FRIESE TESTAMENTEN TOT 1550 - Fryske Akademy

versie van de tekst de druk is vervaardigd. In de toelichting kan men een verantwoording
aantreffen van de datering of van de keuze van het teksthandschrift.
5. Toelichting op de bijlagen
Met de bijlagen hebben wij twee doelen voor ogen gehad. Enerzijds wilden wij zo
veel mogelijk informatie die in deze testamenten besloten ligt, doorgeven aan de
gebruiker. Zo rekenden wij het tot onze taak om behalve de teksten ook beschrijvingen
of afbeeldingen van de gebruikte validatiemiddelen te bieden. Verder hebben wij
gemeend er goed aan te doen om de - onder meer ten behoeve van het register -
verzamelde genealogische informatie uit te werken tot aparte bijlagen. Zo wordt naar
onze mening de toegankelijkheid van de afzonderlijke teksten en van de editie als
geheel vergroot. Tenslotte hopen wij dat van deze bijlagen een stimulerende werking
zal uitgaan voor verder historisch onderzoek naar laatmiddeleeuws Friesland.
5.1. Zegels
De beschrijvingen zijn alfabetisch geordend op de namen van de zegeldragers en
bestaan uit maximaal acht onderdelen.
1. Naam van de zegeldrager. Dit kan een persoon of een instelling zijn. Nietpersoonsgebonden
zegels worden vermeld onder de naam van de instelling. Zo staat
het zegel van Johannes, abt van Dokkum, onder de D van Dokkum, omdat het overging
van de ene op de andere kloosteroverste en niet zijn naam bevat. Het zegel van
Thadeus, abt van Klaarkamp, draagt daarentegen wel zijn naam, en wordt dus
beschreven onder de T. Van één zegel (nr 72) is de status onduidelijk; het is met enig
voorbehoud toegeschreven aan het kruisherenklooster te Sneek, waar de zegelaar prior
was. De naam van de zegeldrager wordt gegeven zoals die in de tekst voorkomt;
tussen haakjes wordt de naam gegeven die op het zegel staat.
2. Nummer van het zegel, nummer van het testament waaraan of waarop het zich
bevindt, aanduiding van de plaats van het zegel. Alle zegels die het stuk ooit heeft
gedragen, zijn genummerd van links naar rechts. Als bij voorbeeld aan een stuk
oorspronkelijk twee zegels hingen, waarvan er één verloren is gegaan, kan men aan
het nummer van het beschreven zegel zien waar dit zich bevindt: heeft het nummer 1,
dan zit het links; heeft het nummer 2, dan zit het rechts.
3. Aankondiging van het zegel, waaruit doorgaans is af te lezen wie zegelt en in welke
kwaliteit. Indien de zegelaar elders in de tekst vollediger wordt aangeduid, is ook die
omschrijving geciteerd.
4. Ondertekening door de zegelaar. Hieruit is af te lezen hoe deze zichzelf presenteert.
5. Staat: kleur, vorm, afmetingen in millimeters (hoogte x breedte), materiële staat.
Als het zegel gaaf is, wordt dit niet expliciet vermeld. Om de mate van beschadiging
aan te geven hanteren wij de termen: beschadigd, zwaar beschadigd, fragment.
6. Randschrift. Voor de weergave van het randschrift zijn de volgende tekens gebruikt:
_A onduidelijke letter, waarschijnlijk een A
_ onleesbare letter
( ) oplossing van een afkorting
[ ] aanvulling naar een ander exemplaar van hetzelfde zegel
< > aanvulling die niet te bewijzen maar wel waarschijnlijk is.
XXI