Nieuwsbrief voorjaar 2011

Het Regionaal Ziekenhuis
Jaargang 3 - nr. 3 - oktober 2010
H. Hart Leuven
Inhoud
Nieuwsbrief
Vroedvrouwen
ondersteunen
met raad en daad
Hoe ‘bevalt’
het ziekenhuis?
Dienst Materniteit:
Hoe ‘bevalt’ het ziekenhuis?
Mooie luxueuze kamers
Nieuwe
patiëntenbrochure
Life: onderzoek
en behandeling
van onvruchtbaarheid
Oktober.indd 1 14/10/2010 11:15:38

Vroedvrouwen ondersteunen
met raad en daad
Als vroedkundig team staan we,
met veel dynamisme, borg voor een
kwalitatieve zorgverlening op maat,
waarbij de parturiënte en de pasgeborene
centraal staan. Begeleiding
en continuïteit van zorg zijn, binnen
de magie van de geboorte, op onze
moeder-kind afdeling echte sleutelwoorden.
Het ligt ons nauw aan het
hart met eerbied en respect voor
ieders overtuiging te werken. We
zoeken dan ook voortdurend naar
een evenwicht tussen wat medisch/
vroedkundig noodzakelijk en persoonlijk
wenselijk is voor de ouders.
Pre-, per- en postnatale
ondersteuning
Als verloskundig team zijn we door
onze werkorganisatie betrokken bij
de pre-, per- en postnatale fase. De
betrokkenheid van de geneesheerspecialist
is maximaal gegarandeerd
door de continuïteit in follow-up.
Prenataal bereiden we jonge ouders
voor op opname en bevalling tijdens
infoavonden die zeer druk bijgewoond
worden. Postnataal leggen
we samen met de pediaters het accent
op de vrije keuze van de moeder
in het voedingsbeleid van de baby.
Voorbereiding thuiskomst
Tijdens hun verblijf op de kraamafdeling
willen we het nieuwe gezin zoveel
mogelijk op weg helpen om thuis zelfstandig
de babyzorg aan te kunnen. In
het ziekenhuis wordt reeds contact
opgenomen met kraamhulp indien het
koppel verdere hulp nodig heeft.
Kortom alles wordt gedaan opdat
moeder, vader, pasgeborene, familie
en bezoek zich wel voelen en tevreden
zijn.
Dienst Materniteit:
Hoe ‘bevalt’ het zieke
J
aar in jaar uit proberen we met ons team vroedvrouwen, gynaecologen,
pediaters en anesthesisten kwaliteit te leveren in onze materniteit.
Zoals ook Zorgnet Vlaanderen het stelt: “Be good and tell it”, is een vuistregel
van de moderne marketing. Het komt er in de eerste plaats op aan kwaliteit te
bieden, goed te zijn. Vandaag volstaat dit devies niet meer. Men wil dat er verantwoording
wordt afgelegd over je manier van werken, over de keuzes die je
maakt. Kwaliteit wordt niet meer als vanzelfsprekend beschouwd, maar moet
je bewijzen. Ook in de gezondheidszorg. Ziekenhuizen hebben er baat bij om
hun kwaliteit kenbaar te maken aan de mensen. “Be good, proof it and tell it”.
Al 22 jaar verzamelt het studiecentrum
perinatale epidemiologie (SPE) gegevens
over alle Vlaamse materniteiten. Uit deze
gegevens blijkt dat we op alle indicatoren
uitzonderlijk goed scoren in vergelijking
met de rest van Vlaanderen. Enkele cijfers
wat meer toegelicht:
- De laatste vijf jaren schommelt het aantal
bevallingen tussen de 1500-1600;
- De bevalling wordt bij steeds minder
vrouwen kunstmatig op gang gebracht
(-5%). In vergelijking met Vlaanderen
blijven we duidelijk onder de mediaanwaarde;
- Bevallen met epidurale verdoving blijft
stabiel rond 77%. In vergelijking met de
Vlaamse gegevens zitten we hier boven
het gemiddelde;
- Het aantal spontane bevallingen behoort
al jaren tot de hoogste van Vlaanderen;
- Het aantal kunstverlossingen behoort
tot de laagste van Vlaanderen. Er is dan
ook duidelijk geen verband tussen het
hoge aantal epidurales en de wijze van
geboorte;
- Het aantal keizersneden is de voorbije
jaren gestegen tot 20%, een trend die
zich in gans Vlaanderen voordoet.
Een baby in stuitligging blijkt de belangrijkste
reden om tot keizersnede over
te gaan, naast het veranderde medicolegale
klimaat. In vergelijking met de
Vlaamse gegevens, liggen we duidelijk
onder de mediaanwaarde;
- Ondanks het gestegen sectiopercentage
blijft het aandeel op N* opgenomen
neonati stabiel. Minder dan 1% van de
baby’s dient naar een NIC doorverwezen
te worden;
- We blijven door de jaren heen één van
de laagste perinatale mortaliteitscijfers
behouden;
- Meer dan 80% van de parturiënten start
met borstvoeding.
Jaar 2004 2005 2006 2007 2008
Aantal deelnemende ziekenhuizen 72 72 72 70 70
RP* RP* RP* RP* RP*
Aantal verlossingen 1573 1640 1600 1608 1594
éénling 1550 1612 1581 1583 1566
tweeling 23 28 19 25 28
inductie percentage 28 37 28,5 31 24,7 33 24,1 31 23,5 25
epidurale percentage 78,1 65 76,6 59 62 77,5 63 76,9 57
Wijze van geboorte
spontaan 79,6 71 78,8 70 76,9 66 77,6 66 76,8 63
forceps/vacuüm 3,3 1 4,2 1 3,6 2 5,5 5 4,2 2
sectio 17,2 22 17 18 20,9 47 17 10 18,9 25
Transfer neonatus
N* 13,8 15 11 15,4 16,2
NIC 1,6 0,7 0,6 0,6 0,7
perinatale mortaliteit 0,5 8 0,42 7 0,18 6 0,37 23 0,25 18
RP*: rangplaats SPE-registratie
Oktober.indd 2 14/10/2010 11:15:41

kenhuis?
Ondanks deze goede cijfers blijft het evenwel
belangrijk de vinger continu aan de
pols te houden zodat de waakzaamheid
niet gaat verslappen.
Prenataal zorgpad
Dankzij verbeterde perinatale zorg en gerichte
interventies bij pathologische zwangerschappen
is de huidige maternele en
perinatale sterfte gedaald tot ongekende
laagtes.
Vooral het laatste decennium zien we echter
ook een toename van medische interventies
bij laag-risico zwangerschappen,
zonder noemenswaardige impact op de
perinatale uitkomst.
Deze dualiteit plaatst de vroedvrouw en
gynaecoloog voor een dilemma: wat is nu
anno 2010 het meest aangewezen beleid
bij arbeid en bevalling
om een
zo optimaal mogelijke
uitkomst
voor moeder en
kind te verzekeren.
Wat is nu
een correct obstetrisch
interventiebeleid?
Wat zijn nu de werkelijke
resultaten van ‘active management of
labour’, wat is ‘pro-active support of labour?
De tegenstrijdige tendensen tussen enerzijds
zwangerschap en bevalling die sterk
Ons gynaecologisch team: vlnr.: dr. Van Dijck, dr. Deyaert, dr. Koninckx, dr. Putseys
gemedicaliseerd zijn met multipele testen
en onderzoeken en anderzijds de maatschappelijke
vraag naar terug meer nadruk
op het natuurlijke en een minder technisch
geïnspireerde begeleiding kunnen met
Wij treden graag in dialoog met alle huisartsen om de kwaliteit
van onze samenwerking en van de zorgverlening aan
onze zwangere patiënten te verbeteren. Het is onze permanente
bekommernis om te zoeken hoe wij steeds betere partners
in gezondheidszorg kunnen worden.
elkaar verzoend worden door een goede
samenwerking tussen gynaecoloog en
huisarts via een prenataal zorgpad waarbij
de kwaliteit van zorg en de veiligheid voor
moeder en kind gegarandeerd worden
zonder overdreven medicalisering.
Monitoring
Op technologisch vlak bestendigt de materniteit
de zorg voor de patiënten door
o.a. de up-todate
monitoring
tijdens de bevalling.
De foetale
ST-analyse
(STAN) spoort
vroegtijdig een
nakend zuurstoftekort
bij de
baby tijdens de arbeid op.
Al deze zaken resulteren in een optimale
zorg waarbij het jonge gezin volledig centraal
staat. Wij zijn fier op ons ‘moederhuis’!
Mooie luxueuze
kamers
Nieuwe patiëntenbrochure
Regionaal Ziekenhuis
H. Hart Leuven
Het ziekenhuis heeft recent geïnvesteerd
in een grondige renovatie van
de verschillende afdelingen. De kamers
beantwoorden nu aan de nieuwe
en hogere verwachtingen van
de aanstaande ouders, waarbij het
verhogen van basiscomfort uiteraard
een prioriteit is. Dit geeft een meer
huiselijke sfeer. Het uitgangspunt is
immers dat deze mensen niet ziek
zijn. De kersverse ouders en de familie
beleven hier heuglijke momenten.
De nieuwe patiëntenbrochure ‘Zwangerschap
en bevalling’ telt 51 pagina’s en
probeert een antwoord te bieden op de
meest voorkomende vragen van ouders.
De brochure is opgedeeld in vier thema’s:
‘de zwangerschap’, ‘arbeid en bevallen’,
‘het ziekenhuisverblijf’ en ‘naar huis’. Elk
thema belicht zijn specifieke aspecten en
biedt zo een mooie aanvulling op de bezoeken
bij huisarts en gynaecoloog. De
brochure kan gedownload worden via
de website: www.hhleuven.be
Naamsestraat 105
3000 Leuven
www.hhleuven.be
Infobrochure
Zwangerschap en bevalling
Oktober.indd 3 14/10/2010 11:15:42

URG: onderzoek en behandeling van
onvruchtbaarheid
R
eeds jarenlang bestaat er een intense samenwerking tussen de dienst gynaecologie-verloskunde
en de dienst reproductieve geneeskunde (URG).
Vijf fertiliteitsspecialisten, eveneens gynaecologen, vormen het zogenaamde
LIFE team, het ‘Leuvens Instituut voor Fertiliteit en Embryologie’.
Het Leuvens Instituut voor Fertiliteit en
Embryologie werd opgericht in 1984. De
specialisten verbonden aan LIFE zijn uitsluitend
bezig met het onderzoek naar en
de behandeling van onvruchtbaarheid in
al zijn dimensies. Een belangrijk onderdeel
van deze klinische diagnose en therapie
vindt plaats via diagnostische endoscopie,
zoals hysteroscopie, transvaginale
laparoscopie en salpingoscopie.
Voor patiënten die van ver komen wordt
heel het diagnostisch luik georganiseerd
binnen het kader van een zogenaamde
‘One Stop Fertility Clinic’, zodat hen op het
einde van die dag een sluitend dossier
kan voorgelegd worden met een duidelijk
beleids- en therapieplan. De bedoeling
is om op een zo volledig en nauwkeurig
maar ook zo snel mogelijke manier een
verklaring te vinden voor de verminderde
vruchtbaarheid van een paar, gevolgd
door een voor elk individueel paar aangepaste
behandelingsstrategie.
Endoscopisch platform
Dat beide diensten de endoscopische
diagnose en behandeling hoog in het
vaandel dragen wordt geïllustreerd
door de oprichting vorig jaar van het
‘Endoscopisch Platform’. Hierin voeren
gynaecologen van beide groepen met
een bijzondere bekwaming in de endoscopische
heelkunde samen ingrepen
uit die raken aan zowel de gynaecologie
als aan de reproductieve geneeskunde.
Voorbeelden zijn de uitgebreide ovariële
en/of rectovaginale endometriose, de
laparoscopische myomectomie en laparoscopische
hysterectomie.
Fertiliteitscentrum ‘type B’
Binnen het Regionaal Ziekenhuis H. Hart
werd in het zogenaamde URG, de ‘Unit
voor Reproductieve Geneeskunde’, een
volwaardig en door de overheid erkend
fertiliteitcentrum van het zogenaamde
‘type B’ ondergebracht. Samen met de
artsen staat een team van ervaren verpleegkundigen,
secretaressen, psychologen
en embryologen garant voor een
patiëntvriendelijke en kwalitatief hoogstaande
behandeling van koppels met
vruchtbaarheidsproblemen. In het URG
vinden alle procedures plaats die vallen
onder de noemer ‘medisch geassisteerde
procreatie’ of ‘medisch begeleide
voortplanting’, ondermeer intra-uteriene
inseminaties (IUI), in vitro fertilisaties en
embryo transfers (IVF-ET) inclusief de
cryopreservatie van overtallige embryo’s.
Ook eicel- en blastocystvitrificatie behoort
tot de mogelijkheden. Bij ernstige
mannelijke infertiliteit worden intra-cytoplasmatische
sperma injectie (ICSI) of
testiculaire sperma extractie (TESE) toegepast.
Pre-implantatie
genetische diagnose
In geval van een genetische belasting
hetzij door numerieke chromosoomafwijkingen
zoals translocaties, of gendefecten
zoals autosomale of recessieve
mutaties, kan pre-implantatie genetische
diagnose (PGD) ingeschakeld worden.
Deze PGD op het embryo kadert in een
breder perspectief, namelijk de counselling
reproductieve genetica die het centrum
reeds sedert 5 jaar aanbiedt. Indien
aangewezen kan bij hogere leeftijd van
de vrouw, een herhaald falen van de IVF
of een probleem van herhaald miskraam
pre-implantatie genetische screening
(PGS) aangeboden worden.
KID en eiceldonatie
Tenslotte wordt ook een donorprogramma
aangeboden, met de mogelijkheid van KID
en eiceldonatie, in overleg met de ethische
commissie van het ziekenhuis en na
individuele evaluatie van de wensouder(s)
door onze psycholoog-sexuoloog.
Ons team (vlnr.): prof. S. Gordts, dr. R. Campo,
dr. P. Puttemans, dr. S. Gordts en dr. M. Valkenburg
(niet op de foto)
Nationale en internationale
erkenning
Naast al deze klinische activiteiten heeft
LIFE steeds een zeer sterke interesse betoond
voor wetenschappelijk onderzoek.
Het team geniet een nationale en internationale
erkenning door meerdere publicaties
in vooraanstaande tijdschriften en een
actieve deelname aan belangrijke congressen
in dit vakgebied. In 1998 verschijnt
de eerste publicatie over een nieuwe onderzoeksmethode,
de transvaginale hydrolaparoscopie,
die toelaat de vrouwelijke
(on)vruchtbaarheid endoscopisch te exploreren,
ambulant of via het daghospitaal,
op een minimaal invasieve manier en dus in
een zeer vroeg stadium van de fertiliteitsexploratie.
Dat laatste is dan weer zeer belangrijk
om de juiste behandeling te kunnen
kiezen en deze zo snel mogelijk op te starten.
Al deze endoscopische expertise heeft
er toe geleid dat meerdere keren per jaar
trainingscursussen worden georganiseerd
in Leuven, onder de auspiciën van ESHRE
(European Society of Human Reproduction
and Embryology) of ESGE (European Society
for Gynaecological Endoscopy) en met
de uitzending van live chirurgie vanuit het
Regionaal Ziekenhuis H. Hart Leuven naar
het auditorium, desnoods via satellietverbinding
naar een congrescentrum in het
buitenland.
Verantwoordelijke uitgever: Dhr. De Wachter, Naamsestraat 105, 3000 Leuven
Oktober.indd 4 14/10/2010 11:15:44