09.01.2014 Views

pdf versie - Radboud Universiteit

pdf versie - Radboud Universiteit

pdf versie - Radboud Universiteit

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

1.9 Het twee-spleten experiment op de keper: quantuminterferentie<br />

Als we een twee-spleten experiment uitvoeren maakt het in principe niet uit<br />

of we dit met fotonen of met andere deeltjes doen: immers, alle hebben ze het<br />

benodigde golfkarakter. We zullen ons dus tot fotonen beperken. Een bundel<br />

fotonen geeft in het experiment een interferentie-patroon: dit patroon wordt<br />

gevormd door de ‘inslagen’ van de fotonen. Waar veel fotonen terecht komen<br />

is het scherm licht, waar er weinig eindigen blijft het donkerder. Ieder foton<br />

echter komt op precies één plaats terecht. We kunnen misschien aannemen<br />

dat de fotonen in de bundel elkaar op een of andere manier beïnvloeden om<br />

de verdeling van de fotonen op het scherm te bewerkstelligen. Maar veronderstel<br />

nu dat we de bundel ijler en ijler maken, totdat er slechts één foton<br />

per seconde wordt afgevuurd. Als we maar lang genoeg wachten zal desalniettemin<br />

het interferentiepatroon worden opgebouwd 31 . De conclusie moet<br />

luiden dat elk deeltje ‘met zichzelf interfereert’! In een zekere zin gaat ieder<br />

foton of electron tegelijkertijd door elke spleet — een onhandige manier van<br />

uitdrukken, maar onze taal is nu eenmaal niet erg quantum-proof. Een bevestiging<br />

hiervan is het volgende: als we op welke manier dan ook informatie<br />

krijgen over door welke spleet precies het deeltje gaat 32 , verwijnt het interferentiepatroon<br />

onmiddelijk!<br />

Een uitstekende animatie over deze verschijnselen is te vinden op<br />

http://www.youtube.com/watch?v=DfPeprQ7oGc<br />

31 In 1974 is dit ook voor electronen aangetoond door Pier Giorgio Merli en zijn medewerkers.<br />

32 In het geval van electronen zou men dit kunnen doen door bv met een mageetje bij<br />

elke spleet het passeren van de lading waar te nemen.<br />

21

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!