doen zooveel kwaad !<br />
baar, dikwijls verplicht met <strong>de</strong> toezending van<br />
*) Wij zijn tot ons leedwezen' verplicht naam en woon Hollandsche bla<strong>de</strong>n, niet hier te lan<strong>de</strong> verschenen,<br />
plaats te verzwijgen, omdat wij «iet <strong>de</strong> bevoegdheid hebben zond ons <strong>de</strong>zer dagen weer eenige exemplaren,<br />
ons <strong>de</strong> bewijzen te verschaffen, waardoor wij, bij een eventueele<br />
vervolging, ons beweren pp <strong>de</strong> vereischte wijze kunnen waaruit wij kon<strong>de</strong>n zien hoe algemeen <strong>de</strong> kwak<br />
staven. De verschei<strong>de</strong>ne patiënten van <strong>de</strong> juffrouw zullen zalvers-advertenties <strong>de</strong>n inhoud van <strong>de</strong> dagbla<strong>de</strong>n<br />
intusschen wel begrijpen, wie wij op .het oog hebben. be<strong>de</strong>rven. Enkele uittreksels mogen dit bewijzen.<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van verschillen<strong>de</strong>n aard.<br />
Praga<br />
Alweer een mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> Asthma ; het hoeveelste<br />
kunnen wij niet nagaan.... maar <strong>de</strong> asthma blijft<br />
In enkele bla<strong>de</strong>n kan men in <strong>de</strong>n laatsten tijd<br />
<strong>de</strong>ze advertentie lezen :<br />
„Praga. Praga is een beproefd mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong><br />
Asthma. Asthmalij<strong>de</strong>rs, wilt ge verlichting, wilt<br />
ge genezing, gebruikt dan Praga. Praga geeft<br />
oogenblikkelijke verlichting en bij geregeld gebruik<br />
algeheele genezing.<br />
Praga is verkrijgbaar a f 2.—Jper flacon van<br />
250 gram inhoud, bij T. P. v. d. Bergh, Heiligeweg<br />
9, Utrecht. Praga is wettig ge<strong>de</strong>poneerd. Door<br />
heel het land we<strong>de</strong>rverkoopers gevraagd."<br />
Zeker, die we<strong>de</strong>rverkoopers zullen zich wel aanbie<strong>de</strong>n<br />
en het hunne ertoe bijdragen om het mid<strong>de</strong>l<br />
alom bekend te maken. Vóór het echter zoover<br />
FEUILLETON.<br />
Allerlei <strong>Kwakzalverij</strong>.<br />
Er beslaan volksoverleveringen die, hoe vreemd en<br />
soms belachelijk zij ook moge zijn, toch door geen<br />
macht ter wereld zijn uit te roeien Zij gaan van<br />
geslacht op geslacht over, en men vindt ze steeds weer<br />
terug on<strong>de</strong>r alle lagen <strong>de</strong>r samenleving.<br />
Zoo b.v. zal men dikwijls hooren, dat men het lijk<br />
van een verdronken mensch, niet geheel uit het water<br />
mag halen en op <strong>de</strong>n kant leggen. Neen men moet<br />
het lijk nog minstens tot over <strong>de</strong> helft in 't water<br />
laten liggen en eerst <strong>de</strong> politie er bij halen.<br />
't Is ook genoeg, zegt een an<strong>de</strong>r, als <strong>de</strong> voeten nog<br />
maar in 't water steken, doch niet het lijk geheel op<br />
't droge halen!<br />
Het moet ook streng verbo<strong>de</strong>n zijn een gehangene<br />
af te snij<strong>de</strong>n, te weten iemand die zelfmoord heeft<br />
gepleegd. Men mag <strong>de</strong>n strop niet doorsnij<strong>de</strong>n<br />
alvorens <strong>de</strong> politie er bij is.<br />
Het zijn maar een paar voorbeel<strong>de</strong>n die met nog<br />
an<strong>de</strong>ren zijn aan te' vullen, maar waarvan <strong>de</strong> oorsprong<br />
moeilijk te vin<strong>de</strong>n is.<br />
Misschien dat men bang was voor <strong>de</strong>n moor<strong>de</strong>naar<br />
gehou<strong>de</strong>n te wor<strong>de</strong>n, of <strong>de</strong>n beroover van het lijk ?<br />
Wellicht ook waren er vroeger jaren voorschriften omtrent<br />
het vin<strong>de</strong>n van zulke lijken ?<br />
Op geen enkel gebied echter bestaan zulke buitenissighe<strong>de</strong>n<br />
als op het gebied <strong>de</strong>r geneeskunst-naäperij<br />
of wel kwakzalverij.<br />
De vreemste han<strong>de</strong>lingen om ziekten en won<strong>de</strong>n te<br />
genezen blijven, niet<strong>tegen</strong>staan<strong>de</strong> <strong>de</strong> vooruitgang <strong>de</strong>r<br />
volksontwikkeling in 't algemeen, voortleven en wor<strong>de</strong>n<br />
in praktijk gebracht. En geneest een zieke of gewon<strong>de</strong><br />
trots <strong>de</strong> vreemdsoortige behan<strong>de</strong>ling, dan is dat een<br />
zegel, dat <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van zoo'n behan<strong>de</strong>ling bevestigd,<br />
al zou<strong>de</strong>n ook hon<strong>de</strong>rd an<strong>de</strong>re zieken of gewon<strong>de</strong>n er<br />
on<strong>de</strong>r bezwijken. Die hon<strong>de</strong>rd zwijgen immers, en die<br />
eenen die genas, zal <strong>de</strong>n lof van <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling overal<br />
verkon<strong>de</strong>n. Dit is juist <strong>de</strong> triumph <strong>de</strong>r kwakzalvers.<br />
En het is niet een verschijnsel <strong>de</strong>r laatste hon<strong>de</strong>rd<br />
jaren, maar reeds eeuwen gele<strong>de</strong>n beston<strong>de</strong>n <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />
huismid<strong>de</strong>ltjes, familiegeheimen, overleveringen enz.<br />
om zieken te genezen, en ze bestaan nog.<br />
Bij ou<strong>de</strong> schrijvers kan men ze tot in bijzon<strong>de</strong>rhe<strong>de</strong>n<br />
vin<strong>de</strong>n en het is waarlijk verbazend, hoe, voor hun<br />
tijd zeer ontwikkel<strong>de</strong> mannen, aan <strong>de</strong>n onzin zooveel<br />
waar<strong>de</strong> hechtten, dat zij het noodig von<strong>de</strong>n die te<br />
beschrijven. Deze beschrijvingen zijn me<strong>de</strong> oorzaak<br />
dat die buitenissighe<strong>de</strong>n zoolang en zoo stevig bij het<br />
volk zijn blijven voortleven.<br />
Zoo bestaat er een volksgeloof, dat men een wond<br />
zou kunnen heelen, door het voorwerp waarme<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
wond veroorzaakt is, met het bloed uit <strong>de</strong> wond bestreken<br />
zijn<strong>de</strong>, behan<strong>de</strong>lt alsof men <strong>de</strong> wond zelf<br />
behan<strong>de</strong>lt. Sommige wasschen <strong>de</strong> won<strong>de</strong>n alle dagen<br />
met wijn, of ook wel met het water van <strong>de</strong>n gekwetste.<br />
An<strong>de</strong>ren laten <strong>de</strong> won<strong>de</strong>n ongemoeid en behan<strong>de</strong>len<br />
alleen het voorwerp dat <strong>de</strong> wond veroorzaakte en als<br />
zulks onmogelijk is nemen zij een an<strong>de</strong>r voorwerp, een<br />
wilgenstokje of zoo iets, bestreken met het bloed uit<br />
<strong>de</strong> wond.<br />
Zelfs een houtje aan het' ein<strong>de</strong> met bloed uit <strong>de</strong><br />
won<strong>de</strong> bestreken en in een potje met versehe reuzel<br />
gestoken, zal <strong>de</strong> wond doen heelen, als men op <strong>de</strong><br />
wond maar zuiver linnen legt.<br />
Dr. Morian een godgeleer<strong>de</strong> te Amsterdam zegt dat<br />
het voldoen<strong>de</strong> is het bloed in een potje met vet, of<br />
ook wel met boter goed te bewaren, om <strong>de</strong> won<strong>de</strong> te<br />
doen genezen<br />
Zulks wordt ook verhaalt door <strong>de</strong>n natuuron<strong>de</strong>rzoeker<br />
Dr. Andr. Colvius.<br />
„Sodanigh stoexken <strong>tegen</strong> <strong>de</strong>n Tant ghedouwt, tot<br />
datter wat Bloedt uyt-komt,f en<strong>de</strong> dan me<strong>de</strong> in <strong>de</strong><br />
Reusel gesteken, verklaart genoem<strong>de</strong> Heer Morian, zal<br />
<strong>de</strong> Tant-pijn over doen gaan."<br />
v.Beverwyck verteld in zijn „Schat <strong>de</strong>r Ongcsonlheyt:"<br />
De rid<strong>de</strong>r Kenealme Digby, wiens gelijke in vele<br />
talen en wetenschappen ik on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> groote Heeren<br />
nooit ontmoet heb, naar Engeland reizen<strong>de</strong> en mij met<br />
een bezoek vereeren<strong>de</strong>, zoo raakten wij geduren<strong>de</strong> het<br />
gesprek op <strong>de</strong>ze Magnetica, dat is zeil-steenige genezingen.<br />
(Aldus genoemd omdat het werk van verre<br />
geschiedt, evenals <strong>de</strong> zeilsteen trekt.)<br />
De rid<strong>de</strong>r verklaar<strong>de</strong> zulke genezingen meermalen<br />
on<strong>de</strong>rvon<strong>de</strong>n te hebben.<br />
Toen zeker hoveling in zijn dij gekwetst was en <strong>de</strong><br />
koning <strong>de</strong> proef wil<strong>de</strong> zien van <strong>de</strong> genezing, heeft hij<br />
voor het hof <strong>de</strong>zelve uitgewerkt. Hij lag alleen op<br />
<strong>de</strong>n bebloe<strong>de</strong>n kouseband een schoone doek. nat ge-<br />
maakt met aftreksel van het zuiverste koperrood, en<br />
dat tweemaal daags zoo verbin<strong>de</strong>n<strong>de</strong>. Toen hij eens<br />
belet was en een avond verzuimd had bezwaar<strong>de</strong> dit<br />
<strong>de</strong>n gekwetste zeer en <strong>de</strong> won<strong>de</strong> was verergerd.<br />
Of <strong>de</strong> gewon<strong>de</strong> genezen is wordt niet vermeld, wat<br />
wel jammer is.<br />
Een an<strong>de</strong>r nog sterker geval.<br />
Te Parijs was een knecht van een groot Heer gewond,<br />
en alle Meesters oor<strong>de</strong>el<strong>de</strong>, dat hij tengevolge<br />
van <strong>de</strong> wond, noodzakelijk moest sterven. Dit kwam<br />
ter oore van een looper en <strong>de</strong>ze kwam zijn dienst aanbie<strong>de</strong>n,<br />
met toezegging van "genezing en verklaar<strong>de</strong><br />
tevens hoe en waarme<strong>de</strong> hij zulks dikwijls gedaan had.<br />
Het was wel te wagen, want met een dood kalf,<br />
gelijk het spreekwoord zegt, is het goed sollen ; temeer,<br />
<strong>de</strong>wijl zijn won<strong>de</strong> alreeds door <strong>de</strong> Meesters voor ongeneeslijk<br />
was verklaard<br />
Dus ging' hij aan 't werk, en het eerste verband aan<br />
<strong>de</strong>n bloedigen doek gedaan hebben<strong>de</strong>, waar sommigen<br />
me<strong>de</strong> spotten, zoo toon<strong>de</strong> hij <strong>de</strong> kracht er van op <strong>de</strong><br />
volgen<strong>de</strong> wijze : Hij stak <strong>de</strong>n doek in zijn zak, hielt<br />
die <strong>tegen</strong> het vuur, en liet aan <strong>de</strong>n gekwetste, die in<br />
een an<strong>de</strong>re kamer lag, vragen hoe hij zich gevoel<strong>de</strong>.<br />
Deze antwoord<strong>de</strong> het niet te kunnen uithou<strong>de</strong>n van<br />
<strong>de</strong> hitte in <strong>de</strong> won<strong>de</strong>. Toen werd <strong>de</strong> doek in koud<br />
water gedaan, waarop bevon<strong>de</strong>n werd dat <strong>de</strong> gekwetste<br />
zat te rillen en te beven van <strong>de</strong> kou<strong>de</strong>.<br />
Hij genas evenwel toch ein<strong>de</strong>lijk door dit mid<strong>de</strong>l,<br />
<strong>tegen</strong> <strong>de</strong> meening in van <strong>de</strong>genen die hem tevoren<br />
verbon<strong>de</strong>n had<strong>de</strong>n.<br />
Paré verhaalt van een an<strong>de</strong>r geval, waar <strong>de</strong> ge<br />
nezing mislukte, waarom hij <strong>de</strong>zen „Wond-meester"<br />
uitlacht; want het was onwijs van hem gedaan, dat<br />
hij een won<strong>de</strong> die op zich zelf ongeneeslijk was, ook<br />
Paré verklaar<strong>de</strong> zulks en an<strong>de</strong>ren, zoo stout aannam<br />
te genezen.<br />
Zoo kon ook Hildanus, hoe ervaren Meester hij<br />
ook was, niet heelen een wond in <strong>de</strong> borst, die we<strong>de</strong>rstaan<br />
had dé behan<strong>de</strong>ling van een <strong>de</strong>rgelijken Wondmeester.<br />
Het spreekt van zelf dat ook vroeger <strong>de</strong> vóór-*<br />
en <strong>tegen</strong>staan<strong>de</strong>rs van <strong>de</strong>ze „genezingen-van-verre"<br />
elkan<strong>de</strong>r bestre<strong>de</strong>n, en dit ging meestal in zeer scherp<br />
gestel<strong>de</strong> geschriften.<br />
Zoo waren er, die <strong>de</strong>ze manier van won<strong>de</strong>n heelen<br />
in afwezigheid van <strong>de</strong>n gekwetsten, zeer hoog op~
In „De Locomotief 1 te Semarang verschijnend,<br />
von<strong>de</strong>n wij o.m. aanbevelingen van Sanguinose<br />
genoemd : „beslist het beste mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> bloedarmoe<strong>de</strong><br />
en zenuwzwakte", Koorengzalf, „<strong>de</strong> zalf<br />
bij uitnemendheid <strong>tegen</strong> zweren of an<strong>de</strong>re huidziekten,"<br />
Mifudo <strong>tegen</strong> aambeien, Gonoskrui<strong>de</strong>n<br />
<strong>tegen</strong> nierziekte, blaasziekte, geheime ziekte, A am.<br />
beienzalf van apotheker Boom, Krui<strong>de</strong>nthee<br />
„Marianna" <strong>tegen</strong> alles en nog wat, Maagpoe<strong>de</strong>r<br />
van apotheker Boom, Roggen's Influenza Krui<strong>de</strong>n,<br />
„geneest influenza na gebruik van enkele dagen,<br />
zelfs bij zware gevallen" en nog an<strong>de</strong>re, waarbij<br />
wij <strong>de</strong> advertenties van enkele Spécialités — op<br />
echt kwakzalverachtige manier ingekleed — maar<br />
niet noemen. Eigenaardig is wel <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong><br />
annonce :<br />
„Kennisgeving. De on<strong>de</strong>rgeteeken<strong>de</strong> geeft hierbij<br />
aan het geacht publiek kennis, dat personen lij<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
aan aambeien (ïïaemorrhoi<strong>de</strong>n) door mij volkomen<br />
kunnen wor<strong>de</strong>n genezen zon<strong>de</strong>r operatie.<br />
Ook in staat „Suikerziekte", „Hartkwalen,"„Maagkrampen",<br />
„Asthma", „Berri-Berri", „Geheime<br />
ziekten", enz. te genezen. Zon<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzoek kun*<br />
nen geen me<strong>de</strong>cijnen wor<strong>de</strong>n verstrekt.<br />
Certificaten van personen te Batavia, Cheribon,<br />
: Semarang, enz. door mij genezen, ter inzage.<br />
Hadjie Abdulla en zoon, genaamd Abdul Rach-<br />
'inan (doekoen Hindostan), Petoedoengan — Semairang,<br />
Telef. 1369.<br />
Ook buiten <strong>de</strong> stad te ontbie<strong>de</strong>n."<br />
„Zon<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzoek kunnen geen medicijnen<br />
"wor<strong>de</strong>n verstrekt," dat klinkt wel vertrouwenwekkend<br />
(dat vin<strong>de</strong>n <strong>de</strong> kwakzalvers meestal onnoodig)<br />
maar toch... <strong>de</strong> heeren genezen te veel<br />
verschillen<strong>de</strong> kwalen om zoo maar vertrouwen in<br />
hen te stellen.<br />
Een Pn<strong>de</strong>r blad, Het Oosten, te Pater son in <strong>de</strong><br />
•Ne<strong>de</strong>rlandsche taal uitgegeven, verraadt met dit<br />
-al zijn Amerikaanschen oorsprong. Advocaten,<br />
tandartsen, oogartsen enz. bie<strong>de</strong>n hun hulp per<br />
advertentie aan terwijl begrijpelijkerwijze allerlei<br />
s.g. geneesmid<strong>de</strong>len, als onfeilbaar en onovertrefbaar<br />
wor<strong>de</strong>n aangekondigd. Wij citeeren o.a.<br />
Moe<strong>de</strong>r Kipp's Hoest-stroop, „het* kleinste kind<br />
kan het zon<strong>de</strong>r 't minste gevaar innemen", Kent's<br />
•nier- en levermid<strong>de</strong>l, Mc. NeilVs Famine's heelzaVf<br />
en <strong>de</strong> advertentie, met portret, van Brook's breukverbandapparaat,<br />
waarover wij in ons vorig no.<br />
^schreven.<br />
Piemel<strong>de</strong>n, en Crollius noemt <strong>de</strong> <strong>tegen</strong>sprekers onbe-<br />
•tireven dwazen, terwijl Rob. Fludd ook <strong>de</strong> <strong>tegen</strong>werpingen<br />
van Forsterus in het breed beantwoordt.<br />
Aan <strong>de</strong>n an<strong>de</strong>ren kant wer<strong>de</strong>n hare re<strong>de</strong>nen en<br />
on<strong>de</strong>rvindingen als ij<strong>de</strong>lheid en zelfbedrog aangeduid,<br />
t>.a. door <strong>de</strong>n jesuit Joh Roberti.<br />
Het is voor ons moeilijker om zich in die tij<strong>de</strong>n in<br />
te <strong>de</strong>nken, naarmate men met <strong>de</strong> he<strong>de</strong>ndaagsche geneeskunst<br />
meer bekend is. Toen was men nog niet<br />
•op <strong>de</strong> hoogte van suggestte, begreep er althans niets<br />
van, en iets, wat maar even buiten het enge cirkeltje<br />
.ging waarin men zich bewoog, werd voor tooverij gehou<strong>de</strong>n,<br />
zoo ook het won<strong>de</strong>n genezen-van-verre.<br />
Zoo meent <strong>de</strong> jesuit Delrio dit loutere tooverij te<br />
wezen, en dat <strong>de</strong>ze manier van genezen op een duivels-<br />
"verbond steunt, alsme<strong>de</strong> dat <strong>de</strong>genen die zoo geheeld<br />
wor<strong>de</strong>n, daarna in heviger pijn en zwaar<strong>de</strong>r ziekte<br />
"vervallen, ook meestal tot een kwaad ein<strong>de</strong> geraken<br />
We zullen onze lezers meer<strong>de</strong>re huiveringen besparen,<br />
want, nietwaar, men rilt ervan als men zulke bedreigingen<br />
leest.<br />
Het eenigste waartoe men kan besluiten is : <strong>de</strong>n<br />
-eenen helpt 't fleschje en <strong>de</strong>n an<strong>de</strong>ren het drankje nog<br />
niet eens.<br />
Men heeft ver<strong>de</strong>r genezingen door belezen, dat is<br />
•door eenige woor<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> won<strong>de</strong> te spreken.<br />
Sommige gebruiken geneesmid<strong>de</strong>len, doch om secuur<strong>de</strong>r<br />
te zijn wordt <strong>de</strong> won<strong>de</strong> ook nog belezen<br />
bovendien :<br />
De jesuit Delrio verhaalt van zeker lezen, on<strong>de</strong>r<br />
-liet Spaansche krijgsvolk gebruikelijk, waarme<strong>de</strong> zij <strong>de</strong><br />
"won<strong>de</strong>n genezen, alleen linnen er op leggen<strong>de</strong> en er<br />
woor<strong>de</strong>n over spreken<strong>de</strong>.<br />
De bisschop van IJperen, Szmonius, met zijn ra<strong>de</strong>n<br />
-oor<strong>de</strong>elt al dit heelen te zijn bijgeloovig, en ongeoorloofd,<br />
verbie<strong>de</strong>n<strong>de</strong> dat iemand zulks zou<strong>de</strong> in 't<br />
werk stellen.<br />
Dat zelfs on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> hei<strong>de</strong>nen <strong>de</strong>ze manier van won<strong>de</strong>n<br />
heelen, door te belezen, niet door allen werd goedgekeurd<br />
is wel af te lei<strong>de</strong>n uit het treurspel Aiax van<br />
<strong>de</strong>n Griekschen dichter Sophocles, waarin hij schrijft :<br />
geen wijze geneesmeesters-werk te zijn, zich in won<strong>de</strong>n<br />
ie betrouwen op <strong>de</strong> zangdichten<br />
Dat het belezen ook he<strong>de</strong>n nog lang niet tot <strong>de</strong><br />
geschie<strong>de</strong>nis behoort, weet een ie<strong>de</strong>r die zich veek<br />
«on<strong>de</strong>r het volk in al zijn lagen, beweegt.<br />
Ook <strong>de</strong> „Ingezon<strong>de</strong>n Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen", zooals wij<br />
ze uit onze kranten kennen, ontbreken niet, b.v.:<br />
«Nierziekte. Mr. Karl Yinsell van Brooking,<br />
Sask., schrijft : „Ik wensch mijne erkentelijkheid<br />
te betuigen voor Dr. Pieters Zokoro; het heeft mij<br />
genezen van nierziekte, waaraan ik meer dan vijf<br />
jaren had gele<strong>de</strong>n. Ik had verschei<strong>de</strong>ne dokters<br />
geraadpleegd en allerlei medicijnen gebruikt zon<strong>de</strong>r<br />
baat te vin<strong>de</strong>n. Ik ben nu gezond en sterk". Dit<br />
betrouwbare krui<strong>de</strong>nmid<strong>de</strong>l wordt door drogisten<br />
niet verkocht. Het wordt verstrekt direct door <strong>de</strong><br />
vervaardigers, Dr. Peter Fahrney & Sons Co. 2501<br />
Washington Blvd., Chicago, III."<br />
Reeds ongeveer 20 jaar gele<strong>de</strong>n, in <strong>de</strong> Maandbla<strong>de</strong>n<br />
van Nov. en Dec. 1900, hebben wij <strong>tegen</strong><br />
dit mid<strong>de</strong>l gewaarschuwd.<br />
UIT DE PERS.<br />
Het mid<strong>de</strong>l.<br />
(Met welwillen<strong>de</strong> toestemming van <strong>de</strong> Redactie,<br />
uit <strong>de</strong> Nieuwe Courant overgenomen.)<br />
„En als 't dan eens waar was," zei <strong>de</strong> 7ieke met<br />
een glans van hoop in <strong>de</strong> moe<strong>de</strong> oogen.<br />
„Ja, als, als," hei haal<strong>de</strong> schou<strong>de</strong>rophalend <strong>de</strong><br />
jonffe man die bij haar bed stond, terwijl hij opstond<br />
en naar het raam gin£, dat uitzie ht gaf op een<br />
stadstuintje.<br />
,."Vindt ]e da-n niet, Herman, dat wij het eens<br />
probeeren kon<strong>de</strong>n," drong <strong>de</strong> zieke aan.<br />
Een oogenbl^kje bleef <strong>de</strong> ionge man net antwoord<br />
schuldig, en Zei toen op na<strong>de</strong>nken<strong>de</strong>n toon :<br />
„Ais het maar betrouwbaar is, An, als ^i* man<br />
maar weer geen Kwakzalver is, w?nt dan 7ijn we<br />
r,ch r erop. Het is duur, en. da o is nie es als het goed<br />
is; ie weet wel dat ik er alles voor over zou hebben,<br />
dan werk ik maar #at har<strong>de</strong>r, maar "<br />
„Maar het is een dokter,'' viel Annie hem in <strong>de</strong><br />
re<strong>de</strong>. „Ik hoor dat het mSJd<strong>de</strong>l veel verkocht wordt,<br />
en je het bij alle apothekers kan krijgen."<br />
„Als dat Zekerheid voor zijn echtheid was, kocht<br />
ik hst da<strong>de</strong>lijk," gaf H3rman niet overtuigd, licht<br />
spo etend ten antwoord, terwijl hij weer naar <strong>de</strong><br />
zieke ging.<br />
„Och, Herman," smeekte het kleine vrouwtje<br />
en tranen wel<strong>de</strong>n in haar oogen, „toe. laten wij het<br />
maar eens probecen, je kunt nooit weten ,en als<br />
^et eena waar was, dat ik beter kon \*v or<strong>de</strong>n !"<br />
Overweldigd door <strong>de</strong> emotie die <strong>de</strong>re gedachten<br />
haar gaven, gedichten, waarin <strong>de</strong> wereld ?an smart<br />
en hoop lagen besloten, viel ze terug op <strong>de</strong> kussen<br />
en snikte, snikte<br />
In ie<strong>de</strong>re plaats, ja in ie<strong>de</strong>re buurt weet men iemand<br />
aan te wijzen die <strong>de</strong> „pijn kan weglezen". Verrekkingen<br />
wor<strong>de</strong>n meestal „belezen" en het helpt altijd, als men<br />
<strong>de</strong> lui hoort.<br />
De belezer strijkt over <strong>de</strong> aangewezen plek, prevelt<br />
wat binnensmonds of <strong>de</strong>nkt het er maar bij, en....<br />
klaar is Kees.<br />
Ook wratten wor<strong>de</strong>n op die manier „weggenomen",<br />
maar dat eischt mins lens 6 weken. Niet dat <strong>de</strong> belezer<br />
zes weken zit te strijken, doch eerst zes weken<br />
na <strong>de</strong> belezerij zijn <strong>de</strong> wratten verdwenen Echter is<br />
het zeer heilzaam dat men geduren<strong>de</strong> die zes weken<br />
niet aan <strong>de</strong> wratten en het verdwijnen <strong>de</strong>nkt. Dan...<br />
men kijkt er eens na verloop van tijd naar en...weg<br />
zijn <strong>de</strong> wratten !<br />
Zóó zie je ze, en zoo zie je ze niet !<br />
Gelijk <strong>de</strong> menschen alle mid<strong>de</strong>len aangewend hebben<br />
om <strong>de</strong> won<strong>de</strong>n te genezen, zoo waren er ook die, verstandiger,<br />
zei<strong>de</strong>n : men moet <strong>de</strong> won<strong>de</strong>n vóór zijn, zich<br />
beschutten om won<strong>de</strong>n te voorkomen, te weten steeken<br />
schotvrij te wezen.<br />
Deze won<strong>de</strong>rbare manier van doen, dateert al van<br />
zeer ou<strong>de</strong> tij<strong>de</strong>n.<br />
Zoo schrijft <strong>de</strong> dichter Virguhus van een „die noch<br />
door vuur, noch door ijzer kon wor<strong>de</strong>n omgebracht."<br />
Om onkwetsbaar te zijn wer<strong>de</strong>n verschillen<strong>de</strong> dingen<br />
gebruikt. Daarop vertrouwen<strong>de</strong> wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> vijan<strong>de</strong>n<br />
onbeschroomt aangevallen en neergeveld; gelijk in ou<strong>de</strong><br />
historiën te lezen is.<br />
De Fransche schrijver Guyon verhaalt hoe zeker<br />
e<strong>de</strong>lman vijf maal als overwinnaar uit een duel kwam,<br />
bij zich dragen<strong>de</strong> Hippomanes l ) in kristal besloten.<br />
De zes<strong>de</strong> maal is hij waarschijnlijk er bij gebleven.<br />
De mid<strong>de</strong>len die hiertoe gebruikt wor<strong>de</strong>n<br />
zijn briefjes, met eenige won<strong>de</strong>rlijke en vreem<strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n<br />
of teekens beschreven, die hun kracht zou<strong>de</strong>n<br />
trekken uit <strong>de</strong>n hemel of uit <strong>de</strong>n invloed <strong>de</strong>r sterren.<br />
Maar <strong>de</strong> kracht van <strong>de</strong>ze briefjes werd ook aan <strong>de</strong>n<br />
invloed van <strong>de</strong>n duivel toegeschreveu, want <strong>de</strong> natuur<br />
houdt zich met zulk beschermen niet op, en Godnoch<br />
i) Hippomanes, is <strong>de</strong> naam van een zwarte vliezige stof, die bij<br />
<strong>de</strong> geboorte aan 't hoofd van een veulen wordt waargenomen,<br />
De ou<strong>de</strong>n geloof<strong>de</strong>n, dat dit een <strong>de</strong>r krachtigste mid<strong>de</strong>len was,<br />
om lief<strong>de</strong> te verwekken en ten dien ein<strong>de</strong> maakten zij er een<br />
philtrum (minnedrank) van.<br />
Ook thans zijn er nog velen in dien waan, doch het mid<strong>de</strong>l is<br />
natuurlijk van geen waar<strong>de</strong>, zooals-wel te snappen is.<br />
„Kom Anneke, dàt niet, dàt niet, riepl Herman<br />
zijn vrouwtje streelend, „toe Jrindje, je weet dat<br />
elke opwinding goo verkeerd voor ie is, je gaat<br />
zoo hoesten. Toe lief, niet doen, niet doen." vlei<strong>de</strong><br />
hij zacht, het kleine handje dat hem zoo dierbaar<br />
was, kussend, „Je weet", ging bij voort dat ik alles<br />
voor je doen wil. Kom An, flink zijn, hoo*d omhoog,"<br />
en hij Zei h3t liefste om zijn vrouwtje tot rust te<br />
brengen.<br />
„Weet je wat ? Als je braaf bent en je kalm houdt,<br />
zal ik meteen voor je gaan en spreken met dien dokter.<br />
Is dat goed, An ?"<br />
De zieke glimlachte hem toe door haar tranen<br />
heen<br />
„Als je het doen wil," zei ze met gesmoor<strong>de</strong> stem.<br />
„O, niemand weet, wat ik <strong>de</strong>n laatsten tijd voor<br />
droevige gedachten heb gehad. Het is '-oo vreeselijk<br />
geen hoop meer te...."<br />
,Tuut, tuut, zai je nu dien stouten mond wel<br />
hcu<strong>de</strong>n," Zei Herman bestraffend.<br />
„Ik <strong>de</strong>nk het toon, ik voel, dat " gins <strong>de</strong><br />
Zieke halsstarrig voort Maar Herman had -zijn hand<br />
reeds op her stoute mondje gelegd en ?ei, kwasie<br />
knorrig :<br />
„Nu, als je zoo spreekt, dan ga ik niet hoor; ie<br />
weet, dat je veel geduld en hoop "<br />
„Geduld en boop," herhaal<strong>de</strong> <strong>de</strong> zieke bitter,<br />
„hoe lang nog ?<br />
Herman antwoord<strong>de</strong> niet. Annie trok hem naar<br />
zich toe, gaf een kus op zijn hand die <strong>de</strong> bare omkneld<br />
hield en zei zacht:<br />
„Ik Zal wel weer probeeren, Herman. O, als je<br />
wist, hoe *aa£ ik geprobeerd heb ! Ik wil blijven<br />
leven voor jou en voor ons kindje. Arm kindje<br />
hè Herman, 'zon<strong>de</strong>r moe<strong>de</strong>r ? '<br />
Snel draai<strong>de</strong> nu Herman zich af, antwoor<strong>de</strong>n was<br />
hem onmogelijk, zijn keei werd ais dichtgesnoerd,<br />
siechts wuif<strong>de</strong> hij bij dé <strong>de</strong>ur zijn arm vrouwtje een<br />
afscheidsgroet je toe en verdween 2oo viug mogelijk<br />
om in <strong>de</strong> eenzaamheid iucht te geven aan zijn o verkropt<br />
gemoed.<br />
O ! 't was Vreeselijk, vreeselijk ! Een paar jaar<br />
getrouwd en nu die onmeedoogen<strong>de</strong> !<br />
Kort na <strong>de</strong> bevalling was zi : ziek gewor<strong>de</strong>n, zijn<br />
ai m klein vrouwtje en sinds ging zij achteruit, steeds<br />
achtei uit.<br />
Bittere gedachten verdringen zich in Hermans<br />
brein, toen hij zich op weg begaf naar <strong>de</strong>n dokter<br />
om over het bewuste mid<strong>de</strong>l te spreken, waarop<br />
/ijn vrouwtje ai haar noop gevestigd had.<br />
,,'t Js een grooter schurk dan iemand vermoe<strong>de</strong>n<br />
Kan ais <strong>de</strong> uitvin<strong>de</strong>r van een <strong>de</strong>rgelijk mid<strong>de</strong>l <strong>de</strong> menschen<br />
wat vooniegt," Zei hij half luid, „een dokter<br />
die dit kan doen, is een onmeedoogen<strong>de</strong> sche'm,<br />
waardig opgehaneen te wor<strong>de</strong>n i Ik geloof dat ik<br />
<strong>de</strong> menschen zijn er toe geneigd, <strong>de</strong> menschen zelfs<br />
onbekwaam, om zulke won<strong>de</strong>ren te verrichten, ergo<br />
moet het <strong>de</strong>n duivel zijn die zulks verricht.<br />
De beschreven beschermen<strong>de</strong> briefjes zijn echter niet<br />
in staat zilveren kogels te weerstaan, noch loo<strong>de</strong>n<br />
kogels waarop gekauwd of gebeten is. Ook sabels,<br />
waarvan <strong>de</strong> punt in t vuur heet gemaakt en met<br />
reuzel bestreken, of in aar<strong>de</strong> of brood gestoken is,<br />
hebben maling aan zoo'n briefje. En het is waarlijk<br />
niet dat men alleen in vroeger eeuwen van <strong>de</strong>ze beschermen<strong>de</strong><br />
amuleta leest, ook in <strong>de</strong>n laatsten Europeeschen<br />
Oorlog werd er veel gebruik van gemaakt<br />
op tal van lijken en gewon<strong>de</strong>n wer<strong>de</strong>n amuleta's gevon<strong>de</strong>n.<br />
Helaas zij bescherm<strong>de</strong>n niet.<br />
Dat men om vrij te loten, op <strong>de</strong>n dag <strong>de</strong>r loting<br />
's morgens spek-pannekoeken moet eten, is algemeen<br />
bekend Probatum est !<br />
Kunnen we het hier beschrevene feitelijk geheel als<br />
kwakzalverij beschouwen, <strong>de</strong> echte kwakzalverij beweegt<br />
zich alleen op het gebied <strong>de</strong>r geneeskun<strong>de</strong> en<br />
besluiten we dit opstel nog met een volksmid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong><br />
geelzucht.<br />
Men maakt van <strong>de</strong> asch van esschenhout met het<br />
water van <strong>de</strong>n zieke kleine koekjes. Men drukt in<br />
't mid<strong>de</strong>n een putje en vult dat met het water van<br />
<strong>de</strong>n zieke waarin wat saffraan gemengd.<br />
Dan laat men <strong>de</strong> koekjes drogen totdat zij vergaan<br />
zijn, of laat ze op het vuur uitwasemen, waarme<strong>de</strong><br />
dan ook <strong>de</strong> geelzucht verdwijnt.<br />
Eenvoudig en gemakkelijk, als je 't maar weet<br />
En zoo zijn er nog tal van bijgeloovighe<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> menschen, die nog steeds wor<strong>de</strong>n toegepast en die<br />
niet zijn uit te roeien, al praat men als Brugman.<br />
De kwakzalver weet er van te profiteeren, en steunt<br />
met zijn annonces en praatjes zooveel mogelijk <strong>de</strong><br />
domheid, want hij spekt er zijn beurs meê.<br />
Wat een dokter zegt gelooft men niet, of men gelooft<br />
hem maar half. Achter zijn rug om gaat men<br />
naar <strong>de</strong>n kwakzalver of piskijker, die natuurlijk <strong>de</strong>n<br />
dokter afkarat, en <strong>de</strong>n kwakzalver heeft het volste<br />
vertrouwen. Hoe het mogelijk is, is onbegrijpelijk doch<br />
<strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>len, door <strong>de</strong>n dokter voorgeschreven<br />
gaan <strong>de</strong>n gootsteen in en <strong>de</strong> rommel van <strong>de</strong>n kwakzalver<br />
wordt geslikt. Helaas, meestal tot na<strong>de</strong>el van<br />
<strong>de</strong>n zieke ! 't Is wel een vreem<strong>de</strong> wereld, waarin zooiets<br />
kan gebeuren 1<br />
MEMENTO.
hem vermoord, als hij alleer. uit geldZuch/o niijn arme<br />
Anna en zooveel an<strong>de</strong>re stakkers voor <strong>de</strong>n gek durft<br />
te hou<strong>de</strong>n ! En als er nog rechtvaardigheid gevon<strong>de</strong>n<br />
wcrdt op d.eze wereld, als riet alles ehen<strong>de</strong> is .. !"<br />
hij ba 1 <strong>de</strong> zijn vuisten, wii<strong>de</strong> niet door<strong>de</strong>nken en nep<br />
in doffe wee moedsstemming naar het d> el van zijn<br />
tocht. Hij vermeed zooveel mogelijk het drukke<br />
straatgewoel, s\h.cot door <strong>de</strong> menigte heen als iemand<br />
die niets ziet ot hoort vsn 't geen rondom hem<br />
sebeuri. De blijheid, d*e <strong>de</strong> or <strong>de</strong> zachte lentezon<br />
<strong>de</strong> straten "vyî<strong>de</strong>, <strong>de</strong> opee wekte lente stemming,<br />
d_e zich overal <strong>de</strong>ed gel<strong>de</strong>n, hin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> hemen <strong>de</strong>ed hem<br />
<strong>de</strong> <strong>tegen</strong>stelling van zijn eigen verdriet dubbel voè-<br />
Jcr.<br />
In ^edrukterstemming bereikte hij het huis waar<br />
<strong>de</strong> dokter zitting hield. Tosn hij, na hier binnengelaten<br />
te zijn — zich door het dienstmeisje <strong>de</strong> wachtkamer<br />
lieo wijzen, boor<strong>de</strong> nij dst daarbinnen nog<br />
meer wachten<strong>de</strong>n waren Er wa^en dus meei menschen<br />
die er van wisten en hier genezing zoenten. Een lic rite<br />
noop vervul<strong>de</strong> J;em.<br />
Met een soort van kameraadschap werd hij in <strong>de</strong><br />
wa^htk«mer door <strong>de</strong> duar reeds aanwezigen begtoet,<br />
2ij kwamen hier immers allen voor het/elf<strong>de</strong> óoA,<br />
allen voor <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> kwaal !<br />
Onwillekeurig luister<strong>de</strong> Herman, toen hij gezeten<br />
was, naar <strong>de</strong> gesprekken rondom zich<br />
„Gaat u al wa + vooruit juffrouw !" vroeç een<br />
"burgerheertje aan een pover uitzien<strong>de</strong> juffrouw die<br />
het aan te zien was, dat sij hier voor zichzelf kwam.<br />
,.Dokter zeçt van wei," zei ze flauwtjes, „ik heb<br />
nu ook al twaalf Lesschen -.ebruikt, doch ik merk<br />
het ncff niet erg, miss.hien moet ik ver<strong>de</strong>r doorgaan.<br />
Het is an<strong>de</strong>rs een duur iets voor <strong>de</strong>n min<strong>de</strong>ren man,<br />
maar wac doe je a' met om beier te wor<strong>de</strong>n» " eindig<strong>de</strong><br />
ze zuchtend,<br />
Bij het isatste on<strong>de</strong>rzoek was ik ook \olgens<br />
<strong>de</strong>n dokter vooruitgegaan " »ei een burgerman<br />
„maar ik heb er al meer dan twaalf gebruikt."<br />
„En merkt u het zelf ook niet?" vroeg ixi spanning<br />
het arme vrouwtje<br />
Ik blijf voor mijn gevoel het zelf<strong>de</strong> " beweer<strong>de</strong><br />
"<strong>de</strong> man .. ,rmasr <strong>de</strong> dokter die je on<strong>de</strong>rzoekt zal<br />
het wel beter weten."<br />
Er moeten toch al vee* menschen mee genezen<br />
siin " klonk het uit een an<strong>de</strong>ren hoek <strong>de</strong>r kamer.<br />
„Kent u die gevallen ?" vroeg Herman.<br />
„Dao niet, dat niet, maar ik heb het ook van<br />
hooren ceggen, „we moeten maar hop Q n ze.» ik<br />
altijd maar "<br />
Toen 't ein<strong>de</strong>lijk Hermans beurt was om bij <strong>de</strong>n<br />
dokter toegelaten te wor<strong>de</strong>n kreeg hij geen aangenamen<br />
indruk van <strong>de</strong>zen, door <strong>de</strong> korte eenigszins<br />
ruwe manier w?.arop hij te woord gestaan werd Het<br />
slot was echter dat hij het recept in han<strong>de</strong>n kreeg<br />
en zooals ie<strong>de</strong>re patient moest Anne beginnen met zes<br />
fless^hen.<br />
Om weer vlug thuis te wezen haastte Herman<br />
zich naar <strong>de</strong> apotheek waar het mid<strong>de</strong>l te krijgen<br />
wfis, en was zoo in eigen gedachten verzonken<br />
dat hij opschrikte toan hïj plotseling een stem<br />
hoor<strong>de</strong> die hem vroeg :<br />
, Waar loop jij zoo snel heen ?"<br />
.Dokter bent u het?" riep Herman verward terwijl<br />
hij stilstond om <strong>de</strong>n vrager te woord te staan<br />
„Ik ben op wegge...e ik ga, naarre " in eers<br />
schoot het hem in dat hij|bezi3 was achter zijn huisdokter<br />
om, <strong>de</strong>n raad van een \ïild vreem<strong>de</strong>n dokter<br />
te volgen, van wien hij eigenlijk niets afwist, dan dat<br />
hij een mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> tuberculose verkocht. Eenigs-<br />
2ins verlegen vervolg<strong>de</strong> hij „ik moet naar <strong>de</strong>n apotheker<br />
"<br />
„Hoe gaat bet thui? ?" vroeg <strong>de</strong> dokter, die veins<strong>de</strong><br />
van Hermans verlegenheid n ets te bespeuren ..<br />
„Wacht," vervolg<strong>de</strong> hij, „ik loop zoover met je mee."<br />
„'t Is eigenlijk goed dokter, dao ik u ontmoet,"<br />
begon Herman na een poosje en hij vertel<strong>de</strong> rem<br />
van Anneke's zwaa moedige wanhoop m zijn overijld<br />
gaan naar <strong>de</strong>n dokter van het mid<strong>de</strong>l.<br />
„Misschien- was het beter geweest u eerst om<br />
raad te „vragen" zei hij eerigszins weifelend,<br />
„maar ik heb er eerlijk gezegd niec bij gedacht.<br />
„Het zou zeker beter zijn geweest, Van Buren,"<br />
zei bet ou<strong>de</strong> heertje, „-srant dan had ik het je moeten<br />
afra<strong>de</strong>n. Je begrijpt toch fax als ik vertrouwen in<br />
het mid<strong>de</strong>l had, ik het toch wel voorgescorevsn zou<br />
nebben. Een tfokter die zooals <strong>de</strong>ze zoogenaam<strong>de</strong> uitvin<strong>de</strong>r,<br />
een geneesmid<strong>de</strong>l heeft <strong>tegen</strong> tering en dit<br />
mid<strong>de</strong>l niet aistaat voor <strong>de</strong> menschheid — doch er<br />
een han<strong>de</strong>lszaak van maakt, bezit geen menschenlief<strong>de</strong><br />
doch is een geldspeculant Dergelijke dok*eren<br />
wekken geen vertrouwen on<strong>de</strong>r hun collega'sjomdat<br />
het meestal kwakzalvers zijn, die het ten bate hunner<br />
eigen beurs doen. Je begrijpo toch Van Buren, dat<br />
zóó'n uitvinding zoo iets prachtigs zou zijn, dat indien<br />
die dokter er zelf in geloof<strong>de</strong> hij het geen geheim<br />
zou laten blijven doch <strong>de</strong> hoogste e?r aie hem dan<br />
zou toekomen, zou willen ontvangen van zijn collega's<br />
en <strong>de</strong> ganscJbe wetenschappelijke wereld.<br />
Dokter " antwoord<strong>de</strong> Herman toen met hoog<br />
roo<strong>de</strong> kleur, «is iemand en vooral zoo'n dokter dan<br />
riet eer- en gewetenloos, die weten<strong>de</strong> het smartelijke<br />
van <strong>de</strong>ze wanhopige ziekte, zich durft verrijken<br />
met een leugenmid<strong>de</strong>l, zich durft op te werpen als<br />
red<strong>de</strong>r, terwijl hij eigenlijk een laag soort afzetter is?"<br />
Me<strong>de</strong>lij<strong>de</strong>n beving <strong>de</strong>n dokter toen hij in het wanhopige<br />
gezicht van Van Buren keek, en vergoelijkend<br />
zei hij :<br />
„Misschien gelooft hij er ..elf in."<br />
„Waarom liegt hij d»n ?" '<br />
Hij zegt bij elk gebruik van zes fleschjes <strong>tegen</strong><br />
<strong>de</strong> mens"hen dat ze vooruit! gegaan zijn, dat kan<br />
to^h niet als het een leugenmid<strong>de</strong>l is "<br />
Een vriend van v: Buren die ock <strong>de</strong>n dokter<br />
als huisdokter had er <strong>de</strong>sen iets vragen wil<strong>de</strong> LU<br />
bij hem toevallig zag, maal<strong>de</strong> een eind aan het gesprek<br />
en het volgen<strong>de</strong> ocgenblik nam <strong>de</strong> dokter afscheid<br />
van <strong>de</strong> bei<strong>de</strong> vrien<strong>de</strong>n die nu samen ver<strong>de</strong>r<br />
gingen<br />
. Waar ga je heen," vroe^ Hermans vriend<br />
„Naar <strong>de</strong> apotheek hiervoor," antwoord<strong>de</strong><br />
Heiman, hem het recept gevend, „maar dokter<br />
zegt dat hij er geen vertrouwen in heeft," eindig<strong>de</strong><br />
hij spijtig É|n<br />
Zijn vriend las <strong>de</strong>n naam van het mid<strong>de</strong>l en het<br />
papier weergevend riep hij \<br />
Maar dat moet goed ziin ! ik heb er over gehoord<br />
het juist« weet ik niet recht, maar ik geloof dat het<br />
veel verkocht wordt. „Och" voeg<strong>de</strong> hij er ietwat<br />
insinueerend bij, „je begrijpt dat <strong>de</strong> doktoren ook wel<br />
eens jaloersch op elkaar zullen wezen Als ik jou was<br />
kerel, zou ik het in ie<strong>de</strong>r geval probieren dan zeg<br />
je maar dat je het probeeren wilt ie bent toch vrij<br />
te doen wat je wil—."<br />
En het mid<strong>de</strong>l werd weldra' besteld Vol hoop begon<br />
<strong>de</strong> zieke aan haar redmid<strong>de</strong>l en na <strong>de</strong> eerste zes<br />
ilesschen wer<strong>de</strong>n er w-eer zes besteld daarop volg<strong>de</strong>n<br />
er weer zes en na <strong>de</strong>ze zes weer zes en na <strong>de</strong>ze Zes....<br />
Een kleme eenvoudige lijkstoet reed langzaam<br />
door <strong>de</strong> stadsstraten, toen hij moest op zij<strong>de</strong> gaan<br />
voor een druk toeteren<strong>de</strong> aanrollen<strong>de</strong> auto die passeeren<br />
wil<strong>de</strong> Het was <strong>de</strong> auto van <strong>de</strong>n dokter die<br />
het redmid<strong>de</strong>l bad uitgevon<strong>de</strong>n. Zijn mid<strong>de</strong>l werd goed<br />
verkocht, hij had het druk.<br />
Overal hield bïj zitting in <strong>de</strong> aanliggen<strong>de</strong> dorpen<br />
en gehuchten om aan <strong>de</strong> boeren zijn mid<strong>de</strong>l aan te<br />
prijzen en te verkcopen Hij' werd rijk het was...<br />
voor zijn beurs... .een probaat mid<strong>de</strong>l....<br />
Opleving <strong>de</strong>r kwakzalverij.<br />
Ia Duitschland steekt «Je kwakzalverij na opheffing<br />
van <strong>de</strong> oorlogswetten weer snel het hoofd<br />
op. In Berlijn prijken weejj <strong>de</strong> advertentiën over<br />
,,Od"stralen en an<strong>de</strong>re werkzame behan<strong>de</strong>lingsmetho<strong>de</strong>n<br />
op <strong>de</strong> aanplakbiljetten. In No. 21 van<br />
het Buchhändler Börsenblatt kondigt <strong>de</strong> Leipziger<br />
boekhan<strong>de</strong>laar WALLMAÏTN aan, dat hij <strong>de</strong> uitgave<br />
van „Heüer<strong>de</strong>-Gesellsoiiaft m.b.H." in Blankenburg<br />
(Harz) heeft overgenomen, welüe in <strong>de</strong><br />
eerste plaats <strong>de</strong> werken van ADOLF JUST e.i an<strong>de</strong>re<br />
schrijvers over „Juiste Natuurgeneeswijze (toepassing<br />
van H-ïütfT<strong>de</strong>) op christelïjken grondslag uitgeeft.<br />
In het adverteatie-ge<strong>de</strong>elte vaa <strong>de</strong> „Berichte<br />
<strong>de</strong>r Deutschen Pharmaceutischea Gesellschaft"<br />
XXIX, 1 prijst eea aankondiging van het beruchte<br />
kwakzalversproduct „Rad-jd", waarin <strong>de</strong> „Rad-jo<br />
Versand Gesellschaft m.b.H." in Hamburg <strong>de</strong><br />
brutaliteit heeft, <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> zinsne<strong>de</strong>n af te<br />
drukken : Uit <strong>de</strong> [omstandighe<strong>de</strong>n, dat artsen<br />
hunne echtgenootea Rad-jo laten gebruiken om<br />
<strong>de</strong> bevalling goed en gemakkelijk te laten verloopeu,<br />
besluiten wij wel 'niet ten onrechte, dat<br />
<strong>de</strong>ze van <strong>de</strong> onscha<strong>de</strong>lijkheid en van <strong>de</strong> voortreffelijke<br />
werking van het preparaat overtuigd zijn.<br />
Dergelijke voorbeel<strong>de</strong>n van het weer in bloeien<strong>de</strong>n<br />
toestand verkeeren<strong>de</strong> kwakzalversbedrijf<br />
zou<strong>de</strong>n wij weer volop kunnen geven. In grooten<br />
getale vindt men ze in het advertentie-ge<strong>de</strong>elte<br />
van <strong>de</strong> „Vorwärts", hetwelk thans ia<br />
<strong>tegen</strong>stelling tot dat van <strong>de</strong> fatsoenlijke „kapitalistische"<br />
pers een voornaam toevluchtsoord voor<br />
<strong>de</strong> kwakzaiverszaken schijnt te zija.<br />
Deze voorlief<strong>de</strong> is trouwens niette verwon<strong>de</strong>ren.<br />
Daar <strong>de</strong> kwakzalvers gewend zija on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> parlementaire<br />
ver<strong>tegen</strong>woordigers, zoowel als on<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> le<strong>de</strong>n zelf van <strong>de</strong> Sociaal Democratische partij<br />
hun meest actieve helpers in hun streven te<br />
zien. Het verrast ons daarom ook ai«t, dat <strong>de</strong> natuurgeneeskunsten<br />
aars 'M eea tijd, waarin na herhaal<strong>de</strong><br />
verzekering ter meest ingelichte plaatse<br />
„alle menschelijke wezens gelijk zullen zijn"<br />
het on<strong>de</strong>rscheid tusschea kwakzalvers ea artsen,<br />
ook wettelijk opgeheven willeu hebbea ea tegea <strong>de</strong><br />
voortrekkerij vaa <strong>de</strong> geëxamineer<strong>de</strong> artsen stormloopen.<br />
Hierin geeft <strong>de</strong> toon aan het „Zentral Verband<br />
für Parität <strong>de</strong>r Heilmetho<strong>de</strong>n" voldoen<strong>de</strong> gerakteriseerd<br />
door zija pioces <strong>tegen</strong> <strong>de</strong>a om zijn<br />
bestrijding <strong>de</strong>r kwakzalverij verdienstelijken<br />
collega O. Neustätter. De eischen van <strong>de</strong>ze vereeniging<br />
staan geenszins wat revolutioaaire kracht<br />
betreft ten achter bij die van <strong>de</strong> SpaTtacus-measchen,<br />
al zijn zij voorloopig nog slechts aanwezig<br />
op papier. Zoo wordt o.a. verlangd opheffing van<br />
<strong>de</strong> geneeskUadige vakorganisaties en alle oog<br />
bestaan<strong>de</strong> geneeskundige voorrechten, eergerechts-hovei<br />
eiz. Ophef fug van <strong>de</strong> verplichtingen<br />
voor genees en herstellingsoor<strong>de</strong>n, volledig<br />
vrije concurrentie op het gebied van <strong>de</strong> geneesiiun<strong>de</strong>,<br />
veran<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> geheele medische<br />
politie en in scha Keling hiervan ia <strong>de</strong> socialistische<br />
„Wohlfahrts"-Pflege on<strong>de</strong>r leiding van<br />
bijzon<strong>de</strong>re op voet van geliJKheid samen gestel<strong>de</strong>- •<br />
gezondheidsra<strong>de</strong>n vooral achtgevend op aanwezig«heid<br />
van het leekenelement.<br />
Opheffing van <strong>de</strong>n. vacciaatie-dwang. Opheffingvan<br />
<strong>de</strong> wetgeving op <strong>de</strong> besmettelijke ziekten.<br />
Nieuwe regeling van het kr an kzinn igen wezen,.<br />
van <strong>de</strong> gerichtelijke geneeskun<strong>de</strong> en het gerechtelijk<br />
geneeskundige <strong>de</strong>skundigen wezen. Opheffing<br />
van <strong>de</strong> apotheken-privilegien en het vrijgeven<br />
van alle niet vergiftig« volksgeneesmid<strong>de</strong>len,<br />
voora 1 ia hun homoeopatische en biologische ( ï)<br />
verdunningen als ook van ge ïeeslrrui<strong>de</strong>n. Veran<strong>de</strong>ring<br />
van <strong>de</strong> sociale ver zeker in gs-wetgeving<br />
door toelating van -alle geneeskundigen na overlegging<br />
van een waarborgterrniju, want het.<br />
testimonium, dat het volk door schenking van<br />
zijn vertrouwen verleent, is gelijk te stellen<br />
aan een met succes afgelegd examen. Invoering<br />
van een absolute vrijheid van leering ea van spreken,<br />
opheffing van bewijs van voldoen<strong>de</strong> geestelijke<br />
ontwikkeling.<br />
Men ziet het „Zentralverband" is er niet be-schroomd<br />
voor van <strong>de</strong> gelegenheid gebruik t-^<br />
maken.<br />
De hoofdverdienste hiervan komt toe aan zijn<br />
voorzitter met zijn met kolossale reclame in <strong>de</strong>n,<br />
han<strong>de</strong>l gebrachte reeds tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> vre<strong>de</strong> <strong>tegen</strong><br />
oorlogsprijs verkochte fleschjes won<strong>de</strong>rolie die-.<br />
zelfs <strong>tegen</strong> lues, gonorrhoe, oe<strong>de</strong>men en ook <strong>tegen</strong><br />
geheel niet aanwezige ziekten helpen.<br />
Hoewel wij sinds eenigen tijd ook aan het schijnbaar<br />
onmogelijke gewoon zijn geraakt gelooven<br />
we toch niet, dat dit heer met of zon<strong>de</strong>r olie zijn?<br />
doel zal bereiken.<br />
(Deutsche Medicinische Wochenschrift,<br />
door Vox MEDICORUM.)<br />
RECHTSZAKEN<br />
Een nieuwe won<strong>de</strong>rdokter.<br />
Te Warfstermolen (ïriesl.) is eea nieuwe won<strong>de</strong>r-;<br />
dokter opgestaan, die zich al in een viij dtukke<br />
praktijk mag verheugen. Hij heeft nu terechtgestaan.<br />
Het bleek, dat bij beschuldigd weid drie kin<strong>de</strong>ren,<br />
behan<strong>de</strong>ld te hebben, met zalf en een dj ank je. De<br />
ou<strong>de</strong>rs, waarvan één hoofd eener school is, veiklaar<strong>de</strong>n<br />
ter terechtzitting, dat beklaag<strong>de</strong> — een gewoon_<br />
arbei<strong>de</strong>r — hunne kin<strong>de</strong>ren geheel, genezen had.<br />
Vooraf had men vergeefs <strong>de</strong> hulp ingeroepen van.<br />
dokteren en professoren.<br />
Het O. M. requireer<strong>de</strong> <strong>tegen</strong> <strong>de</strong>n beklaag<strong>de</strong>.<br />
wegens het onbevoegd uitoefenen <strong>de</strong>r geneeskunstJv<br />
50 gld. boete of 30 dagen hechtenis.<br />
Alg. Han<strong>de</strong>lsbl.<br />
CORRESPONDENTIE.<br />
B. C. E. Z. te A. Het on<strong>de</strong>rzoek van het Engelsche»mid<strong>de</strong>l<br />
is nog [niet afgeloopen ; er tijn veel moeilijkhe<strong>de</strong>n»<br />
aan verbon<strong>de</strong>n.<br />
A. <strong>de</strong> G. Lz. te S. Tot nu toe ken<strong>de</strong>n wij van do mid<strong>de</strong>len<br />
van Kauling sleeht9 <strong>de</strong> Capsules en het smeersel. Deeerste<br />
bevatten zwavelzure kinine. De opvolger van K.*.<br />
n*ar wij mecnen een geneeskundige, schijnt <strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>lenschat<br />
te hebben uitgebreid, want <strong>de</strong> ons gezon<strong>de</strong>n,,<br />
pastilles bevatten iets an<strong>de</strong>rs. Wat, is nog niet uitgemaakt :<br />
wij zullen ons best doen ; jammer dat <strong>de</strong> pastillen, geheeï<br />
tot poe<strong>de</strong>r gebracht, zijn overgekomen.<br />
•G. <strong>de</strong> L. te O. Wij zijn u ïeer dankbaar voor <strong>de</strong> toezending<br />
van het Nieuws- en Advertentieblad. Juist uit diekleine<br />
plaatselijke bla<strong>de</strong>n (die wij niet allen kunnen lezen^<br />
leeren wij tal van kwakralversmid<strong>de</strong>len kennen, die op 't<br />
platteland veel ingang vin<strong>de</strong>n en daardoor veel kwaad doen_<br />
Op enkele van die mid<strong>de</strong>len, in het ons gezon<strong>de</strong>n blad<br />
geadverteerd, komen wij spoedig terug.<br />
Dr. vt D. te V. Dank voor uwe belangrijke me<strong>de</strong><strong>de</strong>eling.<br />
Wij zullen moeite doen om iets meer omtrent <strong>de</strong>ze zaak<br />
te weten te komen.<br />
Van sommige mid<strong>de</strong>len is het on<strong>de</strong>rzosk nog niet.<br />
afgeloopen.<br />
Errat urn.<br />
In ons vorig no. schreven wij bij <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling van De<br />
metho<strong>de</strong> Mattel, dat <strong>de</strong> korreltjes Anticanceroso uit suikerin<br />
plaats van uit melksuiker beston<strong>de</strong>n, wat ons bevreem<strong>de</strong>.<br />
Een onzer lezers, dien wij hiervoor dank zeggen, vestigt erechter<br />
onze aandacht op, dat in <strong>de</strong> homoeopatische receptuur:<br />
voor korreltjes, witte suiker wordt gebruikt.
No. 2. FEBRUARI 1920. OPLAAG 6400 EXEMPLAREN. VEERTIGSTE JAARGANG.<br />
Maandblad uitgegeven door <strong>de</strong> Vereeniging<br />
ŒGEN DE KWAKZALVERIJ<br />
on<strong>de</strong>r Redactie van H. VAN GELDER.<br />
Bestuur <strong>de</strong>r Vereeniging: MR, P. W. DE KONING, Advocaat te Amsterdam, VOORZITTER; E. J. ABRAHAMS, Arts te Amsterdam;<br />
MR. W. P. M BOUMAN, Officier van Justitie te Botterdam; MR. A. A. ONOPIUS, Advocaat-Generaal bij het Gerechtshof te<br />
's-Hertogenbosch; MR. A. VAN DER ELST, Ambtenaar van het O. M. bij het Kantongerecht te Lei<strong>de</strong>n; Ds. F. C. FLEISCHER, Doopsgez.<br />
Predikant te Winterswijk; C. NANNES GORTER, Journalist te Alkmaar; MR. A. LIND, Advocaat te Amsterdam; Mej. J. C. RESSING<br />
te Del<strong>de</strong>n; J. VAN RIEL, Dir. Mil. Apotheker, Directeur van het Rijks Magazijn van Geneesmid<strong>de</strong>len te Amsterdam; DR. G. ROMIJN,<br />
Inspecteur van <strong>de</strong> Volksgezondheid te 's-Hertogeribosch\ W. BINNENDIJK, Arts te Amsterdam, SECRETARIS-PENNINGMEESTER.<br />
;<br />
Ie<strong>de</strong>r Lid ontvangt één Exemplaar van het Maandblad en heeft recht op hoogstens 10 Exemplaren ter gratis verspreiding.<br />
LID DER VEREENIGING is ie<strong>de</strong>r die haar doel helpt bevor<strong>de</strong>ren'<br />
en een Contributie betaalt van / 3.—.<br />
Adres voor <strong>de</strong> REDACTIE van het Maandblad bij <strong>de</strong>n Redacteur,<br />
AMSTEL 102 te Amsterdam ; voor het BESTUUR DER VEREENIGING<br />
en voor AANGIFTE van LEDEN en ABONNÉS bij <strong>de</strong>n Secretaris-<br />
Penningmeester W. BINNENDIJK, Arts, MARNIXSTRAAT 368, AMSTERDAM,<br />
Vij Wien ook losse exemplaren van het Maandblad moeten wor<strong>de</strong>n aangevraagd.<br />
INHOUD:<br />
Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong> : Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van<br />
het Bestuur.<br />
Hoofdartikel: Ou<strong>de</strong>, geen goe<strong>de</strong> beken<strong>de</strong>n.<br />
Berichten: Moleschbt bestaat 12*/a jaar. — Bestrijding<br />
<strong>de</strong>r kwakzalverij in Duitschland.<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van verschillen<strong>de</strong>n aard:<br />
Misbruik van phenolphtbaleïne.<br />
Rechtszaken: Eilers in hooger beroep.<br />
C o r r'e spon<strong>de</strong>ntie.<br />
Le<strong>de</strong>nlijst over 1920. O; ièi<br />
zoovele an<strong>de</strong>ren van hun kwaal heeft geholpen, ook<br />
U niet kunnen baten. De Abdjjsirqop welke nu<br />
al bijna <strong>de</strong>rtig jaar lang haar roem heeft hoog<br />
gehou<strong>de</strong>n en nog dagelijks bewijst een uitstekend<br />
mid<strong>de</strong>l te zijn in gevallen van catarrhale aandoeningen<br />
<strong>de</strong>r a<strong>de</strong>mhalingsorganen, verkoudheid, hoest,<br />
slijmhoest, asthma, influenza, bronchitis, griep,<br />
kinkhoest, hooikoorts, etc, kan U genezen. De<br />
Abdijsiroop bevat geen verdooven<strong>de</strong> bestand<strong>de</strong>elen,<br />
doch heeft slij moplossen<strong>de</strong> eigenschappen en werkt<br />
daarom verzachtend en genezend "<br />
Zoo wordt het publiek, dat meestal zelf niet over<br />
Geplaatste bijdragen en on<strong>de</strong>rzoekingen van kwakzalversmid<strong>de</strong>len en<br />
spécialités wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>sverlangd gehonoreerd.! :<<br />
Het nadrukken van artikelen uit dit blad is niet alleen geoorloofd<br />
doch wordt zelfs dringend verzocht.<br />
ABONNEMENTSPRIJS, Franco per post K per jaar ƒ 1.25.<br />
«Abb; . . '"ïiJSi<br />
nu maar druk geadverteerd, dat dit mengseltje —•<br />
dat bij hoesten somwijlen een beetje verzachting<br />
I aanbrengt, meer niet — binnen een paar dagen<br />
hoest, verkoudheid en keelpijn beter maakt.<br />
Men kan 't probeeren; Akker kent zijn Pappenheimers.<br />
Maar men stelle nu ook eens een beetje<br />
Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong>.<br />
vertrouwen in onze verklaring, die niet uit eigenbelang<br />
wordt ingegeven maar uit oprechte belangstelling<br />
in het algemeen welzijn.<br />
„Open won<strong>de</strong>n kunnen door Kloosterbalsem gezuiverd<br />
wor<strong>de</strong>n zoodat-<strong>de</strong> natuur spoedig <strong>de</strong> won<strong>de</strong>n hee-<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van het Bestuur.<br />
zijn kwalen kan oor<strong>de</strong>elen, week op week beangst len kan. Ook brandwon<strong>de</strong>n, kloven, blaren, steenpuisgemaakt<br />
en er, als ware het, toe gedreven om naar I ten, eczema, uitslag, dauwworm, jeuk, korsten op het<br />
Aan <strong>de</strong> ledbn en abonné's*<br />
het niets beteekenend fabrikaat van Akker, dat j hoofd, zweren, gesprongen lippen - kunt U met<br />
Deze maand zal per posiquitantie gedis nooit een Abdij of Klooster gezien heeft, te grijpen. Kloosterbalsem genezen. Bij rheumatiek, len<strong>de</strong>pijn,<br />
poneerd wor<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> contributies en Leugen op leugen wor<strong>de</strong>n onophou<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong>n spier verrekkingen, spierpijn<br />
volke verkondigd, somwijlen met een enkele waarabonnementsgel<strong>de</strong>n<br />
1920 Wij hopen, dat I heid vermengd, zooals: „De Abdijsiroop bevat geen<br />
men ter voorkoming van extra kosten en verdooven<strong>de</strong> bestand<strong>de</strong>elen". Dit geven wij gaarne<br />
moeite, zoo veel mogelijk er toe zal me<strong>de</strong> toe, want <strong>de</strong> Abdijsiroop bevat in H geheel geen<br />
werker, <strong>de</strong> inning <strong>de</strong>r gel<strong>de</strong>n vlot te doen \ geneeskrachtige bestand<strong>de</strong>elen, geschikt voor het doel<br />
I waar<strong>tegen</strong> <strong>de</strong> siroop wordt aanbevolen. Herhaal<strong>de</strong><br />
afloopen.<br />
on<strong>de</strong>rzoekingen hebben daarin niets an<strong>de</strong>rs kunnen<br />
De secretaris-penningmeester aantoonen dan aardappelsiroop, kaneelzuwr en een<br />
W. BINNENDIJK. spoor Salicyl. Gevaarlijk is het mengsel op zich<br />
zelf dus niet maar het wordt gevaarlijk waar het<br />
wordt aanbevolen als een „uitstekend mid<strong>de</strong>l" bij<br />
Wegens <strong>de</strong> duurte van het papier en verhooging<br />
alle kwalen, in <strong>de</strong> bovenstaan<strong>de</strong> advertentie opge<br />
van <strong>de</strong> drukkosten, kan. tot ons leedwezen, <strong>de</strong> le<strong>de</strong>nnoemd. Geen lij<strong>de</strong>r aan asthma, influenza, griep<br />
lijst niet afzon<strong>de</strong>rlijk wor<strong>de</strong>n uitgegeven.<br />
en hooikoorts zal bij dit dikke suilcerwater <strong>de</strong> genezing<br />
vin<strong>de</strong>n, die Akker ervan belooft maar hij<br />
Ou<strong>de</strong>, geen goe<strong>de</strong> beken<strong>de</strong>n. heeft groote kans dat zijn kwaal verergert, doordat<br />
hij op <strong>de</strong> belofte van <strong>de</strong>n kwakzalver vertrouwend,<br />
Wat 't zwaarst is moet het zwaarst wegen. Reeds niet op tijd <strong>de</strong>skundige hulp inroept.<br />
geruimen tijd was het ons doel, ou<strong>de</strong>, herhaal<strong>de</strong>lijk<br />
geadverteer<strong>de</strong> kwakzalversmid<strong>de</strong>len — van Ne<strong>de</strong>r „Als <strong>de</strong> Asthma U <strong>de</strong>n a<strong>de</strong>m beneemt", wendt u<br />
landsen en oorsprong — opnieuw iets uitvoeriger te dan tot <strong>de</strong>n bevoeg<strong>de</strong>, die u naar zijn beste weten<br />
bespreken, dan gewoonlijk in <strong>de</strong> „Herhaal<strong>de</strong> zal helpen en wend u af van AKKER, die het alleen<br />
"Waarschuwingen" het geval is, maar telkens kwa te doen is om zich zelven te helpen.<br />
men nieuwe mid<strong>de</strong>len opdagen, die <strong>de</strong> ruimte in<br />
„Berust toch niet in Uw verkoudheid! Wacht<br />
ons blad in beslag namen. Een blik in een paar<br />
jniet, tot het vanzelf weer over gaat, want dan<br />
nommers van een enkel provinciaal blad geslagen *)<br />
heeft U kans, dat het nog weken en weken duurt.<br />
gaf ons intusschen <strong>de</strong> overtuiging, dat wij niet<br />
Met <strong>de</strong> Lia-tabletten <strong>tegen</strong> lioest, verkoudheid,<br />
langer mochten dralen.<br />
keel pijn, kunt U binnen een paar dagen weer<br />
Het is bar op welke wijze ons publiek wordt beter zijn. De Lia-tabletten oefenen een genezen<strong>de</strong><br />
ingelicht; wij willen dit aantoonen door enkele ge werking uit op <strong>de</strong> ontstoken slijmvliezen."<br />
<strong>de</strong>elten van <strong>de</strong> geplaatste advertenties over te Lia-tabletten zijn ook een product van AKKER.<br />
nemen en beginnen, ie<strong>de</strong>r zal dit begrijpen, met Wat men daarmee doen moet, weten wij niet. " _!l_<br />
L. I. AKKER<br />
<strong>de</strong> advertentie van Abdijsiroop heet het, dat <strong>de</strong>ze<br />
„Ais <strong>de</strong> asthma U <strong>de</strong>n a<strong>de</strong>m beneemt, U tot siroop „bewijst- een uitstekend mid<strong>de</strong>l te zijn" o.a.<br />
stikkens toe benauwd maakt, U 's nachts het slapen <strong>tegen</strong> verkoudheid, hoest-, slijmhoest, enz. waartoe<br />
belet, ü het leven vergalt; als U reeds van alles moeten die tabletten nu nog dienen? Om het mes<br />
geprobeerd heeft zon<strong>de</strong>r resultaat, dan is het te aan twee kanten te doen snij<strong>de</strong>n? Zou AKKER soms<br />
begrijpen, dat U ongeloovig gewor<strong>de</strong>n is. Waarom gedacht hebben, het publiek slikt mijn Abdijsiroop,<br />
zou echter een goed en beproefd mid<strong>de</strong>l, dat reeds slikt mijn leugens er bij, het zal nog wel meer<br />
slikken? En vlug drop, suiker en een beetje menthol<br />
*) Wij willen <strong>de</strong>n naam van <strong>de</strong> bedoel<strong>de</strong> courant niet en antfsolie 'vermengd, daarvan tabletjes gemaakt,<br />
vermei<strong>de</strong>n: op een enkele uitzon<strong>de</strong>ring na, staan alle pro verteld dat <strong>de</strong> hoofdbestand<strong>de</strong>elen van die dropjes<br />
vinciale bla<strong>de</strong>n ten dienste van <strong>de</strong> kwakzalvers. Het "zou<br />
onbillijk zijn juist' dit blad als voorbeeld te stellen. uit krui<strong>de</strong>n zijn getrokken (dat maakt indruk) en<br />
1 , spit, jicht, ischias, etc.<br />
[isn<strong>de</strong> Kloosterbalsem een heerlijk wrfjtfmid<strong>de</strong>l. Een<br />
I potje Kloosterbalsem mag in geen enkel huisgezin<br />
| ontbreken."<br />
Alweer wordt met een klooster gescharreld om<br />
J do geloovige lui zand in <strong>de</strong> oog en te strooien.<br />
! Evenmin als <strong>de</strong> Abdijsiroop komt <strong>de</strong> balsem uit<br />
een klooster.<br />
Deze zalf is een mengseltje van vaseline en terpentijn<br />
en nu kan men zelf wel nagaan, dat b.v.<br />
laózèma, steenpuisten, zweren en an<strong>de</strong>re zaken niet<br />
door dit mid<strong>de</strong>l genezen zullen wor<strong>de</strong>n, in<strong>tegen</strong><strong>de</strong>el<br />
dat verergering van <strong>de</strong> kwalen in <strong>de</strong> meeste ge-<br />
| vallen te verwachten is. Een potje kloosterbalsem<br />
in het huisgezin en het gebruik daarvan kan aanleiding<br />
geven, dat door ondoelmatige behan<strong>de</strong>ling<br />
veel kwaad wordt gebrouwen!<br />
Dat zou<strong>de</strong>n wij zeggen.<br />
En hierna nemen wij afscheid van „vriend"<br />
AKKER. Niet, dat hij niets meer op zijn geweten<br />
heeft maar, zooals gezegd, spreken wij ditmaal<br />
alleen over <strong>de</strong> kwakzalversmid<strong>de</strong>len, die wij in het<br />
plaatselijke blad von<strong>de</strong>n.<br />
Wij komen thans tot Akker's grootsten concurrent<br />
n.l. MIJ.THA.RDT met zijn z.g. Pharmaceutische fabriek<br />
te Zeist, <strong>de</strong> man die voor alles en nog wat<br />
iaad weet en geeft terwijl hij <strong>de</strong> zieken zelve maar<br />
laat beslissen, wat hen scheelt en wanneer zij zijn<br />
mid<strong>de</strong>len moeten slikken.<br />
Dagelij ksche voorkomen<strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>len wor<strong>de</strong>n<br />
door hem, on<strong>de</strong>r fantasienamen in omloop gebracht<br />
en daaron<strong>de</strong>r sommige, die lang niet, zon<strong>de</strong>r gevaar,<br />
door ie<strong>de</strong>reen mogen wor<strong>de</strong>n ingenomen. Van <strong>de</strong><br />
ruim vijftien mid<strong>de</strong>len — waarvan wij reeds verschillen<strong>de</strong><br />
hebben besproken en van onze t*aarschuwing<br />
moesten vergezellen, troffen wij intusschen<br />
slechts 2 on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> bedoel<strong>de</strong> advertenties aan. Wij<br />
laten <strong>de</strong>ze volgen :<br />
„Geen beteren raad kan ik U geven, dan bij<br />
hoest verkoudheid, heeschheid en prikkeling in <strong>de</strong><br />
keel direct Thermo-tabletten te gebruiken."<br />
Wat zegt AKKER daarvan? En wat het publiek?<br />
Is het niet om wanhopend te wor<strong>de</strong>n; wat moet<br />
men dan toch gebruiken?
Als wij een goe<strong>de</strong>n raad zou<strong>de</strong>n geven, zou<strong>de</strong>n<br />
wij zeggen: moch Lia- noch Thermotabletten. 't Is<br />
één pot nat. Drop, suiker en pepermuntolie ziedaar<br />
<strong>de</strong> bestand<strong>de</strong>elen van het won<strong>de</strong>rmid<strong>de</strong>l; meer zullen<br />
wij er niet van zeggen. -*&'.•*<br />
Rh e u m at b i o k kou<strong>de</strong> en pijn in <strong>de</strong> le<strong>de</strong>maten,<br />
gebruik hier<strong>tegen</strong> Sanaperin-tabletten.''<br />
Deze. zijn lang niet zoo onschuldig als <strong>de</strong>. voorgaan<strong>de</strong><br />
tabletten. Zij bestaan uit aspirine en kinine,<br />
twee zeer beken<strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>len, die echter door<br />
yele personen niet zon<strong>de</strong>r na<strong>de</strong>elige werking kunnen<br />
wor<strong>de</strong>n ingenomen. Trouwens wanneer iemand<br />
voor zijn kwalen, bovengenoem<strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>len<br />
noodig heeft, behoeft hij waarlijk niet bij MIJN-<br />
HARDT tereeht te komen, die het doet voorkomen<br />
alsof hij gansch wat bijzon<strong>de</strong>rs had uitgevon<strong>de</strong>n.<br />
Wij hebben het al meermalen geschreven : Wij<br />
beschouwen het optre<strong>de</strong>n van <strong>de</strong>zen kwakzalver<br />
als een groot gevaar voor <strong>de</strong> samenleving.<br />
De Huid ! Ein<strong>de</strong>lijk genezing ! Een nieuwe<br />
ont<strong>de</strong>kking, een vloeibaar waschmid<strong>de</strong>l, een krachtig<br />
werken<strong>de</strong> chemische samenstelling in opgelosten<br />
vorm, door huid-specialiteiten als <strong>de</strong> grootste vooruitgang<br />
in 't genezen van huidziekten erkend. D.D.*?.<br />
Het Waschmid<strong>de</strong>l voor Huidziekten. Een verzachtend,<br />
heelend vloeibaar waschmid<strong>de</strong>l, dat in <strong>de</strong> huid<br />
dringt en onmid<strong>de</strong>lijk verlichting geeft. Huiduitslag,<br />
Psoriasis, Ringworm. Zeere beenen,Puisten,Schilfers,<br />
Korsten verdwijnen door <strong>de</strong> verzachten<strong>de</strong>, heelen<strong>de</strong><br />
uitwerking. D.D.D. dringt door in <strong>de</strong> poriën <strong>de</strong>r<br />
huid en doodt <strong>de</strong> ziektekiemen. Zalven verstoppen<br />
<strong>de</strong> poriën en bevor<strong>de</strong>ren <strong>de</strong>n groei <strong>de</strong>r ziektekiemen.<br />
D. I). D. opent <strong>de</strong> poriën, waardoor <strong>de</strong>ze in staat<br />
zijn, het natuurlijk geneesmid<strong>de</strong>l in zich op te nemen.<br />
„Zijn Gewicht in Gond waard'.<br />
Schan<strong>de</strong>lijker en gevaarlijker mid<strong>de</strong>l wordt er<br />
zel<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> advertentiekolommen aanbevolen. Het<br />
is een j oplossing van Salicylzuur, Carbolzuur,<br />
Gaultheria-olie en Glycerine in gemethyleer<strong>de</strong>n,<br />
groen gekleur<strong>de</strong>n Spiritus, waarvan geen enkele, ter<br />
goe<strong>de</strong>r trouw staan<strong>de</strong> huidarts zal beweren, dat het,<br />
als <strong>de</strong> grootste vooruitgang in het genezen van<br />
huidziekten is erkend".<br />
In<strong>tegen</strong><strong>de</strong>el, gevaarlijke gevolgen na het gebruik<br />
van D.D.D. zijn reeds, eenige malen in ons Maandblad<br />
me<strong>de</strong>ge<strong>de</strong>eld, wat ook niet te verwon<strong>de</strong>ren is,<br />
wanneer men <strong>de</strong> samenstelling kent..<br />
„Bedwateren Spoedige radicale genezing, ook bij<br />
verou<strong>de</strong>r<strong>de</strong> gevallen, door <strong>de</strong> beken<strong>de</strong> Pillen Drie 2.<br />
Uriepillen Nó. 1 hebben wij nog niet ontmoet,<br />
maar wij hebben aan no. 2 genoeg. Dit mid<strong>de</strong>l, bij<br />
Sanitas verkrijgbaar, levert weer het bewijs, hoe<br />
<strong>de</strong> kwakzalvers zich van zeer gewone geneesmid<strong>de</strong>len<br />
bedienen om <strong>de</strong>ze als iets geheel bijzon<strong>de</strong>rs<br />
aan het lichtgeloovig publiek op 1e dringen.-.<br />
Het hoofdbestand<strong>de</strong>el is urotropine* een bekend<br />
geneesmid<strong>de</strong>l, dat door geneesheeren bij ziekten van<br />
<strong>de</strong> urinewegen wordt aangewend. Maar het mid<strong>de</strong>l<br />
is niet onschuldig en men zou zeer verkeerd doen,<br />
het klakkeloos te gaan gebruiken. Vooral voor<br />
kin<strong>de</strong>ren,f bij wie men het zou probeeren, is het<br />
hoogst gevaarlijk.<br />
Bedwatereni Zij die aan bovengenoem<strong>de</strong> kwaal<br />
lij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> zijn, kunnen algeheele genezing bekomen<br />
door het gebruik van het mid<strong>de</strong>l van <strong>de</strong>n Med.<br />
Docts. Arts Ê. L. F. Ruding."<br />
Wanneer twee hetzelf<strong>de</strong> doen, is het niet altijd<br />
hetzelf<strong>de</strong>. Dit zien we bij bovenstaand mid<strong>de</strong>l, verkrijgbaar<br />
bij een zg. maatschappij Zenobia. Het pro-,<br />
duet van dr. Ruding bestaat uit ijzir chlori<strong>de</strong>, -water<br />
en een beetje bittere aman<strong>de</strong>lolie, een mid<strong>de</strong>l, dat in<br />
<strong>de</strong> meeste gevallen geen resultaat zal opleveren, gevallen<br />
die, bij <strong>de</strong>skundige behan<strong>de</strong>ling (nu meestal<br />
verzuimd), zeker genezen kon<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n. De bijten<strong>de</strong><br />
ijzeroplossing is zeker, vooral bij kin<strong>de</strong>ren, bij<br />
eenigszins langdurig gebruik, niet zon<strong>de</strong>r bezwaar.<br />
Dit is nu <strong>de</strong> echte bangmakerij, waarmee sommige<br />
van <strong>de</strong> grootste kwakzalvers hun slachtoffers<br />
trachten te lokken. Hebt gij rugpijn, door een of<br />
an<strong>de</strong>re soms geheel onscha<strong>de</strong>lijke oorzaak opgewekt,<br />
dan moet ge niet meenen, dat dit niets beteekent;<br />
neen, zegt <strong>de</strong> kwakzalver, het ligt aan <strong>de</strong> nieren.<br />
Wat een misselijke leugen ! en dat alleen om<br />
<strong>de</strong> verkoop van. zijn pillen te bevor<strong>de</strong>ren. En<br />
ongelukkig als een werkelijke nierlij<strong>de</strong>r zich laat<br />
vangen, want <strong>de</strong> bestand<strong>de</strong>elen <strong>de</strong>r pillen, Colo<br />
phonium, tarwe zetmeel en f enegiek zullen geen<br />
nierlij<strong>de</strong>r eenige baat brengen.<br />
Het spreekt als vanzelf, dat <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van<br />
Forster Bugpijn Rierenpillen door talrijke attesten<br />
bevestigd wordt ; naar vier van <strong>de</strong>rgelijke attesten<br />
is vroeger door <strong>de</strong> gezondheidscommissie te Maastricht<br />
een on<strong>de</strong>rzoek ingesteld en wat bleek ? Drie<br />
<strong>de</strong>r z.g. genezenen waren niet te vin<strong>de</strong>n, terwijl<br />
<strong>de</strong> vier<strong>de</strong> <strong>de</strong> pillen nooit had gebruikt. Daaruit<br />
blijkt wat men van <strong>de</strong>rgelijke attesten kan gelooven.<br />
Hiermee besluiten wij, voor ditmaal, onze beschouwing<br />
; wij hopen daardoor onze lezers te<br />
hebben overtuigd dat het ein<strong>de</strong>lijk tijd wordt, dat<br />
aan <strong>de</strong> bla<strong>de</strong>n verbo<strong>de</strong>n wordt dusdanige advertenties<br />
op te nemen.<br />
BERICHTEN<br />
Moleschott. Dit weekblad, o.a. ten doel<br />
hebben<strong>de</strong> <strong>de</strong> Bestrijding <strong>de</strong>r Kwakzalver<br />
ij. heeft <strong>de</strong>ze maand twaalf en een half jaar<br />
bestaan en al dien tijd <strong>de</strong>n strijd <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> kwakzalvers<br />
met kracht gevoerd. Wij wensch.en <strong>de</strong>n Redacteur,<br />
Dr. Ch. Brajs, van harte geluk en ver<strong>de</strong>r succes<br />
op zijn streven.<br />
Bestrijding <strong>de</strong>r kwakzr. lverij in<br />
Duitse h land. Dd directie d,er politie te München<br />
heeft bekend' gemaakt, dat <strong>de</strong> veror<strong>de</strong>ningen<br />
<strong>de</strong>r militaire overheid van 1916 bstreffen<strong>de</strong> <strong>de</strong> aan<br />
prijzing van geneesmid<strong>de</strong>len enz. nog altijd van kracht<br />
zijn. Derhalve is het verbo<strong>de</strong>n openlijk aan te. prijzen<br />
of aan te kondigen mid<strong>de</strong>len, toes tallen of 1} an<strong>de</strong>lwijzen<br />
ter voorkoming verzachting of genezing<br />
van ziekten of lichaamsafvt ijkingen by <strong>de</strong>n mensch,<br />
Ver<strong>de</strong>r van voed ing s- en versterken<strong>de</strong> vet-aanzetter<br />
ds ot vermp-gerlng bsoo^ends nvd<strong>de</strong>len. Met<br />
gevangenis cor één jaar, bij ver zachter <strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n<br />
hechtenis oi boete tot 1500 mark, wordt<br />
overtreding gesbratb. Me<strong>de</strong>plichtigen (b.v. <strong>de</strong> redacties<br />
<strong>de</strong>r dagbla<strong>de</strong>n die aanprijzingen opnemen)<br />
wor<strong>de</strong>n eveneens gestraft. ^N. T. öj|<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van verschillen<strong>de</strong>n aard,<br />
Misbruik van phenolphthaleïne.<br />
Wij lezen in het Pharm. Weekbl. :<br />
„Gij knnt het weten ! Gij kunt het zelf weten En nu krijgen wij een aanbeveling, geplaatst<br />
„L. SCHLIEP (M. M. Wochenschr. 1919, No. 45)<br />
of ook gij door <strong>de</strong> algemeene kwaal van onze on<strong>de</strong>r een speciale rubriek. Waarvoor een verhoogd<br />
waarschuwt nogmaals <strong>tegen</strong> het misbruik, dat ge<br />
dagen aangetast zijt. De zenuwzwakte is 3,<strong>de</strong>" kwaal tarief wordt berekend :<br />
maakt woFdT van phenolphthaleïne als laxans. Hij<br />
•van onzen'tijd. Slapeloosheid; gedurige vermoeid<br />
Rugpijn bij jonge menschen.<br />
herinnert aan <strong>de</strong> ervaring van R. Hj>LZ en P.<br />
heid ; gebrek aan eetlust ; hoofdpijn die op vaste De menschen boven <strong>de</strong> veertig weten, dat rug<br />
BLUMENTHAL, die, bij <strong>de</strong> gebruikelijke doseeringen<br />
tij<strong>de</strong>n we<strong>de</strong>rkeert ; suizen in het hoofd ; suizen in pijn vaak een nierkwaal.-aanduidt, maar jonge<br />
van dit mid<strong>de</strong>l, vergiftigingsgevallen hebben waar<br />
<strong>de</strong> ooren ; angst ; zenuwachtigheid en prikkelbaar menschen <strong>de</strong>nken niet altijd hierover na.<br />
genomen, zich kenmerken<strong>de</strong> door haerhorrhagische<br />
heid zijn alle verschijnselen van zwakke zenuwen-. Jonge mannen wijten het dikwijls aan hun be<br />
nephritis, zware collaps en icterus. Ook EÜLD<br />
De zenuwzwakte maakt uw leven verdrietig en zighe<strong>de</strong>n en jonge vrouwen, aan haar geslacht —<br />
heeft vroeger onaangename ervaringen met*- phe<br />
ongelukkig. Wanneer gij die kwaal met vrucht bei<strong>de</strong> gevaarlijke en mislei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> gevolgtrekkingen,<br />
nolphthaleïne opgedaan, terwijl FÛRBRINGER nog<br />
wilt bestrij<strong>de</strong>n, neemt dan <strong>de</strong>s morgens, da<strong>de</strong>lijk, als <strong>de</strong> nieren <strong>de</strong> werkelijke oorzaak zijn.<br />
onlangs eene heftige vergiftiging waarnam bij eene<br />
na uw ontbijt, en <strong>de</strong>s middags een uur vóór <strong>de</strong>n Er is niets, wat dan meer onmid<strong>de</strong>llijke verzorging<br />
patiënte, die in 24 uren 600, mg. phemolphthaleïne<br />
maaltijd één eetlepel SANGÜINOSE. Gij zult er vereischt. Verwaarloozing sluit ernstige verschijn<br />
had ingenomen in <strong>de</strong>n vorm van laxatief-drops.<br />
al heel spoedig <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> gevolgen van on<strong>de</strong>rvin<strong>de</strong>n." selen in zich als rheumatiek, nierwaterzucht, steen<br />
SCHLIEP ZOU een verbod willen uitgevaardigd<br />
Zeker, 5,Gij kunt het weten", al verschei<strong>de</strong>ne ontstoken nieren en blaas, ischias, spit, graveel en<br />
zien, waarbij <strong>de</strong> afgifte van phenolphthaleïne, be<br />
malen nebben wij het in het Maandblad verteld, zelfs ongeneeslijke ziekten.<br />
halve op geneeskundig voorschrift, verbo<strong>de</strong>n wordt.<br />
dat Sanguinose, een product van <strong>de</strong> firma VAN DAM Onmid<strong>de</strong>llijke behan<strong>de</strong>ling vereischt in sommige<br />
Hij heeft eene „zwarte lijst" samengesteld, waarop<br />
& Co. in <strong>de</strong>n Haag, is een aftreksel van enkele opzichten zelfverloochening. Vele van <strong>de</strong> zooge<br />
72 preparaten voorkomen, welke phenolphthaleïne<br />
bittere krui<strong>de</strong>n (waaron<strong>de</strong>r gentiaan) met wijn, naam<strong>de</strong> genietingen <strong>de</strong>s levens zijn slecht voor <strong>de</strong><br />
spiritus en water. Wanneer wij nu zou<strong>de</strong>n beweren,<br />
bevatten."<br />
nieren. Zware maaltij<strong>de</strong>n, alkoholische prikkels en<br />
dat dit aftreksel goe<strong>de</strong> gevolgen zou hebben bij<br />
Aan die lijst onlleenen wij <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> namen<br />
ongeregel<strong>de</strong> gewoonten dragen bij tot <strong>de</strong> vorming<br />
aanwending <strong>tegen</strong> hoofdpijn, zeninoachtigheid, suizen van overtollig urinezuur en tasten <strong>de</strong> teere nier-<br />
van mid<strong>de</strong>len, ookbij-ons bekend : Boraniumbessen,<br />
in het hoofd en an<strong>de</strong>re kwalen, in <strong>de</strong> advertentie filters aan. En nog erger staat U te wachten, als<br />
Pur gen, Pur-g ethyl- Dé try en Pastilles laxatives<br />
genoemd, zou niemand ons gelooven. Men zou ons dit kwaaddoend vergif aan <strong>de</strong> nierfilters ontsnapt<br />
Miraton. Ver<strong>de</strong>r zou daaraan nog kunnen wor<strong>de</strong>n<br />
misschien <strong>tegen</strong>werpen, dat <strong>de</strong> spiritus en wijn en in <strong>de</strong> spieren, zenuwen en gewrichten kristalliseert. toegevoegd : (dit won<strong>de</strong>rmid<strong>de</strong>l schijnt buiten Ne<br />
juist kwaad zou<strong>de</strong>n doen bij <strong>de</strong> genoem<strong>de</strong> gevallen<br />
<strong>de</strong>rland nog niet bekend te zijn) MijnhardVs laxeer-<br />
Begin verstandig te leven en gij zult beginnen<br />
en wij zou<strong>de</strong>n er niets <strong>tegen</strong> kunnen zeggen. Maar<br />
tabletten.<br />
gezond te wor<strong>de</strong>n. Gij kunt uw herstel bevor<strong>de</strong>ren<br />
waarom gelooft men dan wel <strong>de</strong> firma VAN DAM? door <strong>de</strong> nieren met Forster's Rugpijn Nieren Pillen<br />
Misschien omdat <strong>de</strong>ze — in een an<strong>de</strong>re advertentie te versterken. Dit geneesmid<strong>de</strong>l dient uitsluitend RECHTSZAKEN.<br />
— hoog opgeeft van het groote aantal krui<strong>de</strong>n en van voor het regelen en heelen <strong>de</strong>r nieren en blaas, en<br />
<strong>de</strong> voedigszouten, omtrent welke verklaring het schei gaat zoodoen<strong>de</strong> <strong>de</strong> kwa<strong>de</strong> gevolgen van urinezuur De „won<strong>de</strong>rdokter" H. J. EELERS van Oegs<br />
kundig on<strong>de</strong>rzoek <strong>de</strong> onjuistheid heeft aangetoond. <strong>tegen</strong>. De werkzaamheid <strong>de</strong>r nieren wordt hersteld,<br />
het bloed we<strong>de</strong>r gezuiverd, en <strong>de</strong> opgehoopte vergiften<br />
en vloeibare onzuiverhe<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n gelei<strong>de</strong>lijk<br />
uit het lichaam verdreven."<br />
4 geest,<br />
die door het kantongerecht te HeerenveVn,<br />
wegens hefc onbevoegd, uitoefenen van <strong>de</strong> geneeskun<strong>de</strong><br />
te Nijehorne, war veroor<strong>de</strong>eld tot / 200 boete, is van<br />
dit vonnis in appel gekomen. Vrijdag 30 Januari ~a.s.<br />
wordt <strong>de</strong> Zaak in hooger beroep voor <strong>de</strong> rechtbank<br />
aldaar behan<strong>de</strong>ld.<br />
De rechtbank te Leeuwar<strong>de</strong>n heeft hem in<strong>de</strong>rtijd<br />
voor een gelijk feit veroor<strong>de</strong>eld tot / 25 boete, een<br />
veel lichtere straf dus. Naar we. vernemen Zou <strong>de</strong> heer<br />
EILEBS in verband daarme<strong>de</strong> van plan zijn <strong>de</strong> Leeuwar<strong>de</strong>r<br />
rechters als getuigen à <strong>de</strong>charge op te roepen.<br />
•' (Nieuwsbl. v. Fr ie si'.)<br />
CORRESPONDENTIE<br />
Institut Solosan. Uw brief heeft ons niet overtuigd.<br />
Zoolang het gebruikte mid<strong>de</strong>l geheim blijft, zoolang ons<br />
niet blijkt dat <strong>de</strong> naam van <strong>de</strong>n „holländischen Artz" —<br />
tot nu toe nog niet genoemd — een waarborg geeft voor<br />
in<strong>de</strong>rdaad volkomen wetenschappelijke behan<strong>de</strong>ling, blijven<br />
wij het Instituut met wantrouwen beschouwen en kunnen<br />
wij dus Ojk uw aanbod, om lid onzer Vereeniging to wor<strong>de</strong>n,<br />
niet atnnemen.<br />
G. v. d. B. ie B. Waar <strong>de</strong> naam van <strong>de</strong>n kwakzalver —<br />
en zijn wijze van optre<strong>de</strong>n — ons niet bekend is, zou het<br />
ons moeilijk vallen met succes <strong>tegen</strong> hem op te tre<strong>de</strong>n.<br />
Bovendien zijn <strong>de</strong> gezon<strong>de</strong>n hoeveelhe<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len<br />
'fe gering om met vrucht een on<strong>de</strong>rzoek in te stellen, Kunt<br />
gij ons na<strong>de</strong>re inlichting •—: en wat grooter hoeveelheid van<br />
<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len zen<strong>de</strong>n« dan hou<strong>de</strong>n wij ons aanbevolen.<br />
Inmid<strong>de</strong>ls danken wij u voor viwe me<strong>de</strong>werking.<br />
O. D. te M. Dank voor uwe me<strong>de</strong><strong>de</strong>eling.<br />
J. J. W. te C. Dank voor «<strong>de</strong> "gezon<strong>de</strong>n circulaire. De<br />
krui<strong>de</strong>n zijn aangekocht en zullen-on<strong>de</strong>rzocht wor<strong>de</strong>n.<br />
L, B. te 's H. Hoe wij over <strong>de</strong> producten van Mij nhardt<br />
<strong>de</strong>nken, kunt gij o. a. nog in dit no. zien. Gij zijt in<strong>de</strong>rdaad<br />
in het algemeen bolang zeer nuttig werkzaam, wanneer<br />
gij zijn advertenties niet opneemt. Dat wij u dankbaar<br />
ziju, dat gij ons in onzen strijd helpt — er zijn gelukkig<br />
meer uitgevers, die uwe han<strong>de</strong>lwijze <strong>de</strong>elen, behoeven<br />
wij niet te zeggen.<br />
Ook <strong>de</strong> plaatsing van <strong>de</strong> advertentie »Duo formula"<br />
ontra<strong>de</strong>n wij u. Wij beschouwen <strong>de</strong> zaak als eohte kwakzalverij<br />
maar hebben haar nog niet besproken, omdat het<br />
on<strong>de</strong>rzoek zulke groote moeilijkhe<strong>de</strong>n oplevert.
NAAMLIJST<br />
VAN DE LUDEN DER<br />
Fereeüipg <strong>tegen</strong> aeKwatzalTerü<br />
• OP 1 JANUARI L920.<br />
Totaal 818 le<strong>de</strong>n.<br />
DAGELIJKS BESTUUR<br />
Mr. P. W. <strong>de</strong> Koning, Advocaat<br />
te Amsterdam, Voorzitter.<br />
W. -Binnendijk, Arts Xe A'dam. .<br />
Secretaris-Penningmeester<br />
Mr. A. Lind, Advocaat te A'dam<br />
ALGEMEEN BESTUUR:<br />
Mr. W. P. R. Bouman, Officier<br />
van Justitie te Rotterdam.<br />
Mr. A. A. Cnopius. Advocaat-<br />
Generaal bij het Gerechtshof te<br />
's Hertogenbosch.<br />
Mr. A. vau <strong>de</strong>r Etst, Ambtenaar<br />
O; M. te Lei<strong>de</strong>n.<br />
Ds. F. C. Fleischer, Doopsgezind<br />
Predikant, te Winterswijk.<br />
E. J. Abrahams, Arts, Wethou<strong>de</strong>r<br />
van Amsterdam.<br />
C Nanties Gorter, Journalist te<br />
Alkmaar.<br />
' Mej. J. C. Ressing te Del<strong>de</strong>n.<br />
J. van Riel, Dir. Mil. Apotheker<br />
Directeur van het Rijks Maga<br />
zijn van Geneesmid<strong>de</strong>len te<br />
Amsterdam.<br />
Dr. G. Romijn, Inspecteur van<br />
<strong>de</strong> Volksgezondheid te *s-Hertogenbosch.<br />
H. van Gel<strong>de</strong>r, te Amsterdam,<br />
Rédacteur.<br />
NEDERLAND.<br />
EEKELID:<br />
6. B. Schmidt, Apotheker te \msterdam.<br />
GEWONE LEDEN:<br />
Aalsmeer.<br />
E. A. J. Bon, arts.<br />
W. Snethlage, arts.<br />
Aalten.<br />
H. J. <strong>de</strong>r Weduwen, arts.<br />
Akersloot. «!;.*••<br />
J. Baart <strong>de</strong> la Faille, arts.<br />
Alkmaar.<br />
Dr. J, M. van Dam.<br />
Dr. J. Degenaar arts.<br />
R. J. van <strong>de</strong>r Hey <strong>de</strong>, arts.<br />
W. Th. van Hulst.<br />
Dr. P. N. van Lit<br />
C L. Molenaar, apotheker.<br />
C. Nanties Gorter, journalist.<br />
B. Schouten, Apotheker.<br />
Dr. R. G. C. Schreu<strong>de</strong>r.<br />
W. G. E. Valk.<br />
Dr. J. W. Wicherink, arts.<br />
Ame î <strong>de</strong>.<br />
J. Bijlsma, arts.<br />
Amersfoort.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
C. M. M. -Vermoleiii apotheker,<br />
Amsterdam.<br />
E. J. Abrahams, arts. Wethou<strong>de</strong>r<br />
Anor maatschappij.<br />
Dr. F. Basenau.<br />
J. J. M. van Bergen, arts.<br />
Dr. E. M. Biramerman, arts.<br />
' W. Binnendijk, arts.<br />
J. Blaauboer Jzn., apotheker.<br />
Dr. Ch. Bles, arts.<br />
C Blomberg, apotheker.<br />
Mevr. F. Blomberg—S wart,<br />
apotheker.<br />
C. A Bon, rijks veearts»<br />
P. H. Bon, apotheker.<br />
Dr. C. F. Bosch.<br />
Dr. W. G. Bouman, arts.<br />
N. M. Bouvy & Zoon, apothekers<br />
P. E. Brans.<br />
Dr.. H. Brongersma.<br />
Dr. J. <strong>de</strong> lîruin.<br />
Prof. Dr. H. Burger.<br />
Dr. P. W. C. M. Busch, arts.<br />
S. J. W. van Buuren.<br />
Dr. J. van Campen, arts.<br />
Dr. C. Casaretto.<br />
h. C. W. Cocx, apotheker.<br />
H. L. Coopman, arts.<br />
A. Cijfer, arts,<br />
^r. h van Daal. arts.<br />
Depart. Amsterdam van <strong>de</strong> Ned.<br />
Maatsch.tot bev. d. Pharmacie.<br />
G. L. Deijll, arts.<br />
J. W. Dito, arts.<br />
Mej. J. A- van Uriel, apotheker.<br />
P. J. Duinker.<br />
Dr. D. M. Edauw arts.<br />
P. C. Eichholtz, dierarts,<br />
S. Engers, arts.*<br />
J. C. Filedt Kok, apotheker.<br />
N. Frank.<br />
A. Fre<strong>de</strong>rikse, arts.<br />
S. S. Galleé, apotheker.<br />
H. van Gel<strong>de</strong>r, gep. dirig. apotheker.<br />
J B. Gersons, apotheker.<br />
Dr. J. G. Gohl, arts.<br />
Mevr. J. <strong>de</strong> Haan-v, Maarseveen<br />
arts.<br />
F. <strong>de</strong> Haas, apotheker.<br />
H, D. <strong>de</strong> Haas, arts.<br />
Dr. P.F. van Hamel Roos, scheik.<br />
Dr. R. J. HarrensteirK<br />
P. L. van <strong>de</strong>r Harst, arts.<br />
J. J. Hempenius, apotheker<br />
G. J. Hillen.<br />
W. Holzhaus, arts.<br />
Dr. C. van Hoogenhuyze.<br />
E. van <strong>de</strong>r Hoop, arts.<br />
J. H. van <strong>de</strong>r Hoop, arts.<br />
Dr. S. van <strong>de</strong>r Horst, arts.<br />
Dr. A. Huen<strong>de</strong>r, apotheker.<br />
Mej. C. Hugenholtz, apoth.<br />
Dr. C. Hymans.<br />
V. van Itallie, apotheker.<br />
Joh. Jelgerhuis Swil<strong>de</strong>ns, apolh.<br />
M. <strong>de</strong> Jong.<br />
W. R. van <strong>de</strong> Kasteele, arts.<br />
B. A, van Ketel, apotheker.<br />
M. C. Klaassen.<br />
Dr. D. H. Koetser, arts.<br />
Mr. P. W. <strong>de</strong> Koning, advocaat.<br />
A. Krust.<br />
P. J. Kruysse, apotheker.<br />
G. G. Lambers, apotheker.<br />
T. Lammers.<br />
C. J.v. Led<strong>de</strong>n Hulsebosch,apoth.<br />
M. L.Q.van Led<strong>de</strong>n Hulsebosch.<br />
Mr. E. van Lennep.<br />
Mr. A. Lind, advocaat.<br />
W. v. d. Lintlen, apotheker.<br />
B. van Marwijk Kooij.<br />
L. C. v. d. Mculen, arts.<br />
G. 0. Meulman, arts.<br />
E. Mogendorff, arts.<br />
P. Muntendam, arts.<br />
J. Musaph, tandarts,<br />
Ned. Maats. t. bev. d. Geneesk.<br />
Ned. Maats. t. bev.d. Pharmacie.<br />
G. A. Nering Bö gel.<br />
Dr. B. W. Th. Nuyens, arts.<br />
Mr. "V. K. h. van Os.<br />
A. Otto, arts.<br />
M. Pasmoov.<br />
H. G. Pits'ch, tandarts.<br />
M. J. van <strong>de</strong>r Plaats, apotheker.<br />
C. M. Pleyte d'Aillw<br />
W. Polak, arts.<br />
Dr. C. N. v. d. Poll, arts.<br />
A. H. Pos, arts.<br />
L. P. G. Postema, arts.<br />
Dr. W. Posthumus Meyjes.<br />
B. Premsela, arts.<br />
W. F. Prive^dir. mil. apoth.<br />
M. V. Re<strong>de</strong>rt, apotheker.<br />
Dr. A. W. van Renterghem, arts.<br />
J. van Riel, Dir. mil.apotheker.<br />
Dr. D. A. van Riemsdijk, arts.<br />
Mej. J. C. Rùbsaam, apotheker.<br />
J. v. d. Rijn<br />
H. van 't Sant, ^apotheker.<br />
G.-Schipper, apotheker.<br />
G. B. Schmidt, apotheker.<br />
Dr. J. Schrijver.<br />
Dr. S. Simons, arts.<br />
S. H. Solkes, arts.<br />
Dr. A. Spanjaard, arts.<br />
Mevr. J. Slärcke—Polenaar, arts.<br />
H. Stoffers.<br />
8. Stork, apotheker.<br />
Dr. G. J. Stracke, leeraar H.B,S.<br />
W. S. Stüven, veearts.<br />
W. N. Swets, arts.<br />
A. N.Swijghuisen Reigersberg,<br />
arts<br />
J. van Tengbergen, arts.<br />
G. 0. A. <strong>de</strong> Thouars. apotheker.<br />
J. Th. Tinkelenberg, apotheker<br />
Prof. Dr. H. Treub.*-'<br />
Mr. E. van Tuinen. -<br />
J. W. van <strong>de</strong>r Valk, arts.<br />
P. Verhagen, arts.<br />
A. Verhoeff," arts.<br />
Dr. P. C. Vlaan<strong>de</strong>ren, arts.<br />
P. N. <strong>de</strong> Vries, arts.<br />
Dr. A. Welcker, arts.<br />
Mr. R. van tie Werk.<br />
H. Wertlieim, notaris.<br />
Prof. Dr. J. R. A. Wertheim<br />
Salomonson.<br />
Ed, Wiener, arts.<br />
Dr. Jf. A. <strong>de</strong> Wil<strong>de</strong>, arts.<br />
Witte Kruis, aïli'i: Amst.<br />
J. Wolff.<br />
Dr. H. Wol tri ng, arts.<br />
J. L. C. Wortman arts.<br />
Dr. G. J, Wijchgel. arts.<br />
Wijn hoff & van Gulpen, scheik.<br />
Andijk.<br />
Dr. J. A. L. Heenk, arts.<br />
Apeldoorn.<br />
A. A. Bonnema, apotheker.<br />
Dr. W. D rien dijk.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Dr. E."Halberlsma, gep. Insp.<br />
Gen. Dienst.<br />
Mevr. A.G. Kerkhoven-Wijthofl<br />
P. Persijn, apotheker.<br />
L. Pot, arts.<br />
A pp ing «dam.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Groene Kruis.<br />
Arnhem.<br />
Dr. G. J. M. Couvée, arts.<br />
Mej. M. M. Couvée.<br />
Mr. F. O. v. d. Dusseu, rechter i.<br />
d. arr.-rechtbank.<br />
Dr. G. Fabius, arts.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Th. Hillen, apotheker.<br />
Mej. G. Jongbloed, gemeenteapoth.<br />
J. S. Meihuizen, apotheker.<br />
D\: P. W. Meihuizen, arts.<br />
E. Menthen, apotheker.<br />
Mr. D. J. Mom Visch.<br />
Mej.Dr. A. A. L. Pilgrim, apoth.<br />
Arum (Fr.)<br />
Dr. M. Sypkens Smit,<br />
Da. E. H. la Chapelle, arts.<br />
Mr. A. Hilbingh ten Oever.<br />
Avenhorn.<br />
Witte Kruis.<br />
Avereest.<br />
Groene Kruis.<br />
Baarn.<br />
Dr. P. V. Astro, arts.<br />
D. Bierhaal<strong>de</strong>r, apotheker.<br />
W. E. Cai-p.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Rud. Heij broek, arts.<br />
W. P. Ingenegeren.<br />
Mej M. C. Julius, apotheker.<br />
Dr. F. J. A. Muysken, arts.<br />
Mej. A. P. Rijnben<strong>de</strong>.<br />
A. C. Smalt.<br />
Dr. A. J. Thomas, arts.<br />
Bakkum.<br />
Afd. Alkmaar Ned. Mij. ter Bev.<br />
<strong>de</strong>r Geieesk.<br />
Barendrecht.<br />
Gezondheid s-Commissie.<br />
Dr. J. van <strong>de</strong>r Mei<strong>de</strong>n, arts.<br />
Barsingorhorn.<br />
Witte Kruis.<br />
Beek bij Nijmegen.<br />
G. V. H. Wen<strong>de</strong>laar.<br />
Beilen.<br />
Groene Kruis.<br />
Bennekom.<br />
J. W. F. Donath, arts.<br />
Benschop.<br />
N. Honig, arts.<br />
Bergen.<br />
Dr. J. A. Blok.<br />
Bergum (Fr.)<br />
B. J. Hornatra, arts.<br />
Berkel (Z.-H.)<br />
Dr. H. J. „). M. Moet.<br />
Berkhout.<br />
Witte Kruis.<br />
Berlikum.<br />
Dr. J. Kwast.<br />
Beverwijk.<br />
A. Donker, apotheker.<br />
Mej. AnnaC. A. Se pp, apotheker,<br />
De Bilt.<br />
Dr. H. W. Melchior, arts.<br />
Bloemendaal.<br />
Mevr. wed. A. KalfcV<br />
H. Lemstra van Beusekom, arts,<br />
Dr. W. Rutgers v. d. Loeff, arts,<br />
Adr. Stoop.<br />
Bo<strong>de</strong>graven-<br />
J*. C. G- Douwes Dekker, apoth.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Groene Kruis.<br />
J. J. Heus<strong>de</strong>ns, raadslid.<br />
Dr. M. Marsman, arts.<br />
Bolsward-<br />
H. Beekhuis, arts.<br />
B ore ulo.<br />
Groene Kruis.<br />
Borger (Dr.).<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Borne.<br />
Groene Kruis.<br />
Boskoop.<br />
H. van <strong>de</strong>r Tak.<br />
B ovenkarspel.<br />
W. B. C. H. Canoy, arts.<br />
Boxmeer.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
A. Smeets.<br />
Bozum.<br />
J. H. Regenbogen, arts.<br />
Brakel.<br />
J. J. Warnsinck, arts.<br />
Breda.<br />
Groene Kruis.<br />
Breukelen.<br />
Dr. M. H. J. A<strong>de</strong>ls<br />
Brielle.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Buiksloot.<br />
S. van Kempen, arts.<br />
Buitenpost.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
H. Ynzoni<strong>de</strong>s, arts.<br />
Burg (Texel.)<br />
A. Wagemaker, arts.<br />
Bassum.<br />
Mr. J. P. C. van <strong>de</strong>r Burgh.<br />
'Gezqniiheidscommissie.<br />
A. J. Honoré Metz, apotheker.<br />
Dr. D. VV. <strong>de</strong> Jong, arts.<br />
Castrioum.<br />
Witte Kruis.<br />
Colijnsplaat.<br />
J. J. Wolters, arts.<br />
Culemborg.<br />
Groene Kruis.<br />
Cuyck.<br />
3. van <strong>de</strong>n Broek, arts.<br />
De<strong>de</strong>msvaart.<br />
Th. Ruys, arts.<br />
Bel<strong>de</strong>n.<br />
H. C. M. Bloemen, arts<br />
Dr. J. W. A. Gewin, arts.<br />
Groene Kruis.<br />
Mej. J. C. Ressing.<br />
ïT. L. Winkler Prins, arts.<br />
Délit.<br />
Groene Kruis.<br />
U J Röhner. #?ff&ü<br />
Denekamp.<br />
A. J. Hon<strong>de</strong>link, arts.<br />
Deventer.<br />
Gel<strong>de</strong>rsche Ver. het Groene Kruis<br />
Gezond heidscommissie.<br />
P. Vol<strong>de</strong>rs, apotheker.<br />
Dieren.<br />
J. van E ijk, apotheker.<br />
Leesgezelschap Elck wat wils.<br />
Diever.<br />
A. Léon van Eldik, arts. .<br />
Dinteloord (U.-Hj.<br />
J. M. van <strong>de</strong>n Hoek, arts.<br />
Dinxperlo.<br />
Groene Kruis.<br />
Dirksland.<br />
Groene Kruis.<br />
Doesburg.<br />
Dr. J. Brand, arts.<br />
Doorn (ü).<br />
M. J. van Dam, arts.<br />
Dordrecht.<br />
J. J. Benjamins, arts.<br />
Mr. P. Blussé v. 0ud-Alblas,adv<br />
P. A. Giltay, apotheker.<br />
S. M. Hugo van Gijn. '<br />
Jan Hordijk Jzn.<br />
A. J. Lebrei, fabrikant.<br />
Mr. A. A. Moll, advocaat en proc<br />
T. J. Visser, arts.<br />
Z.-H. Ver het Groene Kruis.<br />
Dubbeldam.<br />
Groene Kruis.<br />
Sehten.<br />
Groene Kruis.<br />
Edam.<br />
J. van <strong>de</strong>r Molen, arts.<br />
Witte Kruis.<br />
E<strong>de</strong>.<br />
Dr. C. A. W. Wéycr.<br />
Eef<strong>de</strong>.<br />
Dr. J, v. d. Hoeven, arts.<br />
Eel<strong>de</strong>*<br />
Dr. A. Hesselink.<br />
Eindhoven.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Elburg.<br />
Groene Kruis.<br />
Eist.<br />
Groene Kruis.<br />
Elslo (Fr.)<br />
Groene Kruis (afd. Makkinga.)<br />
Enkhuieen.<br />
Gezondheidscom missie;<br />
Enschedé.<br />
G. Baurichter, apotheker.<br />
Abr. Ebeling.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
H. Sijtsema, apotheker.<br />
Ezinge (Gr.).<br />
J. A. Schleurholtz, arts.<br />
Garmerwol<strong>de</strong> (Gr.)<br />
J.H.v.Heijningen Nanninga,arts<br />
Geesteren.<br />
Dr. P. E. Bos.<br />
Giessendam.<br />
Groene Kruis.<br />
Ginneken.<br />
Mr. F. Couvée.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Goe<strong>de</strong>ree<strong>de</strong>.<br />
Groene Kruis.<br />
Goes.<br />
C. van Baak, veearts.<br />
J. J. Ochtman.<br />
Gorinchem.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Gorredijk.<br />
G. Zwart, apotheker.<br />
Gouda.<br />
Gezondheidscom missie.<br />
J. Haddérus Oostingh, tandarts.<br />
Dr. A. Montagne, arts.<br />
Gou<strong>de</strong>rak.<br />
Dr. F. Beekenkamp, arts.<br />
Grave.<br />
Het Groene Kruis.<br />
's-Graveland.<br />
Dr. H. Jonker.<br />
Jhr. J. W. Six,' technoloog.<br />
Groningen.<br />
Dr. M. Bolt.<br />
Dr. L. Bouman.<br />
T. E. van Dijk, apotheker.<br />
Groene Kruis.<br />
Dr. H. Kremer, arts.<br />
Mr. L. B. Loh mann, rechter.<br />
Dr. D. <strong>de</strong> Vries Reilingh.<br />
Grouw.<br />
Dr. A. Prins, arts.<br />
Grijpskerk.<br />
Groene Kruis.<br />
Gulpen.<br />
H. L. D. Huppertsz, apotheker<br />
Groene Kruis.<br />
Den Haag.<br />
Prof. Mr. P, J. H. Aalberse,<br />
minister.<br />
A. van An<strong>de</strong>l.<br />
Alg. Apoth. Assist. Bond.<br />
J. J. C. Bakker, apotheker.<br />
Mr. J. H. <strong>de</strong> Bas, advocaat.<br />
Firma F. L. van Beest, apoth.<br />
Dr. A. Binnerts.<br />
J. Blomberg Jr., apotheker.<br />
H. W. Borel, arts.<br />
Mr. P. A. Callenfels, advocaat.<br />
A. Carrière, arts.<br />
Dr. G. D. Collen Tervaert, arts<br />
J. Dijk.<br />
Dr. J. van Dijk.<br />
W. S. A. van Eek, notaris<br />
Dr. D. W. Ekkêr, arts.<br />
Mr. E. F. Enger, Offic. v. .jjusi.<br />
S. G. L. F. Baron van Tridagh.<br />
G. van Gangelen, arts.<br />
Dr. J. R. van Geuns, arts.<br />
Gezon d heidsco mmissie.<br />
Dr. E. W- Goteling Vinnisi ay(s.<br />
C. E. Grasswinkel, arts.<br />
B. M. Gratama, ing. bij <strong>de</strong> Ned.<br />
Ind. Spoorw.-Mij.<br />
Dr. J. <strong>de</strong> Groot, aits,<br />
Dr. O. E. Heinsjus,. arts.<br />
Dr. A. Hendriks, arts.<br />
J. J. Hofman, apotheker.<br />
Mevr. Wed. Dr. P. F. Huizinga,<br />
A. J. van Huffel Jr., apotheker.<br />
Dr. H.M. Hij mans, arts.<br />
Dr. M. Hijmans.<br />
G. P. Ittman, arts.<br />
W. G. J. Jaarsyeld.<br />
L. <strong>de</strong> Jpng^arts. T<br />
Dr. J. 0!" Koch, arts.<br />
Dr. M. van <strong>de</strong>r Koogh,<br />
' Dr. A. A. Korteweg, arts.<br />
It. H. Laverman, apotheker.<br />
H. M: March.<br />
Dr. Adolph Meijer.<br />
J. Morks, uitgever.<br />
A. C. Nairn ing, apotheker. .<br />
Mej. C. Offerhaus, apotheker.<br />
Vereenig. »Ne<strong>de</strong>rl. Fabrikaat'<br />
Groene Kruis.<br />
G. Oosterbaan,inspect. Volksge<br />
J. Oostra, arts.<br />
Mr. C. P. D. Pape.<br />
A. Pleijsier, arts.<br />
Jhr. Dr. N. F. C. Pompe v. Mee<br />
<strong>de</strong>rvoort, arts.<br />
W. C- Reusen, arts.<br />
H. Rolandus Hagedoorn.<br />
Dr. M. Rutgers.<br />
Dr. J. M. W. Scheltema, arts.<br />
J. F. Schill.<br />
J. J. SchoeVers, apotheker.<br />
Dr. P. Schram.<br />
Dr. H. B. Semmelink, arts.<br />
Dr. A. Sikkel,, arts::<br />
Dr. W. v. d. Sloolen.<br />
E. Sijbolts, a.pptii§ker.<br />
J. A. v. d. Tooren, apotheker<br />
Dr. A. Tückermann, arts.<br />
W. D. Val kis, apotheker.<br />
A. Veenhuysen.<br />
Mr. J. D. Verbroek, advocaat,<br />
Vereeniging tot bevor<strong>de</strong>ring cG<br />
Homoeopathic<br />
Dr. H. Verploègh, arts.<br />
Dr. A. Voogd.<br />
G. H. van <strong>de</strong>r Wal, apotheker.<br />
Dr. J. G. Walaardt Sacre.<br />
J. K. W. Weijgers, arts.<br />
Haarlem.<br />
C. J. H. v. d. Broek.<br />
E. S. Frank, arts.<br />
Dr. Ch. A. Götte.<br />
S. W. Hoekstra,. "<br />
Mr. W. H. Hoijer, Off. v. Just<br />
Dr. L. C. Kersbergen, arts.<br />
Dr. H. Kikkert Czn., arts.<br />
M. Mauritz, arts.<br />
Dr. W. E. Merens.<br />
L. C. W. Naessens, arts,<br />
G. Nolst Trenité>eraarH. B. 5<br />
W. Posthumus Meyjes.<br />
J. E. Schalwijk.<br />
Dr. A. E. Ten Oever, arts.<br />
J. C. Ta<strong>de</strong>ma.<br />
R. C. Venema, arts.<br />
J. Waller Zeper, arts.<br />
E. F. Weinberg, arts.<br />
Haarlemmermeer.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Stad Har<strong>de</strong>nberg.<br />
Gezond h e id sco m m i ssie.<br />
Har<strong>de</strong>rwijk.<br />
H. Blanken Jzn., arts.<br />
Hardinxveld.<br />
Groene Kruis.<br />
Battem<br />
Gezondheidscommissie.<br />
He<strong>de</strong>l.<br />
H. Reid, arts.<br />
Heelsum.<br />
Dr. G. W. S. Lingbeek.<br />
Heemste<strong>de</strong>.<br />
C. J. H. van <strong>de</strong>n Broek.<br />
C. J. C. Burkens, arts.<br />
Dr. E. A. H. Droog, arts. !<br />
Mr. J. D. van <strong>de</strong>r Plaats.<br />
's Heer Arendskerke.<br />
H. van Iwaar<strong>de</strong>n, arts.<br />
Heerenveen.<br />
Mr. W. H. <strong>de</strong> Grgeye.<br />
Heer Hugo "Waard-<br />
Witte Kruis.<br />
Heerlen.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
H. G. Enklaar, arts.<br />
Hees-(bij Nijmegen).<br />
Mevr. M. Wieseman.<br />
Heinenoord.<br />
A. <strong>de</strong> Reus, arts,<br />
Den Hel<strong>de</strong>r.<br />
Dr. J. M. A. J. W. *on Freitag<br />
Drabbe.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Witte Kruis.<br />
Hellen doorn.<br />
Dr. B. J. Vos, arts.<br />
Hendrik-Ido-Ambacht.<br />
D. J. Kamberg, arts.<br />
's Hert 3genboson. ' *<br />
H. van Bier, apotheker<br />
Mr. A. A. Cnopiüs, Off,v.J ustiti«<br />
G szondheidscom missie.<br />
,Dr. G Romijn,insp.v.d. Volksgea
Heus<strong>de</strong>n.<br />
(gezondheidscommissie.<br />
Heythuizen.<br />
JD D. Smits, arts.<br />
Hillegersberg.<br />
D. Heineke, arts.<br />
Groene Kruis.<br />
Hilversum.<br />
Mevr. Tienstra—ten Seldam,<br />
apotheker.<br />
A. J.v.Heeuiskerk Düker, apoth<br />
Mevr. C. VY. C v, d. Meulenv.<br />
Manen.<br />
Dr. M. Niemeijer, art».<br />
Dr. P. A. I. J. Muysink.<br />
Dr. B. J. H. StieleV.<br />
Jhr. H. Trip, Jr.<br />
| Prof. P. van <strong>de</strong>r Wielen.<br />
Hoek (Zeeland.<br />
A. J.'Deyer, arts.<br />
Hoofddorp.<br />
• Dr. J. ï^anninga, arts.<br />
Hoogeveen.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
J. R. Meijeringh, arts.<br />
Hoogezand.<br />
Gezond heidscommissie.<br />
Hoogkerk.<br />
Groene Kruis.<br />
Hoorn.<br />
Dr. H. P. Kortebos.<br />
Huis ter Heij<strong>de</strong> Jäij TJtracht)<br />
Dr. F. A. K. Rombach.<br />
Hui zum (Fr.)<br />
Groene Kruis. -<br />
Dr. W. Sinninglte Damsté, arts.<br />
Hulst.<br />
Gezondheidscommissie<br />
J. A. van Lierop, arts.<br />
Kampeni<br />
jP. Butter, arts.<br />
[Het Groene Kruis.<br />
Katwijk.<br />
J. Huetingh, arts.<br />
'H. E. <strong>de</strong> Kuiter Zijlker, arts.<br />
Dr. A. J. v. vYalsem, arts.<br />
Kethel (Z.H.)<br />
G. Sauer, arts.<br />
Kl un <strong>de</strong> rt.<br />
Dr. B. J. Holster.<br />
Koog a. d. Zaan.<br />
M. Scheele.<br />
KoUum (Fr-).<br />
Di\ <strong>de</strong> Jager.<br />
B"5rtgene.<br />
,. G. Gel<strong>de</strong>rman, arts.<br />
Groene Kruis,<br />
Kou<strong>de</strong>kerk<br />
A. v. d. Bijl.<br />
Krabbendijke.<br />
f H. Hon<strong>de</strong>link, arts.<br />
Krimpen a. d. IJael.<br />
ÎW. M. Blom, arts.<br />
- Krommenie.<br />
! Witte Kruis.<br />
Kruiningen.<br />
F. D. Kolff van Oosterwijk, arts<br />
Liage Zwaluwe.<br />
D. Dooremans, arts.<br />
Laren (N.-H.)<br />
K. T. A, Lommei, arts<br />
• Mej. A. J. Westerling, apoth.<br />
Leek.<br />
Groene Kruis.<br />
Leeuwar<strong>de</strong>n.<br />
Groene Kruis.<br />
*Mr. A. Menalda Hz.<br />
Dr. J. A. Borner, avis.<br />
Dr. F. 'van Setter»'..<br />
W. C. C. ten Velthuys, arts.<br />
Leenwen bij Tiel.<br />
Dr A. W. van Haagço.<br />
Lei<strong>de</strong>n<br />
Dr. H. J. M. Boon acker, arts.<br />
J. P. A. Brand, tandarts.<br />
: Mej. J. L. van <strong>de</strong>n Brink.<br />
Mr. A van <strong>de</strong>r Eist, ambt. O. M.<br />
, J. G. van Es, arts.<br />
Gezondheidscommissie. ;<br />
Prof. Dr. j . van <strong>de</strong>r Hoeve.<br />
Prof. dr. L. van_ItaUifi.<br />
Jac. J. <strong>de</strong> Jong.<br />
ïrof. Dr. P. Th. L. Kan.<br />
,D.r. M. P. Kingma Bolijes.<br />
C. F. Koek.<br />
Freule Panthaleon Baronnesse v.<br />
f Eek.<br />
[Dr. J. R. F.. Rassers, arts.<br />
[Dr. M. N. Boegholt, arts. ••:<br />
fff. F. Suermondt, artsijü^i<br />
P. Veldhuisen, arts.'<br />
'rof. Dr. J. H Zaaijeiv<br />
Lexmond.<br />
P. Bon, arts.<br />
De Lier.<br />
Groene Kruis.<br />
P. van <strong>de</strong>r Marel, arts.<br />
Lisse.<br />
D. Blok. arts.<br />
Lith.<br />
J. Wîegersma, arts.<br />
Lochern.<br />
J. A. ten Bokkel Uuinink, arts.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
ï)r. H. J. Oflerhaus.<br />
Loenen a. d. Veoht<br />
L- L. Posthuma, arts. -<br />
Loosduinen.<br />
Dr. A. Detmik.<br />
Dr. H. A. Gerritsen.<br />
H. A. N. Veclitman, arts.<br />
Losser.<br />
J. G. Fre<strong>de</strong>riks, arts.<br />
Lunteren.<br />
Dr. W. C. Kimmijser, arts.<br />
Maastricht.<br />
Mr. Kneepkens, Oftic. v. Just.<br />
A. H. Schmedding, arts.<br />
Makkum.<br />
E. Heekman, apoth.<br />
Markeloo<br />
J. S. B. Waiirooij, arts.<br />
Meerkerk.<br />
Dr. C. Spijkerboer, arts.<br />
Me<strong>de</strong>mblik.<br />
Witte Kruis.<br />
Meppel.<br />
Ftrma Broca<strong>de</strong>s en Stheeraan.<br />
Dep. Mij. lot Nut van't Algemeen<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Mid<strong>de</strong>lburg.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
L. K. v. d. Harst J. Jzn., apoth.<br />
J. P. van <strong>de</strong>r Morel, kapt. apoth<br />
M. J. Pienbroek, mil. apoth.<br />
Mid<strong>de</strong>lbars is.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Mid<strong>de</strong>lie-<br />
Witte Kruis.<br />
Midwoud.<br />
Witte Kruis.<br />
Molenaarsgraaf.<br />
pr. J. dO Konink.<br />
N e e rlan gbro e k.<br />
Dr. Coenraadts JMe<strong>de</strong>rve.en.<br />
Ter Neuzen.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Dr. Th. vau Pienbroek.<br />
Niehove,<br />
Groene Kruis.<br />
Nieuwendam.<br />
P. J. J. Honig, arts.<br />
Nieuwe Tonge.<br />
C. van Gel<strong>de</strong>r, arts.<br />
Nieuwvennep.<br />
C. Hemmes, arts.<br />
Hieuw ol<strong>de</strong>.<br />
Dr. H. H. F. Bekeukamp, arts.<br />
Nieuw-We er ding e.<br />
Groene Kruis.<br />
Noordwijk.<br />
I L. Graaf van Limburg Stirum.<br />
Noord- Sc harw ou<strong>de</strong>.<br />
| Witte Kruis.<br />
Numansdc rp.<br />
C. Flohil, arts.<br />
Nunspeet.<br />
Dr. J. Schut, arts.<br />
Nijehorne.<br />
Dr. M. J. Visser, arts.<br />
Nijmegen.<br />
Dr. J. Haspels.<br />
J. W. Hoefïehnan, arts.<br />
Dr. W. J. Koltf.<br />
F. C. J. Kroesen, arts.<br />
P. Leen<strong>de</strong>rtz.<br />
L. H. Leopold.<br />
G. Ph. G. Moeijs.<br />
G. J. W. Rosenkranz.<br />
W. F. A. Wijnen, tandarts.<br />
Oegstgeest.<br />
Dr. P. S. R. Kosters, arts.<br />
Oene.<br />
Groene Kruis.<br />
Oisterwijk.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Dr. A. J. van <strong>de</strong>n Heuvel.<br />
Ol<strong>de</strong>kerk,<br />
Groene Kruis.<br />
Ommen.<br />
Dr. C. J, Warnsinck, ans.<br />
Oostburg.<br />
Dr. C. Prey Jr., apotheker<br />
Oost- en *West Souburg.<br />
C. K. Plugge, arts.<br />
Oosterend (bjj Snetk).<br />
Groene Kruis.<br />
Oosterzee.<br />
W. Fortuin, arts.<br />
R. E. Wierenga, arts.<br />
Oost-Xapelïe (Z).<br />
W. Bal, arts.<br />
Oostzaan.<br />
Witte Kruis.<br />
Opperdoea.<br />
Witte Kruis.<br />
Oss.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Ouddorp (Flakkee).<br />
P. Greup, arts.<br />
Ou<strong>de</strong>rkerk a jd. Amstel.<br />
M. Eeftinck'Schattenkerk, arts.<br />
Oud-Karspel.<br />
J. G. Vogelenzang, arts.<br />
O verve en.<br />
Witte Kruis,.<br />
Fapendrecht.<br />
Dr. E. Brandts, arts.<br />
Frincenbage.<br />
Dr. M. Batenburg, arts.<br />
P arme rend.<br />
K. van Giffen, apotheker.<br />
B, H. Jürgens, apotheker.<br />
Dr. J. J. Maats. ' ;<br />
Fufcten a d- Veluwe.<br />
M. C. G. Mid<strong>de</strong>lburg, arts.<br />
Puttershoek.<br />
Groene Kruis.<br />
Raamsdonksveer-<br />
B. Knaap, arts.<br />
Eauwerd.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Reeuwijk (bij Gouda).<br />
J- M. van Staveren, arts.<br />
Benkum.<br />
Groene Kruis.<br />
Dr. A. Schuld.<br />
Bhoon.<br />
Groene Kruis. 7^*<br />
Rhijnsburg.<br />
H. G. Jonker, arts.<br />
Rid<strong>de</strong>rkerk.<br />
C. H. Nijkamp, arts.<br />
Rockanje.<br />
Groene Kruis.<br />
D. F. Gróeneivoud, arts,<br />
Mr. J. D. E. Rainbonnet.<br />
Roermond.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
F. A..Haan, apotheker.<br />
Dr. H. J, Herten.<br />
Dr. H. J. Hoving.<br />
Jhr. Mr. Louis Michiels v. Kessentch.<br />
Th. Paulussen, officier v. gez.<br />
Rozendaal.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Rosmalen.<br />
Dr. W. P. J. Hoogveld, arts.<br />
Rotterdam.<br />
J. van Assen Jr.,-arts.<br />
J. Beker, apotheker.<br />
Mr. A. C. v. Blomroestein.<br />
| Mr.J.L.F. Böhtlingk.subst.-off.<br />
v. justitie.<br />
I Mr.W.P. R.Bouinan, off. v.just.<br />
| A. S. Briedé.<br />
D. H. Brinkhorst, arts.<br />
P. van DiTÏéwiju, arts.<br />
Dr. J. M. Dut'ilh, arts.<br />
I R. Geel, arts.<br />
C. Groenewegen, arts.<br />
Mr. H. W. AI. van Heiten, rechter<br />
in <strong>de</strong> arr. rechtbank<br />
Mr. J-..{"_. J. W. Hermans, subst.<br />
offic. van justitie.<br />
J. <strong>de</strong> Jongh. arts.<br />
Mr. S. E. J. M. van Lier, subst.<br />
offic. van justitie.<br />
J. H. M. Luiz.<br />
J. L. J. M. Maas, apotheker.<br />
Dr. G. H. Moll van Charante.<br />
Dr. L. B. <strong>de</strong> Monchy, arts.<br />
Dr. D. Neur<strong>de</strong>nberg, arts.<br />
Dr. R. P. Offringa, arts.<br />
J. C. Pelle, apotheker.<br />
Mr. J. Polman, subst. offic. van<br />
justitie.<br />
Mr. A. Rombach, subst. offic.<br />
van justitie.<br />
Dr. M. B. Romeny, arts.<br />
H. van Roijen, arts.<br />
Mej. G. M. Rueb.<br />
Rij ks-Serumiurujn ting.<br />
Van Scliaick & Baijon.<br />
P. Schrameier Verbrugge.<br />
Dr. P. Spaapen, arts.<br />
C. L.W. Stutterlieirn, apotheker.<br />
Mr. L. R. Telling.<br />
Dr. E. C. Tuinsing. ,<br />
Dr. P. Â. Vos, apotheker.<br />
A. Willemse, arts.<br />
V. Winkler Prins, arts.<br />
B. J. A Wolfson, arts.<br />
K. J.Wîjlacker, dir. ziekenfonds.<br />
A. J. Wijnne.<br />
Mr. J. Wijn veldt, s übst, officier<br />
van justitie.<br />
H. C. Zeelt, apotheker.<br />
J. M. Zin dl er, apotheker.<br />
D. J. tó.<br />
Rozenburg.<br />
Groene Kruis.<br />
Rumpen iL.)<br />
G.J. W. ten Bals, arts.<br />
Ruurlo.<br />
H. W. C. E. Hofste<strong>de</strong>, arts.<br />
De Rijp.<br />
P. M. S. van Leeuwen, arts.<br />
Russen.<br />
Groene Kruis.<br />
Rijswijk.<br />
Dr. C. van <strong>de</strong>r Sluijs, arts.<br />
Santpoort.<br />
J. W. Bokhoven, apoth. Prov.<br />
Ziekenhuis.<br />
Sas van Gent.<br />
J. F. Timmermans, artsv J<br />
Sassenheim.<br />
Dr. P. le Grand.<br />
Schaesberg.<br />
A. H. Claesssens, apotheker.<br />
Schagen.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Scbarmer (gem. SlochterenJ<br />
H. J. Fockens, arts.<br />
Scheveningen.<br />
C. van Altena, arts.<br />
W. A. Asman, arls.<br />
J. E. Brouwer, arts<br />
J. van Buurcn, apotheker.<br />
M. <strong>de</strong>n Heijer, apotheker.<br />
Dr. F. Lycklema à Nijeholt.<br />
Dr. C. Oorthuya.<br />
J. A. van Vlier, arts.<br />
Dr. Westerman, arts.<br />
Schiedam-<br />
J. H. Evers, apotheker.<br />
Schiermonnikoog.<br />
J. S. Beekhuis, arts.<br />
Schiplui<strong>de</strong>n.<br />
Groene Kruis.<br />
Sehoondijke.<br />
Groene Kruis.<br />
Schoonhoven.<br />
J. Groesbeek, arts.<br />
Schoorl.<br />
Witte Kniis.^,. ><br />
Sleen (Dr ).<br />
Groene Kruis.<br />
F. A. van Reemst, arts.<br />
Sliedrecht.<br />
F. J. v. d. Berg, apotheker.<br />
Dr. H. D. <strong>de</strong> Boer.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Groene Kruis.<br />
Dr. A. Prins <strong>de</strong> Baat, arts.<br />
D. Zijp, arts.<br />
Sloten. iN.H.)<br />
Mej. F. Con, apotheker.<br />
Sneek.<br />
B. J. Boerrigter, apotheker.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Soest-<br />
Het Gemeentebestuur.<br />
H. P. Schoonenbeek, arts.<br />
S p aam dam.<br />
F. Nije, arts.<br />
Spanbroek.<br />
Dr.G.C.v. Balen-Blanken Jr. art<br />
Speckholzerhei<strong>de</strong>.<br />
M. Retera, arts.<br />
Steenwijk.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Stiens.<br />
H. Hooghoudt, a;-ts.<br />
Stompetoreri (N.-H.)<br />
Witte Kruis.<br />
Streefkerk.<br />
Groene Kruis.<br />
Tem aard-<br />
Groene Kruis.<br />
Terwol<strong>de</strong>.<br />
Dr. A. L. Nolst Trtnité*.<br />
Tilburg.<br />
M. J. M. Bijvoet, apotheker.<br />
Th. N. Cloosterhuis, apoth.<br />
Tolbert (Gr.)<br />
Dr. B. J. <strong>de</strong> Haan.<br />
Twisk (N.-H.)<br />
Witte Kruis.<br />
Ubbergen.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
o en (N.-B.)<br />
Dr. P. F. A. Peters, arts.<br />
TJithoorn.<br />
Witte Kruis.<br />
Utrecht.<br />
Dr. J. H. G. Carstens.<br />
Dr. N. M. Josephus Jitta.<br />
Dr. B. Freri-chs, arts.<br />
Gem. Genee k. Dienst.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
J. Grijns, arts.<br />
W. G. <strong>de</strong> Haas, arts.<br />
Dr. J. Hartog, arts.<br />
Prof. Dr. B. J. Kou wer.<br />
Dr. L. T. van Lelyveld, arts.<br />
Dr. E. H. B. van Lier.<br />
Dr. J. Lorié.<br />
H. R. Marius.<br />
P. E. A. M usque tier.<br />
Mej. M. Myers.<br />
H. Offerhaus, arts.<br />
Prof. C. A. Pekelharing.<br />
Pharmaceutisch Laboratorium.<br />
Dr. Y. A. Popta, arts.<br />
Dr. Remijnse, arts.<br />
E. van Schaik.<br />
Prof Dr. C. H. H. Spronck.<br />
Prof. Dr. H. Wefers Bettink.<br />
Dr. L. W.,H. C. Werndly, art<br />
Vaassen.<br />
Groene Kruis.<br />
G. G. Win<strong>de</strong>raüller, arts.<br />
Valkenswaard.<br />
Groene Kruis<br />
Voreseveld.<br />
Dr. E. J. A. Meister.<br />
Veen {.bij Heus<strong>de</strong>n).<br />
J. E. Schmitz, arts.<br />
Veendam.<br />
W. Boer, notaris. • ••.#}& %<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Dr. Th. Tjabbes, arts.<br />
Veere.<br />
G ezoD d heidsco m missie.<br />
Velp (bij Arnhem.)<br />
Dr. A. S. <strong>de</strong> Bruijn.<br />
Gezondheidscommissie.<br />
Mej. A. M. van Meerten.<br />
Dr. R. Piekema, arts.<br />
Mr. L. H. D. baron <strong>de</strong> Vos t<br />
Ne<strong>de</strong>rveen Cappel.<br />
Dr. A. v. d. Willigen, arts.<br />
Veenhuizen.<br />
M. <strong>de</strong> Heer Klots, arts 1<br />
Vianen.<br />
H. J. Thorbecke, arts.<br />
Vinkeveen.<br />
S. Bijlsma.<br />
Vlaardingen. i •
No. 3. MAART t«2ü. OPLAAG 6400 EXEMPLAREN, VEERTIGSTE JAARGANG.<br />
Maandblad uitgegeven door <strong>de</strong> Vereeniging<br />
TEGEN! DE KWAKZALVERIJ<br />
on<strong>de</strong>r Redactie van H. VAN GELDER.<br />
Bestuur <strong>de</strong>r Vereeniging : MR, P. W. DE KONING, Advocaat te Amsterdam, VOORZITTER; E. J. ABRAHAMS, Arts te Amsterdam;<br />
MR. W. P. R BOÜMAN, Officier vau Justitie te Rotterdam; MR. A. A. CNOPIUS, Advocaat-Generaal bij het Gerechtshof te<br />
's-Hertogenbosch; MR. A. VAN DER ELST, Ambtenaar van het O. M. bij het Kantongerecht te Lei<strong>de</strong>n; Ds.F. O.FLEISCHER, Doopsgez.<br />
Predikant te Winterswijk; O NANNES GORTER, Journalist te Alkmaar; MR. A. LIND, Advocaat te Amsterdam; Mej. J. O RESSING<br />
te Bel<strong>de</strong>n; J. VAN RIEL, Dir. Mil. Apotheker, Directeur van het Rijks Magazijn van Geneesmid<strong>de</strong>len te Amsterdam; DR. G. KOMIJN,<br />
Inspecteur van <strong>de</strong> Volksgezondheid te ''s-Hertogeriboseh; W. BINNENDIJK, Arts te Amsterdam, SECRETARIS-PENNINGMEESTER.<br />
Ie<strong>de</strong>r Lid ontvangt één Exemplaar van het Maandblad en heeft recht op hoogstens 10 Exemplaren ter gratis verspreiding.<br />
LID DER VEREENIGING is ie<strong>de</strong>r die haar doel helpt bevor<strong>de</strong>ren<br />
en een Contributie betaalt van / 3.—.<br />
Adres voor <strong>de</strong> REDACTIE van het Maandblad bij <strong>de</strong>n Redacteur,<br />
A.M8TEL 102 te Amsterdam ; voor het BESTUUR DER VEREENIGING<br />
en voor AANGIFTE van LEDEN en ABONNÉS bij <strong>de</strong>n Secretaris-<br />
Penningmeester W. BINNENDIJK, Arts, MARNIXSTRAAT 368, AMSTERDAM,<br />
bij wien ook losse exemplaren van het Maandblad moeten wor<strong>de</strong>n aangevraagd.<br />
INHOUD:<br />
Hoofdartikel: Vrije uitoefening van <strong>de</strong> geneeskunst.<br />
Berichten: De zieke weet niet waardoor hij beter<br />
wordt.<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van v.e rschillen<strong>de</strong>n aard:<br />
Potter's geneesmid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> asthma, — Valda-Pastilles2 —<br />
De Witt's nier- en blaasiillen.<br />
Rechtszaken: Eilers.<br />
Correspon<strong>de</strong>ntie.<br />
Feuilleton : De hoogste wetenschap. (Maxima Doctiina).<br />
Vrije uitoefening van <strong>de</strong> geneeskunst.<br />
Bij Kon. Besluit van 31 Juli 1917 werd ingesteld<br />
een e Commissie van on<strong>de</strong>rzoek, welke zou moeten<br />
nagaan hoe <strong>de</strong> wettelijke bepalingen betreffen<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
uitoefening <strong>de</strong>r geneeskunst zou<strong>de</strong>n moeten lui<strong>de</strong>n,<br />
indien <strong>de</strong> bevoegdheid tot uitoefening <strong>de</strong>r geneeskunst<br />
niet meer afhankelijk gesteld wordt van het<br />
met goed gevolg afgelegd arts-examen.<br />
Benoemd wer<strong>de</strong>n in <strong>de</strong>ze commissie tot lid en<br />
voorzitter mr. S. van Houten, tot le<strong>de</strong>n prof. mr<br />
J. A. van Hamel. mr. R. O. van Holthen tot Echten,<br />
mr. J. W. M. Bosch van Oud-Amelisweerd en prof.<br />
mr. D. Simons; tot secretaris mr. B. E<strong>de</strong>rsheim,<br />
advocaat te 's-Gravenhage.<br />
Voorts werd ingesteld eene Commissie van On<strong>de</strong>rzoek<br />
naar <strong>de</strong> doeltreffendheid van <strong>de</strong> door <strong>de</strong><br />
niet wettelijk toegelaten beoefenaren <strong>de</strong>r geneeskunst<br />
toegepaste geneeswijze, en naar <strong>de</strong> door <strong>de</strong>ze<br />
verkregen resultaten.<br />
In die commissie wer<strong>de</strong>n benoemd: tot lid en<br />
voorzitter prof. dr. K. A. Pekelharing ; tot le<strong>de</strong>n<br />
prof. dr. H. J. Laméris, dr. D. Schermers te Zeist,<br />
dr. J. H. Schuurmans Stekhoven te Utrecht, dr.<br />
P. N. van Spanje, te Amsterdam, prof. dr. Hector<br />
Treub, dr. J. K. A. Wertheim Salomonson, prof.<br />
dr. K. Winkler en prof. dr. D. P. C. Zeeman te<br />
Amsterdam ; tot secretaris <strong>de</strong> heer W. Storm van<br />
Leeuwen, arts te Utrecht.<br />
De laatstgenoem<strong>de</strong> Commissie was reeds in het<br />
begin van 1919 met haar taak gereed en bracht<br />
een rapport uit, waarvan wij <strong>de</strong> voornaamste conclusie<br />
hier nog eens laten volgen :<br />
»Gp grond van <strong>de</strong> uitkomsten van een zeer uitgebreid<br />
on<strong>de</strong>rzoek komt <strong>de</strong> commissie tot <strong>de</strong> conclusie,<br />
dat <strong>de</strong> resultaten geenszins steun gevenoaan<br />
hen, die meenen dat uitoefening van <strong>de</strong> geneeskUust<br />
zon<strong>de</strong>r wetenschappelijke voorbereiding in het<br />
belang van <strong>de</strong> menschheid mag wor<strong>de</strong>n aangera<strong>de</strong>n.<br />
De wettelijke onbevoeg<strong>de</strong>n, wier geneeswijzen en<br />
<strong>de</strong> daarme<strong>de</strong> verkregen resultaten <strong>de</strong> commissie<br />
heeft kunnen nagaan, waren niet in staat <strong>de</strong> zieken<br />
die zij behan<strong>de</strong>l<strong>de</strong>n, te beoor<strong>de</strong>elen. In <strong>de</strong> meeste<br />
gevallen ging <strong>de</strong> ziekte, ondanks hun behan<strong>de</strong>ling,<br />
voort, en waar verbetering werd waargenomen, kon<br />
<strong>de</strong>ze, op enkele uitzon<strong>de</strong>ringen na, niet op goe<strong>de</strong>n<br />
grond aan <strong>de</strong> bijzon<strong>de</strong>re behan<strong>de</strong>ling van <strong>de</strong>n onbevoeg<strong>de</strong><br />
wor<strong>de</strong>n toegeschreven. Van nieuwe, tot<br />
verrassen<strong>de</strong> uitkomsten la<strong>de</strong>n<strong>de</strong> geneeswijzen is niet<br />
het allergeringste gebleken."<br />
Van <strong>de</strong> eerstgenoem<strong>de</strong> Commissie is thans ook<br />
het verslag publiek gemaakt.<br />
Een conclusie omtrent het al of niet wenschelijke<br />
van <strong>de</strong> meer<strong>de</strong>re vrijheid in <strong>de</strong> uitoefening <strong>de</strong>r geneeskun<strong>de</strong><br />
is daarin niet opgenomen, wat ons wel<br />
verwon<strong>de</strong>rt, daar juist drie le<strong>de</strong>n dier Commissie,<br />
<strong>de</strong> zaak, waar het om gaat, aan het rollen hebben<br />
gebracht.<br />
Het verslag luidt aldus :<br />
De commissie onthoudt z*ch van het uitspreken<br />
van een eigen oor<strong>de</strong>el over <strong>de</strong> vraag, of <strong>de</strong> verlang<strong>de</strong><br />
meer<strong>de</strong>re vrijheid in <strong>de</strong> uitoefening <strong>de</strong>r geneeskunst<br />
al dan niet gewenscht is. Zij is, geheel<br />
overeenkomstig <strong>de</strong> haar gegeven opdracht, bij <strong>de</strong><br />
samenstelling van haar ontwerp uitgegaan van <strong>de</strong><br />
veron<strong>de</strong>rstelling, dat die vrijheid behoor<strong>de</strong> te wor<strong>de</strong>n<br />
toegekend en heeft ook <strong>de</strong> Memorie van Toelichting<br />
in dien gedachtengang opgesteld, zon<strong>de</strong>r<br />
daarbij een uiteenzetting van eigen standpunt te<br />
willen geven.<br />
Een advies over <strong>de</strong> quaestie van <strong>de</strong> vrije uitoefening<br />
<strong>de</strong>r geneeskunst is van haar niet gevraagd<br />
en wordt door haar niet gegeven.<br />
Het wetsontwerp stelt voor in <strong>de</strong> wet regelen<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> uitoefening <strong>de</strong>r geneeskunst o.m. in te voegen<br />
aan :<br />
Artikel 17a. Het is aan ie<strong>de</strong>r, die niet in het<br />
bezit is van een bewijs van bevoegdheid volgens<br />
<strong>de</strong> wet, verbo<strong>de</strong>n :<br />
a. vergiften en bedwelmen<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len voor te<br />
schrijven ;<br />
b. <strong>de</strong> verloskun<strong>de</strong> uit te oefenen ;<br />
c. inentingen te doen ;<br />
Geplaatste bijdragen en on<strong>de</strong>rzoekingen van kwakzalversmid<strong>de</strong>len én<br />
spécialités wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>sverlangd gehonoreerd.<br />
Het nadrukken van artikelen uit dit blad is niet alleen geoorloofd<br />
doch wordt zelfs dringend verzocht.<br />
'<br />
ABONNEMENTSPRIJS, Franco per post per jaar ƒ 1.25.<br />
d. heelkundige operatiën te verrichten ;<br />
e. syphilis, gonorrhoë of zachten sjanker te behan<strong>de</strong>len.<br />
Artikel 17b. An<strong>de</strong>re genees- of heelkundige raad<br />
of bijstand kan zon<strong>de</strong>r bewijs van be voegheid wor<strong>de</strong>n<br />
verleend. Zij, die daarvan een bedrijf wen-.<br />
sehen to maken, zijn verplicht bij <strong>de</strong>n inspecteur<br />
<strong>de</strong>r volksgezondheid van het district, waarin zij<br />
wonen of zich met <strong>de</strong>r woon vestigen, vóór het<br />
begin <strong>de</strong>r uitoefening van dat bedrijf, eene verklaring<br />
in te leveren, inhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> :<br />
a. hun naam en voornamen, alsme<strong>de</strong> dagteekening<br />
en plaats hunner geboorten;<br />
b. <strong>de</strong>n omvang waarin zij het bedrijf wenschen<br />
uit te oefenen;<br />
c. <strong>de</strong> voorbereiding die zij hiervoor hebben genoten.<br />
^<br />
De inspecteur geeft van <strong>de</strong> inlevering <strong>de</strong>zer verklaring<br />
een door hem gedagteekend en on<strong>de</strong>rtee^kend<br />
bewijs af.<br />
Binnen acht dagen daarna geeft <strong>de</strong> verkrijger<br />
van <strong>de</strong> verklaring, on<strong>de</strong>r overlegging daarvan aan<br />
<strong>de</strong>n burgemeester zijner woonplaats en aan dien<br />
<strong>de</strong>r plaats, waarin hij zijn praktijk uitoefent, kennis<br />
dat hij haar heeft aanvaard.<br />
Artikel 17c. Zij zijn on<strong>de</strong>rworpen aan <strong>de</strong> verplichtingen,<br />
bij <strong>de</strong> artt. 6 en 8 aan <strong>de</strong>n geneeskundigen<br />
opgelegd.<br />
Zij geven aan <strong>de</strong> ambtenaren van het staatstoezicht<br />
op <strong>de</strong> volksgezondheid alle door hen gevraag<strong>de</strong><br />
inlichtingen omtrent <strong>de</strong> uitoefening van<br />
hun bedrijf.<br />
Artikel 17d. Zij geven van het in behan<strong>de</strong>ling<br />
nemen van personen, van wie zij weten of re<strong>de</strong>lijkerwijze<br />
kunnen vermoe<strong>de</strong>n dat zij <strong>de</strong>n leeftijd van<br />
achttien jaren nog niet hebben bereikt, binnen zes<br />
uren kennis aan <strong>de</strong>n Inspecteur van <strong>de</strong> Volksgezondheid<br />
in het district, waarin zij wonen.<br />
Artikel 17e. Zij zijn bij <strong>de</strong> uitoefening van hun<br />
bedrijf verplicht te han<strong>de</strong>len naar hun besta weten<br />
en vermogen.<br />
Zij zullen, ter uitsluiting van hunne burgerrechtelijke<br />
en strafrechterlijke verantwoor<strong>de</strong>lijkheid wegens<br />
<strong>de</strong> gevolgen van <strong>de</strong>n door hen verleen<strong>de</strong>n<br />
raad of bijstand, geen beroep kunnen doen gel<strong>de</strong>n
op gemis of onvolledig bezit van <strong>de</strong> volgens <strong>de</strong> wet<br />
van geneeskundigen gevor<strong>de</strong>r<strong>de</strong> kennis of bekwaamhe<strong>de</strong>n,<br />
voor ^zoover zij re<strong>de</strong>lijkerwijze zich ervan had<strong>de</strong>n<br />
moeten onthou<strong>de</strong>n raad of bijstand te verleenen<br />
of bij let verleenen daarvair behoorlijke maatregelen<br />
had<strong>de</strong>n moeten nemen, tenein<strong>de</strong> in genoemd<br />
gemis of onvolledig bezit te voorzien.<br />
Aan <strong>de</strong> Memorie van Toelichting is het volgen<strong>de</strong>,<br />
ontleend :<br />
' Tegenover het stelsel <strong>de</strong>r wet van 1865 met haar<br />
onbeperkt, doch niet ir. werkelijkheid doorgevoerd<br />
én gehandhaafd algemeen verbod, verdient een e<br />
beperkte, uitsluiten<strong>de</strong> bevoegdheid vän <strong>de</strong> wettelijk<br />
bevoegd verklaar<strong>de</strong>n <strong>de</strong> voorkeur.<br />
Van dit hun voorbehou<strong>de</strong>n gebied zullen alle<br />
andéren zich streng moeten onthou<strong>de</strong>n; overtredingen<br />
zullen bij <strong>de</strong>n strafrechter wor<strong>de</strong>n vervolgd.<br />
Daarnevens blijven <strong>de</strong> vervolgingen wegens bebedriegelijke<br />
han<strong>de</strong>lingen en letsel door schuld of<br />
nalatigheid.<br />
Voorzoover zij zich echter aan zoodanige vergrijpen<br />
niet schuldig maken en blijven buiten het<br />
bovemgenoem<strong>de</strong> voorbehou<strong>de</strong>n gebied, zullen <strong>de</strong><br />
ongediplomeer<strong>de</strong>n zich vrijelijk kunnen—bewegen.<br />
FEUILLETON.<br />
Oe hoogste wetenschap.<br />
(MAXIMA DOCTRINA.)<br />
Ik zeg maar: er zijn nog tal van goe<strong>de</strong> menschen<br />
op <strong>de</strong> wereld, menschen die zich moeite en opoffering<br />
getroosten om an<strong>de</strong>ren gelukkig te maken. Nu mogen<br />
philosofen en pessimisten praten van dit „aardsche<br />
tranendal", er zijn dan gelukkig toch ook nog men<br />
sehen die er spéciaal hun werk van maken om die<br />
trahen te drogen, en dat is een troost.<br />
U moet maar eens ziek zijn, ot <strong>de</strong>nken dat een<br />
ziekte U te pakken heeft en men komt U vertellen dat<br />
U voor een paar gul<strong>de</strong>ns weer zoo lekker als kip kunt<br />
wor<strong>de</strong>n. Tien <strong>tegen</strong> één dat U <strong>de</strong>n persoon die het U<br />
zegt al een engel zult vin<strong>de</strong>n. En komt U dan bij <strong>de</strong>n<br />
won<strong>de</strong>rmensch, <strong>de</strong>n won<strong>de</strong>rdoener die het in zijn macht<br />
heeft, <strong>de</strong> ziekte met een zalfje, een smeerseltje of een<br />
drankje te overwinnen en te doen verdwijnen, U geeft<br />
graag een paar rijksdaal<strong>de</strong>rs in plaats van gul<strong>de</strong>ns,<br />
dat is zeker. Maar nog zeker<strong>de</strong>r is het dat TJ liever<br />
niét naar een dokter gaat, naar iemand die door jaren<br />
studie op <strong>de</strong> hoogte is van ziekten en kwalen van het<br />
menschelijk lichaam. Neen dat doet U en velen met<br />
U niet. Neen, U en die velen, gaan liever naar iemand<br />
die totaal niet gestu<strong>de</strong>erd heeft, die niets weet van <strong>de</strong><br />
ziekten enz. maar die zich toch vóór doet alsof hij<br />
veel weet en in 't bijzon<strong>de</strong>r met Uw ziekte békënd is, én<br />
<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len heeft om die ziekte te bestrij<strong>de</strong>n en Ute<br />
genezen, U gaat naar een kwakzalver. Eerst na vele<br />
gel<strong>de</strong>lijke opofferingen en voor genezing te laat, begrijpen<br />
<strong>de</strong> menschen die zich aan kwakzalvers toevertrouwen,<br />
dat zij toch beter naar een dokter had<strong>de</strong>n<br />
kunnen gaân, maar helaas, <strong>de</strong> dokter kan <strong>de</strong> menschelijke<br />
ruïne niet meer red<strong>de</strong>n .en het ein<strong>de</strong> is <strong>de</strong> dood".<br />
Een onzer lezeressen schreef mij via <strong>de</strong> Redactie het<br />
volgen<strong>de</strong> :<br />
Zeergeleer<strong>de</strong> Heer Memento.<br />
Ik ben zoo vrij U een brochure te zen<strong>de</strong>n, met<br />
verzoek die aandachtig te lezen, en mij dan even<br />
te mel<strong>de</strong>n wat Uw opinie is over het in dat boekje<br />
beschrevene.<br />
Is het ook kwakzalverij, dan zal ik:*n%seij
miet zon<strong>de</strong>r meer aan een ie<strong>de</strong>r vrij te laten, en<br />
welke daarom aan <strong>de</strong>n niet-geneeskundige wor<strong>de</strong>n<br />
verbo<strong>de</strong>n, voorzoover hij daartoe niet door eene<br />
wettelijke bepaling wordt bevoegd verklaard.<br />
Hierop doelt het aan art 1 <strong>de</strong>r wet toe te voegen<br />
2<strong>de</strong> lid:<br />
»Aan an<strong>de</strong>ren is <strong>de</strong> uitoefening slechts geoorloofd<br />
met inachtneming van <strong>de</strong> grenzen, door <strong>de</strong> wet<br />
gesteld."<br />
Een <strong>de</strong>r<strong>de</strong> waarborg is gezocht in het, voor <strong>de</strong><br />
uitoefening 4er geneeskunst op het vrijo terrein<br />
door ongediplomeer<strong>de</strong>n stellen van een aantal ge-<br />
bods- en verbodsbepalingen, welke ten <strong>de</strong>ele nieuwe<br />
voorschriften inhou<strong>de</strong>n, ten <strong>de</strong>ele normen, reeds in<br />
<strong>de</strong> wet voor <strong>de</strong> „geneeskundigen" gesteld, uitbrei<br />
<strong>de</strong>n tot <strong>de</strong> niet-geneeskundigen<br />
Als vier<strong>de</strong> waarborg wordt in <strong>de</strong> wet opgenomen<br />
een administratieve controle op <strong>de</strong> uitoefening <strong>de</strong>r<br />
geneeskunst door ongediplomeer<strong>de</strong>n, speciaal ook<br />
^wat betreft behan<strong>de</strong>ling van jeugdige personen.<br />
Een vijf<strong>de</strong> waarborg ten laatste bestaat in een bepa<br />
ling, waarin aan <strong>de</strong>ze personen bij voorbaat wordt ont<br />
nomen het eventueel beroep op gemis of onvoldoen<strong>de</strong><br />
bezit van medische kennis of bekwaamhe<strong>de</strong>n.<br />
vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> of geheel ophield, eventueele brakingen<br />
niet meer voorkwamen, het zweeten bijna geheel<br />
was opgehou<strong>de</strong>n, en ingeval van temperatuursver-<br />
'hooging <strong>de</strong>ze bijna normaal werd en ver<strong>de</strong>r alle<br />
stoornissen in het organisme, die met <strong>de</strong>ze ziekte in<br />
verband ston<strong>de</strong>n, zich zel<strong>de</strong>n of in het geheel niet<br />
•meer voor<strong>de</strong><strong>de</strong>n."<br />
Dé schrijver scharrelt wel wat te veel met algemeenhe<strong>de</strong>n<br />
om vertrouwen te wekken.<br />
De geelachtige teringkleur bijna verwij<strong>de</strong>rd; het opigevên[zéér<br />
veel vermin<strong>de</strong>rd; het zweeten bijna.... temperatuur<br />
bijna normaal; stoornissen zel<strong>de</strong>n<br />
Zoo kan men wel mooie resultaten opscheppen. Ik<br />
itrok eens bijna <strong>de</strong> hon<strong>de</strong>rdduizend, op één cijfertjena.<br />
De zei? had een zeven moeien zijn? Wujräad ik een<br />
ie<strong>de</strong>r aan: speel in <strong>de</strong> loterij, want ik had bijmr^ths<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van verschillen<strong>de</strong>n aard. Ie<strong>de</strong>reen heeft wel eens gehoord van Nierziekte, ren. In STOKVIS, Voordrachten over geneesmid<strong>de</strong>l<br />
doch het is merkwaardig hoe weinig menschen <strong>de</strong> leer, in 1909 herzien door Dr. H. ZEEHUISEN^<br />
Potter's Geneesmid<strong>de</strong>l legen asthma. symptomen van <strong>de</strong>ze kwaal kennen. Kent gij ze ? lezen wij op blz. 235, 3e <strong>de</strong>el: dat methyleen-<br />
Ie<strong>de</strong>r getrouw courantenlezer kent dit mid<strong>de</strong>l. Kunt ge zeggen of ge aan <strong>de</strong>ze kwaal lijdt of niet ? blauw „dikwijls tot bezwaren bij <strong>de</strong> ur inel oozing t.<br />
zeker reeds bij naam. Bijna dagelijks komt het: Wij zullen U er hier eenige noemen, te weten : tot prikkelingsverschijnselen <strong>de</strong>r blaas aanleiding<br />
kereltje met zijn arm omhoog en uitgestrekte wijs Folteringen en pijnen in <strong>de</strong> armen, beenen, spieren geeft". En zoo'n mid<strong>de</strong>l wordt <strong>de</strong>n goedgeloovigen.<br />
vinger ons verteilen :<br />
en gewrichten, zwellingen on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> oogen, troebele in han<strong>de</strong>n gegeven, die lij<strong>de</strong>n of meenen te lij<strong>de</strong>n<br />
„Geen Asthma meer. Ie<strong>de</strong>r asthmalij<strong>de</strong>r moet<br />
urine, hoofdpijn, slechte smaak <strong>de</strong>s morgens in <strong>de</strong>n aan kwalen, waarbij prikkeling van nieren en blaas<br />
weten dat Potter's Asthma Cure oogenblikkelijke<br />
mond, gezwollen en pijnlijko voeten, algeheel ge zooveel mogelijk moet wor<strong>de</strong>n voorkomen.<br />
verlichting geeft. Van af <strong>de</strong> eerste ina<strong>de</strong>ming wordt<br />
voel van zwakte en lichtgeraaktheid, en een sla Onze twijfel aan <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> trouw van DE WITT*<br />
<strong>de</strong> pijnigen<strong>de</strong> hoest <strong>tegen</strong>gehou<strong>de</strong>n en wordt <strong>de</strong><br />
perig zwaar gevoel <strong>de</strong>n geheelen dag. Indien ge EN Co. is <strong>de</strong>rhalve door het on<strong>de</strong>rzoek aanmerke<br />
a<strong>de</strong>mhaling vrijer. Potter's Geneesmid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong><br />
een <strong>de</strong>r symptomen bemerkt, dan kunt ge er niet lijk bevestigd, maar er is meer, dat ons in die<br />
Asthma is het beste voor alle ongesteldhe<strong>de</strong>n <strong>de</strong>r<br />
te gauw bij zijn, want het is doorgaans een voor firma <strong>de</strong> echte kwakzalfster doet zien. De ver
NO. 4 APRIL 1920. OPLAAG 640t EXEMPLAREN. VEERTIGSTE JAARGANG.<br />
Maandblad uitgegeven door <strong>de</strong> Vereeniging<br />
FEGEN DE ÎKWAKZALVERIJ<br />
on<strong>de</strong>r Redactie van H. VAN GELDER.<br />
Bestuur <strong>de</strong>r Vereeniging: MR. P. "W. DE KONINGr, Advocaat te Amsterdam,r VOORZITTER ; E. J. ABEAHAMS, Arts te Amsterdam;<br />
MR. W. P. m BOUMAN, Officier van Justitie te Rotterdam; MR. A. A. ONOPIUS, Advocaat-Generaal bij het Gerechtshof te<br />
's-Hertogenbosch; MR. A. VAN DER ELST, Ambtenaar van het O. M. bij het Kantongerecht te Lei<strong>de</strong>n; Ds.F. O.FLEISCHER, Doopsgez.<br />
Predikant te Winterswijk; 0. NANNES GORTER, Journalist te Alkmaar; MR. A. LIND, Advocaat te Amsterdam; Mej. J. O. RESSING<br />
te Bel<strong>de</strong>n; J. VAN RIEL, Dir. Mil. Apotheker, Directeur van het Rijks Magazijn van Geneesmid<strong>de</strong>len te Amsterdam; DR. G. ROMIJN,<br />
Inspecteur van <strong>de</strong> Volksgezondheid te 's-Hertogenbosch ; "W. BINNENDIJK, Arts te Amsterdam, SECRETARIS-PENNINGMEESTER.<br />
Ie<strong>de</strong>r Lid ontvangt één Exemplaar van het Maandblad en heeft recht op hoogstens 10 Exemplaren ter gratis verspreiding.<br />
LID DER VEREENIGING is ie<strong>de</strong>r die haar doel helpt bevor<strong>de</strong>ren<br />
en een Contributie betaalt van / 3.—.<br />
Adres voor <strong>de</strong> REDACTIE van het Maandblad bij <strong>de</strong>n Redacteur,<br />
ÀM8TEL 102 te Amsterdam ; voor het BESTUUR DER VEREENIGING<br />
on voor AANGIFTE van LEDEN en ABONNÉS bij <strong>de</strong>n Secretaris-<br />
Penningmeester W. BMNENDIJK, Arts, MARNIXSTRAAT 368, AMSTERDAM,<br />
bij wien ook losse exemplaren van het Maandblad moeten wor<strong>de</strong>n aangevraagd.<br />
INHOUD:<br />
Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong> : Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van<br />
het Bestuur.<br />
Hoofdartikel: Mijnhardt.<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van verschillen<strong>de</strong>n aard:<br />
ZwitserSvhe krui<strong>de</strong>n. — Zenuw-hoofdpijnpoe<strong>de</strong>rs van Dr.<br />
Meenk. — Eilers en <strong>de</strong> Medici.<br />
Boekbeschouwing: De dokter in huis.<br />
Uit <strong>de</strong> pers: „Kou" en kwakzalverij. — Slachtoffers-klacht.<br />
-<br />
Correspon<strong>de</strong>ntie.<br />
Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong>.<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van het Bestuur.<br />
Aan <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n en abonné's.<br />
Tot mijn spijt kwamen verschillen<strong>de</strong> contributiekaarten<br />
en abonnements qui tan ties<br />
onbetaald terug. Ik verzoek hen, die <strong>de</strong><br />
contributie over 1920 nog niet betaal<strong>de</strong>n,<br />
mij een postwissel te zen<strong>de</strong>n. Bij het riet<br />
ontvangen daarvan binnen 14 dagen, zal<br />
opnieuw gedisponeerd wor<strong>de</strong>n.<br />
De secretaris-penningmeester<br />
W. BINNENDIJK.<br />
De Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong> zal,<br />
op <strong>de</strong>n in Augustus 1320 te hou<strong>de</strong>n Hyg*ène-<br />
Tentoonstelling in <strong>de</strong> Diergaar<strong>de</strong> te <strong>de</strong>n Haag,<br />
met een inzending betreffen<strong>de</strong> Bestrijding<br />
<strong>de</strong>r <strong>Kwakzalverij</strong> uitkomen.<br />
Mijnhardt<br />
en het gevaar aan zijn optre<strong>de</strong>n verbon<strong>de</strong>n.<br />
Ach! 't is zoo "vervelend, telkens we<strong>de</strong>r op h t-<br />
7 Ifd on<strong>de</strong>rwerp te m o C9FL n^rerugkomen maar<br />
er fs gt-en keus ; onophou<strong>de</strong>lijk wap.rsch.uwen<br />
<strong>tegen</strong> somnrge kwakzalvers is soms plicht. In<br />
ons nommer van Februari j.l. toen wij eenige ou<strong>de</strong><br />
beken<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r han<strong>de</strong>n namen had<strong>de</strong>n wij het<br />
Vooral op AKKER en zijn kwakzalversmid<strong>de</strong> len<br />
gemunt maar wij weten niet of MIJNHARDT niet<br />
nog gevaarlijker is.<br />
Se<strong>de</strong>rt eenige jaren bestaat er in Zeist "een inrichting,<br />
die' zich, ' o.m. in hare circulaires,<br />
noemt: Pharm a c é~ü tische fabriek A.<br />
M IJ NH ARD T-Ze ist. Groothan<strong>de</strong>l in<br />
Pharma ceu tis c h.e A r t i k,e len en<br />
Diverse Spécialités. Zooals bekend<br />
uit <strong>de</strong> in bijna alle bla<strong>de</strong>n opgenomen ad.verten-<br />
ties, wordfc het publiek voortdurend met <strong>de</strong> aankondiging<br />
van nieuwe mid<strong>de</strong>len gelukkig<br />
gemaakt ; op het oogenblik loopt hun getal<br />
al naar <strong>de</strong> twintig. Er is bijna geen ziekte, waarvoor<br />
<strong>de</strong> fabriek geen hulp verschaft.<br />
En nu hebben wij het nog min<strong>de</strong>r <strong>tegen</strong> <strong>de</strong><br />
mid<strong>de</strong>len in 't algemeen dan <strong>tegen</strong> het o p<br />
Geplaatste bijdragen en on<strong>de</strong>rzoekingen van kwakzalversmid<strong>de</strong>len en<br />
spécialités wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>sverlangd gehonoreerd.<br />
Het nadrukken van artikelen uit dit blad is niet alleen geoorloofd<br />
doch wordt zelfs dringend verzocht.<br />
ABONNEMENTSPRIJS, Franco per post per jaar f 1.25.<br />
wij hier nogmaals <strong>de</strong> samenstelling van enkele<br />
zijner producten volgen :<br />
Staaltabletten <strong>tegen</strong> bloedarmoe<strong>de</strong>,<br />
rugpijn, duizeligheid enz. komen overeen met <strong>de</strong><br />
beken<strong>de</strong> staalpillen (Blaudsche pillen).<br />
Thermotabletten, die genezing<br />
heeten te brengen bij hoest, keelpijn en verkoud-<br />
tre<strong>de</strong>n van MIJNHARDT, welk optre<strong>de</strong>n wij heid bestaan uit drop, suiker en peper<br />
als hoogst gevaarlijk beschouwen. Wij<br />
schreven reeds vroeger o.a. : De mid<strong>de</strong>len zijn,<br />
in 't algemeeny samengesteld uit .zeer gewone<br />
beken<strong>de</strong> stoffen, waarvan <strong>de</strong> meeste reeds lang<br />
door <strong>de</strong> geneesheeren met succes wor<strong>de</strong>n aange<br />
wend. Zijn <strong>de</strong>rhalve <strong>de</strong> praeparaten van <strong>de</strong><br />
Zeister fabriek volkomen overbodig, in <strong>de</strong> wijze,<br />
waarop zij aan het publiek wor<strong>de</strong>n aanbevolen,<br />
liever gezegd, door <strong>de</strong> voortduren<strong>de</strong> advertenties<br />
wor<strong>de</strong>n opgedrongen, schuilt een groot gevaar.<br />
muntolie.<br />
Zenuwtabletten "f.; <strong>tegen</strong> zenuwachtigheid,<br />
slapeloosheid, -examenvrees en <strong>de</strong>rgelijke, bevatten<br />
broomkalium, broomnatrium<br />
en b r o o m a. m m o n i u m.<br />
Laxeertabletten, ter verwij<strong>de</strong>ring van<br />
gai en slijm hebben als hoofdbestand<strong>de</strong>el het<br />
gevaarlijke phen olphta leine.<br />
Hoofdpijntabletten bestaan alleen uit<br />
a n t i pyfcin e.<br />
Moeten wij nog eens zeggen waarin dat gevaar [Maagtabletten, <strong>tegen</strong> maagzuur, maagpijn<br />
bestaat ? ;>(k enz. bestaan in hoofdzaak uit du b b e 1 k o o 1-v<br />
On<strong>de</strong>r <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len, door MIJNHARDT in zijn ta- zure soda, (zuiveringszou t).<br />
bietten gefabriceerd, bevin<strong>de</strong>n zich verschei<strong>de</strong>ne, I Influenzatabletten bevatten z w adie<br />
lang niet onschuldig zijn en die slechts on<strong>de</strong>r jvelzure kinine en salicylzure socontrôle<br />
van een bevoegd <strong>de</strong>skundige mogen | d a. hytfb<br />
wor<strong>de</strong>n aangewend. Een geneeskundige zal heti Transpireer.tabletten ter verdrijgebiuik<br />
daarvan slechts aanra<strong>de</strong>n, wanneer hij, | ving van rheumatische pijnen en pijn in spieren<br />
doox on<strong>de</strong>rzoek van <strong>de</strong>n patiënt, zich een oor- en gewrichten bevatten o.a. 84 proc. salicy-1<br />
<strong>de</strong>el heeft gevormd om tient <strong>de</strong> kwaal, die be- zure soda. Wij zullen het hierbij laten;<br />
stre<strong>de</strong>n moet wor<strong>de</strong>n en het gebruik doen ophou- I onze lezers zullen overtuigd zijn van <strong>de</strong> juist<strong>de</strong>n,<br />
wanneer hij bemerkt, dat het aanbevolen heid onzer bewering. Maar wij hebben met MIJN-<br />
geneesmid<strong>de</strong>l geen of zelfs een na<strong>de</strong>eligen invloed<br />
op <strong>de</strong>n lij<strong>de</strong>r uitoefent.<br />
Geheel an<strong>de</strong>rs staau MIJNHARDT hier <strong>tegen</strong>over.<br />
Even als alle echte kwakzalvers houdt hij geen<br />
rekening met <strong>de</strong>n persoon van <strong>de</strong>n zieke en met<br />
<strong>de</strong>n aard zijner ziekte. De patient moet zelf<br />
maar uitmaken waaraan hij lijdt, (en hoe weinigen<br />
daartoe in staat zijn is bekend) hij moet<br />
zelf maar uitzoeken wat hij meent te moeten innemen<br />
en of hij daarbij scha<strong>de</strong>lijke inwerking<br />
on<strong>de</strong>rvindt, laat MIJNHARDT volkomen koud. Als<br />
hij maar zooveel mogelijk van zijn tabletten verkoopt<br />
is hij tevre<strong>de</strong>n, het belang van <strong>de</strong>n lij<strong>de</strong>r<br />
"beteekent voor hem niets.<br />
Ten bewijze dat <strong>de</strong> hulp van MIJNHARDT,<br />
behalve gevaarlijk, ook geheel overbodig is, laten<br />
HARDT nog niet afgedaan. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> vroegere<br />
influenza epi<strong>de</strong>mie verschenen <strong>de</strong> Influenzatabletten;<br />
te verwon<strong>de</strong>ren is het niet, dat<br />
MIJNHARDT ook thans zou trachten zijn slag te<br />
slaan.<br />
Dezer dagen verscheen in <strong>de</strong> meeste bla<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> advertentie :<br />
„Influenza en Griep. Gebruik hier<br />
<strong>tegen</strong> als voorbehoedmid<strong>de</strong>l Glorintahletten.<br />
Per doos 50 cent.<br />
Deze ontsmetten <strong>de</strong> slijmvliezen van mond<br />
en keel, waarlangs waarschijnlijk <strong>de</strong> besmetting<br />
plaats vindt.<br />
Indien men reeds ziek is, neme men als Geneesmid<strong>de</strong>l<br />
Sanaperin-tabietten, Per koker 75 cent.<br />
Deze nemen spoedig het algemeen gevoel van
•a«v in»fi •«<br />
onwel zijn weg, alsme<strong>de</strong> hoofdpijn en pijnen in<br />
spieren en gewrichten."<br />
Hier treedt het?' gevaarlijke, het schandalige<br />
van MIJNHARDT's optre<strong>de</strong>n'" meer dan ooit op<br />
<strong>de</strong>n voorgrond. Zoo ergens, dan is bij griep hét]<br />
inroepen van geneeskundige hulp een eerste vereischte<br />
voor genezing en bovenal ter voorkoming<br />
van <strong>de</strong> zeer na<strong>de</strong>elige gevolgen. En wat geeft<br />
MIJNHARDT in zijn voorbehoedmidd el ?<br />
Niets an<strong>de</strong>r s dan een beetje c hl or a s kali<br />
c u s, w r ant daaruit bestaan volgens het on<strong>de</strong>rzoek<br />
van <strong>de</strong>n heer N. KEULEMANS <strong>de</strong> G 1 o^<br />
r i.njb a b l.e 11 en. En wanneer dit mid<strong>de</strong>l nu<br />
niet helpt (hoe is 't mogelijk ?) en men toch door 1<br />
<strong>de</strong>" ztëfete wordt aangetast, dan beveelt M. aan<br />
zijn I n f lu enz atablëtten zou men zeggen 1<br />
Mis ; er moet nog meer wor<strong>de</strong>n verkocht ; in<br />
dit geval <strong>de</strong> Sana p e r i n t a b 1 e 11 e n. In<br />
het Maandblad van April 1919 hebben wij reedsi<br />
over <strong>de</strong>ze tabletten geschreven. Zij wor<strong>de</strong>n aanbevolen<br />
als ..zeker pijnstillend mid<strong>de</strong>l bij kiespijn,<br />
hoofdpijn en rheumatiek. Verdrijven spierpijn<br />
en len<strong>de</strong>pijn en pijn in <strong>de</strong> le<strong>de</strong>maten alsme<strong>de</strong> het<br />
gevoel van onwelzijn., ontstaan doof gevatte<br />
kou<strong>de</strong>." Tegen influenza en jicht kunnen zij ook<br />
dienst doen. De tabletten bestaan uit a s p i r i n e><br />
en k i n i n e, .een eombinatie, die ook somwijlen<br />
door geneeskundigen wordt voorgeschreven<br />
maar waaromtrent wij (in het Pharma QJOT<br />
therapeutisch Va<strong>de</strong>mecum van Pinkhof en v.d.<br />
Wielen) lezen : Met kinine en cinehohidineverbindingen,<br />
vooral in zure oplossingen, formt<br />
aspirine op <strong>de</strong>n duur, chinotoxine, dat<br />
zeer vergiftig is. Voorzichtigheid is hier<br />
dus gebo<strong>de</strong>n !<br />
En inmid<strong>de</strong>ls gaat MIJNHARDT maar met zijn<br />
gevaarlijke praktijken voort en vindt hij vooral<br />
bij <strong>de</strong> drogisten (en helaas ! ook bij sommige<br />
apothekers) getrouwe helpers. Hier moet wat <strong>tegen</strong><br />
gedaan wor<strong>de</strong>n — maar wat ?<br />
Kon<strong>de</strong>n <strong>de</strong> advertenties maar ver bo<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n<br />
— advertenties waarin voortdurend döo'r een<br />
onbevoeg<strong>de</strong> geneeskundigen raad wordt<br />
gegeven, dan Was er al veel gewonnen maar het<br />
schijnt, dat dit bij onze <strong>tegen</strong>woordige wetgeving<br />
niet gaat. Rest ons dus niets an<strong>de</strong>rs dan <strong>de</strong> aandacht<br />
opnieuw te vestigen op een mid<strong>de</strong>l, ö:i.<br />
een hulpmid<strong>de</strong>l, dat <strong>de</strong> geneeskundige web aangeeft<br />
met hvb doel <strong>de</strong> kwakzalverij <strong>tegen</strong> te gaan.<br />
Reeds dikwijls hebben wij er over geschreven<br />
eh — wat MIJNHARDT betreft — merkten wij in<br />
het Maandblad van Juli 1918 het volgen<strong>de</strong> op :<br />
In vele van <strong>de</strong> tabletten — wij toon<strong>de</strong>n dit<br />
feëas aan — komen stoffen voor, die door onbevoeg<strong>de</strong>n<br />
niet bene<strong>de</strong>n eert opgegeven hoeveelheid<br />
(lijst C.) mogen woi<strong>de</strong>n verkocht.<br />
Van dit bestrijdingsmid<strong>de</strong>l is, wanneer <strong>de</strong> autoriteiten<br />
dit willen, gebruik te maken.<br />
MIJNHARDT zelf is daardoor misschien niet<br />
direct te treffen.<br />
Bij aflevering in 't groot aan zijn afnemers —<br />
we<strong>de</strong>rverkoopers kan misschien <strong>de</strong> ter ter koop<br />
t<strong>de</strong>jestane hoeveelheid wor<strong>de</strong>n bereikt maar door<br />
die afnemers-verkoopers te vervolgen kan men<strong>de</strong>n<br />
Verkoop beperken, en dus indirect <strong>de</strong>n fabrikant<br />
in zijne gevaarlijke han<strong>de</strong>lwijze beteugelen:<br />
„Verkrijgbaar bij Apoth. en allé Drogisten"<br />
adverteert MIJNHARDT. NU zijn weliswaar <strong>de</strong> apothekers<br />
niet on<strong>de</strong>rworpen aan <strong>de</strong> bepalingen van<br />
lijst C. en kunnen <strong>de</strong>ze, op dien grond niet wor<strong>de</strong>n<br />
vervolgd maar wij meenen te mogen veron<strong>de</strong>rstellen<br />
dat er slechts enkele on<strong>de</strong>r hen zullen wor-,<br />
<strong>de</strong>n gevon<strong>de</strong>n, dié hunne eervolle positie- Mi <strong>de</strong>'<br />
waagschaal zullen stellen door als helpers van-<strong>de</strong>n<br />
bijna alle's-genezer op te tre<strong>de</strong>n. De voornaamste!<br />
me<strong>de</strong>werkers zullen wel <strong>de</strong> z.g. drogisten -zijn en<br />
hun leverancier heeft ervoor gezorgd, dat door opzichtige<br />
recla me-biljetten <strong>de</strong> aandacht van het publiek<br />
en van dè Rechterlijke macht wordt geves- 1<br />
tig-d op <strong>de</strong> peisonen die zijne mid<strong>de</strong>len verkoopcn.<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van verschillen<strong>de</strong>n aard,<br />
Zwitsersche krui<strong>de</strong>n.<br />
ï)e <strong>Kwakzalverij</strong> heerscht nog veel erger dan<br />
menigeen weet. Ook wij zijn Van alè 1 gevallen<br />
nog lang niet op <strong>de</strong> hoogte en slechts door <strong>de</strong> hulp<br />
van ons goedgezindén wor<strong>de</strong>n wij nu en dan in<br />
kennis gebracht van het bestaan van z.g. won<strong>de</strong>rmid<strong>de</strong>len,<br />
die vooral op het platte land veel aftrek<br />
vin<strong>de</strong>n. Zoo ontvingen wij kort gele<strong>de</strong>n dé 1<br />
volgen<strong>de</strong> circulaire toegezon<strong>de</strong>n (voor welker toe<br />
zijn van slijm, gal, en2 Met een pak krui<strong>de</strong>n is men<br />
klaar. Deze krui<strong>de</strong>n zet men op Jenever, Wijn,<br />
Bran<strong>de</strong>wijn of water en gebruik 's morgens een<br />
lepel en 's avonds een 'lëpël, dat is voor drank.<br />
Neemt men water dan trekt men ze als thee en<br />
neemt men 's morgens een klein kopje en 's avonds<br />
een klein kopje. Voor kin<strong>de</strong>ren een hälfe lepel<br />
's morgens, 's middags en s avonds: het zuivert<br />
het geheele lichaam. Ook bij mij verkrijgbaar:<br />
Hulsbalsem <strong>de</strong> oudste en meest beken<strong>de</strong> Balsem.<br />
Zuivere Urbanus- en Pinkpillen uit <strong>de</strong> beste<br />
apotheek. Echte Haarlemmer Olie 25 cent per<br />
flesehje. Men- kan geruat alles scheikundig laten<br />
ön<strong>de</strong>rzo'ékeh, ïiiet goed geld terug, geen kwa4&[<br />
zaiverij, maar het geheim van een-Hongaarsc'h<br />
Dokter of éên echte Polak. Gfroote pakken krui<strong>de</strong>n<br />
45 cent. Zegt het voort.,'<br />
A." J. S chef fers, Kerkplein 13,' Den Haag.<br />
Men wordt beleefd verzocht dit biljet te bewaren,<br />
en ongeschon<strong>de</strong>n terug. te. gevjèji.tts<br />
ff<br />
. rSMMa d .p9D öo TB<br />
zending wij onzen dank betuigen),; die.;.-, in een<br />
bekend dorp huis aan huis -wët-d be^ör^a, ••<br />
Zij luid<strong>de</strong> aldus: J ^<br />
,,De vriend van Arm, en Rijk zijn <strong>de</strong> Zwitsersche<br />
krui<strong>de</strong>n. Dit is een erfenis van een Hongaarsch<br />
Dokter of een"; e;e%te Polak. Deze krui<strong>de</strong>n<br />
zijn voor <strong>de</strong> maag, het usurwerk van <strong>de</strong>n mensch,<br />
geneest vele inwendige, ziekten, voor een bedorven<br />
of zwakke maag, alle. pijn in <strong>de</strong>n rug of le<strong>de</strong>n,<br />
voorst koorts, vuil bloed, een benauw<strong>de</strong> borst,<br />
het wekt <strong>de</strong>n eetlust op, loomerigheid, waterzucht,<br />
voor vrouwen die lij<strong>de</strong>n aan witte vloed,<br />
zwakke vrouwen enz. Deze krui<strong>de</strong>n zuiveren en<br />
doen het bloed krachtiger stroomen en verrijken<br />
hetzelve.<br />
Onmisbaar in elk Huisgezin. De krui<strong>de</strong>n doo<strong>de</strong>n<br />
alle wormen van ou<strong>de</strong> en jonge personen,<br />
Het is mijn geheim dat bij niemand an<strong>de</strong>rs<br />
verkrijgbaar is dan bij mij. Wie weet wat on<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong>ze krui<strong>de</strong>n behoort, geeft geen geld meer uit<br />
aan kwakzalvers, die beloven U gezond te maken<br />
en verkoopen niets als Vuiligheid, maar 'hier kan<br />
men alles scheikundig laten on<strong>de</strong>rzoeken door<br />
Dokters, Professoren of wie het ook zij. .^Fr<br />
Door Go<strong>de</strong>s zegen groeien <strong>de</strong>ze krui<strong>de</strong>n voor het<br />
heil van het menschdom. Nu zal men zeggen dan<br />
heeft men geen Dokters meer noodig, dat is onzin.<br />
Dokters heeft men altijd noodig maar niet bij I Bf* BT *.'JSt^'J<br />
I .,:; jgjjl; ° , J S^MarMijk, <strong>de</strong>ze circulaire zal op lichtgeló'övigen<br />
indruk \ maken, die waarschuwing varî g e e n<br />
g-.;e i d m e e fl<&Äjjffc'--' te ge v e n - a a. n<br />
fe-fälMHefs - is Iróstelijfe Van dé'töestërfl^<br />
ming om allés te laten on<strong>de</strong>rzoeken, hebben wij<br />
gebruik gemaakt [vermoe<strong>de</strong>lijk nad<strong>de</strong>n wij het<br />
zon<strong>de</strong>r die toestemming ook wel gedaan) en verT<br />
zochten <strong>de</strong>n heer JOHS. JÉXGÊRHTJTS SWIJJDENS<br />
te' A m s -t e T d a ni óns in <strong>de</strong>ze behulpzaam te.<br />
zijn. Voldoen<strong>de</strong> aan dit verzoek, bericht ons <strong>de</strong><br />
heef S. dat dë völgefi<strong>de</strong> bestand<strong>de</strong>ëlën Wer<strong>de</strong>n<br />
aangetroffen :<br />
ATOL a'e ä b'l'.ä <strong>de</strong>n:<br />
S ènh abla<strong>de</strong>n,<br />
Gewone Kamillen,,<br />
Vlier bloemen,<br />
Lin<strong>de</strong> b'loese m, _-_..'-.<br />
©#ï z e n dgul d enk.rui jjg<br />
-klaprozen, ^<br />
#• èfiP ae.^w:ört e 1, ,a<br />
i<br />
rijk mid<strong>de</strong>l zun<br />
alle ziekten. Probeer ëh men zal er zich wel bij<br />
vin<strong>de</strong>n.<br />
Duizen<strong>de</strong>n menschen zijn door <strong>de</strong>ze krui<strong>de</strong>n<br />
genezen die veel geld verdokterd hebben en tóch<br />
geen baat von<strong>de</strong>n, maar alleen door <strong>de</strong>ze krui<strong>de</strong>n<br />
volkomen genezen zijn. Probeer het, <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rvinding<br />
is <strong>de</strong> beste leermeesteres.<br />
Nu nog een woordje aan <strong>de</strong> vröüwéh. Moe<strong>de</strong>r<br />
hebt ge uw kin<strong>de</strong>ren lief, welnu geef ze krui<strong>de</strong>n<br />
te drinken, geéh zwakke maar sterke kin<strong>de</strong>ren<br />
wór<strong>de</strong>n zij. Voor klieren, wormen" en maaien,<br />
die hun voedsel verslin<strong>de</strong>n én <strong>de</strong>n groei en bloei<br />
<strong>de</strong>r kin<strong>de</strong>ren beletten, zijn <strong>de</strong>ze krui<strong>de</strong>n onbetaalbaar,<br />
daar zij alle wormen en maaien do o<strong>de</strong>n..<br />
bok voor engelsche ziekten bijzon<strong>de</strong>r aan te bevelen.<br />
Nogmaals geen zwakke kin<strong>de</strong>ren meer door<br />
ö M h ö *fi wor t e ii ft»<br />
K-almuswortel aj<br />
en - Gem b-er.w ort el. . ßg<br />
Wanneer we nog een paar verdwaal<strong>de</strong> 1 ij n-i<br />
zaadjes en enkele vrachtjes v an gezegen<strong>de</strong><br />
dist el niet meerekenen komen wij<br />
toch tot een respectabel aantal krui<strong>de</strong>n en als<br />
nu <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> als geneesmid<strong>de</strong>l zou afhangen<br />
vaii het' getal bestand<strong>de</strong>ëlën, dan Móésten dé<br />
Z wi t g e_r s c Kve.„ J&x ui<strong>de</strong>n wél een belang-'<br />
Heeft men echter eehige ; kennis omtrent, <strong>de</strong><br />
geneeskrachtige eigenschappen van jle bovengenoem<strong>de</strong><br />
krui<strong>de</strong>n en leest men nu in <strong>de</strong> circulaire<br />
<strong>tegen</strong> welke talrijke, zoozeer verschillen<strong>de</strong><br />
kwalen die krui<strong>de</strong>n als afdoen<strong>de</strong> wor<strong>de</strong>n aanbevolen,<br />
dan zal men het met ons eens zijn, dat<br />
die erfenis van <strong>de</strong>n Hongaarschen Dokter<br />
een echte kwakzalverij is en dat die mijnheer<br />
SCHEFFERS uit <strong>de</strong>n Haag, tevens verkooper<br />
van Hulsbalsem, Urbanus- en Pinkpillen<br />
wel zijn best doet om die kwakzalverij<br />
te versprei<strong>de</strong>n.<br />
Zenuw-hoofd pijnpoe<strong>de</strong>rs, recept van Dr. Meenk.<br />
On<strong>de</strong>r het portret van een eerbiedwaardig persoon<br />
staat: „Dit is mijn recept. Het beste voor<br />
Hoofdpijn- en Zenuwaandoening. Dr. J. B. Meenk".<br />
mijn won<strong>de</strong>rkrui<strong>de</strong>n. Vrouwen die zwak zijn, drinkt Wie die docter ^ weten wij niet) maar misschien<br />
krui<strong>de</strong>n, het doet het bloed krachtiger en zuiver zal <strong>de</strong> heer E. M. BRASKAMP in DEN HAAG er<br />
stroomen en verrijkt het bloed en dan wordt men meer van weten, want, wanneer wij het papiertje<br />
gezond èn sterk. Menschen die 's morgens benauwd met het portret omkeeren lezen wij:
„Zeniiw-Hootdpijnpoe<strong>de</strong>rs. Recept van Dr. 200 "tïïkwijfg <strong>de</strong> samenstelling gestaan,en <strong>de</strong> schei- ' leeren, hoe een ziekte herkend wordt, dan zullen er<br />
Meenk genegen binnen 10 minuten <strong>de</strong> hevigste aan kun<strong>de</strong> heeft er zich al zoo dikwijls me<strong>de</strong> bezig menigmaal grove fouten gemaakt wor<strong>de</strong>n, omvallen<br />
van zenuwleed; Prijs 5 cents per poe<strong>de</strong>r. gehou<strong>de</strong>n-, en welen '<strong>de</strong> heeren Medici !üet nu | dat <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> symptomen bij ernstige en niet'-'erâ^<br />
Wettig ge<strong>de</strong>poneerd. E. M. Braskamp, Den Haag. nóg niét ?"<br />
stige ziekten voorkomen. Uit het Tijdschrift zal<br />
Vraagt miju anti-influenzapoe<strong>de</strong>rs merk Scald is, Waarop zij zei<strong>de</strong>n : Het maandblad is een' ik een voorbeeld nemen : k e e 1 o n t s t e k i ng.<br />
krachtdadig transpiratie mid<strong>de</strong>l, binnen twee dagen leugenaar en <strong>de</strong> scheikun<strong>de</strong> kan jouw mid<strong>de</strong>len Collega VOORHOEVE<br />
volkomen welzijn. Geneest met succes Kiespijn en ;?h:ièt scheiSm, dat weet je maar al te goed."<br />
Koortsen in hét hoofd".<br />
Die Medici van <strong>de</strong>n eersten rang" waren nu niet<br />
Wij hebben ons voor ditmaal alleen totrCfè/Se 'éersteiïrangs beleefd, met dat jouw en je, maar wat<br />
nuw-Hoofpijnpoe<strong>de</strong>rs bepaald, waDt <strong>de</strong> kennismaking WQ Eilers willen ' vragen is : welk blad is dat: het<br />
met die poe<strong>de</strong>rs was niet in staat om hoog op te|maan^mad van <strong>de</strong> ^kwakzalverij<br />
zien <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re mid<strong>de</strong>len door <strong>de</strong>n onbeken<strong>de</strong>n<br />
doctor voorgeschreven.<br />
Het on<strong>de</strong>rzoek door <strong>de</strong>n heer KEöLÈiffANs'1<br />
ingesteld, toon<strong>de</strong> aan, dat het mid<strong>de</strong>l alléén bestond<br />
ùi't Àntifebrine een bekend geneesmid<strong>de</strong>l, dat echter<br />
met <strong>de</strong> grootste voorzichtigheid mag wor<strong>de</strong>n ingenomen<br />
en in han<strong>de</strong>n van leeken gesteld, zooals<br />
kier per advertentie, het geval is, onherstelWaflè 1 geeft eëhige oorzaken<br />
van keelontsteking en daarna <strong>de</strong> verschijnselen.<br />
Een ou<strong>de</strong>rwetsch prentje erbij toont, hoe men een<br />
keel moet bekijken. Wij behoeven elkaar, meen ik,<br />
niet te vertellen dat het on<strong>de</strong>rzoeken van een keel'<br />
Wij méeffen dat „Voor Recht en Vrijheid" het ' soms, en'vooral bij kin<strong>de</strong>ren, dikwijls moeilijkblad'-van<br />
<strong>de</strong>' kwakzalverij was, en dat dit blad ' he<strong>de</strong>n oplevert.<br />
reedë lang weer verdwenen is<br />
:<br />
ongelukken kan veroorzaken. Zou DR. MEENK, als<br />
mW,<br />
dié werkelijk bestaat,, of. bestond, dat niet geweten- !|f||g- ;<br />
hebben ?<br />
Behalve <strong>de</strong>ze en- <strong>de</strong> ^iiiiluénzapoe<strong>de</strong>rs merk :<br />
Bcaldis" zijn er nog meer speciale mid<strong>de</strong>len üifftór<br />
brein van <strong>de</strong>n geleer<strong>de</strong> gesproten. Bij dé poe<strong>de</strong>rs<br />
bevond zich n.l. nog het volgen<strong>de</strong> briefje : .; : .<br />
„Deze poe<strong>de</strong>r met een weinig .water gedronkeni<br />
bestrijdt met succes <strong>de</strong> zwaarste hoofdpijn, is tevens<br />
onscha<strong>de</strong>lijk, maar voorkomt hoofdpijn niet. -Ä^'J<br />
voor dient men een an<strong>de</strong>ren weg te volgen, 1 Als ernstige keelontsteking wordt .diphtérie<br />
f, maar dat is haast onmogelijk, bedoelt Eilers | vermeld maar een keelontsteking als, .-symptoom<br />
soms ons blad? Mar;ons blad heet „Maandblad van een ernstige ziekte zooals roodvonk, i# toch<br />
uitgegeven door <strong>de</strong> Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> kwakzal ook waard genoemd te wor<strong>de</strong>n, al lezen." «wij dit<br />
verij * Dat is natuurlijk juist contrarie !<br />
nergens.<br />
'Mocht Eilers echter toch ons blad bedoelen, dan<br />
Vervolgens wor<strong>de</strong>n een zestiental ,,huis"mid-<br />
|nsz.jn.i^chtom<strong>de</strong>n naam van het ! ^ opgenoemd waaroncfer Aconitum BS of<br />
góéd te noemen, wat men van een Redacteur<br />
toch mag verwachten, en ten twee<strong>de</strong> die heeren<br />
Medici laten aanwijzen, waarom zij voor leugenaar<br />
schel<strong>de</strong>n, of minstens die leugens laten bewijzen.<br />
Doet Eilers zulks niet, dan zullen we het maar<br />
beschouwen ~;als een uit zijn duim gezogen mop, al<br />
zooals<br />
vin<strong>de</strong>n we het dan ook in strijd mst' zijn opvoedkundige<br />
lessen over fatsoen in „De Ne<strong>de</strong>rl. Oranje-<br />
vlag" ^ ten beste gegeven. M.<br />
Men ^^OEÇBESCHOIJWING.<br />
dient indien men veel lij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> ïs aan hoofdpijn of<br />
zenuwaandoeningen, te be<strong>de</strong>nken, dat <strong>de</strong> meeste<br />
De dokter in huis.<br />
invloe<strong>de</strong>n <strong>de</strong>r maag en onzuisérhe<strong>de</strong>n <strong>de</strong>s bloeds '<br />
daarvan <strong>de</strong> Oorzaak zijiaft? Nu is er geen hofeer<br />
natuurmid<strong>de</strong>l als <strong>de</strong> bloëdzuiver<strong>de</strong> pillenj- vän Dr.<br />
Mtsenk. 2 daarvan ingenomen, werken £èer bedarend,<br />
afvoerend en bloedzuiverend. Dezelf<strong>de</strong> zijn in doosjes<br />
van 25 stuks met gebruiksaanwijzing à-30 cent per<br />
doosje bij <strong>de</strong> verkoopers <strong>de</strong>r poe<strong>de</strong>rs te verkrijgen<br />
met het cachet van Dr. Meenk. Weigert iété<br />
an<strong>de</strong>rs dat niet met <strong>de</strong> poe<strong>de</strong>rs samenwerkt. Indien<br />
; D4, Belladona D3 óf D4, Mércur. cyanatus D:6.<br />
Waarom niet als huismid<strong>de</strong>l dé menschen<br />
Pöpiïl'air 'Tijdschrift voor <strong>de</strong> Volksgezondheid.<br />
Bedactie: Dr. J. VOORHOEVE.<br />
Het' ctoel vari bovengenoemd nieuw Tijdschrift<br />
is: Vriend en. Raadgever voor het huisgezin te<br />
zijn in gezon<strong>de</strong> en zieke'dagen, opmerkzaam te<br />
maken op <strong>de</strong> gevaren, die in <strong>de</strong> he<strong>de</strong>ndaagsche<br />
samenleving gezondheid en leven bedreigen, maat<strong>de</strong><br />
pillen niet voorradig zijn bij <strong>de</strong>n winkelier, j regelen aan te geven en wegen te wijzen voor<br />
vraagt of hij ze bestelt of zendt een postwissel van het behoud eener goe<strong>de</strong> en het herstel eener ge<br />
30 cent en u ontvangt een doosje franco van <strong>de</strong>a schokte gezondheid.<br />
Gen. agent E. M. Braskamp, Den Haag. m De Dokter in Huis zal niet eenzijdig zijn éö<br />
WM Zoogenaam<strong>de</strong> Vlaatnsche poe<strong>de</strong>rs zon<strong>de</strong>r behan<strong>de</strong>lt daäroni' tieh rubrieken w.o. <strong>de</strong> ve£<br />
portret zijn namaak en waar<strong>de</strong>loos."<br />
schillen<strong>de</strong> geneeswijzen, dé beschrijving van <strong>de</strong><br />
De me<strong>de</strong><strong>de</strong>eling in 't begin vân dit briefje ^Deze oorzaken, <strong>de</strong> verschijnselen en behan<strong>de</strong>ling van<br />
goe<strong>de</strong>r is tevens onscha<strong>de</strong>lijk" geeft ons <strong>de</strong> vrijheid vele ziekten (algemeene en speciale, zooals oog-<br />
om <strong>de</strong> genoem<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len van <strong>de</strong>a „Gen. agêöt<br />
en oorziekten), het herkennen van ziekten door<br />
Ê. M. Braskamp" — ook zón<strong>de</strong>r na<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzoek<br />
<strong>de</strong>n leek, interessante ziektegevallen uit <strong>de</strong> prak<br />
— als kwakzalverij te beschouwen.<br />
tijk en zes an<strong>de</strong>re groepen die min<strong>de</strong>r gevaarlijk<br />
Eilers en <strong>de</strong> Medici.<br />
zijn in leeken-han<strong>de</strong>n dan <strong>de</strong> vier genoem<strong>de</strong>n.<br />
Zooals onze lezers weten is <strong>de</strong> veelzijdige heer Gewoonlijk wordt in orts maandblad geen aan<br />
•Eilers te Oegstgeest, behalve fabrikantvan een midkondiging<br />
gedaan van litteratuur op medisch ge<br />
-<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> tuberculose, ook Redacteur en Uitgever I<br />
bied. Tóen ik het bovenbedoel<strong>de</strong> maandblad had<br />
van eén maandblad genaamd „De Ne<strong>de</strong>rlandsche,<br />
doorgelezen, kon ik echter <strong>de</strong> lust niet weerstaan<br />
Oranjevlag" *HÖe hij erTtijd voor kan vla<strong>de</strong>n om,<br />
mijn meening over dit nieuwe tijdschrift te<br />
-uaaifSïjn practijk en fabriek^otflfc nog ié<strong>de</strong>Te maand<br />
-ètïii courant vol te schrijven if ÊjH gehèihi, èn dat<br />
zeggen en ik hoop hierme<strong>de</strong> in het belang van<br />
.-gaat ons ook niet aan.<br />
onze lezers gehan<strong>de</strong>ld te hebben.<br />
Wij willen echter even wijzen op een stukje voor Het maandblad zal behalve homoeopathie,<br />
tkomen<strong>de</strong> in het riümmér van Januari 1920 van zijn ook allopathie geven. Ik heb het er niet in kun<br />
'klad, getiteld: „Aan mijn patiënten" waarin hij nen vin<strong>de</strong>n. Misschien dat <strong>de</strong> gewone geneeskun<strong>de</strong><br />
vertélt dat met 1 Januari j.l. zijii zääk een MaatfP stiefmoe<strong>de</strong>rlijk aan het ein<strong>de</strong> <strong>de</strong>r jaargang be<br />
looze Veiinootschap is gewor<strong>de</strong>n, in welk stukje han<strong>de</strong>ld wordt ? Nu staan wij nog in het teeken<br />
Jh'ct volgen<strong>de</strong> voor kóm*:<br />
<strong>de</strong>r homoeopathie.<br />
Het vorig jaar, door droeve samenloop van Het blad zal <strong>de</strong> herkenning <strong>de</strong>r ziek<br />
omstandighe<strong>de</strong>n met een paar heeren Medici van<br />
ten door <strong>de</strong>n leek geven. Niets is echter<br />
<strong>de</strong>n eersten rang samen zijn<strong>de</strong>, zei<strong>de</strong>n zij woor<br />
moeilijker dan het stellen van een juiste diagnose.<br />
<strong>de</strong>lijk het volgen<strong>de</strong> :<br />
Wanneer dit in han<strong>de</strong>n van een arts is, kan men<br />
,.Eilers, <strong>de</strong> re<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong> Medici jouw mid<strong>de</strong><br />
in ie<strong>de</strong>r geval gerust zijn dat <strong>de</strong> vereischte thelen<br />
niet kan toepassen, is ; dat wij <strong>de</strong> samensteloretische<br />
en practische kennis elkaar zullen aanling<br />
niet weten."<br />
Ik begon fijntjes te lachen en zei <strong>de</strong> : Hé ! en<br />
vullen, om tot een voor <strong>de</strong>n zieke gunstig re<br />
-in het maandblad van <strong>de</strong> kwakzalverij heeft al sultaat te komen. Gaat men echter aan leeken<br />
u een<br />
gorgeldrank & & in han<strong>de</strong>n gegeven zooals bijvoor-<br />
. ° ° s .avi yfcFbn.<br />
beeld 2% waterstofsuperoxyd ?<br />
Tegen een voorlichting van . leek«<br />
collega VOORHOEVE in zijn Tijdschrift voor <strong>de</strong><br />
Volksgezondheid die geeft, hèb ik ernstige bezwaren.<br />
En ik ben Mg dat juist die keelontsteking'mijn<br />
verontwaardiging heeft opgewekt, want<br />
<strong>tegen</strong> een keelontstekeing waarvan <strong>de</strong> juiste aard<br />
niet is vastgesteld, geeft men maar geen druppeltjes<br />
Belladonna D 3 of Apis D3. Ik beklaag <strong>de</strong><br />
arme kin<strong>de</strong>ren, die door betweterige ou<strong>de</strong>rs, voorvoorgelicht<br />
door het nieuwe Tijdschrift: ,,<strong>de</strong> Dok^<br />
ter in Huis" mishan<strong>de</strong>ld wor<strong>de</strong>n met Aconitum<br />
D3 of an<strong>de</strong>re interne mid<strong>de</strong>ltjes. Om niet<br />
te spreken van <strong>de</strong> groote gevaren die dreigen,<br />
als zoo' n geheele zelf dokteren<strong>de</strong> f amilie <strong>de</strong> diphterie-keel<br />
van het zieke zusje met eén lepel wil<br />
on<strong>de</strong>rzoeken en allen daardoor met diphtérie<br />
wor<strong>de</strong>n besmét.<br />
Tenslotte bevat het Tijdschrift een' Medische<br />
Brievenbus. Als mid<strong>de</strong>l o.a. tégen winterhari<strong>de</strong>n<br />
wordt als een <strong>de</strong>r beste genoemd „echte" glycerine.<br />
Tegen a<strong>de</strong>noi<strong>de</strong> vegetaties: calcarea carbonica<br />
en sulfur. Tegen heeschheid: hamamelis ex-trapt<br />
Ook <strong>tegen</strong> <strong>de</strong>ze wijze van voorlichting van het<br />
publiek moet ik ernstig waarschuwen. Het is ongeveer<br />
gelijk aan <strong>de</strong> beruchte genezing per<br />
brief, waarover in dit maandblad al genoeg<br />
geschreven is. Of nog niet genoeg ?<br />
Het is dan ook Uit het oogpunt van bestrijding<br />
<strong>de</strong>r kwakzalverij dat ik ernstige bezwaren heb<br />
<strong>tegen</strong> een blad als het door collega VOORHOEVE<br />
geredigeer<strong>de</strong>. Het kan niet an<strong>de</strong>rs of zoo'n blad<br />
moet <strong>de</strong> kwakzalverij in <strong>de</strong> hand werken.<br />
Populair maken <strong>de</strong>r geneeskun<strong>de</strong> is goed, vooral<br />
in <strong>de</strong>zen tijd, nu juristen en an<strong>de</strong>ren <strong>de</strong> onbevoeg<strong>de</strong>n<br />
recht tot uitoefening <strong>de</strong>r geneeskun<strong>de</strong><br />
willen geven. Maar dan moeten wij het publiek<br />
voorlichten over <strong>de</strong> moeilijkhe<strong>de</strong>n waarvoor wij<br />
gesteld wor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> praktijk, dan móéten wij<br />
hun vertrouwen trachten te winnen voor ónze<br />
herkenning en behan<strong>de</strong>ling <strong>de</strong>r ziekten, zij die<br />
behan<strong>de</strong>ling dan homoeopatisch of allopathisch<br />
Wanneer men echter <strong>de</strong> diagnose door het<br />
graag-zelf dokteren<strong>de</strong>-leekenpubliek laat stellen<br />
loopt <strong>de</strong> patient gevaar, dat het gunstigste moment<br />
om on<strong>de</strong>r behan<strong>de</strong>ling te komen, voorbij<br />
is. En wat betreft besmettelijke ziekten, bestaat<br />
er voor <strong>de</strong> maatschappij een zeer groot gevaar dat
patiënten niet tijdig geïsoleerd wor<strong>de</strong>n en haar<strong>de</strong>n<br />
van besmetting vormen tusschen <strong>de</strong> familiele<strong>de</strong>n<br />
die het toch zoo goed meenen met hun naasten.<br />
W. B.<br />
UIT DE PERS.<br />
„Kou" en <strong>Kwakzalverij</strong>.<br />
In het M aan schrift Het Groene en Witte Kruis<br />
geeft <strong>de</strong> heer C. E. WINDEMULLER, arts te Vaassen<br />
lessen in <strong>de</strong> Practische Gezondheidsleer.<br />
In het no. van Februari j.l. wordt <strong>de</strong> „kou" behan<strong>de</strong>ld<br />
en daarin komen ge<strong>de</strong>elten voor, die wij<br />
gaarne overnemen.<br />
Het artikel begint aldus :<br />
„Kou is het Manusje van alles in <strong>de</strong> ziekteleer<br />
<strong>de</strong>r volksgeneeskun<strong>de</strong>. Kou en kouvatten zijn <strong>de</strong><br />
levensbronnen, <strong>de</strong> goudmijnen <strong>de</strong>r Abdij-stroop- en<br />
Lia-mannen, mitsga<strong>de</strong>rs <strong>de</strong> Meinhardten en Wybertsen<br />
en Ponceletten.<br />
Aanschouwt <strong>de</strong> aandoenlijke plaatsjes in advertentie's<br />
in <strong>de</strong> groote en kleine bla<strong>de</strong>n* <strong>de</strong> hoesten<strong>de</strong><br />
en proesten<strong>de</strong>, met neusdoek manoeuvreeren<strong>de</strong><br />
mannetjes in een regenbui; <strong>de</strong> akelig-magere benauw<strong>de</strong>-gezichten-trekken<strong>de</strong><br />
en borst-omklemmen<strong>de</strong><br />
asthma- of bronchitis-lij<strong>de</strong>rs, die maar éen flacon<br />
van 't éen of an<strong>de</strong>r noodig hebben, om subiet te<br />
genezen (drie tegelijk gekocht geeft prijsvermin<strong>de</strong>ring<br />
! ! niet consequent !) Het kouvatten speelt gewoonlijk<br />
<strong>de</strong> rol bij wijshe<strong>de</strong>n, die <strong>de</strong>ze heeren in<br />
hun reclame's verkondigen.<br />
Tuberculose, asthma, bronchitis, keelpijn, neus<br />
verkoudheid, rheumatiek, en zeker nog'tal van<br />
an<strong>de</strong>re ziekte's en ziekte-verschijnselen wor<strong>de</strong>n door<br />
<strong>de</strong>« kwakzalvers-grootmeesters <strong>de</strong>r geneesmid<strong>de</strong>lhandverkoop<br />
als door „kou" en „kouvattend" ontstaand<br />
gesignaleerd!<br />
Zij weten wel wat zij doen ! Want het menschdom<br />
gaat daar gretig op in ! En heusch niet alleen<br />
liet min<strong>de</strong>r ontwikkel<strong>de</strong> <strong>de</strong>el ervan; het Ne<strong>de</strong>rlandsche<br />
volk. (oen an<strong>de</strong>r ken ik niet voldoen<strong>de</strong>) is<br />
over het geheel verbazend knap in <strong>de</strong> geneeskun<strong>de</strong>;<br />
ie<strong>de</strong>r kan meepraten over alles in <strong>de</strong>zen; als gij<br />
kiespijn hebt en gij spreekt er vijf buren over,<br />
hebt gij in minimum van tijd vijf geneesmid<strong>de</strong>len:<br />
eau-<strong>de</strong>renlogne (van buiten); petroleum (vao binnen);<br />
kruidnagelolie (van binnen èn van buiten); tabakssap<br />
(van binnen) en koortspillen. Een zes<strong>de</strong> buurman,<br />
ge<strong>de</strong>mobiliseerd, raadt U vast en zeker<br />
„asperine". En zoo met alle kwalen.<br />
Maar op éen punt is <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r slecht on<strong>de</strong>rricht,<br />
n.l. over <strong>de</strong> leer <strong>de</strong>r ziekte-oorzaken', want<br />
hij is hierin zeer en zeer eenzijdig: hij kent er<br />
maar één.. Js „kou".<br />
Zoodat, als <strong>de</strong> kwakzalvers-advertentie's <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len<br />
voor alle kwalen maar aanprijzen on<strong>de</strong>r het<br />
symbool: „kou" <strong>de</strong> rechtgeaar<strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r zich<br />
op veiligen bo<strong>de</strong>m voelt, gaarne oor zijn leent en<br />
'graag zijn beurs opent."<br />
De Schrijver <strong>de</strong>elt nu ver<strong>de</strong>r uitvoerig me<strong>de</strong>,<br />
wat er nu eigenlijk in werkelijkheid on<strong>de</strong>r „kou"<br />
en kouvatten is te verstaan, wijst op <strong>de</strong> gevaren,<br />
die er zijn verbon<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> overschatting van <strong>de</strong><br />
k'ou<strong>de</strong>oorzaak om aldus te besluiten :<br />
„Noem dus niét alles ,,kou", en verzuim geen<br />
misschien kostbaren tijd met alles op <strong>de</strong>zen zon<strong>de</strong>bok<br />
te la<strong>de</strong>n !<br />
Hetzelf<strong>de</strong> moet gezegd wor<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> aanwending<br />
van al die prachtproducren van <strong>de</strong> heeren,<br />
in 't begin van dit praatje genoemd : Abdijstroop,<br />
Lia-stroop, Anga-bonbons, Druivenborsthoning. . .<br />
enz. enz. enz.<br />
De vingers die <strong>de</strong> pen hanteeren jeuken me, om<br />
<strong>de</strong> aartskwakzalvers-ben<strong>de</strong> te lijf gaan, — en het<br />
zal nog wel eens gebeuren ook !<br />
Bij dit on<strong>de</strong>rwerp, <strong>de</strong> kou, behoort echter <strong>de</strong><br />
noodige koelheid ; we bepalen ons dus voorloopig<br />
tot het hierbij noodige.<br />
Weet gij, wat bereikt wordt met het gebruik<br />
van al die mid<strong>de</strong>ltjes, die, nu ja, dikwijls op zich<br />
zelf geen an<strong>de</strong>r kwaad suchten dan verlies van<br />
eetlust en verlichting van . . . <strong>de</strong> portemonnaie?<br />
Slechts dit: tijdverlies. Vele malen zal, gelukkig,<br />
een eenvoudige „verkoudheid" met lichte ontsteking<br />
van luchtpijp, keel, neusslijmvlies, genezen met of<br />
zon<strong>de</strong>r geslobber van suikerwater of an<strong>de</strong>r zoet<br />
„spul". Maar hoe vaak wordt er weken en maan<strong>de</strong>n<br />
geknoeid met kwakzalversmid<strong>de</strong>len, afgaan<strong>de</strong> op<br />
<strong>de</strong> handige opsomming van verschijnselen in <strong>de</strong><br />
revlame's, totdat het nuttelooze van dit gepampel<br />
wordt ingezien, en ein<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong> dokter een ernstige<br />
verwaarloozing moet vaststellen ? ! Hoe vaak wordt<br />
niet tuberculose in het beginstadium, asthma enz.<br />
voor, „kou" versleten en als zoodanig mishan<strong>de</strong>ld<br />
met stroopjes, opberging in stinken<strong>de</strong> en broeierige<br />
bedstee on<strong>de</strong>r hoopen <strong>de</strong>kens, terwijl juist frissche<br />
lucht, eetlust opwekken<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len en misschien<br />
ook een goed, d.w.z. <strong>de</strong>skundig gekozen geneesmid<strong>de</strong>l<br />
op hun plaats zijn ? !<br />
Dat is 't gevaar : tijdverlies !<br />
Dat is 't gevaar; het verzuimen van noodige<br />
maatregelen !<br />
Dat is 't gevaar: niet <strong>de</strong> dokter, die elk geval<br />
op zich zelf beoor<strong>de</strong>elt en naar zijn beste weten<br />
tracht te ontle<strong>de</strong>n en te behan<strong>de</strong>len, maar <strong>de</strong> grootkwakzalver-fabrikant<br />
daarginds in een Klooster<br />
Sancta rPaulo in weet-ijf-wat-voor-3e-achterdwarsstraat<br />
in Rotterdam, die Wjeet precies watje mankeert<br />
en waarmee je genezen bent ! Hij heeft niet eens<br />
een dotje van je blon<strong>de</strong> haren noodig of een potje<br />
verschgeloos<strong>de</strong> p.... s, om er achter te komen, hij<br />
weet het zóó wel: „indien gij hoest".... enz.<br />
Waarlijk het is niet 2
NO. 5. MEI 1920. 0PLAAC.64M EXEMPLAREN, VEERTIGSTE JAARGANG.<br />
Maandblad uitgegeven door <strong>de</strong> Vereeniging<br />
TEGEN DE KWAKZALVERIJ<br />
on<strong>de</strong>r Redactie van H. VAN GELDER.<br />
Bestuur <strong>de</strong>r Vereeniging: MR, P. W. DE KONING, Advocaat te Amsterdam, VOORZITTER; E. J. ABRAHAMS, Arts te Amsterdam;<br />
MR. W. P. E. BOUMAN, Officier van Justitie te Eotterdam; MR. A. A. CNOPIUS, Advocaat-Generaal bij het Gerechtshof te<br />
's-Eertogenbosch; MR. A. VAN DER ELST, Ambtenaar van het O. M. bij het Kantongerecht te Lei<strong>de</strong>n; Ds.E. O. FLEISCHER, Doopsgez.<br />
Predikant te Winterswijk; C. NANNES GORTEE, Journalist te Alkmaar; MR. A. LIND, Advocaat te Amsterdam; Mej. J. C. RESSING<br />
te Bel<strong>de</strong>n; J. VAN EIEL, Dir. Mil. Apotheker, Directeur van het Rijks Magazijn van Geneesmid<strong>de</strong>len te Amsterdam; DR. G. ROMIJN,<br />
• Inspecteur van <strong>de</strong> Volksgezondheid te 's-Hertogenbosch; W. BINNENDIJK, Arts te Amsterdam, SECRETARIS-PENNINGMEESTER.<br />
Ie<strong>de</strong>r Lid ontvangt één Exemplaar van het Maandblad en heeft recht op hoogstens 10 Exemplaren ter gratis verspreiding.<br />
LID DER VEREENIGING is ie<strong>de</strong>r die haar doel helpt bevor<strong>de</strong>ren<br />
en een Contributie betaalt van / 3.—.<br />
Adres voor <strong>de</strong> REDACTIE- van het Maandblad bij <strong>de</strong>n Redacteur,<br />
AMSTBL 102 te Amsterdam ; voor het BESTUUR DER VEREENIGING<br />
en voo£ AANGIFTE van LEDEN en ABONNÉS bij <strong>de</strong>n Secretaris-<br />
Penningmeester W. BINNENDIJK, Arts, MARNIXSTRÀAT 182, AflTSTEEKor,<br />
bij wien ook losse exemplaren van bet Maandblad moeten wor<strong>de</strong>n aangevraagd.<br />
INHOUD:<br />
Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong> : Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van<br />
het Bestuur.<br />
Berichten: Prof. Dr. Hector Treub f. — Lezing<br />
over <strong>Kwakzalverij</strong>.<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van verschillen<strong>de</strong>n aard:<br />
D. D.D. — Weereen mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> iheumatiek. — Kinkhoestdrank.<br />
Uit <strong>de</strong> pers: De nieuwe Spaansche wet op <strong>de</strong><br />
specialité's. — Een <strong>de</strong>finitie voor,het begrip ,.geheimmid<strong>de</strong>l".<br />
— Van toovenarij en bijgeloof.<br />
Ingezond en: De dokter in huis.<br />
Correspon<strong>de</strong>ntie.<br />
Feuilleton : Bijgeloof en kwakzalverij.<br />
Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong><br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van het Bestuur.<br />
Het adres van <strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rgeteeken<strong>de</strong> te Amsterdam<br />
is, van 1 Mei af, Marnixstraat 182. Voor alle me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen<br />
<strong>de</strong> administratie van het Maandblad<br />
betreffen<strong>de</strong>, gelieve men zich tot hem te wen<strong>de</strong>n.<br />
W. BINNENDIJK,<br />
Secretaris-Penningmeester.<br />
BERICHTEN<br />
Prof. Dr. Hector Treub f<br />
Alweer is onze Vereeniging een harer hechtste<br />
steunpilaren ontvallen. Prof. Treub was ons<br />
streven met hart en ziel toegedaan ; ofschoon<br />
zijn optre<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> buitenstaan<strong>de</strong>rs zel<strong>de</strong>n tot<br />
uiting kwam, on <strong>de</strong>r vor <strong>de</strong>n zij, die met het werken<br />
<strong>de</strong>r Vereenigingen meer van nabij bekend waren,<br />
hoe groot <strong>de</strong> steun was, die ook bij <strong>de</strong> bestrijding<br />
van <strong>de</strong> kwakzalverij van hem uitging. Zijn me<strong>de</strong>werking<br />
bij <strong>de</strong> Sequah-campagne, zijn hulp bij<br />
het tot stand komen van het helaas ! spoedig teniet<br />
gegane Internationaal Comité tot bestrijding<br />
<strong>de</strong>r kwakzalverij willen wij slechts in herinnering<br />
brengen om te toonen hoe hij met zijn beken<strong>de</strong><br />
energie een onzer beste strij<strong>de</strong>rs was.<br />
En hoe hij over <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong> en het kwaad<br />
door <strong>de</strong>ze gesticht dacht, is algemeen bekend<br />
gewor<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> prachtige re<strong>de</strong>, uitgesproken<br />
op 10 November 1905, bij <strong>de</strong> her<strong>de</strong>nking van her<br />
25 jarig bestaan onzer Vereeniging, een re<strong>de</strong>,<br />
die door <strong>de</strong> opneming in het Ge<strong>de</strong>nkboek, on<strong>de</strong>r<br />
veler oogen is gekomen.<br />
Even als door zoovelen, wordt het verlies van<br />
dien waren vriend en helper in onzen strijd<br />
ook door ons diep gevoeld. Zijn nagedachtenis<br />
zullen wij hoog in eere hou<strong>de</strong>n !<br />
Lezing over <strong>Kwakzalverij</strong>.<br />
Te Stad Del<strong>de</strong>n is in een verga<strong>de</strong>ring van het<br />
Groene Kruis, door <strong>de</strong>n arts J. L. WINKLER<br />
PRINS, een lezing gehou<strong>de</strong>n waaromtrent van<br />
welwillen<strong>de</strong> zij<strong>de</strong> ons het volgen<strong>de</strong> wordt meege<strong>de</strong>eld<br />
: «•<br />
De spreker begon met zijn on<strong>de</strong>rwerp te<br />
ver<strong>de</strong>elen als volgt : lo. Wie noemt men een<br />
kwakzalver en wat is kwakzalverij ? ; 2o. On<strong>de</strong>r<br />
welke vormen treedt kwakzalverij op ?; 3o.<br />
Hoe wordt zij het best bestre<strong>de</strong>n en wat zijn<br />
<strong>de</strong> resultaten ? Na eerst <strong>de</strong> afleiding van <strong>de</strong>n<br />
naam te hebben nagegaan en aangetoond te<br />
hebben dat <strong>de</strong> kwakzalverij vrijwel over <strong>de</strong> geheele<br />
wereld is verbreid, werd men ingelicht over<br />
preparaten v?*n kloosters in Frankrijk, die allen<br />
aan <strong>de</strong> markt wer<strong>de</strong>n gebracht om <strong>de</strong> menschen<br />
het geld uit <strong>de</strong>n zak te slaan, ver<strong>de</strong>r wer<strong>de</strong>n<br />
Duitschland met zijn „Natuurheilkünstler" en<br />
Engeland met zijn couranten vol kwakzalversadvertenties<br />
behan<strong>de</strong>ld. Als vorm, waaron<strong>de</strong>r<br />
kwakzpjyerij voorkomt, werd „<strong>de</strong> huiselijke"<br />
als <strong>de</strong> onschuldigste genoemd ; als twee<strong>de</strong> vorm<br />
die <strong>de</strong>rgenen, die een systeem van behan<strong>de</strong>ling<br />
ont<strong>de</strong>kt hebben, waarme<strong>de</strong> zij „alles" kunnen<br />
genezen. Voorbeel<strong>de</strong>n hiervan waren Pastor Kneipp<br />
en Pastor Felke te Repeln met zijn oogen diagnose<br />
en leemin wikkel ing. Als <strong>de</strong>r<strong>de</strong> vorm, van<br />
analoog slag«, maar niet van zoo betrouwbare<br />
onbaatzuchtigheid wer<strong>de</strong>n behan<strong>de</strong>ld Dowie,<br />
<strong>de</strong> profeet van Zion en Mrs. Eddy, <strong>de</strong> „Christian<br />
Scientist." Hieruit blijkt dat <strong>de</strong> domheid ten<br />
allen tij<strong>de</strong> een macht is geweest, die grooter<br />
was, dan alle cultuurf act oren, hoe <strong>de</strong>ze ook<br />
mogen heeten. Dan volgt <strong>de</strong> vorm, welks aanhangers<br />
zon<strong>de</strong>r uitzon<strong>de</strong>ring weten, dat ze liegen<br />
in wat ze zeggen en wat ze doen, het ou<strong>de</strong> gil<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>r m ar kt schreeuwers. Als een bekend voorbeeld<br />
hiervan werd Sequah besproken mee zijn massage,<br />
massage on<strong>de</strong>r muziek, enz. Spreker verklaar<strong>de</strong><br />
ver<strong>de</strong>r op zeer bevattelijke wijze <strong>de</strong> metho<strong>de</strong> hoe<br />
een kwakzalversmid<strong>de</strong>l ontslaat en welke menschen<br />
zich aan <strong>de</strong>ze bedriegerij schuldig maken.<br />
Hoe men <strong>de</strong> kwakzalverij ook beschouwt, domheid<br />
ligt er altijd aan ten grondslag. Wat <strong>de</strong> bestrijding<br />
betreft, komt hiertoe in <strong>de</strong> eerste plaats hul<strong>de</strong><br />
toe aan <strong>de</strong> Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong>,<br />
die met haar Maandblad goed werk verricht.<br />
Ver<strong>de</strong>r moeten <strong>de</strong> kwakzalversadvertenties uit<br />
<strong>de</strong> bla<strong>de</strong>n verdwijnen. Spreker haalt daarna verschillen<strong>de</strong><br />
schrijvers aan die zich uitspraken<br />
over dit on<strong>de</strong>rwerp, o.m. Prof. TRETJB, die zegt:<br />
„leg <strong>de</strong>n nadruk op een goe<strong>de</strong> uitvoering <strong>de</strong>r wet,<br />
Geplaatste bijdragen en on<strong>de</strong>rzoekingen van kwakzalversmid<strong>de</strong>len en<br />
spécialités wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>sverlangd gehonoreerd.<br />
Het nadrukken van artikelen uit dit blad is niet alleen geoorloofd<br />
doch wordt zelfs dringend verzocht.<br />
ABONNEMENTSPRIJS, Franco per post per jaar f 1.25.<br />
regelen<strong>de</strong> <strong>de</strong> uitoefening <strong>de</strong>r geneeskunst en die<br />
<strong>de</strong>r artsenijbereidkun<strong>de</strong>. Prof. STRATJB zegt :<br />
„maak <strong>de</strong> <strong>tegen</strong>stelling tusschen <strong>de</strong> strenge,<br />
wetenschappelijke geneeskun<strong>de</strong> en <strong>de</strong> bonte,<br />
onna<strong>de</strong>nken<strong>de</strong> kwakzalverij zoo groot mogelijk."<br />
Dr. STEPHAN zegt: „ge moet het publiek zelf het<br />
begrip <strong>de</strong>r ware geneeskunst aantoonen." Prof.<br />
VIRCHOW zegt: „alleen beter on<strong>de</strong>rwijs en voor-'<br />
lichting <strong>de</strong>r menigte zal helpen." Dr. ABRAHAMS<br />
wil een aparte wet <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> kwakzalverij. De<br />
resultaten <strong>de</strong>r bestrijding zijn tot-nog toe pover;<br />
en dat het ooit gelukken zal <strong>de</strong> kwakzalverij geheel<br />
uit te roeien, dat gelooft niemand; dan zou<br />
eerst <strong>de</strong> domheid <strong>de</strong> wereld uit moeten zijn. De<br />
dui<strong>de</strong>lijke lichtbeel<strong>de</strong>n, die vele Kwakzalvers<br />
uit <strong>de</strong>n ou<strong>de</strong>n en nieuwen tijd op het doek <strong>de</strong><strong>de</strong>n<br />
verschijnen droegen me<strong>de</strong> bij tot het welslagen<br />
van <strong>de</strong> leerrijke en belangrijke re<strong>de</strong>. Groene Kruis<br />
besturen en le<strong>de</strong>n van onze Vereeniging werkt<br />
me<strong>de</strong> tot <strong>de</strong> bestrijding <strong>de</strong>r <strong>Kwakzalverij</strong> en tot<br />
<strong>de</strong> bevor<strong>de</strong>ring <strong>de</strong>r gezondheid !<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van verschillen<strong>de</strong>n aard.<br />
D. D. D.<br />
De enorme reclame, die <strong>tegen</strong>woordig weer<br />
voor dit mid<strong>de</strong>l wordt gemaakt, noodzaakt ons er<br />
met enkele woor<strong>de</strong>n aan te herinneren, dat door<br />
ons reeds herhaal<strong>de</strong> malen <strong>tegen</strong> dit g e v a a rlijke<br />
kwalzalversmid<strong>de</strong>l is gewaarschuwd.<br />
Het laatst nog in het Maandblad van<br />
October 1914.<br />
In dat no. is vermeld, hoe een lij<strong>de</strong>r aan beenzweren,<br />
door het gebruik van D. D. D., <strong>de</strong> ernstigste<br />
gevolgen heeft on<strong>de</strong>rvon<strong>de</strong>n.<br />
Het mid<strong>de</strong>l beslaat uit S a I i c y I z u u r, Phen<br />
o I (carbolzuur) G a u 11 h e r i a-o I i e fwintergroen-olie)<br />
en Glycerine, opgelost in<br />
gemethyleer<strong>de</strong>n en groen gekleur<strong>de</strong>n spiritus.<br />
Men zij voorzichtig !<br />
Weer een mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> rheumatiek.<br />
Het getal mid<strong>de</strong>len <strong>tegen</strong> rheumatiek aanbevolen<br />
is, gelooven wij, ontelbaar ; het is bijna onbegrijpelijk,<br />
dat er nog lij<strong>de</strong>rs aan die kwaal zijn.<br />
Hoevele . van die mid<strong>de</strong>len hebben wij reeds<br />
in ons blad <strong>de</strong> revue laten passeeren, waarbij wij<br />
meestal tot <strong>de</strong> overtuiging kwamen, dat van <strong>de</strong>
eloof<strong>de</strong> genezing* niets terecht kon komen en<br />
hoeveel an<strong>de</strong>re zijn er nog, waarvan wij zelfs<br />
<strong>de</strong> namen niet kennen. 'Zöomi en dan brengt het<br />
toeval ons we<strong>de</strong>r- een advertentie on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> oogen,<br />
waarin weer zoo'n rheumatiekmid<strong>de</strong>l wordt aangeprezen,<br />
zooals o.a. het geval was. met on<strong>de</strong>rstaan<strong>de</strong><br />
annonce*.<br />
„Rheumatiek. In vijf dagen radicaal <strong>de</strong> pijnen<br />
kwijt. Vele dankbetuigingen. Zend / 1.50 per<br />
j3US$3Öaßel on<strong>de</strong>r No. .1771, aan Sinjewel's Advertentie-<br />
Bureau. IJmui<strong>de</strong>n. ' '<br />
„In. 5 dagen <strong>de</strong> pijnen kwijt" 't leek ons wel <strong>de</strong><br />
moeite waard om er / 1.50 aan te versnoepen.<br />
Tegelijk met het mid<strong>de</strong>l ontvingen wij <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong><br />
geschreven gebruiksaanwijziiig :<br />
„Gebruik aan wijzing Men neemd <strong>de</strong> helfd<br />
van <strong>de</strong>n poe<strong>de</strong>r op een half fleschje Bran<strong>de</strong>n wijn<br />
neem daar voor in Bed g aan een Jene verglaas je<br />
van in. en u zal in vijf dagen <strong>de</strong> pijnen kwijd zijn.<br />
toch moet u er me<strong>de</strong> door gaan tot <strong>de</strong> poe<strong>de</strong>i<br />
jop.is. ik ben 70 jaar gewor<strong>de</strong> en heb 36 jaar veel<br />
pijnen gele<strong>de</strong>n en nu alleen door <strong>de</strong>ze poe<strong>de</strong>r<br />
FEUILLETON.<br />
Bijgeloof en <strong>Kwakzalverij</strong>.<br />
Het was in een <strong>de</strong>r achterbuurten van Amsterdam,<br />
dat op een mooien najaarsmorgen een begrafenisplechtigheid<br />
moest plaats vin<strong>de</strong>n. De<br />
lijkwagen stond om <strong>de</strong>n hoek van <strong>de</strong> straat te<br />
wachten op een sein van <strong>de</strong>n aanspreker<br />
om vóór te komen. Dit sein wordt eerst gegeven<br />
als alles in het sterfhuis gereed is, om <strong>de</strong> kist<br />
da<strong>de</strong>lijk bij het voorrij<strong>de</strong>n van <strong>de</strong>n lijkwagen<br />
naar buiten en in <strong>de</strong>n. wagen te plaatsen. Een<br />
goe<strong>de</strong> maatregel om veel gekijk van nieuwsgierigen<br />
te voorkomen en dus aanstoot te vermij<strong>de</strong>n.<br />
Buurvrouwen ston<strong>de</strong>n het sterfgeval te bespreken.<br />
Zij wisten haarfijn het verloop van <strong>de</strong><br />
ziekte te vertellen; wat <strong>de</strong> dokter gezegd en gedaan<br />
had ; hoe lang <strong>de</strong> overle<strong>de</strong>ne was ziek geweest<br />
; hoe laat gestorven en wat zijn laatste<br />
woor<strong>de</strong>n en wenschen waren geweest, en nog veel<br />
dat met. <strong>de</strong> .ziekte, noch met het sterfgeval in<br />
Verband stond.<br />
Dat <strong>de</strong> overle<strong>de</strong>ne een brave, goe<strong>de</strong> ziel was<br />
gewees^.; spreekt van zelf — want — zei een<br />
vrouwtje — hij speel<strong>de</strong> een week of wat gele<strong>de</strong>n<br />
nog met <strong>de</strong> jongste van mij.<br />
— Och ja — zei een an<strong>de</strong>r — we krijgen allemaal<br />
een beurt, <strong>de</strong> eene vroeg en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re<br />
laat, maar je kan je zelf toch wel een beetje in<br />
acht nemen ook, zeg ik maar.<br />
— Quwe menschen moeten sterven en jonge<br />
menschen kunnen sterven, zeggen ze wel eens;<br />
maar ik zeg, als je een dokter over <strong>de</strong>n vloer hebt,<br />
moec je doen wat die zegt en zijn mid<strong>de</strong>len gebruiken,<br />
maar niet <strong>de</strong> drankjes en poe<strong>de</strong>rs laten<br />
staan en rommel van een an<strong>de</strong>r gaan innemen.<br />
— Ja; jij bedoelt dat hij bij <strong>de</strong>n water kijker<br />
is geweest, maar die heeft het toch goed gezien<br />
en da<strong>de</strong>lijk gezegd, dat hij het aan het hart en<br />
<strong>de</strong> nieren ha:l. Hij moest maar veel eten, en dikwijls<br />
eten.<br />
— Nou, en ik ben een keer voor hem nas.r dien<br />
waterkijker geweest — zei een an<strong>de</strong>r vrouwtje—<br />
en toen zei ik dat ik voor mijn eigen man kwam en<br />
wat <strong>de</strong>nk je ? Hij moest niet zoo veel eten, want<br />
hij overlaadt zijn maag en wordt veel te volbloedig!<br />
ÏRëdicaal' van <strong>de</strong> pijnen bevrijd, alsme<strong>de</strong> d>7*3SG<br />
mij^ dank betuigingen hebben gezon<strong>de</strong><br />
zoo dat ik niet twijfel of UEd zal er ook door<br />
genezen dat u van harten word toe gewenscht<br />
door Th. Bruijnzeels sj.. ^<br />
Het poe<strong>de</strong>r dat die heilzame werking moest<br />
uitoefenen (<strong>de</strong> jenever zal het toch niet doen ?)<br />
was niets an<strong>de</strong>rs dan fijngewreven Cochen i 11 e<br />
— ook bekend on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>n, naam van pererood<br />
— zooals bij het on<strong>de</strong>rzoek door <strong>de</strong>n heer N.<br />
KETTLEMAJSTS bleek.<br />
9 .Met dit .resultaat voor oogen willen wij,- niet<strong>tegen</strong>staan<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> ervaring van. j<strong>de</strong>n heer B, en <strong>de</strong><br />
dankbaarheid van <strong>de</strong> 67 'lötgenooten, onze lezers<br />
' toch ra<strong>de</strong>n van. <strong>de</strong> aanbieding in <strong>de</strong><br />
advertentie geen gebruik te maken. Aan <strong>de</strong><br />
geneeskracht van cochenille tégen rheumatiek<br />
gelooven wij niet, wel aan.<strong>de</strong> mogelijkheid, dat<br />
men door het aftreksel aan <strong>de</strong>n drank kan geraken<br />
en dit laatste is toch niet heilzaam voor rheumathiëk?<br />
Een on<strong>de</strong>rdrukt gelach was het gevolg.<br />
— Jou vent te volbloedig ! hij kan wel in een<br />
lampeglas. En buurman was heelemaal niet<br />
volbloedig, want hij was het léatstê jaar al zoo<br />
mager als brandhout en liep met <strong>de</strong>n dood in zijn<br />
schoenen.<br />
— Nu heeft hij die rommel geslikt en is toch<br />
gestorven, ^ -t<br />
— Ik zal je vertellen, ,zn tijd is er geweest en<br />
<strong>de</strong> jongen van drie hoog?; je weet wel, die heeft<br />
verle<strong>de</strong>n week al <strong>de</strong> begrafenis gezien. Die is<br />
met een helm geboren en.ziet alles vooruit. Hij<br />
heeft het <strong>tegen</strong> zijn moe<strong>de</strong>r gezegd en precies<br />
verteld hoe <strong>de</strong> stoet zou zijn. Natuurlijk heeft<br />
zijn moe<strong>de</strong>r het niet ver<strong>de</strong>r mogen vertellen,<br />
maar hoe gaat .het, als naaste buur heeft ze 't<br />
mij gezegd. Ik was er vol van, dat begrijp je en ik<br />
zei het in 't winkeltje.<br />
De vrouwen knikten bevestigend, waaruit te<br />
begrijpen was dat zij het nieuws allemaal wisten.<br />
De lijkwagen was vóó: gekomen en had zijn somberen<br />
last ontvangen. Een volg koets kwam aanrij<strong>de</strong>n,<br />
ï>n nu rekten alle ; halsen zich om te zien<br />
wie er in zou<strong>de</strong>n gaan.,<br />
— Dat is zijn va<strong>de</strong>r, <strong>de</strong> ouwe ziel ; dat is zijn<br />
broer ; dat is zijn oudsten jongen "en die lange,<br />
een neef van zijn vrouw.<br />
De stoet ging voorwaarts en was dra <strong>de</strong>n hoek<br />
om, uit het gezicht.<br />
Nu gingen <strong>de</strong> vrouwen nog wat napraten over<br />
het sterfgeval ; met een helm geboren ; slaapwan<strong>de</strong>len<br />
en an<strong>de</strong>re obscure zaken, waarvan ik<br />
het een en an<strong>de</strong>r kon opvangen.<br />
Die jongen, die met een helm geboren is, en<br />
an<strong>de</strong>re gevallen van <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> soort kwamen nu<br />
op 't tapijt, en men kon <strong>de</strong> vermakelijkste onzinnighe<strong>de</strong>n<br />
hooren, die voor vaste waarheid<br />
wer<strong>de</strong>n verteld.<br />
Zoo is iemand, die met een helm geboren is,<br />
altijd gelukkig. Maar weet je wat het geval is 1<br />
De bakers en vroedvrouwen die gappen zoo'n<br />
helm en hou<strong>de</strong>n hem zelf. Zij zijn dan voor allerlei<br />
gevaren en ongelukken behoed en hebben<br />
een gelukkig leven. Maar <strong>de</strong> persoon waar>vaü<br />
<strong>de</strong>n helm is weggenomen is er slecht aan toe, want<br />
die heeft altijd last van zenuwen, slaapwan<strong>de</strong>len<br />
en nachtgezichten, vooruitzien.<br />
De vroedvrouwen moeten zelfs volgens <strong>de</strong> wet,<br />
Kinkhoestdfank.<br />
Wij hebben het reeds zoo dikwijls gezegd —<br />
en zou<strong>de</strong>n het zoo gaarne in elk no. herhalen —<br />
men ^:ah ons of liever <strong>de</strong> zaak die wij voorstaan<br />
krachtdadig heipen wanneer men ons, door toezending<br />
van <strong>de</strong> kleinere, plaatselijke bla<strong>de</strong>n<br />
in <strong>de</strong> gelegenheid stel<strong>de</strong> kennis te nemen van<br />
<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rschei<strong>de</strong>ne kwakzalvers advertenties, die<br />
juist in die bla<strong>de</strong>n voorkomen. In <strong>de</strong> groote,<br />
politieke bla<strong>de</strong>n, die zeker niet vies zijn om, in<br />
welke richting zij zich ook bewegen, het geld<br />
Van kwakzalvers op te strijken, is het soort<br />
van <strong>de</strong> bedoel<strong>de</strong> advertenties meestal beperkt.<br />
De geérouwe lezer van die bla<strong>de</strong>n vindt, in <strong>de</strong>n<br />
regel, meestal <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> aanbevelingen, In <strong>de</strong>.kleiner<br />
e bla<strong>de</strong>n kan men <strong>de</strong> kaart Van- het land beter<br />
leeren kennen; elke provincie heeft zijn eigenaardige<br />
mid<strong>de</strong>len, die druk geadverteerd wor<strong>de</strong>n en<br />
waar<strong>tegen</strong> toch een waarschuwing zeer van noo<strong>de</strong><br />
is. Nu kan men van ons niet vergen, dat wij in<br />
al die bla<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> zoek naar kwakzalversadvertenties<br />
gaan;" .zendt men' oris' échter het 'blad, liefst<br />
zooals een oud vrouwtje beweer<strong>de</strong>, verplicht zijn,<br />
<strong>de</strong>n helm, waarmee een kind geboren.is te verbran<strong>de</strong>n.<br />
Een an<strong>de</strong>r beweer<strong>de</strong> dat zij <strong>de</strong>n helm wel mogen<br />
bewaren, maar hem later aan <strong>de</strong>n oorspronkelijken<br />
eigenaar terug moeten geven,, die hem<br />
goed moet bewaren, en er gelukkig mee.zal zijri.<br />
We zullen <strong>de</strong> vrouwtjes maar laten praten omdat<br />
wij al <strong>de</strong> griezelig he <strong>de</strong>n niet willen navertellen,<br />
daar zij alles „van hooreU zéggen'' wisten,<br />
en <strong>de</strong> voorspellingen —r ze zijn nooit uitgekomen.<br />
Van <strong>de</strong>n helm, waarme<strong>de</strong> sommige, lün<strong>de</strong>ren<br />
geboren wor<strong>de</strong>n gaan on<strong>de</strong>r het volk zulke vreem<strong>de</strong><br />
geruchten, dat dit vlies wordt beschouwt...als<br />
een won <strong>de</strong>r ding. Iemand die een zoodanigen helm<br />
bij zich draagt is ook onkwetsbaar voor kogels,<br />
enz. {maf<br />
Van <strong>de</strong>n helm kwam het al spoedig op slaapwan<strong>de</strong>len<br />
of nach owan <strong>de</strong>len a daar dit er nauw<br />
me<strong>de</strong> in verband schijnt te staan.<br />
Slaapwan<strong>de</strong>laars, of naohtwa.n<strong>de</strong>laa.rs noemt<br />
men die menschen die 's nachts slapen<strong>de</strong> opstaan<br />
en dan gaan wan<strong>de</strong>len, spreken, schrijven en zelfs<br />
moeilijker bezighe<strong>de</strong>n verrichten, zon<strong>de</strong>r te ontwaken.<br />
Men heeft er zelfs gezien, die verstandiger<br />
en vernuftiger waren dan in waken<strong>de</strong>n toestand.<br />
Slaapwan<strong>de</strong>len kan hem die door <strong>de</strong>ze ziekte<br />
aangedaan is ook op <strong>de</strong>n dag overvallen, zooals<br />
soms gebeurt bij een middagslaapje.<br />
Oastellus zegt een beroemd godgeleer<strong>de</strong> gekend<br />
te hebben, die alle dagen na <strong>de</strong>n maaltijd in slaap<br />
viel, en zoo dra <strong>de</strong> slaap hem goed te pakken had<br />
stond hij op,liep, sprak met zijn vrouw, en keer<strong>de</strong><br />
vervolgens naar <strong>de</strong>n stoel terug waarin hij in<br />
slaap gevallen was. Bij zijn ontwaken wist hij niet<br />
't minste van hetgeen er voorgevallen was.<br />
Er wor<strong>de</strong>n van slaapwan<strong>de</strong>laars al heel won<strong>de</strong>rlijke<br />
verhalen gedaan, te won<strong>de</strong>rlijk zelfs, om ze<br />
op gezag van één mensch te gelooven.<br />
Zoo verzekert L a M o t h e 1 e Va y er ,<br />
dat zekere L e F er r e ten inwoner van Rouaau,<br />
in zijn slaap op <strong>de</strong> vragen, die men hem in onbeken<strong>de</strong><br />
talen <strong>de</strong>e <strong>de</strong>, in <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> talen antwoord<strong>de</strong>,<br />
zelfs in 't grieksch en indiaansen, welke talen<br />
hij nooit geleerd noch gesproken had.-<br />
Een vrouw in Gascogne, zou geduren<strong>de</strong> haar<br />
ziekte van het begin tot het ein<strong>de</strong> spaansch ge-
met <strong>de</strong> advertenties aangestreept, dan begrijpt<br />
men, dat men onze taak zeer verlicht.<br />
Dankbaar erkennen wij, dat aan een vroeger<br />
verzoek in <strong>de</strong>ze richting reeds door enkelen<br />
voldaan is, zooals uit verschei<strong>de</strong>ne nos. van ons<br />
blad reeds gebleken is. Aan zoo'n welwillendheid<br />
hebben wij hèfc te danken, dat wij'<strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> advertentie<br />
on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> oogen kregen : yi<br />
,,Tegen Kinkhoest, Bronchitis en Asthma<br />
gebruike men hét beken<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>l genaamd:<br />
,, Kinkhoest dr ank", volgens recept van Dr. Th.<br />
Brummer, Ne<strong>de</strong>rl. en Duitsch Arts, vroeger te<br />
Ter-Apel, thans te Groningen. Aangenaam in<br />
gebruik. Zeker werkend. Prijs per flacon met gebruiksaanwijzing<br />
(tij<strong>de</strong>lijk verhoogd) / 1.60.<br />
Overal verkrijgbaar. Wettig ge<strong>de</strong>poneerd. En<br />
gros-verkoop Grijpma & <strong>de</strong> Hosson, Leeuwar<strong>de</strong>n<br />
Groningen."<br />
Wij moeten helaas! verklaren, dat het beken<strong>de</strong><br />
mid<strong>de</strong>l van <strong>de</strong>n Ne<strong>de</strong>rl. en Duitschen<br />
•Arts ons tot nu toe geheel onbekend was en<br />
-dat wij thansrmi het door het on<strong>de</strong>rzoek van <strong>de</strong>n<br />
sproken hebben, schoon zij voorheen en later,<br />
toen zij hersteld "was, daar niet het minste van<br />
"verstond.<br />
Een meisje van zeventien jaar maakte in haai<br />
slaap niet alleen allerlei won<strong>de</strong>rlijke gebaren,<br />
lachte en ween<strong>de</strong> luid, maar vertoon<strong>de</strong> ook alle<br />
overige hartstochten op zulk een wijze, als <strong>de</strong> kunstigste<br />
pantomine zou hebben kunnen doen.<br />
Zij maakte zeer verstandige ze<strong>de</strong>kundige aanmerkingen<br />
uit <strong>de</strong> Schrift, en hield <strong>de</strong> stichtelijkste<br />
gesprekken over <strong>de</strong> opvoeding <strong>de</strong>r vrouwen in<br />
t bijzón<strong>de</strong>r, niet hare zusters en an<strong>de</strong>ren, die zij<br />
zich voorstel<strong>de</strong> dat <strong>tegen</strong>woordig waren.<br />
Plat er verhaalt van een boekdrukker<br />
Johannes Oporinus, dat <strong>de</strong>ze eens op<br />
^een avond was begonnen een grieksch proefblad<br />
te corrigeeren, daarbij in slaap viel en echter voort-<br />
;ging met <strong>de</strong> proef te lezen, zon<strong>de</strong>r dat hij na het<br />
ontwaken,' daar iets van wist.<br />
Blanc ard maakt melding van een geleerd<br />
Engelschman, die in zijn slaap schoone<br />
verzen maakte, terwijl hij waken<strong>de</strong> in 't geheel<br />
geen dichter was.<br />
: H en drik van Heer ken<strong>de</strong> een jongeling<br />
die van zijn vroegste jeugd af een slaapwan<strong>de</strong>laar<br />
geweest was, en liefhebberij voor <strong>de</strong> dichtkun<strong>de</strong><br />
had. Als hij op <strong>de</strong>n dag zijn gedichten niet<br />
na?,r zijn zin kon krijgen, stond hij 's nachts slapen<strong>de</strong><br />
op, verbeter<strong>de</strong> zijn werk en las hetgeen hij<br />
geschreven had mee lui<strong>de</strong>r stemme ; dan begon<br />
hij te lachen en verheug<strong>de</strong> zich over zijn gelukkige<br />
invallen, ja verlang<strong>de</strong> dat zijn makkers, die met<br />
hem in <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> kamer sliepen zich met hem zou<strong>de</strong>n<br />
verblij<strong>de</strong>n.<br />
Dan lag hij zijn papieren weer bij elkan<strong>de</strong>r,<br />
sloot zijn lessenaar, ontkleed<strong>de</strong> zich en ging ie<br />
bed. Bij het ontwaken wist hij niet 't geringste<br />
van wat hij <strong>de</strong>s nachts 'gedaan had. Hij stond<br />
verbaasd als hij zijn papieren we<strong>de</strong>r in han<strong>de</strong>n<br />
nam, zijn gedichten met eigen hand verbeterd te<br />
2ien en had er zoo weinig begrip van dat het mogelijk<br />
was, dat an<strong>de</strong>ren hem door herhaal<strong>de</strong> verzekering<br />
moesten overtuigen, dat het in<strong>de</strong>rdaad<br />
zoo was toegegaan. Op lateren leeftijd nam hij<br />
slapen<strong>de</strong>, dikwijls zijn kind uit <strong>de</strong> wieg, droeg het<br />
op <strong>de</strong>n arm <strong>de</strong> kamer op en neer en had <strong>de</strong> oogen<br />
wijd open, hoewel hij verzeker<strong>de</strong> in dien toestand<br />
:niets te kunnen zien.<br />
heer N. KEULEMANS voor ons bekend gewor<strong>de</strong>n<br />
is, op het „zeker werken<strong>de</strong>" van het geheimmid<strong>de</strong>l<br />
nog wel iets hebben af te dingen.<br />
In het April no. van <strong>de</strong>n vorigen jaargang kon<strong>de</strong>n<br />
wij me<strong>de</strong><strong>de</strong>elen dat een stroop van een an<strong>de</strong>ren<br />
weldoener, <strong>de</strong> ' A n g a-s i r o o p van<br />
M ij n h a r d t gelijk was aan <strong>de</strong> samengestel<strong>de</strong><br />
thijms troop, in elke apotheek voorhan<strong>de</strong>n.<br />
Welnu <strong>de</strong> Kinkhoestdrank van Dr<br />
Bru m m e n komt ook daarmee overeen, al<br />
leen bevat hij nog boorzuur en een kleine<br />
hoeveelheid van een broomverbinding.<br />
En juist door <strong>de</strong> aanwezigheid van die laatste<br />
stoffen heeft <strong>de</strong> overigens vrij onschuldige<br />
stroop een gevaarlijk tintje gekregen ; het inwendig<br />
gebruik is n i e t in alle gevallen onscha<strong>de</strong>lijk.<br />
Men be<strong>de</strong>nke zich nog wel ernstig voor men bij<br />
<strong>de</strong> kwalen, in <strong>de</strong> advertentie genoemd, hulp zoekt<br />
bij <strong>de</strong>n kinkhoestdrank in plaats van bij <strong>de</strong>n<br />
ter zake kundigen geneesheer.<br />
Toen dit slaapwan<strong>de</strong>len ein<strong>de</strong>lijk in <strong>de</strong>n ou<strong>de</strong>rdom<br />
ophield, begon hij in <strong>de</strong>n slaap te praten,<br />
en voorspel<strong>de</strong> menigmaal <strong>de</strong> gevallen die hem overkomen<br />
zou<strong>de</strong>n.<br />
Of die voorspellingen zijn uitgekomen, wordt<br />
door van Heer niet gemeld.<br />
Er zijn van slaapwan<strong>de</strong>laars nog heel wat bijzon<strong>de</strong>rhe<strong>de</strong>n<br />
te mel<strong>de</strong>n. Zoo zijn er die gevaarlijke<br />
klimtochten on<strong>de</strong>rnemen ; arbeid verrichten die<br />
zij gewoon zijn op <strong>de</strong>n dàg te doen ; soms ook iets<br />
doen waartoe zij waken<strong>de</strong> niet in staat zijn.<br />
Al <strong>de</strong>ze geschie<strong>de</strong>nissen bewijzen, dat <strong>de</strong> ziel,<br />
althans bij sommige menschen, zelfs in <strong>de</strong>n diepsten<br />
slaap waakzaam isl Maar het won<strong>de</strong>rlijkste<br />
bij <strong>de</strong> slaapwan<strong>de</strong>laars is, dat zij geduren<strong>de</strong> <strong>de</strong>n<br />
tijd dat <strong>de</strong> uiterlijke zirliuigen slapen, <strong>de</strong> nauwkeurigste<br />
gewaarwordingen schijnen te ontvangen,<br />
en <strong>de</strong> ziel het gemis <strong>de</strong>r zintuigen op een onbegrijpelijke<br />
wijze aanvult.<br />
Uit <strong>de</strong> vrijwillige bewegingen dier slapen<strong>de</strong><br />
menschen blijkt-toch, dat zij zon<strong>de</strong>r oogen zien,<br />
zon<strong>de</strong>r ooren hooren, en alles waartoe zij an<strong>de</strong>rs<br />
<strong>de</strong> zintuigen noodig hebben, zon<strong>de</strong>r het geringste<br />
gebruik <strong>de</strong>rzelven kunnen volbrengen<br />
Maar hoe k?m het geschie<strong>de</strong>n ? Hoe kan <strong>de</strong> ziel<br />
i zinnelijke gewaarwordingen zon<strong>de</strong>r behulp <strong>de</strong>r<br />
I zintuigen maken ?<br />
Dit zijn vragen die wel nooit beantwoord zullen<br />
wor<strong>de</strong>n, dan alleen mee veron<strong>de</strong>rstellingen<br />
en daar schiet men ook niet veel mee op.<br />
Nu zijn er juist op het gebied van het onbegrij-<br />
| pelijke of laten we zeggen het • geheimzinnige,<br />
veel bijgeloovige menschen, en <strong>de</strong>ze wor<strong>de</strong>n geëxploiteerd<br />
door an<strong>de</strong>ren die van <strong>de</strong> bijgeloovigheid<br />
gebruik maken om hun zak te vullen : <strong>de</strong><br />
I somnambules en hel<strong>de</strong>rzien<strong>de</strong>n, alias kwakzalvers.<br />
Zij maken <strong>de</strong> menschen wijs, dat zij, door met<br />
een helm geboren te zijn <strong>de</strong> toekomst kunnen voorj<br />
spellen, ziekten aanwijzen en <strong>de</strong> rechte geneesi<br />
mid<strong>de</strong>len er voor opgeven, alles in <strong>de</strong>n slaap.<br />
Ja.enkelen hebben een helper, een hypnotiseur,<br />
i die <strong>de</strong>? somnambule in een hypnotischen slaap<br />
brengt, maar het is.is al lood om oud ijzer, kwak-<br />
I zal ver ij.<br />
Wij ^kennen een dame, zij is al vele malen<br />
veroor<strong>de</strong>eld, die zich zelf in slaap brengt en als<br />
<strong>de</strong> scene, het boerenbedrog is a'geloopen, zich<br />
zelf ook weer doet ontwaken. Het bedrog ligt er<br />
UIT DE PERS.<br />
De nieuwe Spaansche wet op <strong>de</strong> spécialités<br />
Voor het eerst is in Spanje <strong>de</strong> han<strong>de</strong>l in spécialités<br />
i wettelijk geregeld, door een K.B., dat in 23 paragrafen<br />
<strong>de</strong> bereiding, <strong>de</strong>n uitvoer en <strong>de</strong>n verkoop behan<strong>de</strong>lt.<br />
In <strong>de</strong> inleiding wordt <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> <strong>de</strong>finitie van<br />
pharmaceutiscb.e spécialité gegeven : „Elk geneesmid<strong>de</strong>l<br />
van beken<strong>de</strong> samenstelling, met <strong>de</strong>n naam van<br />
<strong>de</strong>n berei<strong>de</strong>r of een fantasienaam voorzien, dat in<br />
eene uniforme verpakking in <strong>de</strong>n han<strong>de</strong>l komt en<br />
ten verkoop in eene apotheek of daarbuiten bestemd<br />
is. Preparaten, waarvan <strong>de</strong> samenstelling geheel of<br />
ten <strong>de</strong>ele onbekend is, of welke slech* s met <strong>de</strong> aanduiding<br />
„bereid uit" voorzien zijn, wor<strong>de</strong>n als geheimmid<strong>de</strong>len,<br />
waarvan <strong>de</strong> verkoop verbo<strong>de</strong>n is, beschouwd.".<br />
Geen spécialité mag verkocht wor<strong>de</strong>n, wanneer<br />
zij niet vooraf in een daartoe bestemd register is ingeschreven<br />
; alle Diet ingeschreven preparaten wor<strong>de</strong>n<br />
als geh.eimmid<strong>de</strong>len beschouwd.<br />
Van <strong>de</strong> inschrijving zij a vrij :<br />
Ie. Spécialités, die precies volgens Spaansche of<br />
byitenlandsche officineele voorschriften bereid zijn ;<br />
op het etiket en an<strong>de</strong>re begelei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> drukwerken<br />
moet daaromtrent <strong>de</strong> noodige aanwijzing voorkomen.<br />
2e. Preparaten, welke uitsluitend uit <strong>de</strong>n pharmaceutischen<br />
vorm van een enkel, niet sterkwerkend<br />
geneesmid<strong>de</strong>l in eene bepaal<strong>de</strong> hoeveelheid bestaan.<br />
een voet dik op en toch heeft zij een grooten toeloop<br />
van zieken en vermeen<strong>de</strong> zieken.<br />
Men leest zelfs nu en dan annonces waarin wordt<br />
bekend gemaakt dat <strong>de</strong> somnambule met <strong>de</strong>n<br />
helm geboren is, dus moet het vermel<strong>de</strong>n van dien<br />
helm eenigen indruk op <strong>de</strong> domme menigte<br />
maken.<br />
Zooals reeds gezegd hebben slaapwan <strong>de</strong>laars<br />
ook een zeker aanzien on<strong>de</strong>r het volk, ook omdat<br />
men meent dat slaapwan<strong>de</strong>laars meestal met een<br />
helm geboren zijn.<br />
De jongen van drie hoog waarvan <strong>de</strong> vrouwtjes<br />
spraken, leed toevallig ook aan slaapwan<strong>de</strong>len,<br />
en werd dan ook met eenig ontzag bejegend«<br />
Ma?/r <strong>de</strong> lange, magere jongen, met het bleek<br />
gezicht maakte volstrekt niet <strong>de</strong>n indruk van een<br />
profeet te zijn, wel van een ziekelijk lichaam met<br />
zich om te dragen. Hij ging ook volstrekt niet<br />
prat op zijn helm en slaapwan<strong>de</strong>len.<br />
De spraakmaken<strong>de</strong> gemeente vertel<strong>de</strong> al <strong>de</strong><br />
buitenissighe<strong>de</strong>n wel, maar hij wist er zelf niets<br />
van. En zoo zijn er meer van die domhe<strong>de</strong>n,<br />
van die volksoverleveringen die door geslepen<br />
lui wor<strong>de</strong>n benut om er geld uit te slaan, zon<strong>de</strong>r<br />
dat zij er zich een gewetenszaak van maken.<br />
Somnambules, kaartlegsters, kwakzalvers, zij<br />
leven allen ten koste van <strong>de</strong> domheid en als<br />
een vampier zuigen zij zich zat, zon<strong>de</strong>r zich om<br />
hun slachtoffers te bekommeren.<br />
Alleen ontwikkeling kan hierin verbetering<br />
brengen en dat soort parasieten in het uitoefenen<br />
van hun bedrijf knotten, niet geheel uitroeien;<br />
want ook on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> meer ontwikkel<strong>de</strong>n treft men<br />
nog lie<strong>de</strong>n, die aan genoem<strong>de</strong> bedriegers gelooven<br />
en hun geld er heen brengen.<br />
Ontwikkeling in 't algemeen, zal ons echter<br />
al een heel eind ver<strong>de</strong>r brengen in <strong>de</strong>n strijd <strong>tegen</strong><br />
al dat bedrog, ?»1 die kwakzalverij.<br />
En dan, als er eens een wet <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> kwakzalverij<br />
tot stand zal komen, dat men dan ook <strong>de</strong><br />
hel<strong>de</strong>rzien<strong>de</strong>n en somnambules niet vergeté. Dit<br />
bedrog dient <strong>de</strong>n kop ingedrukt te wor<strong>de</strong>n, als<br />
zijn<strong>de</strong> een gevaar voor <strong>de</strong> samenleving even groot<br />
als <strong>de</strong> zuivere kwakzalverij zelf.<br />
MEMENTO.<br />
m
Izïflmögen gêêÇîântasîërAarrT dr agén"i er wijl Ti et bèsiar.d<strong>de</strong>el<br />
en <strong>de</strong> dosis vermeld moeten wor<strong>de</strong>n.<br />
3e. Voedirgs- en vers:erkirgsmid<strong>de</strong>len en cosmetische<br />
preparaten, die uii sluitend voor het ioile<br />
dienen. /•<br />
4e. Preparaten, die <strong>de</strong> apotheker ui-sluitend voor<br />
handverkocp in ujne eigene apotheek bereidt. Zij<br />
moeten, wat etikeffeerirg enz. betreft, aan <strong>de</strong> voorschriften<br />
van het KB. voldoen. «&*!. •'<br />
Spécialif es mogen slechts door apothekers bereid<br />
wor<strong>de</strong>n. Wensch'b eene vennootschap spécialités te<br />
maken, danfmoeten <strong>de</strong> directeur en het technisch<br />
personeel apothekers zijn en moet uitdrukkelijk gemeld<br />
wor<strong>de</strong>n, wie voor <strong>de</strong> bereidirg aansprakelijk is.<br />
Om een spécialité, ir geschreven te krijgen, moet<br />
bij <strong>de</strong> aanvrage overgelegd wor<strong>de</strong>n eene nauwkeurige<br />
opgaaf van <strong>de</strong> samenstellirg en van <strong>de</strong> motieven,<br />
die er <strong>de</strong>n eigenaar 1oe gebracht hebben, om haar<br />
in <strong>de</strong>n spécialité vor m in <strong>de</strong>n han<strong>de</strong>l te brer gen. Tevens<br />
moeten ir geleverd wor<strong>de</strong>n een exemplaar (voor<br />
buitenlandsch.e drie) <strong>de</strong>r spécialisé, met etiket, verpakkirg<br />
en pro&pecti. De Kon. Nat. Aka<strong>de</strong>mie van<br />
Geneeskun<strong>de</strong> beslist over alle vragen, welke betrekkir<br />
g hebben op <strong>de</strong> therapeutische of pharmacologische<br />
wer kir g van het preparaat. Wanneer <strong>de</strong> aanvraag<br />
toegestaan: wordt, ont var g b <strong>de</strong> vrager eene vergunning,<br />
waarin het nummer, waaron<strong>de</strong>r het preparaat<br />
ingeschreven is en ver<strong>de</strong>re bijzon<strong>de</strong>rhe<strong>de</strong>n vermeld<br />
s'! aan. De vergunnirg is persoonlijk, dus niet<br />
vererf baar of verkoopbaar. Een nieuwe bezitter van<br />
<strong>de</strong> spécialité moet opnieuw vergunnirg vragen.<br />
Blijkt het later, dat <strong>de</strong> samenstellirg eener spécialité<br />
afwijkt van het ge<strong>de</strong>poneer<strong>de</strong> voorschrift, dan<br />
wordt <strong>de</strong> inschrijving geschrapt-en kan het preparaat<br />
niet* meer door <strong>de</strong>ngelf<strong>de</strong>n persoon ter ir sehr ij vir g<br />
aangebo<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n. Buitenlandsch.e aanvragers moeten<br />
bij hun verzoek een door het geneeskundig staat stoeziebtivan<br />
hun land gelegaliseer<strong>de</strong> vermelding van<br />
hunne positie inzen<strong>de</strong>n. Op <strong>de</strong> etiketten en an<strong>de</strong>re<br />
drukwerken <strong>de</strong>r spécialité moeten dui<strong>de</strong>lijk en hel<strong>de</strong>r<br />
vermeld s^aan : naam van <strong>de</strong> spécialité, r.aam en positie<br />
van <strong>de</strong>n berei<strong>de</strong>r, fabriek, nummer en datum van<br />
inschrijving en samenstelling. Op <strong>de</strong> omhullirg.moeten<br />
ook al <strong>de</strong>ze bijzon<strong>de</strong>rhe<strong>de</strong>n, behalve <strong>de</strong> samenstelling,<br />
te lezen zijn. Specialities, die uitsluitend in <strong>de</strong><br />
apotheek verkocht mogen wor<strong>de</strong>n, dragen een bijzon<strong>de</strong>r<br />
kenmerk.<br />
Spécialités, welke sterkwerken<strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>len<br />
bevatten, mogen alleen in apotheken verkocht wor<strong>de</strong>n.<br />
Als sterkwerkend gel<strong>de</strong>n <strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>len,<br />
wier maximaaldosis per keer tot 500 mg. bedraag,<br />
ver<strong>de</strong>r alle antipyretica. drastica, emetica en emme<br />
nagoga, onverschillig, in welke doseerir.g en van <strong>de</strong><br />
uitwendige mid<strong>de</strong>len die, welke blaartrekkend of<br />
bijtend gijn Spécialités, welke uitsluitend uit een of<br />
niet naar hoedanigheid en hoeveelheid volledig<br />
en algemeen begrijpelijk vermeld is."<br />
Deze <strong>de</strong>-initie zou volgens <strong>de</strong> opstellers eene<br />
vrij goe<strong>de</strong> basis ter beoor<strong>de</strong>eling vormen, ofschoon<br />
zij in een' aantal gevallen toch nog in <strong>de</strong>n steek<br />
zou laten. Zoo o.a. bij beantwoording <strong>de</strong>r vragen:<br />
o. Is het mid<strong>de</strong>l in <strong>de</strong> wetenschappelijke geneeskun<strong>de</strong><br />
en pharmacie erkend ?<br />
b. Is, wa-nneer zulks niet het geval mocht zijn,<br />
<strong>de</strong> vermelding <strong>de</strong>r samenstelling volledig en algemeen<br />
begrijpelijk, waarbij het begrip „volledigheid"<br />
nog niet dat van „juistheid" behoeft<br />
^5 h talfeit j S '"' -<br />
m te slunen ?<br />
Men kan <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>eling van <strong>de</strong>ze vra.gen niet<br />
aan <strong>de</strong>n rechter overlaten, doch zal daar <strong>de</strong>skundigen<br />
(medici en phe.rmaceuten) voor moeten<br />
ae,nwijzen. Om echter een vaste lijn bij <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>eling<br />
te krijgen, zal een eenti aal laboratorium<br />
voor geneesmid<strong>de</strong>lon<strong>de</strong>l zoek opgericht moeten<br />
wor<strong>de</strong>n.<br />
(Pharm. Weekbl.)<br />
Van t< OYODarîj en bijgeloof.<br />
Met toestemming van <strong>de</strong> Redactie, nemen wij het<br />
volgen<strong>de</strong> uit <strong>de</strong> JVüuwe Rotter dänische Courant over :<br />
De rechtbank te Bor<strong>de</strong>aux had kort gele<strong>de</strong>n uitspraak<br />
te doen in een geval, dat in vrije vereenvoudiging<br />
ongeveer aldus samengevat zou kunnen wor<strong>de</strong>n<br />
: Wanneer men iemand geweldig afranselt, kan<br />
men dan als geldige re<strong>de</strong>n voor straffeloosheid of als<br />
alleszins verzachtendo omstandigheid opgeven, dat <strong>de</strong>geen,<br />
die men afransel<strong>de</strong>, u of een <strong>de</strong>r uwen of een<br />
vriend of vriendin van u. met duivelsche praktijken<br />
betoover<strong>de</strong> en dat gij door, hevige slagen <strong>de</strong>n duivel<br />
uit hem hebt willen bannen ? Kan voor mishan<strong>de</strong>ling<br />
in geval van „betoovering" een soort noodweer ingeroepen<br />
? iOkiu<br />
De zaak zag er eenvoudiger uit, dan ze wel was.<br />
On<strong>de</strong>r <strong>de</strong> vier mishan<strong>de</strong>laars, die strak en stijf en met<br />
blijkbaar, oprechte overtuiging volhiel<strong>de</strong>n, dat een goe<strong>de</strong><br />
meer van <strong>de</strong> genoem<strong>de</strong> sterkwerken<strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>len<br />
bestaan (afgezien van indifferente bindmid<strong>de</strong>len), | kennis van hen, een vrome-juffrouw Mesmin, dooreen<br />
mogen alleen op geneeskundig voorschrift afgegeven | boosaardig Syrisch priester .betooverd werd, bevon<strong>de</strong>n<br />
wor<strong>de</strong>n. $fe**ä , . ... , l zich een bankier en een commissaris van politie.<br />
Behalve in apotheken mogen <strong>de</strong> o venge t-pecialites<br />
slechts in drogistwinkels verkocht wor<strong>de</strong>n. Dit soort personen gaat gewoonlijk — zij het mis-<br />
Voor <strong>de</strong> spécialités, die zich nu nog in het land en schien ook geheel ten onrechte — door voor nogal<br />
in <strong>de</strong>n .han<strong>de</strong>l bevin<strong>de</strong>n, wordt 2 jaren tijd^gegund, positief van aard en het gr00t publiek was dan ook<br />
om <strong>de</strong> inschrijving aan te vragen. Na dien tijd wor<strong>de</strong>n \ c ° r ,<br />
alle niet ingeschreven spécialités als „in het geheim zeer getrolfen geweest door het geval, dat <strong>de</strong>ze perbereid"<br />
beschouwd en wordt <strong>de</strong>gene, in wiens bezit sonen zoo vast en zeker aan <strong>de</strong> mogelijkheid van be-<br />
vèïmg" ook op zichzelf niet als verzachten<strong>de</strong> omstandigheid<br />
aangevoerd kan wor<strong>de</strong>n.<br />
Gelukkig maar voor <strong>de</strong>n Syrischen priester, want <strong>de</strong><br />
bankier en <strong>de</strong>^êómmissaris van politie, in plaats van<br />
er berouw over te toonen, dat zij van Bor<strong>de</strong>aux naar<br />
Nantes gereisd waren en daar <strong>de</strong>n priester in kwestie *<br />
schrikkelijk afgerost had<strong>de</strong>n, had<strong>de</strong>n in<strong>tegen</strong><strong>de</strong>el ver"<br />
klaard, dat <strong>de</strong> stokslagen helaas onvoldoen<strong>de</strong> gebleken<br />
waren, dat <strong>de</strong> betoovering aanhield en dat het hen zeer<br />
speet, dat zij niet <strong>de</strong> metho<strong>de</strong> gevolgd had<strong>de</strong>n, die in<br />
klassieke werken over het duivelbannen aangegeven<br />
werd, en <strong>de</strong>n priester met een stevig vuurtje <strong>de</strong> voe~<br />
ten geroosterd had<strong>de</strong>n !<br />
Se<strong>de</strong>rt dit proces heeft men in Fransche bla<strong>de</strong>n allerlei<br />
ou<strong>de</strong> geschie<strong>de</strong>nissen over betooveringen opgehaald<br />
en men heeft bovendien geconstateerd, dat het geloof<br />
er aan nog op onverwacht ruime wijze verbreid is.<br />
Dit heeft tot ver<strong>de</strong>re on<strong>de</strong>rzoekingen naar bijgeïoo<br />
gebracht en een groot Fransch blad is tot <strong>de</strong> conclusie<br />
gekomen, dat <strong>de</strong> industrie van <strong>de</strong> waarzeggerij te Parijs<br />
tot een ongeken<strong>de</strong>n bloei gekomen is. Er moeten<br />
thans te Parijs nog meer waarzeggers en waarzegsters,<br />
dan antiquairs zijn. En dat wil wat zeggen.<br />
INGEZONDEN.<br />
Aan velen. Het doet ons leed, meer dan wij kun-<br />
Zij aangetroffen wor<strong>de</strong>n, gestraft<br />
. nen zeggen, dat wij over het veel geadverteer<strong>de</strong>^<br />
j T . toovering geloof<strong>de</strong>n. Bor<strong>de</strong>aux en niet alleen Bor<strong>de</strong>aux m;jj_i Dun-formula teaen rheumatiek nos seen défi-<br />
Voor <strong>de</strong> spécialités, die thans ingevoerd mochten ° ° . iw* i > miaaei j^o-/orj»Mw wgen ineuiuducK nog s w » TOn *<br />
— <br />
's-Gravenhage, 24 April 1920.<br />
Geachte dactie !<br />
Naar aanleidin ., : an Uwe beoor<strong>de</strong>eling van het.<br />
Tijdschrift ."içé^g kt er in huis", stel ik er prijs<br />
op, U me<strong>de</strong> te eelen, dat noch ikzelf noch.<br />
mijn zoon, Dr. J. VOORHOEVE, geneesh.-direct..<br />
van het Homoeop. Ziekenhuis te Utrecht, redacteur<br />
is van dit blad, maar Dr. J. VOORHOEVE,<br />
te Dillenburg (Nassau), tevens schrijver van.<br />
„Homoeopathie in dë Praktijk". Uit hetgeen wij<br />
in het eerstvolgen<strong>de</strong> nummer van het Homoeop..<br />
Maandblad zullen zeggen over <strong>de</strong> uitgave van.<br />
„De dokter in huis", zal U blijken, dat wij er*<br />
niet me<strong>de</strong> ingenomen zijn.<br />
Hoogachtend, g^j<br />
Uw. dw.<br />
Dr. N. A. J. VOORHOEVE.<br />
CORRESPONDENTIE<br />
wor<strong>de</strong>n geldt reeds het vermel<strong>de</strong> KB was in twee partijen ver<strong>de</strong>eld, <strong>de</strong>genen, die er aan niüeve me<strong>de</strong><strong>de</strong>ehng kunnen doen. De geheele adver -<br />
(Pharm Weekbl) I geloof<strong>de</strong>n en die er merlan geloof<strong>de</strong>n. En het was tentie, <strong>de</strong> vorm daarvan en <strong>de</strong> beloften van geheele<br />
[rnarm. wee/coi). \& o genezing 6 daarin gedaan, dit alles is voldoen<strong>de</strong> ont<br />
zeer onzeker, na al <strong>de</strong> interviews en consultaties en <strong>de</strong> geneesmetho<strong>de</strong> en het mid<strong>de</strong>l met het grootste<br />
niet geregeld is.<br />
't Is treurig maar Ne<strong>de</strong>rland is bijna het eemge I „historische on<strong>de</strong>rzoekingen", die in <strong>de</strong> bla<strong>de</strong>n ver-1 wantrouwen te bejegenen en voor ons is er geen<br />
waar <strong>de</strong> verkoop van spécialités *x> goed als<br />
Eene <strong>de</strong>finitie voor het begrip „geheimmid<strong>de</strong>l". , j<br />
r<br />
,<br />
J<br />
,-i,<br />
L ijf , ^ t een bespreking van dit mid<strong>de</strong>l in<br />
i--1; - ;;i,Q<br />
----• ,„„„ ,\ ons daartoe blad Zïin geenszins wn nos ongepast met in staat. is. Om Vermoe<strong>de</strong>ns echter het bestaan, groote<br />
In Duitschland is onlangs eene belasting op<br />
geheimmid<strong>de</strong>len ingevoerd. In een redactioneel<br />
hoofdartikel bespreekt <strong>de</strong> Pharmazeutische Zeitung<br />
(1920, 145) het begrip geheimmid<strong>de</strong>l en toetst<br />
dit aan een aantal <strong>de</strong>finities, die daarvoor gegeven<br />
zijn. De redactie vindt geen <strong>de</strong>zer <strong>de</strong>finities voldoen<strong>de</strong><br />
en zij stelt <strong>de</strong>rhalve <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> lezing<br />
voor :<br />
„Een geheimmid<strong>de</strong>l *s een m <strong>de</strong> wetenschappelijke<br />
geneeskun<strong>de</strong> en pharmacie riet erkend,<br />
ter voorkoming, vermin<strong>de</strong>ring of wegneming<br />
van ziekten, aandoeningen (Körperschulen) of<br />
ongesieldhe<strong>de</strong>n van eiken aard, bij menschen of<br />
dieren in geneesmid<strong>de</strong>l vor m aan te wen<strong>de</strong>n mid<strong>de</strong>l,<br />
waarvan <strong>de</strong> naumr, of, wanneer het uit meer<strong>de</strong>re<br />
bestand<strong>de</strong>elen is samengesteld, waarvan<br />
<strong>de</strong> samenstelling op <strong>de</strong> kleinhan<strong>de</strong>lverpakking<br />
geleer<strong>de</strong><br />
° De advokaat<br />
en wetenschappelijke<br />
van <strong>de</strong> rr heeren J<br />
wijze,<br />
mishan<strong>de</strong>laars J ><br />
belangrijke<br />
Ö J behanwerj<br />
u««iwo**j<br />
pilbliek te overtuigen<br />
yJ"v2 ,<br />
is<br />
_.<br />
het, vooal<br />
,<br />
in<br />
j—-\<br />
dit<br />
•<br />
geval,<br />
, ,_<br />
we| ^ocj1 zeJcerfeid daaromtrent is nog niet verkre ge~<br />
<strong>de</strong>l<strong>de</strong> ken over <strong>de</strong> <strong>de</strong> toovenarij materie aanhalend natuurlijk en op <strong>de</strong> geheele meest ernstige, zaak m jgeT1} wenscht niet<strong>tegen</strong>staan<strong>de</strong> <strong>de</strong> samenstelling langdurig mee on<strong>de</strong>rzoek. te <strong>de</strong>elen Dit on<strong>de</strong>r en<br />
een kunstig mysterie hullend. Zoo werd <strong>de</strong> rechtbank zoek wordt echter voortgezet ; wij moeten dus nog;<br />
noodzakelijkerwijze wel gesteld voor <strong>de</strong> oplossing van af wachten.<br />
Laten onze lexers dit ook doen en het mid<strong>de</strong>lf<br />
<strong>de</strong> vraag : Kan men iemand van uit <strong>de</strong> verte „betoo-<br />
nog niet aanschaffen. Zij Zullen er wel bij varen L<br />
veren", hem door duivelsche bezweringen van grooten<br />
Tj. Z. te H. Wij hebben <strong>de</strong>ernis met u ; wend u»<br />
afstand af — het gold hier <strong>de</strong>n afstand Bor<strong>de</strong>aux—<br />
ee:s tot het Bestuur van het Groene Kruis ten<br />
Nantes, ongeveer 250 kilometer — allerlei ziekten en uwent, misschien kan <strong>de</strong>ze Vereeniging hulp ver<br />
kwaad bezorgen, zoodat <strong>de</strong>geen, die betooverd wordt schaffen.<br />
verzachten<strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n kan aanvoeren of zoo<br />
— Het Verslag van <strong>de</strong> Gezondheids-Cominissie*,<br />
noodig noodweer kan pleiten als hij door afranseling zetelen<strong>de</strong> te Aalsmeer, in dank ont var gen.<br />
van zijn betooveraar aan het duivel-bannen gaat ?<br />
De rechtbank te Bor<strong>de</strong>aux heeft een wijze, en tegelijk<br />
voorzichtige uitspraak gedaan. Ze heeft gezegd,<br />
dat bij <strong>de</strong>n „huidigen stand van <strong>de</strong> wetenschap <strong>de</strong><br />
mogelijkheid van het; betooveren niet als bewezen kan<br />
wor<strong>de</strong>n aangenomen" en dat men daarom ook niet bij<br />
wijze van noodweer iemand, die men voor een betooveraar<br />
houdt kan gaan afranselen.en.dat een „betoo
No. 6. JUNI 1920. OPLAAG 6400 EXEMPLAREN. VEERTIGSTE JAARGANG.<br />
P -'Ü Maandblad uitgegevenpdoor <strong>de</strong> Vereeniging<br />
TEGEN* DE KWAKZALVERIJ<br />
on<strong>de</strong>r Redactie van H. VAN GELDER<br />
Bestuur <strong>de</strong>r Vereeniging: MR, P. W. DE KONING, Advocaat t$ Amsterdam, VOORZITTER; E. J. ABRAHAMS, Arts te Amsterdam;<br />
MR. W. P. R. BOUMAN, Officier van Justitie te Botterdam; MR. A. A. CNOPIUS, Advocaat-Generaal bij het Gerechtshof te<br />
^s-Eertogenbosch; MR. A. VAN DER ELST, Ambtenaar van het O. M. bij het Kantongerecht te Lei<strong>de</strong>n; Ds. F. C. FLEISCHER, Doopsgez.<br />
Predikant te Winterswijk; O. NANNES GORTER, Journalist te Alkmaar; MR. A. LIND, Advocaat te Amsterdam; Mej. J. O. RESSING<br />
te Elf<strong>de</strong>n; J. VAN RIELr Dir. Mil. Apotheker, Directeur van het Rijks Magazijn van Geneesmid<strong>de</strong>len te Am r im; DR. G. ROMIJN,<br />
*^J; Inspecteur van <strong>de</strong> Volksgezondheid te 's-Hertogenbosch; W. BINNENDIJK, Arts te Amsterdam, SECRET,: .^NNINGMEESTER.<br />
Ie<strong>de</strong>r Lid ontvangt één Exemplaar van het Maandblad en heeft recht op hoogstens 10 Exemplaren ter j.vvjBÈ verspreiding.<br />
LID DER YEREENIGING is ie<strong>de</strong>r die haar doel helpt bevor<strong>de</strong>ren<br />
en een Contributie betaalt van / 3.—.<br />
Adres voor <strong>de</strong> REDACTIE van het Maandblad bij <strong>de</strong>n Redacteur,<br />
AMSTEL 102 te Amsterdam ; voor het BESTUUR DER YEREENIGING<br />
en voor AANGIFTE van LEDEN en ABONNÉS bij <strong>de</strong>n Secretaris-<br />
Penningmeester W. BINNENDIJK, Arts, MARNIXSTRAAT 182, AMSTERDAM,<br />
bij wien ook losse exemplaren van het Maandblad moeten wor<strong>de</strong>n aangevraagd.<br />
INHOUD:<br />
Hoofdartikel: Rheumatiek genezen in een maand.<br />
Berichten: Een won<strong>de</strong>rdokter te Halsteren. — Dé<br />
geneesheeren en <strong>de</strong> patentmid<strong>de</strong>len.<br />
M e d ed e e 1 in ge n v a n verschillen<strong>de</strong>n aard:<br />
Weer eens Bijster veld. — Oprechte Winsumerzalf. — Mid<strong>de</strong>l<br />
<strong>tegen</strong> suikerziekte uit Bla<strong>de</strong>l. — <strong>Kwakzalverij</strong> en sui<br />
kerziekte. — Populariseeren van <strong>de</strong> geneeskun<strong>de</strong>. — Eilers,<br />
Kampenaars en Bolsjewieken.<br />
Uit <strong>de</strong> pers: De Delftsche Overheid en <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong>.<br />
Correspon<strong>de</strong>ntie.<br />
Khenmatiek genezen in een maand.<br />
De • blij<strong>de</strong> boodschap van wit Engeland, door<br />
een zékeren Mr. ARTHUR RICHARDS, hier te lan<strong>de</strong><br />
gebracht, heeft gewis reeds bijna ie<strong>de</strong>ren Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r<br />
bereikt. Dank zij <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werking van<br />
groote en kleine bla<strong>de</strong>n van allerlei richting is<br />
<strong>de</strong> groote advertentie prijken<strong>de</strong> met een soort<br />
van kalen<strong>de</strong>r, aan tallooze personen on<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
óogen~ gekomen en ongetwijfeld hebben reeds<br />
velen aan het aanlokkend aas gebeten. Warït,<br />
wij moeten het erkennen, handig waren <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
annonces ingekleed en menig lij<strong>de</strong>r<br />
aan rheumatiek en jicht, <strong>de</strong>nken<strong>de</strong> „baat het niet<br />
het schaadt ook niet" zal een briefkaart naar<br />
Lon<strong>de</strong>n gezon<strong>de</strong>n hebben om het universeel<br />
geneesmid<strong>de</strong>l in zijn bezit te krijgen.<br />
Aanlokkelijk waren <strong>de</strong> aanbiedingen zeker.<br />
Wij laten een paar volgen : „Won<strong>de</strong>rbaarlijk<br />
succes <strong>de</strong>r ,,Duo-Formula", <strong>de</strong> nieuwe Engelsche<br />
uitvinding, die, zelfs in als hopeloos beschouw<strong>de</strong><br />
gevallen, groote verlichting en genezing geeft."<br />
„Welke an<strong>de</strong>re mid<strong>de</strong>len u ook geprobeerd<br />
moge hebben, hoevele malen u moge gezegd zijn<br />
gewor<strong>de</strong>n dat voor u geen hoop is, hier is een Behan<strong>de</strong>ling<br />
die ie<strong>de</strong>ren dag Rheumathiek geneest.<br />
Ik vraag u mij mijn woor<strong>de</strong>n ce laten staven op<br />
mijn kosten — niet <strong>de</strong> uwe."<br />
En dan komt <strong>de</strong> slag van <strong>de</strong>n vuurpijl :<br />
,,10-daagsche behan<strong>de</strong>ling gratis.<br />
Mr. Arthur Richards, die het eerste <strong>de</strong> „Duo-<br />
Formula"-Behan<strong>de</strong>ling ont<strong>de</strong>kte en haar se<strong>de</strong>rt<br />
voortdurend tot haar <strong>tegen</strong>woordigen volmaakten<br />
staat verbeterd heeft, zegt : Ik wensch een ie<strong>de</strong>r,<br />
die aan Rheumatiek of Jicht lijdt, een lQ-daagschen<br />
voorraad te ge ven.Niet slechts een monster,<br />
doch een werkelijk baatgeven<strong>de</strong>n voorraad —<br />
een <strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>de</strong>r Volledige Behan<strong>de</strong>ling. Hoe oud<br />
U ook moge zijn, hoe langdurig of hardnekkig<br />
ook Uw geval, hoevele ook Uwe teleurstellingen<br />
in het verle<strong>de</strong>n, laat <strong>de</strong>ze 10-daagsche behan<strong>de</strong>ling<br />
U nieuw leven en nieuwe hoop geven. Als U<br />
voor altijd vrij van Rheumatiek wenscht te zijn,<br />
aarzelt niet. Zendt Uw naam en adres per 5 cents<br />
briefkaart nu aan : Mr. ARTHUR RICHARDS."<br />
Zooals wij reeds in ons vorig no. schreven, bestond<br />
er voor ons, juist door <strong>de</strong> wijze van aanbeveling,<br />
geen twijfel of wij had<strong>de</strong>n hier met kwakzalverij-te<br />
-doen.; dusdanige advertenties had<strong>de</strong>n<br />
wij al meer leeren kennen, aanbiedingen van gratis-proefnemingen,<br />
zij waren ons niet vreemd en<br />
steeds kwam bij na<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzoek <strong>de</strong> kwakzalver<br />
om <strong>de</strong>n hoek kijken. Dat wij niet alleen er zoo<br />
over dachten en dat menigeen <strong>de</strong> aangebo<strong>de</strong>n<br />
genezing niet zoo grif vertrouw<strong>de</strong>, werd ons dui<strong>de</strong>lijk<br />
uit <strong>de</strong> talrijke brieven om inlichting, die<br />
bij ons inkwamen.<br />
Helaas ! . moesten wij het- • antwoord 'op' die<br />
brieven tot he<strong>de</strong>n uitstellen. Wat voor ons zoo<br />
goed als zeker was, kon<strong>de</strong>n wij onze lezers eerst<br />
dui<strong>de</strong>lijk maken, nadat wij <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van het<br />
mid<strong>de</strong>l aan zijn samenstelling getoetst had<strong>de</strong>n<br />
en met het on<strong>de</strong>rzoek daarnaar is — <strong>de</strong> <strong>de</strong>skundige<br />
zal het begrijpen — veel tijd heengegaan.<br />
Ten slotte mocht het <strong>de</strong>n heer N. KEULE-<br />
MANS gelukken in Duo-formula twee stoffen .te<br />
ont<strong>de</strong>kken, die, vooral vroeger, wel eens als geneesmid<strong>de</strong>l<br />
wer<strong>de</strong>n gebruikt maar waaraan een<br />
specifieke werking <strong>tegen</strong> rheumatiek nooit is<br />
toegeschreven en <strong>tegen</strong>woordig nog niet wordt<br />
toegeschreven. Het zijn guajakhars en gutti-gom.<br />
Het is vooral <strong>tegen</strong> het gebruik van dit laatste<br />
mid<strong>de</strong>l dat wij met kracht moeten waarschuwen.<br />
Deze gom, met <strong>de</strong>n wetenschappelijken naam<br />
Gummi Gutti, is een gevaarlijk, sterk purgeermid<strong>de</strong>l,<br />
waarvan 20—30 gram reeds voldoen<strong>de</strong><br />
zijn om een paard te doo<strong>de</strong>n. Het is schan<strong>de</strong>lijk<br />
een voortdurend gebruik van <strong>de</strong>ze stof aan te<br />
bevelen terwijl daarbij <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> als geneesmid<strong>de</strong>l<br />
<strong>tegen</strong> rheumatiek door geen <strong>de</strong>r zake kundige<br />
zal wor<strong>de</strong>n beaamd. En met <strong>de</strong> guajakhars<br />
staat het in dit laatste opzicht niet beter.<br />
Maar, zal men ons <strong>tegen</strong>werpen, die Mijnheer<br />
RICHARDS is van een an<strong>de</strong>r gevoelen ; hij is zóó<br />
Geplaatste bijdragen en on<strong>de</strong>rzoekingen «an kwakzalversmid<strong>de</strong>len en<br />
spécialités wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>s verlangd gehonoreerd.<br />
Het nadrukken van artikelen uit dit blad is niet alleen geoorloofd<br />
doch wordt zelfs dringend verzocht.<br />
ABONNEMENTSPRIJS, Franco per post per jaar f 1.25.<br />
zeker van zijn zaak, dat hij ie<strong>de</strong>reen in <strong>de</strong> gelegenheid<br />
stelt gratis van zijn won<strong>de</strong>rmid<strong>de</strong>l te<br />
profiteeren.<br />
Jawel ; met GOETHE zeggen wij : ,,hij is <strong>de</strong> eerste<br />
niet .'" Zulk optre<strong>de</strong>n is een truc, die veelal succes<br />
heeft maar be<strong>de</strong>nkt eens, waarop die truc gebaseerd<br />
is. Het is een gewoon verschijnsel, dat een lij<strong>de</strong>r<br />
vooral iemand met een langdurige kwaal, bij<br />
aanwending van een nieuw geneesmid<strong>de</strong>l beterschap<br />
on<strong>de</strong>rvindt of meent te on<strong>de</strong>rvin<strong>de</strong>n, vooral<br />
wanneer zoo' n mid<strong>de</strong>l op suggestieve wijze<br />
ter zijner kennis wordt gebracht. Wat gebeurt<br />
er nu ? Gretig wordt naar het aangebo<strong>de</strong>ne gegrepen,<br />
men voelt genezing, of meent die te<br />
gevoelen, <strong>de</strong> beterschap gaat vooruit ^.<br />
en <strong>de</strong> hoeveelheid van het gratis- verschaf te<br />
mid<strong>de</strong>l is opgebruikt. Wat nu ? Het mid<strong>de</strong>l<br />
laten varen? jDàt nooit en nu begint <strong>de</strong> kwakzalver<br />
<strong>de</strong>n oogst van het uitgestrooi<strong>de</strong> zaadf<strong>de</strong><br />
schatten verslin<strong>de</strong>n<strong>de</strong> advertenties) binnen te<br />
halen; er wor<strong>de</strong>n telkens en telkens <strong>tegen</strong> grof<br />
geld medicijnen besteld, en <strong>de</strong> genezing ? ?<br />
Denk hier eens over na, lezer !<br />
BERICHTEN.<br />
Een nieuwe won<strong>de</strong>rdokter. Door<br />
<strong>de</strong> politie te Halsteren is proces-ver baal opgemaakt<br />
<strong>tegen</strong> <strong>de</strong>n hospitaalsoldaat A. G., wonen<strong>de</strong> te<br />
Ermelo, wegens het onbevoegd uitoefenen <strong>de</strong>r<br />
geneeskun<strong>de</strong>. De man had zich on<strong>de</strong>r Lepelstraat<br />
gevestigd en werd door verschillen<strong>de</strong> personen<br />
bezocht, totdat hij merkte dat <strong>de</strong> politie hem zocht<br />
en er toen vandoor ging.<br />
{De Zoom.)<br />
De British Medical Association<br />
en <strong>de</strong> patentmid<strong>de</strong>len. Het<br />
Hoofdbestuur <strong>de</strong>r British Medical Association<br />
stelt aan <strong>de</strong> Algemeene Verga<strong>de</strong>ring van dit jaar<br />
voor, <strong>de</strong> meening uit te spreken, dat een bevoegd<br />
geneeskundige geen gebruik behoort te maken<br />
van mid<strong>de</strong>len, waarvan <strong>de</strong> samenstelling hem niet<br />
bekend is, en zulke mid<strong>de</strong>len niet behoort aan te<br />
bevelen.<br />
{Pharm. Weekbl.)
•MMMkflaSMIHHM»<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>ëlïngen van verschillen<strong>de</strong>n 'aard.<br />
Weer eemr" By»ter?eld.-<br />
Onlangs ontvingen wij het volgend schrijven :<br />
„Ori<strong>de</strong>r kennissen en vrien<strong>de</strong>n te G. wordt<<br />
veel gewerkt met <strong>de</strong>n beMen<strong>de</strong>n „waterkijker"<br />
BiJSTÈRVBüD te Rotterdam ; niet<strong>tegen</strong>staan<strong>de</strong> allerlei<br />
argumenten, die ik er <strong>tegen</strong> aanvoer. Een<br />
zoo'n patient had last van zenuwen, waardoor<br />
hij,zijn werk niet goed kon doen. De „wetenschap"<br />
staat machteloos, B. zou helpen. Een mid<strong>de</strong>l uit<br />
't Buitenland moest komen ; hier was 't voor geen<br />
ƒ 1000 te- krijgen, en bovendien zei B. voor je<br />
"fevers zou 't ooli- goed zijn. Twee ervan hebben<br />
Hu ook <strong>de</strong> pillen ± 5ÓÖ stuks elk, 30 ct. per stuk<br />
düs elk voor ± f 150.— Nu lijkt me dat, al was<br />
't een goed mid<strong>de</strong>l Voor <strong>de</strong> zenuwen toch veel te<br />
duur. Zou nu, zooals ik uit 't Maandblad merk<br />
dat meer gebeurt, door Uw <strong>de</strong>sku-ndigen, <strong>de</strong> samenstelling<br />
vastgesteld kunnen wor<strong>de</strong>n, dan zou<strong>de</strong>n<br />
die menselken misschien zien, dat 'zoo'n kwakzalver<br />
zijn eigen portemonnaie behan<strong>de</strong>lt, dikwijls<br />
ten koste van <strong>de</strong> gezondheid <strong>de</strong>r patiënten. Den<br />
eeneïi dag moet patient <strong>de</strong> groote pillen gebruiken<br />
die <strong>de</strong> zenuwen zou<strong>de</strong>n sterken en <strong>de</strong>n an<strong>de</strong>ren<br />
dag <strong>de</strong> kleintjes die dan weer kalmeeren.<br />
De eerste weken heeft <strong>de</strong> patient door 't gebruik<br />
hoofdpijn, maar nu wil hij toch doorgaan<br />
in <strong>de</strong> hoop dat 't beter zal wor<strong>de</strong>n. Ik hoop dat U<br />
aan <strong>de</strong>ze 10 pillen genoeg heeft meer kon ik niet<br />
krijgen, 't is toch al voor ƒ 3.—.<br />
U zoudt me zeer verplichten,<br />
» Hoogachtend<br />
C. V."<br />
Wij erkennen gaarne, dat wij het verzoek.-tot?<br />
on<strong>de</strong>rzoek van <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len met genoegen ontvingen.<br />
Verschillen<strong>de</strong> producten van Bijster veld<br />
zijn reeds- van onzentwege geanalyseerd en hunne<br />
samenstelling openbaar gemaakt ; allerlei geneesmid<strong>de</strong>len,<br />
zoowel werkzame als werkelooze blijken<br />
van Bijsterveld's gading, te zijn maar wat <strong>de</strong><br />
stoffen zou<strong>de</strong>n zijn, die hier te lan<strong>de</strong> voor geen<br />
duizend gul<strong>de</strong>n te krijgen waren, ja, daar waren<br />
ook wij erg nieuwsgierig naar.<br />
Als altijd von<strong>de</strong>n wij <strong>de</strong>n heer N. KETJLEMANS<br />
bereid het on<strong>de</strong>rzoek op zich te nemen en het resultaat<br />
van dit on<strong>de</strong>rzoek leert ons het volgen<strong>de</strong>:<br />
De mid<strong>de</strong>len waren niet zoozeer pillen als<br />
comprimées en wel groote en kleine. (B. werkt <strong>tegen</strong>woordig<br />
veel met dit soort pastilles). De groote,<br />
die dus „<strong>de</strong> zenuwen moesten sterken, bleken,<br />
als werkzaam bestand<strong>de</strong>el te bevatten : kinine<br />
en een ijzerzout, stoffen die zeker hier voor min<strong>de</strong>r<br />
dan / 1000.— te krijgen zijn terwijl in <strong>de</strong> kleine<br />
een samentrekkend smaken<strong>de</strong> stof aanwezig was,<br />
die niet na<strong>de</strong>r kon wor<strong>de</strong>n vastgesteld. De reuk<br />
naar valeriaan en kaneel was echter merkbaar.<br />
Uit het boven me<strong>de</strong>ge<strong>de</strong>el<strong>de</strong> zal nu <strong>de</strong> schrijver<br />
van <strong>de</strong>n brief zijn antwoord zelf wel kunnen opmaken.<br />
Hij zal het met ons eens zijn, dat het<br />
hoogst onverstandig en onvoorzichtig is zijn<br />
gezondheid toe te vertrouwen aan personen als<br />
BlJSTERVELD.<br />
Wij hebben met dienzelf<strong>de</strong>n kwakzalver nog<br />
een appeltje te schillen. Van een geneesheer ontvingen<br />
wij, met verzoek om on<strong>de</strong>rzoek, eenige<br />
tabletten, door BUSTERVELD als geneesmid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong><br />
tering verstrekt. Ook <strong>de</strong>ze comprimé's wer<strong>de</strong>n door<br />
<strong>de</strong>n heer KETJLEMANS on<strong>de</strong>rzocht met het resul<br />
taat, dàt" daarin geen an<strong>de</strong>re werkfzaam bestand<strong>de</strong>el<br />
werd aangetroffen dan Ichthyol, <strong>de</strong> <strong>tegen</strong>woordig<br />
vrij:algemeen beken<strong>de</strong> stof, verkregen<br />
door <strong>de</strong>stillatie van bitumineuse gesteenten. Hoewel-voor<br />
uitwendig gebruik een geneesmid<strong>de</strong>l van<br />
groote waar<strong>de</strong>, is het, waar het voor inwendig<br />
gebruik somwijlen werd 1 aanbevolen — o.a. bij<br />
tuberculose •— niet steekhou<strong>de</strong>nd gebleken. Waar<br />
<strong>de</strong> geneeskundige het <strong>de</strong>rhalve niet aanwendt/,<br />
heeft <strong>de</strong> kwakzalver zich ervan meester gemaakt,<br />
ongetwijfeld zeer ten na<strong>de</strong>ele van <strong>de</strong>n t^b.c.lij<strong>de</strong>r,<br />
dié heel iets an<strong>de</strong>rs dan <strong>de</strong>rgelijke mid<strong>de</strong>len<br />
noodig heeft.<br />
En intusschen gaat die kwakzalver maar voort<br />
- .. . • do<br />
met zijne gevaarlijke practijken steeds meer em<br />
meer slachtoffers makend. Wordt er dan, van <strong>de</strong><br />
zij<strong>de</strong> die voor het welzijn van <strong>de</strong> burgers te zorgen<br />
heeft, nooit iets <strong>tegen</strong> dit euvel gedaan ?<br />
Oprechte VViosuiuer Zalf.<br />
In <strong>de</strong> bla<strong>de</strong>n, in het Noor<strong>de</strong>n van ons land verschijnen<strong>de</strong>,<br />
vindt men voortdurend allerlei aanbevelingen<br />
Vàn <strong>de</strong>ze zalf on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> meest aanlokken<strong>de</strong><br />
opschriften als »Zorg voor uw lichaam" enz. In<strong>de</strong><br />
Leeuwar<strong>de</strong>r Courant luid<strong>de</strong> <strong>de</strong> advertentie onlangs<br />
aldus :<br />
„Zocht U vergeefs naar een snelwerkend mid<strong>de</strong>l<br />
ter genezing van steenpuisten, bloedvinnen, negenoogen,<br />
open beenen, zweren<strong>de</strong> borsten, fijt, wratten,<br />
likdoorns, ring-, baard- enftdauwworm, winterhan<strong>de</strong>n<br />
en wintervoeten, brandwon<strong>de</strong>n, beproef dan ééns<br />
een busje Oprechte Winsumer Zalf, en in enkele<br />
dagen is U genezen.<br />
Prijs per bus f 0.75 f èn ƒ 1.35, (Hoe grooter<br />
bus, hoe voor<strong>de</strong>eliger t fà M ^"'gebruik). - j<br />
Verkrijgbaar bij Apoth. en Drogisten en Winkeliers.<br />
Gen.-Agent J. C. <strong>de</strong> Vries, Winsum (Gr.)."<br />
Bij bestelling aan <strong>de</strong>n fabrikant (ons was gelukkig<br />
geen enkele apotheker bekend, die zich<br />
verwaardig<strong>de</strong> een mid<strong>de</strong>È, met zoo'n aanbeveling<br />
<strong>de</strong> wereld ingezon<strong>de</strong>n, te verkoopen) ontvingen wij<br />
een kokertje waarin zich' bevond een zalfstift gewikkeld<br />
in perkamentpapiér, welke zalf, volgens het<br />
on<strong>de</strong>rzoek van <strong>de</strong>n heer N. KEULEMANS te Amsterdam,<br />
bestond uit Vènetiaansche terpentijn en geel<br />
was. Leest men nu nog eens <strong>de</strong> advertentie na<br />
en ziet men <strong>tegen</strong> welke verschillen<strong>de</strong>, sommige<br />
hoogst ernstige kwalen, dè zalf wordt aanbevolen,<br />
dan staat men versteld over <strong>de</strong> brutaliteit van<br />
<strong>de</strong>n fabrikant, die zijn mid<strong>de</strong>l bij <strong>de</strong>rgelijke ongesteld<br />
he<strong>de</strong>n durft aan te ra<strong>de</strong>n. Wij noemen het<br />
misdadig o.a. bij negenoogen, zweren<strong>de</strong> borsten e.a.<br />
die een <strong>de</strong>skundige, en bovenal aseptische behan<strong>de</strong>ling<br />
vóór alles noodig hebben, <strong>de</strong> menschen af<br />
te hou<strong>de</strong>n van doelmatige hulp in te roepen en<br />
hun toevlucht te doen zoeken bij in dit geval nietswaardige<br />
kwakzalverijen. En dat het het doel is<br />
<strong>de</strong> lij<strong>de</strong>rs tot koopen daarvan te bewegen blijkt,<br />
behalve uit <strong>de</strong> bovenstaan<strong>de</strong> advertentie, uit het<br />
volgend biljet, dat bij <strong>de</strong> zalf gevoegd ia :<br />
„On<strong>de</strong>r* <strong>de</strong> tallooze kwalen, waarme<strong>de</strong> het<br />
menschdom gekweld wordt, kunnen wij zeer zeker<br />
<strong>de</strong> zweren, on<strong>de</strong>r verschei<strong>de</strong>ne vormen, noemen.<br />
Niet alleen dat <strong>de</strong>ze zeer pijnlijk zijn, maar<br />
sommige, zooals negenoogen, kunnen het leven<br />
zelfs in gevaar brengen. Deze zweren, die niets<br />
an<strong>de</strong>rs zijn dan opeen hoopingen van vuile stoffen,<br />
moeten zoo spoedig mogelijk verwij<strong>de</strong>rd wor<strong>de</strong>n,<br />
wil men zijne gezondheid er niet on<strong>de</strong>r doen lij<strong>de</strong>n.<br />
De uitvinding <strong>de</strong>r Oprechte Winsumer Zalf is<br />
icetis van betrekkelijk oudui datum* en <strong>de</strong>. ver»-,<br />
raösen<strong>de</strong> resultaten, die er mee verkregen zijn, hebbeu<br />
<strong>de</strong>ze zalf gemaakt, tot. een artikel, dat in geen<br />
enkel huisgezin mag en kan gemist wor<strong>de</strong>n. Alle<br />
mogelijke zweren, steenpuisten, negenoogeD, bloedvinnen,<br />
alsme<strong>de</strong> verou<strong>de</strong>r<strong>de</strong> won<strong>de</strong>n, open beenen,<br />
dauw-, baard- en ringworm, zweren<strong>de</strong> borsten,<br />
brand- en an<strong>de</strong>re won<strong>de</strong>n, winterhan<strong>de</strong>n, genezen<br />
er in drie tot vier dagen volkomen door, terwijl<br />
<strong>de</strong> pijn reeds in 't begin van <strong>de</strong> aanwending <strong>de</strong>r<br />
zalf vermin<strong>de</strong>rt en spoedig geheel verdreven word-t.<br />
Was <strong>de</strong> Oprechte Winsumer Zalf een artikel<br />
dat zich nog naam moest maken,, dan zou<strong>de</strong>n wij,<br />
het niet zoo met klem durven aanbevelen, doch <strong>de</strong><br />
tallooze attesten van personen die er door moezen<br />
wer<strong>de</strong>n en <strong>de</strong> zalf bijzon<strong>de</strong>r hebben aaritSevolen<br />
maken dat wij met een gerust geweten kunnen verklaren,<br />
dat <strong>de</strong> <strong>de</strong> Oprechte Winsumer Zalf voor a lie<br />
mogelijke zweren en verwondingen, van welken aard<br />
ook, niet te overtreffen is en daarom in geeU enkel<br />
huisgezin behoort te ontbreken. Wie een busje Oprechte<br />
Winsumer Zalf bezit, behoeft zielt nooit<br />
over <strong>de</strong> bovengenoem<strong>de</strong> kwalen ongerust te maken,<br />
daar steeds het mid<strong>de</strong>l binnen zijn bereik is om<br />
| die kwalen in <strong>de</strong>n kortst mogelijken tijd te genezen."<br />
Is 't niet meer dan ergerlijk ? En dat durf men<br />
aanbevelen on<strong>de</strong>r het motto : „Zorg voor uw<br />
lichaam."<br />
Zeker : zorg voor uw lichaam, zeggen ook wij,<br />
en gebruik bij zweren nooit <strong>de</strong> Winsumer zalf!<br />
Mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> suikerziekte uit Bla<strong>de</strong>l.<br />
Alweer wordt ons gevraagd naar ons advies<br />
omtrent <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> advertentie, die <strong>tegen</strong>woordig<br />
weer herhaal<strong>de</strong> malen in <strong>de</strong> couranten<br />
voorkomt :<br />
„Mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> Suikerziekte. Inlichtingen te<br />
bekomen letter A. B., hulpkantoor Bla<strong>de</strong>l".<br />
Ofschoon wij Teeds eenige malen over dit mid<strong>de</strong>l<br />
geschreven hebben, willen wij daarop nog<br />
eens terug komen.<br />
Wie inlichtingen verzoekt, ontvangt een<br />
schrijven van zekere Mevrouw C. v. D. W. T.<br />
te BI. die me<strong>de</strong><strong>de</strong>elt zelf drie jaar lij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> te<br />
zijn geweest aan bovengenoem<strong>de</strong> ziekte, en <strong>de</strong>n<br />
raad te hebben gekregen aftreksel te drinken<br />
van een kruid, dat daar groeit, met het gevolg<br />
dat zij reeds na vier weken zooveel beter was<br />
dat zij bijna geen dieet meer behoef<strong>de</strong> te hou<strong>de</strong>n<br />
en al spoedig zon<strong>de</strong>r dieet geheel vtij van suiker<br />
was. Nu verkoopt zij het kruid, en heeft <strong>de</strong> hardnekkigste<br />
gevallen zien beter wor<strong>de</strong>n. De kosten<br />
bedragen / 1.45 per 5 ons, wat voor 20 à 30 dagen<br />
voldoen<strong>de</strong> is.<br />
De wijze van toebereiding is 1£ L. kokend<br />
water laten trekken (minstens 10 minuten) op<br />
45 gram <strong>de</strong>r krui<strong>de</strong>n, en daarvan 3 maal daags<br />
een kop drinken.<br />
Reeds vroeger heeft <strong>de</strong> heer D. BIERHAALDER,<br />
te Baarn, <strong>de</strong> krui<strong>de</strong>n voor ons on<strong>de</strong>rzocht.<br />
Het bleek dat <strong>de</strong>ze beston<strong>de</strong>n uit het veelvuldig<br />
versprei<strong>de</strong>, plantje, bekend o.a. on<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong>n naam van Varkensgras (Polygonum aviculare)<br />
Van dit plantje nebben zich reeds verschei<strong>de</strong>ne<br />
kwakzalvers meester gemaakt en het aanbevolen<br />
als geneesmid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> allerlei kwalen, zelfs<br />
<strong>tegen</strong> tering. On<strong>de</strong>r <strong>de</strong> mooiste benamingen<br />
— wij hebben er in ons blad al dikwijls op gewezen<br />
- - als Orviêktnose, Homeriana-thee, Wei<strong>de</strong>-
maris Zwitserscke borstthee, Emil Goer <strong>de</strong>l's -thee<br />
en Wagner* s echte Russische thee en met <strong>de</strong> noodige<br />
reclame-wer<strong>de</strong>n alle -mogelijke - verwachtingen<br />
bij« het gebruik van dit plantje opgewekt- — maar<br />
bij die opwekking- bleef. het. Resultaten wer<strong>de</strong>n<br />
niet, verkregen, wat voor <strong>de</strong>n <strong>de</strong>skundige niet<br />
bevreem<strong>de</strong>nd was, omdat <strong>de</strong> geneeskrachtige<br />
waar<strong>de</strong> van Varkensgras vrij.wel betwijfeld'wordt:<br />
Wij verwachten dan ook geen beter uitkomst<br />
bij <strong>de</strong> aanwending-van dit plantje-al& geneesmid<strong>de</strong>l<br />
<strong>tegen</strong> Suikerziekte, 't Is niet te zeggen hoeveel<br />
mid<strong>de</strong>len <strong>tegen</strong> <strong>de</strong>ze ziekte, zoowel te goe<strong>de</strong>r<br />
trouw, als alleen uit 1 winstbejag, zijn aanbevolen<br />
'en. hoevelen. door die- mid<strong>de</strong>len al zijn teleurgesteld.<br />
Zoo ergens, dan. is 't bij suikerziekte moeilijk<br />
uifcf te maken of verbetering van <strong>de</strong> kwaal het<br />
gevolg- is van een gebruikt geneesmid<strong>de</strong>l of- vanan<strong>de</strong>re<br />
oorzaken, dieet enz. Wij hebben dan ook<br />
vroeger aangenomen, dat <strong>de</strong> verkoopster van het<br />
kruid te goe<strong>de</strong>r trouw was, dat zij zelve geloof<strong>de</strong><br />
'watt zij' schreef. Nu zij echter niet<strong>tegen</strong>staan<strong>de</strong><br />
onze herhaal<strong>de</strong> waarschuwingen» voortgaat met<br />
van <strong>de</strong>n verkoop een „zaakje" te maken en <strong>de</strong>n<br />
naam van het mid<strong>de</strong>l geheim- houdt, moeten wij<br />
haar wel als kwakzalf ster beschouwen.<br />
<strong>Kwakzalverij</strong> en Suikerziekte.<br />
In Het Va<strong>de</strong>rland is onlangs een belangrijk<br />
artikel van <strong>de</strong>n heer DE BURG verschenen over,<br />
<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>rne behan<strong>de</strong>ling^ van suikerziekte. De<br />
schrijver waarschuwt daarin o.a. ook <strong>tegen</strong> <strong>de</strong><br />
kwakzalverij die, onze lezers kunnen het weten»<br />
bij <strong>de</strong> bestrijding van <strong>de</strong> diabetes zeer op <strong>de</strong>n<br />
voorgrond treedt en wel in <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong>, zeer<br />
beharifeenswaardige woor<strong>de</strong>n :<br />
,,Diabetes is een ziekte, die vooral <strong>de</strong> aandacht<br />
van kwakzalvers trekt. Dit is verklaarbaar, omdat<br />
zij zoo gemakkelijke een (schijn)-succes bereiken.<br />
Zij geven bv. krui<strong>de</strong>n om „thee" er van te<br />
-zettenf< die <strong>de</strong> urjne-afscheiding.« bevor<strong>de</strong>rt. De<br />
urine verdunt hierdoor, het percentage suiker<br />
blijkt bij on<strong>de</strong>rzoek gedaald en <strong>de</strong> patient meent<br />
-dat bij op <strong>de</strong>n goe<strong>de</strong>n weg is..<br />
Maar hij vergeet, dat <strong>de</strong> hoeveelheid<br />
suiker gelijk is gebleven. Evenals bij an<strong>de</strong>re<br />
chronische ziekten is ook l»j diabetes het kwak-<br />
-zalveren hoogst gevaarlek."<br />
. Popularisieren van <strong>de</strong> geneeskun<strong>de</strong>.<br />
In ons no. van April j.l. namen wij een bespreking<br />
op over „De dokter in huis", een populair<br />
tijdschrift voor <strong>de</strong> Volksgezondheid, on<strong>de</strong>r redactie<br />
van De. J. VOORHOEVE te JDUlenbusg<br />
(Nassau«). Met -<strong>de</strong>n inhoud van dit stuk was die<br />
Redacteur het min<strong>de</strong>r eens en min<strong>de</strong>r ingenomen.<br />
In no... 4 van het tijdschrift wer<strong>de</strong>t daaraan<br />
uiting gegeven op een wijze, die ons weerhoudt<br />
van antwoord te dienen. In het Homoeopatisch<br />
Maandblad van Mei j.l. wordt <strong>de</strong> zaak, waar het<br />
•om ite doen was, zakelijk behan<strong>de</strong>ld, en wel<br />
aldus:<br />
„Dat wij in het algemeen niet kunnen meegaan<br />
met <strong>de</strong>genen, die het populariseeren van <strong>de</strong> geneeskun<strong>de</strong><br />
in <strong>de</strong> hand weifen, weien onze lezers.<br />
Ten overvloe<strong>de</strong> willen wij dit thans nogmaals<br />
openlijk uitspreken, vooral na <strong>de</strong> beoor<strong>de</strong>eling<br />
gelezen Ie hebhen van het populaire tijdschrift<br />
•^De" dokt er in huis", zoo lis <strong>de</strong>ze door <strong>de</strong>n arts<br />
W.B. gegeven wordt in het Maandblad e'er Vcreen<br />
; ging iegen <strong>de</strong> kwakzalverij.<br />
„Populair maken <strong>de</strong>r geneeskun<strong>de</strong>", wordt<br />
daar gezegd, „is goed, vooral in <strong>de</strong>zen tijd, nu<br />
juristen en an<strong>de</strong>ren <strong>de</strong> onbevoeg<strong>de</strong>n recht tot<br />
uitoefening <strong>de</strong>r geneeskun<strong>de</strong> willen geven. Maar<br />
dan moeten wij het publiek voorlichten over <strong>de</strong><br />
moeilijkhe<strong>de</strong>n, waarvoor wij gesteld wor<strong>de</strong>n in<br />
<strong>de</strong> praktijk, dan moeien wij hun vertrouwen trachten<br />
te winnen voor onze herkenning en behan<strong>de</strong>ling<br />
<strong>de</strong>r ziekien, zij die behan<strong>de</strong>ling dan homoeopathisch<br />
of allopathisch. Wanneer men echter <strong>de</strong><br />
diagnose door het graag zelf dokteren<strong>de</strong> leekenpubliek<br />
laat stellen, loopt <strong>de</strong> patiënt gevaar, dat<br />
hec gunstigsle moment om on<strong>de</strong>r behan<strong>de</strong>ling<br />
Ie komen, voorbij is."<br />
Met <strong>de</strong>ze woor<strong>de</strong>n kunnen wij ons geheel vereenigen.<br />
Het gevaar van alle papieren huisdokters<br />
en van alle populaire tijdschriften, die zich op<br />
het gebied <strong>de</strong>r geneeskun<strong>de</strong> bewegen, bestaat<br />
daarin, dat aan <strong>de</strong>n leek pp dit .gebied <strong>de</strong> indruk<br />
wordt gegeven, dat hij ,jn min<strong>de</strong>re of meer<strong>de</strong>re<br />
mate in staat is, een ziekte te beoor<strong>de</strong>elen en te<br />
herkennen, en dan ook te behan<strong>de</strong>len. Wie evenwel<br />
weet, met welke ontzaglijke moeilijkhe<strong>de</strong>n het<br />
stellen van een juiste diagnose dikwerf verbon<strong>de</strong>n<br />
is,.wie er mee bekend is, Tdat er jarenlange studie<br />
vereischt wordt, om <strong>de</strong>8werking <strong>de</strong>r geneesmid<strong>de</strong>len<br />
op het gezon<strong>de</strong> meqschelijk lichaam goed te.<br />
leeren kennen, tenein<strong>de</strong> z% bij <strong>de</strong>n zieke te kunnen<br />
aanwen<strong>de</strong>n, die zal er huiverig voor zijn, <strong>de</strong>zen<br />
indruk bij <strong>de</strong>n leek te wejeken of te versterken.<br />
Ongetwijfeld mogen wij <strong>de</strong>n leek aangaan<strong>de</strong><br />
allerlei ziekten op populaire wijze inlichten, mogen<br />
wij hem wijzen --^p^velerlei-verschijnselen, diete<br />
kermen ook voor <strong>de</strong>n .niet, geneeskundige van<br />
gewicht zijn, mogen wij <strong>de</strong> gevaren opnoemen,die<br />
zich bij besmettelijke ziekten voor <strong>de</strong> omgeving<br />
voordoen, mogen wij hen. ook <strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>len<br />
aan <strong>de</strong> hand doen, die gebruikt kunnen wor<strong>de</strong>n<br />
bij plotseling, intre<strong>de</strong>n<strong>de</strong> ongevallen, of in oogenblikken<br />
waar geen geneesheer te bereiken is, Dit<br />
alles is zeker niet af te keuren. Maar tevens moeten<br />
wij er aan <strong>de</strong>n an<strong>de</strong>ren kant voor waken, dat<br />
wij in dit opzicht niet te
kolommen van een blad vol zit te pennen, dan is<br />
<strong>de</strong> drift al wel een beetje gezakt en als je dan steeds<br />
zit te schel<strong>de</strong>n, dan toon je wel dat er gebrek aan<br />
opvoeding en beschaving is, doch niet bij je<br />
<strong>tegen</strong>stan<strong>de</strong>rs maar bij je zelf, en moet je maar<br />
geen opvoedkundige en godsdienstige artikeltjes<br />
meer schrijven, want dat strookt niet erg met <strong>de</strong><br />
scheldpartijt jes.<br />
Door <strong>de</strong> drift heeft Eilers zich leelijk in <strong>de</strong> kaart<br />
laten loeren, want wij : „bolsjewieken en communisten<br />
? dat heb je toch mis ! Maar wat zegt niet<br />
een man die driftig is ?!<br />
„De rid<strong>de</strong>rs van <strong>de</strong> droevige figuur" zet Eilers<br />
boven zijn artikel en bedoelt dan <strong>de</strong> Kampenaars.<br />
Maar <strong>de</strong> figuur die hij zelf maakt is zeker in 't<br />
geheel niet rid<strong>de</strong>rlijk, doch treurig en achterbuurtig,<br />
heusch ! Leer toch ook eens zelfkennis<br />
en zelfbeheersching waar je zoo veel over<br />
piekert. MEMENTO.<br />
UIT DE PERS.<br />
De Delftsche Overheid en <strong>de</strong> kwakzalverij.<br />
In het 4<strong>de</strong> Keüi-boek van Delft, te beginnen<br />
op folio I, staat eene Ordonnantie afgeschreven,<br />
welke 5 Februari 1584 werd afgekondigd<br />
en die zich richtte <strong>tegen</strong> het onbevoegd uitoefenen<br />
van geneeskun<strong>de</strong>.<br />
Het on<strong>de</strong>rwerp is nog altijd actueel en <strong>de</strong><br />
veror<strong>de</strong>ning <strong>de</strong> moeite waard om haar woor<strong>de</strong>lijk<br />
te vermel<strong>de</strong>n. Zij luidt als volgt :<br />
„Alzoe mynen Heeren Burgemeesteren en<strong>de</strong><br />
Regyer<strong>de</strong>rs <strong>de</strong>ser stadt dagelicx bevin<strong>de</strong>n, Dat<br />
veele personen hen <strong>de</strong> const en <strong>de</strong>r medic ij ne<br />
phogen te on<strong>de</strong>rwin<strong>de</strong>n en<strong>de</strong> inwendige sieckten<br />
te cureren, son<strong>de</strong>r dat zy in eenige vermaer<strong>de</strong><br />
universiteyt gepromo veert zijn, ofte gestu<strong>de</strong>ert<br />
hebben, Dat ook me<strong>de</strong> verschey<strong>de</strong>ne chirugynen,<br />
aptekers, en<strong>de</strong> an<strong>de</strong>re te buijten ghaen<strong>de</strong><br />
heur neeringe en<strong>de</strong> beroup hen on<strong>de</strong>rwin<strong>de</strong>n<br />
wateren en<strong>de</strong> urinen te besyen, daervan te oor<strong>de</strong>len<br />
en<strong>de</strong> recepten te ordineren, wesen<strong>de</strong><br />
alle tselve periculoes voor <strong>de</strong>r menschen lichaemen,<br />
twelck in goe<strong>de</strong>n Republijcken nijet en<br />
behoirt getolereert te wor<strong>de</strong>n.<br />
Soe ist dat mijnen Heeren Schoudt en<strong>de</strong> Schepenen<br />
by ad.vijs van Burgemeesteren <strong>de</strong>ser stadt<br />
hebben gekeurt en geordonneert, keuren en<strong>de</strong><br />
ordonneren by <strong>de</strong>sen dat nu voortaen nyemant<br />
bynnen <strong>de</strong>ser ste<strong>de</strong> en<strong>de</strong> vryheyt van dijen hem<br />
vervor<strong>de</strong>ren zal te practizeren in medicine<br />
ofte te schryven brieven van Recepten, ofte<br />
<strong>de</strong>n wateren te besyen en<strong>de</strong> daer uyt te oor<strong>de</strong>len<br />
tenzy dat hy an <strong>de</strong>n Burgemeesteren van <strong>de</strong>r<br />
stadt ghoet bescheyt brenge dat hij in eenige<br />
vermaer<strong>de</strong> universiteit naer naerstig stu<strong>de</strong>ren<br />
bequaem gevon<strong>de</strong>n zy geweest en<strong>de</strong> loegelaeten<br />
tot zyn promotie van Doctoirschap ofte Licentiaelschap<br />
in <strong>de</strong>r medicine, upte boete van<br />
thyen s'heeren pon<strong>de</strong>n, te "Verbeuren by <strong>de</strong>n<br />
gheenen dij e contrary e van <strong>de</strong>sen bevon<strong>de</strong>n<br />
sal wor<strong>de</strong>n hem voor Medicijn (= medicus)<br />
uijtgegheven ofte in hoirluy<strong>de</strong>r ampt en<strong>de</strong> werck<br />
getre<strong>de</strong>n te hebben.<br />
Wort noch verbo<strong>de</strong>n allen apteeckers hyer<br />
wonen<strong>de</strong> ofte dye alhier noch zullen comen<br />
woonen. Dat zy hem metier medicyne nyet<br />
vor<strong>de</strong>r en zullen bemoeijen, dan goe<strong>de</strong> en<strong>de</strong><br />
getrouwelycke aptheekers toe en staet, en<strong>de</strong><br />
namentlycken, Dat zy egheen syecken en zul<br />
len gaen tesoucken, . omme , hén ""aïsünëdïcynen<br />
raet te geven, Dat zy oock egheen urinen ofte<br />
wateren, dye van yeman<strong>de</strong>n tot hen gebracht<br />
mochten wer<strong>de</strong>n, en zullen on<strong>de</strong>rstaen te be^yen,<br />
omme eenich oor<strong>de</strong>el van sieckten dair uijt<br />
te gheven, en<strong>de</strong> das zy oock eghene remeedien<br />
uijt haer eyghen auotoriteyt en zullen ordineren,<br />
maar dat zy alle. tselve en<strong>de</strong> wes daer<br />
ancleeft zullen naelaeten als wesen<strong>de</strong> alleen<br />
het officie van <strong>de</strong>n Medicijns, en<strong>de</strong> dat zy hen<br />
altyts zullen versyen hou<strong>de</strong>n van ghoe<strong>de</strong>n en<strong>de</strong><br />
onversturven droog en (=gedroog<strong>de</strong> krui<strong>de</strong>n) en<strong>de</strong><br />
medicamenten, ten eyn<strong>de</strong> <strong>de</strong> gemeente getrouwelicken<br />
gedyent mach wer<strong>de</strong>n, en<strong>de</strong> <strong>de</strong> medicijns<br />
hen moghen verzekert hou<strong>de</strong>n, dat hunne<br />
ordonnantien ofte recepten wel ghemaekt wor<strong>de</strong>n.<br />
Alles me<strong>de</strong> en<strong>de</strong> elck poinct van <strong>de</strong>sen op een<br />
boete van thyen 's-heeren pon<strong>de</strong>n, telcken te<br />
verbeuren by <strong>de</strong>n Contra vent eur.<br />
Tot welcken eyn<strong>de</strong> wort geordonneert dat <strong>de</strong><br />
gegaigeer<strong>de</strong>n medicijnen <strong>de</strong>zer stadt gehou<strong>de</strong>n<br />
zullen zijn tot vermaning e van mynen Heeren<br />
<strong>de</strong>n Burgemeesteren te visitere alle die apotheken<br />
bynnen <strong>de</strong>ser scadt, bij hen hebben<strong>de</strong> een gesworen<br />
bo<strong>de</strong>, die hen by gevoecht zal wor<strong>de</strong>n,<br />
<strong>de</strong>welcken gehou<strong>de</strong>n zullen zijn <strong>de</strong> valsche ofte<br />
versturven drooghen cruy<strong>de</strong>n, wortelen en<strong>de</strong><br />
an<strong>de</strong>re . spetien dye in<strong>de</strong>n recepten en<strong>de</strong> medicamenten<br />
gebruijckt wor<strong>de</strong>n wech te nemen,<br />
en<strong>de</strong> by <strong>de</strong>n gesworen bo<strong>de</strong> upt stadthuijs te<br />
doen brengen, 't welcke d' apthekers gehou<strong>de</strong>n<br />
zullen zijn te gehengen eri<strong>de</strong> gedogen, en<strong>de</strong> haren<br />
doesen, bossen, booten en<strong>de</strong> an<strong>de</strong>re vaeten daer<br />
toe te openen, son<strong>de</strong>r <strong>de</strong>n medicijnen eenige resistentie<br />
te doen, ofte tselve te verhin<strong>de</strong>ren ofte<br />
beletten met woor<strong>de</strong>n ofte wercken, ofte <strong>de</strong>n !<br />
medicijnen ofte boo<strong>de</strong>rt daer omme qualicken<br />
toe te spreken, up <strong>de</strong> boete van thijen sneren<br />
pon<strong>de</strong>n en<strong>de</strong> correctie van Schepenen, te verhëuren<br />
by <strong>de</strong>n gheenen die contrarie van <strong>de</strong>sen bevon<strong>de</strong>n<br />
zal wor<strong>de</strong>n gedaen te hebben.<br />
Wort noch allen Chirurgijnen verbo<strong>de</strong>n dat zij<br />
hen niet vor<strong>de</strong>r en zullen moei jen dan <strong>de</strong> Chirurgije<br />
comprehen<strong>de</strong>ert, En<strong>de</strong> dàt zy óverzulx<br />
egheene urinen en zullen judiceren, nochte daer<br />
uyt eenige remedien ordonneren, nochte hen on<strong>de</strong>rwin<strong>de</strong>n<br />
en zullen eenighe inwendigen sieckten<br />
te cureren.<br />
Dat oock van ghelycke <strong>de</strong>gheenen die hen verstaen<br />
en<strong>de</strong> goe<strong>de</strong> han<strong>de</strong>linge hebben van steen<br />
ofte gescheurtheyt te snij<strong>de</strong>n, nochte oock eenige<br />
Oculisten die mette nael<strong>de</strong> <strong>de</strong> Catarracten off<br />
doen hen 't werck <strong>de</strong>r medicijnen nyet en zullen<br />
on<strong>de</strong>rvin<strong>de</strong>n, als hyervooren van<strong>de</strong>n Chirurgyns<br />
geseyt is, me<strong>de</strong> up<strong>de</strong> verbeurt en van<br />
thyen sheeren pon<strong>de</strong>n, zoe wel by d'eene als<br />
bij d' an<strong>de</strong>ren te verbeuren, dye bevon<strong>de</strong>n zal<br />
wor<strong>de</strong>n contrarie van dèsen ghedaen te hebben.<br />
En<strong>de</strong> wort overzulcx verbo<strong>de</strong>n dat nyemant<br />
tzij man one vrouw eenigen urinalen ofte an<strong>de</strong>ren<br />
teyckenen van medicine sal moghen uythangen.<br />
Al me<strong>de</strong> opte boete van thyen sheeren pon<strong>de</strong>n.<br />
Alle welcken boeten bekeert zullen wor<strong>de</strong>n an<br />
<strong>de</strong>n Officyer, <strong>de</strong>se ste<strong>de</strong> <strong>de</strong>n anbrenger elcx een<br />
<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n <strong>de</strong>el.<br />
Aldus gepubliceert mette groote clocke vant<br />
stadthuys <strong>de</strong>r stadt Delff <strong>de</strong>n Ven february anno<br />
XVc vyer en<strong>de</strong> tachtich."<br />
Telkens en telkens trad <strong>de</strong> Delftsche Overheid<br />
gestreng op <strong>tegen</strong> kwakzalverij en bepaal<strong>de</strong> scherp<br />
<strong>de</strong> grenzen, waarbinnen zich <strong>de</strong> medicinae doc<br />
tores, <strong>de</strong> apothekers en <strong>de</strong> chirurgijns had<strong>de</strong>n te<br />
bewegen.<br />
In <strong>de</strong> 18<strong>de</strong> eeuw bij voorbeeld werd 26 Januari<br />
1769 afgekondigd eene „Publicatie Omtrent <strong>de</strong><br />
ongeadmitteer<strong>de</strong> . chirurgyns of zoo genaam<strong>de</strong><br />
Beunhaezen". Dit liep voornamelijk over het „raseeren"<br />
en het „exerceeren" <strong>de</strong>r ,,barbiererye' v<br />
In <strong>de</strong>n ou<strong>de</strong>n tijd fungeer<strong>de</strong> <strong>de</strong> chirurgijn ook als.<br />
„baardschrapper", terwijl in onze dagen <strong>de</strong> chirurg<br />
gewoonlijk alleen het scheermes hänteeren.<br />
moet alvorens, eene operatie te beginnen.<br />
3 October 1793 werd nog bepaald, „dat niemand,,<br />
wie hij ook zy, hetzy Inwoon<strong>de</strong>r <strong>de</strong>ezer Stad, hetzy-<br />
Vreem<strong>de</strong>ling, zig- binnen <strong>de</strong>eze Stad of Jurisdictie<br />
van dien zal mogen geneeren _mèt. het<br />
toedienen van Geneesmid<strong>de</strong>len en het<br />
behan<strong>de</strong>len van Ziektens en Gebreeken, tenzy<br />
hy alvorens zig aan het Collegium Medicó—Chi--.<br />
rurgicum zal hebben aangegeeven en tot hetexerceeren<br />
van <strong>de</strong> Medicinale of Chirurgicales<br />
Practyk alhier zal zyn geadmitteerd".<br />
Bij overtreding van <strong>de</strong>ze veror<strong>de</strong>ning betaal<strong>de</strong><br />
men eene boete van ƒ 25 tot ƒ 50.—.<br />
Eene omschrijving <strong>de</strong>r bevoegdheid van <strong>de</strong><br />
chirurgijns en barbiers, <strong>de</strong> eigenlijke gil<strong>de</strong>brief,.<br />
is gedateerd 23 Febr. 1584en te vin<strong>de</strong>n in het reeds,<br />
gemel<strong>de</strong> 4<strong>de</strong> Keurboek. Later is <strong>de</strong>ze zeer belangrijke<br />
ordonnantie telkens herzien en geamplieerd.<br />
Zeer curieus is <strong>de</strong> veror<strong>de</strong>ning door het vermel<strong>de</strong>n<br />
van <strong>de</strong> toenmalige geneesmid<strong>de</strong>len, doch het zou<strong>de</strong>?<br />
mij te ver voeren dit alles hier te gaan behan<strong>de</strong>len.<br />
Tevens zou het mijn on<strong>de</strong>rwerp betreffen<strong>de</strong> maatregelen<br />
<strong>tegen</strong> het onbevoegd uuitoefenen <strong>de</strong>r geneeskun<strong>de</strong><br />
te buiten gaan.<br />
Mag ik mij tenslotte een ongevraagd advies;<br />
vergunnen aan het adres van jeugdige medici,.-,<br />
die nog moeten promoveeren ? Het: is dit. Arohie^''<br />
ven van staat en gemeente bie<strong>de</strong>n bij grondig on<strong>de</strong>rzoek<br />
een ruim en dankbaar veld aan voor <strong>de</strong><br />
geschie<strong>de</strong>nis <strong>de</strong>r interne geneeskun<strong>de</strong>, <strong>de</strong> chirurgie,<br />
<strong>de</strong> positie van <strong>de</strong>n geneesheer in het algemeen<br />
het verloop.van epi<strong>de</strong>mische pest en an<strong>de</strong>re ziek<br />
ten én alles wat daarbij behoort enz.,tot het verzamelen<br />
van wetenschappelijk en interessant-<br />
materiaal, hetwelk kan dienen voor aca<strong>de</strong>mischer<br />
proefschriften.<br />
; ^«&iüd<br />
Dr. G. MORRE. j<br />
(Het bovenstaan<strong>de</strong> is door ons, met welwillen<strong>de</strong><br />
toestemming van <strong>de</strong>n Sèhr ij ver en <strong>de</strong> Redactie<br />
overgenomen uit <strong>de</strong> Delftsche Courant.<br />
Een an<strong>de</strong>r artikel, uit* hetzelf<strong>de</strong> blad, wordt' in<br />
ons volgend no. geplaatst).<br />
CORRESPONDENTIE.<br />
D. H. te W. De samenstelling van <strong>de</strong>n Fistelpot<br />
is vermeld op bldz. 20 van het beken<strong>de</strong> boekje : Dekwakzalversmid<strong>de</strong>len,<br />
hunne inhoud, enz, bewerkt<br />
door ABRAHAMS. Het' door u gezon<strong>de</strong>n monster<br />
wordt intusschen nog e'ns on<strong>de</strong>rzocht.<br />
— Wij betuigen onzen hartelijk en dank aan hen,,<br />
die ons verschillen<strong>de</strong> bl'à<strong>de</strong>n toezon<strong>de</strong>n. Zij zullen,<br />
spoedig zien, dat die toezending van but is geweest.<br />
L. A. J. D. te H. De poe<strong>de</strong>rs <strong>tegen</strong> hoofdpijn.<br />
zullen wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rzocht. Veel vertrouwen in het<br />
bijzon<strong>de</strong>re van <strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>len van dien H. VAUT<br />
AKEN hebben wij juist niet ; in het Maandblad van<br />
April 1917 hebben wij twee mid<strong>de</strong>len van hem besproken,<br />
n.l. <strong>de</strong> Purgeer- en bloedzuiveren<strong>de</strong> pillen,.<br />
bevatten<strong>de</strong> rababer en aloë en <strong>de</strong> Balsem/pillen een<br />
samenstelling van benzoëzuur, ammoniak-gomhars en<br />
co<strong>de</strong>ine, 't Is dus gera<strong>de</strong>n voorzichtig te zijn»<br />
RED. „Ons Orgaan" te A. Aan uw verzoek £al<br />
wor<strong>de</strong>n voldaan.
Mo. ?. JULI 1920. OPLAAG 6400 EXEMPLAREN. VEERTIGSTE JAARGANG.<br />
Maandblad uitgegeven door <strong>de</strong> Vereeniging<br />
TEGEN DE KWAKZALVERIJ<br />
on<strong>de</strong>r Redactie vah H. VAN GELDER.<br />
Bestuur <strong>de</strong>r Vereeniging: MR, P. W. DE KONING, Advocaat te Amsterdam, VOORZITTER; E. J. ABRAHAMS, Arts te Amsterdam;<br />
MR. W. P. E. BOÜMAN, Officier van Justitie te JRotterdam; MR. A. A. CNOPIUS, Advocaat-Generaal bij het Gerechtshof te<br />
's-Hertogenbosch; MR. A. VAN DER ELST, Ambtenaar van het O. M. bij het Kantongerecht te Lei<strong>de</strong>n; Ds. F. C. FLEISCHER, Doopsgez.<br />
Predikant te Winterswijk; C. NANNES GORTER, Journalist te Alkmaar; MR. A. LIND, Advocaat te Amsterdam; Mej. J. C. RESSING*<br />
te Del<strong>de</strong>n; J. VAN KIEL, Dir. Mil. Apotheker, Directeur van het Rijks Magazijn van Geneesmid<strong>de</strong>len te Amsterdam; DR. G. ROMIJN,<br />
Inspecteur van <strong>de</strong> Volksgezondheid te 's-Rertogenbosch ; W. BINNENDIJK, Arts te Amsterdam, SECRETARIS-PENNINGMEESTER.<br />
Ie<strong>de</strong>r Lid ontvangt één Exemplaar van het Maandblad en heeft reeht op hoogstens 10 Exemplaren ter gratis verspreiding.<br />
LID DER VEREENIGING is ie<strong>de</strong>r die haar doel helpt bevor<strong>de</strong>ren<br />
en een Contributie betaalt van / 3.—.<br />
Adres voor <strong>de</strong> REDACTIE van het Maandblad bij <strong>de</strong>n Redacteur,<br />
AMSTEL 102 te Amsterdam ; voor het BESTUUR DER VEREENIGING<br />
en voor AANGIFTE van LEDEN en ABONNÉS bij <strong>de</strong>n Secrètaris-<br />
Penningmeester "W. BINNENDIJK, Arts, MARNIXSTRAAT 182, AMSTERDAM,<br />
bij wien ook losse exemplaren van het Maandblad moeten, wor<strong>de</strong>n aangevraagd.<br />
INHOUD:<br />
Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong> : Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van<br />
het Bestuur.<br />
Jaarverslag over 1919. — Rekening en Verantwoording<br />
over 1919. — Tentoonstelling te 's-Gravenhage.<br />
Berichten: Beperken van advertenties.<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van verschillen<strong>de</strong>n aard:<br />
Poe<strong>de</strong>rs <strong>tegen</strong> kies- en hoofdpijn van H. van Aken. —<br />
Valda pastilles : leugenachtige reclame. — Een noodlottig<br />
huismid<strong>de</strong>l. — Nog erger dan hij ons.<br />
Uit <strong>de</strong> pers: Een aardige satire. — De vervolging<br />
van Eilers. — Mid<strong>de</strong>leeuwsche kwakzalversmid<strong>de</strong>len.<br />
Rechtszaken: Een won<strong>de</strong>rdokter. '".• *•<br />
Correspon<strong>de</strong>ntie.<br />
Herhaal<strong>de</strong> Waarschuwingen: Mid<strong>de</strong>len van<br />
Mijnhardt.<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van het Bestuur.<br />
Terslag óver het jaar 1919 van <strong>de</strong> Vereeniging<br />
<strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong>.<br />
Het jaar 1919 is voor <strong>de</strong> Yereeniging een rustig<br />
jaar geweest. De le<strong>de</strong>nlijst bevatte 762 namen,<br />
in <strong>tegen</strong>stelling met een getal van 803 in het<br />
jaar 1918. Het batig saldo over het afgeloopen<br />
jaar is / 1088.86 <strong>tegen</strong> / 2059.57$ het vorig jaar.<br />
Dit verschil vindt voornamelijk zijn oorzaak in <strong>de</strong><br />
toename <strong>de</strong>r kosten aan <strong>de</strong> uitgave van het Maandblad<br />
verbon<strong>de</strong>n, terwijl <strong>de</strong> contributie gehandhaafd<br />
bleef op / 3.—. Aan het verzoek dat tot <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n<br />
werd gericht, om hetzij hun contributie vrijwillig<br />
te verhoogen, hetzij een extra bijdrage te schenken,<br />
werd slechts door zeer enkelen gehoor gegeven.<br />
Wat <strong>de</strong> werkzaamhe<strong>de</strong>n <strong>de</strong>r Vereeniging betreft,<br />
wer<strong>de</strong>n 21 mid<strong>de</strong>len on<strong>de</strong>rzocht. Yan <strong>de</strong>ze waren<br />
<strong>de</strong> praeparaten, door Mijnhardt in <strong>de</strong>n han<strong>de</strong>l gebracht,<br />
het belangrijkst. "Wij hebben verschei<strong>de</strong>ne<br />
malen gelegenheid gehad <strong>tegen</strong> het optre<strong>de</strong>n van<br />
Mijnhardt te waarschuwen, als zijn<strong>de</strong> opdringerig<br />
en zeer gevaarlijk.<br />
Onze me<strong>de</strong><strong>de</strong>eling, dat het mid<strong>de</strong>l „Giliad" of<br />
„Goëlwater", alle overeenkomst had met water uit<br />
<strong>de</strong> Hilversumsche waterleiding, heeft aan velen, die<br />
dit won<strong>de</strong>rproduct van een „chemicus" uit Hilversum,<br />
zoowel „in-als uitwendig <strong>tegen</strong> alle ziekten"<br />
gebruikten, <strong>de</strong> oogen geopend en naar wij hopen,<br />
<strong>de</strong> beurzen gesloten.<br />
Thans zijn verschenen <strong>de</strong> rapporten <strong>de</strong>r twee<br />
commissies, ingesteld naar aanleiding van het beken<strong>de</strong><br />
adres <strong>de</strong>r heeren van Houten, van Hamel<br />
en van Hol the tot Echten. Het kwakzal veren, heeft<br />
hierdoor het verdien<strong>de</strong> etiquet: „gevaarlijk en<br />
secretaris-penningmeester A. J. WHNNE. In het<br />
Maandblad van September 1.1. zijn van <strong>de</strong>ze plaats<br />
waar<strong>de</strong>eren<strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong>zen ijverigen me<strong>de</strong>werker<br />
gewijd.<br />
Geplaatste bijdragen en on<strong>de</strong>rzoekingen van kwakzalversmid<strong>de</strong>len en<br />
spécialités wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>sverlangd gehonoreerd.<br />
Het nadrukken van artikelen uit dit blad is niet alleen geoorloofd<br />
doch wordt zelfs dringend verzocht.<br />
ABONNEMENTSPRIJS, Franco per post per jaar f 1.25.<br />
min<strong>de</strong>rwaardig" gekregen. Bij ons is thans in be Bij een Oommissie uit het Bestuur is thans een<br />
werking <strong>de</strong> door <strong>de</strong> Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong>. Kwak plan in bewerking om in Januari 1921 het veerzalverij<br />
gevoer<strong>de</strong> enquête bij alle geneeskundigen tigjarig bestaan <strong>de</strong>r Vereeniging feestelijk te her<br />
in Ne<strong>de</strong>rland, betreffen<strong>de</strong> goed geconstateer<strong>de</strong> en <strong>de</strong>nken. Deze Oommissie kan echter niet alles<br />
gedocumenteer<strong>de</strong> gevallen, waarbij <strong>de</strong> .kwakzalverij alleen doen. Ein<strong>de</strong>lijk moeten <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n hun krach<br />
aan <strong>de</strong>n patient na<strong>de</strong>el heeft veroorzaakt. Door <strong>de</strong> ten ook eens gaan geven aan het doel, <strong>de</strong> Ver<br />
publicatie hiervan hopen wij hei publiek en vooral I eeniging grooter en sterker te maken. Grooter,<br />
hen, die gewicht hechten aan het oor<strong>de</strong>el <strong>de</strong>r ! door het aanwerven van nieuwe le<strong>de</strong>n; sterker,<br />
heeren v. H., v. H. en v. H. t. E. na<strong>de</strong>r voor! door vrijwillig <strong>de</strong> contributie te verhoogen of een<br />
te lichten. Eilers houdt niet op adressen tot <strong>de</strong> vrijwillige bijdrage te geven. Laten <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n nu<br />
Koningin te richten, intusschen werd hij enkele toch ein<strong>de</strong>lijk eens inzien, dat zij met het ontvan<br />
malen veroor<strong>de</strong>eld tot een geldboete.<br />
gen en lezen van het Maandblad onzen strijd niet<br />
De tijdsomstandighe<strong>de</strong>n had<strong>de</strong>n een na<strong>de</strong>eligen voldoen<strong>de</strong> steunen. Werkt on<strong>de</strong>r vrien<strong>de</strong>n en<br />
invloed op onze propaganda. De spreekbeurten <strong>de</strong>r i kennissen, en brengt ons veel nieuwe le<strong>de</strong>n ! Dan.<br />
heeren Abrahams en Adriani Engel hebben echter gaan wij rustig <strong>de</strong> toekomst in, en kunnen wij in<br />
niet nagelaten, velen voor onzen strijd te winnen. staat blijven met kracht <strong>de</strong> kwakzalverij te be<br />
Wij betreuren het overlij<strong>de</strong>n van onzen oud strij<strong>de</strong>n.<br />
De Secretaris-Penningmeester,<br />
W. BINNENDIJK.<br />
REKENING en VERANTWOORDING over het jaar 1919.<br />
ONTVANGSTEN.<br />
Batig Saldo 1918 „<br />
745 contributies<br />
151 abonnementen<br />
58 Boekhan<strong>de</strong>l-abonnementen<br />
880 restituties à 10 cent<br />
Achterstallige contributie<br />
Ned. Maatach. tot bevord. <strong>de</strong>r geneesk...<br />
Afd. Gooi en Eemland Ned. Mij,<br />
Afd. <strong>de</strong>n Haag ,, „<br />
Afd. Alkmaar ,. ,»<br />
Maatsch. voor Pharmacie .>.<br />
Departement Amsterdam Mij. Pharmacie<br />
Gezondheidscommissie Amersfoort<br />
„ Heus<strong>de</strong>n<br />
. Warfum<br />
„ Zierikzec<br />
Groene Kruis Boskoop<br />
. Grave, —<br />
Witte Kruis Zaandam<br />
Mevr. S. te Workum —<br />
L. te Utrecht .••••.•••<br />
E. te Enschedé ..;;?. -öSS<br />
Mej. S. te Naar<strong>de</strong>n •' < rö£É$É<br />
E,, te H. extra bijdrage<br />
Rente Assoc. Cassa<br />
Verkoop „k wakzalver smi d<strong>de</strong>le n"<br />
Restitutie reiskosten<br />
2059.67i<br />
2235.—<br />
197.06<br />
58.—<br />
88.—<br />
13.20<br />
50.—<br />
10.—<br />
10.—<br />
10—<br />
25—<br />
10—<br />
6—<br />
6.—<br />
6.—<br />
6.—<br />
2.50<br />
6.—<br />
10.—<br />
6—<br />
10.—<br />
5.—<br />
2;50<br />
10.—<br />
48.08<br />
6.11<br />
12.20<br />
/ 4907.211<br />
Goedgekeurd door <strong>de</strong> Commissie tot nazien van <strong>de</strong> Rekening.<br />
Amsterdam 19-6-'20.<br />
Iw.g.) F. BLOMBERG^SWART.<br />
Dr. C. HIJMANS.<br />
UITGAVEN.<br />
Secretariaat •<br />
Porti enz. ,<br />
Redactie<br />
Verschotten redactie<br />
Drukker<br />
Inningskosten contributie<br />
Abonnement Persbureau<br />
Lidmaatschap Gezondheids-congres<br />
Aankoop Kwakzalversmid<strong>de</strong>len......<br />
On<strong>de</strong>rzoekingen<br />
Bijdragen Maandblad<br />
Abonnement H. P<br />
Propaganda<br />
Verga<strong>de</strong>ringen.<br />
Beheer. Ass.. Cf<br />
Batig saldo 1919<br />
358.36<br />
42-87$<br />
600—<br />
67.22<br />
1965.79<br />
97.45<br />
27.75<br />
5—<br />
60.87<br />
150.—<br />
113—<br />
6.10<br />
145 90<br />
168—<br />
10.10<br />
10S8.86<br />
/ 4907.21$<br />
Nagezien en accoord bevon<strong>de</strong>n door het dagelijksch bestuur.<br />
Amsterdam 23-6-*20.<br />
(w.g.) P. W. DE KONING.<br />
A. LIND.<br />
W. BINNENDIJK.
Van het plan om <strong>de</strong>el te nemen aan' <strong>de</strong> in<br />
Augustus a.s. te hou<strong>de</strong>n Hygiënetentoonstelling<br />
in <strong>de</strong>n Haag moet wegens <strong>de</strong> hooge kosten, daaraan<br />
verbon<strong>de</strong>n, wor<strong>de</strong>n afgezien.<br />
BERICHTEN.<br />
Beperken van advertenties. In<br />
<strong>de</strong> N. Rott. Ort. lazen wij een bericht, dat <strong>de</strong><br />
Vereeniging „<strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandsche Dagbladpers"<br />
besloten heeft, dat met ingang van 1 Juli a.s.<br />
<strong>de</strong> omvang van alle Dagbla<strong>de</strong>n, met het oog<br />
op <strong>de</strong> ongeken<strong>de</strong> stijging van <strong>de</strong>n papierprijs,<br />
beperkt zal moeten wor<strong>de</strong>n.<br />
In verband daarme<strong>de</strong> zullen, even als <strong>de</strong> N.<br />
Rott. Cr t., verschillen<strong>de</strong> groot e bla<strong>de</strong>n hunne<br />
advertentierubriek moeten inkrimpen en nu hopen<br />
wij maar, dat ein<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong> tijd gekomen is,<br />
dat <strong>de</strong> kwakzalvers-advertenties, die zooveel onheil<br />
stichten, zullen wor<strong>de</strong>n geweigerd.<br />
Alsdan zou uit het kwa<strong>de</strong> nog het goe<strong>de</strong> geboren<br />
wor<strong>de</strong>n.<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van verschillen<strong>de</strong>n aard.<br />
Poe<strong>de</strong>rs <strong>tegen</strong> kies- en hoofdpijn van<br />
H. Van Aken.<br />
Kort gele<strong>de</strong>n ontvingen wij on<strong>de</strong>rstaand schrijven<br />
:<br />
„Geachte Redactie.<br />
Hierbij zend ik U twee poe<strong>de</strong>rs, die uit <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />
stof of stoffen bestaan en hier algemeen<br />
gebruikt wor<strong>de</strong>n voor kies-, hoofdpijn, enz. enz.<br />
Gaarne had ik dat u <strong>de</strong>ze eens wil<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzoeken,<br />
als 't tenminste niet te veel moeite en onkosten<br />
veroorzaakt.<br />
Ik vraag u dit naar aanleiding van het volgen<strong>de</strong><br />
: gisteren (Zondagjnamiddag circa half drie<br />
kreeg ik <strong>de</strong> boodschap om da<strong>de</strong>lijk eens naar<br />
een vrouw te komen hier op 't dorp. Haar man<br />
vertel<strong>de</strong> me, dat ze hevige kiespijn gekregen had<br />
en daarom met korte tusschenpoozen — hoe<br />
lang <strong>de</strong>ze waren, wist hij echter niet — 4 van<br />
<strong>de</strong>ze poe<strong>de</strong>rs geslikt had. De laatste om twaalf<br />
uur 's middags, Zoo ± half drie kreeg ze 't echter<br />
benauwd ; bij mijn komst vond ik patiënte in<br />
diepen slaap, waaruit ze echter wel even gewekt<br />
kon wor<strong>de</strong>n door aanroepen, doch direkt weer<br />
in slaap viel. De huid voel<strong>de</strong> koud aan (geen<br />
zweten), was erg bleek, alleen aan <strong>de</strong> lippen en<br />
<strong>de</strong> wangen licht cyanotisch. Geen pols te . voelen<br />
: bonzen<strong>de</strong> hartslag, doch niet onregelmatig.<br />
Pupillen niet vernauwd en ook niet verwijd :<br />
reageeren echter zoo goed als niet op licht. Door<br />
<strong>de</strong> hevige slaap kon ze me niets antwoor<strong>de</strong>n,<br />
's Avonds -{- 7 uur, bij mijn laatste bezoek, was<br />
ze wakker, antwoord<strong>de</strong> goed en klaag<strong>de</strong> nog<br />
wat over misselijkheid en hoofdpijn.<br />
I 't Is hierom, dat ik graag wil<strong>de</strong> U die poe<strong>de</strong>rs<br />
eens voor me on<strong>de</strong>rzocht, als 't eenigszins kan.<br />
Dat <strong>de</strong> toestand van pat. afhankelijk was van<br />
die poe<strong>de</strong>rs, dat is wel zeker.<br />
Bij voorbaat mijn dank.<br />
Hoogachtend,<br />
Uw dw. dn.<br />
D. arts."<br />
De heer H. VAN AKEN, volgens het opschrift<br />
op zijn mid<strong>de</strong>len : Apotheker Specialiste, oudleerling<br />
van het Gasthuis van Gent, te Selzaete,<br />
is blijkbaar bezig <strong>de</strong> bewoners van ons land,<br />
vooral <strong>de</strong> zui<strong>de</strong>lijke, met zijn producten gelukkig<br />
te maken.<br />
Het is niet <strong>de</strong> eerste maal, dat wij van zijn<br />
optre<strong>de</strong>n gewag maken. In het Maandblad van<br />
April 1917 hebben wij reeds twee mid<strong>de</strong>len van<br />
hem besproken, n.l. <strong>de</strong> Purgeer- en bloedzuiveren<strong>de</strong><br />
pillen, bevatten<strong>de</strong> rabarber en aloë en <strong>de</strong><br />
Balsempillen een samenstelling van benzoêzuur,<br />
ammoniik-gomhars en co<strong>de</strong>ïne.<br />
Green nieuwe geneesmid<strong>de</strong>len, maar lang niet<br />
onscha<strong>de</strong>lijk, zoodat een geregeld gebruik niet<br />
zon<strong>de</strong>r gevaar is. Bij <strong>de</strong> ons ter on<strong>de</strong>rzoek gezon<strong>de</strong>n<br />
poe<strong>de</strong>rs volgt VAN AKBN <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> gedragslijn.<br />
De heer N. KEXJLEMANS heeft aangetoond,<br />
dat <strong>de</strong> poe<strong>de</strong>rs beston<strong>de</strong>n uit het beken<strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>l<br />
Antifébrine en wel dat elke poe<strong>de</strong>r ongeveer<br />
300 milligram van die stof bevatte. Het<br />
resultaat van het on<strong>de</strong>rzoek klopt geheel met<br />
bovenstaan<strong>de</strong> beschrijving van het ziektegeval<br />
na het gebruik <strong>de</strong>r poe<strong>de</strong>rs. De patiënt leed aan<br />
een soort van vergiftiging want tot zoo'n nawerking<br />
is antifébrine in staat, Het.is een mid<strong>de</strong>l,<br />
dat met <strong>de</strong> grootste voorzichtigheid en met geregel<strong>de</strong><br />
controle van <strong>de</strong>n geneesheer moet wor<strong>de</strong>n<br />
gebruikt en wij noemen het schan<strong>de</strong>lijk wat<br />
hier door VAN AKEN in dit geval wordt verricht.<br />
Men zij op zijn hoe<strong>de</strong> !<br />
VALDA-PASTILLES.<br />
Leugenachtige reclame.<br />
Het lust ons niet <strong>de</strong> kwakzalverachtige advertenties<br />
omtrent Valdapastilles, waarop bijna<br />
dagelijks onze courantenlezers wor<strong>de</strong>n onthaald,<br />
telkens op hunne onjuisthe<strong>de</strong>n te toetsen ; wij<br />
zou<strong>de</strong>n wel dagwerk hebben. Soms echter loopt<br />
het <strong>de</strong> spuigaten uit. Zoo begint een reclame,<br />
<strong>de</strong>zer dagen verschenen, aldus : „Verkoudheid<br />
geduren<strong>de</strong> <strong>de</strong>n zomer is gevaarlijker dan in <strong>de</strong>n<br />
winter. Men moet haar niet veronachtzamen,<br />
niet zeggen : „Met het mooie weer zal het wel<br />
overgaan". Het mooi weer gaat voorbij en <strong>de</strong><br />
verkoudheid blijft, indien zij niet energiek wordt<br />
bestre<strong>de</strong>n met behulp van <strong>de</strong> Valda Pastilles, eeii<br />
antiseptisch geneesmid<strong>de</strong>l met vluchtige bestand<strong>de</strong>elen."<br />
Dit begin is, in één woord, leugen. Dit begrijpt<br />
ie<strong>de</strong>r, die een beetje na<strong>de</strong>nkt. Meer zullen wij<br />
er niet van zeggen, onze plaatsruimte is ons te<br />
tosbbaar, maar dat gomballetjes mec menthol,<br />
dienst kunnen doen om een kwaal energiek te<br />
bestrij<strong>de</strong>n, die. volgens <strong>de</strong> fabrikant van <strong>de</strong><br />
Valda-pastilles (niet volgens ons) zoo gevaarlijk<br />
is, wagen wij, ook energiek, te betwijfelen.<br />
Een noodlottig huismid<strong>de</strong>ltje.<br />
In <strong>de</strong> vorige maand heeft te Rotterdam voor<br />
<strong>de</strong>n Kantonrechter terecht gestaan <strong>de</strong> fabrieksarbei<strong>de</strong>r^D.<br />
<strong>de</strong>n H., beschuldigd dat hij, zon<strong>de</strong>r<br />
dat zulks noodzakelijk was <strong>de</strong> artsenijkunst,<br />
zijn<strong>de</strong> een beroep waarvoor <strong>de</strong> Wet een toelating<br />
vor<strong>de</strong>rt en tot <strong>de</strong> uitoefening van welk beroep<br />
<strong>de</strong>n H. niet was toegelaten, heeft uitgeoefend,<br />
door alstoen een geneesmid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> bedwateren,<br />
bestaan<strong>de</strong> uit -een hoeveelheid zoete en karnemelk,<br />
vermengd met peterseliewortels, huislook<br />
en een ons cremor tartari te hebben bereid en<br />
afgeleverd tot genezing van genoem<strong>de</strong> kwaal,<br />
waaraan een kind van <strong>de</strong>n schipper B. lij<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
was.<br />
Beklaag<strong>de</strong> verklaar<strong>de</strong> in zijn militairen dienst<br />
tijd van een milicien een rcc?pt <strong>tegen</strong> bedwateren<br />
te hebben gekregen. Toen -hem nu een mid<strong>de</strong>l<br />
<strong>tegen</strong> die kwaal door <strong>de</strong> vrouw van schipper<br />
B. was gevraagd, had beklaag<strong>de</strong>, te goe<strong>de</strong>r trouw,<br />
dit volgens het door dien milicien geschreven<br />
recept klaargemaakt. Het -<strong>de</strong>ed beklaag<strong>de</strong> zeer<br />
groot leed dat het gebruik van het door hem<br />
gemaakte drankje <strong>de</strong>n dood van het kind tengevolge<br />
had.<br />
Getuige B., <strong>de</strong> va<strong>de</strong>r Van bedoeld jongetje,<br />
had, zoo pok zijn vrouw, <strong>de</strong>n door beklaag<strong>de</strong><br />
toeberei<strong>de</strong>n drank aan zijn 7-jarig zoontje toe- j<br />
gediend, Nadat 's avonds zijn kind eenige malen<br />
<strong>de</strong>n drank had ingenomen, kreeg het hevige<br />
brakingen en buikloop, tengevolge waarvan het<br />
in dienzelf<strong>de</strong>n nacht is gestorven.<br />
Dr. H. had het lijk van het kind in het Ziekenhuis<br />
geschouwd. Getuige was van oor<strong>de</strong>el,<br />
dat <strong>de</strong> dood van het bedoel<strong>de</strong> kind te wijten is<br />
aan <strong>de</strong> toepassing van <strong>de</strong> te groote hoeveelheid<br />
cremor tartari in <strong>de</strong>n drank, daar voor een groot<br />
mensch <strong>de</strong> hoeveelheid is 10 gram en in dien<br />
drank aanwezig was <strong>de</strong> hoeveelheid van 1 ons<br />
(100 gram).<br />
Het O. M., waargenomen door mr. v. d. Teen<br />
<strong>de</strong> Lille, meen<strong>de</strong>, waar nu we<strong>de</strong>r gebleken is<br />
tot welke verschrikkelijke gevolgen het onoor<strong>de</strong>elkundig<br />
toepassen en het verstrekken van z.g.<br />
huismid<strong>de</strong>l tj es kan lei<strong>de</strong>n, een strenge straf in<br />
<strong>de</strong>ze te moeten eischen en 'verzocht oplegging<br />
aan bekl. van eene geldboete van f 100 subs. 30<br />
dagen hechtenis.<br />
De uitspraak luid<strong>de</strong> een geldboete van f 100.—<br />
subs. 20 dagen hechtenis.<br />
Het is nu maar te hopen dat <strong>de</strong> man zijn artsènijbereidkunst<br />
laat varen, an<strong>de</strong>rs vallen er nog<br />
meer slachtoffers. Het is wel treurig dat het kind<br />
moest sterven door <strong>de</strong> domheid <strong>de</strong>r ou<strong>de</strong>rs. Helaas!<br />
Hoevelen zijn er reeds te grave gedaald<br />
door het gebruiken van mid<strong>de</strong>len door kwakzalvers<br />
aanbevolen en duur verkocht! De kwakzalverij<br />
bloeit in Nedéland als gevolg van <strong>de</strong> wetteloosheid<br />
op dit gebied en door <strong>de</strong> domheid van <strong>de</strong><br />
koopers <strong>de</strong>r artikelen.<br />
Een staaltje van domheid vin<strong>de</strong>n wij nog in<br />
het Rotterdamsch Nieuwsblad.<br />
De Redactie schrijft :<br />
„Wij hebben gisteren gemeld, dat <strong>de</strong> ambtenaar<br />
van het O.M. bij het Kantongerecht alhier<br />
/ 100 boete subs. 30 dagen-. hechtenis eischte,<br />
wegens onbevoegd uitoefenen <strong>de</strong>r geneeskun<strong>de</strong>,<br />
<strong>tegen</strong> D. <strong>de</strong>n H., een fabrieksarbei<strong>de</strong>r, die een<br />
schipper voor zijn kind een geneesmid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong><br />
bedwateren zou hebben verstrekt, met <strong>de</strong>n dood<br />
Van <strong>de</strong>n kleine als noodlottig gevolg.<br />
Dit geefb een abonné—we schrijven 1920 —<br />
het volgen<strong>de</strong> in <strong>de</strong> pen:<br />
„Er is een beter mid<strong>de</strong>l, ik spreek uit on<strong>de</strong>rvinding<br />
met eigen kin<strong>de</strong>ren en als men 't mid<strong>de</strong>l<br />
hoort, moet men lachen, maar die 't gebruikt, ziet<br />
z'n wensch vervuld. Daar komt 't: Men neemt<br />
'n enkelen droppel water van <strong>de</strong>n persoon in<br />
kwestie en doet 't in een fleschje met kurkstop<br />
er op en geeft het <strong>de</strong>n busbo<strong>de</strong> mee, met verzoek<br />
het bij een te begraven lijk in <strong>de</strong> kist te willen<br />
leggen. Als 't water in het fleschje opgedroogd is,<br />
heeft het bedwateren opgehou<strong>de</strong>n en dat is met<br />
enkelen weken.<br />
Deze gekke "remédie kost u maar 7 cent voor 'n<br />
fleschje en 'n fooitje voor <strong>de</strong>n bedienaar."<br />
De schrijver zegt, dat ook an<strong>de</strong>ren het mid-
<strong>de</strong>l met succes hebben toegepast. Er gebeuren<br />
immers, voegen wij er bij, zoo veel dwaze dingen<br />
in <strong>de</strong>zen in veel opzichten dwazen tijd."<br />
Wat zullen nu <strong>de</strong> bedienaars ter begrafenis het<br />
druk krijgen met van die fleschjes met druppeltjes<br />
er in !<br />
Ja, waarlijk we schrijven 1920, maar aan boven<br />
vermeld schrijven zou men het niet zeggen.<br />
Xog erger dan bij ons.<br />
MEMENTO.<br />
Onze couranten, die voorlichtsters van het publiek,<br />
doen ontzaggelijk veel kwaad door het opnemen<br />
van <strong>de</strong> talrijke kwakzalvers-advertenties,<br />
die dat publiek onuitsprekelijk veel scha<strong>de</strong> berokkenen<br />
. Soms moet men intusschen toch nog<br />
zeggen het kan nog erger, wanneer men holländische<br />
bla<strong>de</strong>n ziet, die in het buitenland verschijnen.<br />
Een onzer meest belangstellen<strong>de</strong> le<strong>de</strong>n heeft<br />
Mid<strong>de</strong>leeuwsche kwakzalversmid<strong>de</strong>len.<br />
Aan het Han<strong>de</strong>lsblad optieenen wij het on<strong>de</strong>rstaa<strong>de</strong><br />
:<br />
kwakzalverij is ten allen tij<strong>de</strong> een voor<strong>de</strong>elig<br />
beroep geweest, dat door velen werd uitgeoefend.<br />
Ondanks alle voorlichting wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> kwakzalversmid<strong>de</strong>len<br />
nog he<strong>de</strong>n ten dag« druk verkocht, maar<br />
<strong>de</strong> <strong>tegen</strong>woordige producten' <strong>de</strong>r kwakzalvers zijn<br />
in <strong>de</strong> meeste gevallen van heel wat onschuldiger<br />
aard dan die, welke in <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>leeuwen <strong>de</strong> goegemeente<br />
wer<strong>de</strong>n aangesmeerd.<br />
Sommige van. die ou<strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>ltjes waren<br />
al heel merkwaardig. Yan melancholie kon men<br />
genezen wor<strong>de</strong>n... mits men rijk was. Want als eene maand<br />
probaat mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> zwartgalligheid gold : het<br />
drinken van opgeloste paarlen.<br />
Smarag<strong>de</strong>n op het bloote lichaam gedragen, waren<br />
een puik mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong>... dysenterie. Maar <strong>de</strong><br />
armen kon<strong>de</strong>n van dit mid<strong>de</strong>ltje geen gebruik<br />
maken en moesten zich met een an<strong>de</strong>r behelpen :<br />
rauwe wormen ! !<br />
Tot poe<strong>de</strong>r gestampte en ingenomen saffieren<br />
waren uitmuntend voor <strong>de</strong> oogen, en gestampte<br />
koraal was een probaat mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> bloedspuwingen,<br />
terwijl hetzelf<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>l werd te baat genomen<br />
<strong>tegen</strong> niersteen.<br />
Een blauw-geslagen oog werd weer normaal als<br />
er een pleister, gedrenkt in schild pa d<strong>de</strong>nbloed, op<br />
werd gelegd.<br />
Slangenhuid in azijn gedoopt, was goed voor<br />
kiespijn, terwijl <strong>de</strong> nervositeit, toen heel wat min<strong>de</strong>r<br />
verbreid dan thans, . genezen werd door het verorberen<br />
van gekookte arends-hersens.<br />
Buikvliesontsteking werd <strong>tegen</strong>gegaan door rozenbla<strong>de</strong>npleisters,<br />
en zelfs <strong>tegen</strong> <strong>de</strong>n angst had men<br />
een mid<strong>de</strong>ltje : wie een mengsel van asperges en<br />
witten wijn dronk, werd <strong>de</strong> dapperheid in eigen<br />
persoon<br />
RECHTSZAKEN<br />
Won<strong>de</strong>rdokter<br />
Als vervolg van een kort bericht in ons vorig<br />
nr. opgenomen, laten wij hier een uitvoeriger relaas,<br />
ontleend aan De Zoom, volgen:<br />
„Voor het kantongerecht stond gisteren o.a. terecht<br />
zekere Gr., wonen<strong>de</strong> te Ermelo. Deze was<br />
tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> mobilisatie hospitaalsoldaat en geduren<strong>de</strong><br />
geruimen tijd in kwartier te Lepelstraat.<br />
Als goed opmerker wist hij verschillen<strong>de</strong> recepten<br />
zoome<strong>de</strong> het leggen van verban<strong>de</strong>n toe te passen,<br />
waardoor hij vaak tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> mobilisatie personen<br />
die beenwon<strong>de</strong>n had<strong>de</strong>n, hielp. Na <strong>de</strong> mobilisatie<br />
had hij in <strong>de</strong> streek waarin hij in garnizoen<br />
had gelegen, naam gemaakt, zoodat zijne hulp hier<br />
en daar werd ingeroepen.<br />
Op een zekere dag werd hij verzocht naar Halsteren<br />
te komen bij van L., landbouwer, om hulp<br />
te verleenen bij <strong>de</strong> beenwon<strong>de</strong> welke zijne echtgenoote<br />
had. De dokter had dat been reeds eenigen<br />
tijd behan<strong>de</strong>ld, doch het baatte niets. Tegen vergoeding<br />
<strong>de</strong>r reiskosten kwam hij uit het hooge<br />
Noor<strong>de</strong>n naar hier, ontving vrij logies en inkwartiering<br />
benevens twee gul<strong>de</strong>n per dag. Geduren<strong>de</strong><br />
zes weken bleef hij bij <strong>de</strong>zen landbouwer vertoeven<br />
en leg<strong>de</strong> eenvoudige natte verbandjes op <strong>de</strong> beenwon<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>r vrouw die nuttig effect sorteer<strong>de</strong>n zoodat<br />
<strong>de</strong> won<strong>de</strong> genas. Jammer dat <strong>de</strong> vrouw door<br />
eene an<strong>de</strong>re ziekte stierf«<br />
De buren riepen eveneens zijne hulp in o.a. bij<br />
een zekere Fr. <strong>de</strong> K , wiens vrouw hij van hare<br />
kcclpijn afhielp door haar een gorgeldrankje te<br />
verschaffen en bij het kindje van S. die een zwerend<br />
handje bad, hetwelk hij door een zalfje en<br />
een verband genezing verleen<strong>de</strong>. Geduren<strong>de</strong> 14 dagen<br />
verleen<strong>de</strong> hij zijne hulp en bracht daarvoor in rekening<br />
f9 75.<br />
Een en an<strong>de</strong>r werd door bekl., die ter terechtzitting<br />
was verschenen, erkend. De Ambtenaar van<br />
het O. M. achtte een en an<strong>de</strong>r in strijd met <strong>de</strong><br />
wet op <strong>de</strong> uitoefening <strong>de</strong>r geneeskun<strong>de</strong>, waartoe<br />
bekl. <strong>de</strong> bevoegdheid mist. De eisch was voor <strong>de</strong><br />
3 gepleeg<strong>de</strong> feiten elk eene gevangenisstraf van<br />
Uitspraak over 14 dagen."<br />
CORRESPONDENTIE<br />
M Ij n har d t's m i cl d e 1 e o.<br />
Uit <strong>de</strong> Pharmaceutische Fabriek te Zeist zijn in<br />
<strong>de</strong>n laatsten tijd zooveel z.g. geneeskrachtige mid<strong>de</strong>len<br />
aan het lij<strong>de</strong>nd publiek aanbevolen, dat wij<br />
ze on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>ze rubriek slechts in 't kort kunnen<br />
behan<strong>de</strong>len.<br />
Mijnhardfs zenuwtabletten wor<strong>de</strong>n aldus aangekondigd<br />
:<br />
„Een zenuwstillend mid<strong>de</strong>l, dat aan eiken<br />
zenuwachtigen toestand een ein<strong>de</strong> maakt. Dat U<br />
kalmte en rust schenkt en een verkwikken<strong>de</strong><br />
slaap, dat gejaagdheid en onrust doet ophou<strong>de</strong>n<br />
is een koker Mijnhardfs Zenuwtabletten".<br />
Het mid<strong>de</strong>l bestaat, behalve uit eenig keukenzout,<br />
uit broomkalium, broomnatrium en broomammonium,<br />
drie zeer beken<strong>de</strong>, door geneesheeren<br />
veel voorgeschreven geneesmid<strong>de</strong>len, waarvan<br />
echter geen enkele medicus zal verklaren, dat<br />
het mengsel van <strong>de</strong>ze stoffen, aan elke zenuwachtigen<br />
toestand een ein<strong>de</strong> maakt. Wat zij wel<br />
zullen verklaren is, dat het veelvuldig en langdurig<br />
gebruik van <strong>de</strong>ze mid<strong>de</strong>len, op eigen hand<br />
zon<strong>de</strong>r eenige controle van <strong>de</strong>n geneeskun<strong>de</strong>,<br />
gevaarlijke gevolgen na zich kan slepen.<br />
Daar sahijnt zich <strong>de</strong> firma MIJNHARDT echter<br />
niet aan ie storen. Zij beveelt maar aan : geduren<strong>de</strong><br />
eenige maan<strong>de</strong>n 4 maal daags een tablet">.<br />
„geduren<strong>de</strong> een of meer jaren 4 maal daags een<br />
tablet," alsof het niets is.<br />
Men doet verstandig<br />
volgen.<br />
die raadgevingen niet te»<br />
Mijnhardfs hoofdpijntabletten bestaan, volgenshet<br />
on<strong>de</strong>rzoek van <strong>de</strong>n heer N. KEULEMANS te*<br />
Amsterdam, alleen uit Antipyrine. Hiervan zegt<br />
<strong>de</strong> fabrikant : •• „stillen onmid<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong> hevigste<br />
hoofdpijn en doen haar in korten tijd voor goed.<br />
genezen ! ! Een brutale bewering; vraag ditmaar<br />
eens aan een geneesheer. MIJNHARDT laat,<br />
bij hoofdpijn „twee of vier pastilles" gebruiken,<br />
een hoeveelheid, die voor sommige gestellen niet.<br />
altijd ongevaarlijk is.<br />
H. v. F. D. te H. Tot ons leedwezen heeft het on Mijnhardt's influenza tabletten verdrijven, vol<strong>de</strong>rzoek<br />
geen voldoend resultaat opgeleverd.<br />
gens <strong>de</strong> etiquetten ,,influenza, pijnen en gevoel<br />
D. H. te W. Zooals reeds gezegd, is <strong>de</strong> samenstelling<br />
van <strong>de</strong>n Fislelpot opgenomen in liet beken<strong>de</strong> roo<strong>de</strong> boekje van onwel te zijn, door gevatte kou<strong>de</strong> ontstaan."<br />
„De kwakzalversmid<strong>de</strong>len" en wel op blz. 120. Bij een Zij bevatten, naar het on<strong>de</strong>rzoek van <strong>de</strong>n heer<br />
opnieuw door <strong>de</strong>n heer KEULEMANS ingesteld on<strong>de</strong>rzoek<br />
wer<strong>de</strong>n gevon<strong>de</strong>n : ranse boter, phosphors ure kalk en pi anN.<br />
KEULEMANS, zwavelzure chinine (<strong>de</strong> gewone?<br />
ten <strong>de</strong>elen, o. a. peper.<br />
kinine) en is zijn ziekte goed te herkennen, dan.<br />
P. L. v. d. H. te A, Uw schrijven, een bewijs van is er kans op, dat <strong>de</strong>ze mid<strong>de</strong>len wel eens hel<br />
belangstelling in ons werk, hebben wij in dank ontvangen.<br />
Het optre<strong>de</strong>n van dien Astrologischen Raadgever uit pen, maar vóór dat Mijnhart zijn won<strong>de</strong>rmid<strong>de</strong>len,<br />
Haarlem was ons bekend ; daar <strong>de</strong> man zich echter niet, in <strong>de</strong>n han<strong>de</strong>l bracht bestond die kans ook.<br />
voozoover wij weten, met <strong>de</strong> uitoefening van geneeskun<strong>de</strong><br />
bezig houdt, valt <strong>de</strong> zaak buiten onze bemoeiingen.<br />
Zeker werd nrqeger aan guajakhars wel eenige waar<strong>de</strong> toe Mijnhardfs transpireer-tabletten. Deze tabletten,<br />
gekend als geneesmid<strong>de</strong>l by rheiimatiek, maar men is van zoo heet het „bevor<strong>de</strong>ren een flinke zweetaf-<br />
die meening teruggekomen. Men ziet het meer ; wanneer<br />
een geneesmid<strong>de</strong>l, vroeger door geneeskundigen aangewend,<br />
scheiding en verdrijven hierdoor rheumatische?<br />
door <strong>de</strong>zen wordt verlaten omdat het verwachtte resultaat pijnen en pijn in spieren en gewrichten, welke*<br />
uitbleef, dan maken <strong>de</strong> kwakzalvers zich ervan meester.<br />
zich in het gure jaargetij<strong>de</strong> veelvuldig voordoen.'*<br />
W. II. te A. De Prins (n.l. het advertentie-ge<strong>de</strong>elte)<br />
in dank ontvangen. Tegen Brooks s breukban<strong>de</strong>n-apparaat<br />
Zij bestaan, volgens het on<strong>de</strong>rzoek van <strong>de</strong>r*,<br />
hebben wij al meermalen gewaarschuwd. Stols Elect'r aphone heer en Mevr. BLOMBERG, apothekers te Amster<br />
kennen wij niet, maar wat wij van al die gehoorverbetedam, uit ongeveer 84 proc. salicylzure soda, f><br />
ringstoestellen weten, vervult ons. met groot wantrouwen.<br />
Voorzichtigheid is hier <strong>de</strong> boodschap, f 97.50 is geen proc. dubbelkoolzure soda en 10 proc. zetmeel^<br />
kleinigheid.<br />
geparfumeerd met laven<strong>de</strong>lolie.<br />
— Voor <strong>de</strong> toezending van het Noord-Bevelands Adver Een bijzon<strong>de</strong>re uitvinding is het niet. Salicyltentieblad<br />
betuigen wij onzen dank. Juist <strong>de</strong>rgelijke<br />
plaatselijke blaadjes stellen ons op <strong>de</strong> hoogte voor welke zure soda bij rheumaciek is een bekend geneeskwakzalversmid<strong>de</strong>len<br />
in sommige streken van ons land . mid<strong>de</strong>l, maar een mid<strong>de</strong>l, dat niet ie<strong>de</strong>reen onreclame<br />
wordt gemaakt. Over liet optre<strong>de</strong>n van H. v. , __,,<br />
Aken te Salzaete vindt gij belangrijke metle<strong>de</strong>elingen in gestraft mag gebruiken. Voor <strong>de</strong><br />
dit no. Toevallig was het artikel al schreven toen wij raadplege mijn zijn geneesheer en, wanneer die<br />
uwe blaadjes ontvingen.<br />
er geen bezwaar in ziet . . . kan men zich het<br />
mid<strong>de</strong>l in elke apotheek aanschaffen, en heeft<br />
HERHAALDE WAARSCHUWINGEN.<br />
dan <strong>de</strong> zekerheid, dat het op zijn zuiverheid is<br />
on<strong>de</strong>rzocht.<br />
De hulp van MIJNHARDT is overbodig.<br />
Mijnhardfs Luxeer tabletten. Hiervan wordt<br />
verklaard: „Een zeker, zacht en heilzaam werkend<br />
laxeermid<strong>de</strong>l. Tegen. hoofdpijnen, gal, last van<br />
het zuur, slechte spijsvertering, hartwater, gele<br />
gelaatskleur, maagpijn en beslagen tong. Zuiveren^<br />
het bloed."<br />
Het werkzame bestand<strong>de</strong>el in <strong>de</strong>ze tabletten,<br />
is, volgens ons on<strong>de</strong>rzoek phenolphlaleïne, <strong>tegen</strong>woordig<br />
zooveel door kwakzalvers gebruikt en.<br />
waarvan <strong>de</strong> scha<strong>de</strong>lijke werking reeds meermalenis<br />
waargenomen.<br />
In het Maandblad van April 1912 hebben wij.<br />
uit het Med. Weekblad een geval van ernstige<br />
vergiftiging meege<strong>de</strong>eld, veroorzaakt door het<br />
gebruik van eenige tabletjes, purgeen, een z.g^<br />
spécialité die phenolphtalèine bevat. Het genoem<strong>de</strong><br />
Weekblad waarschuwt: „Men moet dus met pugeermid<strong>de</strong>len,<br />
waarin phenolphaleïne aanwezig is*,<br />
voorzichtig zijn.
No. 8 AUGUSTUS 1920. OPLAAG 6400 EXEMPLAREN. VEERTIGSTE JA ARG A HCL<br />
Maandblad uitgegeven door <strong>de</strong> Vereeniging<br />
TEGEN DE KWAKZALVERIJ<br />
on<strong>de</strong>r Redactie van H. VAN GELDER.<br />
Bestuur <strong>de</strong>r Vereeniging: MR. P. "W. DE KONING, Advocaat te Amsterdam, VOORZITTER; E. J. ABRAHAMS, Arts te Amsterdam;<br />
MR. W. P. R. BOUMAN, Officier van Justitie te Rotterdam; MR. A. A. GNOPIUS, Advocaat-Generaal bij het Gerechtshof te<br />
J s-Eertogenbosch; MR. A. VAN DER ELST, Ambtenaar van het O. M. bij het Kantongerecht te Lei<strong>de</strong>n; Ds. F. C. FLEISCHER, Doopsgez.<br />
Predikant te Winterswijk; C. NANNES GORTER, Journalist te Alkmaar; MR. A. LIND, Advocaat te Amsterdam; Mej. J. C. RESSING<br />
te Del<strong>de</strong>n; J. VAN BIEL, Dir. Mil. Apotheker, Directeur van het Rijks Magazijn van Geneesmid<strong>de</strong>len te Amsterdam; DR. G. ROMIJN,<br />
Inspecteur van <strong>de</strong> Volksgezondheid te 's-Hertogenbosch ; W. BINNENDIJK, Arts te Amsterdam, SECRETARIS-PENNINGMEESTER. VS<br />
Ie<strong>de</strong>r Lid ontvangt één Exemplaar van het Maandblad en heeft recht op hoogstens 10 Exemplaren ter gratis verspreiding.<br />
LID DER VEREENIGING is ie<strong>de</strong>r die haar doel helpt bevor<strong>de</strong>ren<br />
•n een Contributie betaalt van / 3.—.<br />
Adres voor <strong>de</strong> REDACTIE van het Maandblad bij. <strong>de</strong>n Redacteur,<br />
AHSTEL 102 te Amsterdam ; voor het BESTUUR DER VEREENIGING<br />
en voor AANGIFTE van LEDEN en- ABONNÉS bij <strong>de</strong>n Secretaris-<br />
Penningmeester "W". BINNENDIJK, Arts, MARNIXSTRAAT 182, AMSTERDAM,<br />
bij wien ook losse exemplaren van het Maandblad moeten wor<strong>de</strong>n aangevraagd.<br />
INHOUD:<br />
Hoofdartikel: De .Fers en <strong>de</strong> kwakzalversadvertenties.<br />
Berichten: Een won<strong>de</strong>rdokter te Enkhuizen.<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingenvan verschillen<strong>de</strong>n aard:<br />
Weer een nieuw mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> tuberculose. — Nog een<br />
mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> die kwaal ; waarschijnlijk goed bedoeld,<br />
maar toch gevaarlijk. — Visser's mid<strong>de</strong>len. — Sloan's<br />
liniment.<br />
Ingezon<strong>de</strong>n: Verkoop van kwakzalversmid<strong>de</strong>len<br />
door apothekers.<br />
Correspon<strong>de</strong>ntie.<br />
Feuilleton : Duo-Formula van A. Richards.<br />
De Pers en <strong>de</strong> Kwakzalversadvertenties.<br />
Alweer <strong>de</strong> ou<strong>de</strong> quaestie. Het betreft <strong>de</strong> moeilijkheid,<br />
die er vopr Redactie en Administratie van<br />
bla<strong>de</strong>n in gelegen is om juist te weten of een aangebo<strong>de</strong>n<br />
advertentie kwakzalverij betreft of niet, een<br />
opmerking, die ons <strong>de</strong>zer dagen weer werd gemaakt.<br />
Opnieuw antwoor<strong>de</strong>n wij daarop : Steeds<br />
heeft het Bestuur onzer Vereeniging en <strong>de</strong> re<br />
dactie van ons blad zich bereid verklaard in dubieuse<br />
gevallen van raad te dienen maar het<br />
blijkt, dat die „aangebo<strong>de</strong>n diensten" ' zel<strong>de</strong>n<br />
aangenaam waren. Zeker is het, 't is ook in het<br />
openbaar beweerd, dat men aan onze „auto-,<br />
riteit" op verschillen<strong>de</strong> gron<strong>de</strong>n, min<strong>de</strong>r waar<strong>de</strong><br />
hecht en daar moeten wij ons bij neerleggen.<br />
Maar zou dan geen an<strong>de</strong>re autoriteit kunnen of<br />
moeten optre<strong>de</strong>n, niet alleen om van raad te<br />
dienen bij het opnemen van kwakzalversadvertenties<br />
maar zelfs om dat opnemen te beletten ?<br />
Wij brengen hier in herinnering wat wij in<br />
't Maandblad van Maart 1909 aan <strong>de</strong> hand gaven :<br />
In het weekblad Truth van 20 Januari 1909<br />
is <strong>de</strong> quaestie van <strong>de</strong> kwakzalvers-annonces aan<br />
een beschouwing on<strong>de</strong>rworpen en wel naar aanleiding<br />
van een Wet <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> kwakzalverij, die<br />
1 Januari 1909 in Nieuw-Zeeland in werking is<br />
getre<strong>de</strong>n.<br />
Die wet verbiedt nl. <strong>de</strong> aankondiging en <strong>de</strong><br />
afgifte van alle praeparaten, die tot voorkoming,<br />
verzachting of genezing van kwalen van <strong>de</strong>n<br />
mensch moeten dienen, wanneer zij door een bevoeg<strong>de</strong><br />
autoriteit (The Chief Officer of Health) als<br />
scha<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> gezondheid of als bedriegelijk<br />
wor<strong>de</strong>n verklaard of onmogelijk <strong>de</strong> aangekondig<strong>de</strong><br />
geneeskrachtige werking kunnen hebben. Het<br />
wordt bij die wet als een overtreding beschouwd<br />
scha<strong>de</strong>lijke mid<strong>de</strong>len — „scha<strong>de</strong>lijk" behoorlijk gequalificeerd<br />
— aan te prijzen, hoe dan ook, terwijl<br />
ook <strong>de</strong> drukkers, eigenaars of an<strong>de</strong>re verantwoor<strong>de</strong>lijke<br />
personen bij nieuwsbla<strong>de</strong>n enz. gehou<strong>de</strong>n<br />
wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> overtreding te begaan.<br />
Maar in het laatste geval niet, dan nadat ze door<br />
<strong>de</strong> bevoeg<strong>de</strong> autoriteit gewaarschuwd zijn.<br />
Dat beteekent dus, dat niet van uitgever of<br />
redactie in dit geval let toezicht op <strong>de</strong> advertentie-kolommen<br />
wordt gevergd, maar dat <strong>de</strong><br />
autoriteit er voor waakt, dat aanbevelingen van<br />
mid<strong>de</strong>len, die zij, op wetenschappelijke gron<strong>de</strong>n,<br />
als scha<strong>de</strong>lijk beschouwt, zoo spoedig mogelijk<br />
uit <strong>de</strong> bla<strong>de</strong>n verdwijnen. U$Çîa<br />
Als dit laatste ook maar geschiedt in onze<br />
bla<strong>de</strong>n, onverschillig op welke wijze, dan zou<strong>de</strong>n<br />
wij al veel gewonnen hebben, zoodat wij gaarne<br />
zou<strong>de</strong>n zien, dat bij ons te lan<strong>de</strong> een toestand<br />
geboren werd, zooals thans in Nieuw-Zeeland<br />
bestaat. De Centrale Gezondheidsraad zou o.i.<br />
het aangewezen lichaam zijn om als <strong>de</strong> bevoeg<strong>de</strong><br />
gmtoriteit pp te tre<strong>de</strong>n.<br />
Iets moet er geschie<strong>de</strong>n, zoo als thans gaat<br />
het niet lang er-s Men <strong>de</strong>nke niet dat wij, voor<br />
ons genoegen, onze aanvallen steeds richten tot<br />
redacties en uitgevers van nieuwsbla<strong>de</strong>n en dat<br />
wij zelve doo* zijn voor <strong>de</strong> bezwaren die van<br />
gene zij<strong>de</strong> herhaal<strong>de</strong>lijk wor<strong>de</strong>n aangevoerd. In<strong>tegen</strong><strong>de</strong>el,<br />
zeer gaarne zou<strong>de</strong>n wij <strong>de</strong> pers niet<br />
<strong>tegen</strong>over, ^maar naast ons hebben, 't zou het al<br />
gemeen ten goe<strong>de</strong> komen, maar men hou<strong>de</strong><br />
het ons te goe<strong>de</strong>, dat wij, waar wij, bij gemis<br />
aan wettelijke bepalingen, geheel aangewezen<br />
zijn op <strong>de</strong> welwillendheid van redacties en uitgevers<br />
om ons in onzen srtijd te steunen, verdrietig,,<br />
ja moe<strong>de</strong>loos wor<strong>de</strong>n, wanneer wij bemerken,<br />
dat bijna altijd te vergeefs een beroep op<br />
dien steun gedaan wordt.<br />
BERICHTEN.<br />
Een won<strong>de</strong>rdokter. Te Enkhuizen,<br />
wer<strong>de</strong>n in <strong>de</strong>n laatst en tijd in <strong>de</strong> stadsplantsoenen<br />
herhaal<strong>de</strong>lijk boomen aangetroffen, waarvan<br />
<strong>de</strong> bast voor een <strong>de</strong>e 1 was afgetrokken.<br />
Geplaatste bijdragen en on<strong>de</strong>rzoekingen van kwakzalversmid<strong>de</strong>len en<br />
spécialités wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>sverlangd gehonoreerd.<br />
Het nadrukken van artikelen uit dit blad is niet alleen geoorloofd<br />
doch wordt zelfs dringend verzocht.<br />
ABONNEMENTSPRIJS, Franco per post per jaar ƒ 1.25.<br />
Deze beschadiging nam zóó in omvang toe,,<br />
dat er in <strong>de</strong> plaatselijke bla<strong>de</strong>n'door <strong>de</strong>n burgemeester<br />
<strong>tegen</strong> werd gewaarschuwd.<br />
Thans heeft <strong>de</strong> politie aangehou<strong>de</strong>n zekeren<br />
G., afkomstig uit Franeker, die in Enkhuizen<br />
als won<strong>de</strong>rdokter optreedt en als geneesmid<strong>de</strong>l<br />
in <strong>de</strong>n regel <strong>de</strong> eerste of twee<strong>de</strong> bast van zekere<br />
boomsoort voorschrijft.<br />
{N. v. d. D.).<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van verschillen<strong>de</strong>n aard<br />
Weer een nieuw mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> tuberculose.<br />
Men had <strong>de</strong> welwillendheid ons te doen toe<br />
komen een bijvoegsel tot <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandsdie Staats<br />
courant en <strong>de</strong> Néeuwe Langendijker Courant,<br />
bevatten<strong>de</strong> <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> advertentie :<br />
BEKENDMAKING.<br />
ingevolge art. 28 Wetboek van Koophan<strong>de</strong>l.<br />
Bij akte, op 9 Juli 1920 voor <strong>de</strong>n te Zuidscharwou<strong>de</strong><br />
gevestig<strong>de</strong>n notaris Johann Wilhelm<br />
Cornelis Kroon verle<strong>de</strong>n,' is tusschen <strong>de</strong><br />
heeren Maurits Smit Gerritszoon, schil<strong>de</strong>r, en<br />
Maurits Kool Pieterszoon, winkelier, bei<strong>de</strong>n te<br />
Broek op Langendijk, aangegaan eene vennootschap<br />
on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> firma Maatschappij Senka,<br />
ter bereiding en verkoop van het T.B.C.-genees •<br />
mid<strong>de</strong>l, gevestigd te Broek op Langendijk, tei<br />
doel hebben<strong>de</strong> het berei<strong>de</strong>n en verkoopen vai :<br />
een geneesmid<strong>de</strong>l voor tuberculose, r<br />
De vennootschap in aangegaan met inganj;<br />
|van 1 Juli 1920 en eindigt op 30 Juni 1925, indien<br />
voor 1 April 1925 schriftelijk wordt opgezegd,<br />
an<strong>de</strong>rs loopt <strong>de</strong> vennootschap voor onbepaal<strong>de</strong>n<br />
tijd door tot 30 Juni, volgen<strong>de</strong> op <strong>de</strong><br />
schriftelijke opzegging voor 1 April {van dat jaar.<br />
Bij overlij<strong>de</strong>n van een <strong>de</strong>r vennooten met achterlating<br />
van eene weduwe, zal <strong>de</strong>ze het recht hebben,<br />
in <strong>de</strong> plaats van haar overle<strong>de</strong>n echtgenoot<br />
op te tre<strong>de</strong>n, of een opvolger aan te wijzen.<br />
Ie<strong>de</strong>r <strong>de</strong>r vennooten is gerechtigd tot het<br />
teekenen met <strong>de</strong>n naam <strong>de</strong>r firma en tot het aangaan<br />
van alle han<strong>de</strong>lingen en verbintenissen<br />
<strong>de</strong> vennootschap betreffen<strong>de</strong>.<br />
Geen <strong>de</strong>r vennooten mag zon<strong>de</strong>r schriftelijke<br />
toestemming van <strong>de</strong>n an<strong>de</strong>r roerenene of onroe-
en<strong>de</strong> goe<strong>de</strong>ren koopen, gel<strong>de</strong>n ter leen opnemen<br />
of fondsen <strong>de</strong>r vennootschap aan <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n ter leen<br />
geven of hare bezittingen, Van welken aard ook,<br />
verkoopen, beleenen of bezwaren, noch borgtocht,<br />
dading of eenige an<strong>de</strong>re han<strong>de</strong>ling, niet<br />
tot <strong>de</strong>n gewonen werkkring <strong>de</strong>r vennootschap<br />
behooren<strong>de</strong>, aangaan.<br />
Namens <strong>de</strong> Vennooten,<br />
JOHANN W. C. KROON, Notaris.<br />
Er staat ons dus weer wat nieuws te wachten.<br />
Een mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> gevrees<strong>de</strong> ziekte, bereid<br />
door een schil<strong>de</strong>r en een winkelier, naar wij<br />
vermoe<strong>de</strong>n onbeken<strong>de</strong> groothe<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> geneeskunst.<br />
Wij zullen op onze hoe<strong>de</strong> zijn, en zoodr/t<br />
wij er meer van weten onze lezers op <strong>de</strong> hoogte<br />
stellen.<br />
Het werken van <strong>de</strong> drie H's begint vruchten<br />
te' dragen, ook wrange ?<br />
Waarschijnlijk goed bedoetâ, maar toch gevaarlijk.<br />
; Wij ontvingen het volgend schrijven :<br />
„Als getrouw lezer van het Maandblad <strong>tegen</strong><br />
da <strong>Kwakzalverij</strong> kom ik met een vrien<strong>de</strong>lijk<br />
verzoek tot U.<br />
Hierbij zend ik U een potje zalf en een fleschje<br />
smeersel, dat ik gaarne on<strong>de</strong>rzocht zou willen<br />
Hebben betreffen<strong>de</strong> <strong>de</strong> bestand<strong>de</strong>elen diehetbevat.<br />
De zaak is n.l. <strong>de</strong>ze :<br />
Se<strong>de</strong>rt geruimen tijd .verstrekt een zekere<br />
emeritus-predikant aan verschillen<strong>de</strong> patiënten<br />
met tuberculose <strong>de</strong>ze zalf en dit smeersel. Ook<br />
2 van mijne patiënten zijn bij hem geweest<br />
en hebben <strong>de</strong> verzekering ontvangen binnen<br />
1 0 weken van hun kwaal genezen te zullen zijn,<br />
aoûts ze geregeld én flink met die zalf en smeersel<br />
.tawrijven. Eerst moet het smeersel ingewreven<br />
FEUILLETON<br />
D u o-F o r m\i I a,<br />
van<br />
Mi. A. RICHARDS.<br />
Ik had het al lang voelen aankomen. Het begon<br />
in <strong>de</strong>n grooten teen van mijn rechtervoet. Allereerst<br />
dacht ik aan een likdoorn, maar een<br />
nauwkeurige inspectie lever<strong>de</strong> geen resultaat op.<br />
Dan, <strong>de</strong> pijn was ook iets an<strong>de</strong>rs van die van<br />
een likdoorn en begon zich ook te verplaatsen.<br />
De wat er kijker wiens hulp ik direct inriep, zei :<br />
„U heeft het aan <strong>de</strong> lever en het hart, en <strong>de</strong><br />
nieren zijn ook niet frisch." Nu, ik zal niet beweren,<br />
dat die wel frisch zijn, maar zij verrichten<br />
hun werk zon<strong>de</strong>r eenige stoornis en ik liet dat<br />
maar zoo. De rommel die <strong>de</strong> waterkijker voorschreef<br />
liet ik bij <strong>de</strong>n drogist en hield mijn geld<br />
in <strong>de</strong>n zak.<br />
Maar die teen, die knie, die elleboog ! Er moest<br />
toch iets niet in <strong>de</strong>n haak zijn, want <strong>de</strong> pijn werd<br />
erger vooral als er regen op til was !<br />
Ein<strong>de</strong>lijk zei mijn oudje : „Maar man, dat<br />
is zekerlijk rimmetiek !"<br />
Ik schrok ervan ! Ja dat moest het wel zijn,<br />
maar ik wil<strong>de</strong> me toch groot hou<strong>de</strong>n, en een<br />
beetje u*t valsche schaamte, omdat ik daar zelf<br />
niet eer<strong>de</strong>r aan gedacht had, zei ik — och mensch,<br />
op mijn leeftijd heeft men nog geen last van rheumathiek,<br />
ik ben pas acht en zeventig !<br />
Toch voor mijzelf moest ik bekennen, zij had<br />
wor<strong>de</strong>n en, als dit opgedroogd is, <strong>de</strong> zalf. Deze<br />
behan<strong>de</strong>ling is buiten mij/u weten begonnen<br />
en daar ik <strong>de</strong> zaak niet ongevaarlijk vind (het<br />
geldt eqn. patiënt met tuberculose van <strong>de</strong> wervelkolom<br />
— <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re patiënt heeft tuberculose<br />
in het on<strong>de</strong>rbeen) zou ik gaarne willen weten<br />
in hoeverre <strong>de</strong>ze ingrediënten prikkelend kunnen<br />
werken. De zalf zou hars, was en een pläntenbestand<strong>de</strong>el<br />
moeten bevatten.<br />
Zoudt u mij kunnen helpen ?<br />
J. W. Arts.<br />
Alhoewel ingewonnen inlichtingen ons doen<br />
vermoe<strong>de</strong>n, dat. <strong>de</strong> bedoel<strong>de</strong> emeritus niet uit<br />
zucht naar gel<strong>de</strong>lijk gewin of voor<strong>de</strong>el maar uit<br />
liefdadigheid han<strong>de</strong>lt, zoodat van kwakzalverij,<br />
zooals wij die opvatten, geen sprake is, mogen<br />
wij <strong>de</strong> zaak toch niet doodzwijgen, omdat zij<br />
o.i. een gevaarlijk karakter draagt.<br />
Uit het on<strong>de</strong>rzoek van <strong>de</strong>n heer N. KETJLE-<br />
MANS is nl. gebleken, dat <strong>de</strong> zalf bestond uit pek,<br />
hars en was, terwijl het smeersel veel overeenkomst<br />
vertoon<strong>de</strong> met {koe %-)mest. Nu zal <strong>de</strong> voortduren<strong>de</strong><br />
prikkel door het inwrijven met <strong>de</strong>ze<br />
mid<strong>de</strong>len veroorzaakt, <strong>de</strong> tuberculeuse gewrichten<br />
of been<strong>de</strong>ren alles behalve ten goe<strong>de</strong> komen<br />
zoodat gevaar voor <strong>de</strong> lij<strong>de</strong>rs einstig te vreezen<br />
is, zelfs ook dan, wanneer, zooals in <strong>de</strong>n laatst en<br />
tijd wordt aanbevolen, bestrijken met een penseel<br />
van <strong>de</strong> door verwarming week gemaakte<br />
zalf i|n plaats va^n inwrijven wordt aangera<strong>de</strong>n.<br />
Wij moeten met kracht waarschuwen : maak<br />
geen gebruik vajn <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len zon<strong>de</strong>r eerst uw<br />
geneesheer te hebben geraadpleegd.<br />
Visser's mid<strong>de</strong>len.<br />
Wanneer men <strong>de</strong> bla<strong>de</strong>n, in het Noor<strong>de</strong>n van 1<br />
ons land verschijnen<strong>de</strong>, nagaat, zal men er her-<br />
.<br />
gelijk, ik had een portie jicht, flerecijn, rheumatiek,<br />
^podagra, arthetica of hoe liet al mocht heeten<br />
of genoemd wor<strong>de</strong>n. Ik had rimmetiek. !<br />
Natuurlijk ga je met rimmetiek niet naar <strong>de</strong>n<br />
dokter, want je bent bang een gek figuur te<br />
maken, men zou je uitlachen.<br />
Ik besloot te wachten tot ik in <strong>de</strong> courant eens<br />
een afdoend mid<strong>de</strong>l zou vin<strong>de</strong>n, dan ben ik er<br />
ineens af.<br />
En ziet, mijn geduld werd niet lang op <strong>de</strong><br />
proef gesteld, je moefc maar gelukkig zijn ! tjm\<br />
Daar las ik op zekeren dag <strong>de</strong> groote annonce<br />
van <strong>de</strong>n nog grooteren MR. ARTHUR RICHARDS<br />
over zijn pracht mid<strong>de</strong>l „Duo-formula" Ik riep<br />
net als die (wie was 't ook weer ?) eureka,<br />
eureka ! en schreef direct een briefkaart naar<br />
MR. RICHARDS om zijn heilmid<strong>de</strong>l..<br />
„Zie je," zei ik <strong>tegen</strong> mijn oudje „op zoo'n<br />
i<strong>de</strong>e zal nu een Hollan<strong>de</strong>r nooit komen", en<br />
ik las haar <strong>de</strong> advertentie voor Let wel, een behan<strong>de</strong>ling<br />
van tien dagen gratis en dan ? vroeg<br />
mijn vrouw, „En dan, en dan? welnu, dan moet<br />
je betalen. Je zal toch zeker niet verlangen, dat<br />
die Mr. Richards mij een jaar lang of mijn<br />
geheele ver<strong>de</strong>r leven voor niets behan<strong>de</strong>ld ?" gaf<br />
ik korzelig ten antwoord.<br />
Een paar dagen later komt er een dikken brief,<br />
en in dien brief zat een extra zakje en in dat<br />
zakje zaten 32 blauw gekleur<strong>de</strong> boontjes. Ver<strong>de</strong>r<br />
een partij drukwerk, waaraan ik een dag werk<br />
heb gehad om door te lezen. Maar daar heb ik<br />
geen spijt van gehad, want het is <strong>de</strong> moeite waard,<br />
al die getuigenissen te lezen van menschen die<br />
haal<strong>de</strong>lijk advertenties in aantreffen afkomstig<br />
van een zekeren P. VISSER, te Emmer-Erfschei<strong>de</strong>nveen<br />
in Drenthe en dienen<strong>de</strong> om <strong>de</strong> aandacht<br />
te vestigen op z.g. geneesmid<strong>de</strong>len, vervaardigd<br />
door genoem<strong>de</strong>n Visser.<br />
Wij .laten hier een viertal volgen overgenomen<br />
uit één no. van het Nieuwsblad van het<br />
Noor<strong>de</strong>n :<br />
VISSER's Asthmapoe<strong>de</strong>r geeft direct verlichting.<br />
Per flacon 75 cent.<br />
VISSER's Asthmapillen. Met <strong>de</strong>ze pillen is geheele<br />
genezing mogelijk, zoo <strong>de</strong> asthma van geen<br />
ou<strong>de</strong>n datum dateert. Prijs f 1.70 per flacon.<br />
VISSER's Steenpuistenpoe<strong>de</strong>r geneest binnen<br />
drie dagen Steenpuisten, Bloedvinnen, Negenoogen,<br />
(moet ingenomen wor<strong>de</strong>n) Prijs per flacon<br />
60 cent.<br />
VISSER's Hoofdwassching <strong>tegen</strong> Roos en Haaru<br />
it val, bevor<strong>de</strong>rt <strong>de</strong> haargroei. Prijs per flacon<br />
95 cent.<br />
Ton ein<strong>de</strong> eens kennis te maken met <strong>de</strong>ze<br />
producten wer<strong>de</strong>n twee daarvan door <strong>de</strong>n heer<br />
N. KETTLE MASTS on<strong>de</strong>rzocht en wel met het volgend<br />
resultaat.<br />
De Asthmapillen 'bevatten joodkalium en wel<br />
100 milligram per pil en<br />
het Steenpuistenpoe<strong>de</strong>r bestond uit gedroog<strong>de</strong><br />
biergist, een weinig gekruid.<br />
Dus, heel gewone, beken<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len, door<br />
geneeskundigen dikwijls aangewend» maar waarvan<br />
niemand hunner b.v. bij <strong>de</strong> pillen zal beweren<br />
: „heele genezing mogelijk" of zooals bij<br />
het poeier : „geneest binnen drie dagen" en<br />
dat, wel bij negenoogen !<br />
Wat wij dan, behalve <strong>de</strong> bluf, <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len<br />
van VISSER hebben' ?<br />
Precies hetzelf<strong>de</strong> wat wij hebben <strong>tegen</strong> die<br />
. — ^ ^ - ^ - ^ — . ^ ^ ^ — ^ ^ • ~ i , ^ ^ " | | ^ ~ ~ i — ^ ^ ^ <br />
door „duo-formula" genezen zijn. Ja, echt genezen<br />
zijn, ze zeggen 't zelf !.<br />
Allereerst las ik <strong>de</strong>n brief.<br />
„Mijnheer . ,$<br />
Ik dank U voor Uw antwoord op mijn aur<br />
nonce en heb het genoegen U hierbij <strong>de</strong> 10daagsche<br />
Gratis-Behan<strong>de</strong>ling voor Uw Rheumathiek<br />
te zen<strong>de</strong>n'. Gelieve driemaal daags<br />
een tablet na een maaltijd te nemen. Alvorens<br />
echter te beginnen', gelieve bijgaand boekje<br />
aandachtig te lezen, want het geeft U belangrijken<br />
informatie. U zal lezen, dat <strong>de</strong>ze tabletten<br />
<strong>de</strong> neiging van Uw gestel tot het vormen<br />
van urinezuur zullen stuiten."<br />
Kijk, die Mr. Richards is een goed mensch,<br />
dat blijkt uit zijn gratis-behan<strong>de</strong>ling. Hij schijnt<br />
het er ook goed van te nemen, want driemaal<br />
daags een maaltijd, dat is nogal wat ! Maar hij<br />
is een Engelschman en die eten misschien zoo<br />
dikwijls. Bij mij kan het er niet af, driemaal per<br />
dag ! Doch ik zal mijn boterham 's morgens en<br />
's avonds een sneedje brood met koek, ook maar<br />
voor een maaltijd hou<strong>de</strong>n, dan kom ik toch aan<br />
driemaal #ben en telkens een boontje toe.<br />
Ik zat echter voor een moeilijk vraagstuk :<br />
hoe ver<strong>de</strong>'el ik 32 boontjes over 10 dagen als<br />
ik er maan^drie per dag mag gebruiken ? Ik<br />
wist er geen raad mee. Mijn vrouw zei —• eet die<br />
ook maar op — niet begrijpen<strong>de</strong> dat ik daardoor<br />
misàchien <strong>de</strong> geheele gratis 10-daagsche<br />
behan<strong>de</strong>ling kon be<strong>de</strong>rven. O, die vrouwen !<br />
Ik heb <strong>de</strong> 2 overschieten<strong>de</strong> boontjes maar bewaard,<br />
ik wil mijn geweten niet bezwaren.
van MiJNHARDT te Zeist, wiens voetspoor <strong>de</strong><br />
firma VISSER blijkbaar schijnt te volgen :<br />
Over MIJNHARDT schreven wij meermalen :<br />
„Het is een eigenaardig geval met MIJNHARDT<br />
en nog enkele an<strong>de</strong>ren, BOOM, b.v. In strikten<br />
zin kan men hunne mid<strong>de</strong>len niet als kwakzalversmid<strong>de</strong>len<br />
beschouwen en toch'is er in hun<br />
optre<strong>de</strong>n iets, dat o.i. niet dooi* <strong>de</strong>n beugel kan.<br />
In <strong>de</strong> samenstelling <strong>de</strong>r mid<strong>de</strong>len treft men<br />
niets bijzon<strong>de</strong>rs aan, meestal nemen zeer beken<strong>de</strong>,<br />
dikwijls veel gebruikte stoffen daaraan<br />
<strong>de</strong>el, terwijl enkele malen 'ook sterk werken<strong>de</strong><br />
geneesmid<strong>de</strong>len daarin voorkomen.<br />
On<strong>de</strong>r allerlei fantasienamen wor<strong>de</strong>n nu <strong>de</strong>ze<br />
mid<strong>de</strong>len — waarvan <strong>de</strong> samenstelling geheim<br />
wordt gehou<strong>de</strong>n — aan het publiek aangebo<strong>de</strong>n<br />
en daarbij vermeld <strong>tegen</strong> welke kwalen zij, met<br />
succes, kunnen wor<strong>de</strong>n aangwend. De leverancier<br />
— of fabrikant — treedt hier óp als geneeskundige,<br />
die geneeskundigen raad geeft, zon<strong>de</strong>r<br />
dat hij iets weet van <strong>de</strong>n patiënt en van<br />
zijn lij<strong>de</strong>n. En <strong>de</strong> zieke, die meestal niet kan beoor<strong>de</strong>elen<br />
wat hem scheelt, slikt maar op advies<br />
van <strong>de</strong>n man, die het te doen is, om zooveel mogelijk<br />
van zijn waar te verkoopen. Hier ligt iets in,<br />
•dat tot allerlei gevaren aanleiding kan geven.<br />
De patiënt neemt b.v. mid<strong>de</strong>len (vooral als<br />
<strong>de</strong>ze tot <strong>de</strong> sterkwerken<strong>de</strong> behooren) die geheel<br />
ondoelmatig zijn voor zijn kwaal, of hij tracht<br />
genezing te vin<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> z.g. medicijnen, <strong>tegen</strong><br />
zijn kwaal aanbevolen, terwijl hij een verkeer<strong>de</strong><br />
diagnose omtrent zijn ziekte heeft gesteld — of<br />
ling herstel<strong>de</strong> patient gelukkig na eenige dagen-<br />
Dat hier geen, an<strong>de</strong>re oorzaak, als bedorven<br />
spijs of drank, schuld kon hebben, blijkt wel<br />
daaruit, dat <strong>de</strong> man en d© tien kin<strong>de</strong>ren geen.<br />
verschijnselen vertoon<strong>de</strong>n. De juffrouw had ook<br />
ver<strong>de</strong>r geen dingen gebruikt, die in <strong>de</strong> verste<br />
verte <strong>de</strong> oorzaak kon<strong>de</strong>n zijn en daar het geheele<br />
beeld een frappante acute vergiftigingstoestand<br />
was, zon<strong>de</strong>? eenigen twijfel, kan dus niets<br />
en niemendal an<strong>de</strong>rs dan 't genoem<strong>de</strong> heerlijke<br />
fleschje <strong>de</strong> schuldige zijn geweest !<br />
Mose dit geval een waarschuwing zijn voor<br />
an<strong>de</strong>ren, die niet alleen dit, doch elk an<strong>de</strong>r<br />
aangesnorkt geheimmid<strong>de</strong>itje zou<strong>de</strong>n willen beproeven.<br />
Hoe het nog noodig is, dat men voor<br />
zoo'n eenvoudige zaak, als een perpetuum mobile,<br />
moet door blijven gaan met waarschuwen, is<br />
onbegrijpelijk. Ik bewon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> menschen die er<br />
maar steeds en steeds opnieuw lust toe gevoelen.<br />
Dankend voor <strong>de</strong> plaatsruimte,'<br />
INGEZONDEN.<br />
E. MOGENDORFF,<br />
arts."<br />
Eenige tijd gele<strong>de</strong>n was ik op bezoek bij een<br />
mijner kennissen, aptheeker te H. Bij 't openen<br />
van een kast stond ik plotseling <strong>tegen</strong>over een<br />
geheel regiment flesschen Abdijsiroop en an<strong>de</strong>re<br />
patent-geneesmid<strong>de</strong>len van L. I. Akker. Ook.<br />
Mijnhardt, D.D.D. enz. enz. ontbraken niet.<br />
Op mijn wat bruuske vraag wat ie daarmee doen<br />
moest, antwoor<strong>de</strong> mijn kennis een weinig verlegen,<br />
dat hij 't wel doen moest vanwege <strong>de</strong> concur<br />
entie, zijn conçurent i./d. zelf<strong>de</strong> straat was<br />
't eerst met <strong>de</strong> verkoop ervan begonnen.<br />
3. Een voorraad van mijn won<strong>de</strong>rlijk krachtige<br />
Zalf die bijna onmid<strong>de</strong>llijk pijn verlicht, stijve<br />
gewrichten los maakt en zwelling doet afnemen.<br />
Al <strong>de</strong>ze wor<strong>de</strong>n speciaal voor uw eigen geval<br />
Maar gemaakt en vormen <strong>de</strong> 20-daagsche Voortzettingsbehan<strong>de</strong>ling<br />
.<br />
Hoe men er in Engeland over <strong>de</strong>nkt weet<br />
ik niet* en het kan mij ook niets schelen, maar<br />
wij vin<strong>de</strong>n het een. beetje vervelend, stootend,<br />
om nog eens weer op die gratis-behan<strong>de</strong>ling<br />
te wijzen, en nog eens die prijs van / 12.50 te<br />
noemen. Dat weten wij immers al, He.t is "zoo<br />
opdringerig. Want al vraagt men om die gratisbehan<strong>de</strong>ling<br />
dat verplicht toch tot niets, allerminst<br />
verplicht het om / 12.50 aan Mr. Richards<br />
te zen<strong>de</strong>n. Dat herhalen van «gratis" doet zoo<br />
aan armenbe<strong>de</strong>eling <strong>de</strong>nken.<br />
•Die medicamenten hebben mijn wantrouwen<br />
gewekt en mijn portemonnaie gesloten, en wel<br />
om <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> re<strong>de</strong>nen :<br />
Eerst zegt Mr. Richards dat een vollediger<br />
en grondiger vorm van behan<strong>de</strong>ling voor uw eigen<br />
geval wordt samengesteld, en verzekert, dat aan<br />
't eind van zijn brief nog eens. En nu geeft hij<br />
een lijstje van wat men voor die / 12.50 zal ontvangen,<br />
zon<strong>de</strong>r nog te weten, of men dat alles<br />
wel noodig heeft, want dat moet <strong>de</strong> symptomenkaart<br />
uitmaken. Neen, dat klopt niet, beste<br />
Mr. Richards. Het klinkt an<strong>de</strong>rs wel mooi en<br />
krachtig, dat Urinezuur in <strong>de</strong> gewrichten en spieren<br />
los te breken en verdrijven. Mijn vrouw ril<strong>de</strong><br />
er Tan, brrr. !<br />
Dan dat prachtige laxeer- en versterkingsmid<strong>de</strong>l<br />
om het zenuwgestel op te bouwen.<br />
Nadien ben ik bij verschillen<strong>de</strong> aptheekers<br />
op on<strong>de</strong>rzoek uitgeweest, en bijna overal kwam<br />
ik tot ongeveer gelijk droevig resultaat.<br />
Een aptheeker voer<strong>de</strong> <strong>de</strong> brutaliteit zoo ver,<br />
zijn geheele etalage vol te zetten met <strong>de</strong>rgelijke<br />
patentmid<strong>de</strong>llen. Op 't raam stond aangekondigd<br />
dat er ook nog recepten wer<strong>de</strong>n klaargemaakt,<br />
men mocht er eens aan twijfelen.<br />
't Publiek oor<strong>de</strong>elt: Een apotheek er is een<br />
te duur betaal<strong>de</strong> winkelier, en waarlijk <strong>de</strong> apoitheekers<br />
hebben niet weinig schuld aan een <strong>de</strong>rgelijk<br />
oor<strong>de</strong>el.<br />
Zou aan een <strong>de</strong>rgelijke misstand, die toch<br />
bene<strong>de</strong>n <strong>de</strong> waardigheid <strong>de</strong>r apotheekers moest<br />
zijn geen eind gemaakt kunnen wor<strong>de</strong>n ? Nu wil<br />
<strong>de</strong> een het voor <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r niet nalaten uit vrees<br />
voor concurentie, zou<strong>de</strong>n <strong>de</strong> apotheekers on<strong>de</strong>rling<br />
geen bin<strong>de</strong>nd besluit kunnen nemen : Geen mid<strong>de</strong>len<br />
te verkoopen of in voorraad te hebben die<br />
in an<strong>de</strong>re dan in vakbla<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n geadverteerd.<br />
De winst die <strong>de</strong> apotheekers met <strong>de</strong> verkoop<br />
nu maken zou<strong>de</strong>n ze gaarne laten vallen, tenminste<br />
mijn kennissen, die ik er over sprak.<br />
H. v. d. H.<br />
Gaarne nemen wij <strong>de</strong>ze laatste verklaring aan,<br />
maar waarom doen zij het dan niet ? De vrees<br />
voor concurrentie, waarmee in<strong>de</strong>rdaad wel rekening<br />
te hou<strong>de</strong>n is in <strong>de</strong>zen tijd, nu <strong>de</strong> apothekers,<br />
door allerlei omstandighe<strong>de</strong>n, zware dagen<br />
hebben te doorworstelen, mag geen re<strong>de</strong>n zijn,<br />
dat <strong>de</strong> ver<strong>tegen</strong>woordigers van een steeds geëerd<br />
en vertrouwbaojT vak, zich leenen tot helpers van<br />
bedriegers.<br />
Met <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> wetsbepalingen is op het<br />
oogenblik weinig <strong>tegen</strong> het euvel te doen, slechts<br />
Echt i<strong>de</strong>e van een flink man, nietwaar, eerst<br />
los breken eif dan weer opbouwen, zoo hoort<br />
het ook.<br />
Storing in <strong>de</strong> spijsvertering opheffen. Dan wor<strong>de</strong>n<br />
heb misschien zes maaltij<strong>de</strong>n per dag ! Een<br />
voorraad won<strong>de</strong>rlijk krachtige zalf. Misschien<br />
wel iets voor mijn grooten teen, maar f 12.50!<br />
Op <strong>de</strong> symptomenkaart wordt echter niet<br />
gevraagd of men stijve gewrichten en zwellingen<br />
heeft, doch dat behoort zeker zoo bij rheumathiek.<br />
Door <strong>de</strong> voortduren<strong>de</strong> tusschenwerpingen van<br />
mijn vrouw (ik zal ze niet allen herhalen) was ik<br />
een beetje sceptisch gewor<strong>de</strong>n en ging ik <strong>de</strong><br />
brochure nog eens raadplegen.<br />
Het is een leerzaam boekje, prettig om te lezen,<br />
hier en daar pittig, zooiets als Jacob Hollan<strong>de</strong>r.<br />
Een proefje wil ik nog ten beste geven :<br />
bldz. 10 :<br />
„Mijn „Dou-Formula" Behan<strong>de</strong>ling telt sommige<br />
harer grootste successen on<strong>de</strong>r gevallen<br />
van Jicht. De neiging tot het vormen van urinezuur<br />
wordt gestuit, en <strong>de</strong> aanvallen hou<strong>de</strong>n<br />
spoedig op, totdat, gegeven dat d,e patiënt mijn<br />
advies in allen <strong>de</strong>ele strikt opvolgt, <strong>de</strong> urinezuurduivel,<br />
die zulk een schaduw over zijn leven<br />
wierp, ten slotte geheel uitgeroeid is. Laat niet<br />
één jichtlij<strong>de</strong>r een oogenblik langer wachten<br />
mij te schrijven. Ik heb een zoo éénige on<strong>de</strong>rvinding<br />
in <strong>de</strong>ze, zoowel als in alle an<strong>de</strong>re Rheumatiekziekten<br />
verkregen, dat succes met mijn<br />
behan<strong>de</strong>ling zeker is."<br />
Is dat mooi gezegd, of niet ? en dan dit dp<br />
blaz. 4 :<br />
„Eigen roem stinkt'^, zooals u weet — een<br />
het gevoel van eigenwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong>n apotheker<br />
kan hier <strong>de</strong>n doorslag geven en er zijn gelukkig<br />
nog pharmaceuten bij wie dit gevoel spreekt.^<br />
||J1 RED.<br />
CORRESPONDENTIE<br />
H. v. d. H. te P. De kankerkussentjes kennen^<br />
wij niét. Kuht ge ons soms een exemplaar ter<br />
on<strong>de</strong>rzoek zen<strong>de</strong>n ?<br />
Naar dien weldoener, waarvan in <strong>de</strong> dankbetuigingen<br />
sprake is, wordt reeds on<strong>de</strong>rzoek gedaan.<br />
Dus later' meer hierover.<br />
A. H. T. Jr. te Z. De courant in dank, docht:<br />
te laat voor dit no. ontvangen. •<br />
— Het verslag over 1919 van <strong>de</strong> Gezondheidscommissie,<br />
zetelen<strong>de</strong> te Boxmeer, in dankr<br />
ontvangen.<br />
— Voor <strong>de</strong> ons toegezon<strong>de</strong>n „Bekendmaking'<br />
inzake het geneesmid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> tuberculose betuigen^<br />
wij onzen hartelijken dank.<br />
G. J. C. B. te H. De drank, zon<strong>de</strong>r recept vans<br />
een geneesheer verstrekt, bestaat, volgens het<br />
on<strong>de</strong>rzoek van <strong>de</strong>n heer KËÜLEMANS, uit een,,<br />
ongeveer twintig procentige oplossing van Broomkalium<br />
met drop of zoethout-extract.<br />
J.fJ. B. te D. De poe<strong>de</strong>rs <strong>tegen</strong> vallen<strong>de</strong><br />
ziekte, zullen wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rzocht. Een weinig;<br />
geduld, met het oog op <strong>de</strong> vacantiemaaai<strong>de</strong>n, is*,<br />
echter noodzakelijk.<br />
oud en doorgaans zeer waar spreekwoord. Ik<br />
zeg „doorgaans", want wanneer onze pogingen,<br />
met alles overschaduwend succes bekroond zijnv<br />
gewor<strong>de</strong>n, is het tamelijk moeilijk te verhin<strong>de</strong>ren><br />
dat onze geestdrift met onze pen op hol slaat _<br />
Mijn zelfopgeleg<strong>de</strong> taak, een werkelijk betrouwbaar<br />
geneesmid<strong>de</strong>l voor Urinezuurziekten te vin<strong>de</strong>n,<br />
in bijzon<strong>de</strong>rhe<strong>de</strong>n, te beschrijven, zou misschien<br />
een ,weinig taai zijn, daar het noodig zou?,<br />
zijn, diep technische kwesties te verklaren, die u\<br />
<strong>de</strong>nkelijk moeilijk te volgen zou vin<strong>de</strong>n. Ditniet<br />
alleen, doch ik wensch u <strong>de</strong> i<strong>de</strong>e niet weg te«;<br />
dragen, dat mijn Metho<strong>de</strong> ook maar eenigermate*<br />
ingewikkeld is. De grondslag <strong>de</strong>r Behan<strong>de</strong>ling;.<br />
is haar volkomen eenvoudigheid, want zij bestaat<br />
uit <strong>de</strong> grootst mogelijke combinatie genezen<strong>de</strong>en<br />
herstellen<strong>de</strong> krachten, door <strong>de</strong> zorgvuldigste<br />
samenstelling <strong>de</strong>r gebruikte bestand<strong>de</strong>elen mogelijk<br />
gemaakt".<br />
Ik zeg maar, dat moet je niet uitvlakken t<br />
Ik wensch u <strong>de</strong> i<strong>de</strong>e niet weg te dragen (sic.)<br />
dat ik mijn f 12.50 gezon<strong>de</strong>n heb, want ik volg<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>n raad van m'n oudje en hield het geld in mijn<br />
zak, trots mijn pijnlijken teen.Ik hoop, dat an<strong>de</strong>rem<br />
hetzelf<strong>de</strong> zullen doen," want Urinezuur verdrijven<br />
dat kan een Hollandsehe dokter ook, en dan.<br />
komt «het vrij wat goedkooper uit, <strong>de</strong>nkt U ook.<br />
niet ?<br />
Niettemin, Mr. Richards is een brave ziel*<br />
en verstaat <strong>de</strong> kunst van reclamemaken en vanv<br />
opscheppen. O, zoo !<br />
MEMENTO.
No. 9. SEPTEMBER 1920. OPLAAG 6300 EXEMPLAREN, VEERTIGSTE JAARGANG.<br />
Maandblad uitgegeven door <strong>de</strong> Vereeniging<br />
TEGEN DE KWAKZALVERIJ<br />
on<strong>de</strong>r Redactie van H. VAN GELDER.<br />
Bestuur <strong>de</strong>r Vereeniging: MR. P. W. DB KONING, Advocaat tè Amsterdam, VOORZITTER; E. J. ABRAHAMS, Arts te Amsterdam;<br />
MR. W. P. R. BOUMAN, Officier van Justitie te Bottmhtm; M*. A. A. CNOPIUS, Advocaat-Generaal bij het Gerechtshof te<br />
's-Eertogenbosch; MR. A. VAN DER ELST, Ambtenaar van het O. M. bij het Kantongerecht te Lei<strong>de</strong>n; Ds. F. C. FLEISCHER, Doopsgez.<br />
Predikant te Winterswijk; C. NANNES GORTER. Journalist te Alkmaar; MR. A. LIND, Advocaat te Amsterdam; Mej. J. C. RESSING<br />
te Bel<strong>de</strong>n; J. VAN BIEL, Dir. Mil. Apotheker, Directeur van het Rijks Magazijn van Geneesmid<strong>de</strong>len te Amsterdam; DR. G. ROMIJN,<br />
Inspecteur van <strong>de</strong> Volksgezondheid te 's-Hertogenbosch ; "W. BINNENDIJK, Arts te Amsterdam, SECRETARIS-PENNINGMEESTER. .<br />
Ie<strong>de</strong>r Lid ontvangt één Exemplaar van het Maandblad en heeft recht op hoogstens 10 Exemplaren ter gratis verspreiding.<br />
LID DER VEREENIGING is ie<strong>de</strong>r die haar doel helpt bevor<strong>de</strong>ren<br />
en een Contributie betaalt van / 3.—.<br />
Adres voor <strong>de</strong> REDACTIE van het Maandblad bij <strong>de</strong>n Redacteur,<br />
A.M8TEL 102 te Amsterdam ; voor het BESTUUR DER VEREENIGING<br />
en voor AANGIFTE van LEDEN en ABONNÉS by <strong>de</strong>n Secretaris-<br />
Penningmeester W. BINNENDIJK, Arts, MARNIXSTRAAT 182, AMSTERDAM,<br />
bij wien ook losse exemplaren van het Maandblad moeten wor<strong>de</strong>n aangevraagd.<br />
INHOUD:<br />
Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong> : Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van<br />
het Bestuur.<br />
Hoofdartikel: De apothekers en <strong>de</strong> kwakzalversmid<strong>de</strong>len.<br />
B er i c h t e n : Wijziging in het -Staatstoezicht op da<br />
Volksgezondheid. — Verhooging posttarie ven. — De be-1<br />
schaaf<strong>de</strong> Eilers. — De won<strong>de</strong>rdokter Poelstra. — Verbod<br />
van patentgeneesmid<strong>de</strong>len in Engeland.<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van verschillen<strong>de</strong>n aard:<br />
Via mol, het eenige mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> asthma.<br />
Rechtszaken: Eilers — Mittelmayer.<br />
Herhaal<strong>de</strong> Waarschuwingen: Pastilles Poncelet.<br />
—Bcom's Maagpoe<strong>de</strong>r.<br />
Feuilleton : Ons doodsbericht of Eilers aan 't ijlen.<br />
Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong>.<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van het Bestuur.<br />
Met gvoote dankbaarheid kunnen wij <strong>de</strong> ontvangst<br />
van een bedrag van" / 40.— vermel<strong>de</strong>n, dat een<br />
belangstellend lezer van ons Maandblad aan <strong>de</strong>n<br />
Secretaris-Penningmeester ter hand stel<strong>de</strong>.<br />
Moge dit goe<strong>de</strong> voorbeeld ruime navolging vin<strong>de</strong>n.<br />
Als nieuwe le<strong>de</strong>n gaven zich op :<br />
J. A. A. OCHTMAN, Haarlem.<br />
W. BEILINGH, arts, <strong>de</strong>n Hel<strong>de</strong>r.<br />
J. SMIT, arts, <strong>de</strong>n Hel<strong>de</strong>r.<br />
R. COHEN, Jubbega.<br />
De Secretaris-Penningmeester,<br />
W. BINNENDIJK.<br />
De apothekers en <strong>de</strong> kwakzalversmid<strong>de</strong>len.<br />
Na hetgeen wij in ons vorig no. over <strong>de</strong>ze<br />
quaestie schreven meenen wij niet onbeschei<strong>de</strong>n te<br />
zijn hier een zaak te behan<strong>de</strong>len, die eigenlijk in<br />
<strong>de</strong>n boezem van <strong>de</strong> Maatschappij ter bevor<strong>de</strong>ring <strong>de</strong>r<br />
Pharmacie thuis behoort, maar ook onze speciale<br />
zaak, <strong>de</strong> krachtige bestrijding <strong>de</strong>r kwakzalverij, ten<br />
zeerste raakt.<br />
In <strong>de</strong> laatst gehou<strong>de</strong>n Verga<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> genoem<strong>de</strong><br />
Maatschappij is een besluit genomen tot<br />
vaststelling vanwege <strong>de</strong> Maatschappij van een<br />
receptentaxe, waaraan zou wor<strong>de</strong>n toegevoegd een<br />
prijslijst voor <strong>de</strong>n hand verkoop, zooals <strong>de</strong>ze reeds<br />
bij eenige groote Departementen in gebruik zijn.<br />
Naar aanleiding van dit besluit, zond een onzer<br />
krachtige me<strong>de</strong>werkers in unzen strijd het volgen<strong>de</strong><br />
stuk aan het Pharmaceutisch Weekblad:<br />
„Mijnheer <strong>de</strong> Hoofdredacteur.<br />
In <strong>de</strong> kringen <strong>de</strong>r Algemeene Verga<strong>de</strong>ring hoor<strong>de</strong><br />
ik <strong>de</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>eling, dat in onze nieuw te verschijnen<br />
receptentaxe ook zou wor<strong>de</strong>n opgenomen een prijslijst<br />
van <strong>de</strong>n hand verkoop, uitstekend ; maar óók<br />
hoor<strong>de</strong> ik (alhoewel niet officieel) dat daarin óók zou<br />
wor<strong>de</strong>n opgenomen een prijslijst van kwakzalversmid<strong>de</strong>len.<br />
M. <strong>de</strong> R. ik hoop, dat ik onjuist heb<br />
gehoord, maar ik vrees van niet. En als het nu<br />
eens mocht blijken, dat het zoover zal komen, is<br />
het dan niet mdroevig ? Ik vermoed, dat wij<br />
apothekers ^ allemaal lid zijn van <strong>de</strong> Vereeniging<br />
tot bestrijding van <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong>, dat wij allen<br />
respect hebben voor <strong>de</strong> zoo weinig succesvollen en<br />
zoo moeilijken strijd <strong>tegen</strong> <strong>de</strong>n kwakzalver. En wat<br />
gaan we nu in <strong>de</strong> practijk doen? door een prijslijst<br />
onze sanctie te verleenen aan die afschuwelijke<br />
prullaria. Kan het mooier? Apothekers zijn toch<br />
maar je consequente menschen, daar heb je houvast<br />
aan in 't leven, eerlijke voorlichters van het publiek.<br />
M. <strong>de</strong> R. ik weet, dat <strong>de</strong> strijd moeilijk is <strong>tegen</strong><br />
<strong>de</strong>n kwakzalver, ook weet ik, dat <strong>de</strong> grens tusschen<br />
spécialité en kwakzalversmid<strong>de</strong>l soms gaat vervagen,<br />
maar er is toch nog een grens, en laten we die<br />
toch niet overschrij<strong>de</strong>n. We voelen toch allen nog,<br />
dat er on<strong>de</strong>rscheid is tusschen b.v. Haematogeen en<br />
Pinkpillen, tusschen Kinadroppels en Zambuk; is er<br />
dan geen lichaam of commissie te vin<strong>de</strong>n, die ook<br />
hier een grens trekt ? Laten we <strong>de</strong> beurs toch niet<br />
heelemaal baas laten wor<strong>de</strong>n over onze ethica; laten<br />
we trachten te remmen en te red<strong>de</strong>n, wat nog te<br />
red<strong>de</strong>n valt, vóórdat we geheel on<strong>de</strong>rgaan als handlangers<br />
van AKKER en consorten. Kan ons Hoofdbestuur<br />
in <strong>de</strong>zen niet iets doen of'iemand aanwijzen?<br />
Met mijnen dank voor<strong>de</strong> verleen<strong>de</strong> plaatsruimte.<br />
Hoogachtend,<br />
Groningen, 10-8-'20. S. SMEDING Sz."<br />
De Hoofdredacteur van het Pharm. Weekbl.,<br />
PROF. V. D. WIELEN, voegt hieraan toe :<br />
„Ik stel me voor, dat wanneer <strong>de</strong> prijslijstcommissie<br />
zich tot <strong>de</strong> Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong><br />
om advies wendt, <strong>de</strong>ze graag bereid zal<br />
zijn, om hier alle mogelijke hulp te verleenen. Niet<br />
het mid<strong>de</strong>l zelf, maar <strong>de</strong> reclame maakt het tot<br />
kwakzal versmid<strong>de</strong>l. ".<br />
Zeker zijn wij gaarne bereid onze hulp te verleenen<br />
maar wij vreezen, geleerd door <strong>de</strong> ervaring,<br />
Geplaatste bijdragen en on<strong>de</strong>rzoekingen van kwakzalversmid<strong>de</strong>len en<br />
spécialités wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>sverlangd gehonoreerd.<br />
Het nadrukken van artikelen uit dit blad is niet alleen geoorloofd<br />
doch wordt zelfs dringend verzocht.<br />
ABONNEMENTSPRIJS, Franco per post ,...per jaar f 1.25.<br />
dat die hulp niet op prijs zal wor<strong>de</strong>n gesteld. Bij<br />
het verschijnen van enkele <strong>de</strong>r Departementale<br />
prijslijsten hebben wij ons persoonlijk verzet <strong>tegen</strong><br />
<strong>de</strong> opname van <strong>de</strong> kwakzalversmid<strong>de</strong>len in die<br />
lijsten, maar zon<strong>de</strong>r succes. Men bleef onverbid<strong>de</strong>lijk<br />
aan die opname vasthou<strong>de</strong>n, niet<strong>tegen</strong>staan<strong>de</strong> er<br />
gewezen werd op het overbodige van dien maatregel<br />
ten behoeve van die apothekers, die als<br />
helpers van <strong>de</strong> kwakzalvers optre<strong>de</strong>n. Immers, op<br />
bijna alle kwakzalversmid<strong>de</strong>len (en meestal in <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>ze aankondigen<strong>de</strong> advertenties)) staat <strong>de</strong> verkoopprijs<br />
vermeld.<br />
Dat <strong>de</strong> kans om van onze zij<strong>de</strong> in <strong>de</strong>ze zaak<br />
invloed uit te oefenen gering is, moge blijken uit<br />
het antwoord aan <strong>de</strong>n heer SMEDING in een later<br />
Pharm. Weekblad, afkomstig van een <strong>de</strong>r vroegere<br />
steunpilaren van onze Vereeniging. Het luidt aldus:<br />
„A.aii Collega S. Smeding Szn<br />
Waar<strong>de</strong> Collega,<br />
Het was voor mij een voorrecht U, al was het<br />
dan maar heel even, weer te ontmoeten in <strong>de</strong>n Bosch.<br />
Tal van jaren zijn voorbijgegaan se<strong>de</strong>rt <strong>de</strong> dagen,<br />
welke U in Mid<strong>de</strong>lburg doorbracht. Veel is se<strong>de</strong>rt<br />
gebeurd, veel is veran<strong>de</strong>rd. Ook op pharmaceutisch<br />
gebied.<br />
In <strong>de</strong> notulen <strong>de</strong>r verga<strong>de</strong>ring van het Departement<br />
„Zeeland" gehou<strong>de</strong>n op 8 Februari 1893 te<br />
Mid<strong>de</strong>lburg — in welke verga<strong>de</strong>ring ook U <strong>tegen</strong>woordig<br />
waart l ) — lees ik, dat <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> motie<br />
werd aangenomen : „Het Departement „Zeeland"<br />
afkeuren<strong>de</strong> het optre<strong>de</strong>n van <strong>de</strong>n Heer NANNING,<br />
inzake het door hem bereid Extr. Chin. liq. DE<br />
VRIJ, vooral het zich begeven op therapeutisch<br />
gebied, meent, dat het op zijn weg ligt hieromtrent<br />
zijn gevoelen als zoodanig te moeten uitspreken".<br />
Uit <strong>de</strong> hierover gevoer<strong>de</strong> discussie haal ik nog aan,<br />
dat <strong>de</strong> Heer WIJNNE wees : „op <strong>de</strong> moeilijkheid<br />
voor <strong>de</strong>n apotheker om door een an<strong>de</strong>r gezegel<strong>de</strong><br />
medicamenten voor zijn verantwoording te nemen"<br />
en zei<strong>de</strong> : „<strong>de</strong> geneeskundige wetten, in het publiek<br />
belang gemaakt, leggen juist ons <strong>de</strong> plicht <strong>de</strong>r<br />
verantwoor<strong>de</strong>lijkheid op". Het was vrij kort daarop,<br />
dat ik, samen met een opvolger van U hier voor<br />
x ) U zult zich die verga<strong>de</strong>ring nog wel goed<br />
herinneren.
<strong>de</strong> Verecniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong> <strong>de</strong> samenstelling<br />
on<strong>de</strong>rzocht van <strong>de</strong> Pastilles Poncelet en<br />
dat onze analyse dien<strong>de</strong> als een waarschuwing er<br />
<strong>tegen</strong> in het Maandblad dier Vereeniging. Ach, <strong>de</strong><br />
tijd zou niet verre meer zijn, dat ook dit artikel,<br />
met zoovele an<strong>de</strong>re, door <strong>de</strong> nu „wijd geopen<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>ur" naar binnen kwam. Heb ik te veel gezegd<br />
Collega, dat er op pharmaceutisch gebied groote<br />
veran<strong>de</strong>ringen p'aats von<strong>de</strong>n ; heb ik te veel gezegd<br />
in mijn stukje „Apotheker" (zie dit Weekblad 1919)?<br />
Die mannen, die toen in bedoel<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring stem<strong>de</strong>n<br />
vóór die motie en zoovelen, die met hen gelijk<br />
dachten ze waren niet (woor<strong>de</strong>n van <strong>de</strong>n Redacteur<br />
in zijn naschrift op mijn stukje) „achter <strong>de</strong>n toegang<br />
tot hun zeer speciaal bedrijf in slaap gevallen" —<br />
ze waren geen „droomers" en geen „mopperaars",<br />
maar ze geloof<strong>de</strong>n nog in <strong>de</strong> pharmaceutische ethica<br />
en stre<strong>de</strong>n er voor. Maar ze leer<strong>de</strong>n wel an<strong>de</strong>rs.<br />
Ze hebben moeten erkennen, dat zij, die in hoofdzaak<br />
oog had<strong>de</strong>n voor eigen materieel belang, „door<br />
eigen energie vooruit gingen in welvaart" en dat<br />
men dan het best <strong>de</strong>ed <strong>de</strong> pharmaceutische ethica<br />
ter zij<strong>de</strong> te schuiven. Ook onze Maatschappij heeft<br />
haar ethica moeten herzien. Laten we nu maar<br />
geen comédie spelen door nog te trachten scheiding<br />
te maken tusschen kwakzalverijen, die dan wel en<br />
die niet verkocht mogen wor<strong>de</strong>n — werkelijk bij<br />
vele collega's zult U moeten zoeken naar wat zij<br />
niet verkoopen op dat gebied. Geen masker voor<br />
van fatsoenlijkheid. Ik heb bedankt als lid van <strong>de</strong><br />
Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong>.<br />
Het is nu eenmaal zoo: we staan ook in <strong>de</strong> groote<br />
Maatschappij in het teeken van <strong>de</strong> zorg voor het<br />
materieele belang en <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len, die men daarvoor<br />
gebruikt zijn dikwijls van lagere or<strong>de</strong>. Maar <strong>de</strong><br />
ethica leeft nog wel, het „mooiere" is er nog.<br />
Laten we hopen en vertrouwen, als er op een of<br />
an<strong>de</strong>re wijze is voorzien in <strong>de</strong> zorg voor <strong>de</strong> stoffelijke<br />
welvaart, dat zij — ook in onze Maatschappij we<strong>de</strong>r<br />
hun intocht zullen hou<strong>de</strong>n en het leelijke beschaamd<br />
zal aftrekken. Dan moet er echter nog<br />
eerst veel veran<strong>de</strong>ren.<br />
Met collegialen groet,<br />
J.C. VAN DER HARST J.JZN.<br />
Mid<strong>de</strong>lburg, 16.8/20."<br />
Zou men, na lezing van het bovenstaan<strong>de</strong>, niet<br />
moe<strong>de</strong>loos wor<strong>de</strong>n ?<br />
FEUILLETON.<br />
ONS DOODSBERICHT<br />
OP<br />
Eilers aan 'f ijlen.<br />
Ik zeg.maar: d'.e EILERS kan verbazend grappig<br />
zijn, echt leuk uit <strong>de</strong>n hoek komen.<br />
Zijn lijforgaan „D
on<strong>de</strong>rneming bevat, die heel veel op een betaal<strong>de</strong><br />
reclame gelijkt.<br />
In dit artikel wordt Vivamol als het eenige mid<strong>de</strong>l<br />
(<strong>de</strong> redactie zal het wel weten) aangeprezen en<br />
daarvan o.m. het volgen<strong>de</strong> gezegd:<br />
„Zij (<strong>de</strong> lij<strong>de</strong>rs aan asthma) zijn dan ook in<strong>de</strong>rdaad<br />
zeer beklagenswaardige lie<strong>de</strong>n; menschen voor<br />
wie het leven vaak ondragelijk is.<br />
Dit hebben wij helaas dikwerf kunnen constateeren.<br />
Vooral geduren<strong>de</strong> <strong>de</strong>n oorlog hebben velen<br />
bitter gele<strong>de</strong>n Immers het was velen lij<strong>de</strong>rs welbe<br />
kend, dat er een probaat mid<strong>de</strong>l bestond, „Vivamol"<br />
genaamd, hetwelk men slechts in Engeland ken<strong>de</strong><br />
In oorlogstijd kon dit preparaat uit Engeland niet<br />
uitgevoerd wor<strong>de</strong>n, waarvan <strong>de</strong> vele zieken <strong>de</strong> dupe<br />
wer<strong>de</strong>n Er zijn meer<strong>de</strong>re gevallen bekend van lij<strong>de</strong>rs,<br />
die, nu ze hun „Vivamol" niet kon<strong>de</strong>n bekomen,<br />
hoogst ernstig zenuwachtig wer<strong>de</strong>n Ook <strong>de</strong><br />
spuit, die het vocht moest bevatten, was hier in<br />
Ne<strong>de</strong>rland niet verkrijgbaar. Een feit is het, Vivamol<br />
is voor <strong>de</strong>n* asthmalij<strong>de</strong>r noodzakelijk. Verlichting<br />
treedt na het gebruik onmid<strong>de</strong>lijk in ; slechts<br />
"weinige insnuivingen en <strong>de</strong> patiënt gevoelt zich<br />
aanmerkelijk beter. Het is beslist geen kwakzalversmid<strong>de</strong>l-,<br />
doch het resultaat van jarenlange studie.<br />
De behan<strong>de</strong>ling is een plaatselijke, zij is eenvoudig<br />
en aangenaam Een groot voor<strong>de</strong>el is het eveneens,<br />
•dat het er niet toe doet, in welk stadium <strong>de</strong> patiënt<br />
aanvangt het te gebruiken, ook omdat dé<br />
•ziekte in haar ver<strong>de</strong>ren loop .gestuit wordt. En aangezien<br />
het beter is te voorkomen, dan te genezen,<br />
ïs het voor eiken asthma-lij<strong>de</strong>r van belang er vlug<br />
bij te zijn, en zich onmid<strong>de</strong>llijk te voorzien van Vi-<br />
Tamol, zoodra do eerste aanvallen merkbaar wor<strong>de</strong>n.<br />
Er bestaan natuurlijk altijd ongelopyigen _en twijfelaars,<br />
die hun schou<strong>de</strong>rs optrekken voor alles wat<br />
nieuw is. Maar laten wij voor hen onmid<strong>de</strong>llijk er<br />
op wijzen, welke hoogst gunstige resultaten met<br />
Vivamol bereikt zijn.<br />
•er niets verloren. Dat het blad berucht werd is vanzelf<br />
sprekend, berucht bij genoem<strong>de</strong> nobele luidjes<br />
-en dat i9 juist het bewijs dat het blad re<strong>de</strong>n van<br />
bestaan had (heeft).<br />
„Ik als felste vijand van <strong>de</strong> vereeniging <strong>tegen</strong><br />
•<strong>de</strong> kwakzalverij, wijdt gaarne een in memoriam aan<br />
het overle<strong>de</strong>n blad, omre<strong>de</strong> met <strong>de</strong>n dood zeker een<br />
zee van kwaad is heengegaan. Maar zooals ik reeds<br />
zei<strong>de</strong>, ook veel goeds."<br />
Kijk, we wisten wel dat Eilers het goe<strong>de</strong> weet<br />
te waar<strong>de</strong>eren. En hij is zeer zeker <strong>de</strong> man om een<br />
oor<strong>de</strong>el uit te spreken; hoor maar :<br />
„En aan <strong>de</strong> uitgifte van een blad mogen momen.<br />
teel ernstige bezwaren verbon<strong>de</strong>n zijn, het zou <strong>de</strong><br />
vereeniging <strong>tegen</strong> kwakzalverij, die nu ook totaal<br />
-doelloos is gewor<strong>de</strong>n, nooit aan <strong>de</strong> noodige steun<br />
liebben ontbroken, ware zij eerlijk, loyaal en waar<br />
gebleven. Doch het haper<strong>de</strong> <strong>de</strong> redactie aan zelf-<br />
^.chting en ernstig na<strong>de</strong>nken bij en over alles wat<br />
men boort, ziet, zegt en doet. Het is van lieverle<strong>de</strong><br />
-<strong>de</strong> medische asmo<strong>de</strong> gewor<strong>de</strong>n, en do vereeniging<br />
<strong>tegen</strong> <strong>de</strong> kwakzalverij zijn <strong>de</strong> medische bolsjewiki.<br />
Het zijn <strong>de</strong> gedachtenlooze maar ook tevens <strong>de</strong><br />
schaam telooze fanatiek en, voor wien slechts een<br />
parool bestaat en dat is* „wij medici weten alles;<br />
•die zich op onzen weg waagt, zij vervloekt." En<br />
-aan dat onbeschaam<strong>de</strong> kwaad werd uiting gegeven<br />
in het beruchte maandblad."<br />
Wij zijn nu niet meer aangewezen .op het buitenland,<br />
en behoeven dus niet meer te schrijven naar<br />
Engeland, om het Vivamol-apparaat met <strong>de</strong> heilzame<br />
vloeistof. Alles is nu te bekomen in ons land<br />
en wel te Haarlem bij <strong>de</strong> beken<strong>de</strong> firma J. J. Weber<br />
& Zoon, Koningstraat 10, die als hoofdver<strong>tegen</strong>woordigster<br />
optreedt van <strong>de</strong>; Vixol Ltd. te Lon<strong>de</strong>n.<br />
De heer Max. Weber hopfd <strong>de</strong>r firm J. J. Weber<br />
& Zn is natuurlijk bereid gegadig<strong>de</strong>n <strong>de</strong> meest<br />
mogelijke inlichtingen te verschaffen en men kan<br />
I zich vol vertrouwen wen<strong>de</strong>n tot <strong>de</strong>zen firma. Ten<br />
slotte <strong>de</strong>elen wij nog me<strong>de</strong> — tot goed begrip —<br />
dat <strong>de</strong> naam van bovenbedoeld preparaat vóór <strong>de</strong>n<br />
oorlog was: Vixol. On<strong>de</strong>r <strong>de</strong>zen naam is het mid<strong>de</strong>l<br />
<strong>tegen</strong> asthma enz. algemeen bekend. De naamsveran<strong>de</strong>ring<br />
bracht geen veran<strong>de</strong>ring in <strong>de</strong> samenstelling."<br />
Tegenover die ophemelen<strong>de</strong> verklaring van Het<br />
Leven wenschen wij het volgen<strong>de</strong> te plaatsen:<br />
Dat <strong>de</strong> firma Weber te Haarlem in <strong>de</strong>ze zaak<br />
<strong>de</strong> behulpzame hand biedt is ons bekend en die<br />
firma laat, door haar advertenties, <strong>de</strong> menschen<br />
niet in 't onzekere, dat zij <strong>de</strong> asthma-lij<strong>de</strong>rs tot<br />
zich trachten te trekken. En ,ook <strong>de</strong> Tirol Ltd. te<br />
Lon<strong>de</strong>n is voor ons geen onbeken<strong>de</strong>.<br />
In het maandblad van Februari 1907, dus reeds<br />
ruim 13 jaar gele<strong>de</strong>n, schreven wij over Vixol (nu<br />
gemetamorphiseerd in Vivamol^ een artikel, dat wij,<br />
dank zij het Hat Leven, genoodzaakt zijn hier nogmaals<br />
op te nemen :<br />
„Kort gele<strong>de</strong>n kon men in, onze bla<strong>de</strong>n <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong><br />
advertentie, versiert met een prentje, lezen :<br />
„ASTHMA.<br />
Lij<strong>de</strong>rs aan <strong>de</strong>ze vreeselij ke kwaal, die alle hoop<br />
verloren hebben of slachtoffer ajijn van Morphine,<br />
Cocaine enz. of het bran<strong>de</strong>n van asthmapoe<strong>de</strong>r,<br />
| ontvangen (gratis) een geill. brochureover Vixol<br />
een geneesmid<strong>de</strong>l in <strong>de</strong>n vorm van gas, geen ver<br />
al eens uit zijn rol vallen, dan is dat hoogstens om<br />
dokters en <strong>de</strong>rgelijken <strong>de</strong> huid vol te schel<strong>de</strong>n of<br />
verdacht te maken; een officier van justitie, rechter,<br />
advocaat of an<strong>de</strong>r onrechtvaardig wezen uit te<br />
maken voor al wat leelijk is, maar dat is ook<br />
alles. Overigens is Eilers <strong>de</strong> fatsoenlijkheid zelf,<br />
heelemaal geen bolsjewiek L<br />
Hij besluit zijn mop met <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> fraaiïgheid<br />
:<br />
„Eerlijkheid, waarheidslief<strong>de</strong> en onpartijdige<br />
rechtvaardigheid, <strong>de</strong> schoonste kermerken van het<br />
I Hollandsche karakter, duld op <strong>de</strong>n duur geen onrecht,<br />
leugen en oneerlijke partijdigheid. En dat was <strong>de</strong><br />
groote fout, waaraan <strong>de</strong> vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong><br />
kwakzalverij en <strong>de</strong> redactie van het maandblad<br />
zich schuldig maakten. En dat wreekt zich thans<br />
in <strong>de</strong>n dood van'dat eertijds zoo nuttige, en met<br />
zulke goe<strong>de</strong> en e<strong>de</strong>le bedoelingen opgerichte blad.<br />
Dixi !"<br />
Het is waarlijk koddig zijn eigen doodsbericht te<br />
lezen en té zien wat een an<strong>de</strong>r van ons zegt,<br />
vooral als die an<strong>de</strong>r onze „felste vijand" is.<br />
De waar<strong>de</strong>eren<strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n door Eilers aan onze<br />
nagedachtenis gewijd hebben ons goed gedaan.<br />
Eilers heeft ons <strong>de</strong> lever doen schud<strong>de</strong>n, wij hebben<br />
hartelijk om hem gelachen, en je weet lachen is<br />
gezond. Dat zal nu wel niet zijn doel zijn geweest,<br />
maar het is toch zoo. Vooral heeft op onze lach<br />
Zie je, schel<strong>de</strong>n doet Eilers nooit! Liegen ook niet! spieren gewerkt <strong>de</strong> advertentie in hetzelf<strong>de</strong> blad,<br />
Heusch niet ! Zijn blad staat vol opvoe<strong>de</strong>n<strong>de</strong>, gods-, I ons doodsbericht, met enkele opvoe<strong>de</strong>n<strong>de</strong>, be .<br />
•dienstige, va<strong>de</strong>rlandslieven<strong>de</strong> artikelen. Mocht hij schaven<strong>de</strong>, waar<strong>de</strong>eren<strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n :<br />
lichting maar genezing, altijd voor het gebruik tot<br />
ina<strong>de</strong>meu gereed, kan in <strong>de</strong>n zak me<strong>de</strong>gedragen<br />
wor<strong>de</strong>n.<br />
Schrijf aan VIXOL. 304 Brigton Hill, Lon<strong>de</strong>n<br />
S. W. Gratis op proef en betaling na verkregen<br />
resultaten."<br />
i<br />
Wij lieten <strong>de</strong> brochure • aanvragen, ontvingen <strong>de</strong>ze<br />
en tevens, juist als bij alle personen die per brief<br />
genezen, een vragenbrief, waarin <strong>de</strong> lij<strong>de</strong>r <strong>de</strong> door<br />
hem waargenomen ziekte-verschijnselen moest me<strong>de</strong><strong>de</strong>elen<br />
; dus weer een geneesmetho<strong>de</strong> per brief.<br />
Omtrent <strong>de</strong> geneesmetho<strong>de</strong> waren wij niet meer<br />
in het onzekere ; uit buitenlandsche tijdschriften<br />
wisten wij, dat <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling bestond in het inblazen<br />
van Vixol-dampen in <strong>de</strong>n neus en dat Vixol,<br />
(volgens <strong>de</strong> analyse van Dr. AUFBECHT Pharm. Centralhalle,<br />
30 Augs. 1906), is een zoet gemaakt,<br />
vloeibaar extract, waarvan <strong>de</strong> voornaamste bestand<strong>de</strong>elen<br />
zijn : salpeter, lobéliakruid en cascarabast.<br />
De vraag was nu, of wij <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling met<br />
Vixol als kwakzalverij moesten beschouwen — wat,<br />
zooals te begrijpen, het syndicaat, in zijn boekje,<br />
met kracht <strong>tegen</strong>spreekt. Reeds <strong>de</strong> wijze om over<br />
het lij<strong>de</strong>n van <strong>de</strong>n patiënt, na beantwoording van<br />
een vragenbrief, een uitspraak te doen, veroor<strong>de</strong>elt<br />
<strong>de</strong> geheele metho<strong>de</strong> en bestempelt <strong>de</strong>ze als kwakzalverij,<br />
maar ook <strong>de</strong> metho<strong>de</strong> zelf en wat daarover<br />
in <strong>de</strong> brochure geschreven wordt, voert tot <strong>de</strong>ze<br />
slotsom.<br />
In <strong>de</strong> brochure (die wij ontvingen was in het<br />
Duitsch gesteld) wordt elke behan<strong>de</strong>ling van asthma<br />
en an<strong>de</strong>re daarmee in verband staan<strong>de</strong> ziekten met<br />
inwendige mid<strong>de</strong>len geheel nutteloos genoemd, ja<br />
zelfs geheel verkeerd en na<strong>de</strong>elig.<br />
„Een gelijke, op <strong>de</strong>n duur eveneens zeer na<strong>de</strong>elige<br />
werking oefent <strong>de</strong> ina<strong>de</strong>ming van dampen van z.g.<br />
asthmapoe<strong>de</strong>r (stramonium) uit." Zóó luidt het in<br />
<strong>de</strong> brochure .... en dan ver<strong>de</strong>r:<br />
!<br />
„He<strong>de</strong>n overleed, zacht en kalm, na een<br />
langdurig sukkelend bestaan<br />
Het Maandblad <strong>tegen</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Kwakzalverij</strong>,<br />
in leven het orgaan van <strong>de</strong> medische bolsjewieken.<br />
Het past ons een woord van dank te brengen<br />
aan <strong>de</strong> nagedachtenis van <strong>de</strong> overle<strong>de</strong>ne, ik zeg<br />
een woord van dank en dat is verdiend want<br />
I het blaadje leer<strong>de</strong> ons dui<strong>de</strong>lijk, dat on<strong>de</strong>r<br />
het Heerencostuum ook gebrek aan opvoeding,<br />
schaamteloosheid, en gebrek aan beschaving<br />
wordt gevon<strong>de</strong>n."<br />
Helaas moeten we onzen vriend Eilers een ontgoocheling<br />
berei<strong>de</strong>n. Wij gelooven graag dat bij<br />
hem <strong>de</strong> wensch <strong>de</strong> moe<strong>de</strong>r <strong>de</strong>r gedachten is geweest<br />
en dat hij aan 't ijlen is geraakt.<br />
Hij droom<strong>de</strong> dat zijn dierbaarste wensch in vervulling<br />
was gegaan en ging aan 't doorslaan.<br />
Neen Eilers, wij zijn nog springlevend en hopen<br />
dat nog lang te blijven, ook om het gil<strong>de</strong> <strong>de</strong>r<br />
kwakzalvers te bestrij<strong>de</strong>n, hun vuile praktijken en<br />
bedriegerijen te ontmaskeren en bekend te maken,<br />
wat het eenige doel van ons bestaan is.<br />
Wij willen U ra<strong>de</strong>n, neem eens een koud hoofdbad,<br />
maak je polsen eens koud, je bent een beetje<br />
van streek, geloof ons.<br />
Laat ons nu niet weer zoo lachen, want heusch.<br />
Eilers je was aan 't ijlen toen je het mooie opstel<br />
samenharkte. MEMENTO.<br />
Taal- en stijKouten zijn voor rekening van E ers,<br />
M.
„Wanneer nu do behan<strong>de</strong>ling op bovenstaan<strong>de</strong><br />
•wijze absoluut doelloos, ja zolfs gevaarlijk is, zou<br />
men dan <strong>de</strong> arme lij<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n geen hoop meer mogen<br />
geven op een werkzaam mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> hun kwaal?<br />
Ja, beslist ja" . . . ." en gij raadt het al, lezer.<br />
De sleutel tot <strong>de</strong> wereld van gezondheid wordt<br />
hun gebo<strong>de</strong>n door .... Vixol. Ja VixoL zal voor<br />
hen doen wat niets kon uitrichten, hen genezen en<br />
wél terstond.<br />
Men ziet, 't is weer het ou<strong>de</strong> praatje. Niets<br />
<strong>de</strong>ugt, alleen het aangebo<strong>de</strong>n mid<strong>de</strong>l helpt onvoorwaar<strong>de</strong>lijk.<br />
Iutusschen wat Vixol betreft, zijn wij het daarmee<br />
in geen enkel opzicht eens. Nu wij <strong>de</strong> samenstelling<br />
kennen, durven wij gerust verklaren, dat het inblazen<br />
in <strong>de</strong> neus — een zoogenaam<strong>de</strong> verstuiving<br />
— van het mengseltje van salpeter, lobeliakruid en |<br />
cascara-aftreksel, seer missehien een oogenblikkelijke<br />
verlichting kan teweegbrengen maar ongetwijfeld ten<br />
achter moet staan bij <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len, die tot nu toe<br />
van medische zij<strong>de</strong> <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> kwaal wor<strong>de</strong>n aangewend.<br />
Zij, die <strong>de</strong> brochure gelezen hebben, zullen ons |<br />
misschien toevoegen dat zij dan niet begrijpen hoe<br />
het syndicaat, wanneer het niet overtuigd was van<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>ug<strong>de</strong>lijkheid van zijn metho<strong>de</strong>, het durft wagen<br />
het verstuivings-apparaat, benevens Vixol, gratis<br />
geduren<strong>de</strong> 3 weken af te staan en wèlgpn<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
volgen<strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n :<br />
„ Wanneer na verloop van drie weken <strong>de</strong> patiënt<br />
zich van <strong>de</strong> geneeskrachtige werking van on§ mid<strong>de</strong>l<br />
heeft overtuigd en door het verkregen resultaat<br />
bevredigd is, dan is ons het honorarium, ad Mk. 40,<br />
toe te zen<strong>de</strong>n.<br />
„Is geen bevredigend resultaat verkregen of<br />
wenscht <strong>de</strong> patiënt om een of an<strong>de</strong>re re<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
behan<strong>de</strong>ling niet voor te zetten, dan moet men het I<br />
apparaat en <strong>de</strong> rest van het Vixol aan ons franco<br />
terugzen<strong>de</strong>n, zon<strong>de</strong>r <strong>tegen</strong>over ons op welke wijze<br />
ook ver<strong>de</strong>r verbon<strong>de</strong>n te zijn.<br />
„Voor het gebruik van het toestel, het verschaffen<br />
van raad of geneesmid<strong>de</strong>len wordt niets berekend.<br />
„Is binnen 6 (?) weken geen van <strong>de</strong>ze bepalingen<br />
nagekomen, dan zal het Vixol-Syndikaat gerechtigd<br />
zijn aanspraak op het honorarium te maken en<br />
het terugnemen van het apparaat te weigeren."<br />
Wij begrijpen zoo'n han<strong>de</strong>lwijze best. De lui van<br />
het syndikaat zijn, even als <strong>de</strong> meeste geroutineer<strong>de</strong><br />
kwalzalvers, menschenkenners. Zij weten, dat, vooral<br />
bij asthmalij<strong>de</strong>rs, elke nieuwe metho<strong>de</strong> tot z.g. genezing<br />
met bei<strong>de</strong> han<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> lij<strong>de</strong>rs wordt<br />
aangegrepen en dat hier suggestie (en suggestiefis<br />
hun wijze van optre<strong>de</strong>n) veelal van zeer veel invloed<br />
is. Ongetwijfeld zullen velen bij <strong>de</strong> aanwending van<br />
Vixol tij<strong>de</strong>lijk verlichting bespeuren en niet gaarne<br />
een.mid<strong>de</strong>l uit <strong>de</strong> hand geven waarvan men zooveel<br />
heil verwacht.<br />
Men probeert en probeert en vóór men er aan<br />
<strong>de</strong>nkt zijn <strong>de</strong> 3 weken om. Terugtre<strong>de</strong>n is na dien<br />
tijd niet meer mogelijk, want reeds vóór <strong>de</strong> ontvangst<br />
van het mid<strong>de</strong>l, bij het beantwoor<strong>de</strong>n van <strong>de</strong>n<br />
vragenbrief, hebben <strong>de</strong> aanvragers moeten verklaren<br />
dat zij van <strong>de</strong> hierboven genoem<strong>de</strong> bepalingen hebben<br />
kennis genomen en op grond daarvan toezending<br />
van het mid<strong>de</strong>l verlangen.<br />
Het royale aanbod is dus gerust te wagen; mocht<br />
er soms een enkele het rommeltje terugzen<strong>de</strong>n,<br />
an<strong>de</strong>ren betalen wel voor hem mee."<br />
Arma asthmalij<strong>de</strong>rs ! Bracht Het Leven van 3<br />
Augustus u een blij<strong>de</strong> tijding, het no. van 24.<br />
Augustus bevat <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> teleurstellen<strong>de</strong> advertentie<br />
:<br />
„Door staking in <strong>de</strong> Vivamol-fabriek zijn wij<br />
he<strong>de</strong>n zon<strong>de</strong>r apparaten, zoodra wij <strong>de</strong>ze we<strong>de</strong>r<br />
ontvangen zullen wij dit in „Het Leven" vermel<strong>de</strong>n<br />
en alle aanvragen omgaan<strong>de</strong> behan<strong>de</strong>len. — J. J.<br />
Weber en Zoon, Koningstraat 10, Haarlem."<br />
Maar troost U Indien <strong>de</strong> genoem<strong>de</strong> fabriek voor<br />
altijd blijft staken, zijt gij er niets slechter aan toe<br />
RECHTSZAKEN.<br />
AMSTERDAM, 18 Aug. - Voor kantonrechterplaatsvervanger<br />
mr. Ernst Polak, had<strong>de</strong>n zich twee<br />
»onbevoeg<strong>de</strong> uitoefenaars <strong>de</strong>r geneeskun<strong>de</strong>" te ver<br />
antwoor<strong>de</strong>n. De eerste was <strong>de</strong> beken<strong>de</strong> H. J. Eilers<br />
uit Oegstgeest (die verstek liet gaan) <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> Amsterdammer A. J. Mittelmayer.<br />
Aan Eilers. die recidivist is, was genoemd feit<br />
ten laste gelegd betreffen<strong>de</strong> gevallen voorgekomen<br />
in Juli j.l. In Hotel Centraal Damrak 18, had hij<br />
zijn patiënten eerst met <strong>de</strong> stethoscoop on<strong>de</strong>rzocht,<br />
en hun voorts capsules met inhoud, vergezeld van<br />
een gebruiksaanwijzing,. meegegeven, voor welke<br />
behan<strong>de</strong>ling hij <strong>de</strong> goegemeente naar draagkracht<br />
liet betalen.<br />
Tegen hem eischte <strong>de</strong> ambtenaar van het O. M.<br />
twee maan<strong>de</strong>n hechtenis,<br />
A. J. Mittelmayer, zieh noemen<strong>de</strong> natuurgeneeskundige,<br />
was wel verschenen. Hij zou zich begin<br />
Februari jl.'aan het bovenstaan<strong>de</strong> hebben schuldig I<br />
Bekl. beweer<strong>de</strong> ver<strong>de</strong>r, dat <strong>de</strong> Utrechtsche arts<br />
ten tij<strong>de</strong> van <strong>de</strong> geïncrimineer<strong>de</strong> gevallen ziek was,<br />
dat hij, bekl., zich toen voor zijn patiënten had<br />
ziek gemeld, dat <strong>de</strong>zen echter toch gekomen waren<br />
en dat hij ze toen maar, gratis, had geholpen. Enkel<br />
„uit lief<strong>de</strong>" gaven ze rhem bij ie<strong>de</strong>re visite een<br />
rijksdaal<strong>de</strong>r.<br />
De ambtenaar van het O. M. eischte daarop<br />
/ 200 boete subs, vier maan<strong>de</strong>n hechtenis.<br />
Télegraa f.<br />
HERHAALDE WAARSCHUWINGEN<br />
Pastilles Poncelet.<br />
Nog steeds wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze Pastilles, als een onfeilbaar<br />
mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> tal van kwalen aanbevolen.<br />
On<strong>de</strong>r meer wordt er van gezegd: „Zij bezitten<br />
al <strong>de</strong> voor<strong>de</strong><strong>de</strong>n <strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re hoestmid<strong>de</strong>len zon<strong>de</strong>r<br />
een enkel hunner inconvenient en te hebben".<br />
Laat ons eens nagaan of dit waar is. De<br />
pastilles bestaan volgens opgave in sommige advertenties,<br />
uit teer, chloorzure potasch, ipecacuanha<br />
en zoethout, terwijl in enkele vroegere advertenties<br />
co<strong>de</strong>ïne in <strong>de</strong> samenstelling was opgenomen en<br />
in an<strong>de</strong>re niet.<br />
Het on<strong>de</strong>rzoek van onze le<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> heeren J-<br />
C. v. D. HARST J. JZ. en H. SIJTSEMA, heeft<br />
in<strong>de</strong>rdaad aangetoond <strong>de</strong> aanwezigheid van<br />
chloorzure potasch en ipecacuanha, terwijl er veel<br />
waarschijnlijkheid — doch geen zekerheid — was<br />
voor het voorhan<strong>de</strong>n zijn van co<strong>de</strong>ïne.<br />
Wanneer wij <strong>de</strong>ze laatste stof, een sterk vergif,<br />
nu zelfs buiten bespreking laten, dan zijn<br />
nog <strong>de</strong> twee an<strong>de</strong>re stoffen, die trouwens zeer<br />
ou<strong>de</strong>, beken<strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>len zijn, geenszins als.<br />
zoo onscha<strong>de</strong>lijk te beschouwen, dat het geregeld<br />
gebruik daarvan aan ie<strong>de</strong>reen kan wor<strong>de</strong>n aanbevolen.<br />
En dan nog wel ook aan kin<strong>de</strong>ren.<br />
In<strong>tegen</strong><strong>de</strong>el ; een geregeld gebruik van ipecacuanha<br />
— een sterk braakmid<strong>de</strong>l — kan voorsommige<br />
lij<strong>de</strong>rs (en juist .o.a. voor die lij<strong>de</strong>rs,<br />
aan wie PONCELET hulp belooft), zelfs al is <strong>de</strong><br />
hoeveelheid zeer gering, hoogst ernstige gevolgen<br />
na zich sleepen, en ook <strong>de</strong> chloorzure potasch<br />
mag slechts met groote voorzichtigheid inwendig<br />
wor<strong>de</strong>n gebruikt. Reeds dikwijls heeft het onoor<strong>de</strong>elkundig<br />
innemen van <strong>de</strong>ze laatste stof <strong>de</strong>n.<br />
dood veroorzaakt.<br />
Tegenover al <strong>de</strong>ze na<strong>de</strong>elen bie<strong>de</strong>n <strong>de</strong> Pastilles:<br />
Poncelet geen enkel voor<strong>de</strong>el. Toegegeven dat <strong>de</strong>><br />
bestand<strong>de</strong>elen daarvan enkele malen in<strong>de</strong>rdaad,<br />
heilzaam kunnen werken bij sommige gevallen,<br />
van verkoudheid, keelpijn of zoo iets, dan kan.<br />
men die bestand<strong>de</strong>elen, in elke gewenschte hoeveelheid,<br />
evengoed bij ie<strong>de</strong>r apotheker hier te»<br />
lan<strong>de</strong> krijgen en zeker niet duur<strong>de</strong>r.<br />
Boom's Maagpoe<strong>de</strong>r.<br />
gemaakt in zijn woning aan <strong>de</strong> Binnen-Brouwer<br />
De Apotheker J. A. BOOM, vroeger te Meppel„<br />
straat. Tegen hem was bij <strong>de</strong> politie een klacht<br />
thans te Arnhem, is sinds jaren opgetre<strong>de</strong>n als<br />
ingekomen, welke aanlei'ding werd tot vervolging, i<br />
fabrikant van een mid<strong>de</strong>ltje, dat hij in <strong>de</strong><br />
Er bleek, dat hij talrijke personen, o.a. uit Weesp<br />
nieuwsbla<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> maaglij<strong>de</strong>rs aanbeveelt^<br />
had behan<strong>de</strong>ld, en voor zoover men gelooven mag:<br />
De samenstelling wordt door hem geheim ge<br />
uit <strong>de</strong> verklaringen <strong>de</strong>r licht te suggereeren „slachthou<strong>de</strong>n,<br />
maar het lid onzer Vereeniging, <strong>de</strong> heer-<br />
VAN LEDDEN HULSEBOSCH<br />
offers", ook wel genezen. Bekl. beweer<strong>de</strong> telkens<br />
heeft het reeds meer<br />
weer, dat hij eerst met een Haagschen, later met<br />
malen on<strong>de</strong>rzocht.<br />
een Utrechtschen arts samenwerkte, doch <strong>de</strong>ze ge- I Het on<strong>de</strong>rzoek leer<strong>de</strong>, dat het poe<strong>de</strong>r waar<br />
neesheeren bleken er niets van af te weten. door, naar het heet, „reeds een zeer groot<br />
aantal maaglij<strong>de</strong>rs zijn genezen van maagpijn<br />
en slechte spijsvertering", niets bijzon<strong>de</strong>rs was_<br />
't Was -een mengsel van carbonas cal cis v krijt) _<br />
magnesia, magisterium -bismuthi en poe<strong>de</strong>r van<br />
oranjeschillen,<br />
pepermuntolie.<br />
alles sterk gearomatiseerd met<br />
Wij willen heelwel <strong>de</strong> verzekering gelooven<br />
van <strong>de</strong>n heer BOOM, dat het recept afkomstig<br />
is van een geneesheer en ook dat het in sommige,<br />
hem beken<strong>de</strong>, gevallen van nut geweest<br />
is ; toch zal het nimmer geoorloofd zijn het aan<br />
maaglij<strong>de</strong>rs zon<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rscheid als heilzaam aan<br />
te bevelen.<br />
In<strong>tegen</strong><strong>de</strong>el, vooral bij acute maag ontsteking<br />
zal <strong>de</strong> bismuth, zoowel als het.gedurig gebruik,<br />
<strong>de</strong>r prikkelen<strong>de</strong> peper munt olie niet nalaten scha<strong>de</strong>lijke<br />
werking uit te oefenen.<br />
En een lij<strong>de</strong>r aan een slepen<strong>de</strong> ongesteldheid,<br />
van <strong>de</strong> maag behoeft ook waarlijk niet te grijpen<br />
naar het mid<strong>de</strong>l van BOOM. Ongetwijfeld zal<br />
ook <strong>de</strong> geneesheer, dien hij zeker wel eens heeft<br />
geraadpleegd, <strong>de</strong>n lij<strong>de</strong>r <strong>de</strong> bestand<strong>de</strong>elen van<br />
dit mid<strong>de</strong>l in <strong>de</strong>n een of an<strong>de</strong>ren vorm hebben<br />
voorgeschreven, indien hij oor<strong>de</strong>el<strong>de</strong>, dat zij voor<br />
zijne ongesteldheid dienstig waren, want 't zijn<br />
allen ou<strong>de</strong> en aan ie<strong>de</strong>r geneesheer beken<strong>de</strong><br />
stoffen.
No. 10. OCTOBER 1920. OPLAAG 6300 EXEMPLAREN, VEERTIGSTE JAARGANG.<br />
Maandblad uitgegeven door <strong>de</strong> Vereeniging<br />
ŒGEN DE KWAKZALVERIJ<br />
on<strong>de</strong>r Redactie van H. VAN GELDER.<br />
Bestuur <strong>de</strong>r Vereeniging: MR. P. W. DE KONING, Advocaat te Amsterdam, VOORZITTER; E. J. ABRAHAMS, Arts te Amsterdam;<br />
MR. W. P. R. BOUMAN, Officier van Justitie te Botterdam; MR. A. A. ONOPIUS, Advocaat-Generaal bij het Gerechtshof te<br />
's-Hertogenbosch; MR. A. VAN DER ELST, Ambtenaar van het O. M. bij het Kantongerecht te Lei<strong>de</strong>n; Ds. F. O. FLEISCHER, Doopsgez.<br />
Predikant te Winterswijk; O. NANNES GORTER, Journalist te Alkmaar; MR. A. LIND, Advocaat te Amsterdam; Mej. J. C. RESSING<br />
te Del<strong>de</strong>n; J. VAN KIEL, Dir. Mil. Apotheker, Directeur van het Rijks Magazijn van Geneesmid<strong>de</strong>len te Amsterdam; DR. G. ROMIJN,<br />
Inspecteur van <strong>de</strong> Volksgezondheid te 's-Eertogenbosch ; W. BINNENDIJK, Arts te Amsterdam, SECRETARIS-PENNINGMEESTER.<br />
Ie<strong>de</strong>r Lid ontvangt één Exemplaar van het Maandblad en heeft recht op hoogstens 10 Exemplaren ter gratis verspreiding.<br />
LID DER VEREENIGING is ie<strong>de</strong>r die haar doel helpt bevor<strong>de</strong>ren<br />
en een Contributie betaalt van / 3.—.<br />
Adres voor <strong>de</strong> REDACTIE van het Maandblad bij <strong>de</strong>n Redacteur,<br />
AMSTKL 102 te Amsterdam ; voor het BESTUUR DER VEREENIGING<br />
en voor AANGIFTE van LEDEN en ABONNÉS bij <strong>de</strong>n Secretaris-<br />
Penningmeester "W. BINNENDIJK, Arts, MARNIXSTRAAT 182, AMSTERDAM,<br />
bij wien ook losse exemplaren van het Maandblad moeten wor<strong>de</strong>n aangevraagd.<br />
INHOUD:<br />
Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong> : Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van<br />
het Bestuur. — Agenda voor <strong>de</strong> jaarverga<strong>de</strong>ring.<br />
Hoofdartikel: D3 apothekers en <strong>de</strong> kwakzalversmid<strong>de</strong>len<br />
Me d e d e e 1 in ge n v a n verschillen<strong>de</strong>n aard:<br />
Eilera. — Maatschappij ,.8enka" een mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> tuberculose.<br />
— Haarlemmerolie.<br />
Uit <strong>de</strong> pers: Nog iets over kwakzalverij.<br />
Rechtszaken: Eilers in hooger beroep. — Onbevoeg<strong>de</strong><br />
uitoefening <strong>de</strong>r tandheelkunst.<br />
Correspon<strong>de</strong>ntie.<br />
Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong>.<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>efingen van het Bestuur.<br />
Jaarverga<strong>de</strong>ring op Zaterdag 30 October 1920<br />
<strong>de</strong>s namiddags te half drie in Zaal I van <strong>de</strong><br />
Industrieêle Club. Dam, Amsterdam.<br />
6<br />
AGENDA:<br />
Opening door <strong>de</strong>n Voorzitter.<br />
Jaarverslag van <strong>de</strong>n Secretaris,<br />
(maandblad Juli 1920)<br />
Rekening en verantwoording over 1919 door<br />
<strong>de</strong>n Penningmeester.<br />
(maandblad Juli 1920).<br />
4. Verslag van <strong>de</strong> Commissie tot nazien <strong>de</strong>r<br />
rekening 1919.<br />
51 Benoeming van <strong>de</strong> Commissie tot nazien<br />
<strong>de</strong>r rekening 1920.<br />
Bcstuursverkiezing.<br />
Overeenkomstig art. 2 Huish. Regl. beveelt<br />
bet Bestuur aan :<br />
In <strong>de</strong> vacature E. J. Abrahams :<br />
1. <strong>de</strong>n heer E. J. Abrahams.<br />
2. <strong>de</strong>n heer Dr. C. Hijmans.<br />
In <strong>de</strong> vacature Mr. W. P. R. Bouman :<br />
1. <strong>de</strong>n heer Mr. W. P. R. Bouman.<br />
2. Mevr. F. Blomberg—Swart.<br />
In <strong>de</strong> vacature Dr. G. Romijn :<br />
1. <strong>de</strong>n heer Dr. G- Romijn-<br />
2. <strong>de</strong>n heer Dr. G. Oosterbaan.<br />
7- Voorstel tot verhooging <strong>de</strong>r contributie.<br />
*. Voorstel wijziging uitgave Maandblad.<br />
9 - Voorstel van Prof. P. van <strong>de</strong>r Wielen, om<br />
te komen tot een meer directe bestrijding<br />
dèr na<strong>de</strong>elige gevolgen van <strong>de</strong>n verkoop van<br />
kwakzalv er smid<strong>de</strong>len.<br />
10. Bespreking <strong>de</strong>r voorstellen voor <strong>de</strong> feestviering<br />
bij gelegenheid van het 40-jarig bestaan<br />
<strong>de</strong>r Vereeniging.<br />
11. Rondvraag.<br />
De Secretaris-Penningmeester,<br />
W. BINNENDIJK<br />
Geplaatste bij dragen en on<strong>de</strong>rzoekingen van kwakzalversmid<strong>de</strong>len en<br />
spécialités wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>sverlangd gehonoreerd.<br />
Het nadrukken van artikelen uit dit blad is niet alleen geoorloofd<br />
doch wordt zelfs dringend verzocht.<br />
ABONNEMENTSPRIJS, Franco per post per jaar ƒ 1.25.<br />
In aansluiting aan bovenstaan<strong>de</strong> agenda vooi ons gevreesd bezwaar door samenwerking van apo<strong>de</strong><br />
Algemeene Verga<strong>de</strong>ring ep 30 October a.s. thekers en onze Vereeniging zou zijn te voorkomen,<br />
lijkt het mij gewenscht <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n te wijzen op geeft op onze vraag ons het volgend antwoord in<br />
punt 7. Onze mid<strong>de</strong>len zijn weliswaar nog niet <strong>de</strong>n mond : „Toch niet, we zullen volhou<strong>de</strong>n, al<br />
uitgeput, maar het batig saldo wordt jaarlijks moeten we in onzen strijd ook rekening hou<strong>de</strong>n<br />
kleiner. met met an<strong>de</strong>re tij<strong>de</strong>n en zienswijzen."<br />
Voor een ruime propaganda en een doel- Hij geeft daaromtrent zijn <strong>de</strong>nkwijze aldus weer:<br />
treffen<strong>de</strong> bestrijding <strong>de</strong>r kwakzalverij is het Men kan <strong>de</strong> kwakzalvers en kwakzalversmid<strong>de</strong>len<br />
noodzakelijk dat wij kunnen beschikken over niet meer bestrij<strong>de</strong>n met opgaven omtrent <strong>de</strong> sameneenig<br />
kasgeld. Door <strong>de</strong> voortdurend stijgen<strong>de</strong> stelling <strong>de</strong>r mid<strong>de</strong>len en met een beroep op <strong>de</strong><br />
uitgaven en het niet in evenredigheid grooter prijzen, die in geen verhouding staan tot <strong>de</strong>n prijs<br />
wor<strong>de</strong>n onzer inkomsten »hebben wij reads enkele <strong>de</strong>r samenstellen<strong>de</strong> bestand<strong>de</strong>elen. Abdijsiroop, het<br />
goeie gelegenhe<strong>de</strong>n moeten laten voorbijgaan veel gelief<strong>de</strong> voorbeeld, is niet een kwakzalverswaar<br />
ons optre<strong>de</strong>n succes zou gehad hebben, mid<strong>de</strong>l, omdat het uit aardappelstroop met een<br />
zoo bijvoorbeeld <strong>de</strong> <strong>de</strong>elname aan het Hygiè- kleurtje en geurtje bestaat en Pinkpillen evenmin,<br />
nisch Congres in <strong>de</strong>n Haag. omdat ze overeenkomen met slecht gemaakte Blaud-<br />
Het Bestuur zal nu voorstellen <strong>de</strong> contributie sehe pillen. Ook niet, omdat ze duur zijn. Ze<br />
te verhoogen tot / 5.—. In <strong>de</strong>zen tijd, nu het wor<strong>de</strong>n tot kwakzalversmid<strong>de</strong>len door <strong>de</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>egeld<br />
min<strong>de</strong>r waar<strong>de</strong> heeft gekregen, hopen wij lingen van <strong>de</strong>n fabrikant, waarin wordt beloofd,<br />
dat <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n zich niet zullen laten afschrikken? dat ze genezing brengen in gevallen, waar ze als<br />
maar <strong>de</strong> Vereeniging trouw zullen blijven. Reeds geneesmid<strong>de</strong>l waar<strong>de</strong>loos zijn. *)<br />
verhoog<strong>de</strong>n enkelen hun contributie vrijwillig Wil iemand bij een lichte verkoudheid, io plaats<br />
tot hei> genoem<strong>de</strong> bedrag. Wij zagen hierin een van Althaeastroop, wat Abdijstroop gebruiken, laat<br />
aanleiding om het allen te' vragen.<br />
hij zijn gang gaan. Met al onzen goe<strong>de</strong>n wil kun<br />
Onze feestviering staat voor <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur. Wie nen wij, als apothekers, hen, die om Abdijstroop<br />
biedt <strong>de</strong> vereeniging als geschenk een lijst met komen, van het koopen ervan niet afhou<strong>de</strong>n, door<br />
namen van nieuwe le<strong>de</strong>n ? Nuttiger ca<strong>de</strong>au is te zeegen : „dat bocht is een kwakzalversmid<strong>de</strong>l'<br />
niet te <strong>de</strong>nken-<br />
Wat we wel kunnen doen, is, hen <strong>tegen</strong> overdre<br />
De plannen, om aan <strong>de</strong> feestviering tevens een ven en onware me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen te waarschuwen.<br />
propaganda-tentoonstelling te verbin<strong>de</strong>n, zullen Met een eenvoudige weigering, om het gevraag<strong>de</strong><br />
op <strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring besproken wor<strong>de</strong>n.<br />
mid<strong>de</strong>l te veikoopen, helpt men niemand, met het<br />
W. B doodzwijgen in onze prijslijsten al evenmin. Niet<br />
De apothekers en <strong>de</strong> kwakzalversmid<strong>de</strong>len.<br />
radicaal en allerminst principieel in <strong>de</strong> oogen van<br />
vele le<strong>de</strong>n <strong>de</strong>r Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong><br />
Uit ons vorig Maandblad hebben onze lezers is wellicht het volgen<strong>de</strong> voorstel. Laat <strong>de</strong> Vereenikunnen<br />
zien dat wij — spreken<strong>de</strong> als redacteur, ging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong> eens <strong>de</strong>zen weg inslaan<br />
niet namens <strong>de</strong> Vereeniging — in da bestaan<strong>de</strong> en voor ie<strong>de</strong>r, die het vraagt, papieren beschikbaar<br />
omstandighe<strong>de</strong>n (het opnemen van <strong>de</strong> namen van stellen, waarop staat: „De Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong><br />
beken<strong>de</strong> kwakzalversmid<strong>de</strong>len in <strong>de</strong> prijslijsten van j <strong>Kwakzalverij</strong> rekent (volgt <strong>de</strong> naam van het mid<strong>de</strong><br />
apothekers) in dit opnemen en in <strong>de</strong> daarvoor <strong>de</strong>l) tot <strong>de</strong> kwakzalversmid<strong>de</strong>len, omdat het mid<strong>de</strong>l,<br />
aangewezen gron<strong>de</strong>n, re<strong>de</strong>n von<strong>de</strong>n om <strong>de</strong> vraag dat volgens on<strong>de</strong>rzoek van bestaat uit<br />
te stellen : zou<strong>de</strong>n wij niet moe<strong>de</strong>loos wor<strong>de</strong>n ?<br />
niet helpen kan <strong>tegen</strong> Door<br />
het te gebruiken en niet tijdig een geneesheer te<br />
raadplegen, stelt men zich bloot aan groot gevaar,"<br />
PROP . P. VAN DER WIELEN, Hoofdredacteur van<br />
het Pharmaceutisch Weekblad, tevens ijverig en<br />
onverdacht bestrij<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> kwakzalverij, die als<br />
«Je* ) lots, wat in onze nrtïkelen in bet Maandblad ook steeds<br />
zijn meening te kennen had gegeven dat het door op <strong>de</strong>n voorgrond wordt gesteld. (Red. Mbl. )
aö* In <strong>de</strong>n Torrn van <strong>de</strong> beken<strong>de</strong> reclamestrookjes van<br />
<strong>de</strong>n Postgirodienst, geplakt op het kwakzalversmid<strong>de</strong>l,<br />
bereikt men <strong>de</strong> koopers. Zij. hebben <strong>de</strong><br />
meeste behoefte aan voorlichting. Ik stel' me voor,<br />
dat er niet alleen apothekers, maar ook drogisten<br />
e. a. zullen 1 zijn, die hier hunne me<strong>de</strong>werking Tillen<br />
verleenen. *) Reclame tégen reclame. Wat in<br />
onze Kringen geschiedt, dringt niét door tot <strong>de</strong><br />
slachtoffers. Men behan<strong>de</strong>le <strong>de</strong> menschen niet als<br />
onmondigen.<br />
"Wie een huismid<strong>de</strong>ltje wil gebruiken, doe dit, al<br />
schuilt er b.v. gevaar in, om bij een beetje keelpijn,<br />
dat straks het begin blijkt van een diphtherieaanval,<br />
met een eigengemaakte oplossing van Ghloras<br />
kali eus te spoelen. Het kan tot gevaarlijke complicaties<br />
aanleiding geven, wanneer men zelf een<br />
geïnfecteerd wondje verbindt. Het kan allerbe<strong>de</strong>nkelijkst<br />
zijn, wanneer men een kwakzalversmid<strong>de</strong>l<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van verschillen<strong>de</strong>n aard<br />
i<br />
Be kwakzalver Eilers.<br />
Hij maakt ons Noor<strong>de</strong>rkwartier weer onveilig,<strong>de</strong>ze<br />
aartskwakzalver ! Nadat bij, dank zij het<br />
energieke optre<strong>de</strong>n <strong>de</strong>r le<strong>de</strong>n van het O. Ml. :<br />
Mrs. STEENLACK, VAN * HEIJNSBERGKN, CNOPIUS,<br />
HANEGRAAFE — geruimeu tijd uit onzen gezichtskring<br />
verdwenen was, duikt hij thans weer<br />
op en annonceert in <strong>de</strong> hem willige bla<strong>de</strong>n dat hij<br />
o.m. te spreken is in hotel „<strong>de</strong> Oranjezaal te Enkhuizen.<br />
Hij is thans niet alleen meer „med. specialist<br />
voor tuberculosebestrijding", doch heeft z'n<br />
affaire uitgebreid en doet uit zijn „Chemische<br />
fabriek" te Oegstgeest verkoopen „gerenommeer<strong>de</strong><br />
hoestdranken", het „non-plus-uïtra" mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong><br />
radicale genezing van tand- en kiespijn, <strong>de</strong> „beken<strong>de</strong>"<br />
zalf om aambeien snel en radicaal te genezen,<br />
koopt, om <strong>de</strong>ze of gene kwaal te beBtrfj<strong>de</strong>n. Met|en hçt „onverbeterlijke" mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> uitvallen van<br />
<strong>de</strong>ze algemeenhe<strong>de</strong>n bestrijdt men echter het ge<br />
bruik van huismid<strong>de</strong>ltjes, kwakzalversmid<strong>de</strong>len er<br />
on<strong>de</strong>r begrepen, niet. Bij het gekochte huismid<strong>de</strong>ltje<br />
wordt echter geen opsomming gegeven van<br />
allerlei kwalen waar<strong>tegen</strong> het kan wor<strong>de</strong>n toegepast.<br />
Bij kwakzalversmid<strong>de</strong>len wel. Hierin schuilt<br />
het gevaar van doze laatste, niet in hun samenstelling<br />
of prijs. De bestrijding richtte zich <strong>tegen</strong><br />
<strong>de</strong>ze onwaarachtige me<strong>de</strong><strong>de</strong>eling. Zij zijn het vergift,<br />
dat aan <strong>de</strong> koopers van kwakzalversmid<strong>de</strong>len,<br />
tegelijk met het dnbienze medicijn wordt toegediend.<br />
De Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong><br />
trachte op practische wijze, met het vergift, tege<br />
het haar!<br />
Onbegrijpelijk hoevelen er nog invliegen! Hoe<br />
dikwijls hebben wij in ons Maandblad reeds <strong>tegen</strong><br />
<strong>de</strong>zen onverbeterlijken bedrieger gewaarschuwd en<br />
dui<strong>de</strong>lijk gemaakt, dat we hier te doen hebben met<br />
een man, die nieman<strong>de</strong>s vertrouwen verdient! Nu<br />
hij met <strong>de</strong> hem eigene brutaliteit opnieuw in ons<br />
Noor<strong>de</strong>rkwartier slachtoffers tracht te maken, willen<br />
we het geheugen onzer ou<strong>de</strong>re lezers omtrent<br />
<strong>de</strong>zen kwakzalver nog eens opfrisschen én voor <strong>de</strong><br />
nieuwe lezers hem in het juiste licht stellen. In<br />
onzen strijd <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> kwakzalverij geldt immers<br />
het: frappez, frappez toujours! in <strong>de</strong> hoop, dat het<br />
Nadat hij eenige malen wegens het onbevoegd<br />
uitoefenen <strong>de</strong>r geneeskunst was veroor<strong>de</strong>eld, kreeg<br />
inj irutp van "<strong>de</strong>n ^plattelands geneesheer OLIVIER<br />
VERHAAR, <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong>, die ook <strong>de</strong>n kwakzalver Bus-<br />
TERVELD bijstand verleen<strong>de</strong>.<br />
Toen hield hij Zltdagcn door het geheele land<br />
en maakte <strong>de</strong> menschen wijs, dat zij door zijn<br />
praeparaten te koopen zich zelf „zware kosten"<br />
zou<strong>de</strong>n besparen, want <strong>de</strong> sanatoria, waarheen <strong>de</strong><br />
medici <strong>de</strong> tubetculose-patiënten stuur<strong>de</strong>n, kosten<br />
véél geld!<br />
Ein<strong>de</strong>lijk werd aan zijn optre<strong>de</strong>n paal en perk<br />
gesteld door bovengenoem<strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het O. M.<br />
en op 11 Febr. 191b wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> vonnissen, die hem<br />
het verblijf-hier te lan<strong>de</strong> moeielijk maakten, door<br />
<strong>de</strong>n Hoogen Raad bekrachtigd. Eilers nam <strong>de</strong> vlucht<br />
naar Duitschland, doch keer<strong>de</strong> na eenige jaren terug<br />
en begon zijn bedriegerijen hier te lan<strong>de</strong> opnieuw.<br />
Hij stichtte o.m. <strong>de</strong> or<strong>de</strong> van <strong>de</strong>n „Gou<strong>de</strong>n Leeuw"<br />
waarme<strong>de</strong> hij zich zelf sier<strong>de</strong>, verkondig<strong>de</strong> dat hij<br />
door God geroepen was <strong>de</strong> menschen van <strong>de</strong> tuberculose<br />
te genezen, waarvoor <strong>de</strong> doctoren geen raad<br />
wisten en <strong>de</strong>ed allerlei gekke dingen, die wel eens<br />
<strong>de</strong> gedachten <strong>de</strong><strong>de</strong>n opkomen, of 't hem werkehjk<br />
niet in z'n bol was geslagen.<br />
Hij hielp thans een nieuw blad oprichten „Voor<br />
recht en Vrijheid" en stichtte tevens „<strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandsche<br />
Oranje vlag" waarin hij allerlei nonsens<br />
verkocht en zijn praeparaten met veel „hokuspokus"<br />
aan <strong>de</strong>n man trachtte te brengen. Een <strong>de</strong>r<br />
laatste troeikaarten, die wij hem zagen uitspelen,<br />
was <strong>de</strong> oprichting van wéér een nieuw orgaan dat<br />
lijk het <strong>tegen</strong>gift te geven. Een me<strong>de</strong><strong>de</strong>eling, zelfs<br />
I iets ten goe<strong>de</strong> zal uitwerken.<br />
gewijd was aan <strong>de</strong> belangen van <strong>de</strong> niet-wettelijk<br />
een herhaal<strong>de</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>eling in het Maandblad <strong>tegen</strong><br />
Nu <strong>de</strong> winter na<strong>de</strong>rt, zal hij wel weer als van toegelaten beoefenaren <strong>de</strong>r geneeskun<strong>de</strong> en waarin<br />
<strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong>, een pharmaceutisch of geneeskun<br />
I ouds op <strong>de</strong> vlakte verschijnen gekleed in een keu sterk reclame werd gemaakt voor .„BIoe4zal£\ die<br />
dig tijdschrift bereikt <strong>de</strong> gebruikers niet. Collega<br />
rige pelsjas, 'n gou<strong>de</strong>n lorgnet op <strong>de</strong> neus en slop- heette aambeien te genezen. Deze zalf was een<br />
VAN GELDER twnfelt er aan, of er veel steun van , , , ,, ., , ..,,,.- . vetachtige stof v.n.l. boter met een of an<strong>de</strong>r kleur-<br />
apothekers in <strong>de</strong>ze te verwachten is. Tk ben van ! kousen om <strong>de</strong> voeten ; <strong>de</strong>s zomers ped<strong>de</strong>lt hn t liefst»<br />
per fiets in een licht pakje rond,<br />
stofje vermengd, die later in schimmel overging.<br />
een an<strong>de</strong>re meening. Ik zou hem graag willen<br />
Wie is Eilers?<br />
Eilars heeft thans weer 'n aantal geld-veroor<br />
bewijzen, dat hij ongelijk heeft. Ik wil ook zelf<br />
We zullen 't U zeggen ! Omstreeks 'n 2ü-tal <strong>de</strong>elingen <strong>tegen</strong> • zieh hooren uitspreken, subsidiair<br />
graag ongelijk bekennen, wanneer dit practisch<br />
jaren gele<strong>de</strong>n was hij melkboer en han<strong>de</strong>laar in 'n geruimen tijd hechtenisstraf. Betaalt hij <strong>de</strong>zè~<br />
blijkt. Wanneer lezers van dit Weekblad mij door<br />
lampeglazen; <strong>de</strong> zaken gingen echter in Lei<strong>de</strong>n en boeten, dan zal hij, daar zijn wij zéker van, zijn<br />
het zen<strong>de</strong>n van een visitekaartje of een briefkaart<br />
met hun naam er op, zou<strong>de</strong>n willen verklaren, dat<br />
later in Sassenheim slecht en toen hij gefailleerd bedriegers-werk blijven voortzetten. Kan of wil hij<br />
zij bereid zijn, om aan elk door hen verkocht mid<br />
was, begon hij zich aan <strong>de</strong> lij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> menschheid te <strong>de</strong> boeten niet betalen en <strong>de</strong> straffen subsidiair<br />
<strong>de</strong>l, waarvoor <strong>de</strong> Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> Kwakzal<br />
wij<strong>de</strong>n, eerst te Lei<strong>de</strong>n m een woning aan <strong>de</strong> niet on<strong>de</strong>rgaan, dan zullen wij hem gelukkig weer<br />
verij een waarschuwend briefje verstrekt, dit briefje Rozenlaan, later op <strong>de</strong>n Leidschen. Straatweg. Hij 'n poosje gaan missen. Intüsschen, zóóver is 't<br />
te hechten, dan zou uit het aantal <strong>de</strong>r ingekomen begon zijn kwakzalversloopbaan, met het publiek schijnbaar nog niet, want, gelijk gezegd, hij poogt<br />
kaartjes en briefkaarten zijn af te lei<strong>de</strong>n, of het wijs te maken, dat hij zelf van tuberculose genezen in ons Noor<strong>de</strong>rkwartier weer slachtotfers te maken.<br />
<strong>de</strong> moeite zou loonen, een voorstel in mijn geest was door een Amerikaanschen docter die hem het Noord-Hollan<strong>de</strong>rs! weest voor <strong>de</strong>n zóó veelsten maal<br />
aan <strong>de</strong> Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong> te doen recept had gegeven. Besliste genezing van tuber- gewaarschuwd ! Houdt Uw geld in <strong>de</strong>n zak en laat<br />
en te traohten, <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len te vin<strong>de</strong>n, om <strong>de</strong> uit culose garan<strong>de</strong>er<strong>de</strong> hij<br />
voering mogelijk te maken.<br />
Hilversum, 4 Sept. 1920.<br />
P. VAN DER WIELEN.<br />
Niet min<strong>de</strong>r gaarne dan <strong>de</strong>n Hooggeachten Professor,<br />
zou<strong>de</strong>n wij ongelijk bekennen, wanneer het<br />
blijkt, dat wij <strong>de</strong> zaak door een te duisteren bfil<br />
bekeken hebben«<br />
J nadat <strong>de</strong> patiënten zijn Eilers voor wat hij is 1<br />
capsules 4 à 5 maal per dag had<strong>de</strong>n geslikt. En C. NANNES GORTER.<br />
wat behels<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze capsules ? Teer en petroleum Alkmaar, 20-9--20<br />
met 'n geringe hoeveelheid phenol of cresol, of 'n<br />
aftreksel van krui<strong>de</strong>n vermengd met alcohol, öf 'n<br />
Maatschappij „Senka."<br />
aftreksel van planten vermengd met looizuur. Met Een nieuw mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> tuberculose.<br />
een onvergelijkelijke brutaliteit adverteer<strong>de</strong> hij in Toen wij, on<strong>de</strong>r bo venstaan<strong>de</strong>n titel, in het<br />
<strong>de</strong> bla<strong>de</strong>n, dat „over <strong>de</strong> geheele wereld alleen bij Maandblad van Augustus j.l., een Bekendmaking<br />
Het verheugt ons dat het tot het indienen van hem het universeele mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> tuberculose" te uit <strong>de</strong> Staatscourant overnamen betreffen<strong>de</strong> het<br />
het bedoel<strong>de</strong> voorstel is gekomen. Moge daarin verkrijgen was. De meest misselijke en ergerlijke aangaan van een vennootschap on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> firmazooveel<br />
goeds liggen, dat <strong>de</strong> Vereeniging aanleiding ! reclame voor zijn nietswaardige praeparaten maakte naam Maatschappij Senka, ten doel hebben<strong>de</strong><br />
zal vin<strong>de</strong>n om op <strong>de</strong> aangewezen weg voort te hij ter gelegenheid van <strong>de</strong> geboorte van Prinses „het berei<strong>de</strong>n en verkoopen van een geneesmidgaan,<br />
in <strong>de</strong> overtuiging dat daardoor het doel, dat Juliana toen hij zijn „anti-tering-capsules" genaamd <strong>de</strong>l voor tuberculose", heeft ons geheugen ons<br />
zij zich voor oogen blijft hou<strong>de</strong>n, nog beter dan „Prinses Juliana" in <strong>de</strong>n han<strong>de</strong>l bracht en <strong>de</strong>ze parten gespeeld. In die bekendmaking werd als<br />
tot nu toe kan wor<strong>de</strong>n bereikt.<br />
capsules in <strong>de</strong> door hem gestichte krant „De esn <strong>de</strong>r vennooten genoemd 'M. SMIT en nu was<br />
Het zou zeker een bijdrage leveren tot een ge Wereld waag" voor het goedgeloovige en domme het ons ontgaan, dat een zekere SMIT reeds<br />
<strong>de</strong>nkwaardige herinnering aan het veertigjarig be publiek ophemel<strong>de</strong>, in die dagen samenwerkend met veel vroeger genoemd was als helper van EILERS.<br />
staan onzer Vereeniging.<br />
een zekeren SMIT te Broek op Langendijk, een Eerst het artikel over <strong>de</strong>zen, door het Bestuurs<br />
*) In<strong>de</strong>rdaad wordt in De Drogist, het orgaan van <strong>de</strong>n handlanger van hem, die hem vooral bij.geloovige lid onzer Vereeniging NANNES GORTER voor dit<br />
•Ne<strong>de</strong>rlàndschen Drogisten bond, in dien geest geschreven.<br />
(Red. Mbi.) lie<strong>de</strong>n als „<strong>de</strong> man, die 't wist", introduceer<strong>de</strong>. Maandblad ingezon<strong>de</strong>n, bracht ons op het <strong>de</strong>nk-
eeld dat hier een vroegere compagnon in een'<br />
concurrent was veran<strong>de</strong>rd. Zoodat een tfpoedfy<br />
on<strong>de</strong>rzoek-van <strong>de</strong>ze* zaak, behalve om <strong>de</strong> zaak<br />
zelve, ook om an<strong>de</strong>re re<strong>de</strong>nen, ons belangrijk<br />
toescheen. In het begin von<strong>de</strong>n wij hierin een<br />
hin<strong>de</strong>rpaal doordat wij geen advertenties von<strong>de</strong>n,<br />
waarin werd gemeld waar het product van<br />
Senka te krijgen was, totdat wij ein<strong>de</strong>lijk in<br />
een achterstraat toevallig in het bezit van het<br />
mid<strong>de</strong>l en van bijbehooren<strong>de</strong> brochure kwamen.<br />
De titel van <strong>de</strong> brochure luid<strong>de</strong> :<br />
Zelfbehan<strong>de</strong>lvng van Tuberculose door M. Smit.<br />
Het begin daarvan geeft al voldoen<strong>de</strong> aan,<br />
^waarom^het te doen is ; het luidt aldus :<br />
,,Laat nooit <strong>de</strong> tijd, die henensnelt,<br />
Voorbijgaan zon<strong>de</strong>r nut ;<br />
Opdat niet eens te laat berouw,<br />
U vindt in diepen put.<br />
Een dag, die nutt'loos gaat voorbij,<br />
Is juist een dag van schâ:<br />
Omdat <strong>de</strong> tijd niet we<strong>de</strong>rkeert,<br />
Volg dan <strong>de</strong>ez' raad weldra :<br />
En wacht niet op wat buurman doet,<br />
Maar pak het tijdstip aan,<br />
Waarop het HEDEN steeds U roept,<br />
En blijf niet werk'loos staan.<br />
Aangemoedigd door het feit, dat reeds velen<br />
door het gebruik van het T. B. C.-geneesmid<strong>de</strong>l<br />
van <strong>de</strong> tuberculose radicaal genezen zijn, en<br />
tevens geroepen door <strong>de</strong> werkelijkheid, dat <strong>de</strong><br />
behoefte aan een geneesmid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> <strong>de</strong>ze ziekte,<br />
dat on<strong>de</strong>r ie<strong>de</strong>rs bereik kan wor<strong>de</strong>n gebracht,<br />
mee <strong>de</strong>n dag groot er wordt r — heeft het besluit<br />
doen rijpen dit geneesmid<strong>de</strong>l in <strong>de</strong>n han<strong>de</strong>l te<br />
brengen. Er is bij het opstellen <strong>de</strong>r „Wenken<br />
voor Tuberculeuzen", welke in <strong>de</strong>ze brochure<br />
zijn afgedrukt, zooveel mogelijk gestreefd naar<br />
<strong>de</strong> mogelijkheid om eiken patient <strong>de</strong> gelegenheid<br />
te geven zich zelve to behan<strong>de</strong>len."<br />
Zelfbehan<strong>de</strong>ling,. en men begrijpt waarmee.<br />
Over <strong>de</strong> geneesheeren en hunne metho<strong>de</strong>s, over<br />
<strong>de</strong> he<strong>de</strong>ndaagsche vrij algemeen populair gemaakte<br />
behan<strong>de</strong>lingswijzen wordt ongunstig geoor<strong>de</strong>eld<br />
en daarom wor<strong>de</strong>n „Wenken voor Tuberculeuzen"<br />
verstrekt, waarvan verklaard wordt<br />
dat hoe spoediger men er bij is om een grondige<br />
behan<strong>de</strong>ling met het T. B. C. geneesmid<strong>de</strong>l toe<br />
te passen, hoe eer<strong>de</strong>r <strong>de</strong> patient radicaal genezen<br />
kan zijn.<br />
De brochure — voorzien van <strong>de</strong> gebruikelijke<br />
-attesten — draagt <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rteekening M. SMIT<br />
GrZN., Broek op Lang endijk ; <strong>de</strong> plaats waar <strong>de</strong><br />
vroegere helper van EILERS woon<strong>de</strong>.<br />
Het on<strong>de</strong>rzoek van <strong>de</strong> flacon vloeistof lever<strong>de</strong><br />
ook nog iets opmerkelijks op. Aan <strong>de</strong> eene zij<strong>de</strong><br />
van <strong>de</strong> etiquette stond : „T. B. C, Geneesmid<strong>de</strong>l<br />
„M. Smit, Prijs / 3; 75", an<strong>de</strong>rs niets en aan<br />
een an<strong>de</strong>re zij<strong>de</strong> : „Proefon<strong>de</strong>rvin<strong>de</strong>lijk, onscha<strong>de</strong>lijk,<br />
afdoend geneesmid<strong>de</strong>l, Fabr. Mij. „Senka"<br />
„Broek op Langendijk (zie brochure). Het gaf<br />
zoo <strong>de</strong>n indruk dat het een oud fleschje was»<br />
uit <strong>de</strong> vroegere zaak van Smit afkomstig.<br />
Ofschoon <strong>de</strong> inhoud en strekking van <strong>de</strong> brochure<br />
o. i. al ruim voldoen<strong>de</strong> waTen om met kracht<br />
<strong>tegen</strong> <strong>de</strong> gevaarlijke on<strong>de</strong>rneming van „Senka"<br />
te waarschuwen, von<strong>de</strong>n wij. bet niet overdadig<br />
bet aangeprezen mid<strong>de</strong>l na<strong>de</strong>r te on<strong>de</strong>rzoeken.<br />
Het voornaamste mid<strong>de</strong>l van Eilers bestaat<br />
in hoofdzaak uit petroleum en teer ; wat zou het<br />
on<strong>de</strong>rzoek van Senka's mid<strong>de</strong>l ons leeren ?<br />
De heeren N. K-BULE^ANS, apotheker en VAN<br />
MUNSTER,Stu<strong>de</strong>ntin <strong>de</strong> pharmacie te Amsterdam<br />
von<strong>de</strong>n daarin :<br />
ongeveer 2 <strong>de</strong>elen petroleum,"<br />
1 <strong>de</strong>el traan<br />
en een niet groot e hoeveelheid houtteer.<br />
Behoeven wij er iets bij te voegen ?<br />
Alleen dit (wat trouwens ook in an<strong>de</strong>re woor<strong>de</strong>n<br />
door Eilers wordt beweerd) dat aan <strong>de</strong> teringlij<strong>de</strong>rs<br />
met hunne zeer gevoelige ma jen in <strong>de</strong><br />
brochure met vette letters wordt verzekerd :<br />
„N.B. — Proefon<strong>de</strong>rvin<strong>de</strong>lijk is afdoen<strong>de</strong> herwezen,<br />
dat het T. B. C.-geneesmid<strong>de</strong>l geheel<br />
„onscha<strong>de</strong>lijk is voor <strong>de</strong> nieren, het hart, <strong>de</strong><br />
„maag, <strong>de</strong> ingewan<strong>de</strong>n, op welk orgaan ook van<br />
„het menschelijk lichaam."<br />
Ons- dunkt dat wij ver<strong>de</strong>r kunnen zwijgen.<br />
Elkeen mozt, na het geschr-evene, inzien, dat hier<br />
een kwakzahersmid<strong>de</strong>l met kwakzalvershugens in<br />
<strong>de</strong>n han<strong>de</strong>l wordt gebracht, waarbij het in geen<br />
enkel opzicht te doen is om het belang van <strong>de</strong>n<br />
zieke. Het slot van <strong>de</strong> brochure geeft dit vrij<br />
dui<strong>de</strong>lijk aan. Het luidt :<br />
„Men zij echter voorzichtig, om, wanneer <strong>de</strong><br />
dokter zegt niets meer te hoor en en <strong>de</strong> longen<br />
genezen verklaart, te <strong>de</strong>nken dat daarme<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
genezing <strong>de</strong>s lichaams haar beslag heeft. Men<br />
hou<strong>de</strong> ook dan nog eenigen tijd met <strong>de</strong> medicijn<br />
vol, omdat <strong>de</strong> erganen genezen kunnen zijn,<br />
terwijl 't bloed nog niet' geheel vrij is van bacillen<br />
; dit herstelt zich langzamerhand. Men<br />
neme zich ook nog voortdurend in acht omdat<br />
het verkrijgen van normaai weerstandsvermogen<br />
tijet vor<strong>de</strong>rt ; verspeelt men dit dan bestaat er<br />
groot gevaar dat <strong>de</strong> patient weer instort en<br />
dat is moeilijker te genezen dan <strong>de</strong> eerste keer.<br />
— Mocht zich ooit zulk een herhaling bij <strong>de</strong>ze<br />
of gene onverhoopt voordoen, dan aarzel e men<br />
niet om weer opniouw te beginnen met het gebruik<br />
van het T. B. C.-geneesmid<strong>de</strong>l en het in<br />
acht nemen van <strong>de</strong>ze „Wenken," waaruit door<br />
ie<strong>de</strong>reen gemakkelijk een vaste leefwijze is samen<br />
te stellen."<br />
Wij zeggen daaren<strong>tegen</strong> : begin nooit met het<br />
mid<strong>de</strong>l wanneer gij niet alle kans op beterschap<br />
wilt ontloop en !<br />
Haarlemmerolie.<br />
Dit is een van <strong>de</strong> weinige oorspronkelijk Ne<strong>de</strong>rlandsche<br />
geheimmid<strong>de</strong>len en dagteekent reeds<br />
van het jaar 1698. Het heet voor allerlei zoowel<br />
uit- als inwendige kwalen genezing aan te brengen.<br />
„Dit medicament" '— zoo leest men o.a. in<br />
<strong>de</strong> gebruiksaanwijzing -— „is een won<strong>de</strong>r voor<br />
<strong>de</strong> goedwïlligen en <strong>de</strong> gena<strong>de</strong> <strong>de</strong>s Allerhoogsten<br />
heeft zich daarin won<strong>de</strong>rbaarlijk geopenbaard."<br />
In werkelijkheid is <strong>de</strong> bedoel<strong>de</strong> olie <strong>de</strong> stof, die<br />
in <strong>de</strong> apotheken on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>n latijnschen naam<br />
balsamum sulfuris terebinthdnatum voorkomt en<br />
bestaat uit* lijnolie en terpentijnolie waarin zwavel<br />
is opgelost. De geneeskundigen zijn overtuigd<br />
van <strong>de</strong> weinig goe<strong>de</strong> uitwerking van het praeparaat<br />
en schrijven het hoogst zel<strong>de</strong>n, en dan<br />
altijd in geringe hoeveelhe<strong>de</strong>n voor. Men wachte<br />
zich het in eenigszins groote hoeveelheid te<br />
nemen ; <strong>de</strong> scha<strong>de</strong>lijke gevolgen van het gebruik<br />
zijn reeds meermalen met volkomen zekerheid<br />
aangetoond.<br />
UIT DE PERS.<br />
Nog iets over kwakzalverij.<br />
Hét Bott. Nieuwsblad, dat reeds zoo dikwijls getoond<br />
heeft in <strong>de</strong> bestrijding van <strong>de</strong> kwakzalverij<br />
aan onze zij<strong>de</strong> te staan, bevat on<strong>de</strong>r bovenstaan<strong>de</strong>n<br />
titel het volgend behartenswaardig opstel :<br />
„ De zieke behoort behan<strong>de</strong>ld te wor<strong>de</strong>n door een<br />
<strong>de</strong>skundige, d. w. z. iemand die in staat is, <strong>de</strong><br />
ziekelijke afwijkingen te beoor<strong>de</strong>elen. Toch wijken<br />
sommigen van <strong>de</strong>zen regel af en meenen beter te<br />
doen zich on<strong>de</strong>r behan<strong>de</strong>ling te stellen van een of<br />
an<strong>de</strong>ren niet door <strong>de</strong> wet bevoeg<strong>de</strong>. Het staat natuurlijk<br />
ie<strong>de</strong>re(n) zieke vrij hulp te zoeken, waar<br />
hij of zij meent, die het beste te kunnen krijgen<br />
en het is eenigszins te begrijpen, dat iemand met<br />
een ongenees'lijk lij<strong>de</strong>n ten ein<strong>de</strong> raad zich begeeft<br />
op Weg naar <strong>de</strong>n kwakzalver, vaak nog daartoe<br />
aangespoord door <strong>de</strong>ze(n) of gene(n) vriendin of<br />
vriend of goe<strong>de</strong> kennis die weet me<strong>de</strong> te <strong>de</strong>elen,<br />
dat mej. A. of mijnheer B. ook net zoo iets hàd<br />
en er zoo won<strong>de</strong>rbaarlijk goed is afgekomen.<br />
Heusch, niet alleen on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Drentsche boertjes<br />
treffen we <strong>de</strong>zulken aan, doch wij vin<strong>de</strong>n zelfs tal<br />
van mannen en vrouwen van beschaving en ontwikkeling<br />
bij <strong>de</strong>n kwakzalver hun heil zoeken, meer<br />
zelfs, dan wij maar eenigszins bij bena<strong>de</strong>ring kunnen<br />
vaststellen, want <strong>de</strong>ze laatste categorie van<br />
menschen raadpleegt liefst <strong>de</strong>n kwakzalver in het<br />
geheim, daar men bang is voor zijn reputatie en<br />
bovendien niet wenscht uitgelachen te wor<strong>de</strong>n. Afgezien<br />
van het feit, dat zij door krui<strong>de</strong>n en dranken<br />
soms hun maag be<strong>de</strong>rven en dus hun laatste levensdagen<br />
nog moeilijker gemaakt wor<strong>de</strong>n, terwijl <strong>de</strong>ze<br />
ongelukkigen bovendien nog nutteloos veel geld<br />
uitgeven, is er doorgaans niet veel kwaad bij, daar<br />
zij bij <strong>de</strong>n huidigen stand onzer wetenschap en ons<br />
he<strong>de</strong>ndaagsch „kunnen" helaas ten doo<strong>de</strong> zijn opgeschreven.<br />
An<strong>de</strong>rs staat het met die categorie van patiënten,<br />
die zon<strong>de</strong>r eerst een medicus te raadplegen naar<br />
<strong>de</strong>n kwakzalver stappen met één of an<strong>de</strong>re klacht.<br />
Zij krijgen ook een drankje of krui<strong>de</strong>n of iets <strong>de</strong>rgelijks<br />
en niet zel<strong>de</strong>n verbeel<strong>de</strong>n zij zich zelfs, dat<br />
't veel beter gaat, mogelijk nog on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>n suggestieven<br />
invloed staan<strong>de</strong> en zij zijn in die eerste<br />
dagen vaak dan <strong>de</strong> verbrei<strong>de</strong>rs(sters) van <strong>de</strong>n roem<br />
van hun helper of helpster. Van langen duur is<br />
die beterschap niet, doch zij zullen nog eens een<br />
fleschje probeeren, nog eens een pakje krui<strong>de</strong>n,<br />
daar 't eerste zoo bijzon<strong>de</strong>r goed geholpen heeft.<br />
Zoo gaat <strong>de</strong> tijd voorbij en <strong>de</strong> ziekte wijkt niet^<br />
Ein<strong>de</strong>lijk komt <strong>de</strong> medicus ten tooneele en daar<br />
staat <strong>de</strong> lij<strong>de</strong>r(es) voor ons met een niet meer te<br />
opereeren maagkanker om slechts een greep te doen<br />
uit <strong>de</strong> vele voorbeel<strong>de</strong>n en Wanneer wij dit uitspreken<br />
of voor ons zelf óf <strong>tegen</strong> een nabij staand<br />
familielid, dan vellen wij meteen 't doodvonnis, tegelijk<br />
<strong>de</strong>n kwakzalver vervloekend, want was <strong>de</strong>ze<br />
man of vrouw eer<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>r onze han<strong>de</strong>n gekomen<br />
dan had hij of zij nog een goe<strong>de</strong> kans gehad in<br />
leven te blijven, terwijl <strong>de</strong>ze thans geheel en ai<br />
verkeken is.<br />
Zoo zijn er helaas zoo velen, die voor hun costuum<br />
<strong>de</strong> beste naaister, <strong>de</strong>n besten kleermaker willen<br />
hebben, doch voor hun gezondheid, hun lichaam,<br />
niet vragen naar een vakman, een <strong>de</strong>skundige. Nu<br />
zult ge onwillekeurig met <strong>de</strong> vraag tot mij komen :<br />
„Vanwaar die roem van <strong>de</strong>n kwakzalver V Waarom<br />
blijft <strong>de</strong> kwakzalverij bestaan ? Ik was zoo<br />
even reeds in <strong>de</strong> gelegenheid <strong>de</strong>n onverdien<strong>de</strong>n lof,<br />
die <strong>de</strong>n kwakzalver vaak wordt toegezwaaid 1 , te
vermel<strong>de</strong>n. Echter noch meer komt hem toe. Veron<strong>de</strong>rstel,<br />
ge gevoelt u niet prettig en ge gaat naar<br />
<strong>de</strong>n kwakzalver. Ge ontvangt uw meestal enorm<br />
dnur betaal<strong>de</strong> medicamenten en ge knapt weer op<br />
en zijt geneigd het over <strong>de</strong> daken uit te schreeuwen<br />
want een kwakzalver heeft u genezen. Ge<br />
vertelt het aan ie<strong>de</strong>r, die het maar hooren wil en<br />
uw kennissen zijn wel zoo vrien<strong>de</strong>lijk voor u het<br />
nieuwtje weer ver<strong>de</strong>r te brengen. Nu moet men in<br />
<strong>de</strong> geneeskun<strong>de</strong> altijd zeer voorzichtig zijn met het<br />
trekken van conclusies. Om u dit dui<strong>de</strong>lijk te maken<br />
diene het volgen<strong>de</strong> : Een nieuw geneesmid<strong>de</strong>l<br />
wordt toegepast. Een ziekte verloopt vaak met verergeringen<br />
en verbeteringen en ge wendt uw<br />
nieuw mid<strong>de</strong>l aan. We zijn aan het begin van een<br />
perio<strong>de</strong>, waarin een verbetering aanstaan<strong>de</strong> is en<br />
ge staat vol verbazing stil, evenals <strong>de</strong> omgeving,<br />
van <strong>de</strong> won<strong>de</strong>rdadige werking van dit geneesmid<strong>de</strong>l.<br />
Een Yolgen<strong>de</strong>n keer past gij of een an<strong>de</strong>r hetzelf<strong>de</strong><br />
mid<strong>de</strong>l weer toe, toevallig op een tijdstip,<br />
dat een perio<strong>de</strong> van verergering haar intre<strong>de</strong> zal<br />
doen en ge zijt, zoo als vanzelf spreekt, weinig<br />
content over uw geneesmid<strong>de</strong>l en ge zegt : het<br />
mid<strong>de</strong>l helpt absoluut niet, in<strong>tegen</strong><strong>de</strong>el, <strong>de</strong> ziekte<br />
wordt er nog erger van. Zoo zult ge inzien, dat<br />
een geneesmid<strong>de</strong>l, wil het recht van bestaan hebben,<br />
eerst in tal van erevallen getoetst moet wor<strong>de</strong>n.<br />
Het spreekt vanzelf, dat onze patiënt(e) van zoo<br />
even, wannneer zij of geen baat gevon<strong>de</strong>n heeft,<br />
niets zegt <strong>tegen</strong> zijn (haar) omgeving en we zoodoen<strong>de</strong><br />
in <strong>de</strong> meeste gevallen alleen <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> zij<strong>de</strong><br />
van <strong>de</strong> zaak vernemen, terwijl van <strong>de</strong>n medicus<br />
een goe<strong>de</strong>n afloop a.h.w. als vanzelf sprekend<br />
wordt geëischt. Nu heb ik allerminst re<strong>de</strong>n te vermoe<strong>de</strong>n,<br />
dat er on<strong>de</strong>r mijn geachte lezeressen en<br />
lezers van <strong>de</strong>ze »Medische Kroniek" zoodanigen<br />
zijn, die vertrouwen hebben in en zich overgeven<br />
aan een onbevoeg<strong>de</strong>. Dit was ook geenszins <strong>de</strong><br />
re<strong>de</strong>n van het schrijven van dit artikel. Het was<br />
slechts mijn bedoeling u aan te toonen, dat het<br />
<strong>de</strong> plicht van een ie<strong>de</strong>r is, uit lief<strong>de</strong> voor zijn<br />
naaste dit kwaad, d.i. <strong>de</strong> kwakzalverij, met hand<br />
en tand te bestrij<strong>de</strong>n, een strijd echter, die naar<br />
ik vrees, nog geruimen tijd zal duren zoolang het<br />
„mundus vult <strong>de</strong>cipi" d.i. „<strong>de</strong> wereld wil bedrogen<br />
wor<strong>de</strong>n", <strong>de</strong> leus is. MEDICUS."<br />
RECHTSZAKEN.<br />
Eilers.<br />
De beken<strong>de</strong> H. J. Eilers uit Oegstgeest, onlangs<br />
door het kantongerecht te Amsterdam veroor<strong>de</strong>eld<br />
tot twee maan<strong>de</strong>n hechtenis, was <strong>tegen</strong> dit vonnis<br />
in verzet gekomen en had zich <strong>de</strong>rhalve Woensdag<br />
29 Sept. opnieuw voor het hem ten laste geleg<strong>de</strong><br />
te verantwoor<strong>de</strong>n.<br />
Naar uit het procesverbaal bleek, was <strong>de</strong>n 9<strong>de</strong>n<br />
Juni j.l. geconstateerd, dat beklaag<strong>de</strong> in een hotel<br />
hier ter ste<strong>de</strong>, waar hij een kamer had gehuurd,<br />
verschillen<strong>de</strong>n personen geneeskundigen raad verstrekte.<br />
De menschen die op zijn spreekuur<br />
kwamen consulteeren, wer<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rzocht en kregen<br />
dan later geneesmid<strong>de</strong>len toegezon<strong>de</strong>n. De betaling<br />
geschied<strong>de</strong> volgens <strong>de</strong> financieele draagkracht <strong>de</strong>r<br />
patiënten.<br />
In antwoord op een vraag van <strong>de</strong>n waarnemen<strong>de</strong>n<br />
kantonrechter mr. E. Polak, verklaar<strong>de</strong> beklaag<strong>de</strong>,<br />
dat hij uitsluitend lij<strong>de</strong>rs aan tuberculose behan<strong>de</strong>l<strong>de</strong>.<br />
Wel is waar ston<strong>de</strong>n op zijn naamkaartje ook<br />
nog an<strong>de</strong>re kwalen, maar <strong>de</strong> enkele proeven dienaangaan<strong>de</strong><br />
genomen had<strong>de</strong>n niet <strong>de</strong> resultaten<br />
opgeleverd, die beklaag<strong>de</strong> er van verwachtte,<br />
weshalve hij die behan<strong>de</strong>lingen had laten varen.<br />
Kantonrechter: De capsules en an<strong>de</strong>re geneesmid<strong>de</strong>len<br />
die u verstrekt, bevatten teer, nietwaar?<br />
Beklaag<strong>de</strong>: „Ja, dat kan ik hier niet zeggen."<br />
Kantonrechter: Is dat^een geheim?<br />
Beklaag<strong>de</strong>: „Een geheim niet, ik heb er in mijn<br />
boek over geschreven."<br />
Kantonrechter: U weet, dat hier in Amsterdam<br />
bevoeg<strong>de</strong> geneeskundigen gevestigd zijn?<br />
Beklaag<strong>de</strong> knikt bevestigend, maar als <strong>de</strong> kantonrechter<br />
dan conclu<strong>de</strong>ert, dat hij dus niet in <strong>de</strong><br />
noodzakelijkheid verkeer<strong>de</strong> van geneeskundige hulp<br />
te verleenen, repliceert <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r, dat daar juist <strong>de</strong><br />
kneep zit en dat hij voor zich <strong>de</strong> overtuiging heeft,<br />
dat hij moet doorgaan. v<br />
Behalve <strong>de</strong> inspecteur^ van politie, die <strong>de</strong> overtreding<br />
constateer<strong>de</strong>, wer<strong>de</strong>n als getuigen gehoord,<br />
een 28-jarige juffrouw uit IJmui<strong>de</strong>n en een 45jarige<br />
vrouwelijke patiënt uit Durgerdam.<br />
Bei<strong>de</strong>n verklaar<strong>de</strong>n zij lij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> te zijn aan longtuberculose<br />
en bei<strong>de</strong>n hebben zij, naar zij zei<strong>de</strong>n,<br />
baat gevon<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>len hun door beklaag<strong>de</strong><br />
verstrekt, die ook nadat het procesverbaal<br />
in <strong>de</strong>ze zaak was opgemaakt met <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling<br />
doorging.<br />
In <strong>de</strong>n loop van het verhoor bleek nog, dat beklaag<strong>de</strong><br />
vroeger een roomboterfabriek had en achtereenvolgens<br />
te Lei<strong>de</strong>n en Sassenheim woonachtig<br />
was In die laatste plaats vestig<strong>de</strong> hij zich als<br />
zaakwaarnemer; nadat hij failliet was verklaard,<br />
begon hij als natuurkundige op te tre<strong>de</strong>n.<br />
Beklaag<strong>de</strong> motiveert dit door me<strong>de</strong> te <strong>de</strong>elen, dat<br />
hij zelf, twintig jaar oud^ in hooge mate aan tuberculose<br />
leed. Volgens verschillen<strong>de</strong> medici had hij<br />
nog slechts enkele maan<strong>de</strong>n te leven en toen was<br />
hij zelf gaan zoeken naar reen mid<strong>de</strong>l, hetwelk hem<br />
tenslotte door God werd gegeven.<br />
„Waarom <strong>de</strong>elt gij dan niet precies me<strong>de</strong> wat<br />
er in datï mid<strong>de</strong>l zit?',, informeer<strong>de</strong> <strong>de</strong> kantonrechter.<br />
Beklaag<strong>de</strong> beweer<strong>de</strong>, dat hij dit, wat <strong>de</strong> hoofdbestand<br />
<strong>de</strong>elen betreft, had gedaan en zei <strong>de</strong> voorts<br />
in 1907 zijn mid<strong>de</strong>l officieel aan <strong>de</strong> medische faculteit<br />
<strong>de</strong>r verschillen<strong>de</strong> hoojgescholen en aan tal van<br />
doktoren te hebben aangebo<strong>de</strong>n, waar<strong>tegen</strong> <strong>de</strong> kantonrechter<br />
<strong>de</strong> verklaring van dr. Vos, lei<strong>de</strong>r van<br />
het sanatorium te Hellendoorn, in 't geding bracht,<br />
dat door het mid<strong>de</strong>l van Eilers, niet één tuberculose-patient<br />
kon wor<strong>de</strong>n genezen.<br />
De ambtenaar van het O. M., mr. Speyart van<br />
Woer<strong>de</strong>n, wees er in zijn requisitoir op, dat geldboeten<br />
bij <strong>de</strong>zen beklaag<strong>de</strong> niets baten, vandaar,<br />
dat hij er in principe <strong>tegen</strong> is die op te ' leggen.<br />
Een hechtenis van twee maan<strong>de</strong>n acht het O. M.<br />
geenszins te hoog, gezien ook het feit, dat bekl<br />
na <strong>de</strong> bekeuring nog herhaal<strong>de</strong>lijk zich aan <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />
overtreding heeft schuldig gemaakt. In een schrijven<br />
tot <strong>de</strong>n kantonrechter en het O. M. gericht,<br />
had hij trouwens verzocht zijn zaak zoo vroeg mogelijk<br />
in behan<strong>de</strong>ling te willen nemen, daar hij<br />
he<strong>de</strong>n el<strong>de</strong>rs „praktijk moest uitoefenen" en <strong>de</strong><br />
menschen dan zoo lang zou<strong>de</strong>n moeten wachten.<br />
Op grond van een en an<strong>de</strong>r eischte het O. M.<br />
dan ook bevestiging van ^het bij verstek gewezen<br />
vonnis.<br />
Beklaag<strong>de</strong> meen<strong>de</strong> in dit verband te moeten opmerken,<br />
dat het hier niet geldt een onbevoegd uitoefenen<br />
van <strong>de</strong> geneeskun<strong>de</strong>, doch het nemen van<br />
proeven op groote schaal.<br />
Bovendien meen<strong>de</strong> hij, dat het geheele vonnis<br />
|4ndrüischt <strong>tegen</strong> onze wet, die immers niet an<strong>de</strong>rs,<br />
is dan een <strong>de</strong>finitie van <strong>de</strong> tien gebo<strong>de</strong>n.<br />
Als ik iemand leed doe, heeft men het recht miji<br />
te straffen, maar hoe men dit kan doen terwijl ik<br />
zoovelen het leven heb gered, is mij een raadsel.<br />
De uitspraak in <strong>de</strong>ze zaak zal Woensdag 13.<br />
October as. plaats hebben. (Algem. Han<strong>de</strong>lsblad)!.<br />
Onbevoegd uitoefenen tandheelkunst.<br />
Van het kantongerecht te 's-Gravenhage dien<strong>de</strong><br />
onlangs <strong>de</strong> zaak <strong>tegen</strong> O. F. J. J. aldaar, terechtstaan<strong>de</strong><br />
omdat hij zon<strong>de</strong>r bevoegd te zijn, buiten<br />
noodzaak bij een vrouw in zijn woning aan <strong>de</strong><br />
Stille Veerka<strong>de</strong> tan<strong>de</strong>n en kiezen met een tang<br />
heeft getrokken. Beklaag<strong>de</strong> was niet verschenen.<br />
De vrouw, die door beklaag<strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ld was, werd<br />
o.m. als getuige gehoord. Hieruit bleek dat beklaag<strong>de</strong><br />
bij haar tan<strong>de</strong>n en kiezen had getrokken,<br />
uit <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rkaak waarna hij daarvoor een nieuw<br />
gebit had geleverd, hetwelk haar na <strong>de</strong> plaatsingzeer<br />
veel pijn veroorzaakte, waarom zij het noodig<br />
geoor<strong>de</strong>eld had zich on<strong>de</strong>r behan<strong>de</strong>ling van een bevoegd<br />
arts te stellen.<br />
De ambtenaar van het O.M. <strong>de</strong>ed in zijn requisitoir<br />
uitkomen, dat beklaag<strong>de</strong> voor een gelijk feit<br />
reeds veroor<strong>de</strong>eld was. Z. E. Achtb. wil<strong>de</strong> ook<br />
ditmaal als waarschuwing nog geldboete vragen,<br />
en vor<strong>de</strong>r<strong>de</strong> veroor<strong>de</strong>eling van beklaag<strong>de</strong> tot f 30 O<br />
boete subs. 3 maan<strong>de</strong>n hechtenis en was voorts <strong>de</strong><br />
meening toegedaan dat aan <strong>de</strong> praktijken van <strong>de</strong>rgelijke<br />
onbevoeg<strong>de</strong>n een ein<strong>de</strong> moest komen, waarop,<br />
hij in het vervolg streng zal laten toezien.<br />
(Dagbl. v. Zuid-Holland).<br />
CORRESPONDENTIE.<br />
J. J. B. te D. De gezon<strong>de</strong>n poe<strong>de</strong>rs <strong>tegen</strong> va%<br />
len<strong>de</strong> ziekte zijn, volgens het on<strong>de</strong>rzoek van <strong>de</strong>n.<br />
heer KEULEMANS, -poe<strong>de</strong>rs wegen<strong>de</strong> 7,5 gram en bestaan<strong>de</strong><br />
uit gelijke <strong>de</strong>elen Broomnatrium en Broomammonium.<br />
A. V. te A. De gezon<strong>de</strong>n brochure lijkt ook ons.<br />
zeer gevaarlijk toe. Spoedig hopen wij <strong>de</strong> gelegenheid<br />
te hebben er op te wijzen; thans ontbreekt<br />
<strong>de</strong> plaatsruimte.<br />
Mevr. F. B. S. te A. Ook uwe mc<strong>de</strong><strong>de</strong>eling:<br />
moet nog blijven liggen. Weet gij ook nog enkele<br />
bijzon<strong>de</strong>rhe<strong>de</strong>n omtrent <strong>de</strong> wijze waarop het mid<strong>de</strong>l<br />
wordt aanbevolen ? B.v. per advertentie of zoo iets?<br />
Gij zoudt ons zeer verplichten door ons daarme<strong>de</strong>^<br />
in kennis te stellen.<br />
H. O. V. D. B. te IJ. Zeker is dat boekje belangrijk<br />
genoeg om er iets over te schrijven, temeerdaar<br />
er een paar ou<strong>de</strong> beken<strong>de</strong>n in voorkomen.<br />
Een on<strong>de</strong>rzoek is echter noodzakelijk en zal tijd<br />
kosten.<br />
P. C. <strong>de</strong>. W. te V. De mid<strong>de</strong>len van Dr. Kauling<br />
zijn reeds in 1906 door wijlen. Dr. M. GRESHOFFon<strong>de</strong>rzocht.<br />
Zij beston<strong>de</strong>n toen uit Capsules, gevuld<br />
met 350 milligr. zwavelzure kinine en een<br />
smeersel bestaan<strong>de</strong> uit stinken<strong>de</strong> gouwe (Chelidonium.<br />
Majus) getrokken op brands pirït us.<br />
De opvolger van K. schijnt an<strong>de</strong>re mid<strong>de</strong>len te gebruiken.<br />
In Januari van dit jaar ontvingen wij grijsachtige<br />
comprimés (vermoe<strong>de</strong>lijk gelijk aan <strong>de</strong> door*<br />
U gezon<strong>de</strong>ne), die, doordat zij geheel in poe<strong>de</strong>rvorm<br />
waren overgekomen, moeilijkhe<strong>de</strong>n bij het on<strong>de</strong>rzoek<br />
oplever<strong>de</strong>n maar ons toch' wel in staat stel<strong>de</strong>n te<br />
beoor<strong>de</strong>elen dat er iets an<strong>de</strong>rs dan kin ; ne in zat.<br />
Wij zullen het nu eens met h>t door U gezon-<br />
| <strong>de</strong>ne (waarom toch zoo weinig?) probeeren.<br />
Van <strong>de</strong> vloeistof voor omslagen om. het been.<br />
I weten wij, tot nu toe, niets.<br />
Onbeken<strong>de</strong> Inzen<strong>de</strong>r te A. Haargroeimid<strong>de</strong>len kunnen<br />
wij niet bespreken. Zie omtrent <strong>de</strong> De Witt's pillen.<br />
het Maandblad van Maart j.l.<br />
Het Feuilleton, moet ditmaal blijven liggen.
No. 11. NOVEMBER 1920. OPLAAG 6300 EXEMPLAREN. VEERTIGSTE JAARGANG,<br />
Maandblad uitgegeven door <strong>de</strong> Vereeniging<br />
TEGEN DE KWAKZALVERIJ<br />
on<strong>de</strong>r Redactie van H. VAN GELDER.<br />
Bestuur <strong>de</strong>r Vereeniging: MR, P. W. DE KONING, Advocaat te Amsterdam, VOORZITTER; E. J. ABEAHAMS, Arts te Amsterdam;<br />
MR. W. P. E. BOUMAN, Officier van Justitie te Rotterdam; MR. A. A. ONOPIUS, Advocaat-Generaal bij het Gerechtshof te<br />
's-Eertogenbosch; MR. A. VAN DEE ELST, Ambtenaar van het O. M. bij het Kantongerecht te Lei<strong>de</strong>n; Ds. F. C. FLEISCHER, Doopsgez.<br />
Predikant te Winterswijk; 0. NANNES GORTER, Journalist te Alkmaar; MR. A. LIND, Advocaat te Amsterdam; Mej. J. C. RESSING<br />
te Bel<strong>de</strong>n; J. VAN EIEL, Dir. Mil. Apotheker, Directeur van het Eijks Magazijn van Geneesmid<strong>de</strong>len te Amsterdam; DR. G. ROMIJN,<br />
Inspecteur van <strong>de</strong> Volksgezondheid te 's-Hertogenbosch; W. BINNENDIJK, Arts te Amsterdam, SECRETARIS-PENNINGMEESTER. a<br />
Ie<strong>de</strong>r Lid ontvangt één Exemplaar van het Maandblad en heeft recht op hoogstens 10 Exemplaren ter gratis verspreiding.<br />
LID DER VEREENIGING is ie<strong>de</strong>r die haar doel helpt bevor<strong>de</strong>ren<br />
en een Contributie betaalt van / 3.—.<br />
Adres voor <strong>de</strong> REDACTIE van het Maandblad bij <strong>de</strong>n Redacteur,<br />
AMSTEL 102 te Amsterdam ; voor het BESTUUR DER VEREENIGING<br />
en voor AANGIFTE van LEDEN en ABONNÉS bij <strong>de</strong>n Secretaris-<br />
Penningmeester W. BINNENDIJK, Arts, MARNIXSTRAAT 182, AMSTERDAM,<br />
bij wien ook losse exemplaren van het Maandblad moeten wor<strong>de</strong>n aangevraagd.<br />
INHOUD:<br />
Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong> : Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elineen van<br />
het Bestuur. — Veertiz-iarig bestaan <strong>de</strong>r Vereeniging. —<br />
Vtrslag <strong>de</strong>r Algem Verga<strong>de</strong>ring.<br />
Hoofdartikel: Kwakzalvers-advertenties en <strong>de</strong> pers.<br />
Berichten: Rijksinstituut voor Pharmacotherapeutiscb<br />
on<strong>de</strong>rzoek<br />
Ingezon<strong>de</strong>n: Een maag- eo hoofdpijnpoe<strong>de</strong>r<br />
Geplaatste bijdragen en on<strong>de</strong>rzoekingen van kwakzalversmid<strong>de</strong>len en<br />
spécialités wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>sverlangd gehonoreerd.<br />
Het nadrukken van artikelen uit dit blad is niet alleen geoorloofd<br />
doch wordt zelfs dringend verzocht.<br />
ABONNEMENTSPRIJS, Franco per post per jaar f 1.25.<br />
holtz en <strong>de</strong> heer Hij mans wer<strong>de</strong>n verzocht zitting<br />
te nemen in <strong>de</strong> Commissie tot nazien <strong>de</strong>r rekening<br />
1920.<br />
Na een uitgebrei<strong>de</strong> bespreking werd <strong>de</strong> contributie<br />
over 1921 vastgesteld op het ou<strong>de</strong> bedrag<br />
Uit <strong>de</strong> pers: De voortzetting van <strong>de</strong> praktijk. — van f 3 terwijl ingevolge art. 8 <strong>de</strong>r Statuten'<br />
De won<strong>de</strong>rdokter te Warfstera>olen.<br />
Rechtszaken: Eilers veroor<strong>de</strong>eld. — Een honger van <strong>de</strong> <strong>tegen</strong>woordige le<strong>de</strong>n die ƒ 3.— betalen,<br />
en kou<strong>de</strong>staker. — De poe<strong>de</strong>rtjes van <strong>de</strong>n kwakzalver een extra bijdrage van f %.— zal wor<strong>de</strong>n gevraagd.<br />
oplichter.<br />
O o r r e apo n d e n J tjk-__<br />
Hierbij werd <strong>de</strong> a-anlokkelijke bepaling ge-<br />
I maakt, dat ie<strong>de</strong>r lid, die vóór 15 December aan<br />
Vereeniging teqen <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong>. j <strong>de</strong>n secretaris-penningmeester een of meer nieuwe<br />
le<strong>de</strong>n opgeeft, van <strong>de</strong>ze extra bijdrage zal wor<strong>de</strong>n<br />
Het 40-jarig bestaan <strong>de</strong>r Vereeniging. ontheven.<br />
In <strong>de</strong> laatst gehou<strong>de</strong>n Algemeene Verga<strong>de</strong>ring De abonnementsprijs van het Maandblad werd<br />
is besloten het 40-jarig bestaan <strong>de</strong>r Vereeniging, tot / 2 — verhoogdin<br />
het begin van Januari, eenigszins feestelijk te De hoofdschotel van <strong>de</strong> agenda vorm<strong>de</strong> het<br />
her<strong>de</strong>nken. Het plan is, die her<strong>de</strong>nking te voorstel van Prof. v. d. Wielen, om op meer doeldoen<br />
bestaan in een algemeene verga<strong>de</strong>ring, een treffen<strong>de</strong> wijze <strong>de</strong> kwakzalverij te bestrij<strong>de</strong>n.<br />
bijeenkomst waarin een feestre<strong>de</strong>naar zal optre- Prof- v - ~ d - Wielen ging van <strong>de</strong> gedachte uit, dat<br />
<strong>de</strong>n, en zoo mogelijk een gezellig samenzijn ter- als men een kwakzalversmid<strong>de</strong>l in han<strong>de</strong>n krijgt,<br />
•wijl een kleine tentoonstelling, betrekking, heb- men in het algemeen niet ook het Maandblad<br />
ben<strong>de</strong> op kwakzalverij, <strong>de</strong> feestviering zal op- <strong>de</strong>r vereeniging bij <strong>de</strong> hand heeft, waarin <strong>de</strong> geluisteren.<br />
Begrijpelijkerwijze gaat een en an<strong>de</strong>r I varen van het kwakzalversmid<strong>de</strong>l wor<strong>de</strong>n bemet<br />
kosten gepaard. sproken.<br />
Le<strong>de</strong>n die gezind mochten zijn me<strong>de</strong> te hel- Hi J wil daarom door <strong>de</strong> apothekers en hen<br />
pen <strong>de</strong>ze her<strong>de</strong>nking mogelijk te maken, wor<strong>de</strong>n die kwakzalversmid<strong>de</strong>len afleveren, op elk flesch,'e<br />
verzocht daarvan vóór 1 December aan <strong>de</strong>n Secr.- of doosje een strookje laten plakken, waarop<br />
Penningmeester kennis te geven met opgave van in veel gelijkenis vertoon<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> beken<strong>de</strong> bakkerstorren.<br />
Deze f lesch met het „beroem<strong>de</strong>" maar waar<strong>de</strong>looze<br />
geneesmid<strong>de</strong>l uit <strong>de</strong> Alkema<strong>de</strong>straat te<br />
Rotterdam, door zijn dierlijken inhoud getuigen<strong>de</strong><br />
van een allersmerigste bereidingswijze, zal in<br />
onze han<strong>de</strong>n niet nalaten een machtig bestrijdingsmid<strong>de</strong>l<br />
te zijn van <strong>de</strong> steeds voortwoekeren<strong>de</strong><br />
kwakzalverij, als gevolg van <strong>de</strong> domheid<br />
van het lichtgeloovige publiek.<br />
De heer Akker zal voortaan zijn torren beter<br />
moeten bewaken.<br />
De Secretaris-Penningmeester.<br />
W. BINNENDIJK.<br />
Als nieuwe le<strong>de</strong>n hebben zich opgegeven :<br />
MR. E. OVERBOSCH, Ambtenaar O. 3V1. Den<br />
Haag ; MR. J. A. DE VISSER, Subst. Off. v. Justitie<br />
R'dam ; N. S WIER, Schoten ; D. BOSWIJK,<br />
Arts, Den Burg ; P. H. G. VAN GILSE, Ar's, Haarlem<br />
; A. H. MULDER, Amsterdam.<br />
eenvoudige woor<strong>de</strong>n gewaarschuwd wordt,<br />
het bedrag, dat zij beschikbaar willen stellen. dat dit mid<strong>de</strong>l niet helpt of gevaarlijk is bij <strong>de</strong><br />
kwalen, waar<strong>tegen</strong> het wordt aangera<strong>de</strong>n.<br />
Verslag van <strong>de</strong> Algemeene Verga<strong>de</strong>ring, gehou<strong>de</strong>n Prof. v. d. Wielen had een 60-tal apothekers<br />
op 30 October 1920, in <strong>de</strong> Industrieele Club in <strong>de</strong>n lan<strong>de</strong> bereid gevon<strong>de</strong>n, <strong>de</strong>ze maatregel<br />
te Amsterdam.<br />
toe te passen. Na een geanimeer<strong>de</strong> discussie<br />
Ditmaal kenmerkte <strong>de</strong> jaarlijksche algemeene besloot <strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring <strong>de</strong>zen weg in te slaan<br />
verga<strong>de</strong>ring zich door groote belangstelling van en noodig<strong>de</strong> zij <strong>de</strong> heeren van Riel, van Gel<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> zij<strong>de</strong> <strong>de</strong>r le<strong>de</strong>n, ten eerste omdat het belang en Binnendijk uit, om, in overleg met Prof. v. d.<br />
rijke finantieele punt, <strong>de</strong> contributieverhoging, I Wie,en > <strong>de</strong>rgelijke strookjes te ontwerpen. JEr<br />
hesproken zou wor<strong>de</strong>n en vervolgens omdat zal begonnen wor<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> all er bekendste<br />
Prof. v. d. Wielen zijn aangekondigd voorstel mid<strong>de</strong>len.<br />
zou komen ver<strong>de</strong>digen.<br />
De plannen voor <strong>de</strong> feestviering bij gelegenheid<br />
Allereerst wer<strong>de</strong>n jaarverslag en rekening-ver van het 40-jarig bestaan <strong>de</strong>r vereeniging zul<br />
antwoording over 1919 van <strong>de</strong>n secretaris-penningmeester<br />
goedgekeurd. De aftre<strong>de</strong>n<strong>de</strong> bestuursle<strong>de</strong>n,<br />
<strong>de</strong> heeren Abrahams, Romijn en Bouman<br />
wer<strong>de</strong>n met algemeene stemmen herkozen.<br />
Mevrouw Blomberg-Swart, mejuffrouw Hugen-<br />
1 Kwakzalvers-advertenties en <strong>de</strong> Pers.<br />
(Een verhaal in brieven.)<br />
In het begin Juli 1920 zond het lid onzer Vereeniging,<br />
<strong>de</strong> heer B. PREMSELA, Arts, het volgen<strong>de</strong><br />
schrijven aan het Algemeen Han<strong>de</strong>lsblad :<br />
„ Kwa kzalvers-advertenties.<br />
Het zoo juist verschenen Juli-nummer van het<br />
„Maandblad uitgegeven door <strong>de</strong> vereeniging<br />
<strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong>" bevat een artikeltje,<br />
waarop ik, geachte Redactie, uw aandacht zeer<br />
gaarne wil<strong>de</strong> vestigen. Hier is het :<br />
Beperken van advertenties. In <strong>de</strong> N. Rott.<br />
Crt. lazen wij een bericht, dat <strong>de</strong> Vereeniging<br />
»<strong>de</strong> NecTerlandsche Dagbladpers" besloten<br />
heeft, dat met ingang van 1 Juli a.s.<br />
<strong>de</strong> omvang van alle Dagbla<strong>de</strong>n, met het oog<br />
en<br />
eerst dan vasten vorm kunnen aannemen, a's<br />
<strong>de</strong> kasmid<strong>de</strong>len sterker zijn gewor<strong>de</strong>n.<br />
Aan het ein<strong>de</strong> <strong>de</strong>r verga<strong>de</strong>ring vertoon<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
heer Swier een juist afgelever<strong>de</strong> f lesch abdijsiroop,<br />
waarin zich twee insecten bevon<strong>de</strong>n, die<br />
op <strong>de</strong> ongeken<strong>de</strong> stijging van <strong>de</strong>n papierprijs,<br />
beperkt zal moeten wor<strong>de</strong>n.<br />
In verband- daarme<strong>de</strong> zullen, evenals <strong>de</strong><br />
N. Rott. Crt., verschillen<strong>de</strong> groote bla<strong>de</strong>n<br />
hunne advertentierubriek moeten inkrimpen<br />
en nu hopen wij maar, dat ein<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong> tijd<br />
gekomen is, dat <strong>de</strong> kwakzalvers-advertenties,<br />
die zooveel onheil stichtten, zullen wor-
<strong>de</strong>n geweigerd. Alsdan zou uit het kwa<strong>de</strong><br />
nog Keft goe<strong>de</strong> geboren wor<strong>de</strong>n.<br />
Mag ik, behalve <strong>de</strong>ze aandachtvestiging, ook<br />
nog eenig commentaar toevoegen ? De redactioneele<br />
kolommen <strong>de</strong>r Dagbladpers en ook vaak <strong>de</strong>r<br />
geillustreer<strong>de</strong> Pers („Het Leven") toonen nog wel<br />
eens lief<strong>de</strong> voor <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> zaak <strong>de</strong>r kwakzalverij«<br />
bestrijding. Hoezeer dit ook waar<strong>de</strong>eren<strong>de</strong>, was ik<br />
altijd zoo vrij — en ben ik nog — <strong>de</strong>ze lief<strong>de</strong> als<br />
een platonische te beschouwen. Immers ; <strong>de</strong> inhoud<br />
<strong>de</strong>r advertentie rubriek was altijd in lijnrechte<br />
<strong>tegen</strong>spraak met dien van het redactioneele ge<strong>de</strong>elte.<br />
Eenige verbetering is hierin gekomen,<br />
toen van hoogerhand (dus helaas niet vrijwillig)<br />
bevolen was, dat advertentien, waarin be<strong>de</strong>kt of<br />
onbe<strong>de</strong>kt afdrijving werd aangebo<strong>de</strong>n, niet meer<br />
mochten wor<strong>de</strong>n opgenomen („Het Leven", zoo<br />
vaak krokodillen-tranen storten<strong>de</strong>, om al <strong>de</strong> slechtigheid<br />
in het maatschappelijk leven, plaatst ze<br />
echter nog).<br />
Gewone kwakzalversmid<strong>de</strong>len bleven — en<br />
blijven — echter <strong>de</strong> kranten nog vullen (zie b.v.<br />
<strong>de</strong> buitengewone reclame voor gomballetjes met<br />
menthol of te wel „Valda"-pastilles).<br />
Klaagt men hierover bij <strong>de</strong> redactie, dan krijgt<br />
men immer ten antwoord, dat redactie en admi- I<br />
nistratie twee groothe<strong>de</strong>n zijn, los van elkan<strong>de</strong>r<br />
en vrij ten opzichte van elkan<strong>de</strong>r. Dat een, hen|<br />
bei<strong>de</strong>n bevelen kunnen<strong>de</strong>, directie aanwezig is,<br />
wordt systematisch vergeten en al zoo han<strong>de</strong>len<strong>de</strong>, |<br />
d.w.z. <strong>de</strong> theorie <strong>de</strong>r redactie te zien vernietigen<br />
door <strong>de</strong> praktijk <strong>de</strong>r administratie, kan een dusdanig<br />
dagblad wel eens <strong>de</strong> schijn op zich laten,<br />
dat <strong>de</strong> theorie slechts gaat tot aan....... <strong>de</strong> porte-1<br />
monnaie, en niet ver<strong>de</strong>r.<br />
Dat <strong>de</strong> band tusschen redactie en administratie i<br />
aan uw blad niet zoo buitengewoon los is, heb ik<br />
zelf ervaren ten tij<strong>de</strong> van <strong>de</strong> griep-epi<strong>de</strong>mie. Ik<br />
wees toen — in een ingezon<strong>de</strong>n stuk — op een<br />
afzetters-kwakzalvers-advertentie, waarbij een<br />
waar<strong>de</strong>loos mid<strong>de</strong>l werd aanbevolen als voorbehoed<br />
mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> griep. In uw on<strong>de</strong>rschrift, geachte<br />
Redactie, zei<strong>de</strong>t, gij toe, <strong>de</strong> bewuste advertentie<br />
niet meer te zullen 'plaatsen, hetgeen ook<br />
geschied<strong>de</strong>.<br />
Thans is <strong>de</strong> kans schoon voor U, uwe theorie<br />
in praktijk te brengen, zon<strong>de</strong>r in botsing te komen<br />
met uwe administratie.<br />
De advertentierubriek zal ook ingekrompen<br />
moeten wor<strong>de</strong>n !<br />
Welnu ; geef gehoor aan <strong>de</strong>n raad U gegeven<br />
in 't geciteer<strong>de</strong> stukje en weiger van nu af aan,<br />
alle kwakzalversadvertenties ! !<br />
Dat gij daarme<strong>de</strong> han<strong>de</strong>lt in het belang <strong>de</strong>r volksgezonciheid,<br />
is een waarheid, die ik U wel niet zal<br />
behoeven te bewijzen ; daarvan zijt gij toch wel<br />
overtuigd.<br />
Intussen en, zult gij mij voorwerpen : „wat zijn<br />
kwakzalversmid<strong>de</strong>len ?"<br />
Zijn sanatogeen, bioglobin, norit, om maar enkele<br />
te noemen, die geneeskrachtige werking niet geheel<br />
missen ; ook kwakzalversmid<strong>de</strong>len ?<br />
M.i. zijn <strong>de</strong>ze stoffen niet da<strong>de</strong>lijk te beschouwen<br />
als kwakzalversmid<strong>de</strong>len, maar af te keuren<br />
valt, dat <strong>de</strong>ze mid<strong>de</strong>len wor<strong>de</strong>n aangeprezen<br />
in het openbaar.<br />
Wanneer zu!ks geschiedt, dan zuUen zij met<br />
hun, voor geneeskundigen nietszeggen<strong>de</strong> en voor<br />
leeken alles zeggen<strong>de</strong>, reclame, te veel en te ondoordacht<br />
(en dus verkeerd) aangewend wor<strong>de</strong>n. Zijn<br />
<strong>de</strong>ze stoffen in<strong>de</strong>rdaad, goed, dan behooren<br />
zij gepropageerd te wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> artsen en<br />
in geneeskundige vakbla<strong>de</strong>n, maar niet in <strong>de</strong>n<br />
krant, <strong>tegen</strong>over een, tot oor<strong>de</strong>elen onbevoegd,<br />
publiek.<br />
M.i. behoort <strong>de</strong> dagbladpers (èn weekpers, èn<br />
igeillusteer<strong>de</strong> pers) alle advertenties te weigeren,<br />
waarin, met 't doel om geld te verdienen, geneesmid<strong>de</strong>len<br />
of zoogenaam<strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>len, wor<strong>de</strong>n<br />
aanbevolen.<br />
Dat behoor<strong>de</strong> altijd ; dat kon nooit ; nu kan<br />
i't, m.i., wel.<br />
Geachte Redactie, wanneer ik U voor 't voorgaan<strong>de</strong><br />
een plaats" vraag m uw blad, waar b.v.<br />
uitgebrei<strong>de</strong> verslagen te lezen staan over boksen<br />
wielerwedstrij<strong>de</strong>n, dan lijkt mij die vraag, in<br />
verband met het belang 1 van <strong>de</strong> zaak, waar 't<br />
om gaat, niet onbillijk.<br />
Ik ga nog ver<strong>de</strong>r ; zelfs een verzoek om een<br />
redactioneel on<strong>de</strong>rschrift, is m.i. niet geheel en<br />
al onbegrijpelijk.<br />
Dat ziet, met buitengemeene belangstelling,<br />
tegemoet<br />
Uw. dw.<br />
B. PREMSELA,<br />
Arts.<br />
Amsterdam, 4 Juli 1920."<br />
Hierop werd 6 Juli het voegen<strong>de</strong> an'-wcord<br />
van <strong>de</strong> directie ontvangen :<br />
,. AMSTERDAM, 6 Juli 1920.<br />
Den Weled. ZeerGel. Heer Dr. B. PREMSELA<br />
' Andrieszka<strong>de</strong> 2,<br />
Amsterdam.<br />
Weled. ZeerGel/ Heer,<br />
Uw schrijven over „Kwakzalvers-advertenties"<br />
hebben wij ontvangen.<br />
Hetgeen Gij daarin zegt over <strong>de</strong> soort advertenties,<br />
die wegbleven, toen dat van hooger<br />
hand bevolen werd, is onjuist. Reeds lang wor<strong>de</strong>n<br />
geheel vrijwillig door ons alle advertenties geweerd<br />
van geneesmid<strong>de</strong>len, die ten na<strong>de</strong>ele van<br />
onze lezers kunnen werjken, of eene han<strong>de</strong>ling<br />
in strijd met <strong>de</strong> wet bedpelen. Het is niet onze<br />
bedoeling advertenties van onscha<strong>de</strong>lijke of <strong>de</strong>ug<strong>de</strong>lijke<br />
geneesmid<strong>de</strong>len, z..g. „huismid<strong>de</strong>len", als<br />
staal pillen, hoestmid<strong>de</strong>len^ enz. te weigeren, alleen<br />
omdat <strong>de</strong>ze door sommige geneeskundigen met<br />
<strong>de</strong>n algemeenen naam j, Kwakzalversmid<strong>de</strong>len"<br />
wor<strong>de</strong>n aangewezen.<br />
Hoogachtend,<br />
A. G. BOISSEVAIN."<br />
En later van <strong>de</strong> Hoofdredactie :<br />
,.AMSTERDAM, 10 Juli 1920.<br />
Den Wele 1. ZeerGel. Heer Dr. B. PREMSELA<br />
Alhier.<br />
Zeer Geleer<strong>de</strong> Heer,<br />
Wij zen<strong>de</strong>n op Uw verzoek Uw stuk over <strong>de</strong><br />
„Kwakzalversadvertentien" terug. Onze medische<br />
adviseur heeft het ingezien en ons erover<br />
bericht. Ik zal, nadat onze Directeur van zijne<br />
vacantie terug is, <strong>de</strong> zaak nog eens ter sprake<br />
brengen.<br />
Hoogachtend,<br />
M. DE KALF."<br />
Deze brief gaf <strong>de</strong>n Heer Premsela aanleiding<br />
tot het volgen<strong>de</strong> schrijven :<br />
Kwakzalver s-advertentien.<br />
„Geachte Redactie,<br />
Een ingezon<strong>de</strong>n stuk, van mijn hand, aangaan<strong>de</strong><br />
een, in <strong>de</strong>n vervolge, weigering van kwakzalversadvertentien,<br />
in verband., met <strong>de</strong> gedwongen<br />
beperking <strong>de</strong>r advertentierubriek, stuurt gij mij<br />
terug met een begelei<strong>de</strong>nd schrijven.<br />
Napleiten over een geweigerd stuk. ligt niet<br />
in mijn bedoeling, maar -uw schrijven-geeft ^lijk<br />
van een dusdanige misvatting van het begrip<br />
„kwakzalversmid<strong>de</strong>len", dat ik waag te veron<strong>de</strong>rstellen,<br />
dat uw medische me<strong>de</strong>werker onheilspellend<br />
zijn hoofd zou geschud hebben, bij<br />
het lezen van uwe woor<strong>de</strong>n.<br />
Hier zijn ze :<br />
„ reedslang wor<strong>de</strong>n geheel vrijwillig<br />
door ons alle advertenties geweerd van<br />
„geneesmid<strong>de</strong>len, die ten na<strong>de</strong>ele van onze<br />
„lezers kunnen werken, of eene han<strong>de</strong>ling<br />
„in strijd met <strong>de</strong> wet bedoelen. Het is niet<br />
„onze bedoeling advertenties van onscha<strong>de</strong>lijke<br />
of <strong>de</strong>ug<strong>de</strong>lijke geneesmid<strong>de</strong>len, z.g/<br />
„huismid<strong>de</strong>len" als staalpillen, hoestmid<strong>de</strong>len,<br />
enz. te weigeren, alleen omdat <strong>de</strong>ze<br />
„door sommige geneeskundigen met <strong>de</strong>n<br />
- „algemeenen naam „kwakzalversmid<strong>de</strong>len''<br />
„wor<strong>de</strong>n aangewezen".<br />
En waar <strong>de</strong> clou van <strong>de</strong>ze zinnen <strong>de</strong> re<strong>de</strong>n is<br />
van <strong>de</strong> weigering van mijn stuk, daar is er mij .<br />
aangelegen, U te wijzen op <strong>de</strong> onhoudbaarheid<br />
uwer beweringen. Laat ik U hou<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> twee<br />
door U genoem<strong>de</strong> voorbeel<strong>de</strong>n.<br />
Volgens uw beweren zijn dus staalpillen {alias<br />
Pink Pillen) en hoestmid<strong>de</strong>len (b.v. Abdij siroop)<br />
onscha<strong>de</strong>lijke of <strong>de</strong>ug<strong>de</strong>lijk geneesmid<strong>de</strong>len, die niet<br />
ten na<strong>de</strong>ele van uwe lezers kunnen werken, (dit,<br />
uw beweren, moet juist zijn, an<strong>de</strong>rs waren <strong>de</strong>ze<br />
advertenties door U geweerd.<br />
Te beginnen met <strong>de</strong> Pink Pillen.<br />
Op bladz. 92 van het boekje : „De Kwakzalvers-mid<strong>de</strong>len",<br />
uitgegeven door ,,<strong>de</strong> Vereeniging<br />
<strong>tegen</strong> <strong>de</strong> kwakzalverij" lees ïlT:'*'<br />
Pinkpillen : (on<strong>de</strong>rzocht door G. B. Schmidt)<br />
slecht berei<strong>de</strong> Blaudsche pillen (Blaudsche pil 1 en<br />
zijn onze gewone staalpillen).<br />
Pinkpillen (on<strong>de</strong>rzocht door Prof. P. van <strong>de</strong>r<br />
Wielen) slecht berei<strong>de</strong> Blaudsche Pillen plus een<br />
weinig zink plus gentiaanpoe<strong>de</strong>r.<br />
Het boekje geeft als comentaar :<br />
Dit is een herhaald on<strong>de</strong>rzoek. Bij vroegere<br />
gelegenhe<strong>de</strong>n was <strong>de</strong> aanwezigheid vvan arsenicum<br />
geconstateerd. Opzettelijk, on<strong>de</strong>rzoek '<br />
hiernaar lever<strong>de</strong> thans negatief resultaat<br />
alweer dus een van die gevallen, waaruit<br />
blijkt dat <strong>de</strong> kwakzalversmid<strong>de</strong>len zon<strong>de</strong>r<br />
eenige zorg of nauwkeurigheid wor<strong>de</strong>n ber<br />
reid. Van het zink ..en <strong>de</strong> gentiaanr^oe<strong>de</strong>r<br />
bleek bij vorig on<strong>de</strong>rzoek weer niets. --. -<br />
Deze Pink pillen zijn dus, op zieh zelf bev<br />
schouwd, zon<strong>de</strong>r scha<strong>de</strong>lijke bestand<strong>de</strong>elen en<br />
zelfs nuttig voor haar of hem,, welke lij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> cis ;<br />
aan bloedarmoe<strong>de</strong>. Bleef dus.<strong>de</strong> toepassing <strong>de</strong>zer<br />
pillen beperkt tot hen,bij wie, medisch <strong>de</strong> diagnose:<br />
bloedarmoe<strong>de</strong> is gesteld, dan 'kon<strong>de</strong>n zij -nooit q<br />
ten na<strong>de</strong>ele uwer lezers werken en- was plaatsing<br />
<strong>de</strong>r advertentie te begrijpen.<br />
Maar<br />
De toepassing <strong>de</strong>r pillen blijft niet beperkt<br />
tot voornoem<strong>de</strong> groep.<br />
Immers ; in <strong>de</strong> advertenties staat als aanwijzing<br />
tot het gebruik : Hoofdpijn, pijn in <strong>de</strong>n rug, moegevoelen,<br />
lusteloosheid, enz.<br />
Duizen<strong>de</strong>n menschen, die <strong>de</strong>ze verschijnselen<br />
vertoonen,alsbeginsymptonen eener ni et-herken<strong>de</strong><br />
kwaal (suikerziekte, nierziekte) slikken <strong>de</strong>ze pillen<br />
en laten het oogenblik tot herkenningen^ eventueele<br />
genezing <strong>de</strong>r ziekte voorbij gaan.<br />
En daar is nu MIJN 'clou.
Uw bewering, dat Pink Pillen niet ten na<strong>de</strong>ele belang <strong>de</strong>r volksgezondheid,- waartoe me<strong>de</strong> te<br />
Van uwe lezers kunnen werken, valt, in verband werken ook uw doel is. ><br />
met bovenstaan<strong>de</strong> zinsne<strong>de</strong>n.<br />
;<br />
„Bijna dagelijks komen nieuwe mid<strong>de</strong>len <strong>de</strong><br />
aandacht <strong>de</strong>r geneeskundigen en <strong>de</strong>r apothekers<br />
Het komt mij niet ongewenscht voor <strong>de</strong>ze twee vragen.<br />
Al <strong>de</strong> beginnen<strong>de</strong> suikerzieken, nierlij<strong>de</strong>rs, stellen conclusies, ter vergelijking, in uw blad Verschillen<strong>de</strong> daaron<strong>de</strong>r blijken bij het gebruik<br />
hartlij<strong>de</strong>rs, tuberculeuaen, die zei'; en hun ziekte te publiceer en.<br />
zoo waar<strong>de</strong>volle eigenschappen te bezitten, dat<br />
niet vermogen te herkennen, doch alleen<br />
Hoogachtend, zij onmid<strong>de</strong>llijk burgerrecht verkrijgen en na kor-<br />
mislei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> beginsymptomen voelen en dan,<br />
B...PREMSELA, Arts. teren of längeren tijd een plaats in <strong>de</strong> Pharmacopée<br />
zon<strong>de</strong>r dokter, Pink-pillen gaan eten, doen dat, Amsterdam, 6-vii-'20.",<br />
zullen innemen. Dit is echter slechts voor een klem<br />
me<strong>de</strong>, door <strong>de</strong> door U geplaatste advertenties en Waarna door on<strong>de</strong>rstaand antwoord <strong>de</strong> cor <strong>de</strong>el <strong>de</strong>r aanbevolen mid<strong>de</strong>len weggelegd; een'groo-<br />
•laten zich verwaarloozen, me<strong>de</strong>, door uw schuld. respon<strong>de</strong>ntie gesloten werd :<br />
ter <strong>de</strong>el blijkt bij het gebruik niet die eigenschap<br />
En uw twee<strong>de</strong> voorbeeld : hoestmid<strong>de</strong>len.<br />
„AMSTERDAM, 24 Sept. 1920. pen te bezitten, welke er in <strong>de</strong> aankondigingen <strong>de</strong>r<br />
Als type geldt hierbij, <strong>de</strong> beken<strong>de</strong> Abdijsiroop Den Weled. ZeerQel. Heer B. PREMSELA, Arts ont<strong>de</strong>kkers of fabrikanten aan wor<strong>de</strong>n toege<br />
(uit het klooster van Santa Paulo Carthagena).<br />
Andrieszka<strong>de</strong> 2, Alhier. schreven, of wel aan <strong>de</strong> toepassing zijn gevaren<br />
Op blz. 6 van voornoemd boekje staat :<br />
Zeer Gel. Heer,<br />
verbon<strong>de</strong>n, die, als zij tijdig genoeg bekend waren<br />
»Abdijsiroop : (on<strong>de</strong>rzocht door H. van Gel<strong>de</strong>r) Wij hebben uw briefkaart, in verband met geweest, van <strong>de</strong> aanwending had<strong>de</strong>n moe'en doen<br />
-aardappelsiroop, kaneelzuur, spoor salicyl. uw schrijven van 10 Juli, ontvangen en hebben afzien. Nog an<strong>de</strong>re mid<strong>de</strong>len wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r een<br />
En als commentaar :<br />
over <strong>de</strong> bedoel<strong>de</strong> quaestie met onzen medischen schijnschoon kleed met een nieuwen naam aanbe<br />
Het Klooster Santa Paulo bestaat niet, het adviseur van gedachten) gewisseld. Dat advies volen en zijn in werkelijkheid lang beken<strong>de</strong>, soms<br />
is alleen het mid<strong>de</strong>l voor <strong>de</strong> fabrikant Akker heeft mij echter niet kunnen afbrengen van mijn reeds lang buiten gebruik gestel<strong>de</strong>, stoffen.<br />
om het publiek wijs te maken, dat hier <strong>de</strong>ug meening, dat wij over advertenties van gepaten Wat hier met enkele woor<strong>de</strong>n omtrent sommige<br />
<strong>de</strong>lijke waar wordt gebo<strong>de</strong>n. Zooals men teer<strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>len, ,door u „Kwakzalvers geneesmid<strong>de</strong>len werd gezegd, geldt ook voor ont<br />
ziet bestaat het ,kwakzal versmid<strong>de</strong>l uit niets advertenties" genoemd, geen censuur kunnen smettingsmid<strong>de</strong>len en voor voedingspreparaten,<br />
an<strong>de</strong>rs dan dik suikerwater met wat kaneel. oefenen. On<strong>de</strong>r die geneesmid<strong>de</strong>len zijn er, die die voor zieken zijn bestemd. Het is bekend, dat<br />
Op zichzelf dus onscha<strong>de</strong>lijk^ wordt het ge door doktoren wor<strong>de</strong>n gebruikt en voorgeschre sommige <strong>de</strong>zer preparaten alleen door een breed<br />
vaarlijk, doordat <strong>de</strong> gewetenlooze fabrikant ven ; een familielid van mij heeft, volgens- het opgezette en voortgezette reclame tot het publiek<br />
liet aanprijst <strong>tegen</strong> pleuris, tering endiphte- oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong>n behan<strong>de</strong>len<strong>de</strong>n geneesheer, haar doordringen. Voorspiegelingen van herstel van<br />
ritis, en doordat het <strong>tegen</strong> veel te hoogen leven te danken aan het gebruik van een gepaten- levenskracht, van genezing van sleepen<strong>de</strong> ziekten,<br />
prijs wordt verkocht. De gevaren, die hierin teerd geneesmid<strong>de</strong>l<br />
van langs an<strong>de</strong>ren weg niet te bereiken uitkom<br />
zijn gelegen, wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r het hoofsdtuk : Terecht is <strong>de</strong> verkoop van gepatenteer<strong>de</strong> gesten, moeten daarbij dienst doen. De wetenschap<br />
Teringmid<strong>de</strong>len, uiteengezet.<br />
neesmid<strong>de</strong>len geoorloofd. Het ligt niet op <strong>de</strong>n weg van enkelen is niet voldoen<strong>de</strong>, om hier het kaf<br />
Die uiteenzetting loopt volkomen parallel met van <strong>de</strong> redactie van een dagblad, te verhin<strong>de</strong>ren, van het koren te schei<strong>de</strong>n, om het volk <strong>tegen</strong><br />
Vat ik boven schrijf aangaan<strong>de</strong> <strong>de</strong> Pink Pillen. dat <strong>de</strong> verkoopers van gepatenteer<strong>de</strong> genees- uitbuiting van <strong>de</strong>n kant van geneesmid<strong>de</strong>lfabrilemand<br />
die langdurig hoest, kan zelf onmogelijk mid<strong>de</strong>len publicitieit geven aan hun meening kanten te beschermen.<br />
-uitmaken of die hoest het gevolg is van een on- omtrent <strong>de</strong> eigenschappen/^van die mid<strong>de</strong>len. Doch ook voor <strong>de</strong>n arts en voor <strong>de</strong>n apotheker<br />
scha<strong>de</strong>lijke luchtpijpaandoening of van een be<br />
Hoogachtend, is voorlichting noodig. De eerste moet spoedig<br />
ginnen<strong>de</strong> tuberculose. Dat kan alleen zijn dokter<br />
Â. G. BOISSEVAIN." en afdoen<strong>de</strong> wor<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> hoogte gesteld van<br />
en die dokters hebben al jaren lang tot in <strong>de</strong>n Naschri/t.<br />
<strong>de</strong> goe<strong>de</strong> of min<strong>de</strong>r goe<strong>de</strong> eigenschappen van<br />
treure verkonaigd, dat, wil tuberculose te ge In<strong>de</strong>rdaad, na een schrijven als van 24 Sep nieuwe mid<strong>de</strong>len ; <strong>de</strong> apotheker moet over gegenezen<br />
zijn. dan moet men er heel, heel vroeg tember, moest <strong>de</strong> correspon<strong>de</strong>ntie wel gestaakt vens beschikken, om <strong>de</strong> juiste samenstelling en<br />
i>ij zijn.<br />
wor<strong>de</strong>n.<br />
<strong>de</strong> zuiverheid <strong>de</strong>zer mid<strong>de</strong>len te on<strong>de</strong>rzoeken.<br />
En diezelf<strong>de</strong> leeken slikken thans flesschen Wanneer <strong>de</strong> voorbeel<strong>de</strong>n van <strong>de</strong>n heer A. G. Bei<strong>de</strong>n moeten onafhankelijk zijn van <strong>de</strong> gege<br />
vol siroop en laten hun genezingskans voorbij Boissevain door mij ontleed zijn, wanneer zijn vens, door <strong>de</strong> fabrikanten versterkt, van <strong>de</strong> niet<br />
gaan, me<strong>de</strong>, door 't lezen van <strong>de</strong> door U niet- conclussies door mij uitgerafeld wor<strong>de</strong>n, wanneer altijd met <strong>de</strong> noodige objectiviteit gedane me<strong>de</strong>rgeweiger<strong>de</strong><br />
en niefc-te-weigeren advertenties. mijn conclusies daar<strong>tegen</strong>over wor<strong>de</strong>n gesteld en <strong>de</strong>elingen in sommige vakbla<strong>de</strong>n. De arts moet<br />
Ik. kan eindigen.<br />
in het antwoord wordt langs die conclusies heen- bijtijds gewaarschuwd wor<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> gevaren,<br />
Ik ontleed<strong>de</strong> uw eigen voorbeel<strong>de</strong>n ; dozijnen gepraat, met als eenig resultaat : „En toch doe aan <strong>de</strong> toepassing van nieuwe mid<strong>de</strong>len verbon<br />
^an<strong>de</strong>ren had ik kunnen toevoegen.<br />
ik het lekker niet!", dan past een ver<strong>de</strong>r zwijgen <strong>de</strong>n ; hij moet kunnen beschikken over betrouw<br />
Uwe coc'usies zijn (of waren ?) :<br />
van mijn kant zeer zeker.<br />
bare me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen, die scha<strong>de</strong>lijken invloed<br />
I. StaalpiNen en hoestmid<strong>de</strong>^n zijn onscha Maar op één zaak wil ik nog even <strong>de</strong>n vinger bij therapeutisch ingrijpen kunnen voorkomen.<br />
<strong>de</strong>lijke of <strong>de</strong>ug<strong>de</strong>lijke „huismid<strong>de</strong>ler".<br />
leggen.<br />
STOKVIS heeft er met recht <strong>de</strong> medici op gewezen,<br />
II. Advertenties hiervan kunnen nooit ten Daar staat ;<br />
slechts die mid<strong>de</strong>len aan te wen<strong>de</strong>n, die zij door en<br />
na<strong>de</strong>ele onzei lezers werken.<br />
... .dat advies (van <strong>de</strong>n medischen advi door kennen, die zij volkomen vertrouwen.<br />
III. Niet<strong>tegen</strong>staan<strong>de</strong> <strong>de</strong> beperking onzer ad- seur) heef; mij niet van mijn meening kunnen Bij <strong>de</strong>n wassen<strong>de</strong>n stroom van nieuwe artsenij-<br />
-yerténtierubriek blijven wij, op <strong>de</strong>, boven aange abrcnjin.. ..<br />
stoffen is het niet mogelijk, uit eigen ervaring<br />
roer<strong>de</strong> gron<strong>de</strong>n, <strong>de</strong>ze advertenties plaatsen., Ik conclu<strong>de</strong>er daaruit, dat dit advies an<strong>de</strong>rs aan die eischen te voldoen. De Regeering heeft<br />
Mijne conclusies'zijn :<br />
luid<strong>de</strong>, dan goed paste in <strong>de</strong> gedachten <strong>de</strong>s heeren dit ook ingezien en heeft gevolg gegeven aan het<br />
I. Staalpillen en hoestmid<strong>de</strong>len (abdijsiroop) Boissevain; re<strong>de</strong>rlijkerwijzé zou dan niet gesproken verzoek, door <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandsche Maatschappij<br />
bevatten geen scha<strong>de</strong>lijke bestand<strong>de</strong>elen. zijn van : „niet afbrengen" maar van „wil ver tot bevor<strong>de</strong>ring <strong>de</strong>r Geneeskunst en die ter bevor<br />
II. "Het leeken-gebruik ervan, zon<strong>de</strong>r medische sterken'.<strong>de</strong>ring<br />
<strong>de</strong>r Pharmacie tot haar gericht, om <strong>de</strong><br />
aanwijzing, kan van een beginnen<strong>de</strong> ziekte (tuber Het is mij een lie" ding waard dit advies te taak <strong>de</strong>r voorlichting van geneeskundigen en<br />
culose, suikerziekte, nierziekte) <strong>de</strong> herkenning leeren kennen.<br />
apothekers aan een zelfstandig instituut op te<br />
zooveel vertragen, dat <strong>de</strong> genezingskans voor Misschien zou dit kunnen gebeuren, indien on"?e dragen."<br />
bij is.<br />
Redacteur van dit nummer een exemplaar zond Prof. Dr. L. VAN ITALLIB, <strong>de</strong> Voorzitter van<br />
III. Een dusdanig gebruik wordt bevor<strong>de</strong>rd aan <strong>de</strong>n medischen adviseur van he; „Algemeen het Bestuur van het Instituut, heeft, in zijn ant<br />
•door het lezen van advertenties.<br />
Han<strong>de</strong>lsblad."<br />
IV. Het plaatsen van <strong>de</strong>ze advertenties kan<br />
28-X-'20. B. PREMSELA.<br />
woord, o.a. het volgen<strong>de</strong> gezegi :<br />
„De opdracht, aan ons Bestuur gegeven, is niet<br />
»dus zeer zeker ten na<strong>de</strong>ele uwer lezers werken.<br />
V. Er is thans voor U een schoone gelegenheid,<br />
om, zon<strong>de</strong>r finantieel na<strong>de</strong>el, <strong>de</strong>ze adver<br />
BERICHTEN.<br />
Rijksinstuut voor Pharmacotherapeutisch<br />
on<strong>de</strong>rzoek.<br />
scherp omlijnd. Binnen <strong>de</strong> perken, door het Koninklijk<br />
besluit gesteld, zijn verschillen<strong>de</strong> wijzen<br />
van uitvoering <strong>de</strong>r ons opgedragen taak mogelijk.<br />
tenties te weigeren.<br />
Bij <strong>de</strong> installatie van het Bestuur van dit Insti- Het Instituut zal zich langzamerhand moeten<br />
il /jEen-weigering uwerzijdsch zal zijn in hetl tuut jieeft «je Minister van Arbeid o.a. gezegd :<br />
1<br />
ontwikkelen. Niet alle nieuwe mid<strong>de</strong>len zullen
onmid<strong>de</strong>llijk in on<strong>de</strong>rzoek kunnen wor<strong>de</strong>n geno- gehou<strong>de</strong>n en het fluisterend op zijn sterfbed aam<br />
men. Al Is het aantal me<strong>de</strong>werkers ook groot.,<br />
toch moet beperking van <strong>de</strong> taak, die ons wacht,<br />
vooral in <strong>de</strong>n aanvang, wor<strong>de</strong>n betracht. Het<br />
Instituut moet zijn weg nog vin<strong>de</strong>n, zijn werklijnen<br />
zijn nog niet scherp afgeteekend.<br />
Op <strong>de</strong>n voorgrond zal staan het on<strong>de</strong>rzoek<br />
zijn vrouw hebben meege<strong>de</strong>eld? Afschuwelijk !<br />
We had<strong>de</strong>n zoo gehoopt, dat het bij granuline<br />
ware gebleven. Zullen straks nog meer Ne<strong>de</strong>rlandsche<br />
namen een klank krijgen als die van<br />
dr. Ruisch van Dugteren. Zijn werkelijke naam<br />
blijkt veel eenvoudiger te zijn. Hij weigert niét<br />
alleen voedsel, doch ook voldoen<strong>de</strong> <strong>de</strong>kking.<br />
(N. v. d. D.)<br />
HOLLOWAY, FOSTER', JEKKER, GRAFHORST, BOON % T>e poe<strong>de</strong>rtjes van <strong>de</strong>n kwakzalver-oplichter.<br />
In 1909 mocht ik nog schrijven : „Met dankbaar- Men schrijft aan De Rotterdammer uit Delft :<br />
naar <strong>de</strong> samenstelling, zuiverheid en pharmacolo- heid mag vermeld wor<strong>de</strong>n, dat <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandsche Ken<strong>de</strong> hij ze nog van vroeger: <strong>de</strong> goeie dagengische<br />
werking van genees- en ontsmettingsmid- geneesheer en <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandsche apotheker tot — toen hij nog fabrikant was in Haarlemmerolie —<br />
<strong>de</strong>len en van die voedingspreparaten, die bij her- he<strong>de</strong>n slechts bij uitzon<strong>de</strong>ring het bedrog met hoe veel te meer bij <strong>de</strong> gedachte daaraan, viel.<br />
stel van ziekten wor<strong>de</strong>n toegepast. Over <strong>de</strong> uit- geneesmid<strong>de</strong>len actief in <strong>de</strong> hand hebben ge- hem <strong>de</strong>zen dag als een loo<strong>de</strong>n last op z'n schou<strong>de</strong>rs.<br />
komsten dier on<strong>de</strong>rzoekingen zullen me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen werkt." Zou<strong>de</strong>n <strong>de</strong> teekenen er op wijzen, dat Voor drie à vier maan<strong>de</strong>n te <strong>de</strong>zer ste<strong>de</strong> zijn<br />
aan <strong>de</strong> artsen en apothekers wor<strong>de</strong>n gedaan, ook. hier <strong>de</strong> bakens in een verkeer<strong>de</strong> richting succes beproevend, verkocht hij als reiziger voor<br />
terwijl daarbij tevens <strong>de</strong> litteratuur over die mid wor<strong>de</strong>n verzet ?<br />
eigen rekening, bij een vischhan<strong>de</strong>laar een twaalf<strong>de</strong>len<br />
kritisch zal wor<strong>de</strong>n verwerkt. Wij zullen<br />
tal hoofdpijnpoe<strong>de</strong>rs, volgens Dr. Fosters recept<br />
trachten, het kaf van het koren te schei<strong>de</strong>n, onbe De won<strong>de</strong>rdokter te Warfstermolen. bereid. Wat het etiket in schrijfmachineschrift vertrouwbare<br />
en gevaarlijke geneesmid<strong>de</strong>len als zoo<br />
De Prov. Groninger Courant bevat het volgen<strong>de</strong> meld<strong>de</strong>, echter on<strong>de</strong>r voorwaar<strong>de</strong>, dat <strong>de</strong>n volgendanig<br />
te signaleeren, <strong>de</strong>n weg te wijzen, die bij <strong>de</strong><br />
bericht omtrent <strong>de</strong>n won<strong>de</strong>rdokter van wien wij <strong>de</strong>n dag door <strong>de</strong>n fabrikant, een automobilist, met<br />
toepassing van nieuwe mid<strong>de</strong>len moet wor<strong>de</strong>n<br />
in ons no. van Jannari j 1, reeds melding maakten' een <strong>de</strong>skundige zou komen en <strong>de</strong> poe<strong>de</strong>rs tot vele<br />
ingeslagen, en als het kan, krachtig me<strong>de</strong>werken<br />
ZOUTKAMP. Van een paar bezoekers aan tientallen zou reproduceeren en tevens <strong>de</strong>n visch<br />
tot bestrijding <strong>de</strong>r kwakzalverij met genees<br />
Petrus Spoelstra, won<strong>de</strong>rdokter te Warfstermolen.<br />
han<strong>de</strong>laar een reclameplaat ter waar<strong>de</strong> van f 7.—<br />
mid<strong>de</strong>len."<br />
Naar aanleiding van courantenartikels en uitlatin-l 'zou me<strong>de</strong>nemen. Dit koopje werd door <strong>de</strong>n visch-<br />
INGEZONDEN.<br />
gen van patiënten werd door een onzer ingezetenen! han<strong>de</strong>laar gretig aanvaard. Te meer omdat hij voor<br />
een bezoek afgelegd, waarvan het volgen<strong>de</strong> : <strong>de</strong>ze veel verkochte, zichzelf mits eenmaal gebruikt,<br />
Amsterdam, 11 September 1920 Op <strong>de</strong> vraag, waar Petrus woon<strong>de</strong>, kreeg men recomman<strong>de</strong>eren<strong>de</strong> hoofdpijnpoe<strong>de</strong>rs, slechts f 4.50<br />
Een mans:- en hoofdpijiipop<strong>de</strong>r. te Warfstermolen <strong>de</strong>n indruk, dat een profeet in behoef<strong>de</strong> te betalen.<br />
Geachte Redactie,<br />
zijn va<strong>de</strong>rland niet geëerd wordfc Men werd Of het nu kwam dat <strong>de</strong> klanten liever van een<br />
Hierbij ingesloten zend ik U een pakje poe<strong>de</strong>r toegelaten. Het water Van <strong>de</strong>n patient, oud 14 jaar, zouten haring of een gerookte paling gediend wa<br />
waaromheen een wit papiertje met opschrift : Maag- werd getoond, doch Petrus moest eerst wat van <strong>de</strong> ren, dit staat vast, geen <strong>de</strong>r poe<strong>de</strong>rs werd door<br />
en hoofdpijnpoe<strong>de</strong>r volgens Dr. Förster. Het werd ziekte weten, waarop <strong>de</strong> bezoeker antwoord<strong>de</strong> : hen geslikt. Dit vond <strong>de</strong> kooper echter nog niet<br />
te koop aangebo<strong>de</strong>n in Holysloot, hier dicht bij „Dan heb ik niet noodig hier te komen; uit het erg, maar min<strong>de</strong>r prettig vond hij het toen noch<br />
Amsterdam. De inhoud was 30 gram en Je prijs water moet ge dé ziekte kunnen constateer en." automobiel met <strong>de</strong>skundige-veelvoudiger noch <strong>de</strong>f<br />
1.10. Bovendien wer<strong>de</strong>n er ca<strong>de</strong>aux beloofd, die, Volgens Petrus, kon hij dat wel, maar hij wil<strong>de</strong> I beloof<strong>de</strong> reclameplaat verscheen. En toen onze ex-<br />
alnaar <strong>de</strong> winst van het artikel mee of <strong>tegen</strong>gedat niet. Daarop werd meege<strong>de</strong>eld, dat <strong>de</strong> patient fabrikant dan ook he<strong>de</strong>nmorgen met éen koffer in.<br />
vallen was, grooter of kleiner zou<strong>de</strong>n zijn. Ik heb niet kon slapen, wat Petrus daarop direct wel z'n hand we<strong>de</strong>rom in <strong>de</strong> straat, waar <strong>de</strong> beetge-<br />
het poe<strong>de</strong>r even vluchtig on<strong>de</strong>rzocht. Het is smakon zien. De patient iou reeds 3 maan<strong>de</strong>n aan nomene vischhan<strong>de</strong>laar woont, verscheen, vond <strong>de</strong>zekeloos<br />
! Bevat 10% eiwit en bestaat, on<strong>de</strong>r het <strong>de</strong>ze kwaal gele<strong>de</strong>n hebben, wat niet waar bleek <strong>de</strong>n tijd gekomen <strong>de</strong> politie te waarschuwen en<br />
mikro8koop gezien, ver<strong>de</strong>r uit rijstezetmeel. Mis- te zijn: 't was reeds 8 maan<strong>de</strong>n. Volgens Petrus met <strong>de</strong> practijken van dit heerschap in kennis teschien<br />
wil U er eens <strong>tegen</strong> waarschuwen in het | bewering was <strong>de</strong> ziekte ontstaan uit ernstige stellen, hetwelk tengevolge had, dat H. J. M. thans-<br />
Maandblad. Want, zoowel wat inhoud als prijs ziekte of zware verkoudheid, wat eveneens niet woonachti g te Haalem, in verzeker<strong>de</strong> bewaring:<br />
betreft, lijkt het mij kwakzalverij.<br />
waar bleek te zijn. De bezoeker kreeg <strong>de</strong>n indruk, werd gesteld. Mocht hij soms bij het na<strong>de</strong>nken*<br />
Hoogachtend, dat Petrus niet te vertrouwen is: toch wer<strong>de</strong>n over het gebeur<strong>de</strong> hoofdpijn krijgen, dan zal <strong>de</strong><br />
F. BLOMBERG-S W ART. ' medicijnen meegenomen en betaald: het bedrag politie hem, zoo hij dit wenscht, tijdig met zijn,<br />
! voor consult en medicijnen was / 1.50.<br />
hoofdpijnpoe<strong>de</strong>rs van dienst willen zijn.<br />
On<strong>de</strong>r dankbetuiging: voor <strong>de</strong> mo<strong>de</strong><strong>de</strong>elinjr<br />
Den volgen<strong>de</strong>n dag ging er een an<strong>de</strong>r naar<br />
klaren wij gaarne, dat ook wij het aangebo<strong>de</strong>n r~ * , . ,, ,», ^ .<br />
CORRESPONDENTIE.<br />
• I Petrus met water van <strong>de</strong>nzelf<strong>de</strong>n patient. Petrus<br />
poe<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> kwakzalverfmid<strong>de</strong>len zou<strong>de</strong>n rangr- , , , ~ ,' .T, T .. , , F. H. J. te M. en B. De krui<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r<br />
. . ° zoeker lag te bed. weten, Ook wat nu <strong>de</strong> wil<strong>de</strong> patient hij eersa scheel<strong>de</strong>. van <strong>de</strong>n bezocht.schikken.<br />
Een waarschuwing daar<strong>tegen</strong> onzerzijds Geantwoord werd : <strong>de</strong> patient is 20 jaar oud en Dr. v. D. te V. Ook wij keuren het optre<strong>de</strong>n*<br />
beschouwen wij <strong>de</strong>rhalve zeer op haar plaats. heeft erge pijn in <strong>de</strong>n rug. Dat zag Petrus toen van dien apotheker, niet alleen in zake Wincarnisr<br />
RED.<br />
UIT DE PERS.<br />
ook direct en gaf daarvoor smeergoed en medi maar in meer opzichten, ten zeerste af. Er iscijnen<br />
: bedrag / 3.25.<br />
De voortzetting van <strong>de</strong> praktijk.<br />
echter weinig aan te doen, wanneer dcrgelijke-<br />
Na <strong>de</strong>ze on<strong>de</strong>rvinding heeft <strong>de</strong> va<strong>de</strong>r van <strong>de</strong>n apothekers niet schijnen te voelen wat zij aan3<br />
Het Pharmaceutisch Weekblad schrijft het vol patient geene waar<strong>de</strong> meer kunnen hechten aan hun stand verschuldigd zijn.<br />
gen<strong>de</strong> :<br />
Petrus behan<strong>de</strong>ling, ^tgl;<br />
Dr. H. te N. De vloeistof wordt on<strong>de</strong>rzocht<br />
Spottend, met een sneer, als zou dat nu een De toeloop van bezoekers is 40 a 50 per dag ;<br />
van een resultaat zijn wij niet zeker.<br />
echt kwakzalversgedoe zijn, heeft men er in<strong>de</strong>r- <strong>de</strong> onkosten van / 1.50 tot ƒ 10.<br />
S. S. te A. Het Asthma-mid<strong>de</strong>l van Schijjman-<br />
tijd op gewezen, dat <strong>de</strong> nabestaan<strong>de</strong>n van DE Is het nu geene schan<strong>de</strong>, dat <strong>de</strong>rgelijke prakbestaat<br />
uit poe<strong>de</strong>r van Stramon ium bla<strong>de</strong>n en salpeter ><br />
HAAS, <strong>de</strong>n welbeken<strong>de</strong>n „krui<strong>de</strong>ndokter", het tijken kunnen wor<strong>de</strong>n uitgeoefend r<br />
komt dus vrijwel overeen met <strong>de</strong> talrijke mid<strong>de</strong>len,,<br />
zaakje van va<strong>de</strong>r op <strong>de</strong>n zelf<strong>de</strong>n voet voortzetten.<br />
waarvan, aangestoken, <strong>de</strong> damp moet wor<strong>de</strong>n inge<br />
Wat nu te zeggen van een advertentie, die we RECHTSZAKEN. a<strong>de</strong>md en die tij<strong>de</strong>lijk verlichting doch geen ge<br />
<strong>de</strong>zer dagen in een onzer groote dagbla<strong>de</strong>n von<strong>de</strong>n?<br />
Eilers veroor<strong>de</strong>eld.<br />
nezing teweeg brengen.<br />
PRAKTIJK.<br />
Overeenkomen<strong>de</strong> met dien eisch isH. J. EiLER&te Het <strong>tegen</strong>woordig weer druk geadverteer<strong>de</strong> Pot-<br />
Doktersweduwe, in bezit van geheim Oegstgeest veroor<strong>de</strong>eld tot twee maan<strong>de</strong>n hechter's Asthma* Cure is ongeveer gelijk van samen-*<br />
recept, zoekt samenwerking met tenis, wegens onbevoegd uitoefenen <strong>de</strong>r genees stelling.<br />
Arts, ter uitoefening <strong>de</strong>r praktijk. kunst.<br />
Een voorschrift voor een soortgelijk poe<strong>de</strong>r i»<br />
Discr. verz.<br />
opgenomen in het liotterdamsch Supplement op <strong>de</strong>r<br />
Br. No. 80101, bureau <strong>de</strong>zer Courant.<br />
Een honger- en kou<strong>de</strong>-staker.<br />
Ne<strong>de</strong>r landsehe Pharmacopée en kan door ie<strong>de</strong>rr<br />
Zou manlief zelf het recept, dat dan toch wel Te Bu<strong>de</strong>l is gearresteerd, wegens het onbevoegd<br />
apotheker wor<strong>de</strong>n bereid.<br />
heel heilaanbrengend moet zijn, geheim hebben uitoefenen <strong>de</strong>r geneeskunst, een zich noemen<strong>de</strong> — Veel moest tot een volgend no. blijven liggen*
No. 12. DECEMBER 1920. OPLAAG 6306 EXEMPLAREN, VEERTIGSTE JAARGANG.<br />
Maandblad uitgegeven door <strong>de</strong> Vereeniging<br />
EGEN DE KWAKZALVERIJ<br />
on<strong>de</strong>rredactie vah H, VAN GELDER.<br />
Bestuur <strong>de</strong>r Vereeniging: ME, P. W. DE KONING, Advocaat te Amsterdam, VOORZITTEE; E. J. ABRAHAMS, Arts te Amsterdam;<br />
MR. W. P. E. BOUMAN, Officier van Justitie te Botterdam; MR. A. A. GNOPIUS, Advocaat-Generaal bij 'net Gerechtshof te<br />
's-Hertogenbosch; MR. A. VAN DER ELST, Ambtenaar van het O. M. bij het Kantongerecht te Lei<strong>de</strong>n; Ds. F. O. FLEISCHER, Doopsgez.<br />
Predikant te Winterswijk; C. NANNES GORTER, Journalist te Alkmaar; MR. A. LIND, Advocaat te Amsterdam; Mej. J. C. RESSING<br />
te Del<strong>de</strong>n; J. VAN RIEL, Dir. Mil. Apotheker, Directeur van het Rijks Magazijn van Geneesmid<strong>de</strong>len te Amsterdam; DR. G. ROMIJN,<br />
Inspecteur van <strong>de</strong> Volksgezondheid te 's-Bertogeribosch ; W. BINNENDIJK, Arts te Amsterdam, SECRETARIS-PENNINGMEESTER.<br />
LIDMAATSCHAP DER VEREENIGING ƒ3.—<br />
Ie<strong>de</strong>r Lid ontvangt 1 exemplaar van het Maandblad en heeft recht op<br />
10 ex. ter gratis verspreiding.<br />
ABONNEMENTSPRIJS MAANDLAD ƒ2.—<br />
Adres voor dé REDACTIE van het Maandblad \ij <strong>de</strong>n Redacteur :<br />
AMSTEL 102, AMSTERDAM.<br />
INHOUD:<br />
Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong> : Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van<br />
het Bestuur.<br />
Hoofdartikel: Samenstelling van <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len in<br />
1920 on<strong>de</strong>rzocht. — De Opiumwet.<br />
Berichten: Centraal Laboratorium v. d. Volksgezondheid.<br />
— Wasmuth bedreigd.<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van verschillen<strong>de</strong>n aard:<br />
H. van Gel<strong>de</strong>r's Uroscopisch Instituut. — De practische<br />
Veearts.<br />
Uit <strong>de</strong> Pers: Nut van het Tuberculose museum.<br />
Herhaal<strong>de</strong> Waarschuwingen: De Roo<strong>de</strong><br />
pillen van Dupuis.<br />
Correspon<strong>de</strong>ntie.<br />
Register op <strong>de</strong>n 40en jaargang.<br />
Vereeniging <strong>tegen</strong> Te kwakzalverij.<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van het Bestuur.<br />
Als nieuwe le<strong>de</strong>n gaven zich op <strong>de</strong> Heeren :<br />
A. <strong>de</strong> Hoop Amsterdam.<br />
N. Keulemans 1<br />
M. Neeter Sr ;,<br />
L. Vleeschhouwer Jr „<br />
M. Wijnberg ,,<br />
J. Piotske ,,<br />
B. v. Dam<br />
B. M. Premsela,.<br />
H. Workum<br />
J. van RieJ, apotheker <strong>de</strong>n Haag.<br />
Wij <strong>de</strong>elen <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n en abonnés me<strong>de</strong>, dat <strong>de</strong><br />
Vereeniging tejren <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong> een postrekening<br />
heeft geopend te Amsterdam No. 32237.<br />
In <strong>de</strong>n afgeloopen maand mochten wij van verschillen<strong>de</strong><br />
le<strong>de</strong>n me<strong>de</strong><strong>de</strong>eling ontvangen, dat zij een<br />
bepaald bedrag beschikbaar stel<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> a.s.<br />
feestviering. Echter wij zijn nog niet aan<br />
<strong>de</strong> helft vau het bedrag, dat wij op zijn minst<br />
genomen, noodig hebben.<br />
Mogen wij nog eens har<strong>de</strong>r aankloppen ?<br />
Na<strong>de</strong>re me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen zullen in het volgend<br />
Maandblad wor<strong>de</strong>n verstrekt.<br />
Opgaat van <strong>de</strong> samenstelling <strong>de</strong>r mid<strong>de</strong>len<br />
vanwege <strong>de</strong> Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> <strong>Kwakzalverij</strong><br />
in 1920 on<strong>de</strong>rzocht en in<br />
het Maandblad opgenomen.<br />
VAN AKEN'S POEDERS <strong>tegen</strong> kies- en hoofdpijn<br />
bevatten elk ongeveer 300 milligram antifebrine m<br />
(No. 7).<br />
BRUIJNZEELS RHEUMATIEKMIDDEL is fijngewreven<br />
cochenille. (No. 5).<br />
Adres voor het aangeven van Le<strong>de</strong>n en Abonné's bij <strong>de</strong>n Secr.-Penningmeester:<br />
W. BINNENDIJK, Arts, Marnixstraat 182, AMSTERDAM.<br />
POSTREKENING DER YEREENIGING : AMSTERDAM, No. 32237.<br />
Geplaatste bijdragen en on<strong>de</strong>rzoekingen van kwakzalversmid<strong>de</strong>len en<br />
spécialités wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>sverlangd gehonoreerd.<br />
Het nadrukken van artikelen uit dit blad is niet alleen geoorloofd<br />
doch wordt zelfs dringend verzocht.<br />
BIJSTERVELD'S TERINGMIDDEL : Tabletten met behalve Arabische gom, suiker, menthol en een<br />
ichthyol als werkzaam bestand<strong>de</strong>el. (No. 6). \ groene kleurstof nog een weinig eucalyptol aange-<br />
BIJS"TERVELD'S ZENU^VMIDDEL : Tweeërlei com- troffen. (No. 3).<br />
prime's, waarvan <strong>de</strong> groote kinine en een ijzerzout\ YISSER'S ASTHMAPILLEN bevatten 100 milligram<br />
bevatten, terwijl in <strong>de</strong> kleine een samentrekkend Uoodkalium per pil. (No. 8).<br />
smaken<strong>de</strong> stof aanwezig is, die niet na<strong>de</strong>r kon YISSER'S STEENPUISTENPOEDER is gedroog<strong>de</strong><br />
wor<strong>de</strong>n vastgesteld. Reujk max valeriaan en kaneel, j biergist. (No. 8).<br />
(No. 6). VALLENDE ZIEKTE. Drank <strong>tegen</strong> — bestaat uit<br />
DUO-FORMULA bevat 1 guajakhars en gutti-gom. een oplossing van ongeveer 20 % broomkalium<br />
(No. 6). met drop of zoethout-ex tract. (No. 8).<br />
- JUFFROUW VAN E. J Drank van — bevat kina- | V AT LENDE, ZIEKTE. Zoogenaam<strong>de</strong> krui<strong>de</strong>n <strong>tegen</strong> -^<br />
bast en anijs. bleken alléén uit broomkalium te bestaan. (No. 12).<br />
JUFFROUW VAN E. Pillen van — bevatten kinine VALLENDE ZIEKTE. Poe<strong>de</strong>rs <strong>tegen</strong> — bevatten<br />
en staal (No. 1). 7,5 gram broomnatrium en broómammonium, gelijke<br />
FISTELPOT. Bij een nieuw on<strong>de</strong>rzoek zijn, be- <strong>de</strong>elen. (No. 10).<br />
halve plantenpoe<strong>de</strong>rs (waaron<strong>de</strong>r peper), aangetrof- ZENUWHOOFD PIJNPOEDERS volgens Dr. Meenk<br />
fen : ranse boter en phosphorzure kalk (No. 7).<br />
VAN GELDER'S G-ALSTEENOLIE bevat terpentijn<br />
en lijnolie; ongeveer 15 met 35. (No. 12).<br />
VAN GELDER'S TERLNGDRANK bestaat uit levertraan,<br />
petroleum, teer en eenijzer ver binding. (No. 12).<br />
VAN GELDER'S ZENUWDRANK bevat broomkalium,<br />
dubbelkoolzure soda, salicylzure soda, pepermuntolie<br />
en suiker. (No. 12).<br />
KINKHOESTDRANK volgens recept van Dr. Th.<br />
Brummer, is gelijk aan <strong>de</strong> samengestel<strong>de</strong> Thijmstroop,<br />
in elke apotheek voorhan<strong>de</strong>n en bevat bovendien<br />
nog boorzuur en een kleine hoeveelheid van<br />
een broomverbinding. (No. 5).<br />
MAAG- EN HOOFDPIJNPOEDERS volarens Dr. För-<br />
bestaan alléén uit antifebrine. (No. 4).<br />
ZwrrsERscHE KRUIDEN, een mengsel van althaeabla<strong>de</strong>n,<br />
sennabla<strong>de</strong>n, gewone kamillen, vlierbloemen,<br />
lin<strong>de</strong>bloesem, duizendgul<strong>de</strong>nkruid, klaprozen, althacawortel,<br />
zoethoutwortel, kalmusioortel en gemberwortel.<br />
(No. 4).<br />
De Opiumwet.<br />
Nu se<strong>de</strong>rt 4 October <strong>de</strong> Opiumwet in werking<br />
is getre<strong>de</strong>n, werd tot ons het verzoek gericht <strong>de</strong>ze<br />
wet nogmaals in ons blad te bespreken.<br />
Gaarne willen wij aan dit verzoek voldoen, maar<br />
wij zien ons genoodzaakt ons in onze bespreking<br />
te beperken, hetgeen wij <strong>de</strong>s te geruster kunnen<br />
ster bevatten 10% eiwit en bestaan ver<strong>de</strong>r uit doen, omdat in het Maandblad van December 1919<br />
rijstezetmeel (No. 11). <strong>de</strong> wet uitvoerig behan<strong>de</strong>ld is, vooral naar aanlei-<br />
POTTER'S ASTHMA- MIDDEL bestaat uit stramonium- ding vaneen beschouwing, waarin <strong>de</strong> meening van<br />
bla<strong>de</strong>n, salpeter, laven<strong>de</strong>lbloemen (No. 3). Mr. SALM en Prof. v. D. WIELEN is blootgelegd.<br />
SENKA'S MIDDEL TEGEN TUBERCULOSE is samen- De voornaamste bepalingen van <strong>de</strong> wet lui<strong>de</strong>n<br />
gesteld uit 2 <strong>de</strong>elen petroleum, 1 <strong>de</strong>el traan en een aldus :<br />
niet groote hoeveelheid houtteer (No. 10).<br />
SMEERSEL VERSTREKT DOOR EEN PREDIKANT<br />
<strong>tegen</strong> tuberculose, toont veel overeenkomst met<br />
(koe?)mest. (No. 8).<br />
ZALF VAN DESZELFDEN <strong>tegen</strong> tuberculose bestaat<br />
uit pek, hars en was. (No. 8.)<br />
ZALF VAN DENZELFDEN <strong>tegen</strong> beeneters bevat<br />
honig, was, terpentijn, sandarak en tarwemeel.<br />
(No. 12).<br />
VALDA-PASTILLES. Bij herhaald on<strong>de</strong>rzoek is,<br />
„Art. 1. Het is verbo<strong>de</strong>n, opium en alle <strong>de</strong>ri<br />
vaten daarvan (waaron<strong>de</strong>r ook te verstaan ruw<br />
opium, toebereid opium, medicinaal opium, morphine<br />
en heroïne) alsme<strong>de</strong> cocaïne,<br />
A. binnen het Koninkrijk in Europa te berei<strong>de</strong>n,<br />
te verwerken, te vervoeren, te verkoopen, af te<br />
leveren, of ten verkoop of ter aflevering voorhan<strong>de</strong>n<br />
te hebben ;<br />
B. in het Koninkrijk in Europa in te voeren •<br />
C. uit het Koninkrijk in Europa uit te voeren.
Art. 2. 1. Het verbod, gesteld in artikel 1, is<br />
niet van toepassing :<br />
a. op apothekers en apotheekhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> geneeskundigen,<br />
die <strong>de</strong> in artikel 1 genoem<strong>de</strong> stoffen<br />
invoeren, vervoeren, bewerken of verwerken, ten<br />
ein<strong>de</strong>'die als geneesmid<strong>de</strong>len te verkoopen of af<br />
te leveren, mits zij bij een en an<strong>de</strong>r <strong>de</strong> bepalingen<br />
in acht nemen <strong>de</strong>r wet van 1 Juni 1865, regelen<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> uitoefening <strong>de</strong>r artsenijbereidkunst.<br />
b. op veeartsen, die <strong>de</strong> genoem<strong>de</strong> stoffen invoeren,<br />
vervoeren, bewerken of verwerken, ten ein<strong>de</strong><br />
die als geneesmid<strong>de</strong>len ten behoeve van i ee te verkoopen<br />
of af te leveren, mits zij bij een en an<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> bepalingen in acht nemen <strong>de</strong>r wet van 8 juli<br />
1874, tot regeling van <strong>de</strong> uitoefening <strong>de</strong>r veeartsenij<br />
kunst.<br />
c. op hen, die van onzen Minister van Arbeid<br />
schriftelijk verlof hebben bekomen tot het invoeren,<br />
vervoeren, uitvoeren, verkoopen, afleveren of ten<br />
verkoop of ter aflevering voorhan<strong>de</strong>n hebben vatn<br />
<strong>de</strong> genoem<strong>de</strong> stoffen.<br />
cl. op hen, die van onzen Minister van Arbeid<br />
schriftelijk verlof hebben bekomen tot het in bepaald<br />
aangewezen en nauwkeurig omschreven localiteiten<br />
in het groot berei<strong>de</strong>n <strong>de</strong>r genoem<strong>de</strong> stoffen<br />
of tot het in het groot berei<strong>de</strong>n van geneesmid<strong>de</strong>len<br />
daaruit of daarme<strong>de</strong>.<br />
Art. 3. Met het opsporen van <strong>de</strong> overtredingen<br />
van <strong>de</strong>ze wet zijn, behalve <strong>de</strong> in art. 8, 1° tot en<br />
met 4° en 6°, van het "Wetboek van Strafvor<strong>de</strong>ring<br />
aangewezen personen, belast <strong>de</strong> ambtenaren<br />
van het Staatstoezicht op <strong>de</strong> Volksgezondheid, die<br />
van <strong>de</strong> invoerrechten en accijnzen en <strong>de</strong> marechaussee<br />
en <strong>de</strong> ambtenaren van Rijks- en gemeentepolitie.<br />
Art. 4. 1. De in artikel 3 genoem<strong>de</strong> personen<br />
zijn ten allen tij<strong>de</strong> bevoegd, <strong>de</strong> uitlevering te vor<strong>de</strong>ren<br />
van al hetgeen re<strong>de</strong>lijker wijze vermoed kan<br />
wor<strong>de</strong>n, gediend te hebben of bestemd te zijn<br />
geweest tot het plegen van eene overtreding Van<br />
<strong>de</strong>ze wet en in beslag te nemen alles, wat dienen<br />
kan tot bewijs <strong>de</strong>r overtreding.' 1<br />
De an<strong>de</strong>re bepalingen kunnen wij hier laten<br />
rusten. "Wij wijzen er speciaal op, dat, bij verkoop<br />
in het klein, alle onbevoeg<strong>de</strong>n zijn buitengesloten<br />
en dat het ten verkoop of ter aflevering voorhan<strong>de</strong>n<br />
hebben door <strong>de</strong>zen ook strafbaar is."<br />
Het is o.i. vrij dui<strong>de</strong>lijk, dat een onbevoeg<strong>de</strong> die<br />
b.v. poe<strong>de</strong>rs verkoopt, waarvan het eenige werkzame<br />
bestand<strong>de</strong>el uit opium of co<strong>de</strong>ïne bestaat, niet<br />
vrij uit zou gaan maar, daarop van bevoeg<strong>de</strong> zij<strong>de</strong><br />
opmerkzaam gemaakt, lijkt het ons twijfelachtig of<br />
dit ook het geval zou zijn wanneer <strong>de</strong> bedoel<strong>de</strong><br />
bestand<strong>de</strong>elen in zeer geringe mate en naast an<strong>de</strong>re<br />
werkzame stoffen in het mid<strong>de</strong>l voorkomen.<br />
Misschien zal het afhangen van <strong>de</strong> hoeveelheid<br />
<strong>de</strong>r verbo<strong>de</strong>n stoffen, welke quaestie het best door<br />
een vervolging kan wor<strong>de</strong>n uitgemaakt.<br />
Het is daarom zeer gewenscht, dat <strong>de</strong> opsporingsbeambten<br />
bij hun zorg voor <strong>de</strong> naleving en toepassing<br />
<strong>de</strong>r wet ook eens speciaal zou<strong>de</strong>n letten op<br />
sommige kioakzalversmid<strong>de</strong>len die opium en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re<br />
in art. 1 genoem<strong>de</strong> stoffen bevatten, als daar zijn :<br />
Pastilles Poncelet bevatten Co<strong>de</strong>ine.<br />
Siroop Zed bevat Co<strong>de</strong>ine.<br />
Anti-Nausea „ Zoutzure Cocaïne.<br />
Kalmine „ Opium.<br />
Pilules anti Névralgiques van Cronier bevatten<br />
Co<strong>de</strong>ine en Morphine.<br />
Amerikaansch Plantenmid<strong>de</strong>l van Muller (<strong>tegen</strong><br />
drankzucht en morphinisme) bevat Opium en<br />
Morphine.<br />
Antimorphine bevat Morphine.<br />
Tonic Labady ., • „<br />
Injection Brou „ Opium.<br />
Balsempillen van H. van Aken bevatten Co<strong>de</strong>ine.<br />
Pillen -van het Instituut v. Bijsterveld-Twinstra<br />
bevatten Co<strong>de</strong>ine.<br />
Dit lijstje is door ons ontleend aan <strong>de</strong> opgaven<br />
in het Maandblad, ongetwijfeld kan het getal vermeer<strong>de</strong>rd<br />
wor<strong>de</strong>n.<br />
BERICHTEN.<br />
Centraal Laboratorium van <strong>de</strong><br />
Volksgezondheid. Uit het verslag van<br />
<strong>de</strong> verrichtingen over het jaar 1919 vermel<strong>de</strong>n wij<br />
van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzochte kwakzaïvefsmid<strong>de</strong>len een griepgeneesmid<strong>de</strong>l,<br />
dat uit zoutzure morphine bestond ;<br />
maxima doctrina, een mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> tuberculose,<br />
met een zeer klein extract-gehalte en het „Kracht<br />
<strong>de</strong>r luchf^Yan <strong>de</strong>n „chemicus" VAN DER METJLEN,<br />
dat uit Hilversumsch leidingwater, zooals KEULE-<br />
MANS ook al constateer<strong>de</strong>, bleek te bestaan*<br />
(Ph. Weekbl.)<br />
Wasmuth, <strong>de</strong> eigenaar <strong>de</strong>r Rad-Jo-firma te<br />
Hamburg, die zich noch door <strong>de</strong> veroor<strong>de</strong>eling op<br />
aanklacht van prof. Kou wer (wegens laterlijke beleediging),<br />
noch door <strong>de</strong> verklaring van <strong>de</strong> Duitsche<br />
vrouwenklinieken heeft laten weerhou<strong>de</strong>n, <strong>de</strong><br />
hoogleeraren in <strong>de</strong> verloskun<strong>de</strong> voor zijn reclamewagen<br />
te spannen, is door het Landgericht Hamburg<br />
nu eens practisch aangepakt : telkens als hij<br />
zich voortaan in zijn reclame op een Duitsche<br />
vrouwenkliniek beroept, zal hem 1500 mark boete<br />
of 6 maan<strong>de</strong>n hechtenis té wachten staan.<br />
(Müunch. med. Wochensch.)<br />
-door N. B. mm<br />
Me<strong>de</strong><strong>de</strong>elingen van verschillen<strong>de</strong>n aard<br />
II. van G el<strong>de</strong>r's Uroscopisch- Instituât.<br />
"Wij behoeven ongetwijfeld niet <strong>de</strong> verzekering<br />
te geven, dat wij met onzen naamgenoot niets gemeen<br />
hebben en zelfs zeer, vijandig <strong>tegen</strong>over hem<br />
staan, wat niet te verwon<strong>de</strong>ren is, wanneer wij<br />
eenige woor<strong>de</strong>n aan zijn instituut wij<strong>de</strong>n.<br />
In <strong>de</strong> omstreken van Botter dam (of het in Rotterdam<br />
zelf geschiedt weten wij niet) wor<strong>de</strong>n alom<br />
brochures verspreid, die tot titel dragen : „Urocopisch-Instituut.<br />
Spreekuren voor urine-on<strong>de</strong>rzoek<br />
alle werkdagen van 9 —5 uur, 's Zaterdags tot 12!<br />
uur, Erasmusstraat 21a, Rotterdam, te bereiken<br />
met lijn 3, 10, 11. H. van Gel<strong>de</strong>r, Uroscoop, Dr.<br />
H. van Meer, Medisch Adviseur."<br />
In <strong>de</strong>ze brochure, 9 bladzij<strong>de</strong>n groot, lezen wij<br />
ver<strong>de</strong>r :<br />
„Behan<strong>de</strong>ling van in- en uitwendige ziekten.<br />
Voor Postpakketbehan<strong>de</strong>ling zendt Urine met<br />
ziekte-beschrijving of <strong>de</strong> te stellen vragen, ook<br />
wor<strong>de</strong>n alle inlichtingen omtrent ziekten per brief<br />
behan<strong>de</strong>ld.<br />
Zie voor enkele ziekten onze Patentmid<strong>de</strong>len."<br />
Dus, een genezing per correspon<strong>de</strong>ntie, die wij<br />
reeds zoo dikwijls veroor<strong>de</strong>eld hebben en van<br />
welke kwaal ?<br />
De brochure zegt het ons :<br />
«Tuberculose (teringlij<strong>de</strong>rs) kunnen radicaal genezen<br />
wor<strong>de</strong>n door : van Gel<strong>de</strong>r's teringmid<strong>de</strong>l<br />
merk Kimletor, wordt gebruikt als drank in Capsules<br />
of in Pillen, voor T-B-C-won<strong>de</strong>n v. Gel<strong>de</strong>r's<br />
Tuberculosezalf.<br />
Ka langdurige proefnemingen samengesteld door<br />
een oud Medicus, wijlen Dr. L. J. Kimmel*) by<br />
wien on<strong>de</strong>rgeteeken<strong>de</strong> geruimen tijd in <strong>de</strong>n Apotheek<br />
werkzaam wâs en on<strong>de</strong>r wiens leiding hij<br />
dit zoo heilzame mid<strong>de</strong>l als zoovele an<strong>de</strong>re speciaalrecepten<br />
leer<strong>de</strong> kennen en vervaardigen."<br />
"Wij vin<strong>de</strong>n ver<strong>de</strong>r in <strong>de</strong> brochure een inlichting<br />
omtrent <strong>de</strong> Tuberculose en ten slotte drie bladzij<strong>de</strong>n<br />
met opgaven van een elftal geneesmid<strong>de</strong>len bij<br />
VAN GELDER verkrijgbaar, waarvan sommige ook<br />
<strong>tegen</strong> an<strong>de</strong>re kwalen dan tering doeltreffend heeten<br />
te zijn.<br />
En alsof men nog geen keuze genoeg heeft besluit<br />
<strong>de</strong> brochure;<br />
„Aan ons- instituut zijn ook alle mogelijke krui<strong>de</strong>n<br />
voorhan<strong>de</strong>n ter genezing <strong>de</strong>r ziekten als Borstkrui<strong>de</strong>n,<br />
Laxeerkrui<strong>de</strong>n, Bloedzuiveren<strong>de</strong> krui<strong>de</strong>n<br />
enz. per pak f 1.50."<br />
Elk wat wils !<br />
Het Instituut werkt meestal op <strong>de</strong> gewone wijze<br />
van <strong>de</strong> brie vendok toren. Een vragenbrief, die <strong>de</strong><br />
patiënt zelf heeft in te vullen, verzoek om toezending<br />
van urine ter on<strong>de</strong>rzoek en — na ontvangst<br />
van een postwissel — afzending van geneesmid<strong>de</strong>len.<br />
Hierin is men nogal vrijgevig. Zooals in <strong>de</strong><br />
brochure staat :<br />
„Uit <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> medicijnen kunt ge zelf, naar<br />
uw ziekte is, geneesmid<strong>de</strong>len kiezen. Zoo ge <strong>de</strong><br />
toepassingen aan ons wilt overlaten, zendt Uw<br />
Urine ter on<strong>de</strong>rzoek met dui<strong>de</strong>lijke ziektebeschrijving<br />
of <strong>de</strong> te stellen vragen, naam adres en leeftijd.<br />
Spoedig zen<strong>de</strong>n wij U medicijnen toe, na ontvangst<br />
van Postwissel <strong>de</strong>r kosten<strong>de</strong> prijs."<br />
Stel je voor, dat ie<strong>de</strong>r leek maar aan M kiezen<br />
gaat ! 't Is bijna al voldoen<strong>de</strong> om alleen daarom<br />
met kracht <strong>tegen</strong> het Instituut te waarschuwen.<br />
Maar er is meer, waarop wij aanstoridrte1ftóg ? -<br />
komen !<br />
Tevoren echter zijn wij, om <strong>de</strong>r waarheidswille<br />
verplicht te mel<strong>de</strong>n, dat het Instituut niet alleen<br />
per brief praktiseert, maar ook bezoek ontvangt,<br />
waarbij het meebrengen van urine gewenscht wordt.<br />
Alle bewijs daarvan — tevens een bewijs voor<br />
<strong>de</strong> ontwikkelingsgraad van <strong>de</strong> hou<strong>de</strong>rs van het<br />
Instituut — laten wij hier een brief volgen, gericht<br />
aan iemand, die hulp bij het Urocopisch Instituut<br />
had gezocht :<br />
„Waar<strong>de</strong> Patient.<br />
Hierbij <strong>de</strong> gevraag<strong>de</strong> medicijnen. Vergeet niet<br />
dat voor een doeltreffen<strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling een on<strong>de</strong>r<br />
zoek <strong>de</strong>r urine van avond en morgen en zoo noodig<br />
een lichamelijk on<strong>de</strong>rzoek beslist noodig is.<br />
Probeer het eerst zoo eens als ge wilt, controle<br />
op <strong>de</strong> patient is hoofdzaak voor behan<strong>de</strong>ling. Dranken,<br />
goed omschud<strong>de</strong>n. Zend voortaan postwissel<br />
vooruit !<br />
Leg bij pijn <strong>de</strong> galsteenpatiënt warme natte omslagen<br />
om <strong>de</strong> buik. Geef veel citroensap en karnemelk<br />
te drinken. Zend urine van avond en morgen.<br />
Neem van <strong>de</strong> galsteenolie eerst weinig, langzaam<br />
aan meer in melk of citroensap. Persoonlijk bezoek<br />
met urine nog beter."<br />
w. g. H. van Gel<strong>de</strong>r, Uroscoop.<br />
Dr. H. van Meer,*Medisch Adviseur.<br />
Laat ons thans nog 't een en an<strong>de</strong>r zeggen over<br />
<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len, die het Instituut verstrekt! Alle 11<br />
mid<strong>de</strong>len te on<strong>de</strong>rzoeken, kostte te veel tijd en 't<br />
was o. i. ook <strong>de</strong> moeite niet waard.<br />
Daarom wer<strong>de</strong>n een drietal door <strong>de</strong>n heer .KEU-<br />
*) Op wien wij eenige jaren gele<strong>de</strong>n reeds <strong>de</strong><br />
aandacht gevestigd hebben. RED.
fXEMANS on<strong>de</strong>r han<strong>de</strong>n genomen wel met het<br />
volgend resultaat :<br />
Van Gel<strong>de</strong>r's tering dr ank,Y&t levertraan,<br />
petroleum, teer en een ijzerverbig.<br />
Van Gel<strong>de</strong>r's zenuwdrank bestaat uit<br />
broomkalium, dubbelkoolzure i, salicylzure<br />
soda, suiker en pepermuntolie.<br />
Van Gel<strong>de</strong>r's galsteenolie, eemgsel van ongeveer<br />
15 <strong>de</strong>elen terpentijn met<strong>de</strong>elen lijnolie<br />
Het groote publiek heeft aan opgaaf weinig,<br />
dat weten wij. Maar men vragn <strong>de</strong>skundige<br />
•en wij zijn overtuigd, dat <strong>de</strong>ze ijn oor<strong>de</strong>el te<br />
kennen zal geven, dat <strong>de</strong> samenng <strong>de</strong>r mid<strong>de</strong>len<br />
geen enkelen waarborg Bi dat <strong>de</strong> door<br />
whfij^ Instituut beloof<strong>de</strong> volkonçenezing zal<br />
women bereikt.<br />
In<strong>tegen</strong><strong>de</strong>el, een na<strong>de</strong>elige wig is bij verschillen<strong>de</strong><br />
gevallen te verwachten<br />
Met overtuiging durven wij dve <strong>tegen</strong> het<br />
Uroscopisch Instituut te waarscn, nadat wij<br />
ten slotte nog erop gewezen heb dat bij elke<br />
brochure is gevoegd : Een büjdodschap voor<br />
Ne<strong>de</strong>rland en het Hulpblaadje vo% Centenbond<br />
•van <strong>de</strong> Stads-Evangelisatie te Bru<br />
Wat die blaadjes met het inut te maken<br />
hebben, begrijpen wij niet.<br />
Vermoe<strong>de</strong>n doen wij echter wel Zou<strong>de</strong>n zij<br />
^-moeten dienen om geloovigen vanere richting<br />
vertrouwen in te boezemen ?<br />
't Is niet <strong>de</strong> eerste maal, dat ot Godsdienstig<br />
gevoel gespeculeerd wordt, m«nke slechts<br />
=aan Abdij-Bivooji en Klooster-balsei<br />
De practi*che Yeear<br />
Ons werd toegezon<strong>de</strong>n een brre getiteld<br />
-,,De practische Veearts"-welke. bro* werd uitgereikt<br />
op <strong>de</strong> tentoonstelling van Lan«Tuinbouwprodukten<br />
te Ou<strong>de</strong>ndijk (N.-H.), eurschijnlijk<br />
ook in an<strong>de</strong>re plaatsen op tentoonsteen van gelijke<br />
strekking.<br />
Het doel <strong>de</strong>r brochure is : <strong>de</strong> sehen zelf<br />
te leeren beoor<strong>de</strong>elen welke ziekte vee heeft,<br />
•of aan welk ongemak het lij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> is,!er daarbij<br />
•een veearts te raadplegen.<br />
De zelfgestel<strong>de</strong> diagnose moet men<strong>de</strong>n aan<br />
-een chemische fabriek, die, volgens (diagnose<br />
voor <strong>de</strong> medicijnen zal zorgen.<br />
De bewerking van <strong>de</strong> 16 blz. grooochure is<br />
*van een Rijks veearts, wat men aan dtjl heusch<br />
niet zou zeggen. Enfin.<br />
Hoewel wij niet kunnen beoor<strong>de</strong>ek <strong>de</strong> veegeneesmid<strong>de</strong>len<br />
al of niet geschikt voor <strong>de</strong><br />
ziekte waarvoor zij heeten onfeilbaar ii willen<br />
wij toch wel even waarschuwen voorzl te zijn,<br />
met volgens een boekje veeziekte te )r<strong>de</strong>elen<br />
-en diagnose op te maken.<br />
In het „Voorwoord" komt een zin idie wij<br />
4^$UJ1 gevaarlijk vin<strong>de</strong>n :<br />
„Lfoor van onze geneesmid<strong>de</strong>len -uik te<br />
maken, is het in het vervolgt meer<br />
noodig steeds uwen veearts te raacen....".<br />
Het schijnt dat <strong>de</strong> schrijver dit gie zelf<br />
ook wat te erg vond, want even later s hij :<br />
„'t Spreekt wel van zelf, dat wi,8 niet<br />
voorstellen, dat met het verechij>an dit<br />
boekje <strong>de</strong> Teearts totaal overbeis gewor<strong>de</strong>n".<br />
Wij zullen <strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>len die in 3oekje<br />
wor<strong>de</strong>n opgenoemd maar onbesproken li maar<br />
diepe won<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n o.i. door geen zalfjaezen,<br />
.zoomin als gallen door smeersel.<br />
Hebt ge hart voor Uw vee, raadpleeg dan bij<br />
ziekte ervan steeds een veearts. Niet zelf „dokteren"<br />
want dat komt niet goed uit. Het kost U veel<br />
geld en later moet er toch <strong>de</strong>n veearts bij<br />
wor<strong>de</strong>n gehaald, dan is het echter misschien te<br />
laat en het kost weer geld.<br />
De veearts ziet Uw vee en kan <strong>de</strong> ziekte on<strong>de</strong>rkennen<br />
en geneesmid<strong>de</strong>len geven. Dat kan men<br />
niet doen uit <strong>de</strong> verte, afgaan<strong>de</strong> op een volgens<br />
een boekje opgemaakte diagnose. Laat U dat gezegd<br />
zijn.<br />
UIT DE PERS.<br />
Het nut van liet Tuberculose museum.<br />
Een onbeken<strong>de</strong>, wien wij inmid<strong>de</strong>ls hartelijk<br />
danken, zendt ons een. exemplaar van <strong>de</strong> Ol<strong>de</strong>nzaalsche<br />
Courant, waarin wij, on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> rubriek<br />
„Prikkels", beschouwingen van allerlei aard aantroffen.<br />
On<strong>de</strong>r meer viel onzer aandacht op het on<strong>de</strong>rstaan<strong>de</strong>,<br />
dat wij gaarne on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> oogen van onze<br />
lezers brengen :<br />
„Toch krijgen we <strong>de</strong>ze week iets zeer merk<br />
waardigs te zien in <strong>de</strong> achterzalen van het St.<br />
Jozefgebouw.<br />
De af <strong>de</strong>eling Ol<strong>de</strong>nzaalvan <strong>de</strong> Vereeniging tot<br />
Bestrijding <strong>de</strong>r Tuberculose heeft een bij uitstek<br />
practisch mid<strong>de</strong>l bedacht om ons nog eens ernstig<br />
te waarschuwen voor een <strong>de</strong>r verra<strong>de</strong>lijkste volksziekten,<br />
<strong>de</strong> tuberculose of tering. Daarvoor is hier<br />
wel re<strong>de</strong>n. Want het aantal slachtoffers, dat daaraan<br />
jaarlijks in Old en zaal en Berghuizen ten prooi<br />
valt, is in vergelijking met an<strong>de</strong>re plaatsen vrij<br />
hoog. Dat mid<strong>de</strong>l is een klein museum, hetwelk<br />
ons op een aanschouwelijke manier wil leeren, wat<br />
wij kunnen en dus ook moeten doen ter voorkoming<br />
en bestrijding van die gevrees<strong>de</strong> ziekte.<br />
Jong of oud, arm of rijk, gij zult in dat museum<br />
iets nuttigs leeren voor geheel uw ver<strong>de</strong>r leven,<br />
iets wat gij doen of laten 4 moet om uit <strong>de</strong> vangarmen<br />
<strong>de</strong>r tuberculose te blijven.<br />
Vooral voor <strong>de</strong> kleine lui<strong>de</strong>n is er één zeer leerzame<br />
af<strong>de</strong>eling in dat muséum. Ik bedoel die van<br />
kwakzalver-mid<strong>de</strong>len, waardoor <strong>de</strong> tuberculose niet<br />
genezen wordt, zooals abdijsiroop, pinkpillen enz.<br />
Wat ? — zei Oele, die nie bij het schrijven <strong>de</strong>zer<br />
regelen over <strong>de</strong>n schou<strong>de</strong>r keek — durf je <strong>de</strong><br />
abdijsiroop een kwakzalversmid<strong>de</strong>l noemen? Als ze<br />
nu van het Staphorster boertje kwam, zou ik je<br />
nog gelooven. Maar abdijsiroop uit het klooster<br />
Sancta Paulo .... een kwakzalversmid<strong>de</strong>l ! Foei !<br />
„Mijn beste uil van Minerva, — antwoord<strong>de</strong> ik<br />
op vleien<strong>de</strong> toon — ik dacht, dat je wijzer was.<br />
Het klooster Sancta Paulo .... bestaat niet. In<br />
een klooster kennen ze latijn, en daarom zullen ze<br />
er nooit zoo'n aarts-bis-dommigheid begaan om het<br />
Sancta Paulo te noemen. En zelfs al was er ergens<br />
ter wereld een klooster, waar ze abdijsiroop maakten,<br />
dan zou het nog een kwakzalversmid<strong>de</strong>l zijn. Want<br />
paters of zusters hebben geen verstand van geneeskun<strong>de</strong>,<br />
wijl ze daarvan geen studie hebben gemaakt.<br />
„En toch ben ik na het gebruik van abdijsiroop<br />
weleens van een verkoudheid genezen" — hield<br />
Oele hardnekkig vast.<br />
„Juist — hernam ik snel — na het gebruik van<br />
dat dure goedje maar niet daardoor. Je bed had<br />
er meer schuld aan dan dat fleschje aardappelstroop<br />
met gebran<strong>de</strong> suiker, dat je on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>n naam van<br />
„abdijsiroop" voor grof geld hebt gekocht. Als ik<br />
een doodgewone verkoudheid heb opgeloopen. kom<br />
ik er heel wat goedkooper af. Ik drink warme<br />
anijsmelk en kruip vroeg on<strong>de</strong>r^<strong>de</strong> wol. Daardoor<br />
kom ik aan 't transspireeren (met permissie) en<br />
daardoor genees ik. Maar als m\ïn hoesten niet<br />
zoo onschuldig lijkt of mijn kuchen aan T. B. C.<br />
doet <strong>de</strong>nken, dan moet ik aanstonds <strong>de</strong>n dokter<br />
raadplegen, en jij natuurlijk.... <strong>de</strong>n veearts."<br />
„Zigeunerbloed !" siste Oele nijdig en vloog weg<br />
naar het donkerste hoekje van het klokgestoelte.<br />
„Maar <strong>de</strong> pinkpillen dan ? — vroeg heel naïef<br />
het Duifje, dat mijn <strong>de</strong>bat met Oele met open<br />
mond had gevolgd. „Die zijn toch waarlijk overal<br />
goed voor. Je leest het ie<strong>de</strong>r oogenblik in <strong>de</strong> krant<br />
met het portret er bij vän hem of haar, die door<br />
die pillen verklaart genezen te zijn."<br />
„O heilige onnoozelheid !" riep ik vol verwon<strong>de</strong>ring<br />
uit. ,.Probeer eens, of gij het onthou<strong>de</strong>n<br />
kunt : pinkpillen zijn slecht berei<strong>de</strong> staalpillen.<br />
En als je nu ooit een kwaal krijgt, voor wier genezing<br />
<strong>de</strong> dokter (d. i. <strong>de</strong> man, die het weten kan)<br />
het gebruik van staalpillen noodig oor<strong>de</strong>elt, koop<br />
ze dan alsjeblieft bij <strong>de</strong>n apotheker. Dan krijg jé<br />
goe<strong>de</strong> staalpillen voor veel min<strong>de</strong>r geld dan dié<br />
peperdure doosjes mét pinkpillen kosten.<br />
Hoe zon een en' hetzelf<strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>l' goed<br />
kunnen zijn voor alle kwalen ? Voor het uitvallen<br />
van het haar en voor eksteroogen, voor zomersproeten<br />
sen winterhan<strong>de</strong>n, voor tébécé en diarrhée!<br />
't Is waarlijk al te dom. Weet je, waar <strong>de</strong> pinkpillen<br />
beslist goed voor zijn ?"<br />
„Neen! — beken<strong>de</strong> 't Duifje grif.<br />
„Om <strong>de</strong>n zak te spekken van <strong>de</strong>genen, die ze<br />
in <strong>de</strong>n han<strong>de</strong>l brengen! Al die mooie advertenties,<br />
welke hun han<strong>de</strong>n met goud kosten (wat natuurlijk<br />
op <strong>de</strong> verbruikers <strong>de</strong>r pillen wordt verhaald !) zijn<br />
niets dan boerenbedrog. De agenten van <strong>de</strong> pinkpillen<br />
bie<strong>de</strong>n <strong>de</strong>n gebruikers somwijlen geld . . .<br />
als zij hun portret voor <strong>de</strong> krant willen afstaan en<br />
een verklaring willen teekenen, dat zij, door die<br />
pinkpillen zijn genezen ! 't Is wel opvallend, dat<br />
in <strong>de</strong> Ol<strong>de</strong>nzaalsche Courant nooit een portret staat<br />
van iemand uit Ol<strong>de</strong>nzaal zelf, die door <strong>de</strong> pinkpillen<br />
is genezen. Dan kon<strong>de</strong>n wij er eens naar<br />
toegaan en dat zaakje door een geneesheer laten<br />
on<strong>de</strong>rzoeken. Wel vindt je in <strong>de</strong> plaatselijke bla<strong>de</strong>n<br />
somwijlen het portret van een zoogenaamd ingezetene<br />
die heel ver weg woont en hier door niemand<br />
gekend wordt. Doch welk verstandig mensch<br />
zal eenige waar<strong>de</strong> hechten aan <strong>de</strong> attesten, van zulk<br />
een onbeken<strong>de</strong> grootheid.<br />
Mochten toch <strong>de</strong> eenvoudige 1 uitjes — want zij<br />
vooral wor<strong>de</strong>n evenals het Duifje door die reclame<br />
verschalkt — bij hun bezoek aan het T. B. C.<br />
museum leeren beseffen, dat abdijsiroop en pinkpillen<br />
kwakzalversmid<strong>de</strong>len zijn. Dan zullen zij<br />
het zuur verdien<strong>de</strong> geld, dat zij nu daaraan vermorsen,<br />
met meer succes kunnen beste<strong>de</strong>n voor<br />
waarlijk versterken<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len voor hun zieke of<br />
wakke huisgenooten."<br />
HERHAALDE WAARSCHUWINGEN<br />
De R o o d e Pillen van Dupuis. Re*<br />
clames in <strong>de</strong> meeste couranten en tijdsohriften<br />
vestigen opnieuw <strong>de</strong> aandacht op <strong>de</strong>ze kwakzalverij<br />
Reeds in het Maandblad van Juli 1902 hebben wij<br />
gewaarschuwd <strong>tegen</strong> <strong>de</strong>ze pillen, die, als van bijzon<strong>de</strong>re<br />
samenstelltng o.m. wor<strong>de</strong>n aanbevolen <strong>tegen</strong>:<br />
„Verstoptheid, moeilijke spijsverteering, maagkwellingen,<br />
gallen, slijmen, maagzuren, mangel<br />
aan eetlust, verstrammingen. bloedbedref, huidziekte,<br />
puisten, bloedzweren, kwa<strong>de</strong> lichaamsapaan,<br />
jeuksel, geelzucht, schele hoofdjpijn, zenuw-
smarten, z wemelingen, bedwelmd he<strong>de</strong>n, aamborstig<br />
heid, geraa-ktheiä, rhumat.dmus. onzuiverhe<strong>de</strong>n van<br />
het bloed, hartziekten?'<br />
Waaruit bestaan dan wel die, won<strong>de</strong>rpillen ?<br />
Vermoe<strong>de</strong>lijk, uit wat nieuws, want <strong>de</strong> gewone<br />
purgeermidd' len, die op <strong>de</strong> maag en darmen wer<br />
ken, wor<strong>de</strong>n afgekeurd. Om hieromtrent zeker<br />
heid te verkrijgen, heeft <strong>de</strong> heer A. J. WIJNNE,<br />
te Rotterdam, <strong>de</strong> pillen on<strong>de</strong>rzocht en wel met het<br />
volgend resultaat : Elke pil woog ongeveer een<br />
halve gram ; daarvan kon een licht rood, later wit<br />
omhulsel wor<strong>de</strong>n verwij<strong>de</strong>rd, dat 300 mgr. woog en<br />
bestond uit suiker, talk en een roo<strong>de</strong> aniline-kleu*-<br />
stof. Voor <strong>de</strong> eigenlijke pil bleef dus 200 mgr. over<br />
en daarin werd met zekerheid aangetoond kleine<br />
hoeveelhe<strong>de</strong>n aloë er. jalape-stengelhars, terwijl <strong>de</strong><br />
hoofdmassa een plantaardig extract was. 't Is waar<br />
lijk om te lachen als 't niet zoo treurig ware ! Twee<br />
van <strong>de</strong> meest sterk-werken<strong>de</strong> eeuwen lang beken<strong>de</strong><br />
'purgeermid<strong>de</strong>len, die dikwijls door geneesheeren<br />
wor<strong>de</strong>n voorgeschreven, maar die, bij een lang<br />
durig en voortgezet gebruik zeer noodlottige ge<br />
volgen na zich kunnen slepen, al zegt ook DUPUIS,<br />
dat zij. „samengesteld uit uittreksel van krui<strong>de</strong>n,<br />
nooit kwaad doen."<br />
CORRESPONDENTIE.<br />
T. H. J. te H. Het gezon<strong>de</strong>n pakje bevatte geen<br />
krui<strong>de</strong>n, maar witte kristallen, die, volgens het<br />
on<strong>de</strong>rzoek van <strong>de</strong>n heer KEULEMANS, alléén uit<br />
broomkalium beston<strong>de</strong>n.<br />
Niets vreemds bij epilepsie.<br />
D. H. te W. De zalf <strong>tegen</strong> beeneter, door <strong>de</strong>n<br />
heer KEULEMANS on<strong>de</strong>rzocht, bevat honig, was, terpentijn,<br />
sandarak en tarivemeel. Vooral die sandarak<br />
in zoo'n zalf verwon<strong>de</strong>rt ons. De hulp van dien<br />
predikant, hoe goed hij het misschien meent, is<br />
toch, volgens onze meeniug, niet ongevaarlijk.<br />
B. G. te A. Wij danken u voor <strong>de</strong> toezending<br />
van het Maandblad van <strong>de</strong> Vereeniging van Drogisten<br />
(A.A.), dat wij trouwens geregeld toegezon<strong>de</strong>n<br />
krijgen. Wij hebben dan ook <strong>de</strong> hatelijke aanvallen<br />
<strong>tegen</strong> onze Vereeniging van JN. Gr. CHRZ,<br />
te H. reeds meermalen gelezen, maar ze laten ons<br />
koud en wij zullen daarop niet ingaan.<br />
J. W. te B. In een volgend no. De man heeft<br />
reeds sinds jaren ons wantrouwen opgewekt.<br />
Dr. A C. te B. In 't volgend no.; te laat voor<br />
dit no. ontvangen.<br />
Register op <strong>de</strong>n veertigsten jaargang van het<br />
Maandblad.<br />
(De cijfers geven het nommer van het Maandblad aan,<br />
Ber. beteekent Berichten, Corr. Correspon<strong>de</strong>ntie, II. IV.<br />
Herhaal<strong>de</strong> waarschuwingen, Ingez. Ingezon<strong>de</strong>n en R. Rechts<br />
zaken).<br />
Abdijsiroop. 2<br />
Wat — kost Ber. 1<br />
Advertenties-kwakzalvers. Beperken van — „ 7<br />
„ in Zuid-Afri kaan sehe bla<strong>de</strong>n 7<br />
Aken, v. Poe<strong>de</strong>rs <strong>tegen</strong> kies- en hoofdpijn 7<br />
Akker's kloosterbalsem 2<br />
„ Lia tabletten 2<br />
Allerlei <strong>Kwakzalverij</strong> Feuilleton 1<br />
Apothekers, en kwakzalversmid<strong>de</strong>n Ingez. 8, 9, 10<br />
„ Verkrijgbaar bij alle 1<br />
A&iJima-mid<strong>de</strong>l Potter 3<br />
Praga 1<br />
„ van Schiffman Corr. 11<br />
„ Vivamol of Vixol 9<br />
„ pillen van Visser 8<br />
Bedwateren Een gevaarlijk huismid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong>— 7<br />
„ Maatschappij Zeuobia 2<br />
„ Urie-pillsn — 2<br />
Beeneters, zalf <strong>tegen</strong> — Corr. 12<br />
Bla<strong>de</strong>l. Mid<strong>de</strong>l <strong>tegen</strong> suikerziekte 6<br />
Boom*s maagpoe<strong>de</strong>r- H. W