Informatie voor kinderen van 11-15 - Nederlandse Coeliakie ...

Informatie voor
kinderen van 11-15
1

Voorwoord
Ik ben Mirre. Ik ben 14 jaar en heb coeliakie.
Dat heb ik al vanaf mijn eerste jaar dus ik ben
eigenlijk niet anders gewend.
zeggen dat je ze niet lust of dat je er geen trek
in hebt. Dan kun je later zelf iets nemen dat je
wel mag eten. Zo doe ik dat tenminste, als ik
geen zin heb om alles uit te leggen.
Nu ik wat ouder word mag ik zelf meer
2
regelen. Vroeger zorgde mijn moeder er altijd
voor dat ik op een feestje ook iets lekkers had
om te eten. Maar nu moet ik het ook wel eens
zelf regelen. Soms is dat best lastig. Gelukkig
houden de meeste mensen er gewoon
rekening mee. Doen ze dat niet, dan moet ik
zelf wat meenemen.
Aan de buitenkant kan je niet zien dat ik coeliakie
heb. Ik word er ook niet mee gepest of zo.
Pesten is sowieso raar. Mensen die je pesten
omdat je coeliakie hebt, snappen niet hoe het
is om een aandoening te hebben. Misschien
heb ik geen problemen met mijn aandoening
in de klas omdat ik stevig in mijn schoenen sta.
Ik ben er natuurlijk niet blij mee dat ik coeliakie
heb, maar er zijn ergere dingen. En niet iedereen
hoeft het te weten. Je kan gewoon overal
aan meedoen. En als iemand je vraagt of je bijvoorbeeld
een koekje wilt, kan je ook gewoon
Er zitten trouwens ook leuke kanten aan het
hebben van coeliakie. Ik ga bijvoorbeeld één
keer in het jaar op kamp. Dat weekend hoef
ik even nergens op te letten want alles wat je
te eten krijgt is glutenvrij. Iedereen heeft daar
coeliakie behalve sommige mensen van de leiding.
Die hebben meestal dan wel een kind die
het heeft. Tijdens dat weekend doen we allemaal
leuke dingen. Eigenlijk heeft niemand het
er dan over hoe het is om coeliakie te hebben.
We hebben gewoon lol met elkaar. Tijdens
het kamp wordt er ook nog bakles gegeven.
Zo leer je glutenvrije dingen te bakken, die je
vervolgens zelf mag opeten. Heel lekker!!
Er zijn dus zat leuke dingen die je kan doen als
je coeliakie hebt. En als anderen daar iets van
zeggen moet je gewoon voor jezelf opkomen.
Mirre Kastelein uit Geervliet
3

Hoofdstuk 1
Ik heb coeliakie
Heb je coeliakie, dan word je ziek van het eten
van gluten. Vaak heb je dan last van diarree,
een opgezette buik of buikpijn. Sommige
kinderen blijven achter in de groei door coeliakie.
Ze kunnen er wat bleker uitzien en zijn vaak
moe. Maar wat is gluten nu eigenlijk en hoe
Gluten is een graaneitwit dat voorkomt in
tarwe, haver*, rogge, gerst, spelt en kamut.
Het zit bijvoorbeeld in brood, pasta, pizza,
koek en gebak. Gluten zorgt ervoor dat het
deeg lekker luchtig is en dat de cake of het
brood niet uit elkaar valt. Mensen met coeliakie
kunnen gluten niet afbreken. Dat betekent dat
de dunne darm zich geen raad weet met deze
* In Nederland worden haver en haverproducten
afgeraden omdat de kans groot is dat haver
in aanraking is geweest met glutenbevattende
granen. Bijvoorbeeld in de fabriek.
Waarom is een fabrikant zo dol op gluten?
Gluten zorgt ervoor dat producten zoals
brood, gebak en koek niet uit elkaar valt. Ook
wordt gluten vaak als bindmiddel gebruikt in
4 komt het dat jij er ziek van wordt?
stof. Sterker nog, gluten maakt de darmwand
soepen, sauzen, ijs en snoep. Het werkt eigenlijk
5
zelfs stuk. Jouw darmwand is aan de binnenkant
als ‘lijm’ in je eten. Daarom wordt het zo
bekleed met darmvlokken. Die zorgen ervoor
veel gebruikt in allerlei producten.
dat je lichaam voedingsstoffen opneemt.
Uit melk wordt bijvoorbeeld de voedingsstof
Misschien is coeliakie bij jou ontdekt toen je
calcium gehaald (ook wel kalk genoemd).
nog een baby was. Dat komt vaak voor. Maar
Dat wordt door je lichaam gebruikt voor
soms krijg je pas op latere leeftijd klachten.
je gebit en je botten. Als deze darmvlokken
Dan kan het langer duren voordat wordt ont­
steeds beschadigen door het eten van
dekt dat gluten je ziek maakt. Loop je al een
gluten dan kan de darm niet meer voldoende
tijdje rond met klachten zoals buikpijn en diarree
voedings stoffen opnemen. Dus ook bijvoorbeeld
en ben je moe en erg sloom? Misschien
niet voldoende calcium meer. Het is
zelfs wel chagrijnig zonder dat je erachter komt
daarom belangrijk dat coeliakie snel wordt
wat daar steeds de reden van is? De ene keer
ontdekt.
is het erger dan de andere keer. Als de klachten
aanhouden ga dan met een van je ouders
naar de huisarts.

Hoofdstuk 2
Naar de huisarts
Een buikonderzoek
De bloedtest is geweest. Nu is het tijd om
Voel je je al een poos niet fit en ben je vaak je dunne darm te onderzoeken. Zoals je
moe? Ga dan eens met je vader of moeder eerder hebt kunnen lezen neemt je darm
langs de huisarts. Als jouw klachten lijken op voeding stoffen op. Behalve de darm van een
klachten die bij coeliakie horen, dan gaat de coeliakie patiënt die nog gluten eet. Die darmvlokken
zijn namelijk te beschadigd om vol­
huisarts eerst een bloedtest doen. Coeliakie
laat namelijk sporen (antistoffen) achter in je doende voedingsstoffen op te nemen. In het
Ik heb coeliakie, wat nu?
Je hebt coeliakie. Wat nu? Maak je geen zorgen.
Het is goed om te weten dat nu duidelijk
is waar je klachten vandaan komen. Nu kun
je de klachten ook gaan voorkómen. Dat kan
6 bloed. Vandaar dat een dokter daarmee be­
ziekenhuis kan de dokter zien hoe het met je
alleen door glutenvrij te eten. Op die manier
7
gint. Zitten die sporen inderdaad in je bloed?
Dan volgt een onderzoek in je buik. En dat
gebeurt in het ziekenhuis.
darm gesteld is. Dat doet hij met een biopsie.
Bij een biopsie gaat de arts met een speciaal
daarvoor gemaakt slangetje via je mond naar
je dunne darm. Daar doet hij een klein onderzoek.
Dat klinkt eng maar gelukkig wordt dit
uitgevoerd onder narcose. En dan voel je er
niets van.
komen je darmvlokken terug, herstelt de darmwand
zich en wordt je voeding weer goed
opgenomen. Je zult merken dat jouw klachten
dan na verloop van tijd verdwijnen. Je humeur
verbetert, je hebt meer energie en de buikpijn
gaat ook over. Dat is een goed vooruitzicht!
Als blijkt dat je coeliakie hebt dan zal de dokter
je doorsturen naar een diëtist. Van nu af aan
moet je namelijk anders met voeding omgaan.
Je moet je aan een dieet leren houden. Dat
betekent dat je rekening moet gaan houden
Maar dat betekent wel dat je altijd je dieet
moet blijven volgen. Dat kan in het begin best
lastig zijn. Vergeet niet dat de dokter en de
diëtist je daarbij kunnen begeleiden. Het is
dan ook goed om regelmatig een bezoek te
blijven brengen aan de dokter en de diëtist.
met wat je eet. En de diëtist kan je dat leren.
De diëtist weet namelijk veel over voeding en
Wat zijn peulvruchten? Peulvruchten Wat mag je wel eten
zijn bijvoorbeeld: bruine bonen, witte
Maïs, rijst, aardappels, peulvruchten, noten en
bonen, groene erwten, sperzie bonen,
zaden, groente en fruit, melk, vis en vlees (zonder
sojabonen, maar ook pinda’s!
paneerlaagje), olie, eieren. En glutenvrije (dieet)
producten, zoals glutenvrij brood en broodjes,
koek, cake, taart, spaghetti, macaroni en kroketten.
diëten en helpt jou bij het samenstellen van
een speciaal dieet zonder gluten.
Deze zijn in speciale winkels te koop of via internet,
maar tegenwoordig ook gewoon in het schap
in de supermarkt.
Wat mag je niet eten
Tarwe, haver*, rogge, gerst, spelt, kamut en
producten die gemaakt worden van deze granen.
Zoals gewoon brood, cruesli, muesli, beschuit,
crackers, koek, taart, spaghetti, macaroni, vermicelli,
lasagna, bami, snacks (kroketten, frikadellen,
nasischijven). Maar ook producten waar deze
granen in verwerkt zijn zoals sommige snoep,
ijs en chips.
* Haver en haverproducten kun je beter niet eten omdat deze
vaak in contact komen met granen waar gluten in zit.

“Ik weet nu drie jaar dat ik coeliakie heb.
even niet zo lekker. Dat ging gelukkig snel
Etiketten lezen
Om het zeker te weten ben ik best vaak bij de
weer over.
Of een product gluten bevat kun je zien op het
dokter geweest. Maar mijn klachten waren zo
vaag, dat hij eerst aan een allergische reactie
Uit de biopsie bleek dus dat ik coeliakie had.
etiket. Etiketten lezen is een vak apart. Je weet
op een gegeven moment precies waar je op
Melkchocolade
dacht. Die onderzoeken leverden steeds niets
Ik ben toen meteen glutenvrij gaan eten. Vanaf
moet letten en toch blijft het oppassen! Waar­
Ingredienten: suiker, volle melkpoeder (25%),
op. Totdat ik plotseling last kreeg van een heel
dat moment is het steeds beter gegaan met
om? Omdat er in veel producten verborgen
cacaoboter, cacaomassa, emulgator, soja-lechitine,
erge buikpijn. Die wilde maar niet overgaan.
mij. Dat is wel heel fijn om te merken. Ik ben
gluten zit. Bijvoorbeeld in cornflakes, ketchup,
aroma: vanille. Cacao bestandelen in melkchoco­
Ik werd toen doorverwezen naar het zieken­
de eerste twee jaar om de drie maanden op
mayonaise, soepen, sauzen, bouillonblokjes,
lade minstens 31%. Kan sporen van noten bevatten.
huis, waar uiteindelijk besloten werd een
controle bij de diëtist geweest. Het heeft bij
paprikachips, sommige snoepjes en ijs. Deze
darmbiopsie te doen.
mij twee jaar geduurd voordat mijn lichaam
producten hebben niets met brood te maken
weer goed werkte en alle bloedwaardes op
en toch zit er gluten in. Het heeft dus zeker zin
Dat gebeurde onder narcose en eerlijk gezegd
een goed niveau waren. Dat kwam omdat ik al
om dit kunstje goed onder de knie te krijgen.
zag ik daar best tegenop. Ik had nog nooit in
een aantal jaar zonder het te weten met coeli­
Want hoe beter je de samenstelling van het
8
een ziekenhuis gelegen. Maar de dokter legde
goed uit wat er zou gaan gebeuren en dat
akie rondliep. Daardoor hebben mijn darmen
een hele tijd niet genoeg voedingsstoffen
eten snapt, hoe minder fouten je maakt in je
dieet. En dat merk je natuurlijk!
9
stelde me wel gerust. Van de biopsie zelf heb
ik niks gemerkt. Toen ik van de narcose wakker
opge nomen. Nu ben ik weer helemaal happy.
Omdat ik me weer goed voel kan ik ook weer
Het leren lezen van een productetiket doe je
samen met een diëtist. Jij en je ouders leren
Winegums
werd op de uitslaapkamer, voelde ik me eerst
echt genieten van de leuke dingen.”
hoe jij zelf kan beoordelen of je iets wel of niet
Ingrediënten: suiker, glucosestroop, tarwezetmeel,
kunt eten. Samen met de diëtist stel je ook een
water, gelatine, gemodificeerd aardappelzetmeel,
gezond dieet op. Want je moet er natuurlijk wel
voedingszuur (melkzuur), aroma’s, kleurstoffen
Erik Draaisma (13 jaar), Leeuwarden
voor zorgen dat je de juiste voedingsstoffen
(E104, E110, E129, E133), glansmiddelen (plantaardige
binnenkrijgt. Doordat je geen brood met glu­
olie, bijenwas, carnaubawas).
ten meer mag eten, loop je bijvoorbeeld het
Allergie-informatie: Bevat sulfiet, tarwe (gluten)
risico dat je te weinig vezels en vitaminen en
mineralen binnenkrijgt. Natuurlijk wordt er bij
je dieet rekening gehouden met wat jij lekker
vindt. Als je iets niet meer mag, wordt er een
Verborgen gluten zorgt ervoor dat bijvoorbeeld
glutenvrij alternatief gezocht. Er zijn gelukkig
paprikapoeder op de chips blijft plakken en dat
voldoende lekkere glutenvrije (dieet)produc­
een saus gebonden wordt. Gluten wordt gebruikt
ten te vinden. De diëtist zal je hierop wijzen.
als bindmiddel.

Hoofdstuk 3
Feestjes en verjaardagen
Een streng dieet volgen is niet leuk! Terwijl je
vrienden van alles en nog wat kunnen eten,
moet jij steeds opletten of je er niet ziek van
wordt. Dat is normaal gesproken al best lastig.
Maar hoe moet dat nou met feestjes en verjaardagen?
Helaas is daar geen pasklaar antwoord op te
geven. Je zult in dat soort gevallen veel zelf
moeten regelen. Ook al wil je niet anders zijn
dan je vrienden en klasgenoten, toch is het
verstandig om hen te vertellen wat je hebt.
Je kunt bijvoorbeeld een werkstuk maken
of een spreekbeurt houden over coeliakie.
Want natuurlijk mag je nog steeds taart eten als
deze maar glutenvrij is. Als je vrienden, of de
ouders van je vrienden het moeilijk vinden om
te bepalen wat je wel en niet mag eten, kan het
een oplossing zijn om hen een lijstje te geven
van glutenvrije producten die je lekker vindt en
die makkelijk te krijgen zijn.
Wat zit er in je rugzak? Het is handig om een
rugzak klaar te maken met glutenvrij lekkers voor
een dagje uit. Denk hierbij aan:
- glutenvrij lekkers voor tussendoor
- glutenvrij lunchpakket
- telefoonnummer van je vader of moeder
Zo sla je twee vliegen in één klap: je klasgenoten
10 zijn op de hoogte van wat je hebt,
Ga je naar een feestje en is er voor glutenvrije
11
en met zo’n ervaringsverhaal krijg je vast een
goed cijfer! Je zult zien dat je vrienden het best
begrijpen. Ze kunnen dan ook beter rekening
met jou houden.
Tijdens het trakteren op verjaardagen bijvoorbeeld.
Of als ze je uitnodigen voor een feestje.
lekkernijen gezorgd, let er dan op dat deze
apart liggen van de hapjes waar gluten in zit.
Anders kan jouw eten besmet raken. Het is
natuurlijk niet de bedoeling dat jij ziek wordt
van een feestje…
Een dagje uit
Een schoolreisje of kamp, een paar dagen weg
van huis. Dat is altijd spannend. Maar als je coeliakie
hebt is het helemaal een belevenis. Waar
anderen zich alleen druk maken over welke
kleren ze mee moeten nemen, moet jij ook aan
je eten denken. Gelukkig wijst de praktijk uit
dat het vaak allemaal wel meevalt. Het is een
goed idee dat je vader of moeder de school­
leiding van te voren goed informeert over
jouw dieet. Ook jij kan hierbij helpen. Zo kun je
navragen welke maaltijden er worden bereid
en of dit ook glutenvrij gemaakt kan worden.
Lukt dit niet, neem dan van thuis enkele kant
en klare glutenvrije maaltijden mee. Voor
de broodmaaltijden kan er (vacuüm) verpakt
glutenvrij brood worden meegenomen of
ingekocht door de schoolleiding. Handig zijn
ook de miniverpakkingen jam, chocopasta en
boter. Ook is het lekker om voor een keertje
zelf gebakken glutenvrije pannenkoeken of
eierkoeken mee te nemen op een schoolreisje.
Zeker weten dat je klasgenoten graag met jou
zouden willen ruilen!

12
“Soms baal ik ervan dat ik coeliakie heb. Dan
gaan we na school met zijn allen naar de snackbar
en neemt iedereen lekker een broodje
kroket. Dat wil ik dan ook! Terwijl ik niet eens
echt weet hoe een broodje kroket smaakt.
Toch is het verleidelijk het eens te proeven
maar ik weet dat ik dan na verloop van tijd
vooral moe en humeurig wordt. Dat verdwijnt
wel weer als ik me gewoon aan het glutenvrije
dieet hou, maar toch is soms de verleiding
groot om even net zo te zijn als mijn vrienden.”
Fun met coeliakie
Dat klinkt misschien een beetje raar, maar
fun met coeliakie kan echt. Op glutenvrij
kamp bijvoorbeeld! De Nederlandse Coeliakie
Vereniging organiseert regelmatig glutenvrije
weekenden en zomerkampen. Gezellig met
leeftijdgenoten een heel weekend leuke dingen
doen en… kunnen eten wat je wilt! Want alles is
glutenvrij, dus je hoeft nergens aan te denken.
Samen heb je de vetste lol en de leiding zorgt
voor heel veel glutenvrije lekkernijen. Voor
informatie over deze weekenden en zomerkampen
kun je kijken op de website van de Nederlandse
Coeliakie Vereniging: www.glutenvrij.nl.
13
Verder zijn er verschillende websites speciaal
voor jongeren met coeliakie. Je kunt hier met
elkaar chatten maar ook vragen stellen aan
bijvoorbeeld een diëtist of een arts. Een lijstje
van websites vind je achterin deze brochure.

Hoofdstuk 4
Blijven opletten
Je zult merken dat hoe langer je het dieet volgt
en je geen klachten meer hebt, hoe minder je er
bij stilstaat wat gluten met je lichaam doet. Toch
moet je met coeliakie altijd blijven opletten. Een
ongeluk zit in een klein hoekje. Ook al hoeven
de gevolgen van een kleine misstap niet direct
heel groot te zijn, voorkomen is nog altijd beter
gescheiden is. De meeste mensen zorgen voor
een aparte kast in de keuken waar de glutenvrije
producten bewaard worden. Gekoelde glutenvrije
producten worden vaak op de bovenste
schap in de koelkast bewaard. Dan kan er nooit
gluten op vallen en voor andere koelkastgebruikers
is het duidelijk dat ze die producten
niet kunnen pakken. Vergeet niet je beleg even
14 dan genezen…
te stickeren of in een aparte mand of dienblad
je die tekort komt. Aanvullende controle blijft wel en wat je beter niet kan eten. Zo blijf je de 15
Veilig thuis
Een risico waardoor mensen die een glutenvrij
dieet volgen toch in aanraking komen met
gluten, is wanneer glutenvrije producten besmet
raken met glutenhoudende. Daarom is het zaak
om er thuis voor te zorgen dat alles goed
Glutenvrije regels
op tafel te zetten. Het is niet de bedoeling dat
anderen hiervan mee-eten als ze de glutenvrije
regels niet kennen. Ook is het verstandig om je
eigen snijplank, broodrooster, botervloot, jam,
chocopasta, pindakaas en dergelijke aan te
schaffen. Dan weet je zeker dat die glutenvrij
blijven.
Was je handen voordat je gaat eten. Gebruik een schoon mes wanneer je in de botervloot
gaat. Datzelfde geldt bijvoorbeeld ook voor de jam- en de pindakaaspot.
Zorg ervoor dat het glutenvrije brood niet in aanraking komt met gewoon brood.
En dat niemand met zijn glutenmes in jouw belegpot zit!
De controle bij de dokter
Nadat coeliakie is vastgesteld zul je, zeker in
het begin, regelmatig voor controle naar de
dokter moeten. Tijdens zo’n onderzoek wordt
gekeken of het glutenvrije dieet aanslaat en of
de opname van voedingsstoffen goed op gang
komt. Eventueel kan de dokter je bijvoorbeeld
extra vitamines en mineralen geven als blijkt dat
verstandig. Bij zo’n controle afspraak wordt juiste voedingskeuzes maken en voorkom je
bloed geprikt om te controleren of je bloed­
tekorten in je voeding.
waardes in orde zijn.
De controle bij de diëtist
Je dieet moet je blijven volgen. En ook al weet
je dat het goed voor je is, het blijft soms best
moeilijk om hier trouw aan te zijn. De diëtist kan
je daarbij helpen. Het is dan ook verstandig om
regelmatig bij de diëtist langs te gaan. Je hebt
je dieet immers in de praktijk toegepast en kan
dus gericht vragen stellen. Als je het bijvoorbeeld
moeilijk vindt om het dieet vol te houden,
kun je samen kijken hoe je dat kunt oplossen.
Daarbij kan de diëtist je tips geven over wat je
Per ongeluk gluten gegeten?
Het kan zijn dat er in een product achteraf gluten
blijkt te zitten. Of dat je bij iemand toch een
‘gewoon’ koekje hebt gegeten. Dat is natuurlijk
niet goed, maar ook niet meteen een ramp.
Als je verder goed je dieet blijft volgen zullen
er over het algemeen geen grote klachten
ontstaan.
Maar soms kan het zomaar zijn dat je wel klachten
krijgt, dat je weer moe wordt of buikpijn
krijgt. Dan is het belangrijk om naast het goed

16
blijven volgen van het dieet, na te gaan waardoor
die klachten zijn ontstaan. Is het iets dat je
op school eet? Of thuis? Misschien heeft iemand
wel brood gesmeerd met boter uit jouw botervloot?
Als je weet hoe je klachten zijn ontstaan,
dan wordt het een stuk makkelijker om deze
klachten in de toekomst te voorkomen. Je kan
daarvoor ook best de hulp inroepen van je
vader, je moeder of de diëtist.
met gezonde voeding en dieetrichtlijnen. Toch
zullen niet alle kantines glutenvrije producten
hebben. In dat geval kun je de mogelijkheden
op jouw school bespreken met de schoolleiding
en het kantinepersoneel. Je vader of moeder
kunnen je hierbij helpen. De NCV heeft voor de
schoolleiding ook richtlijnen op papier gezet.
Die kun je via de website van de NCV uitprinten
en afgeven op school.
17
Coeliakie en school
Als je coeliakie hebt, moet je goed nadenken
over hoe en wat je op school eet. Daarom neem
je waarschijnlijk, als je nog op de basisschool zit,
een broodtrommel gevuld met glutenvrij eten
mee naar school. Of je eet tussen de middag
thuis. Dat gaat meestal veranderen als je naar de
brugklas gaat. Bijvoorbeeld omdat de middelbare
school niet direct bij jou in de buurt is. Ook
dan blijft een broodtrommel van thuis een
goede oplossing. Maar het kan zijn dat je
nieuwe school een kantine heeft en dat je daar
graag met je klasgenootjes wilt eten. Ook op
scholen wordt steeds meer rekening gehouden

Hoofdstuk 5
Een hoofdstuk voor ouders en volwassenen
Als je hoort dat je kind coeliakie heeft dan komt
er nogal wat op je af. Opeens zul je je huishouden
glutenvrij in moeten richten. En glutenvrij
moeten koken. Maar hoe pak je dat aan? Waar
vind je geschikte gerechten en waar koop je glutenvrije
producten?
Waar koop ik glutenvrije producten?
markten is ook diepgevroren glutenvrij brood
en cake te koop. Je kunt hiernaar vragen bij de
broodafdeling.
Bij de speciale detaillisten, zoals reformwinkels,
natuurvoedingswinkels, gezondheidswinkels en
drogisterijen, zijn over het algemeen meerdere
merken te vinden en is het assortiment groter
gluten, terwijl dat niet uit de ingrediëntendeclaratie
blijkt. De vermenging met gluten noemen
we ook wel contaminatie. Deze kan al optreden
door het malen van glutenvrij graan in molens
waar ook glutenbevattende granen worden
Let op: Contaminatie kan ook thuis, op school
of sportkantine plaatsvinden! Door vermenging
met brood bijvoorbeeld. Om de vermenging
van broodkruimels te vermijden heeft je kind een
aparte broodrooster, broodplank, botervloot,
jampot en overig (smeerbaar) beleg nodig.
Glutenvrij en gezond eten
18 dan in de supermarkt. Het assortiment is vaak
gemaald. Gebruik daarom het liefst producten
19
Er zijn steeds meer glutenvrije producten verkrijgbaar.
afhankelijk van de grootte van de winkel en de
met de tekst ‘glutenvrij’, al dan niet gepaard met Glutenvrije voeding is over het algemeen laag
In speciaalzaken, maar ook gewoon in afname van glutenvrije producten. In deze
het glutenvrij symbool. Dat ziet eruit als een in voedingsvezels, bepaalde B-vitamines, en
de supermarkt. Er wordt geschat dat ons land winkels wordt soms ook advies ge geven over
doorgestreepte aar.
ijzer. Ook al doen de fabrikanten de laatste jaren
zo’n 160.000 coeliakiepatiënten telt. Bij het
de glutenvrije dieetproducten. Online, direct
veel aan productontwikkeling om de glutenvrije
merendeel is de aandoening echter nog niet mailing of postordersysteem: bestellen per
(dieet)producten te verbeteren in kwaliteit.
gediagnosticeerd. Er wordt dan ook verwacht telefoon of via internet. Het aantal zogenoemde
Het maken van de juiste productkeuzes en
dat de markt voor glutenvrije dieetproducten, webwinkels groeit snel. Ook hier wordt soms
samenstelling van maaltijden is hier van belang.
met het stijgen van de vraag, alleen maar zal advies gegeven over glutenvrije dieetproducten.
De diëtist en de Nederlandse Coeliakie
groeien.
Vereniging kunnen u hier meer informatie over
geven. Naast glutenvrij eten is het net zo belangrijk
In de supermarkten zijn de glutenvrije dieetproducten
Besmetting met gluten.
als bij ieder ander kind om te zorgen voor
meestal te vinden in het schap met Hoe kan ik dat voorkomen?
een gezonde volwaardige voeding zodat je
dieetproducten. Soms is het assortiment nog Gluten komt ook voor in producten door opslag,
kind niets tekort komt. Bezoek voor meer infor­
relatief klein, maar sinds enkele jaren neemt het
productie, verpakking en distributie. Zo kan
matie over gezond eten ook eens de website:
aanbod wel sterk toe. In sommige super­
een onschuldig product toch ‘besmet’ raken met
www.voedingscentrum.nl.

Wat school moet weten
Kinderen brengen veel tijd door op school. Toch
blijft de verantwoordelijkheid voor de zorg op
De Nederlandse Coeliakie Vereniging (NCV)
U kunt de diëtist bellen voor al uw dieetvragen
school een gedeelde verantwoordelijkheid van
Coeliakiepatiënten hebben hun eigen belan­
op telefoonnummer 033 - 480 93 75 of e-mailen
school, ouders en het kind. Leerkrachten kunnen
genorganisatie: de Nederlandse Coeliakie
naar dietist@glutenvrij.nl of info@glutenvrij.nl
20
Uit en thuis
en willen daar best behulpzaam in zijn als je hen
daarin op weg helpt. Houd de lijnen open,
Vereniging (NCV). De NCV is opgericht in 1974
en heeft inmiddels ruim 10.000 leden. Het doel
Interessante websites:
21
Mensen met coeliakie wisselen met elkaar de
informeer regelmatig naar belangrijke data.
van de NCV is om het lichamelijk en sociaal
www.glutenvrij.nl
lekkerste gerechten en recepten uit. Voor meer
Probeer de activiteitenkalender van school
welzijn van coeliakiepatiënten te bevorderen
www.coeliakie.startpagina.nl
informatie hierover kun je terecht bij de Neder­
samen met je kind in de gaten te houden. Je
en wetenschappelijk onderzoek naar coeliakie
www.voedingscentrum.nl
landse Coeliakie Vereniging. Er worden bijvoor­
leert wat het kind belangrijk vindt en kunt daar­
en dermatitis herpetiformis te stimuleren.
www.livaad.nl
beeld regelmatig baklessen georganiseerd, die
door voor leuke verrassingen zorgen. Vooruit­
Dit laatste is een aan coeliakie verwante
www.lumc.nl/coeliakiepoli
niet alleen leerzaam zijn maar ook nog eens
kijken voorkomt ad-hoc oplossingen van leer­
huidaandoening.
www.mlds.nl
super gezellig. Verder heeft de vereniging
krachten en stress. Je verkleint daarmee de kans
handige tips hoe je feestjes glutenvrij houdt of
op minder leuke oplossingen voor het kind of
Het landelijk bestuur vormt de statutaire directie
Chatsites:
waar je op moet letten als je met vakantie gaat.
fouten. Informatieavonden (op de basisschool)
en bestaat uit vrijwilligers. De NCV werkt zoveel
www.jong-en-glutenvrij.info
Ook zijn er restaurants waar glutenvrije gerech­
doen het ook altijd goed en betrekt ouders van
mogelijk samen met stichtingen en verenigin­
www.cyberpoli.nl
ten worden geserveerd. De NCV heeft een
klasgenoten ook bij de zorg. De NCV kan hier
gen waarmee kennisuitwisseling van belang is.
www.coeliakie.hyves.nl
richtlijn uitgegeven voor glutenvrije maaltijden
behulpzaam in zijn. Zo heeft de NCV een richtlijn
De NCV is lid van de NPCF.
www.coeliakieforum.nl
voor de horeca. Via de website van de NCV
voor basisscholen uitgegeven en voorbeeld­
http://health.groups.yahoo.com/group/
kunnen deze worden uitgeprint en afgegeven
brieven voor ouders en kinderen die op school
Ons adres is Postbus 65, 3860 AB Nijkerk,
coeliakie/
worden in een restaurant.
verstrekt kunnen worden.
telefoon 033 - 247 10 40.

Lekkere trek
Recept voor glutenvrije eierkoeken
Ingrediënten:
100 gram ei (ca. 2 stuks)
100 gram glutenvrij meel
100 gram suiker
5 gram bakpoeder
snufje zout
5 gram fiberhusk
1 theelepel citroenrasp
Wat heb je verder nodig:
Een mengkom
Zo ga je te werk:
Stap 1. Ei en suiker schuimig kloppen met de mixer, minimaal 5 minuten.
Stap 2. Meel, zout, fiberhusk en bakpoeder zeven en goed door elkaar roeren.
Dit mengsel samen met de citroenrasp door de geklopte ei en suiker scheppen.
Stap 3. Laat het beslag minimaal een half uur staan. Iets langer mag ook,
dan is het resultaat nog beter.
Stap 4. Verwarm de oven voor op 200 graden.
Stap 5. Schep ongeveer 2 eetlepels van het beslag op elkaar op de bakplaat.
Je kunt maar 3 of 4 eierkoeken tegelijk bakken want ze worden in de oven nog veel groter!
Maar je kunt het beslag natuurlijk ook in de ‘discus’ bakvorm scheppen.
Stap 6. Bak nu de eierkoeken in 7-10 minuten lichtbruin.
Stap 7. Laat de eierkoeken een beetje afkoelen en trek dan het bakpapier er voorzichtig af
of haal ze voorzichtig uit de ‘discus’ bakvorm.
22 Een mixer
23
Een spatel
2 bakplaten bekleed met bakpapier
Tip:
Ei, bloem en suiker moeten dezelfde verhouding hebben, dus wanneer je meer ei gebruikt dan
ook iets meer meel en suiker. Goed meten dus! Je kunt de eierkoeken op een bakplaat bakken
maar ook in vormpjes bakken. De ‘discus’ bakvorm van www.bakvormen.com is hier heel geschikt
voor. Vet de vormpjes wel in en bestuif ze met glutenvrij meel. Wanneer je toch de bakplaat
gebruikt, zorg er dan voor dat je ze tussendoor af laat koelen en nieuw bakpapier erop legt voor
de volgende eierkoeken.

© 2009
Nederlandse Coeliakie Vereniging (NCV)
Stationsweg 6 B
Postbus 65
3860 AB Nijkerk
Concept, tekst en vormgeving: SBC Schrijfbedrijf Concept, Almere