Vijf nota's van Mussert aan Hitler over de samenwerking ... - KNAW

IN L E ID IN G 7
hij, terugkomend op zijn oorspronkelijke gedachten over de Germaansche
samenwerking, de ontwikkeling van de politieke situatie schetst. De capitulatie
van het Romaansche Italië m aakte een bond van Germaansche volken ineens
weer actueel.
Ook aan dit stuk is de meeste zorg besteed. E r zijn herhaaldelijk nieuwe
redacties met steeds weer doorhalingen en verbeteringen vervaardigd; reeds
uit het eerste ontwerp is het slotdeel, vier wellicht te onbescheiden verzoeken
bevattend, verwijderd. De nota is 26 October 1943 geschreven; de eindredactie
ervan en het ontwerp van den begeleidenden brief (IVa) dateeren van 10 November
d.a.v. Afgedrukt is het handschrift zoowel van de nota als van den
brief.
Bij het hierop volgende onderhoud m et H itler — het laatste — ontving Mussert
een aantal toezeggingen, die hem hoogelijk verheugden en tot triom fantelijke
conclusies aanleiding gaven, doch die later van nul en geener waarde
bleken.
V. Onder geheel veranderde omstandigheden stelde Mussert in de herfst
van 1944 zijn vijfde en laatste nota samen. De opmarsch der gealliëerde legers
m aakte niet slechts de Duitsche overwinning, de basis van zijn politiek, onwaarschijnlijk,
doch verscherpte tevens het optreden van de bezettende m acht
jegens het Nederlandsche volk. R auter nam het heft in handen; in die om standigheden
hadden Duitschers noch Nederlanders voor de uiteen vallende NSB
ontzag. Teneinde in deze situatie zijn geschokt prestige te herstellen en meteen
voor heel Nederland eenige verbetering te bereiken, streefde Mussert ernaar
ook in December 1944 een uitnoodiging van H itler to t een bezoek te ontvangen.
Als eenige mogelijkheid verwees Seyss-Inquart hem naar den bekenden weg:
een stuk opstellen, dat de aandacht van den Führer weer eens op zijn bondgenoot
in Nederland richtte. Daarom schreef Mussert zijn nota over Kern Europa.
De inhoud kwam er in dit geval niet zoo veel op aan; de actueele kwesties
konden immers beter mondeling behandeld worden. Mussert stelde het stuk
aan den rijkscommissaris ter hand, die het H itler bezorgde. Politieke waarde
heeft dit memorandum, waarop de Führer nimmer eenig antwoord gegeven
heeft, niet; het is echter waardevol voor de kennis van Mussert’s persoonlijkheid.
Niettegenstaande de relatief geringe belangrijkheid van den inhoud der nota,
is ook deze zeer grondig voorbereid. Zij is op 17 November in Mussert’s tijdelijk
hoofdkwartier te Almelo geschreven. De eindredactie is van 4 December. Afgedrukt
is het m anuscript van de nota (Vb) benevens het van 1 December datee-