Download het vademecum als pdf bestand - IBR

Instituut van de Bedrijfsrevisoren
VADEMECUM VAN DE BEDRIJFSREVISOR
Deel III: Toegang tot het beroep
2007

INSTITUUT
VAN DE
BEDRIJFSREVISOREN
VADEMECUM
VAN DE
BEDRIJFSREVISOR
Deel III: Toegang tot het
beroep
2007
Standaard Uitgeverij
Mechelsesteenweg 203
2018 Antwerpen
tel.: 03 285 72 00
fax: 03 230 12 25
www.standaarduitgeverij.be/
informatief
e-mail:
sui@standaarduitgeverij.be
IBR
Arenbergstraat 13
1000 Brussel
tel.: 02 512 51 36
fax: 02 512 78 86
www.accountancy.be
e-mail: info@ibr-ire.be

Door O. COSTA, adviseur
Onder leiding van de Stagecommissie samengesteld uit:
D. VAN CUTSEM, Voorzitter
M. BLOCKX
B. CALLENS
F. FANK
G. HEPNER
D. KROES
V. MARICQ
I. SAEYS
J. TISON
R. VAN ASBROECK
P. VAN IMPE
L. VERRIJSSEN
H. WILMOTS
4de uitgave
Verantwoordelijke uitgever: P. Berger – Arenbergstraat 13 – 1000 Brussel
Tel: 02/512.51.36
© 2007 Alle rechten voorbehouden.
Noch deze publicatie, noch gedeelten ervan mogen worden gereproduceerd of
opgeslagen in een retrievalsysteem, en evenmin worden overgedragen in welke
vorm of op welke wijze dan ook, elektronisch, mechanisch of door middel van
fotokopieën, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke
uitgever.
Wettelijk depot: D/2007/0034/424
ISBN 978-90-341-9238-7

VOORWOORD
De organisatie van de toegang tot het beroep is één van de voornaamste
opdrachten die de wetgever aan ons Instituut heeft toevertrouwd. Het betreft niet
alleen de stage maar ook de examens die afgelegd dienen te worden door de
buitenlandse, al dan niet Europese, confraters evenals de relaties met de andere
Instituten op dit gebied.
Deze opdracht wordt vooral door de Stagecommissie, die over een ruime
autonomie tegenover de Raad beschikt, uitgeoefend. De Stagecommissie zetelt
ook in de hoedanigheid van tuchtinstantie.
De Stagecommissie heeft, in de loop van de voorbije jaren, een rechtspraak
uitgebouwd waarvan het interessant leek deze in Deel III van het Vademecum
van de Bedrijfsrevisor te verzamelen. De voornaamste aspecten van de toegang
tot het beroep van bedrijfsrevisor in België worden erin samengevat.
In 2006 en 2007 vonden belangrijke evoluties plaats inzake de toegang tot het
beroep. Onderhavige uitgave betreft een volledige herziening van de vorige
uitgave van deze publicatie. Dit werk houdt rekening met de evoluties van de
Richtlijn 2006/43/EG van 17 mei 2006 betreffende de wettelijke controles van
jaarrekeningen en geconsolideerde jaarrekeningen, bekendgemaakt in het
Publicatieblad van de Europese Unie van 9 juni 2006.
Onderhavige uitgave houdt eveneens rekening met de talrijke aanpassingen
aangebracht aan de reglementaire bepalingen inzake de toegang tot het beroep,
die zijn vervat in het koninklijk besluit van 30 april 2007 (B.S. 30 mei 2007).
Deze uitgave is een onontbeerlijke referentiebron voor alle stagiairs en
toekomstige stagiairs, voor de studenten die belangstelling tonen voor ons
beroep, voor de onderwijsinstellingen, voor de buitenlandse confraters evenals
voor de leden van het Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten.
Ook de stagemeesters zullen hierin een antwoord op hun vragen vinden.
Ik wens mijn oprechte dank te betuigen aan de leden van de Stagecommissie
evenals aan de heer Olivier COSTA, verantwoordelijke van de stagedienst, dank
zij wie deze kwaliteitsvolle uitgave tot stand kon komen.
Pierre P. BERGER
Voorzitter
IBR Vademecum 2007 5

INHOUDSTAFEL
1. Inleiding 15
1.1 Toegang tot het beroep op Europees niveau 15
1.1.1 Richtlijn 2006/43/EG 15
A. Toepassingsgebied 15
B. Studieniveau 16
C. Theoretische kennis 16
D. Vrijstellingen 16
E. Praktijkopleiding 16
F. Beroepservaring 17
G. Toelating van wettelijke auditors uit andere Lidstaten 17
1.1.2 Richtlijn 2005/36/EG 17
A. Bepalingen inzake de toegang tot het beroep 17
B. Toepassingsgebied 17
1.2 Toegang tot het beroep in België 18
1.3 Organisatie van de toegang tot het beroep in de schoot van het IBR 18
1.4 www.ibr-ire.be: een informatiebron voor de stagiairs 19
1.5 Internationale context 19
2. Wettelijke (wet van 22 juli 1953) en reglementaire (K.B. toegang
tot het beroep van 30 april 2007, K.B. van 10 januari 1994
betreffende de plichten van de bedrijfsrevisoren en K.B. tucht
van 26 april 2007) bepalingen 21
3. De organen inzake de toegang tot het beroep 23
3.1 Bevoegdheden van de Raad zoals bepaald in het Koninklijk Besluit
van 30 april 2007 23
3.2 De Stagecommissie (art. 28 van de wet van 22 juli 1953 en art. 4
tot en met 10 van het K.B. van 30 april 2007) 23
3.2.1 Samenstelling van de Stagecommissie 23
3.2.2 Bevoegdheden van de Stagecommissie 24
3.2.3 Organisatie van de vergaderingen van de Stagecommissie 26
3.2.4 De functie van verslaggever 27
3.3 De Examencommissie (artikel 11) 27
3.3.1 Samenstelling van de Examencommissie 27
3.3.2 Bevoegdheden van de Examencommissie 27
3.4 Rol van de Hoge Raad voor de Economische Beroepen (HREB) 28
4. Voorwaarden voor de toelating tot de stage 29
4.1 Voorwaarde van nationaliteit of woonplaats 29
4.2 Voorwaarde van de burgerlijke en politieke rechten 29
4.3 Diploma 29
4.4 Sluiten van een stageovereenkomst 30
5. Toelatingsexamen 31
5.1 Inschrijving voor het toelatingsexamen 31
5.2 Af te leggen examenvakken 31
IBR Vademecum 2007 7

5.3 Vrijstellingen voor het toelatingsexamen 33
5.3.1 Vrijstellingen voor de houders van een masterdiploma 33
5.3.2 Vrijstellingen voor andere gediplomeerden 33
5.3.3 Analyse door het IBR van de dossiers waarvoor vrijstellingen
worden gevraagd 33
5.3.4 Geldigheid van de vrijstellingen en van de resultaten van het
toelatingsexamen 35
5.4 Opstelling en verbetering van het examen 36
5.5 Timing en aantal keren dat het toelatingsexamen mag worden afgelegd 36
5.6 Administratieve stappen 36
6. Toelating tot de stage 39
6.1 Het dossier van toelating tot de stage 39
6.2 Voorwaarden van toelating tot de stage 39
6.2.1 Voorwaarden in verband met de stagemeester 39
A. Vijf jaar inschrijving in hoedanigheid van bedrijfsrevisor op
het openbaar register van het IBR 40
B. Maximum drie stagiairs 40
C. Het profiel van de stagemeester 40
D. Het geval van het bedrijfsrevisorenkantoor 42
E. Sociaal statuut van de stagemeester 42
F. Contacten tussen de stagemeester en de stagiair 42
G. Stagemeester gestraft met een schorsing 42
H. Twee stagemeesters 43
6.2.2 Voorwaarden verbonden aan de stagiair 43
A. Verbod van stageactiviteiten verricht namens een vennootschap 43
B. Onverenigbaarheden 44
6.2.3 Overige voorwaarden 44
6.3 Goedkeuring van de stageovereenkomsten door de Stagecommissie
en toelating tot de stage door de Stagecommissie 44
6.4 Voorbeelden van stageovereenkomsten onder een statuut als
zelfstandige en onder een statuut als loontrekkende en ook van
verbintenisbrief 45
6.4.1 Model van stageovereenkomst 45
6.4.2 Stageovereenkomst met een bedrijfsrevisorenkantoor 46
6.4.3 Verbintenisbrief van de stagemeester 47
6.5 Titel van stagiair-bedrijfsrevisor 48
6.6 De hoedanigheid van stagiair 48
6.7 Sociaal statuut van de stagiair 49
6.8 Informatievergadering met betrekking tot de stage 49
6.9 Weigering van de toelating tot de stage door de Stagecommissie 49
7. Verloop van de stage 51
7.1 Doel van de stage 51
7.2 Duur van de stage 51
7.3 Stagewerkzaamheden: het begrip duizend uren per jaar 51
7.4 Vermindering van de stageduur en vrijstelling van de stage 52
7.5 Opschorting van de stage 54
7.5.1 Algemeenheden 54
8 IBR Vademecum 2007

7.5.2 Verplichtingen van de stagemeester naar aanleiding van
het beëindigen van een stageovereenkomst 55
7.5.3 Onderbreking van de stage in geval van overmacht 55
7.6 Verlenging van de stage 56
7.7 Schrappingen 56
7.7.1 Administratieve schrappingen 56
7.7.2 Tuchtrechtelijke schrappingen 57
7.8 Einde van de stage 57
7.9 Herneming van de stage bij dezelfde stagemeester 57
7.9.1 Automatisch 57
7.9.2 Binnen de termijn van vijf jaar vanaf de aanvang van de
opschorting 57
7.9.3 Na het verstrijken van de termijn van vijf jaar opschorting 58
7.10 Verandering van stagemeester (gedurende de stage of na een
opschorting van de stage) 58
7.11 Stage in het buitenland 59
7.12 Stage uitgevoerd bij twee stagemeesters 61
7.13 Facultatief karakter van het concurrentiebeding 61
7.14 Bijhouden van de lijst van de stagiairs 61
8. Stageseminaries 63
8.1 Principes 63
8.2 Materies vervat in de stageseminaries 63
8.3 Facultatief karakter van de stageseminaries 63
8.4 Financiële tussenkomst van de stagemeester 64
8.5 Timing van de inschrijvingen en organisatie van de seminaries 64
8.6 Betaling van het inschrijvingsrecht voor de stageseminaries 65
8.7 Syllabi van de stageseminaries 65
9. Stage-examens 67
9.1 Vakgebieden voor de stage-examens 67
9.2 Afleggen van de examens per vakkenblok 67
9.3 Afwezigheid op het examen 67
9.4 Afleggen van de stage-examens 68
9.5 Quotering die voor het slagen in de stage-examens moet worden
gehaald 68
9.6 Inzage in de examenformulieren 69
9.7 Voorwaarden waaraan moet worden voldaan om de stage-examens
te kunnen afleggen 69
9.8 Toegelaten documentatie op examens 69
9.9 Verbanden tussen de stageseminaries en de stage-examens 69
10. Stagedagboek 71
10.1 Doel 71
10.2 Vorm 71
10.3 Inhoud 71
10.4 Bespreking van de opmerkingen die in het stagedagboek worden
vermeld 73
10.5 Periodiciteit 73
10.6 Laattijdige indiening 74
IBR Vademecum 2007 9

10.7 Advies van de Stagecommissie 74
10.8 Stagedagboek in het geval van twee stagemeesters 75
10.9 Indiening van een stagedagboek in geval van opschorting 75
10.10 Indiening van een stagedagboek in geval van verandering van
stagemeester 75
10.11 Indiening van een stagedagboek in geval van slagen voor het
bekwaamheidsexamen 75
10.12 Indiening van een stagedagboek in geval van mislukking voor
het bekwaamheidsexamen 76
11. Bekwaamheidsexamen 77
11.1 Inrichting van het bekwaamheidsexamen 77
11.2 Beraadslaging voor de toelating tot het bekwaamheidsexamen 77
11.3 Inhoud en praktische organisatie van het bekwaamheidsexamen 78
11.3.1 Een schriftelijke proef 78
11.3.2 Een mondelinge proef 78
11.4 Aanwezigheid van de stagemeester op het bekwaamheidsexamen
(mondeling gedeelte) 79
11.5 Samenstelling van de jury voor het bekwaamheidsexamen
(art. 33 van het K.B.) 79
11.6 Reglementaire bepalingen in verband met het afleggen van het
bekwaamheidsexamen 80
11.7 Inschrijving voor een sessie van het bekwaamheidsexamen 80
11.8 Niet afleggen van het mondeling gedeelte van het
bekwaamheidsexamen in geval van overmacht 81
11.9 Deelname aan de kosten van het bekwaamheidsexamen 81
12. Eedaflegging 83
12.1 De beslissing van toelating tot de eedaflegging 83
12.2 Eedaflegging voor het Hof van Beroep te Brussel of te Luik 83
12.3 Eedaflegging van een Belgische stagiair met woonplaats in het
buitenland 84
12.4 Termijn voor het afleggen van de eed 85
12.5 Taal van de eedaflegging 85
12.6 Statuut van de persoon die toegelaten is tot de eed van bedrijfsrevisor 85
12.7 Procedure na de eedaflegging 86
13. Herinschrijving in het openbaar register 87
13.1 Algemeenheden 87
13.2 In geval van herinschrijving binnen de termijn van vijf jaar 87
13.3 In geval van herinschrijving buiten de termijn van vijf jaar 88
14. Plichtenleer 89
14.1 Reglementaire bepalingen 89
14.2 Toepassingsgevallen 89
15. Tucht 91
15.1 Algemeenheden 91
15.2 Bevoegdheid in eerste aanleg 91
15.3 Bevoegdheid in hoger beroep 91
15.4 Procedure in eerste aanleg 92
10 IBR Vademecum 2007

15.5 Procedure in beroep 92
15.6 Tuchtsancties 92
15.7 Bijstand van een stagiair-bedrijfsrevisor tijdens een tuchtprocedure
door een bedrijfsrevisor die niet zijn stagemeester is of door een
advocaat 93
16. Inachtneming van de beroepservaring 95
17. Vereenvoudigde toegangsprocedure voor buitenlandse
beroepsbeoefenaars 97
17.1 Inleiding 97
17.2 Algemeenheden 97
17.3 In de Europese Unie 98
17.4 Wederzijdse erkenning (= wederkerigheid) buiten de Europese Unie 99
17.5 Geen wederzijdse ambtshalve erkenning (= geen wederkerigheid)
buiten de Europese Unie 99
18. Bijlagen 101
18.1 Wet van 22 juli 1953 houdende oprichting van een Instituut van
de Bedrijfsrevisoren en organisatie van het publiek toezicht op het
beroep van bedrijfsrevisor, gecoördineerd op 30 april 2007 101
18.2 Koninklijk Besluit van 30 april 2007 betreffende de toegang tot
het beroep van bedrijfsrevisor en tot opheffing van het Koninklijk
Besluit van 13 oktober 1987 betreffende de stage van de
kandidaat-bedrijfsrevisoren 131
18.3 Richtlijn 2006/43/EG van het Europees Parlement en de Raad van
17 mei 2006 betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
en geconsolideerde jaarrekeningen, tot wijziging van de Richtlijnen
78/660/EEG en 83/349/EEG van de Raad en houdende intrekking
van Richtlijn 84/253/EEG van de Raad 146
18.4 Koninklijk Besluit van 30 april 2007 betreffende de erkenning van
bedrijfsrevisoren en het openbaar register 174
18.5 Koninklijk Besluit van 7 juni 2007 tot vaststelling van het
huishoudelijk reglement van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren 186
18.6 Koninklijk Besluit van 26 april 2007 tot organisatie van het
toezicht en de kwaliteitscontrole en houdende het tuchtreglement
voor de bedrijfsrevisoren 200
18.7 Procedure van toelating tot het beroep voor de buitenlandse
beroepsbeoefenaars 221
IBR Vademecum 2007 11

WAARSCHUWING
Dit Vademecum bevat een samenvatting van de adviezen en standpunten van het
IBR maar is niet noodzakelijkerwijs volledig.
Wanneer geen verdere aanduiding is vermeld na de afkorting “K.B.”, wordt
verwezen naar het K.B. van 30 april 2007 betreffende de toegang tot het beroep
van bedrijfsrevisor.
Wanneer geen verdere aanduiding is vermeld na het woord “wet”, wordt
verwezen naar de wet van 22 juli 1953 houdende oprichting van een Instituut van
de Bedrijfsrevisoren en organisatie van het publiek toezicht op het beroep van
bedrijfsrevisor, gecoördineerd op 30 april 2007.
Wanneer verwezen wordt naar het “K.B. Erkenning”, wordt hiermee bedoeld het
K.B. van 30 april 2007 betreffende de erkenning van bedrijfsrevisoren en het
openbaar register.
Wanneer verwezen wordt naar het “K.B. tot vaststelling van het huishoudelijk
reglement”, wordt hiermee bedoeld het K.B. van 7 juni 2007 tot vaststelling van
het huishoudelijk reglement van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren.
Wanneer verwezen wordt naar het “K.B. Tucht”, wordt hiermee bedoeld het K.B.
van 26 april 2007 tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole en
houdende het tuchtreglement voor de bedrijfsrevisoren.
De inhoud van onderhavig document is bijgehouden tot 31 oktober 2007.
IBR Vademecum 2007 13

Inleiding
1. INLEIDING
1.1 Toegang tot het beroep op Europees niveau
1.1.1 Richtlijn 2006/43/EG
Op Europees niveau wordt de toegang tot het beroep van wettelijke auditor
geregeld door de Richtlijn 2006/43/EG van het Europees Parlement en de Raad
van 17 mei 2006 betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen en
geconsolideerde jaarrekeningen, tot wijziging van de Richtlijnen 78/660/EEG en
83/349/EEG van de Raad en houdende intrekking van Richtlijn 84/253/EEG van
de Raad (PB. L. 157, 9 juni 2006).
Deze richtlijn vervangt de Achtste Richtlijn van de Raad van de EEG van
10 april 1984 op de grondslag van artikel 54, lid 3, sub g), van het EEG-Verdrag
inzake de toelating van personen belast met de wettelijke controle van
boekhoudbescheiden (PBEG L. 126, 12 mei 1984).
De Richtlijn 2006/43/EG definieert onder andere de minimumvoorwaarden die
zowel door de natuurlijke personen als door de rechtspersonen nageleefd moeten
worden om erkend te worden als wettelijke auditor in elk land van de Europese
Unie.
In vergelijking met de vroegere tekst van de Richtlijn van 10 april 1984 heeft
deze reglementering een bredere draagwijdte dan de erkenning van de wettelijke
auditor. Zij betreft eveneens de plichtenleer, de onafhankelijkheid, de normen en
controleverslagen, het toezicht en de kwaliteitscontrole, enz.
De artikelen 6 tot en met 14 van de richtlijn betreffen de aspecten met betrekking
tot de toegang tot het beroep.
De tests over de theoretische kennis inzake de toegang tot het beroep zullen
vanaf 2008 betrekking hebben op 19 materies in plaats van de 17 tot op heden.
De twee nieuwe materies betreffen de internationale boekhoudkundige normen
en de internationale controlenormen. De benaming van sommige bestaande
materies werd aangepast om rekening te houden met de nieuwe context.
De belangrijkste bepalingen omtrent de toelating van natuurlijke personen die in
de richtlijn werden opgenomen, zijn:
A. Toepassingsgebied
Artikel 1 bepaalt dat de richtlijn van toepassing is op de wettelijke controle van
jaarrekeningen en geconsolideerde jaarrekeningen van handelsvennootschappen.
De wettelijke auditor kijkt de waarachtigheid en de getrouwheid na van de door
vennootschappen openbaar gemaakte financiële informatie.
IBR Vademecum 2007 15

Inleiding
De wettelijke controle van jaarrekeningen is een opdracht van algemeen belang
ten behoeve van vele bestemmelingen (aandeelhouders of vennoten, personeel
van de vennootschap, publiek, investeerders, publieke overheden, banken,
klanten, leveranciers, enz.).
De wettelijke controle van jaarrekeningen kan worden gedefinieerd als de
controle van de boekhouddocumenten opgesteld door de vennootschappen om
zich naar de wettelijke plichten te schikken inzake publicatie van periodieke
financiële informatie (statutaire en geconsolideerde rekeningen, jaarlijks of
interimair, in functie van de plichten van de vennootschap). De resultaten van die
controle leiden tot het tot uitdrukking brengen van een oordeel door de
beroepsbeoefenaar.
Deze opdrachten zijn voorbehouden voor wettelijke auditors of auditkantoren
toegelaten door de Lidstaat die de wettelijke controle van jaarrekeningen
voorschrijft.
B. Studieniveau
Artikel 6 schrijft voor dat het bekwaamheidsexamen van universitair niveau
(master) moet zijn en legt bijgevolg deze vereiste op aan de personen die zijn
toegelaten tot het uitvoeren van wettelijke controles van jaarrekeningen.
C. Theoretische kennis
Artikel 8 legt de 19 vakgebieden vast die het voorwerp moeten uitmaken van een
toetsing van de theoretische kennis (in België “toelatingsexamen” genoemd).
Het minimumniveau van kennis vereist in elk van deze materies wordt niet
vermeld in de richtlijn maar het spreekt vanzelf dat het gaat om een niveau dat
overeenkomt met een universitaire opleiding.
D. Vrijstellingen
Artikel 9 bepaalt dat de houders van een universitair of als gelijkwaardig erkend
diploma vrijstellingen tot het toelatingsexamen kunnen bekomen.
E. Praktijkopleiding
Artikel 10 schrijft een praktische opleiding (in België “stage” genoemd) voor
van drie jaar bij een erkend persoon, die betrekking heeft op de controle van de
jaarrekening, de geconsolideerde jaarrekening en de financiële overzichten.
Ten minste twee derde van de praktijkopleiding vindt plaats in een Lidstaat.
16 IBR Vademecum 2007

Inleiding
F. Beroepservaring
Artikel 11 bepaalt dat een persoon die niet beantwoordt aan het diplomavereiste
toegelaten kan worden mits hij het bewijs voorlegt van beroepservaring. Een
adequate ervaring van zeven of vijftien jaar laat onder bepaalde voorwaarden
(waaronder het toelatings- en bekwaamheidsexamen) toe om toegelaten te
worden als wettelijke auditor.
G. Toelating van wettelijke auditors uit andere Lidstaten
Artikel 14 voorziet in de toelating, onder bepaalde voorwaarden, door het
bevoegde gezag van een Lidstaat, van personen die hun bekwaamheid geheel of
gedeeltelijk in een andere Lidstaat hebben verworven.
1.1.2 Richtlijn 2005/36/EG
De Richtlijn 2005/36/EG van het Europees Parlement en de Raad van
7 september 2005 betreffende de erkenning van beroepskwalificaties (PB. L.
255, 30 september 2005) betreft het beroep van bedrijfsrevisor voor opdrachten
andere dan de wettelijke controle van jaarrekeningen.
A. Bepalingen inzake de toegang tot het beroep
De artikelen 5 tot en met 9 en 13 tot en met 14 hebben betrekking op de toegang
tot het beroep. Andere artikelen kunnen eveneens een invloed hebben inzake de
toegang tot het beroep (art. 56 inzake de samenwerking van de autoriteiten en
art. 57 inzake de contactpunten).
B. Toepassingsgebied
De Richtlijn 2005/36/EG betreft de erkenning van beroepskwalificaties.
Zij beoogt niet enkel het beroep van bedrijfsrevisor maar talrijke
gereglementeerde beroepen.
Deze richtlijn betreft de beroepstitels (en niet de uitgevoerde werkzaamheden).
Het gaat om een richtlijn die tot doel heeft vijftien bestaande richtlijnen inzake
beroepskwalificaties te verenigen en een onderdaan van een Lidstaat toe te laten
een gereglementeerd beroep uit te oefenen in een andere Lidstaat dan die waar de
beroepskwalificatie werd verworven.
De richtlijn betreft:
- de vrijheid van vestiging (titel III);
- de vrije dienstverrichting (titel II).
IBR Vademecum 2007 17

Inleiding
De Richtlijn 2005/36/EG is van toepassing op de bedrijfsrevisor voor de
opdrachten die geen betrekking hebben op de wettelijke controle van
jaarrekeningen van handelsvennootschappen.
Zij beoogt derhalve niet de wederzijdse erkenning van de wettelijke auditors
voor zover deze geregeld wordt bij Richtlijn 2006/43/EG.
1.2 Toegang tot het beroep in België
De toegang tot het beroep is afhankelijk van:
- het slagen in een toelatingsexamen ;
- het doorlopen van een stage ;
- het slagen in een bekwaamheidsexamen.
Het toelatingsexamen omvat 19 vakken (cf. infra punt 5). De houder van een
masterdiploma kan vrijstellingen bekomen voor het toelatingsexamen in functie
van gevolgde cursussen tijdens zijn/haar universitaire opleiding.
De stage duurt drie jaar. De kandidaten die het bewijs kunnen leveren van een
ervaring op financieel, juridisch en boekhoudvlak, en/of op het gebied van
wettelijke controle van de jaarrekening, kunnen genieten van een vermindering
van de duur van de stage (cf. infra 7.4).
1.3 Organisatie van de toegang tot het beroep in de schoot
van het IBR
Artikel 3 van de wet van 22 juli 1953 houdende oprichting van een Instituut van
de Bedrijfsrevisoren bepaalt:
“Het Instituut heeft als doel te waken over de opleiding en te voorzien in de
bestendige organisatie van een korps specialisten die bekwaam zijn de functie
van bedrijfsrevisor te vervullen....”.
Om deze opdracht uit te oefenen, waakt het Instituut er over dat de kandidaatbedrijfsrevisor
een stage loopt of over een voldoende beroepservaring beschikt
teneinde de stage volledig of gedeeltelijk te vervangen. Het koninklijk besluit
van 30 april 2007 betreffende de toegang tot het beroep bevat bijzondere regels
in dit verband.
Het Instituut van de Bedrijfsrevisoren beschikt over een dienst (“de stagedienst”)
die met de organisatie van de toegang tot het beroep en onder meer van de stage
van bedrijfsrevisor is belast. Deze dienst voert zijn werkzaamheden uit onder de
verantwoordelijkheid van de Stagecommissie.
18 IBR Vademecum 2007

Inleiding
1.4 www.ibr-ire.be: een informatiebron voor de stagiairs
Het Instituut van de Bedrijfsrevisoren heeft de rubriek stage op zijn website
(www.ibr-ire.be) uitgewerkt.
Een groot aantal inlichtingen in verband met de toegang tot het beroep en
inzonderheid inzake het verloop van de stage is beschikbaar op de website van
het Instituut.
Bepaalde documenten worden door het Instituut medegedeeld via deze website.
Zijn onder meer beschikbaar op de website van het Instituut: inlichtingen met
betrekking tot het toelatingsexamen (voorwaarden, reglement,
inschrijvingsformulieren, enz.), de toelating tot de stage (samenstelling van het
dossier, met typevoorbeelden van stageovereenkomsten, basisregels, enz.), de
agenda van de seminaries, de examens en de gebeurtenissen in verband met de
stage, de beslissingen van de rechtspraak van de Stagecommissie, het
stagedagboek, het verloop van de stage, enz.
De Stagecommissie nodigt de stagiairs uit om regelmatig de website van het
Instituut te raadplegen.
1.5 Internationale context
Het Instituut is inzake de toegang tot het beroep op Europees vlak actief in de
schoot van de werkgroep “Liberalisation / Qualification” van de Fédération des
Experts Comptables Européens (FEE), waarvan het voorzitterschap wordt
waargenomen door de Erevoorzitter van het IBR, de heer André KILESSE. Het
Instituut volgt eveneens aandachtig de ontwikkelingen inzake de toegang tot het
beroep in de schoot van de International Federation of Accountants (IFAC).
Onder meer op het gebied van de stage onderhoudt het Instituut van de
Bedrijfsrevisoren contacten met verschillende gelijkaardige beroepsorganisaties
(bv. IRE in Luxemburg, Compagnie Nationale des Commissaires aux Comptes,
Koninklijk Nivra).
Het Instituut organiseert het toelatingsexamen voor de Luxemburgse kandidaten
samen met het IRE in Luxemburg.
IBR Vademecum 2007 19

Wettelijke en reglementaire bepalingen
2. WETTELIJKE (WET VAN 22 JULI 1953) EN
REGLEMENTAIRE (K.B. TOEGANG TOT HET
BEROEP VAN 30 APRIL 2007, K.B. VAN 10 JANUARI
1994 BETREFFENDE DE PLICHTEN VAN DE
BEDRIJFSREVISOREN EN K.B. TUCHT VAN
26 APRIL 2007) BEPALINGEN
De bepalingen in verband met de toegang tot het beroep en meer bepaald tot de
stage van bedrijfsrevisor liggen vervat in Europese bepalingen, evenals in
Belgische wettelijke en bestuursrechtelijke bronnen.
De nuttige bepalingen inzake de toegang tot het beroep van de Richtlijn
2006/43/EG werden hiervoor aangehaald (cf. supra, punt 1.1.1.).
Wat de Belgische wettelijke bepalingen betreft, gaat het om de wet van 22 juli
1953 houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren. Deze wet
werd onder meer gewijzigd door de wet van 21 februari 1985 en onlangs door
het koninklijk besluit van 21 april 2007. De bepalingen in verband met de functie
van bedrijfsrevisor en de toegang tot het beroep zijn vervat in de artikelen 4 en
volgende van de wet. De bepalingen in verband met de stage van
bedrijfsrevisoren zijn vervat in de artikelen 27 tot en met 29 van de wet.
De specifieke bepalingen in verband met de toegang tot het beroep en onder
meer de stage liggen vervat in het koninklijk besluit van 30 april 2007
betreffende de toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor. Dit koninklijk besluit
bevat 39 artikels, met als hoofdstukken:
1) Definities;
2) De stage in het algemeen;
3) De Stagecommissie;
4) De Examencommissie;
5) Toelating tot de stage;
6) De stageovereenkomst;
7) Verloop van de stage;
8) Rechten en plichten van de stagiair en van de stagemeester;
9) Het bekwaamheidsexamen;
10) Toelating tot de eed en einde van de stage;
11) Erkenning van de bekwaamheden gelijkwaardig met die van bedrijfsrevisor
in het buitenland;
12) Diverse en opheffingsbepalingen.
Het koninklijk besluit betreffende de erkenning van bedrijfsrevisoren en het
openbaar register (K.B. van 30 april 2007) en het huishoudelijk reglement (K.B.
van 7 juni 2007) bevatten eveneens een aantal bepalingen betreffende de toegang
tot het beroep van bedrijfsrevisor.
De bepalingen inzake de plichtenleer zijn opgenomen in het koninklijk besluit
van 10 januari 1994 betreffende de plichten van de bedrijfsrevisoren.
IBR Vademecum 2007 21

Wettelijke en reglementaire bepalingen
De tuchtbepalingen zijn opgenomen in een specifiek koninklijk besluit (K.B. van
26 april 2007) tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole en
houdende het tuchtreglement voor de bedrijfsrevisoren.
22 IBR Vademecum 2007

De organen inzake de toegang tot het beroep
3. DE ORGANEN INZAKE DE TOEGANG TOT HET
BEROEP
3.1 Bevoegdheden van de Raad zoals bepaald in het
Koninklijk Besluit van 30 april 2007
De Raad:
- benoemt de leden van de Stagecommissie en haar Voorzitter (art. 4, § 2 van
het K.B.);
- bepaalt, na advies van de Hoge Raad voor de Economische Beroepen, het
aantal uren of ECTS-punten die voor een vakgebied als voldoende worden
geacht voor een vrijstelling tot het toelatingsexamen (art. 14, § 2 van het
K.B.);
- benoemt de leden van elke kamer van de jury van het bekwaamheidsexamen
voor drie jaar, evenals de plaatsvervangende leden (art. 33, § 3 van het K.B.);
- stelt de personen die in een Lidstaat van de Europese Unie een hoedanigheid
bezitten die gelijkwaardig is met die van bedrijfsrevisor, vrij van het
toelatingsexamen, de stage en het bekwaamheidsexamen (art. 37, § 1 van het
K.B.);
- kan, in geval van wederkerigheid, deze vrijstelling ook verlenen voor een
derde land van de Europese Unie (art. 37, § 2 van het K.B.);
- gaat, zowel binnen als buiten de Europese Unie, na of de vrijgestelde
kandidaten over een voldoende kennis van het Belgische recht beschikken
om in België het beroep van bedrijfsrevisor uit te oefenen (art. 37, § 3 van het
K.B.);
- overhandigt ieder jaar aan de Hoge Raad voor de Economische Beroepen een
verslag over de activiteiten van de Stagecommissie en over de
vormingsactiviteiten ten behoeve van de stagiairs (art. 10, tweede lid van het
K.B.).
3.2 De Stagecommissie (art. 28 van de wet van 22 juli 1953
en art. 4 tot en met 10 van het K.B. van 30 april 2007)
3.2.1 Samenstelling van de Stagecommissie
Artikel 4, § 2 van het K.B. bepaalt dat de Stagecommissie tien effectieve leden
telt, benoemd door de Raad voor een hernieuwbaar mandaat van drie jaar.
Vier leden van de Stagecommissie zijn leden van de Raad. De Raad duidt één
van hen aan als Voorzitter. De zes andere leden zijn bedrijfsrevisor of zijn het
geweest.
IBR Vademecum 2007 23

De organen inzake de toegang tot het beroep
Artikel 4, § 3 van het K.B. bepaalt dat “de Stagecommissie is derwijze
samengesteld dat zij de aanvragen van de kandidaten kan onderzoeken die zich
in één van de landstalen uitdrukken”.
De Stagecommissie kan beroep doen op technische experts.
3.2.2 Bevoegdheden van de Stagecommissie
Artikel 8 van het K.B. bepaalt:
“De Stagecommissie organiseert en beheert de stage, met name:
1° keurt de stageovereenkomsten en de toelating tot de stage goed;
2° houdt toezicht op het goed volbrengen van de stage zowel wat de stagiair als
de stagemeester betreft;
3° dient de Raad, ambtshalve of op diens vraag, van advies over alle kwesties
betreffende de stage en de stagiairs;
4° stelt de lijst der stagiairs op en houdt deze bij;
5° onderzoekt de stagedagboeken;
6° regelt en leidt de aan de stagiairs opgelegde vakoefeningen;
7° organiseert het toelatingsexamen en het bekwaamheidsexamen;
8° volgt de opleiding gegeven door de stagemeester en geeft de nodige
richtlijnen indien zij de verstrekte opleiding onvoldoende vindt;
9° kan de stagiairs die niet zijn geslaagd voor het bekwaamheidsexamen,
bijkomende taken opleggen ter vervolmaking van hun praktijkopleiding;
10° beslist, in de gevallen bepaald in dit besluit, over de verlenging of de
verkorting van de stageduur, de opschorting van de stage, de verandering
van stagemeester en de herneming van de stage. Behoudens andersluidende
bepaling kan tegen die beslissingen beroep worden ingesteld bij de Raad;
11° beslist over de vrijstellingen voor het toelatingsexamen;
12° stelt aan de Raad de toelating tot de eed voor volgens de modaliteiten
voorzien in artikel 36, § 1;
13° treedt bemiddelend op in geschillen tussen stagemeesters en stagiairs;
14° kan aan de Raad alle inlichtingen meedelen die zij nuttig acht met
betrekking tot een stagemeester of een stagiair en die zij in het kader van
haar werkzaamheden heeft ingewonnen;
24 IBR Vademecum 2007

De organen inzake de toegang tot het beroep
15° beslist over de administratieve schrapping van de stagiairs die hun stage
hebben opgeschort voor een periode van meer dan vijf jaar.”.
De Stagecommissie:
- beschikt in de uitoefening van haar opdracht over de ruimste middelen van
toezicht en onderzoek; zij kan alle nuttige inlichtingen inwinnen, de stagiairs
en de stagemeesters verzoeken om voor haar te verschijnen en zich alle
bescheiden doen voorleggen. Zij kan haar bevoegdheid van toezicht en
onderzoek aan één van haar leden overdragen (art. 9 van het K.B.);
- kan, wanneer zij de opleiding van de stagiair onvoldoende acht of wanneer
zij niet beschikt over voldoende relevante en adequate informatie, de duur
van de stage verlengen voor een totale periode van maximum drie jaar
(art. 22 van het K.B.);
- waakt over het goed volbrengen van de stage in het buitenland (art. 3, § 2,
tweede lid van het K.B.);
- organiseert eens per jaar het toelatingsexamen (art. 13, § 1, eerste lid van het
K.B.);
- benoemt de leden van de Examencommissie van het toelatingsexamen
(art. 11, § 1, derde lid van het K.B.);
- keurt het huishoudelijk reglement van de Examencommissie van het
toelatingsexamen goed (art. 11, § 1, vierde lid van het K.B.);
- kan, onder bepaalde voorwaarden, vrijstelling verlenen voor het
toelatingsexamen (art. 14 van het K.B.);
- bepaalt de datum van toelating tot de stage (art. 20 van het K.B.);
- keurt de stageovereenkomsten goed (art. 16, § 1 van het K.B.);
- legt de minima van de aan de stagiairs toegekende bezoldiging vast (art. 19,
§ 1 van het K.B.);
- legt de aard van de uren revisorale opdrachten vast (art. 21 van het K.B.);
- legt de voorschriften voor het bijhouden van het stagedagboek vast (art. 27
van het K.B.);
- kan, enkel in specifieke gevallen, een vermindering van de duur van de stage
toestaan (art. 23 van het K.B.);
- beslist over de opschorting van de stage op gemotiveerd verzoek van één van
de partijen (art. 24, § 1 van het K.B.) en legt de datum van aanvang van de
opschorting van de stage vast, evenals de duur van de opschorting van de
stage (art. 24, § 3 van het K.B.);
IBR Vademecum 2007 25

De organen inzake de toegang tot het beroep
- beslist over de schrapping van een stagiair (art. 24, § 4 van het K.B.);
- legt de voorwaarden vast voor een verandering van stagemeester (art. 25 van
het K.B.);
- stelt aan de Raad de toelating tot de eedaflegging van de stagiairs voor
(art. 36, § 1 van het K.B.);
- kan individuele afwijkingen toestaan van de regels betreffende de
onverenigbaarheden (art. 28, § 2 van het K.B.);
- geeft voorschriften aan de stagemeesters (art. 30 van het K.B.);
- laat de stagiairs die voldaan hebben aan de stageverplichtingen toe tot het
bekwaamheidsexamen (art. 32, § 2 van het K.B.);
- bepaalt de inhoud van het bekwaamheidsexamen (art. 34, § 1 van het K.B.);
- kan, aansluitend op de beslissing van de jury van het bekwaamheidsexamen,
bijkomende werkzaamheden opleggen aan de kandidaat (art. 35 van het
K.B.);
- kan tuchtsancties opleggen aan de stagiair die de regels inzake tucht en
plichtenleer niet nakomt (art. 76 van de wet);
- houdt de lijst der stagiairs bij (art. 12 van het K.B. Erkenning en art. 8, 4° van
het K.B.);
- brengt jaarlijks verslag uit bij de Raad over haar werkzaamheden (art. 10,
eerste lid van het K.B.).
3.2.3 Organisatie van de vergaderingen van de Stagecommissie
Artikel 5, § 1 van het K.B. bepaalt dat de Stagecommissie ten minste om de twee
maanden vergadert. In praktijk vergadert de Stagecommissie ongeveer tien maal
per jaar. Bijkomende vergaderingen worden op verzoek van de Voorzitter van de
Stagecommissie georganiseerd.
De vergaderingen van de Stagecommissie worden genotuleerd. De notulen
worden op de zetel van het Instituut bewaard (art. 7 van het K.B.).
Naar analogie met artikel 13 van het K.B. tot vaststelling van het huishoudelijk
reglement van het Instituut, kan de Stagecommissie haar akkoord geven om
uittreksels van de notulen aan confraters of aan derden mede te delen.
De voornaamste beslissingen van de Stagecommissie worden bij uittreksel
bekendgemaakt op de website van het Instituut, in het Vademecum en/of het
Jaarverslag van het IBR.
26 IBR Vademecum 2007

De organen inzake de toegang tot het beroep
3.2.4 De functie van verslaggever
De verslaggever, in wiens functie impliciet voorzien wordt in artikel 9, tweede
lid van het K.B., is een lid van de Stagecommissie dat aangesteld wordt om de
stage van een aantal stagiairs op te volgen.
De functie van verslaggever heeft tot doel om, in specifieke dossiers, de
beslissingen van de Stagecommissie voor te bereiden.
De verslaggever wordt met name belast met het onderzoeken van het dossier van
toelating tot de stage en van de stagedagboeken.
3.3 De Examencommissie (artikel 11)
3.3.1 Samenstelling van de Examencommissie
De Examencommissie is samengesteld uit ten minste tien personen die één van
de 19 vakken van het toelatingsexamen doceren aan een universiteit of aan een
hogeschool van het lange type.
Deze personen worden benoemd door de Stagecommissie.
3.3.2 Bevoegdheden van de Examencommissie
De Examencommissie is bevoegd voor:
- het opstellen van de vragen van het toelatingsexamen;
- de verbetering van het toelatingsexamen;
- de deliberatie van het toelatingsexamen;
- het overmaken van de resultaten van het toelatingsexamen aan de
Stagecommissie.
De Examencommissie oefent haar werkzaamheden onafhankelijk van de
Stagecommissie uit. Zij oefent haar activiteiten uit op basis van haar
huishoudelijk reglement.
De Examencommissie stelt een kalender op van haar interventies rekening
houdend met de verplichting om de resultaten van de deliberaties uiterlijk twee
maanden na de datum van het examen aan de Stagecommissie te bezorgen.
IBR Vademecum 2007 27

De organen inzake de toegang tot het beroep
3.4 Rol van de Hoge Raad voor de Economische Beroepen
(HREB)
In het kader van de toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor, komt de HREB in
volgende gevallen tussenbeide:
a) de Raad van het IBR overhandigt ieder jaar aan de HREB een verslag over de
activiteiten van de Stagecommissie en over de vormingsactiviteiten ten
behoeve van de stagiairs (art. 10, tweede lid van het K.B.);
b) overeenkomstig artikel 14, § 2 van het K.B. verstrekt de Hoge Raad zijn
advies aan de Raad van het IBR betreffende het voldoende karakter van het
aantal punten of ECTS besteed aan de studie van een vakgebied in het kader
van de eisen gesteld voor het beroep van bedrijfsrevisor betreffende de
toekenning van vrijstellingen.
De HREB heeft onder meer verschillende adviezen uitgebracht betreffende de
organisatie van de stage waaronder het advies van 17 februari 2005 betreffende
de vrijstellingsvoorwaarden in het kader van de toegang tot het beroep van
bedrijfsrevisor. Dit advies analyseert de lijst van de vakken van het
toelatingsexamen, de criteria van de vrijstellingen en het vereiste niveau omtrent
dit examen zoals voorgesteld door de Raad van het IBR.
28 IBR Vademecum 2007

Voorwaarden voor de toelating tot de stage
4. VOORWAARDEN VOOR DE TOELATING TOT DE
STAGE
4.1 Voorwaarde van nationaliteit of woonplaats
Artikel 27 van de wet verwijst naar artikel 5 dat bepaalt:
“De hoedanigheid van bedrijfsrevisor wordt door de Raad toegekend aan iedere
natuurlijke persoon die er om verzoekt en aan de volgende eisen voldoet:
1° onderdaan zijn van een Lidstaat van de Europese Unie of een andere Staat
die partij is bij de Overeenkomst betreffende de Europese Economische
Ruimte, of zijn woonplaats hebben in België; in de veronderstelling dat een
persoon zijn woonplaats niet in België heeft, dient hij er te beschikken over
een vestiging;”.
4.2 Voorwaarde van de burgerlijke en politieke rechten
Ditzelfde artikel verduidelijkt dat men:
“3° niet [mag] beroofd geweest zijn van de burgerlijke en politieke rechten, niet
in staat van faillissement verklaard geweest zijn zonder eerherstel te hebben
bekomen en geen zelfs voorwaardelijke gevangenisstraf van ten minste drie
maand hebben opgelopen voor één van de strafbare feiten vermeld in
artikel 1 van het koninklijk besluit nr. 22 van 24 oktober 1934 betreffende
het rechterlijk verbod aan bepaalde veroordeelden en gefailleerden om
bepaalde ambten, beroepen of werkzaamheden uit te oefenen, voor een
inbreuk op de wet van 20 september 1948 houdende organisatie van het
bedrijfsleven, voor een inbreuk op het Wetboek van vennootschappen, op de
wet van 17 juli 1975 op de boekhouding van de ondernemingen, hun
uitvoeringsbesluiten, op de fiscale wetgeving of op buitenlandse bepalingen
die hetzelfde voorwerp hebben;”.
4.3 Diploma
Om tot de stage te worden toegelaten, moet de kandidaat eveneens beantwoorden
aan de vereisten inzake diploma en/of ervaring zoals bepaald met toepassing van
artikel 5, 4° van de wet en slagen voor een toelatingsexamen van een niveau dat
de bevoegdheid en de bekwaamheid van de toekomstige bedrijfsrevisor kan
waarborgen. Artikel 5, 4° van de wet bepaalt dat:
“De hoedanigheid van bedrijfsrevisor wordt door de Raad toegekend aan iedere
natuurlijke persoon die er om verzoekt en aan de volgende eisen voldoet: (..);
4° in het bezit zijn van een masterdiploma afgeleverd door een Belgische
universiteit of een Belgische hogeschool van het lange type en van
universitair niveau. De Koning bepaalt de voorwaarden op grond waarvan
een buitenlands diploma of een bepaalde ervaring als gelijkwaardig worden
IBR Vademecum 2007 29

Voorwaarden voor de toelating tot de stage
erkend, in voorkomend geval na het slagen in een examen over de materies
van het Belgisch recht die van belang zijn voor de uitoefening van het beroep
van bedrijfsrevisor;”.
Onverminderd de bepalingen die betrekking hebben op de ervaring, is de toegang
tot de stage voorbehouden aan de houders van een masterdiploma.
Een bachelordiploma beantwoordt niet aan die voorwaarden.
De kwestie van het diploma moet worden bekeken in het licht van de
ontwikkelingen rond de Bologna-verklaring van 19 juni 1999 die door België
alsook door alle landen van de Europese Unie werd ondertekend. De Bolognaverklaring
werd in België omgezet in het decreet van de Franse Gemeenschap
van 31 maart 2004 betreffende de organisatie van het hoger onderwijs ter
bevordering van de integratie in de Europese ruimte van het hoger onderwijs en
betreffende de herfinanciering van de universiteiten, en het decreet van de
Vlaamse Gemeenschap van 4 april 2003 betreffende de herstructurering van het
hoger onderwijs in Vlaanderen.
De Bologna-verklaring bepaalt onder meer een hervorming van de universitaire
titels.
Er zijn drie universitaire titels voorzien:
- Bachelor (3 jaar universitaire studie);
- Master (4 of 5 jaar universitaire studie);
- Doctorandus (8 jaar universitaire studie).
Overeenkomstig artikel 5, 4° van de wet heeft de Raad van het Instituut beslist
een universitair diploma van het type “Master” voor de toegang tot het beroep
van bedrijfsrevisor te eisen.
De bepalingen inzake de buitenlandse beroepsbeoefenaars worden in punt 17.3.
behandeld.
4.4 Sluiten van een stageovereenkomst
Om tot de stage te worden toegelaten, moet de kandidaat een stageovereenkomst
sluiten met een lid van het Instituut dat tenminste vijf jaar is ingeschreven in het
openbaar register van het Instituut en zich ertoe verbindt de stagiair te begeleiden
en hem bij te staan in zijn opleiding als bedrijfsrevisor.
De stageovereenkomst moet door de Stagecommissie worden goedgekeurd.
De Stagecommissie stelt “model” stageovereenkomsten voor, zowel voor de
stagiair-bediende als voor de stagiair met een statuut van zelfstandige.
Dit onderwerp wordt verder toegelicht in punt 6.4.
30 IBR Vademecum 2007

Toelatingsexamen
5. TOELATINGSEXAMEN
5.1 Inschrijving voor het toelatingsexamen
Het inschrijvingsformulier voor het toelatingsexamen alsook de samenvattende
tabel van de cursussen, die door de onderwijsinstelling moet worden
geattesteerd, zijn beschikbaar op de website van het Instituut.
De kandidaten voor het toelatingsexamen worden verzocht de naar behoren
ingevulde samenvattende tabel van de geattesteerde cursussen voor de
vakgebieden van het toelatingsexamen van het IBR alsook het
inschrijvingsformulier uiterlijk op de laatste werkdag van juni in te dienen bij het
IBR.
De samenvattende tabel moet worden geattesteerd door de onderwijsinstelling
die het diploma heeft uitgereikt. Deze tabel herneemt onder andere de
beschrijvingen van de gevolgde vakken en de vermelding van het aantal
overeenkomende lesuren of studiepunten (ECTS-kredieten m.a.w. European
Credit Transfer System). De Stagecommissie bepaalt op basis hiervan de
vrijstellingen voor het toelatingsexamen.
Een afschrift van het (de) door de onderwijsinstelling afgeleverde diploma(‘s)
wordt bij het inschrijvingsformulier voor het toelatingsexamen gevoegd.
De betaling van de dossierkosten (150 EUR) moet worden verricht op het
moment dat de inschrijvingsstukken worden ingediend.
Wanneer deze bepalingen niet worden nageleefd, wordt het dossier niet aanvaard
en teruggezonden naar de kandidaat.
Indien de kandidaat op datum van indiening van zijn dossier niet in het bezit is
van het diploma (en eventueel van een aanvullend diploma of van een
getuigschrift van einde studie), aanvaardt de Stagecommissie dat uitsluitend dit
bewijsdocument uiterlijk tegen 30 september wordt ingediend. Deze tolerantie
geldt enkel voor de diploma’s en de attesten van slagen afgeleverd tijdens het
jaar van indiening van het dossier voor de toelatingsexamens. Hierdoor kunnen
studenten die hun diploma in juni of september van het jaar van inschrijving
behaalden, deelnemen aan de in oktober van hetzelfde jaar georganiseerde
toelatingsexamens van het IBR.
5.2 Af te leggen examenvakken
Het toelatingsexamen van het IBR omvat 19 vakgebieden waarvoor
vrijstellingen kunnen worden bekomen.
IBR Vademecum 2007 31

Toelatingsexamen
Overeenkomstig de Richtlijn 2006/43/EG en artikel 13, § 2 van het K.B. zijn de
19 examenvakken van het toelatingsexamen tot het IBR:
1° algemene theorie en de beginselen
van de boekhouding;
2° wettelijke voorschriften en
normen voor de opstelling van
jaarrekeningen en geconsolideerde
jaarrekeningen;
11° vennootschapsrecht en corporate
governance;
12° faillissementsrecht en soortgelijke
procedures;
3° internationale standaarden voor 13° belastingrecht;
jaarrekeningen;
4° financiële analyse; 14° burgerlijk en handelsrecht;
5° analytische en
beleidsboekhouding;
6° risicomanagement en interne
beheersing;
7° controleleer en
beroepsvaardigheden;
8° wettelijke voorschriften en
gedrags- en beroepsnormen
betreffende de wettelijke controle
van jaarrekeningen en de daarmee
belaste wettelijke auditors;
9° internationale
controlestandaarden;
10° beroepsethiek en
onafhankelijkheid;
15° socialezekerheidsrecht en
arbeidsrecht;
16° informatietechnologieën en
informaticasystemen;
17° algemene, financiële en
bedrijfseconomie;
18° wiskunde en statistiek;
19° grondbeginselen van financieel
bedrijfsbeheer.
De 19 vakken van het toelatingsexamen betreffen in de praktijk 23 verschillende
examens in de mate dat de beschrijving van de vakken van het koninklijk besluit
bestaat uit de hergroepering van vakken waarvan de onderwerpen verschillend
zijn. De 23 vakken van het toelatingsexamen worden in punt 5.3.3. gedetailleerd.
Een lijst van naslagwerken die moeten helpen bij de voorbereiding op de
toelatingsexamens is beschikbaar op de website van het Instituut.
De vermelde werken zijn ter beschikking in de bibliotheek van het Instituut.
Zoals vermeld in artikel 38, § 2 van het K.B., treedt de bepaling met betrekking
tot de vakken van het toelatingsexamen in werking op 1 januari 2008. Geen
enkel overgangsstelsel werd voorzien.
32 IBR Vademecum 2007

Toelatingsexamen
5.3 Vrijstellingen voor het toelatingsexamen
5.3.1 Vrijstellingen voor houders van een masterdiploma
De vrijstellingen voor het toelatingsexamen van het IBR kunnen worden
bekomen op grond van een universitair diploma of van een diploma van hoger
onderwijs van het lange type (masterdiploma).
5.3.2 Vrijstellingen voor andere gediplomeerden
De universiteiten of instellingen voor hoger onderwijs van het lange type staan
soms bepaalde faciliteiten toe aan de houders van een diploma van het hoger
onderwijs van het korte type (graduaat/bachelor). Dergelijke faciliteiten maken
deel uit van de autonomie van de onderwijsinstellingen van universitair niveau.
Er kan rekening worden gehouden met graduaatcursussen (bachelor), in de
gevallen waarin deze individueel werden erkend in het kader van een
universitaire overstapregeling en de universitaire instelling bevestigt dat die
cursussen gelijkwaardig zijn met de vakken gegeven in het kader van het
cursussenprogramma van de universitaire instelling.
5.3.3 Analyse door het IBR van de dossiers waarvoor
vrijstellingen worden gevraagd
De toekenning van vrijstellingen is het voorwerp van een onderzoek door de
Stagecommissie op basis van de inlichtingen die op het inschrijvingsformulier
worden vermeld en van de door de onderwijsinstellingen verstrekte inlichtingen
betreffende de inhoud van de verschillende cursussen, met inbegrip van de
graduaatcursussen waarvoor een vrijstelling wordt gevraagd (cf. 5.3.2 supra).
De Stagecommissie heeft het geheel van de cursussen van de programma’s van
de universiteiten en economische hogescholen van het lange type met
economische oriëntatie in België onderzocht en heeft voor elk van de door
voormelde instellingen meegedeelde cursussen het aantal studiepunten ECTS
bepaald die in aanmerking kunnen worden genomen in het kader van de
toekenning van vrijstellingen voor het toelatingsexamen van het IBR. De
cursussen die door de onderwijsinstellingen werden meegedeeld en die naar
behoren werden gedocumenteerd, komen in aanmerking in het kader van een
vrijstelling voor het toelatingsexamen.
Het Instituut van de Bedrijfsrevisoren heeft deze inlichtingen meegedeeld aan
elk van voormelde onderwijsinstellingen voor de cursussen die zij organiseren.
In geval van wijziging van het cursussenprogramma, worden de
onderwijsinstellingen verzocht het IBR hiervan in te lichten zodat deze laatste
deze cursussen kan onderzoeken en desgevallend kan beslissen dat deze
cursussen het voorwerp kunnen uitmaken van vrijstellingen voor het
toelatingsexamen van het IBR.
IBR Vademecum 2007 33

Toelatingsexamen
De Stagecommissie zal, in voorkomend geval, andere aanvragen tot vrijstelling
tot het toelatingsexamen nazien.
Om vrijstellingen mogelijk te maken, moet (overeenkomstig art. 14 van het
K.B.) aan twee voorwaarden zijn voldaan:
a) het betrokken vakgebied moet uitdrukkelijk op (de aanvulling van) het
diploma/getuigschrift zijn vermeld;
b) de aan het vakgebied bestede aantal uren of studiepunten ECTS moeten
tenminste overeenstemmen met het aantal uren of studiepunten ECTS die
voor dit vakgebied door de Raad, na advies van de Hoge Raad voor de
Economische Beroepen, voldoende worden geacht in het kader van de eisen
gesteld voor het beroep van bedrijfsrevisor. Wij hebben de eisen van de Raad
in onderstaande tabel samengevat.
Code Vakgebieden Verdeling Aantal
ECTS
010 Algemene theorie en de beginselen van de
boekhouding
10
021
022
Wettelijke voorschriften en normen voor de
opstelling van
jaarrekeningen en
geconsolideerde jaarrekeningen
030 Internationale standaarden voor jaarrekeningen 6
040 Financiële analyse 6
050 Analytische en beleidsboekhouding 6
060 Risicomanagement en interne beheersing Minimum 4
voor interne
beheersing
6
070 Controleleer en beroepsvaardigheden 6
080 Wettelijke voorschriften en gedrags- en
beroepsnormen betreffende de wettelijke
controle van jaarrekeningen en de daarmee
belaste wettelijke auditors
3
090 Internationale controlestandaarden 3
100 Beroepsethiek en onafhankelijkheid 3
111
112
Vennootschapsrecht en
corporate governance
120 Faillissementsrecht en soortgelijke procedures 3
130 Belastingrecht 3
141
142
Burgerlijk en
handelsrecht
150 Socialezekerheidsrecht en arbeidsrecht 2
4
2
4
2
1
1
6
6
2
34 IBR Vademecum 2007

Toelatingsexamen
Code Vakgebieden Verdeling Aantal
ECTS
160 Informatietechnologieën en
8
informaticasystemen
170 Algemene, financiële en bedrijfseconomie 8
181
182
Wiskunde en
statistiek
190 Grondbeginselen van financieel bedrijfsbeheer 6
Vrijstellingen worden door de Stagecommissie verleend in het kader van het
volledige studieprogramma. Aanvullende cursussen bij dit volledig programma
zullen slechts in aanmerking kunnen worden genomen voor zover zij bevestigd
worden door een getuigschrift afgeleverd door een universiteit of een hogeschool
van het lange type. Deze bepaling laat een kandidaat die niet met goed gevolg de
totaliteit van een aanvullend programma na een masterdiploma heeft afgelegd,
toch toe om de met succes afgelegde vakgebieden te doen gelden. De cursussen
die succesvol werden afgelegd in de hoedanigheid van individuele student
kunnen eveneens in aanmerking worden genomen in het kader van de toekenning
van vrijstellingen voor zover de kandidaat bovendien over een masterdiploma
beschikt.
Volgende verduidelijkingen kunnen aangebracht worden:
- vrijstellingen kunnen alleen worden toegekend aan de houders van een
Belgisch diploma dat overeenstemt met een studieprogramma van tenminste
vier jaar en uitgereikt door een universiteit, een instelling voor hoger
economisch onderwijs van universitair niveau opgericht of erkend door de
Staat of door een staatsjury;
- vrijstellingen kunnen worden toegekend aan de studenten die hun studies
buiten België hebben gevolgd voor zover het diploma het voorwerp uitmaakt
van een erkenning door de regering (art. 43 van het decreet van de Franse
Gemeenschap van 31 maart 2004 betreffende de organisatie van het hoger
onderwijs ter bevordering van de integratie in de Europese ruimte van het
hoger onderwijs en betreffende de herfinanciering van de universiteiten, en
het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 4 april 2003 betreffende de
herstructurering van het hoger onderwijs in Vlaanderen). De vakgebieden die
specifiek betrekking hebben op nationale materies komen niet in aanmerking
voor de toekenning van vrijstellingen.
5.3.4 Geldigheid van de vrijstellingen en van de resultaten van
het toelatingsexamen
De vrijstellingen die behaald worden voor het toelatingsexamen op basis van een
universitair of gelijkwaardig diploma, zijn toegekend voor een onbepaalde duur.
De vrijstellingen behaald ter gelegenheid van het toelatingsexamen van het
Instituut na het afleggen en het slagen voor de vakken van het toelatingsexamen
3
3
6
IBR Vademecum 2007 35

Toelatingsexamen
van het IBR met ten minste 60 % van de punten per vak, zijn eveneens geldig
voor een onbepaalde duur.
De kandidaten die de stage niet begonnen zijn binnen een termijn van tien jaar na
het indienen van hun inschrijvingsdossier tot het toelatingsexamen, worden door
de Stagecommissie ingelicht dat hun dossier zal vernietigd worden tenzij zij
binnen een termijn van zes maanden per aangetekend schrijven aan het IBR
bevestigen dat zij als nog hun stage willen aanvangen. In haar schrijven bevestigt
de Stagecommissie de lijst van de verkregen vrijstellingen.
5.4 Opstelling en verbetering van het examen
Overeenkomstig artikel 11, § 2 van het K.B. worden de toelatingsexamens
voorbereid en verbeterd door de Examencommissie samengesteld uit professoren
of docenten van het universitair onderwijs of van het hoger onderwijs van
universitair niveau (cf. punt 3.3.).
5.5 Timing en aantal keren dat het toelatingsexamen mag
worden afgelegd
De kandidaten kunnen zich inschrijven voor een onbeperkt aantal
examenzittijden voor het toelatingsexamen.
Ingeval van mislukking op een examenzittijd, kan de kandidaat zich inschrijven
voor een volgende zittijd van het examen en bewaart hierbij zowel de
vrijstellingen toegekend op basis van het diploma en het getuigschrift als de
beste voor elk vak behaalde punten op vorige zittijden van het toelatingsexamen.
De examens worden eens per jaar georganiseerd in de loop van de maand
oktober. Zij zijn gespreid over verschillende examendagen. De data en plaatsen
zijn beschikbaar op de website van het Instituut.
De examens mogen naar keuze in één van de landstalen worden afgelegd.
5.6 Administratieve stappen
Het Instituut deelt aan de kandidaat de vakgebieden mee die hij moet afleggen.
Er wordt een inschrijvingsgeld van 25 EUR gevraagd per af te leggen vakgebied
en per examensessie, dat vóór de deelname aan het examen moet worden betaald.
In geval van annulering wordt het bedrag van 25 EUR per geannuleerd examen
terugbetaald (ofwel is desgevallend het bedrag niet verschuldigd) voor zover het
Instituut hiervan naar behoren werd ingelicht ten minste tien werkdagen vóór de
datum van het toelatingsexamen.
Geen enkele terugbetaling van de 150 EUR dossierkosten is voorzien.
36 IBR Vademecum 2007

Toelatingsexamen
De kandidaat bevestigt per brief, fax of e-mail zijn wens om aan de
toelatingsexamens deel te nemen en zorgt er in voorkomend geval voor dat hij
het vakgebied (de vakgebieden) vermeldt dat (die) hij wenst af te leggen.
In geval van vrijstelling voor alle vakken van het toelatingsexamen of ingeval hij
geslaagd is voor alle vakken, kan de kandidaat tegen uiterlijk 15 februari van het
jaar waarin hij zijn stage wenst aan te vatten, een inschrijvingsdossier voor de
stage indienen (cf. punt 6).
IBR Vademecum 2007 37

Toelating tot de stage
6. TOELATING TOT DE STAGE
6.1 Het dossier van toelating tot de stage
Het dossier van toelating tot de stage kan pas worden ingediend na kennisgeving
van het slagen in het toelatingsexamen en/of de vrijstelling voor alle vakken die
voor dat examen werd verleend. Het behoorlijk ingevuld dossier moet uiterlijk
op 15 februari van het jaar waarin de kandidaat zijn stage wenst aan te vatten, op
de zetel van het Instituut aankomen.
Het dossier moet de volgende gegevens bevatten:
- de stageovereenkomst in drie exemplaren (ondertekend door de stagemeester
en door de stagiair);
- de arbeidsovereenkomst/overeenkomst voor het verstrekken van zelfstandige
diensten (met vermelding van de huidige vergoeding);
- een verbintenisbrief ondertekend door de stagemeester (“comfort letter”);
- een curriculum vitae;
- een foto (formaat identiteitskaart);
- een getuigschrift van goed zedelijk gedrag (gedateerd van maximum zes
maanden);
- een kopie van de identiteitskaart;
- een afschrift van het diploma en, in voorkomend geval, van de aanvullende
diploma’s of certificaten.
Modellen van de stageovereenkomst en van de verbintenisbrief werden
opgesteld door het IBR (cf. punt 6.4.1 tot 6.4.3 en punt 6.4.4.).
Indien uiterlijk op 15 februari geen behoorlijk ingevuld dossier werd ingediend,
zal de kandidaat zijn stage niet kunnen aanvangen op 1 juli van dat jaar.
6.2 Voorwaarden van toelating tot de stage
6.2.1 Voorwaarden in verband met de stagemeester
Artikel 2, § 2 van het K.B. bepaalt, overeenkomstig artikel 28, § 1, 4° van de
wet:
“De stage wordt verricht onder het toezicht van de Stagecommissie bij een
stagemeester, bedrijfsrevisor natuurlijke persoon die of bedrijfsrevisorenkantoor
dat, op het ogenblik van de aanvang van de stage, minstens vijf jaar op het
openbaar register is ingeschreven en beantwoordt aan de door de
Stagecommissie gestelde voorwaarden.”.
IBR Vademecum 2007 39

Toelating tot de stage
A. Vijf jaar inschrijving in hoedanigheid van bedrijfsrevisor op het
openbaar register van het IBR
Kan als stagemeester optreden, enkel de persoon die sinds ten minste vijf jaar de
hoedanigheid van bedrijfsrevisor bezit (art. 28, § 1, 4° van de wet en art. 2, § 2
van het K.B.).
De Stagecommissie aanvaardt voor de beoordeling van dit criterium de datum
van de effectieve aanvang van de stage (en niet de datum van ondertekening van
de stageovereenkomst).
Wat de bedrijfsrevisor betreft die ontslag heeft genomen en die om
wederinschrijving op het openbaar register verzoekt, zal het criterium van vijf
jaar inschrijving op het openbaar register worden beoordeeld rekening houdend
met het aantal jaren beroepsuitoefening vóór het ontslag.
De beroepsbeoefenaar die in het buitenland over een gelijkaardige hoedanigheid
als die van bedrijfsrevisor in België beschikt, maar die geen titel van
bedrijfsrevisor in België draagt, mag geen stagemeester worden in België. Een
buitenlandse beroepsbeoefenaar mag wel optreden als “supervisor” (in
samenwerking met de Belgische stagemeester die verantwoordelijk blijft) voor
het gedeelte van de stage uitgeoefend in het land waar hij over een hoedanigheid
gelijkwaardig aan die van bedrijfsrevisor beschikt en na goedkeuring door de
Stagecommissie (cf. punt 7.11).
B. Maximum drie stagiairs
De stagemeester kan tegelijkertijd de opleiding van maximum drie stagiairs op
zich nemen (art. 29 van het K.B.).
De hoedanigheid van stagiair wordt verder toegelicht in punt 6.6.
C. Het profiel van de stagemeester
Enkel de leden die in orde zijn met hun bijdrage en hun administratieve
verplichtingen tegenover het Instituut (onder meer de jaarlijkse mededeling)
hebben vervuld op de dag van indiening van het stagedossier kunnen de
hoedanigheid van stagemeester hebben.
De stagemeester moet over de noodzakelijke ervaring, omvang en kwaliteit van
werkzaamheden beschikken voor de goede vorming van de stagiair.
De Stagecommissie beoordeelt het profiel van de stagemeester op basis van de
jaarlijkse mededeling:
a) binnen de vier rubrieken van activiteiten ((a) permanente controleopdrachten
uitgevoerd krachtens de wet, (b) andere controleopdrachten uitgevoerd
krachtens de wet, (c) andere controleopdrachten betreffende de financiële
informatie, (d) controleopdrachten uitgevoerd voor andere bedrijfsrevisoren),
worden enkel de rubrieken a en b beschouwd als “revisorale opdrachten”;
40 IBR Vademecum 2007

Toelating tot de stage
b) binnen de vijf rubrieken betreffende het personeel, beogen de vier eerste
(bedrijfsrevisoren met een handtekeningsbevoegdheid, overige bedrijfsrevisoren,
stagiairs IBR, medewerkers deskundigen) beroepsbeoefenaars van de
controle voor wie 1.000 uren revisorale opdrachten per persoon, inclusief de
kandidaat-stagiair, beschikbaar moeten zijn;
c) binnen de 1.000 uren per beroepsbeoefenaar waarvan sprake in punt b)
hierboven, moet een minimum van 500 uren per beroepsbeoefenaar
permanente controleopdrachten uitgevoerd krachtens de wet betreffen
(activiteitsrubriek a);
d) de activiteiten voorgesteld aan de kandidaat-stagiair moet voldoende worden
gediversifieerd;
e) het feit dat een kantoor beantwoordt aan de voorwaarden verbonden aan het
uitoefenen van een hoofdactiviteit, zoals bepaald door de omzendbrief van de
Raad van 8 november 2002 impliceert niet noodzakelijk dat het kantoor aan
de eisen inzake de opleiding van een stagiair beantwoordt.
De Stagecommissie biedt de bedrijfsrevisor waarvan het profiel als stagemeester
bepaalde zwakheden zou kunnen vertonen de mogelijkheid om vooraf het advies
van de Stagecommissie te vragen. Indien het profiel van de stagemeester niet
blijkt te voldoen aan de hierboven vermelde criteria, kan hij door de
Stagecommissie worden gehoord. De Stagecommissie kan bijvoorbeeld toelaten
dat de stage wordt uitgevoerd bij twee stagemeesters (cf. punt 6.2.1. H.
hieronder).
De jaarlijkse mededeling die elke confrater verplicht moet indienen bij het
Instituut helpt de Stagecommissie bij de analyse van het profiel van de
stagemeester met het oog op de hoger vermelde criteria. Het ontbreken van de
recentste jaarlijkse mededeling weerhoudt de Stagecommissie een standpunt in
te nemen betreffende de toelating tot de stage van de kandidaten.
De Stagecommissie vervolledigt het onderzoek van het profiel van de
stagemeester zoals hierboven uiteengezet door rekening te houden met de
resultaten van de laatste kwaliteitscontrole van de kandidaat-stagemeester.
Indien de inlichtingen waarover het Instituut beschikt niet voldoende en/of
actueel blijken te zijn, wordt de kandidaat-stagemeester uitgenodigd om
bijkomende informatie mee te delen.
De betrokken bedrijfsrevisor kan eveneens worden uitgenodigd voor een
onderhoud met de Stagecommissie betreffende de mogelijkheid om een stagiair
op volwaardige wijze te begeleiden.
Tegen de weigering van toelating van een bedrijfsrevisor tot de hoedanigheid van
stagemeester, kan beroep worden ingesteld bij de Commissie van Beroep, binnen
een termijn van dertig dagen naar analogie van de bepaling van artikel 28, § 2
van de wet dat in dit beroep voorziet in geval van weigering van toelating van
een kandidaat tot de stage.
IBR Vademecum 2007 41

Toelating tot de stage
Het profiel van de stagemeester zal zowel ter gelegenheid van de toelating tot de
stage als van de aanvraag tot verandering van stagemeester of van een herneming
van de stage ten gevolge van een opschorting nagekeken worden.
D. Het geval van het bedrijfsrevisorenkantoor
Overeenkomstig artikel 16, § 2 van het K.B., heeft de Stagecommissie beslist dat
een bedrijfsrevisorenkantoor de hoedanigheid van stagemeester kan bezitten op
voorwaarde dat een bedrijfsrevisor natuurlijke persoon die het
bedrijfsrevisorenkantoor vertegenwoordigt, aan de voorwaarden van stagemeester
voldoet. De stageovereenkomst zal door een bedrijfsrevisor, die op een persoonlijke
basis handelt in de hoedanigheid van stagemeester, ondertekend worden.
Aangezien krachtens artikel 29, eerste lid van het K.B. een bedrijfsrevisor niet
meer dan drie stagiairs tegelijk kan opleiden en aangezien een
bedrijfsrevisorenkantoor een natuurlijke persoon als stagemeester moet
aanduiden, verhoogt het optreden van een bedrijfsrevisorenkantoor het aantal
mogelijke stagiairs die kunnen worden toegelaten tot de stage niet.
E. Sociaal statuut van de stagemeester
Een bedrijfsrevisor kan de opleiding van een stagiair begeleiden zonder dat het
sociaal statuut (zelfstandige of loontrekkende) van de stagemeester alleen een
doorslaggevend selectiecriterium voor de aanvaarding van de hoedanigheid van
stagemeester mag zijn.
Een bedrijfsrevisor zonder handtekeningsbevoegdheid binnen zijn kantoor, maar
die voldoet aan de wettelijke voorwaarden van artikel 28, § 1, 4° van de wet, kan
optreden als stagemeester.
F. Contacten tussen de stagemeester en de stagiair
De Stagecommissie dringt er op aan dat de stagiairs worden ingezet voor
opdrachten die rechtstreeks door hun stagemeester worden gecontroleerd. Indien
het kantoor over verschillende vestigingen in België beschikt, wordt de stagiair
bij voorkeur aan het kantoor verbonden waar de stagemeester actief is.
Deze principes worden in herinnering gebracht in de verbintenisbrief (“comfort
letter”) die door de stagemeester wordt ondertekend. De stagemeester verbindt
zich ertoe de stagiair te begeleiden. Hij zorgt voor diens deontologische vorming
en beroepsopleiding en staat in voor de goede uitvoering van de stage (art. 29,
eerste lid, en 30 van het K.B.).
G. Stagemeester gestraft met een schorsing
Artikel 29, tweede lid van het K.B. bepaalt:
“De stagemeester die een schorsing van meer dan een maand als tuchtstraf
opgelegd krijgt, mag tijdens de schorsingsperiode geen stagiairs opleiden.”.
42 IBR Vademecum 2007

Toelating tot de stage
H. Twee stagemeesters
In bepaalde gevallen staat de Stagecommissie toe dat de stage door twee
stagemeesters van verschillende kantoren wordt begeleid.
Beide stagemeesters ondertekenen een verbintenisbrief (comfort letter).
De stageovereenkomst wordt door beide stagemeesters ondertekend en in
voorkomend geval kunnen twee afzonderlijke documenten worden opgesteld.
Het detail van het aantal uren gepresteerd bij elke stagemeester moet aan de
Stagecommissie worden voorgelegd.
De twee stagemeesters moeten voor de opleiding van de stagiair zorgen volgens
de modaliteiten die onderling te bepalen zijn op basis van de overeenkomst die
door de Stagecommissie goedgekeurd werd. Onder andere de stagedagboeken
moeten door beide stagemeesters ondertekend worden.
Dit onderwerp komt eveneens aan bod in punt 7.12.
6.2.2 Voorwaarden verbonden aan de stagiair
A. Verbod van stageactiviteiten verricht namens een vennootschap
De vraag werd gesteld of een stagiair zijn activiteit van stagiair onder de vorm
van een vennootschap kon uitoefenen.
De Stagecommissie heeft geoordeeld dat zulks niet mogelijk was.
Zij is inderdaad van oordeel dat de stageovereenkomst een overeenkomst intuitu
personae is en dat de uitoefening van de activiteiten van stagiair niet onder de
naam van een vennootschap kan plaatsvinden. De stagiair ontvangt zijn
instructies en zijn opleiding rechtstreeks van zijn stagemeester en dit
veronderstelt een persoonlijke relatie, wat ten overstaan van een vennootschap
uitgesloten is.
De situatie van een bedrijfsrevisorenkantoor met de hoedanigheid van
stagemeester (bedrijfsrevisorenkantoor dat optreedt via een permanent
vertegenwoordiger) en die van een vennootschap die zou optreden als stagiair
zijn fundamenteel verschillend, ook al is het intuitu personae-karakter vereist
zowel voor de stagiair als voor de stagemeester. Men kan zich inderdaad zonder
probleem voorstellen dat een bedrijfsrevisorenkantoor-stagemeester gedurende
de driejarige stage de permanente vertegenwoordiger wijzigt zonder dat de aard
van de stage wordt beïnvloed. Het is daarentegen onvoorstelbaar dat een
vennootschap kan optreden als stagiair en gedurende de stage een nieuwe
permanente vertegenwoordiger, dus stagiair, krijgt.
IBR Vademecum 2007 43

Toelating tot de stage
B. Onverenigbaarheden
Artikel 28 van het K.B. bepaalt:
“De stagiair onderwerpt zich aan de beslissingen van de Raad en van de
Stagecommissie. Hij leeft de regels inzake plichtenleer van de bedrijfsrevisoren
en van het huishoudelijk reglement van het Instituut na.
De Stagecommissie kan, omwille van bijzondere omstandigheden, individuele
afwijkingen toestaan op de door of krachtens de wet bepaalde regels betreffende
de onverenigbaarheden.”.
De Stagecommissie is van oordeel dat het stelsel van de onverenigbaarheden
moet gelden voor de totaliteit van de activiteit van de stagiair, ook buiten de
uitoefening van de stage zelf (minimum 1.000 uur per jaar). In de
veronderstelling dat een persoon 1.600 uur per jaar presteert, waarvan 1.000 uur
in het kader van de stage van bedrijfsrevisor, is de Commissie de mening
toegedaan dat de stagiair gedurende de “resterende” 600 uren geen
onverenigbare activiteit mag uitoefenen (b.v. verzekeringsmakelaar).
Behoudens afwijking bepaald in artikel 28, § 2 van het K.B., houdt de
onverenigbaarheid verband met de hoedanigheid van de persoon in het
algemeen, en blijft zij niet beperkt tot de periode die aan de uitoefening van het
beroep wordt besteed.
6.2.3 Overige voorwaarden
De Stagecommissie bepaalt, overeenkomstig artikel 19, § 1 van het koninklijk
besluit, de bedragen van de minimumhonoraria en -vergoedingen van de
stagiairs. Deze worden thans vastgesteld als volgt:
- loontrekkende: 1.700 EUR bruto per maand op voltijdse basis;
- zelfstandige: 18 EUR bruto per uur.
Deze bedragen zijn minima en dus geenszins een aanbeveling van het Instituut
inzake de vergoeding van de stagiairs bedrijfsrevisoren.
6.3 Goedkeuring van de stageovereenkomsten door de
Stagecommissie en toelating tot de stage door de
Stagecommissie
De Stagecommissie onderzoekt de dossiers van toelating tot de stage tijdens haar
vergadering van de maand maart.
De profielen van stagemeesters die volgens de criteria vastgelegd door de
Stagecommissie moeilijkheden kunnen opleveren, worden onderzocht zoals
hoger beschreven (cf. punt 6.2.1. C.).
44 IBR Vademecum 2007

Toelating tot de stage
Zodra de stageovereenkomsten door de Stagecommissie zijn goedgekeurd, wordt
een bevestigingsbrief gestuurd aan de stagemeester en aan de stagiair (art. 16, § 3
van het K.B.). De stage vangt effectief aan op 1 juli.
De stageovereenkomst mag geen clausule bevatten die de stageduur beperkt tot
drie jaar in de mate dat de effectieve duur van de stage langer kan zijn dan drie
jaar.
De clausule van artikel 17, § 2 van het K.B. volgens dewelke de stagiair
gedurende drie jaar die volgen op het einde van de stageovereenkomst geen
contact mag opnemen met het kliënteel van de stagemeester zonder diens
schriftelijke toestemming, is facultatief en wordt aan het oordeel van de partijen
overgelaten.
6.4 Voorbeelden van stageovereenkomsten onder een statuut
als zelfstandige en onder een statuut als loontrekkende
en ook van verbintenisbrief
De Stagecommissie raadt aan de hieronder voorgestelde type stageovereenkomst
te gebruiken. Uitgezonderd artikel 8 zullen de hierna volgende bepalingen
verplicht worden opgenomen in de stageovereenkomst. Deze bepalingen zijn
minimumvereisten. Een bedrijfsrevisorenkantoor heeft derhalve de vrijheid om
bijkomende clausules te voorzien voor zover deze niet strijdig zijn met de wetten
en reglementen van het Instituut.
De overeenkomst wordt in drie exemplaren ondertekend door de stagiair en de
stagemeester.
6.4.1 Model van stageovereenkomst
Tussen ondergetekenden, N..., Bedrijfsrevisor, hierna stagemeester, en NN...,
wonende te...., hierna stagiair, is overeengekomen wat volgt:
Artikel 1 De stagemeester neemt NN in stage voor een duur van minimum drie
jaar, onder voorbehoud van het in artikel 4 hierna bepaalde.
Artikel 2 Overeenkomstig artikel 21 van het K.B. van 30 april 2007
betreffende de toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor besteedt de stagiair
tenminste duizend uur per jaar aan revisorale opdrachten die de stagemeester
hem toevertrouwt.
Artikel 3 Onderhavige overeenkomst verstrijkt van rechtswege zodra aan de
overeenkomst van zelfstandige dienstverlening/arbeidsovereenkomst (*) die
onder de partijen is gesloten een einde wordt gesteld om om het even welke
reden. Niettemin kan onderhavige overeenkomst slechts worden beëindigd na
een met redenen omkleed verzoek van één van de partijen waarvan de
gegrondheid door de Stagecommissie wordt beoordeeld.
(*) doorhalen wat niet past
IBR Vademecum 2007 45

Toelating tot de stage
Artikel 4 De partijen verklaren kennis te hebben genomen van het
stagereglement en verbinden zich ertoe dit reglement na te leven evenals de
instructies en richtlijnen die hen door het Instituut van de Bedrijfsrevisoren
worden gegeven.
Artikel 5 De stagemeester verbindt zich ertoe de beroepsopleiding van de
stagiair te bevorderen door hem werkzaamheden toe te vertrouwen die hem
geleidelijk de kennis en een zo volledig mogelijke praktijk van het beroep dat hij
ambieert, kunnen verzekeren.
Artikel 6 De stagemeester verbindt er zich toe de kosten verbonden aan
stageseminaries en examens in het kader van een normaal stageverloop ten laste
te nemen. Onder normaal stageverloop wordt verstaan dat de stagiair enkel één
keer aan de seminaries deelneemt en dat hij slaagt voor de examens vanaf de
eerste deelname.
Artikel 7 De stagiair verbindt zich ertoe zich met goede wil en benaarstiging
aan de stage te wijden, in geweten de opdrachten uit te voeren waarmee hij door
de stagemeester is belast en een stagedagboek bij te houden waarin de
werkzaamheden die hij heeft verricht of waaraan hij heeft meegewerkt, worden
genoteerd. Het dagboek wordt bijgehouden met de discretie die het
beroepsgeheim vereist.
Artikel 8 De stagiair verbindt zich ertoe de belangen van de stagemeester niet
in het gedrang te brengen, noch tijdens de stage, noch na de beëindiging ervan.
Hij zal onder meer nalaten ruchtbaarheid te geven aan feiten waarvan hij naar
aanleiding van de stage kennis heeft gekregen en eender welke opdracht te
aanvaarden van cliënten van de stagemeester gedurende de drie jaar die volgen
op het verstrijken van de stage of de opzegging van onderhavige overeenkomst,
behoudens formele en schriftelijke goedkeuring door de stagemeester.
Artikel 9 Onderhavige overeenkomst gaat in op het moment dat NN... door de
Stagecommissie van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren tot de stage wordt
toegelaten.
Gedaan in drie exemplaren te..., op...
De stagiair
De stagemeester
6.4.2 Stageovereenkomst met een bedrijfsrevisorenkantoor
Indien de stageovereenkomst getekend wordt met een bedrijfsrevisorenkantoor,
zal de stageovereenkomst met volgende bepaling beginnen:
“Tussen ondergetekenden, N..., bedrijfsrevisorenkantoor, hierna stagemeester
vertegenwoordigd door X, bedrijfsrevisor en NN..., wonende te... hierna stagiair,
is overeengekomen wat volgt:…”.
46 IBR Vademecum 2007

Toelating tot de stage
De overeenkomst zal de handtekening van beide partijen bevatten, de stagiair en
de vertegenwoordiger van de stagemeester bedrijfsrevisorenkantoor met de
vermelding “de stagemeester N vertegenwoordigd door X”.
6.4.3 Verbintenisbrief van de stagemeester
Bij de aanvraag tot toelating van een stagiair zal de stagemeester (of de
bedrijfsrevisor die optreedt als verantwoordelijke stagemeester wanneer de
stageovereenkomst afgesloten is met een bedrijfsrevisorenkantoor) naast de
stageovereenkomst een verbintenisbrief (comfort letter) ondertekenen. Het
model wordt hieronder weergegeven. De bepalingen opgenomen in het hieronder
weergegeven model zijn verplichte minimumvereisten.
Die verbintenis vloeit voort uit de verplichting vervat in artikel 30 van het K.B.
dat bepaalt: “De stagemeester zorgt, overeenkomstig de voorschriften van de
Stagecommissie, voor de goede deontologische vorming en beroepsopleiding van
de stagiair. Hij vertrouwt de stagiair werk toe dat binnen het kader van het
beroep valt en leidt hem bij de uitvoering ervan.”.
“Verbintenisbrief”:
Ik ondergetekende, X, Bedrijfsrevisor, woonachtig te..., ingeschreven op het
openbaar register onder nr.... sedert... ga op mijn eer de verbintenis aan de
verschillende onderstaande principes na te leven tijdens de ganse duur van de
stage van mevrouw/de heer Y.
1. Mijn kantoor beschikt momenteel over een voldoende werkvolume in
revisorale opdrachten en over een gepaste organisatie opdat de stagiair
minimaal een volume van 1.000 uur per jaar aan revisorale opdrachten kan
uitvoeren. Ik zal erop toezien dat deze opdrachten idealiter over de
verschillende bestaande activiteitsgebieden worden gespreid (opdrachten als
commissaris, bijzondere opdrachten, enz.) en voldoende sectoriele
verscheidenheid bieden.
2. Ik zal de stagiair de nodige beschikbaarheid verlenen om deel te nemen aan
de stageseminaries en aan de andere vormingsdagen die door het IBR worden
georganiseerd. De opleiding door het IBR verstrekt kan echter slechts een
aanvulling zijn op de opleiding die door de stagemeester wordt gegeven, een
taak die in eerste instantie bij hem berust. Ik zal er dan ook persoonlijk op
toezien dat de stagiair een hoogwaardige opleiding krijgt.
3. Ik zal erover waken dat de stagiair maximaal en in functie van de
organisatorische mogelijkheden van het kantoor waarvan ik deel uitmaak,
deelneemt aan opdrachten die onder mijn verantwoordelijkheid worden
uitgevoerd. Indien mijn kantoor over verschillende vestigingen in het land
beschikt, zal ik ervoor zorgen dat de stagiair bij voorkeur aan mijn kantoor
wordt verbonden. Ik zal persoonlijk voldoende tijd besteden aan de
opvolging van de werkzaamheden van de stagiair en de evaluatie van zijn
professionele vooruitgang.
IBR Vademecum 2007 47

Toelating tot de stage
4. Ik zal de aandacht van de stagiair vestigen op het belang van het verwerven
van een beroepsmaturiteit die ons beroep waardig is. Een bedrijfsrevisor is
niet alleen een technicus. Hij moet ook het woord kunnen voeren in het
openbaar (algemene vergadering, ondernemingsraad, toezichthoudende
overheid, enz.) in duidelijke en onomwonden taal. Ik zal ervoor zorgen dat de
stagiair de mogelijkheid krijgt om zich in dit opzicht te vormen.
5. Ik ben de mening toegedaan dat de stagiair, naast het slagen in het
toelatingsexamen, over de nodige troeven beschikt om een vruchtbare stage
aan te vatten.
Gedaan in drie exemplaren te..., op...
De stagemeester
Een vertaling van de comfort letter in het Engels is beschikbaar infra, punt 7.11.
Deze vertaling kan worden gebruikt wanneer de stage deels buiten België wordt
verricht.
6.5 Titel van stagiair-bedrijfsrevisor
Artikel 11, § 3 van de wet machtigt een stagiair de titel van bedrijfsrevisorstagiair
te voeren.
Een stagiair waarvan de stage werd opgeschort mag de titel van bedrijfsrevisorstagiair
niet voeren.
6.6 De hoedanigheid van stagiair
Een stagiair verliest de hoedanigheid van stagiair:
- bij beslissing van de Raad om de stagiair tot de eed toe te laten;
- bij ontslag van de stagiair;
- bij schrapping van de stagiair;
- bij het gecumuleerd verstrijken van de in artikelen 3, § 1, 22 en 35, § 2 van
het K.B. beoogde termijnen, hetzij in totaal 11 jaar.
In dit verband moet worden onderstreept dat een stagiair die zich in de cyclus
van het bekwaamheidsexamen bevindt de hoedanigheid van stagiair behoudt.
Een stagiair waarvan de stage werd opgeschort bezit niet langer de hoedanigheid
van stagiair.
Een stagiair waarvan de stage werd opgeschort is niet meer onderworpen aan de
stageverplichtingen, noch aan de tuchtregels van de stagiairs (art. 24, § 5 van het
K.B.).
48 IBR Vademecum 2007

Toelating tot de stage
Het statuut van stagiair brengt met zich mee de verplichting tot naleven van de
deontologische voorschriften (cf. art. 28, § 1 van het K.B.) en het houden van een
stagedagboek (cf. art. 27 van het K.B.).
De vraag of een stagiair de hoedanigheid van stagiair behouden of verloren heeft,
is belangrijk voor de beoordeling van onder andere het aantal toegelaten stagiairs
(maximum drie) per stagemeester (cf. supra, punt 6.2.1.) of om te weten of de
betrokkene onderworpen is aan de stageverplichtingen inclusief de
tuchtrechtelijke aspecten.
6.7 Sociaal statuut van de stagiair
De stage van bedrijfsrevisor kan gevolgd worden ofwel in het kader van een
bediendenovereenkomst ofwel in het kader van een overeenkomst van
zelfstandige dienstverlening. Deze bevoegdheid werd bevestigd door artikel 18
van het K.B.
Enkel een stagiair die hetzij een bediendenovereenkomst, hetzij een
overeenkomst van zelfstandige dienstverlening heeft afgesloten met zijn
stagemeester of met het bedrijfsrevisorenkantoor van zijn stagemeester, kan
aanspraak maken op de hoedanigheid van stagiair. Bij gebrek aan het verankeren
van de sociale betrekkingen in een geschreven document, zal de stage niet
kunnen worden goedgekeurd door de Stagecommissie. Dit document zal bij
indiening van het stagedossier gevoegd worden ter attentie van de
Stagecommissie (cf. supra, punt 6.1.).
In geval van wijziging van het sociaal statuut in de loop van de stage, zullen de
stagemeester en de stagiair erop toezien dat de Stagecommissie hiervan
schriftelijk en onmiddellijk op de hoogte wordt gebracht en dat haar een nieuwe
versie wordt bezorgd van de overeenkomst afgesloten tussen de partijen (of van
het aanhangsel van de overeenkomst afgesloten tussen de partijen).
6.8 Informatievergadering met betrekking tot de stage
Het Instituut richt eind april-begin mei een informatievergadering in voor de
nieuwe tot de stage toegelaten stagiairs met als doel ze vertrouwd te maken met
de structuren, de institutionele aspecten en de organisatie van de stage van
bedrijfsrevisor.
6.9 Weigering van de toelating tot de stage door de
Stagecommissie
De beslissing van toelating tot de stage wordt door de Stagecommissie genomen.
In geval van weigering beschikt de betrokkene, overeenkomstig artikel 28, § 2
van de wet, over een mogelijkheid tot beroep bij de Commissie van Beroep.
IBR Vademecum 2007 49

Verloop van de stage
7. VERLOOP VAN DE STAGE
7.1 Doel van de stage
Artikel 2, § 1 van het K.B. bepaalt:
“De stage heeft tot doel de kandidaten tot het beroep van bedrijfsrevisor voor te
bereiden door te voorzien in hun vorming met betrekking tot de beroepspraktijk
en de plichtenleer.”.
7.2 Duur van de stage
Artikel 20 van het K.B. bepaalt:
“De stage vangt aan op de door de Stagecommissie vastgestelde datum.”.
Deze datum is thans vastgesteld op 1 juli van elk jaar. Er is per jaar slechts één
aanvangsdatum voor de stage.
Artikel 3, § 1 van het K.B. bepaalt:
“Onverminderd artikel 27 van de wet, duurt de stage minstens drie jaar.”.
Artikel 22 van het K.B. bepaalt:
“Wanneer de Stagecommissie de opleiding van de stagiair onvoldoende acht of
wanneer zij niet beschikt over voldoende relevante en adequate informatie om
het goede verloop van de stage te beoordelen, kan zij de duur van de stage
meermaals verlengen voor een totale periode van maximaal drie jaar.”.
De stageovereenkomst mag derhalve geen clausule bevatten dat de stageduur
beperkt is tot drie jaar omdat de effectieve duur van de stage langer kan zijn dan
drie jaar.
Artikel 35, § 2 van het K.B. bepaalt: “De kandidaat kan het
bekwaamheidsexamen vijf maal afleggen binnen een periode van vijf jaar te
rekenen vanaf de deliberatie waarbij de stagiair tot het bekwaamheidsexamen
wordt toegelaten.”
De stage kan aldus in totaal elf jaar in beslag nemen.
7.3 Stagewerkzaamheden: het begrip duizend uren per jaar
Artikel 21 van het K.B. bepaalt dat de stage jaarlijks ten minste duizend uren
revisorale opdrachten moet bedragen. Deze 1.000 uren moeten uren van
revisorale aard zijn. De aard van de uren revisorale opdrachten wordt door de
Stagecommissie vastgelegd. De revisorale werkzaamheden worden met name
vermeld in het model van stagedagboek.
IBR Vademecum 2007 51

Verloop van de stage
De Stagecommissie leidt uit deze bepaling af dat de stagiair die reeds meer dan
3 x 1.000 uren heeft gepresteerd (b.v. door het feit dat zijn stage werd verlengd),
moet doorgaan met het naleven van de verplichting om ten minste 1.000 uren
revisorale opdrachten per bijkomend stagejaar te verrichten.
Het begrip 1.000 uren revisorale opdrachten per jaar moet worden
geïnterpreteerd per stagejaar (juli-juni) en niet per kalenderjaar.
Een overschot boven de 1.000 uren revisorale opdrachten kan niet naar het
volgende jaar worden overgedragen.
De Stagecommissie behoudt zich de mogelijkheid voor om de regel van 1.000
uren revisorale opdrachten prorata temporis te beoordelen voor zover de stagiair
geen volledig stagejaar heeft volbracht.
In geval van verlenging van de stage na drie jaar stage, moet het stagedagboek
het aantal uren vermelden dat overeenkomt met het evenredig deel van 1.000
uren berekend in functie van de duur van de verlenging. Zo houdt een verlenging
van de duur van de stage van zes maanden een verplichting in van een prestatie
van minimum 500 uren revisorale opdrachten.
Het totaal aantal stage-uren en op zijn minst de jaarlijkse 1.000 uren revisorale
opdrachten moeten worden uitgevoerd bij een bedrijfsrevisor, goedgekeurd door
de Stagecommissie.
7.4 Vermindering van de stageduur en vrijstelling van de
stage
Artikel 23 van het K.B. bepaalt:
Ҥ 1. De Stagecommissie kan tot de stage toelaten en een vermindering van de
duur van de stage toestaan aan die personen waarvan zij vaststelt dat:
a) zij gedurende zeven jaar beroepsactiviteiten hebben uitgeoefend op het vlak
van de wettelijke controle van jaarrekeningen en geconsolideerde
jaarrekeningen;
b) zij een ervaring van vijftien jaar hebben opgedaan op financieel, juridisch en
boekhoudvlak;
c) zij de hoedanigheid hebben van hetzij stagiair accountant, hetzij accountant
en dat zij houder zijn van een diploma bedoeld in artikel 12 van dit besluit:
d) zij hun stage gedeeltelijk of volledig volbracht hebben in een Lidstaat van de
Europese Unie of in een derde land onder voorbehoud van het naleven van
artikel 5 van de wet.
§ 2. Voor de beoordeling van de duur van de beroepswerkzaamheden van zeven
en vijftien jaar bedoeld in de eerste paragraaf, houdt de Stagecommissie
rekening met studies bekrachtigd door een diploma erkend door de Staat voor
een duur van theoretische opleidingen die niet korter mogen zijn dan één jaar en
52 IBR Vademecum 2007

Verloop van de stage
die niet voor meer dan vier jaar in mindering mogen worden gebracht van de
voornoemde duur van zeven en vijftien jaar.
De duur van de beroepswerkzaamheden en de praktijkopleiding mag niet korter
zijn dan de duur van de theoretische opleiding en van de praktijkopleiding
vereist krachtens dit besluit.
§ 3. De beslissing tot vermindering van de stage, bedoeld in de eerste
paragraaf, is onderworpen aan de volgende voorwaarden:
a) de indiening van een gemotiveerd verslag gevoegd bij het verzoek van de
kandidaat;
b) het horen van de kandidaat door twee leden van de Stagecommissie.”
Het toekennen van een vermindering van de stageduur is een bevoegdheid die
wordt overgelaten aan de beoordeling van de Stagecommissie. Deze toepassing
zal afhankelijk zijn van het persoonlijk parcours van de kandidaat die de
vermindering van de stageduur vraagt.
Een vermindering van de stageduur ontslaat niet van de verplichting tot
aflegging van het toelatingsexamen (volgens de modaliteiten en met de eventuele
vrijstellingen uiteengezet in hoofdstuk 5 supra) en het bekwaamheidsexamen
zoals voorzien in de artikelen 32 tot en met 35 van het K.B.
De bepalingen inzake de vermindering van de stageduur hebben betrekking op
zowel kandidaten afkomstig uit een land van de Europese Unie als uit een derde
land.
De Stagecommissie zal, in geval van toekenning van vermindering van de
stageduur, bepalen welke stage-examens de stagiair moet afleggen, evenals elke
andere modaliteit met betrekking tot het volbrengen van de verkorte stage. Zij
zal, in voorkomend geval, het volgen van bepaalde seminaries of het uitdiepen
van bepaalde vakgebieden opleggen.
De aanvraag tot het bekomen van een verkorte stageduur mag ingediend worden
hetzij vóór de aanvang van de stage, hetzij gedurende de stage. Deze
mogelijkheid zou bijvoorbeeld de medewerkers van bedrijfsrevisorenkantoren
die over verscheidene jaren beroepservaring beschikken kunnen betreffen,
ongeacht of zij al dan niet houder zijn van een masterdiploma. Indien zij niet in
het bezit zijn van een masterdiploma, moeten zij alle vakken van het
toelatingsexamen afleggen zonder mogelijkheid tot vrijstellingen.
De Stagecommissie verleent geen verkorte stage met retro-actief effect.
IBR Vademecum 2007 53

Verloop van de stage
7.5 Opschorting van de stage
7.5.1 Algemeenheden
Artikel 24 van het K.B. bepaalt:
Ҥ 1. De Stagecommissie beslist over de opschorting van de stage op
gemotiveerd verzoek van één van de partijen betrokken bij de stageovereenkomst.
§ 2. De uitvoering van de stage wordt geschorst wanneer de stagiair
gedurende meer dan een maand verhinderd is om zijn stage te volbrengen.
Hetzelfde geldt in geval van tuchtrechtelijke schorsing van de stagemeester.
Op verzoek van de stagiair of van de stagemeester, kan de Stagecommissie de
stage opschorten. Het verzoek tot opschorting van de stage dient te worden
gericht aan de Stagecommissie overeenkomstig de door haar vastgelegde
voorwaarden.
§ 3. De Stagecommissie legt de datum van aanvang van de opschorting van de
stage vast, evenals de duur van de opschorting van de stage.
§ 4. De opschorting of de opeenvolgende opschortingen van de stage mogen
niet meer dan vijf jaar bedragen. Indien deze termijn overschreden wordt,
beveelt de Stagecommissie de schrapping van de stagiair.
§ 5. De stagiair waarvan de stage werd opgeschort, is niet meer onderworpen
aan de stageverplichtingen.”.
Ingeval een opschorting van de stage wordt gevraagd, richten de stagiair en/of de
stagemeester een gemotiveerde brief aan het Instituut met vermelding van de
datum waarop zij een opschorting van de stage wensen te bekomen.
De aanvragen tot opschorting van de stage moeten verplicht schriftelijk worden
gericht aan het Instituut. Modellen van standaardbrieven voor de opschorting zijn
terug te vinden op de website van het Instituut. Zijn beschikbaar:
- een modelbrief met betrekking tot de opschorting van de stage voor bepaalde
duur;
- een modelbrief met betrekking tot de opschorting van de stage om reden van
beëindiging van de stageovereenkomst (onbepaalde duur).
De datum vanaf wanneer de opschorting wordt gevraagd (alsook desgevallend de
gevraagde duur van de opschorting) zal door de partij(en) worden vermeld.
De brief wordt door de stagiair en/of door de stagemeester ondertekend en tijdig
gestuurd naar het Instituut. Het is aangeraden dat de brief ondertekend wordt
door beide partijen.
Vragen tot opschorting die niet aan bovenvermelde voorwaarden voldoen, zullen
onontvankelijk worden verklaard.
54 IBR Vademecum 2007

Verloop van de stage
In geval van opschorting van de stage naar aanleiding van de beëindiging van de
stageovereenkomst zal de opschorting voor een onbepaalde duur worden
goedgekeurd.
De aanvraag van opschorting van de stage gemotiveerd door een geval van
overmacht zal de nodige bewijsstukken bevatten (bv. een medisch attest).
De Stagecommissie kent slechts opschortingen voor bepaalde duur toe in
blokken van zes maanden (6, 12, 18 maanden, enz.).
De aanvraag tot opschorting van de stage mag gedurende de hele duur van de
stage verzocht worden, de cyclus van het bekwaamheidsexamen inbegrepen.
Indien aan een stagiair een opschorting van de stage voor een bepaalde duur
werd toegekend en hij gedurende deze periode het bedrijfsrevisorenkantoor
verlaat, zal hij eveneens het Instituut hiervan inlichten. In zulk geval wordt de
opschorting omgezet in een opschorting van onbepaalde duur.
De Stagecommissie kent geen opschorting van de stage toe met terugwerkende
kracht.
Om het voordeel van een deel van een stagejaar volbracht vóór een opschorting
niet te verliezen, wordt de stagiair verzocht zijn stagedagboek in te vullen tot de
datum van de vraag tot opschorting en dit zo snel mogelijk in te dienen, uiterlijk
op 15 augustus na de betreffende stageperiode.
De opschorting of de opeenvolgende opschortingen van de stage mogen niet
meer dan vijf jaar bedragen. Indien deze termijn overschreden wordt, beveelt de
Stagecommissie de schrapping van de stagiair.
Overeenkomstig artikel 24, § 5 van het K.B., is de stagiair tijdens de periode van
opschorting niet onderworpen aan de stageverplichtingen.
7.5.2 Verplichtingen van de stagemeester naar aanleiding van
het beëindigen van een stageovereenkomst
De Stagecommissie benadrukt de verplichting van de stagemeester om het
Instituut van de Bedrijfsrevisoren schriftelijk en onverwijld op de hoogte te
brengen wanneer een stagiair het kantoor verlaat en bijgevolg zijn
stageovereenkomst beeindigt. De Stagecommissie dringt erop aan dat hiervoor
procedures van interne organisatie door de kantoren worden uitgewerkt.
7.5.3 Onderbreking van de stage in geval van overmacht
Bij onderbreking van zijn/haar activiteiten in de schoot van het kantoor in geval
van overmacht (zwangerschapsverlof, ziekte van lange duur, ongeval, enz.),
wordt de stagiair aangeraden zijn stage op te schorten teneinde te voorkomen dat
hij gedurende deze periode zijn stageverplichtingen verder zou moeten nakomen.
IBR Vademecum 2007 55

Verloop van de stage
7.6 Verlenging van de stage
Artikel 22 van het K.B. bepaalt:
“Wanneer de Stagecommissie de opleiding van de stagiair onvoldoende acht of
wanneer zij niet beschikt over voldoende relevante en adequate informatie om
het goede verloop van de stage te beoordelen, kan zij de duur van de stage
meermaals verlengen voor een totale periode van maximaal drie jaar.”.
Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn voor:
- werkzaamheden die in het stagedagboek zijn vermeld en die niet
beantwoorden aan de eisen van de Stagecommissie (onvoldoende uren,
gebrek aan afwisseling van de opdrachten, enz.);
- een te gering aantal stage-uren met betrekking tot de werkzaamheden
bedoeld in artikel 4 van de wet;
- stagedagboeken die niet binnen de vastgestelde termijn worden ingediend;
- het niet slagen voor de stage-examens binnen de stageperiode van drie jaar.
Overeenkomstig artikel 22 van het K.B., zal de totale duur van de verlenging(en)
van de stage maximaal drie jaar bedragen.
In het geval dat de stagiair zijn/haar stageverplichtingen niet zou nagekomen zijn
na een verlenging van de stage met drie jaar, beslist de Stagecommissie de
administratieve schrapping van de stagiair. De Stagecommissie verwittigt de
stagiair hiervan ten laatste drie maand vóór de effectieve datum van de
schrapping.
Wanneer een administratieve sanctie van stageverlenging tegen een stagiair werd
uitgesproken, blijft deze onderworpen aan de verplichtingen omtrent het
indienen van het stagedagboek, alsook aan de andere regels die op de stage van
toepassing zijn.
7.7 Schrappingen
7.7.1 Administratieve schrappingen
Overeenkomstig artikelen 8, 15° en 24, § 4 van het K.B., zal de Stagecommissie
de stagiair automatisch van de lijst van de stagiairs schrappen na het verstrijken
van vijf jaar opschorting van de stage. Drie maanden vóór het verstrijken van die
termijn richt het Instituut een brief aan de betrokkene. Indien deze vóór het
verstrijken van de termijn van vijf jaar opschorting reageert, kan hij om de
herneming van zijn stage verzoeken; doet hij dat niet, dan wordt hij automatisch
geschrapt.
Een geschrapte stagiair die opnieuw een stage wenst te starten kan niet genieten
van de duur van de stage volbracht vóór de schrapping. In principe zal een
nieuwe stage van minimum drie jaar moeten worden volbracht. De stagiair zal
evenwel een vermindering van de stageduur kunnen aanvragen, overeenkomstig
artikel 23 van het K.B. (cf. 7.4 supra).
56 IBR Vademecum 2007

Verloop van de stage
7.7.2 Tuchtrechtelijke schrappingen
Artikel 76, § 3, d) van de wet voorziet in de tuchtrechtelijke schrapping. Het
betreft één van de vier tuchtsancties die de Stagecommissie kan opleggen aan de
stagiairs die de reglementaire bepalingen niet naleven. Een stagiair die de
tuchtsanctie van schrapping heeft opgelopen kan geen nieuwe stage starten
binnen een termijn van tien jaar (cf. punt 15.6 infra).
7.8 Einde van de stage
Artikel 36, § 2 van het K.B. bepaalt:
“De stage eindigt door:
1° de beslissing van de Raad om de stagiair toe te laten tot de eedaflegging;
2° het ontslag van de stagiair;
3° de schrapping van de stagiair;
4° het verstrijken van de termijnen bedoeld in de artikelen 3, § 1, 22 en 35, § 2
van dit besluit.”.
De beslissing om aan de Raad voor te stellen om de stagiair toe te laten tot de
eedaflegging wordt genomen in het licht van het gunstige resultaat van het
bekwaamheidsexamen, het indienen van het laatste stagedagboek, een mogelijke
verlenging van de stage, een mogelijke tuchtrechtelijke procedure of elk ander
gegeven dat de Stagecommissie zal beoordelen.
7.9 Herneming van de stage bij dezelfde stagemeester
7.9.1 Automatisch
Als de Stagecommissie een opschortingstermijn voor de stage bepaalt, zal de
stage automatisch hervatten na het verstrijken van die termijn onder dezelfde
voorwaarden als die vóór de periode van opschorting. De persoon wiens stage is
opgeschort verkrijgt automatisch de hoedanigheid van stagiair na het verstrijken
van de periode van opschorting van de stage. Indien de situatie gewijzigd is,
zullen de partijen het Instituut hiervan inlichten.
De Stagecommissie behoudt zich het recht voor om het profiel van de
stagemeester na te kijken in geval van verzoeken tot herneming van de stage,
zelfs indien dit een automatische herneming is na een periode van opschorting
van bepaalde duur.
7.9.2 Binnen de termijn van vijf jaar vanaf de aanvang van de
opschorting
Deze situatie betreft de geschorste stagiair die zijn stage wenst te hervatten op
voorwaarde dat de periode van vijf jaar opschorting niet voorbij is.
IBR Vademecum 2007 57

Verloop van de stage
In geval van herneming van de stage, volstaat een brief getekend door de twee
partijen en tijdig opgestuurd naar de Stagecommissie. De brief zal de datum van
de herneming van de stage vermelden.
Het is niet nodig een nieuwe stageovereenkomst en/of comfort letter te sturen
indien de partijen dezelfde blijven en de bepalingen die vóór de opschorting van
de stage van kracht waren, van toepassing blijven.
De Stagecommissie spreekt zich uit over de herneming van de stage.
7.9.3 Na het verstrijken van de termijn van vijf jaar opschorting
Een stagiair die na vijf jaar opschorting van de stage administratief geschrapt
wordt, heeft de mogelijkheid om een nieuwe stage aan te vangen zonder de
toelatingsexamens opnieuw te moeten afleggen. De afgelegde en geslaagde
toelatingsexamens, evenals de bekomen vrijstellingen, zijn immers levenslang
geldig.
Er wordt niet automatisch rekening gehouden met de stageperiode volbracht
vóór de opschorting van de stage. In principe zal een nieuwe stage van minimaal
drie jaar moeten worden volbracht. De stagiair zal evenwel een vermindering van
de stageduur kunnen aanvragen. (cf. punt 7.4.).
7.10 Verandering van stagemeester (gedurende de stage of
na een opschorting van de stage)
De stagiair die van stagemeester wenst te veranderen, brengt de Stagecommissie
hiervan schriftelijk en op voorhand op de hoogte.
In geval van verandering van stagemeester,
a. in hetzelfde kantoor onder de begeleiding van een verschillende natuurlijke
persoon:
- indien de stagemeester een bedrijfsrevisor natuurlijke persoon is, zullen
een door de nieuwe stagemeester ondertekende comfort letter, evenals
een aanhangsel (in drie exemplaren) met vermelding van de verandering
van stagemeester aan de Stagecommissie worden bezorgd;
- indien het bedrijfsrevisorenkantoor de stagemeester is, zal de verandering
van permanente vertegenwoordiger worden meegedeeld in een brief
ondertekend door de verschillende partijen en gericht aan het IBR. De
permanente vertegenwoordiger moet voldoen aan dezelfde voorwaarden
als een stagemeester natuurlijke persoon (maximum drie stagiairs, vijf
jaar ingeschreven zijn op het openbaar register, enz.). Bovendien zal hij
een comfort letter moeten ondertekenen;
b. in een verschillend kantoor: drie nieuwe stageovereenkomsten, evenals een
door de nieuwe stagemeester ondertekende verbintenisbrief (comfort letter)
58 IBR Vademecum 2007

Verloop van de stage
en een kopie van de arbeidsovereenkomst of van de overeenkomst van
dienstenverlening zullen worden bezorgd.
De Stagecommissie behoudt zich het recht voor om het profiel van de nieuwe
stagemeester na te kijken (cf. punt 6.2.1. c)).
7.11 Stage in het buitenland
De stagiair kan een deel van zijn stage in het buitenland uitvoeren.
Artikel 3, § 2 van het K.B. bepaalt:
“De stage wordt voor ten minste twee derde in een Lidstaat van de Europese
Unie, waarvan één derde in België, volbracht.
De Stagecommissie waakt erover dat de activiteit van de stagiair, tijdens de
stageperiode buiten België, op doeltreffende wijze wordt gevolgd door de
stagemeester in samenwerking met een persoon die in dat land een hoedanigheid
heeft die als gelijkwaardig is erkend met deze van bedrijfsrevisor.”.
Overeenkomstig artikel 10.1 van de Richtlijn 2006/43/EG, moet de stage voor
ten minste twee derde van de totale duur van de stage worden gevolgd in een
Lidstaat.
Op basis van een normale duur van de stage van drie jaar is (buiten
verlengingen), zal de stagiair ten minste 24 maanden in een Lidstaat van de
Europese Unie, waarvan ten minste 12 maanden in België, moeten uitvoeren.
Het verzoek voor een stage in het buitenland wordt door de Stagecommissie
onderzocht en goedgekeurd op voorwaarde dat:
- minstens één derde van de minimumduur van de stage in België wordt
volbracht;
- een buitenlandse beroepsbeoefenaar die over een gelijkwaardige
hoedanigheid van bedrijfsrevisor beschikt, toeziet op de activiteiten van de
stagiair;
- een bedrijfsrevisor als stagemeester de uiteindelijke verantwoordelijkheid
draagt voor het verloop van de stage en deze controleert.
Het verzoek voor een stage in het buitenland wordt door de stagemeester en de
stagiair aan de Stagecommissie gericht ten minste zes weken voor het begin van
de stage in het buitenland. De stagemeester verstrekt de gewenste waarborgen
betreffende de bevoegdheden van de confrater die buiten België geschoold is en
die de stage in het buitenland zal superviseren. Hiertoe zal een afschrift van het
document dat de hoedanigheid van de buitenlandse beroepsbeoefenaar op de dag
van het verzoek opgesteld door het Instituut van oorsprong bevestigt, worden
gevoegd bij het verzoek voor een stage in het buitenland. De buitenlandse
confrater ondertekent eveneens een “comfort letter” binnen de hoger vermelde
termijn.
IBR Vademecum 2007 59

Verloop van de stage
De stagiair die een deel van zijn stage in het buitenland volbrengt blijft aan de
stageverplichtingen in België onderworpen.
De comfort letter van de buitenlandse confrater mag in het Engels worden
opgesteld volgens het volgende model:
Comfort Letter
I, the undersigned, _________ (Name and Surname), _____________
(Professional title equivalent to “reviseur d’entreprises/bedrijfsrevisor”),
residing at _____________ (Full address), member of __________________
(Full designation of the Profession Institute equivalent to the “Institut des
Réviseurs d’Entreprises/Instituut van de Bedrijfsrevisoren”) (manager/partner
of… (name of firm)), hereby confirm on my professional honour that I will
supervise the apprenticeship of ______________ (Name and Surname of
trainee) to the best of my abilities and that, in my capacity of trainee supervisor,
I will adhere to the following principles:
1. My office currently has a sufficient volume of work in terms of audit
engagements and an appropriate organization which will give the trainee the
opportunity to work on audit engagements for a minimum of 1.000 hours per
annum. I will ensure that the trainee is planned on a variety of engagements
which will enable him/her to gain experience in different types of
engagements as well as in different industries.
2. I will give the opportunity to the trainee to participate in sufficient high
quality training programs organized by my firm or by external organizations.
I recognize, however, that such training programs only complement on-thejob
training for which I will assume primary responsibility. I will personally
ensure that the trainee receives quality training.
3. I will ensure that the trainee is assigned, to the fullest possible extent, to
engagements carried out under my responsibility. If my firm has several
offices, I will ensure that the trainee works primarily in the office where I am
active. I will personnally spend sufficient time to follow up the work of the
trainee and to evaluate his professional progress.
4. I will draw the trainee’s attention to the importance of developing the various
skills required by our profession, including the necessary professional
maturity. A professional accountant/auditor is not only a technician. The
trainee must also develop oral and written communication skills. I will ensure
that the trainee receives the opportunity to develop his/her skills in this area.
__________________ (Place and date of signature)
__________________ (Signature of the trainee supervisor)
__________________ (Name and Surname of trainee supervisor)
60 IBR Vademecum 2007

Verloop van de stage
7.12 Stage uitgevoerd bij twee stagemeesters
Ingeval de stagiair zijn stage onder de begeleiding van twee stagemeesters wenst
te volbrengen, moet iedere stagemeester een verbintenisbrief (comfort letter)
ondertekenen.
In dit geval stuurt de stagiair het Instituut twee stageovereenkomsten evenals de
arbeidsovereenkomst of de overeenkomst betreffende het zelfstandig statuut
afgesloten met elkeen van de stagemeesters. Een verklaring betreffende de
verdeling van het aantal uren dat hij bij elk van de stagemeesters zal presteren,
zal schriftelijk worden gegeven.
Wanneer de Stagecommissie een stage onder de begeleiding van twee
stagemeesters goedkeurt, vormt dit geen optionele maatregel. De twee
stagemeesters moeten in onderlinge overeenstemming zorgen voor de opleiding
van de stagiair volgens de modaliteiten die tussen hen te bepalen zijn
overeenkomstig de stageovereenkomsten die door de Stagecommissie werden
goedgekeurd. De stagedagboeken moeten door beide stagemeesters getekend
worden, rekening houdend met de voor hun rekening gepresteerde
werkzaamheden.
Indien de partijen de voorwaarden van de stage verdeeld onder twee
stagemeesters wensen te wijzigen, zullen zij op voorhand een uitdrukkelijk
verzoek aan de Stagecommissie richten.
Dit onderwerp komt eveneens aan bod supra, punt 6.2.1. H.
7.13 Facultatief karakter van het concurrentiebeding
Artikel 17, § 2 van het K.B. bepaalt:
“De stageovereenkomst mag de verbintenis voor de stagiair bevatten om
gedurende drie jaar die volgen op het einde van de stageovereenkomst geen
contact op te nemen met de cliëntèle van de stagemeester zonder diens
schriftelijke toestemming.”.
Overeenkomstig het verzoek dat werd gericht door de Dienst
“Concurrentievermogen” van de FOD Economie, maakt een dergelijke clausule
geen deel uit van de verplichte vermeldingen die dienen te worden opgenomen in
de stageovereenkomst. De beslissing om een dergelijke clausule in te voegen
wordt overgelaten aan de beoordeling van de partijen.
7.14 Bijhouden van de lijst van de stagiairs
Artikel 12 van het K.B. Erkenning bepaalt:
“De lijst van de stagiairs wordt bijgehouden onder de verantwoordelijkheid van
de Stagecommissie.”.
IBR Vademecum 2007 61

Verloop van de stage
De lijst met de namen en voornamen van de stagiairs kan schriftelijk
aangevraagd worden aan het Instituut. Geen enkele andere vermelding zal het
voorwerp uitmaken van een mededeling door het Instituut. Deze lijst wordt niet
openbaar gemaakt.
62 IBR Vademecum 2007

Stageseminaries
8. STAGESEMINARIES
8.1 Principes
Artikel 30 van het K.B. bepaalt:
“De stagemeester zorgt, overeenkomstig de voorschriften van de
Stagecommissie, voor de goede deontologische vorming en beroepsopleiding van
de stagiair. Hij vertrouwt de stagiair werk toe dat binnen het kader van het
beroep valt en begeleidt hem bij de utvoering ervan.”.
Het Instituut organiseert seminaries ten behoeve van de stagiairs.
De voorgestelde onderwerpen bestaan uit een basisopleiding. Het spreekt vanzelf
dat de stagiair ervoor zal zorgen dat hij zijn vorming nuttig zal vervolledigen met
andere seminaries en studiedagen.
Deze vormingen kunnen worden voorgesteld in het kader van het
vormingsprogramma van het IBR of door andere organisaties.
8.2 Materies vervat in de stageseminaries
De Stagecommissie stelt de stagiairs 13 seminarieonderwerpen voor. Deze
seminaries zijn:
- Uitdieping basiskennis: boekhoudtechnieken, financiële analyse,
vennootschapsrecht, consolidatie, boekhoudrecht;
- Controle: externe controle, interne controle, controle van de geconsolideerde
jaarrekening;
- Het beroep: bijzondere opdrachten, de ondernemingsraad, het
controleverslag;
- Special topics: deontologie, International Financial Reporting Standards.
Bovendien is het voor de stagiairs mogelijk de seminaries permanente vorming
te volgen die aan de confraters worden voorgesteld. De stagiairs kunnen deze
seminaries gratis bijwonen, vermits de stagiairs kunnen genieten van de
bijzondere bijdrage van de stagemeester. De Stagecommissie moedigt de
stagiairs aan om aan deze seminaries deel te nemen.
8.3 Facultatief karakter van de stageseminaries
De aanwezigheid op de seminaries is niet verplicht. Er bestaat geen band tussen
de aanwezigheid op de seminaries en de deelneming aan de examens. De stagiair
die van mening is dat hij over voldoende bagage beschikt om met succes de
examens af te leggen, kan beslissen er niet aan deel te nemen. Na een mislukking
kan de Stagecommissie evenwel de kandidaten die lacunes vertonen, verplichten
aan één of meer seminaries deel te nemen.
IBR Vademecum 2007 63

Stageseminaries
8.4 Financiële tussenkomst van de stagemeester
De financiële tussenkomst in de kosten van de deelneming aan de seminaries
waaraan de stagiair heeft deelgenomen en die deel uitmaken van het normaal
verloop van de stage, moet door de stagemeester worden gedragen.
Dit gegeven is vermeld in een bijzondere clausule van de stageovereenkomst die
bepaalt:
“De stagemeester verbindt er zich toe de kosten verbonden aan de
stageseminaries en examens in het kader van een normaal verloop van de stage
ten laste te nemen. Onder normaal stageverloop wordt verstaan dat de stagiair
enkel één keer aan de seminaries deelneemt en dat hij slaagt voor de examens
vanaf de eerste deelname.”.
De verplichte tussenkomst van de stagemeester in de betaling van de
stageseminaries, zoals voorzien in de stageovereenkomst, betreft enkel de
stageseminaries georganiseerd door het IBR. De deelname aan de
stageseminaries zal nuttig worden vervolledigd met de deelname uit het aanbod
aan andere seminaries en studiedagen georganiseerd onder meer door het IBR.
8.5 Timing van de inschrijvingen en organisatie van de
seminaries
De stagiairs waken erover dat zij zich inschrijven voor de seminaries aan de hand
van het daartoe bestemde formulier dat bij het einde van elk kalenderjaar wordt
toegestuurd en ook op de website van het Instituut beschikbaar is. Het document
moet uiterlijk tegen einde maart aan het Instituut worden teruggezonden. De
seminaries worden ingericht in de loop van de maanden mei en juni.
De stageseminaries hebben als doelgroep de stagiairs bedrijfsrevisoren; derden
hebben dus niet de mogelijkheid hieraan deel te nemen, in tegenstelling tot de
seminaries die in het kader van het aanbod van permanente vorming worden
georganiseerd.
De kandidaten voor de stage die een dossier tot toelating aan de stage hebben
ingediend maar waarvan het dossier nog niet definitief werd afgehandeld,
kunnen aan de stageseminaries deelnemen op voorwaarde dat zij zich tijdig
hebben ingeschreven. Hetzelfde geldt voor de stagiairs die hun stage hebben
opgeschort maar die het bedrijfsrevisorenkantoor van hun stagemeester niet
hebben verlaten en die hun kennis wensen te vervolmaken.
64 IBR Vademecum 2007

Stageseminaries
8.6 Betaling van het inschrijvingsrecht voor de
stageseminaries
De stageseminaries zijn betalend.
Het bedrag van de bijdrage in de kosten bedraagt thans 100 EUR per
seminariedag.
Zoals vermeld in de bevestigingsbrief voor deelname aan de stageseminaries die
naar de stagiair wordt gestuurd, wordt de stagiair gevraagd er persoonlijk voor te
zorgen dat de betaling voor de seminaries is verricht uiterlijk op de datum
waarop het seminarie plaatsvindt, ook in het geval dat de betaling door de
stagemeester wordt verricht. Is dat niet gebeurd, dan kan de stagiair niet aan het
seminarie deelnemen.
De betalingen voor de seminaries zijn door de stagiair verschuldigd zodra deze
zich voor de seminaries inschrijft ongeacht het feit of de stagiair al dan niet
daadwerkelijk aanwezig is op het seminarie. Hij beschikt evenwel over de
mogelijkheid om zich tenminste tien werkdagen vooraf en schriftelijk terug te
trekken. Indien aan deze voorwaarden is voldaan, moet de bijdrage in de kosten
van het seminarie niet worden betaald of zal het bedrag worden terugbetaald.
8.7 Syllabi van de stageseminaries
De stagiairs ingeschreven op de stageseminaries krijgen de syllabi van de
stageseminaries.
De syllabi van de stageseminaries zijn na afloop van het seminarie kosteloos
beschikbaar op het Extranet van het Instituut. Elke stagiair heeft derhalve de
mogelijkheid kosteloos toegang te verkrijgen tot het geheel van de documentatie
van de seminaries.
IBR Vademecum 2007 65

Stage-examens
9. STAGE-EXAMENS
9.1 Vakgebieden voor de stage-examens
De Stagecommissie regelt de stage-examens voor de stagiairs.
Dit punt verwijst niet naar het bekwaamheidsexamen dat infra, punt 11 aan bod
komt.
De stage-examens bestaan uit drie blokken met de volgende vakgebieden:
- uitdieping basiskennis: boekhoudtechnieken, financiële analyse,
vennootschapsrecht, consolidatie, boekhoudrecht;
- controle: externe controle, interne controle, controle van de geconsolideerde
jaarrekening;
- het beroep: bijzondere opdrachten, de ondernemingsraad, controleverslag.
Niettegenstaande er seminaries worden ingericht omtrent deontologie en IFRS,
maken voornoemde vakgebieden geen voorwerp uit van een stage-examen. Zij
kunnen echter wel aan bod komen op het bekwaamheidsexamen.
De stage-examens moeten verplicht in de loop van de stage worden afgelegd.
De Stagecommissie houdt toezicht op het goed volbrengen van de stage (art. 8,
2° van het K.B.) en ziet er onder meer op toe dat de stagiairs aan de stageexamens
deelnemen.
9.2 Afleggen van de examens per vakkenblok
De stage-examens moeten per vakkenblok worden afgelegd. Het is niet mogelijk
afzonderlijk één of ander vak van een vakkenblok af te leggen. De drie blokken
zijn uitdieping basiskennis, controle en het beroep.
De stagiairs hebben gedurende een zittijd de mogelijkheid om één of meerdere
blokken af te leggen.
Het aantal deelnames aan een vakkenblok is onbeperkt zolang de betrokkene de
hoedanigheid van stagiair bezit.
De Stagecommissie moedigt de stagiairs aan maximaal gebruik te maken van de
examensessies ten einde hun slaagkansen te verhogen.
9.3 Afwezigheid op het examen
De stagiair die een stage-examen niet kan afleggen, zorgt ervoor dat hij het
Instituut – behoudens overmacht – ten minste tien werkdagen op voorhand op de
hoogte brengt. De stagiair kan zich inschrijven voor de eerstvolgende
examenzittijd (een jaar later) maar heeft niet de mogelijkheid om het stageexamen
op een ander moment af te leggen.
IBR Vademecum 2007 67

Stage-examens
Het niet-afleggen van de drie blokken van examens binnen een termijn van drie
jaar zal een verlenging van de stageduur met zich meebrengen, alsook de
administratieve schrapping van de stagiair na de maximale verlenging van drie
jaar.
9.4 Afleggen van de stage-examens
De stage-examens worden eenmaal per jaar georganiseerd (traditioneel eind
september-begin oktober) volgens de agenda vastgelegd door het Instituut en
meegedeeld aan de stagiairs. De stagiair beslist wanneer hij in de loop van de
stage elk examenblok wenst af te leggen.
De stagiairs schrijven zich in voor de stage-examens aan de hand van het daartoe
bestemde formulier, dat op het einde van elk kalenderjaar wordt verstuurd en
tevens beschikbaar is op de website van het Instituut. Dit document moet
uiterlijk eind augustus aan het Instituut worden teruggestuurd.
De deelname aan de stage-examens is gratis.
De stagiair moet verplicht de 11 vakgebieden hebben afgelegd die in drie
examenblokken zijn opgedeeld vóór hij beraadslaagd kan worden voor toelating
tot het bekwaamheidsexamen.
De stagiair heeft de verplichting om tenminste één keer elk vakkenblok af te
leggen vóór de vervaltijd van de normale stagetermijn, te weten na het
verstrijken van de termijn van drie jaar stage. Het niet naleven van deze
minimale bepaling kan tot gevolg hebben dat de Stagecommissie
tuchtmaatregelen neemt tegenover de stagiair.
9.5 Quotering die voor het slagen in de stage-examens moet
worden gehaald
De quotering die voor het slagen in de stage-examens moet worden behaald, is
vastgesteld op 60 % van de punten voor elk van de vakkenblokken.
De quotering weerhouden voor het bepalen van het slagen in de stage-examens is
het resultaat uitgedrukt in percenten van de som van de behaalde resultaten voor
elk vakgebied van het vakkenblok gedeeld door het aantal vakgebieden.
De stagiair die niet geslaagd is, moet het geheel van de vakgebieden van een
vakkenblok opnieuw afleggen, zelfs indien hij voor sommige vakken uit het blok
slaagde.
Een stagiair die een gemiddelde van 60 % voor het vakkenblok behaalde maar
die echter niet geslaagd is voor een vakgebied moet dit vakkenblok niet meer
afleggen.
De resultaten van de examens worden schriftelijk meegedeeld aan de stagiair,
met afschrift aan de stagemeester.
68 IBR Vademecum 2007

Stage-examens
9.6 Inzage in de examenformulieren
De examenformulieren kunnen worden geraadpleegd op de zetel van het
Instituut door de stagiair en/of de stagemeester.
Het verzoek tot inzage van de examenformulieren zal per brief of per e-mail
worden gericht aan het Instituut. De stagiair en/of de stagemeester beschikken
over een inzagerecht; dit recht gaat niet verder dan de inzage van de
examenformulieren. Handgeschreven aantekeningen mogen genomen worden
maar de examenformulieren mogen niet gekopieerd worden.
De stagiair en/of de stagemeester kan (kunnen), in voorkomend geval, na inzage
van de examenformulieren vragen dat deze worden nagezien door de
Stagecommissie. Een schriftelijke gemotiveerde aanvraag van de betrokkene zal
in die zin worden ingediend bij de Stagecommissie.
9.7 Voorwaarden waaraan moet worden voldaan om de
stage-examens te kunnen afleggen
Om een stage-examen af te leggen, moet de betrokkene de hoedanigheid van
stagiair hebben op het moment dat hij het examen aflegt.
Een stagiair waarvan de stage werd geschorst, mag derhalve de stage-examens
niet afleggen.
De stagiair beschikt over een onbeperkt aantal zittijden om de stage-examens af
te leggen, zolang hij de hoedanigheid van stagiair-bedrijfsrevisor bezit.
9.8 Toegelaten documentatie op examens
Tijdens het examen over de “Uitdieping basiskennis” kunnen de stagiairs gebruik
maken van de papieren versie van Wetten en Reglementen.
Voor het examen “Controle” mag geen enkele documentatie worden gebruikt.
Voor het examen “Het beroep” mag elke vorm van schriftelijke documentatie
worden gebruikt.
Het gebruik van een draagbare computer, een GSM of enig ander elektronisch
instrument is verboden. Daarentegen is een eenvoudige rekenmachine wel
toegelaten.
9.9 Verbanden tussen de stageseminaries en de stageexamens
De Stagecommissie wenst dat een overeenkomst zou bestaan tussen de
vakgebieden voor de stage-examens en de stageseminaries die aan de stagiairs
IBR Vademecum 2007 69

Stage-examens
worden voorgesteld. Daarom is de docent van de stageseminaries eveneens
belast met de opstelling en de verbetering van de stage-examens.
De examenstof blijft evenwel niet beperkt tot het thema dat op de
stageseminaries wordt behandeld. Het is inderdaad uitgesloten om binnen één of
twee seminariedagen het geheel van de kennis te bestrijken die vereist wordt bij
het afleggen van de stage-examens.
De syllabi voor de seminaries worden alleen aan de stagiairs bezorgd die voor de
betrokken seminaries zijn ingeschreven. Een stagiair die niet is ingeschreven
voor de stageseminaries of zijn stagemeester kunnen de syllabi gratis verkrijgen
via het Extranet van het Instituut.
De vragen van de stage-examens zijn dezelfde voor de twee taalrollen.
De door de docenten opgestelde voorstellen van vragen worden vooraf door de
Stagecommissie nagekeken.
70 IBR Vademecum 2007

Stagedagboek
10. STAGEDAGBOEK
10.1 Doel
Artikel 8, 5° van het K.B. bepaalt dat de Stagecommissie de stagedagboeken
onderzoekt.
Het stagedagboek is een document dat de Stagecommissie in staat moet stellen
om een oordeel te vormen over de kwaliteit van de stage die aan de stagiairs
wordt geboden. Dit document moet toelaten een globaal inzicht te bekomen
omtrent de binnen het kader van de stage verrichte werkzaamheden.
Elk stagedagboek wordt door een lid van de Stagecommissie, die als
verslaggever voor de Commissie fungeert, onderzocht.
Bij het onderzoek van het stagedagboek beoordeelt de verslaggever of de stage
overeenstemt met de vereisten die de Stagecommissie stelt. Hij besteedt een
bijzondere aandacht zowel aan de inhoud als aan de vorm van het stagedagboek.
De bepalingen betreffende het stagedagboek zijn opgenomen in de artikelen 27
en 31 van het K.B.
10.2 Vorm
Het stagedagboek moet op papier worden ingediend op de zetel van het Instituut.
Een model is beschikbaar op de website van het Instituut, www.ibrire.be/stagedagboek.
Dit formaat moet verplicht worden gebruikt.
Het stagedagboek moet worden opgesteld in lettertype 12. De tabellen moeten
worden voorgesteld in de vorm van twee A4-bladzijden tegenover elkaar of van
een geplooide A3-bladzijde.
10.3 Inhoud
Elk stagejaar moet ten minste 1.000 uren revisorale opdrachten omvatten (art. 21
van het K.B.). De werkzaamheden die als revisorale opdrachten worden
beschouwd, worden in het gedeelte “Omschrijving van de rubrieken” van het
model van stagedagboek meegedeeld.
De stagiair zorgt ervoor dat hij de voorschriften volgt die op de eerste pagina van
het stagedagboek zijn vermeld, namelijk:
- het stagedagboek moet een verslag zijn over de activiteiten van de stagiair
gedurende het jaar;
- het stagedagboek moet per onderneming en/of opdracht zijn opgesteld. Het
moet voldoende duidelijk zijn om een degelijk inzicht te geven in de
verantwoordelijkheden van de stagiair en de uitgevoerde werkzaamheden.
De stagiairs worden verzocht één dagboek per jaar te gebruiken;
IBR Vademecum 2007 71

Stagedagboek
- de prestaties die de stagiair in zijn dagboek heeft ingeschreven, worden per
pagina getotaliseerd en vervolgens overgedragen naar de volgende
bladzijden, zodat op deze wijze het exacte aantal prestatieuren op het einde
van de afgesloten periode in het dagboek worden vermeld;
- de samenvattende bladzijde vermeldt het jaarlijks totaal aantal uren per aard
van tussenkomst (rubrieken);
- de paraaf van de stagemeester moet op elke pagina, op de aangeduide plaats,
worden aangebracht;
- de beoordeling van de stagemeester, zowel wat de prestaties van de stagiair
betreft als de vooruitgang die in de loop van het jaar werd geboekt, wordt in
het dagboek opgenomen. De stagemeester ondertekent zijn beoordeling en de
stagiair ondertekent dit mede. De stagiair kan, in voorkomend geval,
meedelen dat hij niet instemt met de beoordeling van de stagemeester.
De stagiair zal eveneens aandacht besteden aan de tekst “Omschrijving van de
rubrieken” die in het begin van het model van het stagedagboek is opgenomen.
Bij wijze van voorbeeld: het stagedagboek moet de naam, de rechtsvorm en de
activiteit van de onderneming vermelden. Voor opdrachten van meer dan 40 uur
geeft de stagiair ook volgende kwantitatieve informatie:
- omzet;
- balanstotaal;
- aantal personeelsleden.
De Stagecommissie legt de nadruk op het feit dat deze inlichtingen, zoals alle
onderwerpen die in de Stagecommissie worden besproken, op vertrouwelijke
wijze worden behandeld.
Het stagedagboek kan in één van de landstalen of in het Engels worden ingevuld.
De Engelse versie van het stagedagboek is hoofdzakelijk bedoeld voor de
stagiairs die een deel van de stage volbrengen buiten België in een land waar de
officiële taal verschilt van één van de Belgische landstalen.
Blanco modellen van stagedagboeken in het Nederlands, Frans en Engels worden
voorgesteld op de website van het Instituut.
Naast de voorschriften die worden gegeven op de eerste pagina’s van het
stagedagboek, legt de Stagecommissie de nadruk op volgende punten:
1) Wat de voorstelling betreft:
- de structuur van de tabellen moet worden gevolgd;
- de tabellen mogen niet worden verkleind en een lettertype 12 moet
worden gebruikt;
- de linker- en rechterpagina’s van de tabel worden tegenover elkaar
voorgesteld, op een volledig benut A3-formaat (eventueel twee A4) zodat
het geheel van de tabel leesbaar is zonder andere pagina’s te moeten
raadplegen;
- het stagedagboek moet worden ingebonden;
72 IBR Vademecum 2007

Stagedagboek
- de prestaties moeten voor alle uitgevoerde opdrachten in detail worden
vermeld. Het stagedagboek mag niet worden ingevuld aan de hand van
nummers of codes die met de uitgevoerde opdrachten overeenstemmen.
2) Wat de inhoud betreft:
- wordt op de voorpagina het aantal jaren ervaring in het revisoraat, vóór of
gedurende de stage, vermeld;
- op de samenvattende pagina in het begin van het stagedagboek wordt in
een aanvullende kolom het aantal uren van de vorige jaren vermeld;
- de opdrachten uitgevoerd voor éénzelfde cliënt worden op één of over
meerdere pagina’s gegroepeerd;
- de uitgevoerde opdrachten worden voldoende gedetailleerd ten einde hun
beoordeling door de Stagecommissie mogelijk te maken (omschrijvingen
zoals “controle activa” zijn duidelijk onvoldoende);
- wat de opleidingsuren betreft, moet het type van opleiding worden
vermeld (IBR, intern, andere met verduidelijking);
- de uren die aan de voorbereiding en het afleggen van de IBR-examens
besteed worden komen niet in aanmerking voor de berekening van de
1.000 stage-uren.
Ingeval bovenstaande voorschriften niet worden nageleefd, is het stagedagboek
onontvankelijk.
10.4 Bespreking van de opmerkingen die in het
stagedagboek worden vermeld
Artikel 31, tweede lid van het K.B. bepaalt:
“De stagiair en de stagemeester ondertekenen het stagedagboek na de
opmerkingen, die de stagemeester erin heeft opgetekend, te hebben besproken.”.
Een veld van het stagedagboek wordt voorzien voor de opmerkingen van de
stagemeester die door de stagemeester en door de stagiair ondertekend moeten
worden.
10.5 Periodiciteit
Het stagedagboek omvat de periode van 1 juli tot en met 30 juni van het jaar
nadien.
Elke persoon die de hoedanigheid van stagiair bezit op de vervaldag van de
periode die door het stagedagboek wordt gedekt, is verplicht een stagedagboek in
te dienen.
Het stagedagboek moet – naar behoren ingevuld – toekomen op het Instituut
uiterlijk op de eerste werkdag volgend op 15 augustus. Het stagedagboek wordt
geacht te zijn ingediend op de datum van ontvangst op het Instituut, en dit tijdens
de kantooruren.
IBR Vademecum 2007 73

Stagedagboek
Er wordt aan de kandidaten die hun stagedagboek niet binnen de gestelde termijn
hebben ingediend, geen herinnering verzonden.
10.6 Laattijdige indiening
De stagiair die zijn/haar stagedagboek niet op de door de Stagecommissie
vastgestelde datum heeft ingediend, kan gesanctioneerd worden met een
verlenging van de stageduur. Hetzelfde geldt voor het stagedagboek dat wel
tijdig, maar niet in orde, werd voorgelegd en – na regularisatie – wordt ingediend
na de gestelde datum. De Stagecommissie behoudt zich het recht voor om
specifieke gevallen te beoordelen.
10.7 Advies van de Stagecommissie
De commentaar van de Stagecommissie inzake het stagedagboek wordt aan de
stagiair alsook aan de stagemeester medegedeeld.
Vooraleer een advies over het stagedagboek te geven, behoudt de
Stagecommissie zich de mogelijkheid voor om bijkomende informatie aan de
stagiair en/of de stagemeester te vragen.
De beoordeling van de Stagecommissie inzake het stagedagboek dat haar werd
voorgelegd kan gunstig, genuanceerd of negatief zijn.
Een gunstig advies betekent dat de Stagecommissie geen opmerkingen te
formuleren heeft omtrent de inhoud of de vorm van het stagedagboek. In dit
geval verloopt de stage overeenkomstig de verwachtingen van de
Stagecommissie.
In geval van een genuanceerd advies oordeelt de Stagecommissie dat het
stagedagboek in zijn geheel voldoet. Toch wordt (worden) de stagiair en/of de
stagemeester uitgenodigd om alle vereiste aandacht te besteden aan de
geformuleerde opmerkingen en, in voorkomend geval, de nodige maatregelen te
treffen teneinde te voldoen aan de verwachtingen van de Stagecommissie. Er kan
bijvoorbeeld voorgesteld worden om een bepaalde materie in het bijzonder uit te
diepen of om erover te waken dat er meer gediversifieerde opdrachten worden
uitgevoerd.
Er kan aan de stagiair gevraagd worden om zijn/haar stagedagboek te
herbeginnen. Hij/zij wordt uitgenodigd om zo spoedig mogelijk een nieuwe
versie van het stagedagboek in te dienen.
In geval van een negatief advies oordeelt de Stagecommissie dat het
stagedagboek niet voldoet en dat de stage niet op bevredigende wijze verloopt.
Het uitgevoerde stagejaar (of een deel van het jaar) zal in het kader van de stage
van bedrijfsrevisor als niet aanvaardbaar beoordeeld worden.
74 IBR Vademecum 2007

Stagedagboek
10.8 Stagedagboek in het geval van twee stagemeesters
Elke stagemeester ondertekent het stagedagboek en beoordeelt de evolutie van
de stagiair voor de opdrachten uitgevoerd onder zijn/haar supervisie.
10.9 Indiening van een stagedagboek in geval van
opschorting
Er wordt de stagiair wiens stage opgeschort is, aanbevolen een stagedagboek in
te dienen dat is ingevuld tot op de datum van opschorting, zodat de verrichte
prestaties in rekening kunnen worden gebracht bij een eventuele herneming van
de stage.
Het stagedagboek moet zo spoedig mogelijk worden ingediend en in ieder geval
binnen de termijn voorzien in punt 10.5. hierboven.
In dit geval, en voor zover het advies van de verslaggever gunstig is, zal het
stagejaar (of een deel van het jaar) in aanmerking worden genomen bij een latere
herneming van de stage.
10.10 Indiening van een stagedagboek in geval van
verandering van stagemeester
In geval van verandering van stagemeester moet het stagedagboek worden
getekend door beide stagemeesters voor de stageperiode die hen aanbelangt.
De stagiairs wordt aanbevolen het stagedagboek in te vullen en te laten
ondertekenen uiterlijk op het ogenblik van verandering van stagemeester en dus
niet te wachten tot het einde van het stagejaar.
De Stagecommissie beveelt aan om twee afzonderlijke stagedagboeken in te
dienen die elk betrekking hebben op de stageperiode die werd uitgevoerd
respectievelijk onder de begeleiding van elkeen van de stagemeesters.
10.11 Indiening van een stagedagboek in geval van slagen
voor het bekwaamheidsexamen
De stagiair die het bekwaamheidsexamen met succes heeft afgelegd moet een
behoorlijk ingevuld stagedagboek tot de datum van het slagen voor het
bekwaamheidsexamen indienen. De stagiair zorgt ervoor dat hij zijn
stagedagboek zo spoedig mogelijk indient en ten laatste op 15 augustus volgend
op het met succes afgelegd bekwaamheidsexamen. Deze bepaling laat de Raad
toe de kandidaten tot de eedaflegging toe te laten binnen redelijke termijnen.
Geen enkele toelating tot de eed zal door de Stagecommissie aan de Raad
voorgesteld worden zolang het laatste stagedagboek niet door de verslaggever is
nagekeken.
IBR Vademecum 2007 75

Stagedagboek
10.12 Indiening van een stagedagboek in geval van
mislukking voor het bekwaamheidsexamen
Een kandidaat die niet slaagt voor het bekwaamheidsexamen blijft onderworpen
aan de normale verplichtingen inzake het invullen en het indienen van de
stagedagboeken tot hij/zij slaagt voor dit examen.
76 IBR Vademecum 2007

Bekwaamheidsexamen
11. BEKWAAMHEIDSEXAMEN
11.1 Inrichting van het bekwaamheidsexamen
De voorschriften met betrekking tot het bekwaamheidsexamen zijn opgenomen
in de artikelen 32 tot en met 35 van het K.B.
Het bekwaamheidsexamen wordt tweemaal per jaar ingericht door de
Stagecommissie, overeenkomstig artikel 32, § 3 van het K.B. Een sessie vindt
plaats in de maand mei (schriftelijk gedeelte) en juni (mondeling gedeelte). De
tweede zittijd vindt plaats in de maand november (schriftelijk gedeelte) en
december (mondeling gedeelte).
De juiste data van de examensessies worden vooraf aan de stagiairs meegedeeld
en vermeld op de website van het Instituut.
De hoedanigheid van stagiair is vereist om elk van de gedeelten van het
bekwaamheidsexamen te mogen afleggen. Een stagiair die zijn stage opgeschort
heeft zal bijgevolg niet worden toegelaten om het examen af te leggen.
11.2 Beraadslaging voor de toelating tot het
bekwaamheidsexamen
Artikel 32, § 2, van het K.B. bepaalt:
“De Stagecommissie laat de stagiairs die voldaan hebben aan de
stageverplichtingen, toe tot het bekwaamheidsexamen.”.
De beoordeling van de opleiding van de stagiair vindt dus plaats na het
verstrijken van de termijn van drie jaar praktijkopleiding in het revisoraat
(vermeerderd met eventueel besliste verlengingen).
De Stagecommissie neemt de beslissing van toelating tot het
bekwaamheidsexamen, onder meer rekening houdend met:
- het succesvol volbrengen van de stage;
- de stagedagboeken;
- de resultaten van de stage-examens;
- de eventuele opmerkingen die de Stagecommissie heeft geformuleerd;
- elk ander gegeven dat de Stagecommissie nuttig acht.
De resultaten bekomen op de stage-examens vormen slechts één gegeven naast
andere waarmee rekening wordt gehouden bij de toelating tot het
bekwaamheidsexamen.
Vooraleer te beslissen een stagiair toe te laten tot het bekwaamheidsexamen, zal
de Stagecommissie in het bezit moeten zijn van het advies van de verslaggever
over het laatste stagedagboek (voor het laatste volledig jaar of de laatste
IBR Vademecum 2007 77

Bekwaamheidsexamen
tussentijdse periode naargelang het geval). In de afwezigheid van het laatste
stagedagboek zal de Stagecommissie geen beslissing nemen en kan zij de stage
verlengen.
Wanneer de Stagecommissie beslist om een stagiair niet tot het
bekwaamheidsexamen toe te laten, bepaalt ze de duur van de verlenging van de
stage. Deze verlenging is in het algemeen voor zes maanden of één jaar.
De stagiair wordt schriftelijk verwittigd van de beslissing van de Commissie.
11.3 Inhoud en praktische organisatie van het
bekwaamheidsexamen
Het bekwaamheidsexamen omvat, overeenkomstig artikel 34, § 1 van het K.B.,
twee delen, die samen één geheel vormen.
11.3.1 Een schriftelijke proef
De schriftelijke proef bestaat uit een case study.
De kandidaat wordt gevraagd een oordeel uit te drukken over de jaarrekening
van een entiteit.
Het schriftelijk gedeelte van het bekwaamheidsexamen duurt maximum zeven
uren.
Een computer wordt ter beschikking van elke kandidaat gesteld.
De kandidaten beantwoorden elektronisch het schriftelijk deel van het
bekwaamheidsexamen volgens de aan de kandidaten meegedeelde procedure.
Een afschrift van het schriftelijk examen wordt elektronisch aan de kandidaat
bezorgd zodat deze de mondelinge proef kan voorbereiden, in voorkomend geval
door zijn antwoorden geformuleerd tijdens de schriftelijke proef te bespreken
met zijn stagemeester.
11.3.2 Een mondelinge proef
De mondelinge proef wordt afgelegd voor een kamer van de jury van het
bekwaamheidsexamen. De mondelinge proef bestaat uit de verdediging van de
schriftelijke proef en een mondelinge ondervraging over de vakken in verband
met het beroep van bedrijfsrevisor. Het mondeling deel van het
bekwaamheidsexamen heeft niet alleen betrekking op de technische aspecten van
het beroep maar heeft eveneens tot doel de beroepsmaturiteit van de kandidaat te
beoordelen.
78 IBR Vademecum 2007

Bekwaamheidsexamen
11.4 Aanwezigheid van de stagemeester op het
bekwaamheidsexamen (mondeling gedeelte)
De Stagecommissie heeft de mogelijkheid onderzocht om de mondelinge proef
van het bekwaamheidsexamen een openbaar karakter te geven.
De Stagecommissie heeft, in overleg met de Voorzitters van de kamers van de
examenjury’s voor het bekwaamheidsexamen, beslist dat de mogelijkheid wordt
geboden aan de stagemeester, in onderling akkoord met zijn stagiair, om
aanwezig te zijn op de mondelinge proef van het bekwaamheidsexamen van zijn
stagiair. Deze mogelijkheid wordt geboden op voorwaarde dat de stagemeester
zich ertoe verbindt om tijdens de ganse duur van het bekwaamheidsexamen niet
tussenbeide te komen en hij ten minste tien werkdagen vóór de datum van het
mondelinge examen een schriftelijk verzoek richt aan de stagedienst. De
aanwezigheid wordt voorbehouden aan de stagemeester met uitzondering van
elke andere persoon, met inbegrip van een andere vennoot van het
bedrijfsrevisorenkantoor.
11.5 Samenstelling van de jury voor het
bekwaamheidsexamen (art. 33 van het K.B.)
De jury is samengesteld uit verschillende kamers.
De Voorzitter en de effectieve leden van de kamers van de jury voor het
bekwaamheidsexamen worden benoemd door de Raad voor een hernieuwbaar
mandaat van drie jaar. De Raad duidt tevens plaatsvervangende leden aan.
Elke kamer bestaat uit vijf leden, namelijk één lid dat de hoedanigheid heeft van
universiteitsprofessor of professor van het hoger onderwijs van het lange type,
drie leden bedrijfsrevisoren of erebedrijfsrevisoren en één lid dat de
economische en sociale wereld vertegenwoordigt (art. 33, § 2 van het K.B.).
De Voorzitter is een universiteitsprofessor of professor van het hoger onderwijs
van het lange type.
Zowel het lid universiteitsprofessor of professor van het hoger onderwijs van het
lange type, als de vertegenwoordiger van de economische en sociale wereld
oefenen het beroep van bedrijfsrevisor niet uit.
Hoogstens één lid per kamer is een erebedrijfsrevisor.
Naar analogie van artikel 2, § 2 van het K.B. heeft de Raad geoordeeld dat het
nuttig was dat een bedrijfsrevisor, om zitting te kunnen hebben in een kamer van
de jury van het bekwaamheidsexamen, ten minste vijf jaar is ingeschreven op het
openbaar register van het Instituut.
IBR Vademecum 2007 79

Bekwaamheidsexamen
11.6 Reglementaire bepalingen in verband met het afleggen
van het bekwaamheidsexamen
Artikel 35, § 2 van het K.B. bepaalt dat de stagiair over vijf kansen beschikt om
het bekwaamheidsexamen af te leggen.
Dit artikel luidt:
“De kandidaat kan het bekwaamheidsexamen vijf maal afleggen binnen een
periode van vijf jaar te rekenen vanaf de deliberatie waarbij de stagiair tot het
bekwaamheidsexamen wordt toegelaten.”.
De stagiair bepaalt, met naleving van voornoemd artikel, het ogenblik waarop hij
het bekwaamheidsexamen aflegt. Hij zorgt ervoor dat hij het Instituut hiervan
tijdig inlicht en uiterlijk tien werkdagen vóór de datum van het examen.
Aangezien jaarlijks twee bekwaamheidsexamensessies worden georganiseerd,
heeft de stagiair de mogelijkheid gebruik te maken van zijn vijf mogelijkheden
om het examen af te leggen in de loop van één van de tien examensessies die
volgen op de datum waarop hij werd toegelaten tot het bekwaamheidsexamen.
Indien hij binnen de voorgeschreven termijn geen gebruik maakt van de
mogelijkheden om het bekwaamheidsexamen af te leggen, eindigt de stage en
wordt de stagiair geschrapt.
Het resultaat van het bekwaamheidsexamen bestaande in een algemene
beoordeling van de bekwaamheid van de kandidaat om het beroep van
bedrijfsrevisor uit te oefenen, wordt schriftelijk na het einde van de examensessie
door het Instituut aan de stagiair en aan de stagemeester medegedeeld.
Aangezien artikel 35, § 2 van het K.B. voorziet in vijf mogelijkheden om het
bekwaamheidsexamen af te leggen, vloeit hieruit voort dat een stagiair die vijf
maal voor het bekwaamheidsexamen een mislukking oploopt, op grond van de
gecombineerde bepalingen van artikelen 35, § 2 en 36, § 2, 3° van het K.B. zal
worden geschrapt.
11.7 Inschrijving voor een sessie van het
bekwaamheidsexamen
Aangezien de stagiair zelf bepaalt aan welke sessies van het
bekwaamheidsexamen hij/zij zal deelnemen, moet hij/zij het initiatief nemen om
zich in te schrijven voor een sessie. Deze inschrijving moet per brief of e-mail
gebeuren, gericht aan de stagedienst van het IBR, ten laatste tien werkdagen vóór
de datum van de schriftelijke proef.
80 IBR Vademecum 2007

Bekwaamheidsexamen
11.8 Niet afleggen van het mondeling gedeelte van het
bekwaamheidsexamen in geval van overmacht
Ingeval een stagiair het mondeling gedeelte van het bekwaamheidsexamen ten
gevolge van ziekte (bewezen door een medisch attest) of in geval van overmacht
(te beoordelen door de Stagecommissie) niet zou afleggen terwijl hij heeft
deelgenomen aan het schriftelijk gedeelte van het examen, heeft de
Stagecommissie beslist dat het schriftelijk gedeelte van het examen behouden
blijft voor de volgende deelname aan het mondeling gedeelte van het
bekwaamheidsexamen. De stagiair zal aldus geen zesde kans krijgen om het
schriftelijk gedeelte van het examen af te leggen, hetgeen strijdig zou zijn met de
bepalingen van het artikel 35 van het K.B.
De leden van de jury van het bekwaamheidsexamen quoteren het schriftelijke
gedeelte van het examen zelfs indien de kandidaat zich niet voor de mondelinge
proef aangeboden heeft. De punten voor het schriftelijke gedeelte van het
examen blijven behouden en zullen worden beoordeeld tijdens de volgende
deelname aan het mondelinge gedeelte van het bekwaamheidsexamen.
11.9 Deelname aan de kosten van het bekwaamheidsexamen
Er wordt een inschrijvingsrecht tot het bekwaamheidsexamen gevraagd van een
bedrag van 100 EUR per deelname.
De stagiair dient ervoor te zorgen dat dit bedrag ten laatste tien werkdagen vóór
de schriftelijke proef overgeschreven is. Zoniet, zal hij het examen niet kunnen
afleggen. In geval van afwezigheid op de schriftelijke en/of mondelinge proef
wordt het inschrijvingsrecht niet terugbetaald.
IBR Vademecum 2007 81

Eedaflegging
12. EEDAFLEGGING
12.1 De beslissing van toelating tot de eedaflegging
Op basis van onder meer het slagen in het bekwaamheidsexamen en van het
laatste stagedagboek, stelt de Stagecommissie aan de Raad voor om de stagiair
tot de eedaflegging toe te laten (art. 36, § 1 van het K.B.).
Overeenkomstig artikel 36, § 2 van het K.B., verliest een stagiair zijn
hoedanigheid van stagiair pas op het ogenblik van de beslissing van de Raad om
de stagiair tot de eedaflegging toe te laten.
De Raad gaat na of aan de voorwaarden van artikel 5 van de wet, en
inzonderheid aan artikel 5, 3°, op basis van het gunstig advies van de Procureurgeneraal
bij het Hof van Beroep van het rechtsgebied waar de kandidaat zijn
woonplaats heeft, is voldaan.
Een uittreksel van het besluit van toelating tot de eedaflegging wordt door de
Voorzitter van het Instituut toegestuurd aan de Voorzitter van het Hof van Beroep
te Brussel (in voorkomend geval, van het Hof van Beroep te Luik) (art. 2, derde
lid van het K.B. Erkenning).
12.2 Eedaflegging voor het Hof van Beroep te Brussel of te
Luik
De bevoegdheid die voorheen door artikel 576 van het Gerechtelijk Wetboek
werd voorbehouden aan de Voorzitter van de Rechtbank van Koophandel van de
verblijfplaats van de kandidaat, wordt voortaan toevertrouwd aan de Voorzitter
van het Hof van Beroep te Brussel of te Luik.
De stagiair wordt uitgenodigd door de Voorzitter van het Hof van Beroep te
Brussel, in voorkomend geval, het Hof van Beroep te Luik, om de eed af te
leggen zoals bepaald in artikel 5, 6° van de Wet.
Atikel 5, 6° van de wet bepaalt:
“De hoedanigheid van bedrijfsrevisor wordt door de Raad toegekend aan iedere
natuurlijke persoon die er om verzoekt en aan de volgende eisen voldoet:
6° bij de inschrijving op het openbaar register van het Instituut, en uiterlijk
twaalf maanden na de datum van toelating tot de eed door de Raad, voor het
Hof van Beroep van Brussel de volgende eed afleggen in het Nederlands: “Ik
zweer trouw aan de Koning, gehoorzaamheid aan de Grondwet en aan de
wetten van het Belgische volk, en ik zweer de opdrachten, die mij als
bedrijfsrevisor zullen worden toevertrouwd, in eer en geweten getrouw te
vervullen.” of in het Frans: “Je jure fidélité au Roi, obéissance à la
Constitution et aux lois du peuple belge, et je jure de remplir fidèlement, en
âme et conscience, les missions qui me seront confiées en qualité de réviseur
IBR Vademecum 2007 83

Eedaflegging
d’entreprises.” Of ook nog voor het Hof van Beroep van Luik de volgende
eed in het Duits: “Ich schwöre Treue dem König, Gehorsam der Verfassung
und den Gesetzen des belgischen Volkes und ich schwöre die mir als
Wirtschaftsprüfer erteilten Aufträge auf Ehre und Gewissen, getrau und
ehrlich zu erfüllen.”.
De personen van vreemde nationaliteit leggen voor het Hof van Beroep van
Brussel de volgende eed af in het Nederlands: Ik zweer de opdrachten, die
mij als bedrijfsrevisor zullen worden toevertrouwd, in eer en geweten,
getrouw en volgens de voorschriften van de Belgische wet, te vervullen.” of
in het Frans: “Je jure de remplir fidèlement, en âme et conscience, selon les
prescriptions de la loi belge, les missions qui me seront confiées en qualité de
réviseur d’entreprises.” of ook nog voor het Hof van Beroep van Luik de
volgende eed in het Duits: “Ich schwöre die mir als Wirtschaftsprüfer
erteilten Aufträge auf Ehre und Gewissen, getrau und ehrlich und gemäss
den Vorschriften des belgischen Gesetzes zu erfüllen.”; (...)”.
Het Instituut stuurt een brief aan de Voorzitter van het Hof van Beroep waarin de
Voorzitter wordt voorgesteld om de stagiair uit te nodigen teneinde de eed van
bedrijfsrevisor af te leggen.
De stagiair en de stagemeester worden door het Instituut op de hoogte gebracht
van de beslissing van de Raad van toelating tot de eedaflegging. Deze brief
wordt pas verstuurd wanneer het Instituut in het bezit wordt gesteld van het
gunstig advies van de Procureur-generaal wat de naleving betreft van de
voorwaarden bepaald in artikel 5, 3° van de wet.
Artikel 2, lid 3 tot 6 van het K.B. Erkenning bepaalt:
“De Voorzitter van de Raad laat de voorzitter van het Hof van Beroep te Brussel,
in voorkomend geval, het Hof van Beroep te Luik, een uittreksel van het besluit
van toelating tot de eedaflegging geworden.
De kandidaat-bedrijfsrevisor legt zijn eed af op de dag en het uur bepaald door
de voorzitter van het bevoegde Hof.
De hoofdgriffier van de rechtbank brengt het Instituut op de hoogte van de
gedane eedafleggingen en levert aan elke betrokkene een uittreksel van het
proces-verbaal van de zitting af.
Op de voorlegging van een uittreksel van het proces-verbaal van de
eedaflegging, wordt de bedrijfsrevisor met ingang van de dag van zijn
eedaflegging ingeschreven in het openbaar register.”.
12.3 Eedaflegging van een Belgische stagiair met woonplaats
in het buitenland
De eedaflegging vindt plaats voor het Hof van Beroep te Brussel zowel voor de
eedafleggingen in het Nederlands, als in het Frans. De eedafleggingen in het
Duits gebeuren voor het Hof van Beroep te Luik.
84 IBR Vademecum 2007

Eedaflegging
12.4 Termijn voor het afleggen van de eed
Overeenkomstig artikel 5, 6° van de wet, is de termijn om de eed te kunnen
afleggen vastgelegd op twaalf maanden vanaf de datum van toelating tot de eed
door de Raad.
12.5 Taal van de eedaflegging
De kandidaat kiest de taal van de eedaflegging.
De taal van de eedaflegging bepaalt de taalrol van de bedrijfsrevisor.
De eed mag in het Nederlands of in het Frans worden afgelegd bij het Hof van
Beroep te Brussel en in het Duits bij het Hof van Beroep te Luik.
12.6 Statuut van de persoon die toegelaten is tot de eed van
bedrijfsrevisor
De Stagecommissie heeft zich gebogen over de hoedanigheid die is toegekend
aan de stagiair die voor het bekwaamheidsexamen is geslaagd en, op voorstel van
de Stagecommissie, door de Raad van het Instituut werd toegelaten tot de
eedaflegging. De Juridische Commissie heeft de vraag naar het statuut van de
persoon die tot de eedaflegging werd toegelaten tot op het moment dat hij
daadwerkelijk de eed aflegt, beantwoord.
De Juridische Commissie is van oordeel dat in deze hypothese, de betrokken
persoon niet de hoedanigheid van stagiair en ook niet die van bedrijfsrevisor
heeft.
Krachtens artikel 5, 6° van de wet, wordt de hoedanigheid van lid van het
Instituut inderdaad alleen toegekend indien de persoon de eed heeft afgelegd
voor het Hof van Beroep.
Artikel 36, § 2, 1°, van het K.B. bepaalt dat de stage eindigt door de beslissing
van de Raad om de stagiair toe te laten tot de eedaflegging.
Uit wat voorafgaat, volgt dat de persoon die is toegelaten tot de eedaflegging
maar de eed nog niet heeft afgelegd, niet de hoedanigheid van stagiair en ook
niet die van bedrijfsrevisor heeft. Die persoon is dan ook niet onderworpen aan
de regels van plichtenleer, behoudens in voorkomend geval wat betreft de
bepalingen met betrekking tot het beroepsgeheim die voortvloeien uit artikel 458
van het Strafwetboek.
De titel van bedrijfsrevisor kan slechts worden gevoerd vanaf de datum van
eedaflegging.
IBR Vademecum 2007 85

Eedaflegging
12.7 Procedure na de eedaflegging
Het Instituut wordt door de griffier van het Hof van Beroep op de hoogte
gebracht van de eedaflegging. De griffier levert aan elke betrokkene een
uittreksel van het proces-verbaal van de zitting af.
De kandidaat waakt, overeenkomstig artikel 2, laatste lid van het K.B.
Erkenning, over de overmaking aan het Instituut van een uittreksel van het
proces-verbaal van de eedaflegging.
Het Instituut gaat nadien over tot de inschrijving van de betrokkene in het
openbaar register met ingang van de dag van zijn eedaflegging en kent hem een
nummer als lid van het Instituut in de hoedanigheid van natuurlijke persoon toe.
De bedrijfsrevisor wordt schriftelijk op de hoogte gebracht van zijn lidnummer,
van de gegevens zoals opgenomen in het openbaar register en wordt verzocht aan
het Instituut de nuttige informatie, onder meer met betrekking tot de
beroepsverzekering mee te delen.
86 IBR Vademecum 2007

Herinschrijving in het openbaar register
13. HERINSCHRIJVING IN HET OPENBAAR
REGISTER
13.1 Algemeenheden
Een bedrijfsrevisor die ontslag heeft genomen uit het openbaar register kan
opnieuw tot de eedaflegging worden toegelaten op basis van de bepalingen van
artikel 18 van het K.B. Erkenning dat immers het volgende bepaalt:
Ҥ 1. Onverminderd de gevolgen van een schrapping om tuchtredenen, kan
iedere ontslagnemende bedrijfsrevisor natuurliijke persoon, de Raad om zijn
herinschrijving in het openbaar register verzoeken, op voorwaarde dat hij de in
artikelen 5, 1° tot 3° en 13 van de wet voorgeschreven voorwaarden vervult op de
datum van aanvraag en voldaan heeft aan de verplichtingen inzake permanente
vorming.
§ 2. Het verzoek wordt gericht aan de Raad, samen met een dossier waaruit
blijkt dat de voorwaarden vereist voor het bekomen van de hoedanigheid van
bedrijfsrevisor verenigd zijn. Het dossier moet een curriculum vitae bevatten
waarin de beroepsactiviteiten van de kandidaat-bedrijfsrevisor sinds zijn ontslag
worden opgenomen evenals een nota waaruit blijkt dat hij zijn vorming op
permanente wijze heeft voortgezet.
§ 3. Wanneer het verzoek wordt gedaan nadat meer dan vijf jaar zijn verstreken
sinds het ontslag, moet de verzoeker daarenboven een proef afleggen, ingericht
in overeenstemming met de bepalingen van het koninklijk besluit betreffende de
toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor. Deze proef wordt toevertrouwd aan
een jury, samengesteld uit twee leden van de Raad en door hem aangeduid.”.
De termijn van vijf jaar wordt beoordeeld op de datum van effectieve herneming
van de functie van bedrijfsrevisor (en niet op de datum van aanvraag).
13.2 In geval van herinschrijving binnen de termijn van vijf
jaar
Een bedrijfsrevisor natuurlijke persoon die ontslag heeft genomen sinds minder
dan vijf jaar, heeft de mogelijkheid om te worden heringeschreven in het
openbaar register zonder examens te moeten afleggen.
Hiertoe richt hij zijn verzoek aan het Instituut, overeenkomstig artikel 18, § 2
van het K.B. Erkenning.
In geval van gunstig advies van de Raad, kan de kandidaat opnieuw de eed als
bedrijfsrevisor afleggen en zal hij in het openbaar register worden
heringeschreven.
IBR Vademecum 2007 87

Herinschrijving in het openbaar register
13.3 In geval van herinschrijving buiten de termijn van
vijf jaar
Een bedrijfsrevisor natuurlijke persoon die ontslag heeft genomen sinds meer
dan vijf jaar kan in het openbaar register worden heringeschreven onder
voorwaarde dat hij opnieuw een examen aflegt waarvoor hij slaagt.
De kandidaat richt zijn verzoek per aangetekende brief overeenkomstig
artikel 18, § 2 van het K.B. Erkenning.
De kandidaat wordt verzocht een examen af te leggen zoals voorzien voor de
stagiairs bedrijfsrevisoren (cf. supra, punt 11.3.1.), overeenkomstig artikel 18,
§ 3 van het K.B. Erkenning dat bepaalt:
“Wanneer het verzoek wordt gedaan nadat meer dan vijf jaar zijn verstreken
sinds het ontslag, moet de verzoeker daarenboven een proef afleggen, ingericht
in overeenstemming met de bepalingen van het koninklijk besluit betreffende de
toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor. Deze proef wordt toevertrouwd aan
een jury, samengesteld uit twee leden van de Raad en door hem aangeduid.”.
Per deelname aan een examen wordt een inschrijvingsrecht tot het examen met
het oog op de herinschrijving in het openbaar register gevraagd van 100 EUR.
De kandidaat legt de schriftelijke proef van het bekwaamheidsexamen af ter
gelegenheid van één van de door het Instituut georganiseerde zittingen van het
bekwaamheidsexamen (naar keuze in november of in mei).
De mondelinge proef vindt plaats voor een jury samengesteld uit twee leden van
de Raad.
Indien de kandidaat slaagt voor het examen, zal hij opnieuw de eed van
bedrijfsrevisor mogen afleggen.
Indien de kandidaat niet slaagt voor het examen, zal hij pas na een minimale
tussentijd van zes maanden opnieuw de proef mogen afleggen. De kandidaat
beschikt over drie kansen om dit examen af te leggen.
88 IBR Vademecum 2007

Plichtenleer
14. PLICHTENLEER
14.1 Reglementaire bepalingen
Artikel 28, § 1 van het K.B. bepaalt:
“De stagiair onderwerpt zich aan de beslissingen van de Raad en van de
Stagecommissie. Hij leeft de regels inzake plichtenleer van de bedrijfsrevisoren
en van het huishoudelijk reglement van het Instituut na.”.
Tegen de stagiair die deze bepalingen niet naleeft, kan een tuchtprocedure
worden ingesteld.
14.2 Toepassingsgevallen
a) Het uitoefenen van een mandaat van bestuurder in een handelsvennootschap
is niet toegelaten (naar analogie van art. 13, § 2 van de wet). Het uitoefenen
van een mandaat van bestuurder in een vzw kan toegelaten worden enkel en
alleen als de vzw geen handelsactiviteiten uitoefent.
b) De stagiair kan zaakvoerder of bestuurder zijn van een familiaal
patrimonium. Met de term “patrimoniumvennootschap” wordt een
vennootschap bedoeld die opgericht werd met het oog op het beheren,
bewaren of in voorkomend geval verhogen van een roerend of onroerend
patrimonium. Het patrimonium moet de persoonlijke, familiale of
beroepsgoederen van de stagiair betreffen.
c) De hoedanigheid van belastingconsulent is niet onverenigbaar met het
uitoefenen van de activiteiten van de stagiair bedrijfsrevisor voor zover de
stage overeenkomstig de wet en het K.B. verloopt. Wanneer de betrokkene de
hoedanigheid van bedrijfsrevisor zal verkrijgen, zal hij erop toezien dat hij
ontslag neemt van zijn hoedanigheid van belastingconsulent teneinde zich te
schikken naar de bepalingen van artikel 19, derde lid van de wet van 22 april
1999 betreffende de boekhoudkundige en fiscale beroepen.
IBR Vademecum 2007 89

Tucht
15. TUCHT
15.1 Algemeenheden
Overeenkomstig artikel 76, § 1 van de wet, kunnen tuchtsancties worden
opgelegd aan stagiairs die:
1° tekort gekomen zijn aan hun beroepsverplichtingen;
2° tekort gekomen zijn aan de beginselen van waardigheid, rechtschapenheid en
kiesheid die ten grondslag liggen aan het beroep;
3° tekort gekomen zijn aan de rechtmatige achting die verschuldigd is ten
aanzien van hun stagemeester, het Instituut of zijn organen.
In tegenstelling tot de procedure tegen een bedrijfsrevisor, komt de Kamer van
Verwijzing en Instaatstelling niet tussen inzake de tuchtprocedure betreffende de
stagiairs.
De algemene beginselen inzake tucht worden hierna beschreven. Voor meer
details met betrekking tot de tuchtprocedure zal de lezer zich beroepen op de
wettelijke en reglementaire bepalingen hieromtrent.
15.2 Bevoegdheid in eerste aanleg
Overeenkomstig artikel 76 van de wet en artikel 37 van het K.B. Tucht, is de
Stagecommissie in eerste aanleg bevoegd voor de tucht met betrekking tot de
stagiairs.
De Stagecommissie is bevoegd als tuchtrechtelijke instantie om uitspraak te doen
over de tucht met betrekking tot de stagiairs. De tuchtsanctie opgelegd aan de
stagiair die de stage opschort zal van toepassing zijn wanneer de stagiair zijn
stage herneemt. Op dezelfde wijze zal een tuchtprocedure die aan de gang is op
het moment van opschorting, voortgezet worden na het einde van de opschorting.
Deze maatregel laat toe te vermijden dat een stagiair zijn stage zou opschorten
teneinde een tuchtprocedure te vermijden.
Ten aanzien van de stagemeesters, dit wil zeggen de personen die de titel van
bedrijfsrevisor voeren, voorzien de bepalingen opgenomen in het K.B. Tucht dat
het dossier in vooronderzoek wordt genomen door de Kamer van Verwijzing en
Instaatstelling die, in voorkomend geval, beslist de bedrijfsrevisor te verwijzen
naar de Tuchtcommissie.
15.3 Bevoegdheid in hoger beroep
De Commissie van Beroep is bevoegd, zowel wat de stagiairs als de
stagemeesters betreft, die het voorwerp zijn van een tegen hen ingestelde
tuchtprocedure (art. 76, § 5 van de wet voor de stagiairs en art. 63 van de wet
voor de stagemeesters).
IBR Vademecum 2007 91

Tucht
De Commissie van Beroep is, overeenkomstig artikel 63, § 2 van de wet,
samengesteld uit drie rechters en twee bedrijfsrevisoren.
15.4 Procedure in eerste aanleg
Bij ter post aangetekende brief roept de Stagecommissie de stagiair veertien
dagen vóór de datum van de hoorzitting op om te verschijnen voor een
tuchtinstantie.
Een verslag met vermelding van de verweten feiten, opgesteld door de door de
Raad aangewezen verslaggever, wordt bij de brief gevoegd.
De stagemeester wordt eveneens opgeroepen voor de tuchtinstantie.
De stagiair beschikt over de mogelijkheid een verweerschrift in te dienen; hij kan
inzage nemen van zijn tuchtdossier op de zetel van het Instituut en zich door een
advocaat laten bijstaan. De verschillende partijen kunnen op de tuchtzitting
worden gehoord. Naar keuze van de stagiair wordt die terechtzitting openbaar of
met gesloten deuren gehouden. De rechtspleging verloopt altijd met gesloten
deuren indien zij strijdig is met de goede zeden (naar analogie van art. 60, § 4
van de wet).
De beslissing van de Stagecommissie is met redenen omkleed.
De tuchtbeslissing wordt bij ter post aangetekende brief aan de stagiair betekend
met afschrift aan de stagemeester.
De stagiair die bij verstek wordt veroordeeld, kan binnen een termijn van dertig
dagen voor de Stagecommissie verzet aantekenen.
Een hoger beroep kan worden ingesteld tegen de beslissing die door de
Stagecommissie wordt genomen binnen een termijn van dertig dagen die volgt op
de betekening van de tuchtuitspraak (naar analogie van art. 64, § 1 van de wet).
15.5 Procedure in beroep
De stagiair of de Raad kunnen beroep aantekenen tegen de beslissing van de
Stagecommissie voor de Commissie van Beroep binnen een termijn van dertig
dagen te rekenen vanaf de betekening (art. 76, § 5 van de wet).
15.6 Tuchtsancties
Krachtens artikel 76, § 3 van de wet, kunnen vier types van tuchtsancties worden
uitgesproken:
1) de waarschuwing;
2) de berisping;
3) de schorsing van de stage voor ten hoogste één jaar;
4) de schrapping.
92 IBR Vademecum 2007

Tucht
Artikel 37, § 6 en § 7 van het K.B. Tucht bepaalt:
Ҥ 6. Alle door de stagiair opgelopen straffen worden automatisch uitgewist op
de dag van zijn eedaflegging als bedrijfsrevisor, met uitzondering van
schorsingsstraffen van ten minste drie maanden die slechts na vijf jaar na de
eedaflegging worden uitgewist.
§ 7. De schrapping van een stagiair brengt het verlies van het positieve
resultaat van alle reeds ondergane proeven, hierin begrepen het
toelatingsexamen, met zich mee, alsook het verbod om zich opnieuw aan te
bieden tijdens een termijn van tien jaar.”.
15.7 Bijstand van een stagiair-bedrijfsrevisor tijdens een
tuchtprocedure door een bedrijfsrevisor die niet zijn
stagemeester is of door een advocaat
Naar aanleiding van een tuchtprocedure, waarvan een stagiair-bedrijfsrevisor het
voorwerp uitmaakt, wordt de vraag gesteld of deze zich kan laten bijstaan door
een bedrijfsrevisor die niet zijn stagemeester is of door een raadsman.
Artikel 60, § 3 van de wet bepaalt:
“De bedrijfsrevisor mag zijn verweer mondeling of schriftelijk doen gelden.”.
Artikel 27, § 1 van het K.B. Tucht voorziet in de mogelijkheid om zich op de
zitting te laten bijstaan of vertegenwoordigen door een advocaat of
bedrijfsrevisor.
De Juridische Commissie bevestigt dat voormeld artikel ook van toepassing is op
de stagiair, hierbij een onderscheid makend tussen enerzijds de tuchtprocedures
in verband met de niet-naleving van de specifieke stageverplichtingen die aan de
stagiair worden opgelegd (A.) en anderzijds tuchtprocedures omtrent situaties
waarin de stagemeester tevens rechtstreeks of onrechtstreeks betrokken is (B.).
A. Artikel 76, § 2 van de wet bepaalt dat: “Na de stagiair en de stagemeester te
hebben gehoord of minstens rechtsgeldig te hebben opgeroepen per
aangetekende brieven verstuurd minstens veertien dagen voor de hoorzitting,
vergezeld van een verslag opgesteld door de verslaggevers aangesteld door
de Raad en waarin de feiten worden uiteengezet die aan de stagiair worden
verweten, met verwijzing naar de betrokken wettelijke, reglementaire en/of
tuchtrechtelijke bepalingen, kan de Stagecommissie tuchtrechtelijke sancties
opleggen aan de stagiair die de regels inzake tucht en deontologie niet
naleeft.”. Indien de stagiair met betrekking tot zijn specifieke
stageverplichtingen wordt opgeroepen in een tuchtrechtelijke procedure,
oordeelt de Juridische Commissie dat hij zich mag laten bijstaan door de
stagemeester of, overeenkomstig artikel 27, § 1 van het K.B. Tucht, door een
advocaat of een bedrijfsrevisor.
IBR Vademecum 2007 93

Tucht
Volgens de Juridische Commissie kan de stagemeester geen volmacht geven
aan een confrater van de revisorenvennootschap, waarvan hij deel uitmaakt,
om hem te vertegenwoordigen. De stagemeester heeft de keuze om al dan
niet te verschijnen. Indien hij verschijnt, dient hij in persoon te verschijnen,
aangezien de stagiair een intuitu personae relatie heeft met zijn stagemeester,
en niet met de revisorenvennootschap van zijn stagemeester.
B. Indien de tuchtrechtelijke procedure situaties betreft waarin de stagemeester
rechtstreeks of onrechtstreeks betrokken is, is de Juridische Commissie van
oordeel dat de stagemeester de stagiair niet kan bijstaan, aangezien er in
hoofde van de stagemeester een belangenconflict bestaat. Naar analogie van
artikel 27, § 1 van het K.B. Tucht, mag de stagiair zich wel laten bijstaan
door een advocaat of een bedrijfsrevisor.
94 IBR Vademecum 2007

Inachtneming van de beroepservaring
16. INACHTNEMING VAN DE BEROEPSERVARING
De kandidaten bedrijfsrevisoren kunnen genieten van de inachtneming van de
beroepservaring van bijvoorbeeld zeven jaar (ervaring inzake wettelijke controle
van de jaarrekening en geconsolideerde jaarrekening) of vijftien jaar (ervaring op
financieel, juridisch en boekhoudkundig gebied).
De inachtneming van de beroepservaring maakt het voorwerp uit van een
beoordeling door de Stagecommissie.
De beroepservaring mag zowel de Belgische ervaring als deze verworven in het
buitenland betreffen.
Er kunnen zich vier gevallen voordoen inzake de inachtneming van de
beroepservaring:
- gedurende zeven jaar beroepswerkzaamheden hebben verricht op het gebied
van de wettelijke controle van de jaarrekening en de geconsolideerde
jaarrekening;
- vijftien jaar ervaring op financieel, juridisch en boekhoudkundig gebied;
- de hoedanigheid bezitten van accountant of stagiair accountant en houder zijn
van een masterdiploma;
- de stage gelijkwaardig met die van de bedrijfsrevisor volledig of gedeeltelijk
hebben volbracht in een Lidstaat van de Europese Unie of in een derde Staat.
De inachtneming van de beroepservaring kan aanleiding geven tot een
vermindering van de duur van de stage (cf. punt 7.4.).
De inachtneming van de beroepservaring zal nooit de vereiste om houder te zijn
van een masterdiploma teneinde van vrijstellingen tot het toelatingsexamen te
kunnen genieten, vervangen. Een kandidaat die geen houder van een
masterdiploma is maar die beschikt over een beroepservaring van zeven of
vijftien jaar of een stagiair in het buitenland die geen houder van een universitair
diploma is zal alle vakken van het toelatingsexamen moeten afleggen.
De inachtneming van de hoedanigheid van externe accountant of van stagiair
externe accountant gaat gepaard met de verplichting om houder te zijn van een
masterdiploma.
De inachtneming van de beroepservaring laat niet toe om vrijgesteld te worden
van het bekwaamheidsexamen.
IBR Vademecum 2007 95

Vereenvoudigde toegangsprocedure voor buitenlandse beroepsbeoefenaars
17. VEREENVOUDIGDE TOEGANGSPROCEDURE
VOOR BUITENLANDSE BEROEPSBEOEFENAARS
17.1 Inleiding
Elk dossier ingediend door een Belgische of buitenlandse kandidaat die een
gelijkaardige hoedanigheid in het buitenland heeft behaald, wordt aan de Raad
voorgesteld.
17.2 Algemeenheden
Artikel 14 van de Richtlijn 2006/43/EG bepaalt dat het bevoegde gezag van een
Lidstaat personen die hun bekwaamheid geheel of gedeeltelijk hebben
verworven in een andere Lidstaat onder bepaalde voorwaarden kan toelaten.
Artikel 5, 1° van de wet verduidelijkt:
“De hoedanigheid van bedrijfsrevisor wordt door de Raad toegekend aan iedere
natuurlijke persoon die er om verzoekt en aan de volgende eisen voldoet:
1° onderdaan zijn van een Lidstaat van de Europese Unie of een andere Staat
die partij is bij de Overeenkomst betreffende de Europese Economische
Ruimte, of zijn woonplaats hebben in België; in de veronderstelling dat een
persoon zijn woonplaats niet in België heeft, dient hij er te beschikken over
een vestiging;
(...)”.
De vereenvoudigde procedure van toegang tot het beroep voor buitenlandse
beroepsbeoefenaars is enkel van toepassing indien de betrokkene effectief
bevoegd is om, op de dag van de indiening van het dossier, wettelijke opdrachten
van controle van jaarrekeningen en van de geconsolideerde rekeningen uit te
voeren in zijn land van oorsprong. De vereenvoudigde procedure van toegang tot
het beroep kan eveneens van toepassing zijn op een Belgische onderdaan die de
hoedanigheid van wettelijke auditor in het buitenland heeft verworven.
Onder vereenvoudigde procedure voor de toegang tot het beroep wordt verstaan
dat de buitenlandse beroepsbeoefenaar geen toelatingsexamen moet afleggen,
vrijgesteld is om een stage te verrichten en geen stage-examens of
bekwaamheidsexamen moet afleggen. Dit is in overeenstemming met artikel 37
van het K.B.
Overeenkomstig artikel 37, § 3 van het K.B., moet de kandidaat een examen
afleggen betreffende de adequate kennis van de wetten en reglementeringen die
relevant zijn voor de uitoefening van het beroep van bedrijfsrevisor in België.
IBR Vademecum 2007 97

Vereenvoudigde toegangsprocedure voor buitenlandse beroepsbeoefenaars
17.3 In de Europese Unie
In de schoot van de Europese Unie is de wederzijdse erkenning van de
hoedanigheden die met die van de bedrijfsrevisor in de Unie vergelijkbaar zijn,
overeenkomstig artikel 14 van de Richtlijn 2006/43/EG, automatisch op
voorwaarde van het naleven van de voorwaarden van het artikel 37 van het K.B.
Een synthesedocument inzake de procedure met betrekking tot de examens van
de buitenlandse beroepsbeoefenaars is beschikbaar op de website van het
Instituut (zie bijlage 18.7).
De kandidaten die een hoedanigheid bezitten die met die van bedrijfsrevisor in
België gelijkwaardig is, sturen een dossier in dat volgende bescheiden bevat:
- een kopie van de identiteitskaart of van het paspoort of van enig document
dat de identiteit van de betrokkene bewijst;
- een recent getuigschrift van goed zedelijk gedrag (ten hoogste zes maanden
oud);
- het bewijs van het voeren van de titel afgeleverd door het Instituut van
oorsprong die met die van bedrijfsrevisor gelijkwaardig is, in voorkomend
geval met vermelding van de bevoegdheid van de betrokkene om verslagen te
ondertekenen;
- een kopij van de diploma’s;
- een curriculum vitae samen met een foto;
- de vermelding van het beroepsadres in de Europese Unie;
- de bevestiging van de verbintenis de normen van het IBR na te komen.
Op het ogenblik van het indienen van de aanvraag, betaalt de kandidaat een
bedrag van 500 EUR dat de dossier- en examenkosten dekt.
Artikel 37, § 1 en § 3 van het K.B. bepaalt:
“De personen die in een Lidstaat van de Europese Unie een hoedanigheid
bezitten die gelijkwaardig is met die van bedrijfsrevisor, zijn vrijgesteld van het
toelatingsexamen, de stage en het bekwaamheidsexamen.
(...) de Raad [vergewist zich ervan] dat de vrijgestelde kandidaten blijk geven
van een adequate kennis van de in België van kracht zijnde wetten en
reglementeringen, voor zover deze voor de wettelijke controles van
jaarrekeningen in België relevant zijn.”.
De betrokkenen zullen worden uitgenodigd zich aan te bieden voor een jury
samengesteld uit twee leden van de Raad teneinde hun adequate kennis van de
relevante wetten en reglementeringen op het examen met betrekking tot het
beroep van bedrijfsrevisor in België aan te tonen. Het examen kan door de
kandidaat ten hoogste drie maal worden afgelegd.
98 IBR Vademecum 2007

Vereenvoudigde toegangsprocedure voor buitenlandse beroepsbeoefenaars
17.4 Wederzijdse erkenning (= wederkerigheid) buiten de
Europese Unie
Artikel 37, § 2 en § 3 van het K.B. bepaalt:
“§ 2. Onverminderd de naleving van internationale verdragen waarbij België
partij is, kan de Raad, in geval van wederkerigheid, personen die in een andere
dan een lidstaat van de Europese Unie een gelijkwaardige hoedanigheid
bezitten, eveneens van het toelatingsexamen, de stage en het
bekwaamheidsexamen vrijstellen.
§ 3. In de gevallen bedoeld in de eerste en tweede paragraaf van onderhavig
artikel organiseert de Raad een examen met de bedoeling zich ervan te
vergewissen dat de vrijgestelde kandidaten blijk geven van een adequate kennis
van de in België van kracht zijnde wetten en reglementeringen, voor zover deze
voor de wettelijke controles van jaarrekeningen in België relevant zijn.”.
Het Instituut kan akkoorden van wederzijdse erkenning van de
beroepshoedanigheid sluiten met Instituten buiten de Europese Unie.
Een procedure bestaat sinds 2002 met Canada en Zwitserland. De Belgische
bedrijfsrevisor kan van een vereenvoudigde procedure genieten voor de toegang
tot het beroep respectievelijk van Chartered Accountant in Canada en van
“Expert-comptable/Wirtschaftsprüfer” in Zwitserland. De Chartered Accountant
in Canada of de “Expert-comptable/ Wirtschaftsprüfer” in Zwitserland kan van
een vereenvoudigde procedure van toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor in
België genieten.
De procedure van wederzijdse erkenning is eveneens van toepassing op de
beroepsbeoefenaars van de landen van de Europese Economische Ruimte
(namelijk Noorwegen, Ijsland en Lichtenstein) gezien de Vrijheden waarop de
eenheidsmarkt van de Europese Unie gebaseerd is, van toepassing zijn op de
landen van de EER.
De betrokkenen zullen worden uitgenodigd zich aan te bieden voor een jury
samengesteld uit twee leden van de Raad teneinde hun adequate kennis van de
relevante wetten en reglementeringen op het examen met betrekking tot het
beroep van bedrijfsrevisor in België aan te tonen. Het examen kan door de
kandidaat ten hoogste drie maal worden afgelegd.
17.5 Geen wederzijdse ambtshalve erkenning (= geen
wederkerigheid) buiten de Europese Unie
Artikel 7, § 1, 1° van de wet voorziet in de voorwaarde van de wederkerigheid.
Indien er geen akkoord van wederkerigheid is, bestaat er geen mogelijkheid tot
wederzijdse erkenning van de beroepshoedanigheden tussen de in België
erkende beroepsbeoefenaars en deze erkend in een land buiten de Europese Unie.
IBR Vademecum 2007 99

Vereenvoudigde toegangsprocedure voor buitenlandse beroepsbeoefenaars
De kandidaat heeft derhalve niet de mogelijkheid slechts een examen ad hoc af te
leggen gezien zijn hoedanigheid van wettelijke auditor in het buitenland en zal
onderworpen zijn aan de algemene bepalingen inzake het examen en de toegang
tot de stage.
Hij kan, in voorkomend geval, overeenkomstig artikel 23 van het K.B., genieten
van een inachtname van zijn beroepservaring (cf. punt 16).
100 IBR Vademecum 2007

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
18. BIJLAGEN
18.1 Wet van 22 juli 1953 houdende oprichting van een
Instituut van de Bedrijfsrevisoren en organisatie van
het publiek toezicht op het beroep van bedrijfsrevisor,
gecoördineerd op 30 april 2007
(K.B. 30 april 2007, B.S., 24 mei 2007)
Hoofdstuk I. – Benaming – Doel
Artikel 1. Er wordt een Instituut van
de Bedrijfsrevisoren opgericht, bekleed
met rechtspersoonlijkheid. De zetel van
het Instituut is gevestigd in het administratief
arrondissement Brussel-Hoofdstad.
Art. 2. Voor de toepassing van deze
wet wordt verstaan onder:
1° bedrijfsrevisor natuurlijke persoon:
een natuurlijke persoon ingeschreven
in het openbaar register van het Instituut;
2° bedrijfsrevisorenkantoor: een rechtspersoon
of een andere entiteit met om
het even welke rechtsvorm ingeschreven
in het openbaar register van
het Instituut, andere dan een natuurlijke
persoon;
3° bedrijfsrevisor: een bedrijfsrevisor
natuurlijke persoon of een bedrijfsrevisorenkantoor,
ingeschreven in het
openbaar register van het Instituut;
4° wettelijke auditor: een natuurlijke
persoon, die de toelating heeft om in
een Lidstaat van de Europese Unie
het beroep van wettelijke auditor in
de zin van de Richtlijn 2006/43/EG
uit te oefenen;
5° auditkantoor: een entiteit, andere dan
een natuurlijke persoon, die de toelating
heeft om in een Lidstaat van de
Europese Unie het beroep van wettelijke
auditor in de zin van de Richtlijn
2006/43/EG uit te oefenen;
6° auditor of auditorganisatie van een
derde land: een natuurlijke persoon
of een entiteit met om het even welke
rechtsvorm, andere dan een natuurlijke
persoon, die de controle uitvoert
van de enkelvoudige jaarrekening of
de geconsolideerde jaarrekening van
een onderneming met statutaire zetel
in een derde land;
7° organisaties van openbaar belang: de
genoteerde vennootschappen in de
zin van artikel 4 van het Wetboek van
vennootschappen, de kredietinstellingen
in de zin van artikel 1 van de wet
van 22 maart 1993 op het statuut van
en het toezicht op de kredietinstellingen
en verzekeringsondernemingen
in de zin van artikel 2 van de wet van
9 juli 1975 betreffende de controle
van de verzekeringsondernemingen;
8° netwerk: de grotere structuur die op
samenwerking is gericht en waartoe
een bedrijfsrevisor behoort, en die
duidelijk is gericht op winst- of kostendeling,
of het delen van gemeenschappelijke
eigendom, zeggenschap
of bestuur, een gemeenschappelijk
beleid en procedures inzake kwaliteitsbeheersing
heeft, een gemeenschappelijke
bedrijfsstrategie, het gebruik
van een gemeenschappelijke
merknaam of een aanzienlijk deel
van de bedrijfsmiddelen;
9° internationale controlestandaarden:
de International Standards on Auditing
zoals goedgekeurd door de Europese
Commissie en de daarmee
verband houdende standaarden, voorzover
deze voor de wettelijke controle
van jaarrekeningen van belang
zijn;
10° Instituut: het Instituut van de Bedrijfsrevisoren;
11° Raad: de Raad van het Instituut van
de Bedrijfsrevisoren;
12° derde land: land dat geen deel uitmaakt
van de Europese Unie;
13° tuchtinstanties: de Tuchtcommissie
en de Commissie van beroep;
14° vennoot: de bedrijfsrevisor natuurlijke
persoon die zijn beroepsactiviteit
inbrengt in een bedrijfsrevisorenkantoor;
IBR Vademecum 2007 101

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
15° aandeelhouder: een persoon die participeert
in het kapitaal van een bedrijfsrevisorenkantoor;
16° wettelijke controle van jaarrekeningen:
een controle van een jaarrekening
of een geconsolideerde jaarrekening
bedoeld in titel VII van Boek IV
van het Wetboek van vennootschappen
betreffende “de controle van de
jaarrekening en van de geconsolideerde
jaarrekening”;
17° revisorale opdracht: onverminderd
het bepaalde in artikel 4 van deze
wet, elke opdracht die ertoe strekt
een deskundig oordeel te geven over
de getrouwheid en de waarachtigheid
van een jaarrekening, van een tussentijdse
financiële staat, van een waardering
of van andere economische en
financiële informatie, verschaft door
een onderneming of instelling; dit begrip
omvat eveneens de ontleding en
de verklaring van de economische en
financiële inlichtingen aan de leden
van de ondernemingsraad;
18° Hoge Raad voor de Economische
Beroepen: de Hoge Raad voor de
Economische Beroepen bedoeld in
artikel 54 van de wet van 22 april
1999 betreffende de boekhoudkundige
en fiscale beroepen;
19° Advies- en controlecomité op de onafhankelijkheid
van de commissaris:
het Comité bedoeld in artikel 133,
§ 10 van het Wetboek van vennootschappen;
20° Commissie voor het Bank, Financieen
Assurantiewezen: de Commissie
bedoeld in artikel 44 van de wet van
2 augustus 2002 betreffende het toezicht
op de financiele sector en de financiële
diensten;
21° verbonden entiteit van een bedrijfsrevisorenkantoor:
een entiteit met om
het even welke rechtsvorm die met
een bedrijfsrevisorenkantoor verbonden
is in de zin van artikel 11 van het
Wetboek van vennootschappen;
22° groepsauditor: de commissaris of de
bedrijfsrevisor die overeenkomstig
artikel 146 van het Wetboek van vennootschappen
belast is met de controle
van de geconsolideerde jaarrekening.
Art. 3. Het Instituut heeft als doel te
waken over de opleiding en te voorzien
in de bestendige organisatie van een
korps specialisten die bekwaam zijn de
functie van bedrijfsrevisor te vervullen
zoals deze bepaald wordt in artikel 4, met
al de vereiste waarborgen in zake bevoegdheid,
onafhankelijkheid en beroepseerlijkheid
en toezicht uit te
oefenen op de behoorlijke uitvoering van
aan de bedrijfsrevisoren toevertrouwde
opdrachten.
Hoofdstuk II. – De
bedrijfsrevisoren, hun inschrijving
in het openbaar register van het
Instituut en de bescherming van
hun titel
Art. 4. De bedrijfsrevisor heeft als
hoofdtaak alle opdrachten uit te voeren
die bij of krachtens de wet aan de bedrijfsrevisoren
uitsluitend zijn toevertrouwd
en op algemene wijze, alle
revisorale opdrachten te vervullen met
betrekking tot financiële overzichten,
verricht met toepassing van of krachtens
de wet.
Art. 5. De hoedanigheid van bedrijfsrevisor
wordt door de Raad toegekend
aan iedere natuurlijke persoon die er om
verzoekt en aan de volgende eisen voldoet:
1° onderdaan zijn van een Lidstaat van
de Europese Unie of een andere Staat
die partij is bij de Overeenkomst betreffende
de Europese Economische
Ruimte, of zijn woonplaats hebben in
België; in de veronderstelling dat een
persoon zijn woonplaats niet in België
heeft, dient hij er te beschikken
over een vestiging;
2° ten minste vijfentwintig jaar oud zijn;
3° niet beroofd geweest zijn van de burgerlijke
en politieke rechten, niet in
staat van faillissement verklaard geweest
zijn zonder eerherstel te hebben
bekomen en geen zelfs voorwaardelijke
gevangenisstraf van ten
minste drie maand hebben opgelopen
voor een van de strafbare feiten vermeld
in artikel 1 van het koninklijk
besluit nr. 22 van 24 oktober 1934
betreffende het rechterlijk verbod aan
bepaalde veroordeelden en gefailleerden
om bepaalde ambten, beroepen
of werkzaamheden uit te oefenen,
voor een inbreuk op de wet van
102 IBR Vademecum 2007

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
20 september 1948 houdende organisatie
van het bedrijfsleven, voor een
inbreuk op het Wetboek van vennootschappen,
op de wet van 17 juli 1975
op de boekhouding van de ondernemingen,
hun uitvoeringsbesluiten, op
de fiscale wetgeving of op buitenlandse
bepalingen die hetzelfde voorwerp
hebben;
4° in het bezit zijn van een masterdiploma
afgeleverd door een Belgische
universiteit of een Belgische hogeschool
van het lange type en van universitair
niveau. De Koning bepaalt
de voorwaarden op grond waarvan
een buitenlands diploma of een bepaalde
ervaring als gelijkwaardig
worden erkend, in voorkomend geval
na het slagen in een examen over de
materies van het Belgisch recht die
van belang zijn voor de uitoefening
van het beroep van bedrijfsrevisor;
5° de bij het stagereglement ingerichte
stage hebben beëindigd, geslaagd
zijn voor een bekwaamheidsexamen,
waarvoor de Koning het programma
en de voorwaarden bepaalt;
6° bij de inschrijving op het openbaar
register van het Instituut, en uiterlijk
twaalf maanden na de datum van toelating
tot de eed door de Raad, voor
het Hof van Beroep van Brussel de
volgende eed afleggen in het Nederlands:
“Ik zweer trouw aan de Koning,
gehoorzaamheid aan de Grondwet
en aan de wetten van het
Belgische volk, en ik zweer de opdrachten,
die mij als bedrijfsrevisor
zullen worden toevertrouwd, in eer
en geweten getrouw te vervullen.” of
in het Frans: “Je jure fidélité au Roi,
obéissance à la Constitution et aux
lois du peuple belge, et je jure de
remplir fidèlement, en âme et conscience,
les missions qui me seront confiées
en qualité de réviseur d’entreprises.”
of ook nog voor het Hof van
Beroep van Luik de volgende eed in
het Duits: “Ich schwöre Treue dem
König, Gehorsam der Verfassung und
den Gesetzen des belgischen Volkes
und ich schwöre die mir als Wirtschaftsprüfer
erteilten Aufträge auf
Ehre und Gewissen, getrau und ehrlich
zu erfüllen.”
De personen van vreemde nationaliteit
leggen voor het Hof van Beroep
van Brussel de volgende eed af in het
Nederlands: “Ik zweer de opdrachten,
die mij als bedrijfsrevisor zullen
worden toevertrouwd, in eer en geweten,
getrouw en volgens de voorschriften
van de Belgische wet, te
vervullen.” of in het Frans: “Je jure
de remplir fidèlement, en âme et conscience,
selon les prescriptions de la
loi belge, les missions qui me seront
confiées en qualité de réviseur d’entreprises.”
of ook nog voor het Hof
van Beroep van Luik de volgende
eed in het Duits: “Ich schwöre die
mir als Wirtschaftsprüfer erteilten
Aufträge auf Ehre und Gewissen, getrau
und ehrlich und gemäss den Vorschriften
des belgischen Gesetzes zu
erfüllen.”;
7° ten hoogste vijfenzestig jaar oud zijn;
8° verbonden zijn met een bedrijfsrevisorenkantoor
of over een organisatie
beschikken die toelaat onderhavige
wet en zijn uitvoeringsbesluiten na te
leven.
Art. 6. § 1. De hoedanigheid van bedrijfsrevisor
wordt door de Raad toegekend
aan iedere rechtspersoon of een
andere entiteit met om het even welke
rechtsvorm, met zetel in een Lidstaat van
de Europese Unie, die de volgende voorwaarden
vervult:
1° de natuurlijke personen die de wettelijke
controle van jaarrekeningen namens
het auditkantoor uitvoeren,
moeten de hoedanigheid van bedrijfsrevisor
hebben;
2° de meerderheid van de stemrechten is
in het bezit van auditkantoren en/of
van wettelijke auditors;
3° de meerderheid van de leden van het
bestuursorgaan is samengesteld uit
auditkantoren en/of wettelijke auditors.
Wanneer het bestuursorgaan
slechts uit twee leden bestaat, moet
ten minste één van hen een auditkantoor
of een wettelijke auditor zijn.
Wanneer een auditkantoor lid is van
het bestuursorgaan, wordt dit kantoor
vertegenwoordigd, overeenkomstig
artikel 132 van het Wetboek van vennootschappen,
door een natuurlijke
persoon die erkend is als wettelijke
auditor.
§ 2. Bij wijze van uitzondering op § 1
kan de rechtspersoon of een andere enti-
IBR Vademecum 2007 103

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
teit met om het even welke rechtsvorm
niet worden toegelaten als bedrijfsrevisor,
indien, naar het oordeel van de Raad,
de betrouwbaarheid in het gedrang is gebracht
naar aanleiding van één van de
volgende elementen of gelijkaardige elementen:
1° de rechtspersoon of een andere entiteit
met om het even welke rechtsvorm
werd failliet verklaard, heeft
een gerechtelijk akkoord verkregen,
werd gerechtelijk ontbonden of heeft
het voorwerp uitgemaakt van een gelijkaardige
gerechtelijke of administratieve
maatregel in België of in het
buitenland;
2° de rechtspersoon of de entiteit met
om het even welke rechtsvorm, heeft
het voorwerp uitgemaakt van een
strafrechtelijke of tuchtrechtelijke
veroordeling die in kracht van gewijsde
is gegaan, in toepassing van
de wetten en besluiten bedoeld in
artikel 5, 3°, van ten minste
1.500 euro, zelfs met uitstel, of van
een definitieve straf in het buitenland
die daar voor een auditkantoor het
verlies van deze hoedanigheid met
zich meebrengt;
3° de benaming, het doel of andere statutaire
clausules van de rechtspersoon
of van een andere entiteit met
om het even welke rechtsvorm kunnen
aanleiding zijn voor derden om
zich te vergissen wat de hoedanigheid
van bedrijfsrevisor of andere eigenschappen
van de rechtspersoon of
van de entiteit betreft;
4° één van haar vennoten of één van de
leden van het bestuursorgaan bevindt
zich in één van in artikel 5, 3°
bedoelde situaties, tenzij binnen de
maand van de ingebrekestelling door
de Raad de betrokken persoon ontslag
neemt als vennoot en/of als lid
van het bestuursorgaan, naargelang
het geval.
Art. 7. § 1. Aan de natuurlijke personen
van derde landen wordt, op hun
schriftelijk, gehandtekend en aan het Instituut
gericht verzoek, de hoedanigheid
van bedrijfsrevisor toegekend, indien zij
aan de volgende voorwaarden voldoen:
1° onderdaan zijn van een Staat die aan
Belgische bedrijfsrevisoren op zijn
grondgebied het voordeel van de wederkerigheid
toekent wat de toelating
tot het beroep betreft;
2° ten minste vijfentwintig jaar oud zijn;
3° voldoen aan de eisen bepaald in
artikel 5, 4° en 5°, van de wet en in
het koninklijk besluit te nemen in uitvoering
van artikel 29 betreffende de
toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor;
4° noch in België noch in het land waar
zij gemachtigd zijn de wettelijke controle
op de financiële staten van ondernemingen
uit te voeren, in staat
van faillissement zijn verklaard zonder
eerherstel te hebben bekomen of
er veroordeeld zijn tot straffen die het
verbod meebrengen om een beroepsactiviteit,
die gelijkwaardig is met
die van bedrijfsrevisor, uit te oefenen;
5° zich ertoe verbinden in België een
vestiging te houden waar de beroepsactiviteit
effectief zal uitgeoefend
worden en waar de ermee samenhangende
akten, documenten en briefwisseling
zullen bewaard worden;
6° voor het Hof van Beroep van Brussel
of van Luik, de eed afleggen bepaald
in artikel 5, 6°, van de wet;
7° zich ertoe verbinden alle deontologische
verplichtingen na te leven die op
de bedrijfsrevisoren van toepassing
zijn;
8° ten hoogste vijfenzestig jaar oud zijn.
§ 2. Aan de entiteiten, andere dan een
natuurlijke persoon, naar het recht van
derde landen, wordt op hun schriftelijk,
gehandtekend en aan het Instituut gericht
verzoek de hoedanigheid van bedrijfsrevisor
toegekend indien zij aan de volgende
voorwaarden voldoen:
1° alle vennoten, evenals de zaakvoerders
en bestuurders, moeten gemachtigd
zijn in de Staat waar zij hun
hoofdvestiging hebben, om de wettelijke
controle op de financiële staten
van ondernemingen uit te voeren; indien
de vennoot een rechtspersoon is,
is dezelfde voorwaarde van toepassing
op de vennoten van deze laatste;
2° hun zetel en hun hoofdvestiging hebben
in een Staat die aan de Belgische
bedrijfsrevisoren op zijn grondgebied
het voordeel van de wederkerigheid
toekent wat de toelating tot het be-
104 IBR Vademecum 2007

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
roep betreft; zij moeten er gemachtigd
zijn om in die Staat de wettelijke
controle op de financiële staten van
ondernemingen uit te voeren;
3° opgericht zijn in een vorm, onder een
statuut en onder voorwaarden die
vergelijkbaar zijn met die waaronder
de bedrijfsrevisoren zich in België
kunnen verenigen; zij verbinden zich
ertoe, voor het uitoefenen in België
van hun activiteiten als bedrijfsrevisor,
zich te doen kennen onder een
firma die enkel de naam mag bevatten
van een of meerdere natuurlijke
personen, die vennoot, zaakvoerder
of bestuurder zijn of de naam van één
of meer natuurlijke personen die de
hoedanigheid van vennoot hebben
gehad;
4° tenminste één bestuurder of zaakvoerder
moet bedrijfsrevisor zijn en
moet belast zijn met het bestuur van
de vestiging in België; indien meerdere
personen met dit bestuur zijn belast,
moet de meerderheid ervan bedrijfsrevisor
zijn;
5° alle vennoten, bestuurders of zaakvoerders
die gewoonlijk hun beroepsactiviteit
in België uitoefenen
moeten bedrijfsrevisor zijn;
6° zich ertoe verbinden in België een
vestiging te houden waar de beroepsactiviteit
effectief zal uitgeoefend
worden en waar de daarmee samenhangende
akten, documenten en
briefwisseling zullen bewaard worden;
7° zich ertoe verbinden in België rechtstreeks
of zijdelings geen activiteiten
uit te oefenen die onverenigbaar zijn
met de hoedanigheid van bedrijfsrevisor;
8° zich ertoe verbinden artikel 132 van
het Wetboek van vennootschappen te
eerbiedigen, telkens een controleopdracht
hen in België wordt toevertrouwd.
§ 3. In uitvoering van de internationale
verdragen waarbij België partij is op
voorwaarde van wederkerigheid stelt de
Koning, na advies van de Raad en van de
Hoge Raad voor de Economische Beroepen,
de modaliteiten vast voor de
toekenning van de hoedanigheid van bedrijfsrevisor
aan de auditors of auditorganisaties
van een derde land alsook de
regels inzake het publiek toezicht, de
kwaliteitscontrole en het toezicht op deze
personen.
§ 4. De Koning stelt eveneens de regels
vast voor de inschrijving in het openbaar
register als auditor of auditorganisatie
van een derde land en voor het publiek
toezicht, de kwaliteitscontrole en het toezicht
op de auditors en auditorganisaties
van een derde land, die een controleverklaring
afleveren betreffende de jaarrekening
of de geconsolideerde jaarrekening
van een vennootschap die haar statutaire
zetel buiten de Europese Gemeenschap
heeft en waarvan de effecten in België
zijn toegelaten tot de handel op een gereglementeerde
markt in de zin van
artikel 4, eerste lid, punt 14, van Richtlijn
2004/39/EG, behalve indien de vennootschap
alleen een emittent is van effecten
die in een lidstaat zijn toegelaten tot de
handel op een gereglementeerde markt in
de zin van artikel 2, lid 1, onder b), van
Richtlijn 2004/109/EG, met een nominale
waarde per eenheid van ten minste
50.000 euro of, in het geval van effecten
die in een andere munteenheid luiden, op
de dag van uitgifte equivalent aan ten
minste 50.000 euro.
Art. 8. § 1. De hoedanigheid van bedrijfsrevisor
wordt door de Raad ingetrokken
wanneer aan de voorwaarden
voor de toekenning van deze hoedanigheid
met uitzondering van de voorwaarde
bepaald in artikel 5, 7° niet meer is voldaan
of wanneer diens betrouwbaarheid
ernstig in het gedrang is gekomen overeenkomstig
artikel 5, 3°, in geval van een
natuurlijke persoon of artikel 6, § 1, 2°
en 3° en § 2, in geval van een rechtspersoon
of een andere entiteit ongeacht haar
rechtsvorm.
De Raad kan de hoedanigheid van bedrijfsrevisor
slechts intrekken na de betrokkene
te hebben uitgenodigd om zijn
opmerkingen te laten geworden binnen
een termijn die niet minder mag zijn dan
vijftien dagen. De Raad motiveert zijn
beslissing.
Tegen die beslissing kan beroep worden
ingesteld bij de Commissie van Beroep.
Het beroep wordt binnen de dertig
dagen na de kennisgeving van de beslissing
van de Raad ingeleid bij de Commissie
van Beroep. De artikelen 64,
IBR Vademecum 2007 105

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
tweede paragraaf en 66 van de wet zijn
van toepassing.
§ 2. De hoedanigheid van bedrijfsrevisor
wordt ingetrokken op de zevenenzestigste
verjaardag van bedrijfsrevisoren
natuurlijke personen.
§ 3. De hoedanigheid van bedrijfsrevisor
wordt ingetrokken wanneer de bedrijfsrevisoren,
drie maanden na de
terechtwijzing voorzien in artikel 37, in
gebreke blijven van het betalen van alle
of een gedeelte van de bijdragen of van
het indienen van documenten tot vaststelling
van de bijdrage, of nog van het meedelen
van inlichtingen of documenten die
ze moeten meedelen aan het Instituut.
§ 4. De definitieve intrekking van de
hoedanigheid van bedrijfsrevisor en de
redenen daarvoor worden door het Instituut
meegedeeld aan de relevante bevoegde
autoriteiten van de Lidstaat waar
de bedrijfsrevisor, is toegelaten als wettelijke
auditor of auditkantoor.
Art. 9. § 1. Iedere beslissing van de
Raad tot inschrijving van een kandidaat
als bedrijfsrevisor is vatbaar voor beroep
vanwege de Procureur-generaal bij de
Commissie van Beroep en volgens de
modaliteiten voorzien in artikel 64, § 2.
Hetzelfde geldt voor iedere beslissing
waarbij de hoedanigheid van bedrijfsrevisor
wordt ingetrokken.
Indien de Procureur-generaal beroep
aantekent tegen de beslissing van de
Raad van het Instituut om een kandidaat
als bedrijfsrevisor toe te laten, dient hij
de Raad er gelijktijdig van op de hoogte
te brengen.
§ 2. Iedere beslissing van de Raad tot
herinschrijving van een kandidaat als bedrijfsrevisor
is vatbaar voor beroep vanwege
de Procureur-generaal bij de
Commissie van Beroep en volgens de
modaliteiten voorzien in artikel 64, § 2.
Indien de Procureur-generaal beroep
aantekent tegen de beslissing van de
Raad om een kandidaat opnieuw als bedrijfsrevisor
toe te laten, dient hij de
Raad er gelijktijdig van op de hoogte te
brengen.
§ 3. Tegen iedere beslissing van de
Raad, waarbij de toelating van een kandidaat
als bedrijfsrevisor wordt geweigerd,
staat voor de belanghebbende beroep
open bij de voormelde Commissie van
Beroep.
§ 4. Tegen iedere beslissing van de
Raad, waarbij de herinschrijving van een
kandidaat als bedrijfsrevisor wordt geweigerd,
staat voor de belanghebbende
beroep open bij de voormelde Commissie.
Art. 10. § 1. De Raad houdt een
openbaar register bij waarin de bedrijfsrevisoren
worden geregistreerd.
De auditors en de auditorganisaties
van derde landen die overeenkomstig
artikel 7, § 4 zijn geregistreerd, worden
in die hoedanigheid afzonderlijk in het
openbaar register vermeld.
§ 2. De registratiegegevens worden in
elektronische vorm in het register opgeslagen.
Eenieder kan deze te allen tijde
op de website van het Instituut consulteren.
§ 3. Elke bedrijfsrevisor natuurlijke
persoon en elk bedrijfsrevisorenkantoor
worden door een individueel nummer in
het openbaar register geïdentificeerd.
§ 4. Het openbaar register bevat de
naam en het adres van de bevoegde autoriteiten
die belast zijn met de registratie,
het toezicht, de kwaliteitscontrole, de
sancties, en het publiek toezicht.
§ 5. De modaliteiten inzake actualisering
en toegang tot het openbaar register
worden door de Koning bepaald.
Art. 11. § 1. Alleen de natuurlijke
personen of entiteiten ingeschreven in
het openbaar register mogen de titel van
bedrijfsrevisor dragen.
De auditors en de auditorganisaties van
een derde land ingeschreven overeenkomstig
artikel 7, § 4 dragen niet de titel
van bedrijfsrevisor.
§ 2. De Raad kan onder de voorwaarden
bepaald door het huishoudelijk reglement
toelaten aan oud-bedrijfsrevisoren
106 IBR Vademecum 2007

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
natuurlijke personen de titel van erebedrijfsrevisor
te voeren.
De toelating wordt door de Raad ingetrokken,
indien aan de voorwaarden voor
de toekenning niet meer is voldaan. Tegen
de beslissing tot intrekking is beroep
mogelijk voor de Commissie van Beroep
en volgens de modaliteiten voorzien in
artikel 64, § 2.
§ 3. De stagiairs kunnen de titel van bedrijfsrevisor
stagiair dragen. De stagiaires
hebben niet de hoedanigheid van
bedrijfsrevisor, maar staan onder het toezicht
en de tuchtmacht van het Instituut.
Hoofdstuk III. – De rechten en
plichten van de bedrijfsrevisoren
Art. 12. De bedrijfsrevisoren en de auditors
en auditorganisaties van een derde
land, die in België geregistreerd zijn, betalen
jaarlijkse bijdragen ter financiering
van de werkingskosten van het Instituut,
waarvan het bedrag door de algemene
vergadering van het Instituut wordt vastgesteld
binnen de grenzen en volgens de
modaliteiten bepaald in het huishoudelijk
reglement van het Instituut.
Art. 13. § 1. Het is de bedrijfsrevisor
niet toegelaten werkzaamheden uit te oefenen
of daden te stellen die onverenigbaar
zijn met de waardigheid of de
onafhankelijkheid van zijn functie.
§ 2. Het is de bedrijfsrevisor niet toegelaten
revisorale opdrachten uit te voeren
in de volgende omstandigheden:
a) de functie van bediende uitoefenen,
behoudens bij een andere bedrijfsrevisor
of een ander bedrijfsrevisorenkantoor;
b) rechtstreeks of onrechtstreeks een
handelsactiviteit uitoefenen, onder
andere in de hoedanigheid van bestuurder
van een handelsvennootschap;
het uitoefenen van een mandaat
van bestuurder in burgerlijke
vennootschappen die de rechtsvorm
van een handelsvennootschap hebben
aangenomen, wordt niet bedoeld
door deze onverenigbaarheid;
c) de functie van Minister of Staatssecretaris
bekleden.
Het punt a) is niet van toepassing op
een taak in het onderwijs.
§ 3. Wat punt a) en punt b) bedoeld in
de tweede paragraaf betreft, kan een afwijking
worden toegekend door de Raad
van het Instituut, na gunstig advies van
het Advies- en controlecomité op de onafhankelijkheid
van de commissaris.
Art. 14. § 1. Bij het vervullen van de
hem toevertrouwde revisorale opdrachten
handelt de bedrijfsrevisor in volledige
onafhankelijkheid van de betrokken
personen.
§ 2. Elke situatie waarin de onafhankelijkheid
van een bedrijfsrevisor in het
gedrang wordt gebracht, door een belangenconflict,
of op een andere wijze,
brengt eveneens de onafhankelijkheid in
het gedrang:
a) van het bedrijfsrevisorenkantoor
waarvan de betrokkene vennoot, lid
van het bestuursorgaan of vaste vertegenwoordiger
is;
b) van zijn vennoten;
c) van de leden van het bestuursorgaan
van het bedrijfsrevisorenkantoor bedoeld
in punt a);
d) van de bedrijfsrevisoren die lid zijn
van het netwerk waarvan de bedrijfsrevisor
lid is.
§ 3. De bedrijfsrevisor moet:
1° vooraleer een opdracht te aanvaarden,
beschikken over de bekwaamheid,
medewerking en tijd vereist om
deze opdracht goed uit te voeren;
2° zich met de nodige zorg en in volledige
onafhankelijkheid kwijten van
de zijn toevertrouwde revisorale opdrachten;
3° geen opdrachten aanvaarden onder
voorwaarden die een objectieve uitvoering
daarvan in het gedrang zouden
kunnen brengen;
4° geen werkzaamheden uitoefenen die
onverenigbaar zijn met de onafhankelijkheid
van zijn taak;
5° alle aanzienlijke bedreigingen voor
zijn onafhankelijkheid en de veiligheidsmaatregelen
die zijn genomen
om deze bedreigingen in te perken,
onderbouwen in zijn werkdocumenten.
IBR Vademecum 2007 107

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
§ 4. De bedrijfsrevisor, natuurlijke persoon,
zet zijn permanente vorming op
continue wijze voort teneinde zijn theoretische
kennis, zijn beroepsbekwaamheden
en zijn beroepsethiek op een
voldoende peil te houden.
§ 5. Noch de aandeelhouders van een
bedrijfsrevisorenkantoor, noch de leden
van het bestuursorgaan van het betrokken
bedrijfsrevisorenkantoor, noch verbonden
personen mogen een zodanige bemoeienis
met de uitvoering van een
wettelijke controle van jaarrekeningen of
van een andere revisorale opdracht hebben
waardoor afbreuk wordt gedaan aan
de onafhankelijkheid en objectiviteit van
de bedrijfsrevisor die namens het betrokken
bedrijfsrevisorenkantoor de wettelijke
controle van jaarrekeningen of de
revisorale opdracht uitvoert.
Art. 15. § 1. De bedrijfsrevisoren die
wettelijke controles van de enkelvoudige
jaarrekening of geconsolideerde jaarrekening
bij organisaties van openbaar belang
uitvoeren, maken uiterlijk drie maanden
na het eind van elk boekjaar op hun
websites jaarlijkse transparantieverslagen
bekend die ze via een elektronische
handtekening bevestigen. Dit verslag bevat
in hoofde van de bedrijfsrevisor natuurlijke
persoon ten minste de volgende
informatie:
a) indien hij tot een netwerk behoort,
een beschrijving van dit netwerk en
van de juridische en structurele regelingen
binnen het netwerk;
b) een aanduiding van wanneer de laatste
kwaliteitscontrole zoals bedoeld
in artikel 33 heeft plaatsgevonden;
c) een lijst van de organisaties van
openbaar belang waarbij het afgelopen
jaar de wettelijke controle van de
jaarrekening heeft uitgevoerd;
d) de data waarop de informatie opgenomen
onder a) tot c) werden bijgewerkt.
§ 2. Bovendien bevestigen de bedrijfsrevisorenkantoren
de volgende informatie:
a) een beschrijving van de juridische en
kapitaalstructuur;
b) indien een bedrijfsrevisorenkantoor
tot een netwerk behoort, een beschrijving
van het netwerk en van de
juridische en structurele regelingen
binnen het netwerk;
c) een beschrijving van de bestuursstructuur
van het bedrijfsrevisorenkantoor;
d) een beschrijving van het interne kwaliteitbeheersingssysteem
en een verklaring
van het leidinggevende of
bestuursorgaan betreffende de doeltreffendheid
van de werking van dit
systeem;
e) een aanduiding van wanneer de laatste
kwaliteitscontrole zoals bedoeld
in artikel 33 heeft plaatsgevonden;
f) een lijst van de organisaties van
openbaar belang waarbij het bedrijfsrevisorenkantoor
het afgelopen jaar
een wettelijke controle van de jaarrekening
heeft uitgevoerd;
g) een verklaring betreffende de praktijken
van het bedrijfsrevisorenkantoor
op het gebied van de onafhankelijkheid,
waarin tevens wordt bevestigd
dat een interne beoordeling van de
naleving van de onafhankelijkheidseisen
heeft plaatsgevonden;
h) een verklaring inzake de door het bedrijfsrevisorenkantoor
gevolgde gedragslijn
betreffende de permanente
scholing van bedrijfsrevisoren als bedoeld
in artikel 31;
i) financiële informatie waaruit blijkt
hoe belangrijk het bedrijfsrevisorenkantoor
en zijn netwerk in België
zijn, zoals de totale omzet uitgesplitst
naar honoraria voor de wettelijke
controle van de jaarrekening en geconsolideerde
jaarrekening, en honoraria
voor andere revisorale opdrachten,
belastingadviesopdrachten en
andere opdrachten buiten de revisorale
opdrachten;
j) informatie over de grondslagen voor
de vergoeding van vennoten;
k) de data waarop de informatie opgenomen
onder a) tot j) werden bijgewerkt.
Art. 16. Telkens wanneer een revisorale
opdracht wordt toevertrouwd aan een
bedrijfsrevisorenkantoor, is dat bedrijfsrevisorenkantoor
ertoe gehouden een
vertegenwoordiger bedrijfsrevisor natuurlijke
persoon te benoemen. Deze bedrijfsrevisor
natuurlijke persoon dient als
vennoot of anderszins aan dat kantoor
verbonden te zijn en belast met de uit-
108 IBR Vademecum 2007

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
voering van deze opdracht in naam en
voor rekening van het bedrijfsrevisorenkantoor.
Bij de uitvoering van deze revisorale
opdracht, heeft de bedrijfsrevisor
natuurlijke persoon die het bedrijfsrevisorenkantoor
vertegenwoordigt alleen de
handtekeningbevoegdheid voor rekening
van het bedrijfsrevisorenkantoor.
Deze vertegenwoordiger moet aan
dezelfde voorwaarden voldoen en is burgerrechtelijk,
strafrechtelijk en tuchtrechtelijk
aansprakelijk alsof hij zelf de
betrokken opdracht in eigen naam en
voor eigen rekening zou volbrengen, onverminderd
de hoofdelijke aansprakelijkheid
van het bedrijfsrevisorenkantoor dat
hij vertegenwoordigt.
Laatstgenoemde mag zijn vertegenwoordiger
niet ontslaan zonder tegelijk
een opvolger te benoemen.
Art. 17. De bedrijfsrevisoren zijn aansprakelijk,
overeenkomstig het gemeen
recht, voor de uitoefening van de opdrachten,
hen toevertrouwd door of
krachtens de wet. Behoudens bij overtreding
gepleegd met bedrieglijk opzet of
met het oogmerk om te schaden, wordt
deze aansprakelijkheid beperkt tot een
bedrag van drie miljoen euro voor de uitoefening
van een van deze opdrachten bij
een andere persoon dan een genoteerde
vennootschap, verhoogd tot twaalf miljoen
euro voor de uitoefening van een
van deze opdrachten bij een genoteerde
vennootschap. De Koning kan deze bedragen
wijzigen bij een besluit vastgesteld
na overleg in de Ministerraad.
Het is de bedrijfsrevisoren verboden
zich aan deze aansprakelijkheid, zelfs gedeeltelijk,
door een bijzondere overeenkomst
te onttrekken.
Het is hun geoorloofd hun burgerrechtelijke
aansprakelijkheid te laten dekken
door een door de Raad van het Instituut
goedgekeurd verzekeringscontract.
De bepalingen bedoeld in het eerste en
tweede lid zijn ook van toepassing op de
opdrachten die door of krachtens de wet
toevertrouwd worden aan de commissaris
of, bij gebrek aan een commissaris,
aan een bedrijfsrevisor of aan een accountant,
inclusief de gevallen waarbij
deze opdrachten worden uitgeoefend
door een accountant.
Hoofdstuk IV. – Beheer en werking
van het Instituut
Art. 18. De Koning stelt, op voorstel
van of na advies van de Raad van het Instituut,
het stagereglement en het tuchtreglement
vast, alsmede de andere
reglementen die noodzakelijk zijn voor
de werking van het Instituut en voor de
verwezenlijking van zijn bij deze wet
omschreven doelstellingen.
Deze reglementen worden vastgesteld
op voorstel of na advies van de Hoge
Raad voor de Economische Beroepen.
Art. 19. De algemene vergadering is
samengesteld, met beslissende stem, uit
alle bedrijfsrevisoren natuurlijke personen
en, met raadgevende stem, uit alle
bedrijfsrevisorenkantoren.
Zij kiest de voorzitter, de ondervoorzitter,
de andere leden van de Raad en van
het Instituut en de commissarissen, keurt
de jaarrekening goed, verleent de Raad
kwijting voor zijn bestuur, beraadslaagt
over alle onderwerpen waarvoor deze
wet en de reglementen haar bevoegdheid
verlenen.
De vergadering neemt bovendien, door
middel van berichten, voorstellen of aanbevelingen
aan de raad, kennis van alle
onderwerpen die het Instituut aanbelangen
en die regelmatig zijn voorgelegd.
De beslissingen van de algemene vergadering
zijn in België bindend voor al
de bedrijfsrevisoren en stagiaires. Zij
worden genomen bij meerderheid van de
aanwezige of vertegenwoordigde bedrijfsrevisoren
natuurlijke personen. Elke
bedrijfsrevisor natuurlijke persoon heeft
recht op één stem. De bedrijfsrevisoren
natuurlijke personen kunnen aan een andere
bedrijfsrevisor natuurlijke persoon
schriftelijk volmacht geven om op de algemene
vergadering in hun plaats te
stemmen. Elke bedrijfsrevisor natuurlijke
persoon kan houder zijn van ten hoogste
twee volmachten.
Art. 20. De algemene vergadering
komt ten minste éénmaal per jaar bijeen.
IBR Vademecum 2007 109

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
De datum en de modaliteiten dezer bijeenkomst
worden bepaald in het huishoudelijk
reglement.
De Raad van het Instituut kan, telkens
als hij het nuttig acht, de algemene vergadering
bijeenroepen. Hij dient dit te doen
wanneer één vijfde van de bedrijfsrevisoren
natuurlijke personen het schriftelijk
aanvragen, met aanduiding van het onderwerp
dat zij op de agenda wensen te
zien geplaatst.
De oproepingen worden verzonden,
voor de gewone algemene vergadering
ten minste vijftien dagen en voor de buitengewone
algemene vergaderingen ten
minste acht dagen vóór de vergadering;
zij vermelden de agenda.
De rekeningen worden opgemaakt volgens
de bepalingen van het huishoudelijk
reglement en bij uittreksel aan de bedrijfsrevisoren
ter kennis gebracht. Zij
moeten door de zorg van de penningmeester,
gedurende de vijftien dagen welke
de algemene vergadering voorafgaan,
ten zetel van het Instituut voor de bedrijfsrevisoren
ter inzage worden gelegd.
Art. 21. § 1. Het Instituut staat onder
de leiding van een Raad, samengesteld uit:
1° Een voorzitter en een ondervoorzitter,
die bij geheime stemming door de
algemene vergadering voor drie jaar
onder de bedrijfsrevisoren, natuurlijke
personen, worden gekozen; hun
mandaat, dat verstrijkt op de dag zelf
van de jaarlijkse algemene vergadering,
kan éénmaal hernieuwd worden.
Indien de voorzitter Franstalig is,
moet de ondervoorzitter verplicht
Nederlandstalig zijn of omgekeerd;
2° Twaalf leden, zes Franstalige en zes
Nederlandstalige, die door de algemene
vergadering, bij een van de vorige
verschillende geheime stemming
voor drie jaar onder de bedrijfsrevisoren,
natuurlijke personen, worden
gekozen; hun mandaat dat eindigt op
dezelfde dag als de jaarlijkse algemene
vergadering kan hernieuwd worden.
§ 2. Onder deze twaalf leden wijst de
Raad van het Instituut een Franstalige en
een Nederlandstalige secretaris aan; één
van beiden zal door de Raad van het Instituut
gelast worden tevens het ambt van
penningmeester waar te nemen.
§ 3. De beslissingen van de Raad van
het Instituut worden bij meerderheid van
stemmen genomen. Bij staking van stemmen
is die van de voorzitter beslissend.
§ 4. Elke beslissing van de Raad van
het Instituut die betrekking heeft op één
welbepaalde persoon wordt met redenen
omkleed.
Art. 22. § 1. De Raad van het Instituut
vertegenwoordigt het Instituut bij
rechtshandelingen en bij rechtsvorderingen,
hetzij als eiser of als verweerder. De
voorzitter of ondervoorzitter kunnen optreden
namens de Raad.
§ 2. De Raad garandeert de werking
van het Instituut overeenkomstig deze
wet en de reglementen.
§ 3. Hij bezit elke bevoegdheid van bestuur
en beschikking, welke hem door
deze wet of de reglementen niet wordt
ontnomen. De reglementen met het oog
op de inrichting of de beperking dier bevoegdheid
kunnen slechts tegen derden
worden aangevoerd in zover het koninklijk
besluit, waarbij zij worden vastgesteld,
in het Belgisch Staatsblad is
bekendgemaakt.
§ 4. De Raad vertrouwt het dagelijks
bestuur toe aan verscheidene leden, die,
onder de leiding van de voorzitter van het
Instituut en onder de voorwaarden voorzien
in het huishoudelijke reglement, het
Uitvoerend Comité zullen vormen.
§ 5. Het Instituut voert zijn opdrachten
uitsluitend uit in het algemeen belang.
Het Instituut, de leden van zijn organen
en zijn personeelsleden zijn niet burgerlijk
aansprakelijk voor hun beslissingen,
handelingen of gedragingen in de uitoefening
van de wettelijke opdrachten van
het Instituut behalve in geval van bedrog
of zware fout.
De schending van het geheime karakter
van het tuchtonderzoek is een zware
fout evenals de beslissing tot het geven
van een injunctie die kennelijk een misbruik
is.
110 IBR Vademecum 2007

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
Art. 23. Alleen bedrijfsrevisoren natuurlijke
personen kunnen worden benoemd
als voorzitter, ondervoorzitter of
lid van de Raad, of meer in het algemeen,
als lid van een orgaan dat door of krachtens
onderhavige wet wordt opgericht.
Deze taken worden niet bezoldigd, behoudens
eventuele toekenning van zitpenningen
en van een taakvergoeding.
Art. 24. De ontvangsten van het Instituut
alsmede de voorschriften in verband
met het opmaken van en de controle op
de rekeningen en de begroting worden
bepaald door het huishoudelijk reglement,
met uitzondering van het bepaalde
in de artikelen 25 en 26.
Art. 25. De ontvangsten van het Instituut
bestaan o.m. uit:
1° De bijdragen van de bedrijfsrevisoren
en de auditors en auditorganisaties,
die in België geregistreerd zijn;
2° De diverse inkomsten en opbrengsten
van zijn vermogen;
3° De toelagen, legaten en schenkingen.
Art. 26. § 1. Elk jaar legt de Raad ter
goedkeuring aan de algemene vergadering
voor:
1° het verslag over de werkzaamheden
van het Instituut tijdens het verlopen
jaar;
2° de jaarrekening op 31 december van
het vorig jaar;
3° het verslag van de commissarissen;
4° de begroting voor het nieuwe boekjaar.
§ 2. De jaarrekening dient voorafgaandelijk
te worden gecontroleerd door twee
commissarissen. De artikelen 130 tot
133, 134, § 1 en § 3, 135 tot 137, 139 en
140, 142 tot 144, met uitzondering van
artikel 144, eerste lid, 4° en 5° van het
Wetboek van vennootschappen zijn van
toepassing. Ten behoeve van onderhavige
paragraaf moeten de woorden
“wetboek” en “vennootschap” worden
begrepen als respectievelijk “de wet van
22 juli 1953” en “Instituut”.
§ 3. De documenten bedoeld in de eerste
paragraaf, 1° tot 3° worden door de
Raad overgemaakt aan de Minister die
bevoegd is voor economie alsook aan de
Hoge Raad voor de Economische Beroepen
en aan het Advies- en controlecomité
op de onafhankelijkheid van de commissaris
binnen de maand na de algemene
vergadering waarop het werd voorgelegd.
Hoofdstuk V. – De stage van de
bedrijfsrevisor
Art. 27. Het Instituut richt voor hen die
zich tot het beroep van bedrijfsrevisor
voorbestemmen, de bij artikel 5, 5° voorziene
stage in.
De stage duurt ten minste drie jaar.
De door de Koning overeenkomstig
artikel 29 vast te leggen nadere bepalingen
modaliteiten betreffende de toegang
tot het beroep van bedrijfsrevisor kunnen
nochtans voorzien in een verkorting van
de stageduur.
Art. 28. § 1. Om door de Stagecommissie
tot de stage te worden toegelaten
dient men:
1° de bij artikel 5, 1° en 3° gestelde
voorwaarden te vervullen;
2° de voorwaarden te vervullen inzake
diploma en/of ervaring vastgesteld
met toepassing van artikel 5, 4° en te
slagen voor een toelatingsexamen
waarvan het peil de bekwaamheid en
geschiktheid van de toekomstige bedrijfsrevisor
kan waarborgen;
3° ten hoogste zestig jaar oud zijn;
4° een stageovereenkomst te hebben gesloten
met een bedrijfsrevisor die ten
minste vijf jaar in het openbaar register
ingeschreven is en die de verplichting
op zich neemt de stagiair bij
diens opleiding tot bedrijfsrevisor te
leiden en bij te staan. De overeenkomst
moet worden goedgekeurd
door de Stagecommissie.
§ 2. Tegen elke beslissing van de Stagecommissie
waarbij de toelating van
een kandidaat tot de stage wordt geweigerd,
kan door de belanghebbende voor
de Commissie van Beroep, beroep worden
aangetekend volgens de modaliteiten
voorzien in artikel 64, § 2.
Art. 29. De modaliteiten inzake de toegang
tot het beroep van bedrijfsrevisor
worden door de Koning bepaald.
IBR Vademecum 2007 111

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
Hoofdstuk VI. – De rol van het
Instituut in de uitoefening van de
taak van bedrijfsrevisor
Afdeling 1. – Normen en
aanbevelingen
Art. 30. § 1. Onverminderd internationale
controlestandaarden goedgekeurd
door een wetgevingsinstrument
van de Europese Commissie, formuleert
de Raad de normen en aanbevelingen
met betrekking tot de uitoefening van
opdrachten die worden beoogd door
artikel 4 of die nuttig zijn voor de uitvoering
van de doelstellingen gedefinieerd in
de artikelen 14, § 3 en § 4, 31 en 32.
De inhoud van elke ontwerpnorm of
-aanbeveling wordt door de Raad openbaar
gemaakt.
De Hoge Raad voor de Economische
Beroepen beraadslaagt over de ontwerpnorm
of -aanbeveling, na de vertegenwoordiger
van de Raad van het Instituut
hierover te hebben gehoord.
Deze normen en aanbevelingen krijgen
slechts uitwerking na goedkeuring door
de Hoge Raad voor de Economische Beroepen
en de Minister die bevoegd is
voor Economie. De goedkeuring door de
Hoge Raad voor de Economische Beroepen
gebeurt binnen de drie maanden volgend
op de vraag die hem werd
overgemaakt door het Instituut. In geval
van speciaal gemotiveerde hoogdringendheid
kan de termijn worden beperkt
tot één maand, na onderlinge overeenstemming
tussen de Hoge Raad voor de
Economische Beroepen en het Instituut.
De Hoge Raad voor de Economische
Beroepen kan de Commissie voor het
Bank-, Financie- en Assurantiewezen
raadplegen betreffende alle aspecten van
een ontwerpnorm of -aanbeveling met
betrekking tot organisaties van openbaar
belang.
De bepalingen eigen aan de organisaties
van openbaar belang in de normen
inzake de kwaliteitscontrole worden
vastgesteld na raadpleging door de Hoge
Raad voor de Economische Beroepen
van de Commissie voor het Bank-, Financie-
en Assurantiewezen.
§ 2. Indien het Instituut nalaat zijn normen
en aanbevelingen aan te passen aan
de gewijzigde toepasselijke wettelijke en
reglementaire bepalingen of aan de internationale
controlestandaarden erkend in
een wetgevingsinstrument van de Europese
Commissie, kan de Minister die bevoegd
is voor Economie, na advies van
de Hoge Raad voor de Economische Beroepen
en het Instituut, de nodige wijzigingen
aanbrengen.
De Hoge Raad voor de Economische
Beroepen en het Instituut moeten de hen
gevraagde adviezen binnen de drie maanden
uitbrengen. Zo niet worden zij geacht
een gunstig advies te hebben uitgebracht.
§ 3. De normen zijn bindend voor de
bedrijfsrevisoren.
De aanbevelingen zijn eveneens bindend,
tenzij de bedrijfsrevisor in bijzondere
omstandigheden kan motiveren dat
de afwijking ten aanzien van de aanbeveling
geen afbreuk doet aan de criteria
vastgesteld in artikel 14, § 3.
§ 4. De normen en aanbevelingen
evenals hun bijwerkingen worden openbaar
gemaakt op papier en op de website
van het Instituut en de Hoge Raad voor
de Economische Beroepen.
De goedkeuring van deze normen en
aanbevelingen evenals de latere bijwerkingen
hiervan, door de Minister die bevoegd
is voor Economie, maakt het
voorwerp uit van een bericht dat openbaar
wordt gemaakt in het Belgisch
Staatsblad.
§ 5. De Raad ontwikkelt de doctrine inzake
de audittechnieken en de goede toepassing
door de bedrijfsrevisoren van het
wettelijk, reglementair en normatief kader
dat de uitoefening van hun beroep regelt,
onder de vorm van adviezen,
omzendbrieven of mededelingen.
Het Instituut maakt de adviezen, omzendbrieven
of mededelingen over aan
de Hoge Raad voor de Economische Beroepen.
Indien hij een onverenigbaarheid vaststelt
tussen deze adviezen, omzendbrieven
of mededelingen en een wet, besluit,
112 IBR Vademecum 2007

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
norm of aanbeveling, nodigt de Hoge
Raad voor de Economische Beroepen het
Instituut uit om dit te verhelpen, en indien
hij geen genoegdoening krijgt binnen
de termijn die hij vaststelt, gaat hij
over tot de openbaarmaking van zijn eigen
stellingname.
Afdeling 2. – Permanente vorming
Art. 31. Het Instituut ziet erop toe dat
de bedrijfsrevisoren natuurlijke personen
hun permanente vorming op continue
wijze voortzetten overeenkomstig
artikel 14, § 4.
Afdeling 3. – Toezicht en
kwaliteitscontrole
Art. 32. § 1. Het Instituut ziet toe op
de goede uitvoering door de bedrijfsrevisoren
van de hen toevertrouwde opdrachten;
in het kader van deze opdracht, ziet
het Instituut erop toe dat de bedrijfsrevisoren
onder andere de principes opgenomen
in de artikelen 13, 14, § 1 tot § 3 en
§ 5, 15, 16 en 17 naleven.
§ 2. Het Instituut kan binnen een termijn
die hij vastlegt de voorlegging bekomen
door zijn bedrijfsrevisoren van
elke informatie, verklaring of document,
en meer in het bijzonder van de lijsten
van de door hen aanvaarde revisorale opdrachten,
hun werkprogramma’s en
werkdocumenten, en hun verbanden met
andere personen die deel uitmaken van
hun netwerk en, die al dan niet in een
Lidstaat van de Europese Unie of in een
derde land de hoedanigheid van wettelijke
auditor, auditkantoor, auditor of auditorganisatie
van een derde land hebben,
en de opdrachten die door deze personen
zijn aanvaard in een vennootschap, onderneming
of vereniging waarin de bedrijfsrevisor
een opdracht, waarvan de
uitoefening is voorbehouden aan de bedrijfsrevisoren,
vervult of heeft vervuld.
§ 3. De modaliteiten inzake organisatie
van het toezicht op de bedrijfsrevisoren
worden door de Koning bepaald.
Art. 33. § 1. Het Instituut onderwerpt
de bedrijfsrevisoren ten minste om de zes
jaar aan een kwaliteitscontrole, gaat bij
hen over tot alle onderzoeken betreffende
hun werkmethodes, hun organisatie, de
uitgevoerde werkzaamheden en de manier
waarop ze hun opdrachten uitoefenen.
De kwaliteitscontrole beoogt onder andere
de verplichting inzake de permanente
vorming zoals voorzien in artikel 14,
§4.
§ 2. De kwaliteitscontrole wordt uitgevoerd
overeenkomstig de in deze materie
uitgevaardigde normen, hetzij door bedrijfsrevisoren
natuurlijke personen, hetzij
door aan het beroep externe
inspecteurs. Laatstgenoemden zullen
door het Instituut worden gecontracteerd
in het kader van een arbeidsovereenkomst
ofwel door een samenwerkingsovereenkomst
verbonden zijn met het
Instituut. Deze personen zullen onderworpen
zijn aan het beroepsgeheim
bedoeld in artikel 458 van het Strafwetboek.
§ 3. De bedrijfsrevisoren die de controle
van één of meerdere organisaties van
openbaar belang uitvoeren worden ten
minste om de drie jaar aan een kwaliteitscontrole
onderworpen.
§ 4. De Raad maakt jaarlijks via alle
gepaste middelen de algemene resultaten
van de kwaliteitscontrole openbaar.
§ 5. Het Instituut gaat na of de uit de
kwaliteitscontrole voortvloeiende aanbevelingen
binnen een redelijke termijn
worden opgevolgd.
§ 6. De normen inzake de kwaliteitscontrole
worden vastgesteld overeenkomstig
artikel 30 van onderhavige wet.
§ 7. De Raad is bevoegd voor het aannemen
van de besluiten van de kwaliteitscontrole.
§ 8. De modaliteiten inzake organisatie
van de kwaliteitscontrole worden door de
Koning bepaald.
Art. 34. De Koning wijst de organen
van het Instituut aan die belast zijn met
het organiseren van het toezicht en de
kwaliteitscontrole voorzien in de artikelen
32 en 33.
IBR Vademecum 2007 113

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
Afdeling 4. – Beroepsgeheim van het
Instituut
Art. 35. § 1. Onvermiderd de bepalingen
voorzien in artikel 77 van onderhavige
wet, is artikel 458 van het
Strafwetboek van toepassing op het Instituut,
zijn organen, de leden van zijn organen
en zijn personeelsleden.
§ 2. Het Instituut mag aan de Hoge
Raad voor de Economische Beroepen,
aan het Advies- en controlecomité op de
onafhankelijkheid van de commissaris,
aan de Kamer van verwijzing en instaatstelling
of aan de Commissie voor het
Bank-, Financie- en Assurantiewezen
elke informatie meedelen die pertinent is
voor de uitoefening van hun bevoegdheden.
Hetzelfde geldt ten aanzien van de
bevoegde autoriteiten van Lidstaten van
de Europese Unie of van een derde land
in geval van een internationaal akkoord,
op voorwaarde dat er wederkerigheid is.
De Koning bepaalt de modaliteiten inzake
de uitwisseling van vertrouwelijke informatie
aan en de samenwerking met de
bevoegde autoriteiten van een Lidstaat
van de Europese Unie en met de bevoegde
autoriteiten van derde landen.
§ 3. In het kader van de uitoefening van
zijn opdracht inzake toezicht, kwaliteitscontrole
en tucht of in geval van internationale
verplichtingen, is het Instituut
gemachtigd om aan een beroepsorganisatie
die in België of in een Lidstaat van de
Europese Unie een statuut en een functie
heeft die vergelijkbaar is met die van het
Instituut, informatie over een bedrijfsrevisor
en zijn activiteit mede te delen of
van die organisatie te ontvangen.
§ 4. Onverminderd de bepalingen bedoeld
in de tweede paragraaf, mag informatie
die onder het beroepsgeheim valt,
aan geen enkele persoon of autoriteit
worden openbaar gemaakt, behalve wanneer
dit wordt vereist door de wetgeving,
regelgeving of administratieve procedures
van een Lidstaat van de Europese
Unie.
§ 5. De informatie door de Raad verkregen
bij de uitoefening van één van
zijn opdrachten, mag worden gebruikt in
het kader van de uitoefening van één of
meer andere opdrachten die hem door
onderhavige wet zijn toegekend.
Afdeling 5. – Injunctie
Art. 36. § 1. Indien de Raad kennis
heeft van het feit dat een bedrijfsrevisor
zich gedraagt op een wijze die strijdig is
met het bepaalde in artikel 14, § 3, of
geen passend gevolg geeft aan de bepalingen
bedoeld in artikelen 32, § 2 of 33,
§ 5, kan deze hem, hetzij ambtshalve,
hetzij op verzoek van de Kamer van verwijzing
en instaatstelling, de verplichting
opleggen binnen de door hem vastgestelde
termijn en op de door hem vastgestelde
wijze aan de omstreden toestand een
einde te maken.
Deze injunctie kan worden opgelegd,
onverminderd de eventuele verwijzing
van deze bedrijfsrevisor naar de tuchtinstanties
voor dezelfde feiten als deze die
aan de basis liggen van de injunctie.
§ 2. Wordt hieraan door de bedrijfsrevisor
binnen de hem toegemeten termijn op
onvoldoende wijze gevolg gegeven, dan
kan het Uitvoerend Comité voorlopige
ordemaatregelen opleggen overeenkomstig
artikelen 38 tot 40.
§ 3. Het niet-naleven van de injunctie
bedoeld in de eerste paragraaf kan als
dusdanig het voorwerp uitmaken van een
tuchtsanctie.
Afdeling 6. – Terechtwijzing
Art. 37. § 1. Wanneer de feiten die
de bedrijfsrevisor kunnen verweten worden,
hoewel ze vaststaan, geen enkele
van de in artikel 73 voorziene sancties
verantwoorden, kan de Raad, hetzij
ambtshalve, hetzij op verzoek van de Kamer
van verwijzing en instaatstelling,
deze bedrijfsrevisor terechtwijzen.
De Raad informeert de Kamer van verwijzing
en instaatstelling over de beslissing
tot terechtwijzing.
Deze terechtwijzing kan worden beslist,
onverminderd de eventuele verwijzing
van deze bedrijfsrevisor naar de
tuchtinstanties voor dezelfde feiten als
114 IBR Vademecum 2007

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
deze die aan de basis liggen van de terechtwijzing.
§ 2. De bedrijfsrevisor die de terechtwijzing
niet aanvaardt, kan de Commissie
van Beroep adiëren binnen een
termijn van één maand nadat de terechtwijzing
hem werd betekend en dit met
het oog op een tegensprekelijk debat. Dit
beroep is opschortend.
§ 3. De Commissie van Beroep kan de
terechtwijzing hervormen of bevestigen,
dan wel, met unanimiteit, één van de in
artikel 73 voorziene sancties in de plaats
stellen.
§ 4. Iedere definitief geworden terechtwijzing
wordt vermeld in het dossier van
de bedrijfsrevisor gedurende vijf jaar, het
moment waarop deze automatisch wordt
uitgewist. Indien gedurende deze termijn
de bedrijfsrevisor het voorwerp is van
een aanhangigmaking of een andere aanhangigmaking
bij de Tuchtcommissie of
de Commissie van Beroep, wordt deze
tuchtinstantie speciaal geïnformeerd over
de beslissing tot terechtwijzing.
Afdeling 7. – Voorlopige
ordemaatregel
Art. 38. § 1. Hetzij ambtshalve bij
unanieme beslissing van zijn aanwezige
leden tijdens de beraadslaging, hetzij op
verzoek van de Kamer van verwijzing en
instaatstelling, kan het Uitvoerend Comité
van het Instituut, wanneer het algemeen
belang het vereist, via een
ordemaatregel de bedrijfsrevisor gelasten
om zich voorlopig te onthouden van iedere
beroepsmatige dienstverlening of
van bepaalde diensten. De Raad brengt
de Kamer van verwijzing en instaatstelling
binnen vijf werkdagen na kennisgeving
aan de betrokken bedrijfsrevisor op
de hoogte van een voorlopige maatregel
die genomen werd ten aanzien van een
bedrijfsrevisor.
De ordemaatregel is van toepassing
gedurende de periode bepaald door het
Uitvoerend Comité. Zijn effecten houden
van rechtswege op indien de Tuchtcommissie
niet binnen de zes maanden van
deze maatregel is geadieerd met aanwijzingen,
feiten of tenlasteleggingen die de
ordemaatregel rechtvaardigen. Zijn effecten
houden eveneens op wanneer de
beslissing van de tuchtinstanties inzake
deze aanwijzingen, feiten of tenlasteleggingen
in kracht van gewijsde is gegaan.
§ 2. Geen enkele ordemaatregel kan
worden genomen indien de betrokken bedrijfsrevisor
niet, ten minste vijftien dagen
op voorhand, werd uitgenodigd, bij
aangetekende brief met de uiteenzetting
van de bezwaren, om zich daaromtrent te
verantwoorden voor het Uitvoerend Comité.
§ 3. De bedrijfsrevisor die het voorwerp
uitmaakt van een ordemaatregel
kan aan de Commissie van Beroep vragen
om deze op te heffen. Dit beroep is
niet opschortend voor de uitgesproken
ordemaatregel. Wanneer een dergelijk
verzoek niet werd ingewilligd, kan de bedrijfsrevisor
geen nieuw verzoek formuleren
vóór het verstrijken van de termijn
van twee maanden na het verwerpen van
de voorgaande vraag.
Art. 39. § 1. In afwijking van het vorige
artikel kan de voorzitter van het Instituut,
in geval van hoogdringendheid of
klaarblijkelijkheid een voorlopige ordemaatregel
nemen zonder voorafgaand
verhoor van de betrokkene.
§ 2. Behoudens bevestiging door het
Uitvoerend Comité van het Instituut binnen
de vijftien dagen na zijn kennisgeving
en bij unanimiteit van zijn leden
aanwezig tijdens de beraadslaging, houdt
de door de voorzitter van het Instituut
uitgesproken ordemaatregel op gevolgen
te hebben bij het verstrijken van deze termijn.
§ 3. De kennisgeving van de ordemaatregel
die genomen is in het kader van de
eerste paragraaf van onderhavig artikel
houdt een uitnodiging in om te verschijnen
voor het Uitvoerend Comité van het
Instituut op een zitting die vastgesteld is
binnen een termijn van vijftien dagen.
§ 4. De voorzitter van het Instituut
neemt niet deel aan de beraadslaging van
het Uitvoerend Comité.
§5. Artikel38, §1, tweede lid en §3 is
van toepassing.
IBR Vademecum 2007 115

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
Art. 40. Zelfs wanneer het onderzoek
van een tuchtdossier nog niet zou zijn afgesloten,
kan er in het belang van het beroep
tot voorlopige ordemaatregelen
worden besloten.
Afdeling 8. – Informatieverstrekking
inzake procedures en sancties en
raadpleging van de Raad door
overheden
Art. 41. §1. Onverminderd artikel 14,
§ 3, moet elke bedrijfsrevisor tegen wie
een gerechtelijke, tucht- of administratieve
procedure werd ingeleid die betrekking
heeft op de uitoefening van zijn
beroep, de Raad hierover inlichten binnen
de maand na de inleiding van de procedure.
In geval van een strafprocedure
brengt de bedrijfsrevisor de Raad daarvan
op de hoogte vanaf het ogenblik dat
hij in staat van beschuldiging is gesteld.
§ 2. De bedrijfsrevisor deelt eveneens
aan het Instituut de tuchtsancties, administratieve
sancties en strafsancties mee die
hem werden opgelegd door een autoriteit
of beroepsorganisatie die in België, in
een Lidstaat van de Europese Unie of een
derde land, wat zijn beroepsactiviteiten
betreft, gelijkaardige functies uitoefent
als deze van de Belgische Staat of het Instituut.
Deze mededeling heeft plaats uiterlijk
een maand nadat de bedoelde
beslissingen definitief zijn geworden.
§ 3. De betrokken elementen worden in
voorkomend geval gewist uit het dossier
van de bedrijfsrevisor binnen dezelfde
termijn en onder dezelfde voorwaarden
als de analoge sancties die in België van
toepassing zijn.
Art. 42. De Raad kan worden geraadpleegd
door de betrokken gerechtelijke,
tucht- of administratieve overheid, bij dewelke
een zaak die de bedrijfsrevisor
aanbelangt in de uitoefening van zijn beroep
aanhangig werd gemaakt.
Hoofdstuk VII. – Publiek toezicht
Art. 43. § 1. Het systeem van publiek
toezicht, waarop de eindverantwoordelijkheid
van het toezicht rust, is samengesteld
uit de Minister die bevoegd is voor
Economie, de Procureur-generaal, de Kamer
van verwijzing en instaatstelling, de
Hoge Raad voor Economische Beroepen,
het Advies- en controlecomité op de onafhankelijkheid
van de commissaris en
de tuchtinstanties.
De werkprogramma’s en de activiteitenverslagen
van de organen van publiek
toezicht worden jaarlijks gepubliceerd
volgens de door het in het artikel 77, § 1,
bedoelde orgaan bepaalde modaliteiten.
§ 2. De Minister die bevoegd is voor
Economie, de Procureur-generaal, de leden
van de tuchtinstanties die niet de
hoedanigheid van bedrijfsrevisor bezitten
en de leden van de Kamer van verwijzing
en instaatstelling, van de Hoge Raad voor
de Economische Beroepen en van het
Advies- en controlecomité op de onafhankelijkheid
van de commissaris mogen
geen bedrijfsrevisor zijn en evenmin lid
zijn van het Instituut van de Accountants
en de Belastingconsulenten of van het
Beroepsinstituut van de erkende Boekhouders
en Fiscalisten.
Dit verbod is van toepassing op de
oud-bedrijfsrevisoren die het beroep
sinds minder dan drie jaar hebben verlaten
en degenen die sinds minder dan drie
jaar voorafgaand aan hun betrokkenheid
bij het beheer van het stelsel van publiek
toezicht wettelijke controles van jaarrekeningen
hebben verricht, stemrecht in
een auditkantoor hebben bezeten, lid zijn
geweest van het bestuursorgaan van een
auditkantoor en in dienst zijn geweest
van of verbonden zijn geweest met een
auditkantoor.
Hoofdstuk VIII. – Beroepstucht
Afdeling 1. – Kamer van verwijzing en
instaatstelling
Onderafdeling 1. – Samenstelling en
financiering
Art. 44. § 1. Er wordt een instelling
van openbaar nut, genaamd Kamer van
verwijzing en instaatstelling opgericht,
bekleed met rechtspersoonlijkheid.
§ 2. De Kamer van verwijzing en instaatstelling
wordt geleid door een orgaan
samengesteld uit drie directeurs
waaronder de voorzitter. De leden van dit
116 IBR Vademecum 2007

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
orgaan dragen de titel van verslaggever.
Ten hoogste twee derde van de verslaggevers
behoort tot dezelfde taalrol.
Dit orgaan staat in voor het operationeel
bestuur van de Kamer van verwijzing
en instaatstelling, en stelt alle
handelingen die nodig zijn voor de uitvoering
van de opdrachten van de Kamer
van verwijzing en instaatsstelling.
Het betreft een college dat beraadslaagt
volgens de gewone regels van
collegiale organen behoudens uitzonderingen
bepaald bij wet of door de Koning.
§ 3. De voorzitter van de Kamer van
verwijzing en instaatstelling neemt tevens
de administratieve taken voor deze
Kamer waar.
§ 4. Artikel 458 van het Strafwetboek
is van toepassing op de verslaggevers.
§ 5. De Koning benoemt een lid van de
Kamer van verwijzing en instaatstelling
op voorstel van de Minister van Economie,
een ander lid op voorstel van de Minister
van Justitie en de Voorzitter op
gezamenlijk voorstel van de Minister van
Economie en de Minister van Justitie.
De Koning kan, op gezamenlijk voorstel
van de Minister van Economie en de
Minister van Justitie, het mandaat van
een verslaggever, met inbegrip van de
Voorzitter, beeindigen, hetzij met het akkoord
van de betrokkene hetzij om wettige
en gewichtige redenen in het belang
van de Kamer.
De werkingsmodaliteiten van de Kamer
van verwijzing en instaatstelling
worden door de Koning vastgelegd.
De Koning kan de samenstelling van
het orgaan van de Kamer van verwijzing
en instaatstelling uitbreiden, zonder dat
het aantal verslaggevers zeven overschrijdt.
Onverminderd artikel 43, § 2 van onderhavige
wet is de hoedanigheid van lid
van het Instituut, van lid van de Hoge
Raad voor de Economische Beroepen en
van lid van het Advies- en controlecomité
op de onafhankelijkheid van de commissaris
onverenigbaar met de functie
van verslaggever. De verslaggevers tonen
de door de Europese Richtlijn van 17 mei
2006 betreffende de wettelijke controle
van jaarrekeningen vereiste bekwaamheden
aan. Worden vermoed vermelde bekwaamheden
aan te tonen:
a) magistraten,
b) advocaten,
c) bedrijfsjuristen,
d) notarissen, en
e) andere houders van een masterdiploma
die een nuttige ervaring in de
door voormelde Europese Richtlijn
beoogde materies aantonen.
§ 6. De verslaggevers genieten het statuut
van mandataris en ontvangen een bijhorende
maandelijkse bezoldiging, welke
hun onafhankelijkheid moet waarborgen.
Art. 45. § 1. De financiering van de
Kamer van verwijzing en instaatstelling
wordt ten laste genomen door het Instituut.
§ 2. De bezoldiging van de voorzitter
en de verslaggevers wordt vastgesteld
door de Koning op voorstel van de Minister
bevoegd voor Economie. Deze bezoldiging
mag niet meer bedragen dan de
helft van de wedde die wordt verleend
aan de Eerste Voorzitter van de Raad van
State, automatisch vermeerderd met de
verhogingen en voordelen die aan die
wedde verbonden zijn, rekening houdend
met een anciënniteit van 35 jaar.
§ 3. De begroting van de Kamer van
verwijzing en instaatstelling wordt jaarlijks
vastgesteld op basis van de kosten
van het verlopen jaar, met een maximum
van 400.000 euro .
§ 4. De kamer kan beschikken over de
infrastructuur die te dien einde ter beschikking
wordt gesteld door het Instituut.
§ 5. De kosten en honoraria, gevraagd
door de expert speciaal aangesteld door
de Kamer van verwijzing en instaatstelling
overeenkomstig artikel 49, § 2 worden
gedragen door het Instituut.
Bij gebrek aan een akkoord van het Instituut
over het bedrag van de kosten en
IBR Vademecum 2007 117

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
honoraria, legt de meest gerede partij het
geschil voor aan de Tuchtcommissie die
deze zal belasten.
Onderafdeling 2. – Bevoegdheden
Art. 46. § 1. De Kamer van verwijzing
en instaatstelling is bevoegd voor:
a) de instaatstelling van tuchtzaken die
in vooronderzoek werden genomen
door de Raad;
b) het gelasten van de Raad om een toezichtsdossier
te openen lastens een
bedrijfsrevisor;
c) het gelasten van de Raad om bijkomende
onderzoeken uit te voeren;
d) de regeling van de procedure betreffende
klachten lastens een bedrijfsrevisor;
e) het gelasten van de Raad om iedere
klacht, ontvangen lastens een bedrijfsrevisor,
in vooronderzoek te nemen
overeenkomstig artikel 49;
f) de beoordeling van de conclusies van
de kwaliteitscontroles overeenkomstig
artikel 50;
g) het verzoek aan de Raad om aan een
bedrijfsrevisor de verplichting op te
leggen een einde te maken aan een
omstreden toestand, overeenkomstig
artikel 36, § 1.
§ 2. De Kamer van verwijzing en instaatstelling
is tevens bevoegd voor de
goedkeuring van de jaarlijkse lijst van de
te verrichten kwaliteitscontroles, zoals
deze werden goedgekeurd, door de Raad.
§ 3. De Kamer van verwijzing en instaatstelling
is niet bevoegd in tuchtzaken
betreffende stagiairs.
§ 4. De Kamer van verwijzing en instaatstelling
kan ten allen tijde kennis nemen
van de evolutie van het onderzoek
van één of meerdere dossiers. De aldus
gevraagde inlichtingen zullen binnen een
termijn van hoogstens vijf werkdagen
door de voorzitter van het Instituut aan
de Kamer van verwijzing en instaatstelling
worden overgemaakt. In voorkomend
geval kan de Kamer van
verwijzing en instaatstelling aan één van
zijn leden delegatie verlenen om de door
de Raad geleide onderzoeken bij te wonen.
§ 5. De Kamer van verwijzing en instaatstelling
publiceert jaarlijks zijn
werkprogramma’s en activiteitenverslagen.
§ 6. De modaliteiten van de procedure
van vooronderzoek worden bepaald door
de Koning.
Art. 47. Wanneer hij ambtshalve gevat
wordt door een dossier, adieert de Raad
de Kamer van verwijzing en instaatstelling
indien hij van oordeel is dat de feiten
aanleiding moeten geven tot tuchtrechtelijke
vervolgingen.
Art. 48. §1. De Raad of de Kamer
van verwijzing en instaatstelling kunnen
hetzij door de Procureur-generaal, hetzij
door een klacht van iedere belanghebbende
worden geadieerd.
§ 2. Wanneer hij gevat is door een
klacht overeenkomstig de eerste paragraaf,
neemt de Raad de klacht in vooronderzoek
en vat hij de Kamer van
verwijzing en instaatstelling na afloop
van het vooronderzoek.
Art. 49. § 1. Wanneer een klacht bij
haar is ingediend, verzoekt de Kamer van
verwijzing en instaatstelling de Raad om
de klachten die zij ontvangen heeft lastens
een bedrijfsrevisor in vooronderzoek
te nemen en haar erover verslag uit te
brengen, tenzij de klacht klaarblijkelijk
onontvankelijk of ongegrond zou zijn.
§ 2. De Kamer van verwijzing en instaatstelling
kan bij unanimiteit van haar
verslaggevers een expert aanduiden die
het dossier in vooronderzoek zal nemen.
Deze aangeduide expert is hetzij een
lid van de Kamer van verwijzing en instaatstelling,
hetzij een bedrijfsrevisor
die de voorwaarden van verkiesbaarheid
voor de Raad vervult, of een erebedrijfsrevisor.
Art. 50. § 1. De door de Raad goedgekeurde
conclusies van de kwaliteitscontroles,
andere dan de voorstellen tot
verwijzing naar de tuchtinstanties, worden
op driemaandelijkse basis meegedeeld
aan de Kamer van verwijzing en
instaatstelling.
118 IBR Vademecum 2007

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
§ 2. Laatstgenoemde verzendt het dossier
opnieuw naar de Raad wanneer zij de
door de Raad genomen conclusie niet
goedkeurt. De Kamer van verwijzing en
instaatstelling motiveert de redenen van
haar niet-goedkeuring.
Art. 51. § 1. De Raad maakt jaarlijks
de lijst van de in het komende jaar uit te
voeren kwaliteitscontroles over aan de
Kamer van verwijzing en instaatstelling.
§ 2. Wanneer de Kamer van verwijzing
en instaatstelling de in de eerste paragraaf
bedoelde lijst ontvangt, kan zij de
Raad gelasten om een bedrijfsrevisor, die
niet in deze lijst is opgenomen, te onderwerpen
aan een vervroegde kwaliteitscontrole.
Afdeling 2. – Vooronderzoek en
instaatstelling
Art. 52. De Raad is bevoegd voor het
vooronderzoek, onverminderd de bevoegdheden
van de Kamer van verwijzing
en instaatstelling.
Art. 53. Na afloop van het vooronderzoek
zal de Raad of de speciaal daartoe
overeenkomstig artikel 49, § 2 aangeduide
expert een verslag overmaken aan de
Kamer van verwijzing en instaatstelling
waarin de feiten worden uiteengezet met
verwijzing naar de wettelijke, reglementaire
en tuchtrechtelijke bepalingen van
toepassing.
Na beslist te hebben tot verwijzing van
de bedrijfsrevisor voor de Tuchtcommissie,
zonder het in het eerste lid bedoelde
verslag te hebben goedgekeurd, vordert
de Kamer van verwijzing en instaatstelling
de Raad of de speciaal daartoe overeenkomstig
artikel 49, § 2 aangeduide
expert dat deze, binnen een termijn van
twee maanden, een verslag opstelt of wijzigt
waarbij hij zich voegt naar de genomen
beslissing en waarin de feiten
worden uiteengezet die aan de bedrijfsrevisor
worden verweten.
Het verslag waarvan sprake is in het
eerste en tweede lid kan onder andere een
beschrijving bevatten van het niet gewiste
tuchtrechtelijke verleden van de betrokken
bedrijfsrevisor alsook een
voorstel tot sanctie.
Art. 54. Indien de Kamer van verwijzing
en instaatstelling oordeelt dat de
voorgelegde feiten aanleiding kunnen geven
tot voldoende tenlasteleggingen lastens
de vervolgde bedrijfsrevisor, zendt
zij haar beslissing, vergezeld van het in
artikel 53 bedoeld verslag naar de Tuchtcommissie.
Art. 55. De beslissing van de Kamer
van verwijzing en instaatstelling wordt
per aangetekend schrijven betekend aan
de betrokken bedrijfsrevisor en aan de
Raad en in voorkomend geval, aan de speciaal
daartoe overeenkomstig artikel 49,
§ 2 aangeduide expert.
Art. 56. De beslissing van de Kamer
van verwijzing en instaatstelling is niet
vatbaar voor verzet.
Art. 57. De beslissing van de Kamer
van verwijzing en instaatstelling is niet
vatbaar voor beroep.
Afdeling 3. – De tuchtinstanties
Onderafdeling 1. – De Tuchtcommissie
Art. 58. § 1. De beroepstucht wordt
in eerste aanleg gehandhaafd door een
Tuchtcommissie.
§ 2. Deze Commissie bestaat uit twee
kamers, waarvan één Nederlandstalige en
één Franstalige. Elk van beide kamers is
samengesteld uit een voorzitter, rechter
in functie in de Rechtbank van Koophandel
op het ogenblik van zijn benoeming,
alsmede uit een lid die niet behoort tot
het beroep van bedrijfsrevisor en die
wordt benoemd door de Koning op voordracht
van de Minister van Economie en
uit een door de Raad aangeduide bedrijfsrevisor.
De voorzitter wordt benoemd
door de Koning op voordracht
van de Minister van Justitie. Voor elk effectief
lid wordt minstens een plaatsvervangend
lid aangewezen.
§ 3. De effectieve en plaatsvervangende
leden worden voor een hernieuwbare
periode van zes jaar benoemd. Wanneer
evenwel de termijn van het mandaat van
effectief lid of van plaatsvervangend lid
is afgelopen, blijft hij in functie tot zijn
herbenoeming of de benoeming van zijn
opvolger.
IBR Vademecum 2007 119

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
Art. 59. § 1. De Tuchtcommissie
wordt gevat ofwel rechtsreeks door de
Procureur-generaal, ofwel door de Kamer
van verwijzing en instaatstelling die haar
het originele exemplaar van de beslissing
tot verwijzing overmaakt, vergezeld van
het verslag bedoeld in artikel 53.
§ 2. De Procureur-generaal kan de
Tuchtcommissie niet rechtstreeks vatten
in geval hij vooraf de Kamer van verwijzing
en instaatstelling heeft gevat omtrent
dezelfde feiten en lastens dezelfde
betrokken bedrijfsrevisor.
Art. 60. § 1. De Tuchtcommissie kan
geen tuchtstraf uitspreken tenzij de betrokken
revisor, bij een ten minste dertig
dagen vooraf toegezonden aangetekende
brief, is uitgenodigd om voor de Tuchtcommissie
te verschijnen.
Deze brief bevat, op straffe van nietigheid,
een kopie, naar gelang het geval,
van de beslissing tot verwijzing bedoeld
in het artikel 53, eerste of tweede lid, alsook
in voorkomend geval, van het verslag
bedoeld in artikel 53. Het vermeldt
de mogelijkheid om inzage te nemen van
het dossier en nodigt de bedrijfsrevisor
uit aan de Tuchtcommissie een verweerschrift
te richten waarbij alle voor zijn
verweer nuttige stukken zijn gevoegd.
§ 2. De betrokken bedrijfsrevisor heeft
een recht van wraking in de gevallen bepaald
bij artikel 828 van het Gerechtelijk
Wetboek.
Over de wraking beslist de Tuchtcommissie
anders samengesteld.
§ 3. De bedrijfsrevisor mag zijn verweer
mondeling of schriftelijk doen gelden.
§ 4. De procedure vindt in het openbaar
plaats, behoudens tegengestelde uitdrukkelijke
vraag van de betrokken bedrijfsrevisor
of wanneer de openbaarheid een
aantasting uitmaakt van de goede zeden,
de openbare orde, de nationale veiligheid,
het belang van de minderjarigen, de
bescherming van het privé-leven, het belang
van de rechtspraak of het beroepsgeheim
in de zin van artikel 79 van
onderhavige wet.
Art. 61. § 1. De beslissingen van de
Tuchtcommissie zijn met redenen omkleed.
Zij worden, bij een ter post aangetekende
brief, ter kennis gebracht van de
betrokken bedrijfsrevisor, van de Raad,
in voorkomend geval, van de speciaal
daartoe overeenkomstig artikel 49, § 2
aangestelde expert, van de Kamer van
verwijzing en instaatstelling en van de
Procureur-generaal bij het Hof van Beroep.
Samen met deze betekening worden
alle gepaste inlichtingen verstrekt betreffende
de termijn van verzet en van hoger
beroep, en de wijze waarop verzet of hoger
beroep tegen de beslissing kan worden
ingesteld. Bij ontstentenis van deze
vermeldingen is de kennisgeving nietig.
§ 2. De Procureur-generaal bij het Hof
van Beroep, de Raad en de Kamer van
verwijzing en instaatstelling kunnen het
volledige dossier van de procedure voor
de Tuchtcommissie ter inzage vragen.
Art. 62. Hij tegen wie een tuchtbeslissing
bij verstek is gewezen, kan daartegen
verzet doen binnen een termijn van
dertig dagen.
Om toelaatbaar te zijn moet het verzet
bij aangetekende brief, gepost binnen de
gestelde termijn ter kennis van de Tuchtcommissie
worden gebracht. Wanneer de
eiser in verzet een tweede maal verstek
laat gaan, is een nieuw verzet niet meer
toelaatbaar.
Onderafdeling 2. – De Commissie van
Beroep
Art. 63. § 1. Het hoger beroep tegen
beslissingen van de Tuchtcommissie
wordt aanhangig gemaakt bij de Commissie
van Beroep.
§ 2. Deze Commissie bestaat uit twee
kamers waarvan één Nederlandstalige en
één Franstalige.
Elk van beide kamers is samengesteld
uit een voorzitter, raadsheer in functie bij
een Hof van Beroep op het ogenblik van
zijn benoeming, uit een rechter in een
Rechtbank van Koophandel en een rechter
in een Arbeidsrechtbank, beiden in
functie op het ogenblik van hun benoe-
120 IBR Vademecum 2007

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
ming, allen voorgedragen door de Minister
van Justitie en benoemd door de
Koning, alsmede uit twee bedrijfsrevisoren
verkozen door de algemene vergadering
van het Instituut. Voor elk effectief
lid wordt een plaatsvervangend lid aangewezen.
§ 3. De effectieve en plaatsvervangende
leden worden voor een hernieuwbare
periode van zes jaar benoemd. Wanneer
evenwel de termijn van het mandaat van
een effectief of een plaatsvervangend lid
is afgelopen, blijft hij in functie tot zijn
herbenoeming of de benoeming van zijn
opvolger.
Art. 64. § 1. De betrokken bedrijfsrevisor
kan beroep aantekenen per aangetekend
schrijven gericht aan de Commissie
van Beroep binnen een termijn van dertig
dagen te rekenen vanaf de betekening.
De Commissie van Beroep betekent de
akte van beroep per aangetekend schrijven
verzonden binnen de twee werkdagen
volgende op de ontvangst van de
akte, aan de Procureur-generaal bij het
Hof van Beroep, aan de Raad en, in voorkomend
geval, aan de speciaal daartoe,
overeenkomstig artikel 49, § 2 van de
wet, aangeduide expert, alsook aan de
Kamer van verwijzing en instaatstelling.
§ 2. De Procureur-generaal bij het Hof
van Beroep en de Raad en, in voorkomend
geval, de speciaal daartoe, overeenkomstig
artikel 49, § 2 van de wet,
aangeduide expert, kunnen binnen een
termijn van veertig dagen te rekenen vanaf
de betekening, beroep aantekenen per
aangetekend schrijven gericht aan de
Commissie van Beroep.
De Commissie van Beroep betekent de
akte van hoger beroep per aangetekende
brief binnen de twee werkdagen na ontvangst
van de akte aan de betrokken revisor,
aan de Raad van het Instituut, in
voorkomend geval aan de speciaal daartoe,
overeenkomstig artikel 49, § 2 van
de wet, aangeduide expert, en aan de Procureur-generaal
bij het Hof van Beroep.
Art. 65. Artikel 60 is van toepassing
met dien verstande dat de term “Tuchtcommissie”
dient vervangen te worden
door “Commissie van Beroep”.
Art. 66. § 1. De beslissingen van de
Commissie van Beroep zijn met redenen
omkleed. Zij worden onverwijld, bij een
ter post aangetekende brief, ter kennis
gebracht van de betrokken bedrijfsrevisor,
van de Raad, in voorkomend geval,
of van de speciaal daartoe overeenkomstig
artikel 49, § 2 aangestelde expert,
van de Kamer van verwijzing en instaatstelling
en van de Procureur-generaal bij
het Hof van Beroep.
Samen met deze betekening worden
alle gepaste inlichtingen verstrekt betreffende
de termijn van verzet en van cassatieberoep
alsook de wijze waarop verzet
of cassatieberoep tegen de beslissing kan
worden ingesteld. Bij ontstentenis van
deze vermeldingen is de kennisgeving
nietig.
§ 2. De Procureur-generaal bij het Hof
van Beroep, de Raad en de Kamer van
verwijzing en instaatstelling kunnen het
volledige dossier van de procedure voor
de Commissie van Beroep ter inzage vragen.
Art. 67. Artikel 62 is van toepassing
met dien verstande dat de term “Tuchtcommissie”
dient te worden gelezen als
“Commissie van Beroep”.
Art. 68. § 1. Binnen de drie maanden
te rekenen van de dag waarop van iedere
beslissing van de Commissie van Beroep
kennis is gegeven, kan zij door de betrokken
bedrijfsrevisor, de Raad, in voorkomend
geval, de speciaal daartoe
overeenkomstig artikel 49, § 2 aangeduide
expert of door de Procureur-generaal
bij het Hof van Beroep, aan het Hof van
Cassatie worden voorgelegd in de vormen
van de voorzieningen in burgerlijke
zaken.
§ 2. De voorziening in cassatie heeft
schorsende kracht.
§ 3. Wordt de beslissing vernietigd, dan
verwijst het Hof van Cassatie de zaak
naar de Commissie van Beroep, anders
samengesteld, die zich schikt naar de beslissing
van het Hof betreffende het door
hem beslechte rechtspunt.
IBR Vademecum 2007 121

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
Onderafdeling 3. – Gemeenschappelijke
bepalingen
Art. 69. Onverminderd de bepalingen
van onderhavige wet inzake de tucht van
de bedrijfsrevisoren zijn de bepalingen
van het Gerechtelijk Wetboek inzake de
tucht van de magistraten van toepassing
op de leden en de plaatsvervangende leden
van de Kamer van verwijzing en instaatstelling,
van de Tuchtcommissie en
van de Commissie van Beroep. Voor de
toepassing van deze bepalingen wordt
een lid of plaatsvervangend lid van de
Kamer van verwijzing en instaatstelling
of van de Tuchtcommissie gelijkgesteld
met een rechter van de Rechtbank van
Eerste Aanleg en wordt een lid of plaatsvervangend
lid van de Commissie van
Beroep gelijkgesteld met een raadsheer
van het Hof van Beroep.
Art. 70. De Raad wordt binnen een termijn
van vijftien dagen door de Tuchtcommissie
en de Commissie van Beroep
op de hoogte gehouden van de zaken die
bij hen aanhangig zijn gemaakt. De Raad
kan op elk ogenblik beslissen om bij de
Tuchtcommissie of de Commissie van
Beroep tussen te komen met het oog op
het naar voren schuiven van zijn standpunt
omtrent de aan de gang zijnde zaken.
Art. 71. § 1. De modaliteiten betreffende
de organisatie van de tuchtinstanties
en de procedure voor deze, de
gevolgen en de publicatie van de sancties,
worden door de Koning geregeld.
§ 2. De leden van de tuchtinstanties
ontvangen elk 150 EUR aan zitpenningen
per zitting en 150 EUR aan vacatievergoeding
per halve dag besteed aan
andere prestaties. Deze vergoedingen
worden door het Instituut betaald. De
Koning kan deze bedragen aanpassen rekening
houdend met de werklast en kan
de betalingsmodaliteiten bepalen.
Onderafdeling 4. – Tuchtsancties
Art. 72. § 1. Tuchtsancties kunnen
door de tuchtinstanties worden opgelegd
aan de bedrijfsrevisoren die:
1° tekort gekomen zijn aan hun verplichtingen
verbonden aan de uitoefening
van het beroep;
2° tekort gekomen zijn aan de beginselen
van waardigheid, rechtschapenheid,
voorzichtigheid en kiesheid die
ten grondslag liggen aan het beroep;
3° tekort gekomen zijn aan de rechtmatige
achting die verschuldigd is ten
aanzien van het Instituut of zijn organen.
§ 2. In geval van verwijzing van een
bedrijfsrevisor natuurlijke persoon naar
de Tuchtcommissie, kan het bedrijfsrevisorenkantoor,
die deze bedrijfsrevisor in
voorkomend geval vertegenwoordigt,
enkel wegens een onderscheiden tuchtrechtelijke
fout in hoofde van het bedrijfsrevisorenkantoor
zelf worden
doorverwezen.
Art. 73. § 1. De tuchtsancties die
kunnen worden opgelegd zijn:
a) de waarschuwing;
b) de berisping;
c) het verbod om bepaalde opdrachten
te aanvaarden of verder te zetten;
d) de schorsing voor ten hoogste één
jaar voorzien, in voorkomend geval,
voor een schorsing van ten minste
één maand, van de bekendmaking
van de schorsing op de website van
het Instituut van de Bedrijfsrevisoren
gedurende de duur van deze schorsing;
e) de schrapping.
§ 2. De schorsing houdt verbod in het
beroep van bedrijfsrevisor in België uit te
oefenen voor de in de tuchtstraf bepaalde
tijd. De schorsing houdt het verbod in om
aan beraadslagingen en verkiezingen
deel te nemen in de algemene vergadering,
in de Raad en in commissies van het
Instituut, de Tuchtcommissie en de Commissie
van Beroep inbegrepen, zolang
deze tuchtstraf uitwerking heeft.
§ 3. In afwijking van de tweede paragraaf
van onderhavig artikel, wanneer er
een schorsing van maximum één maand
wordt opgelegd aan een bedrijfsrevisorenkantoor,
kan dit zijn beroepsactiviteiten
voortzetten, indien het uiterlijk de
dag waarop de schorsing een aanvang
moet nemen, een bedrag aan het Instituut
heeft overgemaakt van zoveel maal vijfhonderd
euro als het vennoten telt die de
hoedanigheid van bedrijfsrevisor hebben,
122 IBR Vademecum 2007

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
vermenigvuldigd met het aantal werkdagen
van de schorsing. Dit bedrag wordt
als definitief verworven door het Instituut
beschouwd.
Het bedrag van vijfhonderd euro kan
door de Raad worden aangepast in functie
van de evolutie van de index van de
consumptieprijzen. Iedere aanpassing
wordt door de Raad bekendgemaakt volgens
de modaliteiten die hij bepaalt.
§ 4. De schrapping houdt verbod in om
het beroep van bedrijfsrevisor in België
uit te oefenen.
Art. 74. Het Instituut neemt de nodige
maatregelen met het oog op het op passende
wijze openbaar maken van de
sancties voorzien in artikel 73, § 1, uitgesproken
tegen de bedrijfsrevisoren.
Art. 75. § 1. Voor de toepassing van
artikel 22 van de wet van 11 januari 1993
tot voorkoming van het gebruik van het
financiële stelsel voor het witwassen van
geld en de financiering van het terrorisme,
worden de Tuchtcommissie en de
Commissie van beroep beschouwd als
bevoegde tuchtoverheid.
§ 2. De Tuchtcommissie en de Commissie
van beroep kunnen beslissen tot
de openbaarmaking van hun beslissing
en de modaliteiten ervan.
Afdeling 4. – Beroepstucht betreffende
stagiairs
Art. 76. § 1. Tuchtsancties kunnen
worden opgelegd aan stagiairs:
1° die tekort gekomen zijn aan hun beroepsverplichtingen;
2° die tekort gekomen zijn aan de beginselen
van waardigheid, rechtschapenheid
en kiesheid die ten grondslag
liggen aan het beroep;
3° die tekort gekomen zijn aan de rechtmatige
achting die verschuldigd is
ten aanzien van hun stagemeester, het
Instituut of zijn organen.
§ 2. Na de stagiair en de stagemeester
te hebben gehoord of minstens rechtsgeldig
te hebben opgeroepen per aangetekende
brieven verstuurd minstens
veertien dagen voor de hoorzitting, vergezeld
van een verslag opgesteld door de
verslaggevers aangesteld door de Raad
en waarin de feiten worden uiteengezet
die aan de stagiair worden verweten, met
verwijzing naar de betrokken wettelijke,
reglementaire en/of tuchtrechtelijke bepalingen,
kan de stagecommissie tuchtrechtelijke
sancties opleggen aan de
stagiair die de regels inzake tucht en deontologie
niet naleeft.
§ 3. De tuchtsancties die kunnen worden
opgelegd zijn:
a) de waarschuwing;
b) de berisping;
c) de schorsing voor ten hoogste een
jaar;
d) de schrapping.
§ 4. De beslissingen van de Stagecommissie
zijn met redenen omkleed. Zij
worden onverwijld, bij een ter post aangetekende
brief, ter kennis gebracht van
de stagiair, zijn stagemeester, de Raad en
de Procureur-generaal bij het Hof van
Beroep.
Samen met deze betekening worden
alle gepaste inlichtingen verstrekt betreffende
de termijn van verzet en van hoger
beroep, en de wijze waarop verzet of hoger
beroep tegen de beslissing kan worden
ingesteld. Bij ontstentenis van deze
vermeldingen is de kennisgeving nietig.
§ 5. De stagiair of de Raad kunnen beroep
aantekenen tegen de beslissing van
de Stagecommissie voor de Commissie
van Beroep binnen een termijn van dertig
dagen te rekenen vanaf de betekening.
De Commissie van Beroep betekent de
akte van beroep per aangetekend schrijven
verzonden binnen de twee werkdagen
volgende op de ontvangst van de
akte aan de stagiair, zijn stagemeester, de
Raad en de procureur-generaal bij het
Hof van Beroep.
§ 6. De Raad kan op elk ogenblik beslissen
om tussen te komen bij de Commissie
van Beroep met het oog op het
uiteenzetten van zijn standpunt omtrent
de lopende zaak.
§ 7. De beslissingen van de Commissie
van Beroep zijn met redenen om-
IBR Vademecum 2007 123

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
kleed. Zij worden onverwijld, bij een ter
post aangetekende brief, ter kennis gebracht
van de betrokken stagiair, zijn stagemeester,
de Raad en de Procureurgeneraal
bij het Hof van Beroep.
§ 8. Samen met deze betekening worden
alle gepaste inlichtingen verstrekt
betreffende de termijn van verzet en van
cassatieberoep, en de wijze waarop verzet
of cassatieberoep tegen de beslissing
kan worden ingesteld. Bij ontstentenis
van deze vermeldingen is de kennisgeving
nietig.
§ 9. Artikel 65 is van toepassing.
§ 10. De stagiair of de Raad kan cassatieberoep
aantekenen volgens de wijzen
en modaliteiten en binnen de termijnen
voorzien in artikel 68.
§ 11. De tuchtprocedure van toepassing
op de stagiairs wordt door de Koning gepreciseerd.
Hoofdstuk IX. – Nationale en
internationale samenwerking
Art. 77. § 1. De Hoge Raad voor de
Economische Beroepen wordt aangeduid
als orgaan dat belast is met de nationale
samenwerking tussen de organen
van het systeem van publiek toezicht en
belast is met de internationale samenwerking
tussen stelsels van publiek toezicht
van Lidstaten van de Europese Unie, zoals
hierna bepaald.
§ 2. Het Instituut, de Minister die bevoegd
is voor Economie, de Procureurgeneraal,
de Kamer van verwijzing en instaatstelling,
de Hoge Raad voor de Economische
Beroepen, het Advies- en
controlecomité op de onafhankelijkheid
van de commissaris en de tuchtinstanties
werken samen wanneer dat nodig is voor
de vervulling van hun respectieve taken.
Deze autoriteiten verlenen onderling assistentie.
Meer in het bijzonder wisselen
zij informatie uit en werken ze samen bij
onderzoeken die op de uitvoering van
wettelijke controles van jaarrekeningen
betrekking hebben.
§ 3. Het Instituut, de Minister die bevoegd
is voor Economie, de Procureurgeneraal,
de Kamer van verwijzing en instaatstelling,
de Hoge Raad voor de Economische
Beroepen, het Advies- en
controlecomité op de onafhankelijkheid
van de commissaris en de tuchtinstanties
werken samen met de bevoegde autoriteiten
van de Lidstaten van de Europese
Unie wanneer dat nodig is voor de vervulling
van hun respectieve taken. Deze
autoriteiten verlenen onderling assistentie.
Meer in het bijzonder wisselen zij informatie
uit en werken ze samen bij
onderzoeken die op de uitvoering van
wettelijke controles van jaarrekeningen
betrekking hebben.
Hetzelfde geldt ten aanzien van de bevoegde
autoriteiten van een derde land in
geval van een internationaal akkoord
mits dit een clausule van wederkerigheid
bevat.
§ 4. De Koning kan de modaliteiten bepalen
inzake de uitwisseling van vertrouwelijke
informatie en de samenwerking
tussen de bevoegde autoriteiten bedoeld
in paragrafen 2 en 3.
Hoofdstuk X. – Strafbepalingen
Art. 78. § 1. Met een gevangenisstraf
van acht dagen tot drie maanden en met
een geldboete van 200 tot 2.000 euro of
met één van die straffen alleen wordt gestraft:
1° hij die zich publiekelijk en onrechtmatig
de hoedanigheid toeeigent van
bedrijfsrevisor of die artikel 11 overtreedt;
2° hij die de beroepswerkzaamheid van
bedrijfsrevisor uitoefent of deze titel
voert terwijl hij het voorwerp is van
een uitvoerbare schorsingsmaatregel.
§ 2. De rechtbank kan bovendien bevelen:
1° de definitieve of tijdelijke sluiting
van een deel van de lokalen of van
alle lokalen die worden gebruikt door
degene die zich schuldig maakt aan
één of meer van de hierboven bedoelde
overtredingen;
2° de bekendmaking van het vonnis of
van een samenvatting ervan in één of
meer dagbladen, of op enige andere
wijze, op kosten van de veroordeelde.
124 IBR Vademecum 2007

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
Art. 79. § 1. Artikel 458 van het
Strafwetboek is van toepassing op de bedrijfsrevisoren,
de stagiairs en de personen
voor wie ze instaan. Buiten de
uitzonderingen op de geheimhoudingsplicht
waarin dit artikel voorziet, geldt
deze plicht tevens niet voor:
a) de mededeling van een attest of van
een bevestiging verricht met de
schriftelijke toestemming van de onderneming
waarbij zij hun taak uitoefenen;
b) de mededeling van een attest of van
een bevestiging gericht tot een commissaris
of een persoon die in een onderneming
naar buitenlands recht een
gelijkaardige taak uitoefent als deze
van commissaris, binnen het kader
van de hun toevertrouwde controle
over de jaarrekening of de geconsolideerde
jaarrekening van een onderneming;
c) de raadpleging door een bedrijfsrevisor
in het kader van een opvolging in
een revisorale opdracht, van de werkdocumenten
van een bedrijfsrevisor
die voorafgaandelijk dezelfde revisorale
opdracht uitoefende;
d) het contact van een bedrijfsrevisor
met een andere bedrijfsrevisor wanneer
de eerste ertoe gebracht wordt
om het werk of de attestering van de
tweede in het gedrang te brengen behalve
in geval van verzet van de persoon
die de opdracht heeft toevertrouwd
aan de eerste bedrijfsrevisor;
e) het contact tussen de bedrijfsrevisor
en het Instituut, zijn organen en in het
bijzonder de organen belast met het
organiseren van het toezicht en de
kwaliteitscontrole.
§ 2. Wanneer een rechtspersoon een geconsolideerde
jaarrekening opstelt, zijn
de commissaris van de consoliderende
rechtspersoon en de commissarissen van
de geconsolideerde rechtspersonen, de
ene ten opzichte van de andere, bevrijd
van het beroepsgeheim, binnen het kader
van de hun toevertrouwde controle over
de geconsolideerde jaarrekening van een
onderneming. Deze bepaling is eveneens
van toepassing ten opzichte van een persoon
die in een rechtspersoon naar het
recht van een land van de Europese Unie,
een gelijkaardige taak uitoefent als deze
van commissaris. In de zin van huidig lid
wordt met de commissaris gelijkgesteld
de bedrijfsrevisor die, zonder het mandaat
van commissaris uit te oefenen,
belast is met de controle over de geconsolideerde
jaarrekening.
Art. 80. Rechtspersonen zijn burgerrechtelijk
aansprakelijk voor het betalen
van de geldboeten waartoe hun organen
of aangestelden krachtens dit hoofdstuk
veroordeeld zijn.
Inhoudsopgave
Hoofdstuk I. Benaming – doel
Hoofdstuk II. De bedrijfsrevisoren, hun
inschrijving in het openbaar register van
het Instituut en de bescherming van hun
titel
Hoofdstuk III. De rechten en plichten
van de bedrijfsrevisoren
Hoofdstuk IV. Beheer en werking van
het Instituut
Hoofdstuk V. De stage van de bedrijfsrevisor
Hoofdstuk VI. De rol van het Instituut in
de uitoefening van de taak van bedrijfsrevisor
Afdeling 1. Normen en aanbevelingen
Afdeling 2. Permanente vorming
Afdeling 3. Toezicht en kwaliteitscontrole
Afdeling 4. Beroepsgeheim van het Instituut
Afdeling 5. Injunctie
Afdeling 6. Terechtwijzing
Afdeling 7. Voorlopige ordemaatregel
Afdeling 8. Informatieverstrekking inzake
procedures en sancties en raadpleging
van de Raad door overheden
Hoofdstuk VII. Publiek toezicht
Hoofdstuk VIII. Beroepstucht
Afdeling 1. Kamer van Verwijzing en
instaatstelling
Onderafdeling 1. Samenstelling en financiering
Onderafdeling 2. Bevoegdheden
Afdeling 2. Vooronderzoek en instaatstelling
Afdeling 3. De tuchtinstanties
Onderafdeling 1. De Tuchtcommissie
IBR Vademecum 2007 125

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
Onderafdeling 2. De Commissie van Beroep
Onderafdeling 3. Gemeenschappelijke bepalingen
Onderafdeling 4. Tuchtsancties
Afdeling 4. Beroepstucht betreffende stagiairs
Hoofdstuk IX. Nationale en internationale
samenwerking
Hoofdstuk X. Strafbepalingen
Gecoördineerde wet
Concordantietabel
Wet van 22 juli 1953 zoals
gewijzigd bij de wet
van 10 juli 1956, bij de
wet van 21 februari 1985
en bij de wet van
23 december 2005
Hoofdstuk I. – Benaming –
doel
Art. 1 Art. 1
Art. 2 Art. 2
Art. 3 Art. 2
Hoofdstuk II. – De bedrijfsrevisoren,
hun inschrijving
in het openbaar register van
het Instituut en de bescherming
van hun titel
Art. 4 Art. 3
Art. 5 Art. 4 Art. 13
Art. 6 Art. 4bis
Art. 7 Art. 4ter
Art. 8 Art. 4quater
Art. 9 Art. 5
Art. 10 Art. 6
Art. 11 Art. 6 en 7
Hoofdstuk III. – De rechten
en plichten van de bedrijfsrevisoren
Art. 12 Art. 21
Art. 13 Art. 23
Art. 14 Art. 8
Koninklijk besluit van
21 april 2007 tot omzetting
van bepalingen van Richtlijn
2006/43/EG van het
Europees Parlement en de
Raad van 17 mei 2006 betreffende
de wettelijke controles
van jaarrekeningen
en geconsolideerde jaarrekeningen,
tot wijziging van
de Richtlijnen 78/660/EEG
en 83/349/EEG van de
Raad, en houdende intrekking
van Richtlijn
84/253/EEG van de Raad
126 IBR Vademecum 2007

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
Gecoördineerde wet
Wet van 22 juli 1953 zoals
gewijzigd bij de wet
van 10 juli 1956, bij de
wet van 21 februari 1985
en bij de wet van
23 december 2005
Art. 15 Art. 25
Art. 16 Art. 26
Art. 17 Art. 9bis
Hoofdstuk IV. – Beheer en
werking van het Instituut
Art. 18 Art. 10
Art. 19 Art. 11
Art. 20 Art. 12
Art. 21 Art. 13
Art. 22 Art. 14
Art. 23 Art. 15
Art. 24 Art. 24
Art. 25 Art. 25
Art. 26 Art. 26
Hoofdstuk V. – De stage
van de bedrijfsrevisor
Art. 27 Art. 16
Art. 28 Art. 17
Art. 29 Art. 18
Hoofdstuk VI. – De rol van
het Instituut in de uitoefening
van de taak van bedrijfsrevisor
Afdeling 1. – Normen en
aanbevelingen
Art. 30 Art. 18bis
Afdeling 2. – Permanente
vorming
Art. 31 Art. 18ter
Afdeling 3. – Toezicht en
kwaliteitscontrole
Art. 32 Art. 18ter
Koninklijk besluit van
21 april 2007 tot omzetting
van bepalingen van Richtlijn
2006/43/EG van het
Europees Parlement en de
Raad van 17 mei 2006 betreffende
de wettelijke controles
van jaarrekeningen
en geconsolideerde jaarrekeningen,
tot wijziging van
de Richtlijnen 78/660/EEG
en 83/349/EEG van de
Raad, en houdende intrekking
van Richtlijn
84/253/EEG van de Raad
IBR Vademecum 2007 127

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
Gecoördineerde wet
Wet van 22 juli 1953 zoals
gewijzigd bij de wet
van 10 juli 1956, bij de
wet van 21 februari 1985
en bij de wet van
23 december 2005
Art. 33 Art. 49
Art. 34 Art. 50
Afdeling 4. – Beroepsgeheim
van het Instituut
Art. 35 Art. 52
Afdeling 5. – Injunctie
Art. 36 Art. 18quater
Afdeling 6. – Terechtwijzing
Art. 37 Art. 56
Afdeling 7. – Voorlopige ordemaatregelen
Art. 38 Art. 58
Art. 39 Art. 59
Art. 40 Art. 60
Afdeling 8. – Informatieverstrekking
inzake procedures
en sancties en
raadpleging van de Raad
door overheden
Art. 41 Art. 18quinquies
Art. 42 Art. 63
Hoofdstuk VII. – Publiek
toezicht
Art. 43 Art. 65
Hoofdstuk VIII. – Beroepstucht
Afdeling 1. – Kamer van
verwijzing en instaatstelling
Onderafdeling 1. – Samenstelling
en financiering
Art. 44 Art. 67
Koninklijk besluit van
21 april 2007 tot omzetting
van bepalingen van Richtlijn
2006/43/EG van het
Europees Parlement en de
Raad van 17 mei 2006 betreffende
de wettelijke controles
van jaarrekeningen
en geconsolideerde jaarrekeningen,
tot wijziging van
de Richtlijnen 78/660/EEG
en 83/349/EEG van de
Raad, en houdende intrekking
van Richtlijn
84/253/EEG van de Raad
128 IBR Vademecum 2007

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
Gecoördineerde wet
Wet van 22 juli 1953 zoals
gewijzigd bij de wet
van 10 juli 1956, bij de
wet van 21 februari 1985
en bij de wet van
23 december 2005
Art. 45 Art. 67
Onderafdeling 2. – Bevoegdheden
Art. 46 Art. 67
Art. 47 Art. 67
Art. 48 Art. 67
Art. 49 Art. 67
Art. 50 Art. 67
Art. 51 Art. 67
Afdeling 2. – Vooronderzoek
en instaatstelling
Art. 52 Art. 68
Art. 53 Art. 68
Art. 54 Art. 68
Art. 55 Art. 68
Art. 56 Art. 68
Art. 57 Art. 68
Afdeling 3. – De tuchtinstanties
Onderafdeling 1. – De
Tuchtcommissie
Art. 58 Art. 19
Art. 59 Art. 20, § 2
Art. 60 Art. 20, §§ 3 en 5
Art. 61 Art. 20, § 4
Art. 62
Art. 20bis
Onderafdeling 2. – De
Commissie van Beroep
Art. 63 Art. 21, § 1
Art. 64 Art. 21, §§ 2 tot 4
Art. 22
Koninklijk besluit van
21 april 2007 tot omzetting
van bepalingen van Richtlijn
2006/43/EG van het
Europees Parlement en de
Raad van 17 mei 2006 betreffende
de wettelijke controles
van jaarrekeningen
en geconsolideerde jaarrekeningen,
tot wijziging van
de Richtlijnen 78/660/EEG
en 83/349/EEG van de
Raad, en houdende intrekking
van Richtlijn
84/253/EEG van de Raad
IBR Vademecum 2007 129

Wet houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren
Gecoördineerde wet
Wet van 22 juli 1953 zoals
gewijzigd bij de wet
van 10 juli 1956, bij de
wet van 21 februari 1985
en bij de wet van
23 december 2005
Art. 65 Art. 21, § 5
Art. 66 Art. 80
Art. 67 Art. 82
Art. 68 Art. 23
Onderafdeling 3. – Gemeenschappelijke
bepalingen
Art. 69 Art. 85
Art. 70 Art. 86
Art. 71 Art. 87
Onderafdeling 4. – Tuchtsancties
Art. 72
Art. 19bis
Art. 73 Art. 20, § 1
Art. 74 Art. 91
Art. 75 Art. 92
Afdeling 4. – Beroepstucht
betreffende stagiairs
Art. 76 Art. 94
Hoofdstuk IX. – Nationale
en internationale samenwerking
Art. 77 Art. 96
Hoofdstuk X. – Strafbepalingen
Art. 78 Art. 27
Art. 79 Art. 27 Art. 100
Art. 80 Art. 27
Koninklijk besluit van
21 april 2007 tot omzetting
van bepalingen van Richtlijn
2006/43/EG van het
Europees Parlement en de
Raad van 17 mei 2006 betreffende
de wettelijke controles
van jaarrekeningen
en geconsolideerde jaarrekeningen,
tot wijziging van
de Richtlijnen 78/660/EEG
en 83/349/EEG van de
Raad, en houdende intrekking
van Richtlijn
84/253/EEG van de Raad
130 IBR Vademecum 2007

K.B. betreffende de toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor
18.2 Koninklijk Besluit van 30 april 2007 betreffende de
toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor en tot
opheffing van het Koninklijk Besluit van 13 oktober
1987 betreffende de stage van de kandidaatbedrijfsrevisoren
(B.S., 30 mei 2007)
Verslag aan de Koning
De omzetting in het Belgisch recht van
de Europese Richtlijn 2006/43/EG, goedgekeurd
door het Europees Parlement en
de Raad op 17 mei 2006, betreffende de
wettelijke controles van jaarrekeningen
en geconsolideerde jaarrekeningen, tot
wijziging van de Richtlijnen 78/660/EEG
en 83/349/EEG van de Raad, en houdende
intrekking van de Richtlijn
84/253/EEG van de Raad die werd bekendgemaakt
in het Publicatieblad van
de Europese Unie van 9 juni 2006 (hierna
“de Richtlijn”) heeft ertoe geleid U voor
te stellen om de voorschriften betreffende
de stage van de kandidaat-bedrijfsrevisoren
en van de toegang tot het beroep van
bedrijfsrevisor georganiseerd door het
koninklijk besluit van 13 oktober 1987 te
wijzigen.
Gezien het aantal voorgestelde wijzigingen
werd een nieuw koninklijk besluit
verkozen boven een aanpassing van de
bestaande tekst.
In overeenstemming met de Richtlijn, zal
het toelatingsexamen in de toekomst betrekking
hebben op 19 vakken.
De tekst voorziet in de oprichting van
een Examencommissie. De Examencommissie
heeft als taak de vragen voor het
toelatingsexamen voor te bereiden, de
toelatingsexamens te verbeteren en deze
examens te delibereren.
De bepalingen betreffende de vermindering
van de stage die aan verschillende
categorieën van mensen met professionele
ervaring verleend kan worden, werden
aangepast conform de Richtlijn.
De regels betreffende de stage in een Lidstaat
of in een derde land werden herzien
in het kader van de omzetting van de
Richtlijn.
Ten slotte werd de samenstelling van de
jury van het bekwaamheidsexamen herzien
teneinde de aanwezigheid van
personen extern aan het beroep te verstevigen.
Er worden nieuwe bevoegdheden aan de
Stagecommissie toevertrouwd. Sommige
zijn helemaal nieuw, andere kennen
een reglementair karakter toe aan een bestaande
situatie.
Bepaalde bevoegdheden specifiek verbonden
aan het verloop van de stage werden
overgedragen van de Raad naar de
Stagecommissie. Het betreft:
- de toelating tot de stage (art. 8, 1°);
- het vastleggen van een minimumbezoldiging
voor de stagiair (art. 19,
§1);
- het vastleggen van de aanvangsdatum
van de stage (art. 20);
- de vermindering van de stageduur
(art. 23).
Toelichting artikel per artikel
Hoofdstuk I. – Definities
Artikel 1. Dit artikel herneemt de definities
gebruikt in het koninklijk besluit.
Hoofdstuk II. – De stage in het
algemeen
Art. 2. Dit artikel bepaalt het doel van
de stage, met name de voorbereiding van
de kandidaten op het beroep van bedrijfsrevisor.
IBR Vademecum 2007 131

K.B. betreffende de toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor
De hoedanigheid van de stagemeester,
bedrijfsrevisor natuurlijke persoon of
bedrijfsrevisorenkantoor, wordt beoordeeld
op de aanvangsdatum van de stage.
Voordien werd er geen precisering voorzien.
De hoedanigheid van de stagemeester
wordt beoordeeld met verwijzing naar
de goedkeuringsvoorwaarden vastgelegd
door de Stagecommissie.
Art. 3.
jaar.
De stage duurt minstens drie
In overeenstemming met artikel 10 van
de Richtlijn wordt de stage die in een andere
Lidstaat kan volbracht worden, gebracht
op twee derde van de stageduur.
De in België uitgevoerde stage is minstens
één derde van de stageduur (in
plaats van de huidige twee derden).
De Richtlijn laat toe dat minstens twee
derde van de praktische opleiding bij een
wettelijke auditor van de jaarrekeningen
of bij een erkend kantoor in een Lidstaat
verloopt. Het besluit weerhoudt niet de
oplossing om de stagiair de mogelijkheid
te bieden om één derde van de stage bij
een persoon uit te voeren die niet de hoedanigheid
van wettelijke auditor van de
jaarrekeningen heeft. Het geheel van de
stage moet uitgevoerd worden bij een
wettelijke auditor van de jaarrekeningen.
Hoofdstuk III. – De
Stagecommissie
Art. 4. Het aantal leden van de Stagecommissie
wordt op tien gebracht. De
Raad benoemt vier van haar leden om in
de Stagecommissie te zetelen. De zes andere
leden, niet-leden van de Raad, moeten
de hoedanigheid hebben of gehad
hebben van bedrijfsrevisor.
Het maximum aantal personen die de
hoedanigheid van bedrijfsrevisor gehad
hebben is drie.
De duur van het mandaat in de Stagecommissie
wordt verduidelijkt; het betreft
een mandaat van drie jaar en is
hernieuwbaar.
De voorzitter van de Stagecommissie is
één van de vier leden benoemd door de
Raad. Dit verleent soepelheid aan de organisatie
van de werkzaamheden van de
Stagecommissie in vergelijking met de
vroegere situatie waar het voorzitterschap
van de Stagecommissie opgelegd
werd aan de Voorzitter of de Ondervoorzitter
van het Instituut.
Er wordt een regel voorzien in geval van
afwezigheid van de voorzitter van de Stagecommissie.
Het aanwezige raadslid
met de meeste anciënniteit op het openbaar
register zit de vergadering voor.
Art. 5. Dit artikel bepaalt de functioneringsregels
van de Stagecommissie.
Art. 6. Het aanwezigheidsquorum wordt
vastgelegd op vijf leden. Het stemmingsquorum
wordt vastgelegd volgens de
meerderheidsregel.
Voor zover het aantal leden van de Stagecommissie
een even aantal is, wordt een
precisering aan de deliberatieregels van
de Stagecommissie aangebracht.
Bij gelijkheid van stemmen is de stem
van de voorzitter van de Stagecommissie
doorslaggevend.
Art. 7. Er worden notulen van de werkzaamheden
van de Stagecommissie opgesteld.
De notulen worden door ten minste twee
leden getekend en niet meer noodzakelijk
door de voorzitter van de Stagecommissie
en twee leden, zoals dit vroeger het
geval was.
Art. 8. De bevoegdheden van de Stagecommissie
worden uitgebreid. Dit laat de
Stagecommissie toe om efficiënter te
functioneren en om de Raad te ontlasten
van een reeks van beslissingen aangaande
materies die door de Stagecommissie
beheerd worden.
De Stagecommissie is verantwoordelijk
voor het bijhouden van de lijst van de
stagiairs en zal beoordelen of deze lijst al
dan niet een openbaar karakter moet hebben.
De beslissingsbevoegdheid van de Stagecommissie
wordt uitgebreid in het geval
van verandering van stagemeester en van
herneming van de stage. Dit werd niet als
dusdanig vermeld in de vroegere tekst.
132 IBR Vademecum 2007

K.B. betreffende de toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor
De Stagecommissie is bevoegd om de
toelating tot de eed van de kandidaten
aan de Raad voor te stellen in de mate dat
de kandidaat geslaagd is voor het bekwaamheidsexamen,
voldaan heeft aan
de eisen van de stage en geen voorwerp
uitmaakt van een tuchtprocedure.
De Stagecommissie is bevoegd om alle
inlichtingen die zij nuttig acht met betrekking
tot een stagiair of een stagemeester
die zij in het kader van haar
werkzaamheden heeft ingewonnen mee
te delen aan de Raad van het Instituut.
De Stagecommissie is bevoegd om te beslissen
over de administratieve schrapping
van de stagiairs die hun stage
hebben opgeschort voor een periode van
meer dan vijf jaar. Deze bevoegdheid
werd in het verleden aan de Raad van het
Instituut toevertrouwd.
De tuchtrechtspraak met betrekking tot
de stagiairs wordt door artikel 76 van de
wet georganiseerd.
De door een kandidaat gevraagde
vrijstellingen worden, overeenkomstig
artikel 14, § 3, toegekend door de Stagecommissie.
Art. 9. Dit artikel bepaalt de middelen
waarover de Stagecommissie beschikt
teneinde zijn opdrachten te vervullen.
Naar aanleiding van de bemerking van de
Raad van State, werd de mogelijkheid die
geboden werd aan de Stagecommissie
om te beslissen een administratieve boete
op te leggen aan de stagiair of de stagemeester
volgens de door de Raad van het
Instituut vastgelegde principes geschrapt.
Art. 10. Dit artikel voorziet in de bepaling
inzake transparantie en communicatie
van de activiteiten van de
Stagecommissie.
Hoofdstuk IV. – De
Examencommissie
Art. 11. Dit artikel voorziet in een Examencommissie.
Teneinde de academische bevoegdheden
inzake het toelatingsexamen aan derden
uit te besteden wordt er een Examencommissie
opgericht. Deze heeft tot doel zich
aan te passen aan de principes van toepassing
bij het Instituut der Accountants
en Belastingconsulenten. De Examencommissie
is samengesteld uit personen
die de voor het toelatingsexamen voorziene
vakken doceren. Deze personen
worden door de Stagecommissie benoemd.
De Examencommissie is samengesteld
uit minstens tien leden en bepaalt
haar huishoudelijk reglement. Tenminste
de helft van haar leden heeft niet de hoedanigheid
van bedrijfsrevisor.
De Examencommissie is belast met de
voorbereiding van de examenvragen
voor het toelatingsexamen, de verbetering
van het toelatingsexamen evenals de
deliberatie van het toelatingsexamen. De
resultaten van de deliberaties van de Examencommissie
worden uiterlijk twee
maanden na de datum van het examen
aan de Stagecommissie overgemaakt.
De Stagecommissie zal de administratieve
en logistieke organisatie van het toelatingsexamen
blijven waarborgen (cf.
artikel 8, 7°).
Hoofdstuk V. – Toelating tot de
stage
Art. 12. De toelating tot de stage van
de kandidaat-bedrijfsrevisoren is voorbehouden
aan houders van een master diploma
zoals bepaald in de decreten
betreffende het onderwijs van de Franse
Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschap.
Deze bepaling is conform met de
nieuwe bepalingen op het gebied van
academische titels.
Er werd rekening gehouden met de evoluties
op Europees niveau in het kader
van de Bologna-akkoorden en met de
omzetting van deze in de Belgische juridische
omgeving. De verwijzing naar diploma’s
van universitair niveau, namelijk
het master niveau, verwijst naar de voorwaarden
gesteld door het decreet van de
Franse Gemeenschap van 31 maart 2004
betreffende de organisatie van het hoger
onderwijs ter bevordering van de integratie
in de Europese ruimte van het hoger
onderwijs en betreffende de herfinanciering
van de universiteiten en door het decreet
van de Vlaamse Gemeenschap van
4 april 2003 betreffende de herstructure-
IBR Vademecum 2007 133

K.B. betreffende de toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor
ring van het hoger onderwijs in Vlaanderen.
Zowel de Belgische als de buitenlandse
diploma’s worden in artikel 12 opgenomen.
Art. 13. Dit artikel betreft de organisatie
van het toelatingsexamen dat één
maal per jaar plaatsvindt.
Het bedrag van de bijdrage aan het toelatingsexamen
wordt jaarlijks door de Stagecommissie
vastgelegd.
In antwoord op de bemerking van de
Raad van State, werd § 3 geschrapt.
In overeenstemming met artikel 8 van de
Richtlijn is het aantal vakken van het toelatingsexamen
19; dit artikel somt ze op.
In antwoord op de bemerking van de
Raad van State, worden de vakken bedoeld
in artikel 8.2 van de richtlijn opgenomen
in een afzonderlijk lid. De
toetsing heeft betrekking op deze vakgebieden
voor zover deze voor de wettelijke
controle van jaarrekeningen van
belang zijn.
Art. 14. Het toekennen van vrijstellingen
voor het toelatingsexamen wordt uitgebreid
naar houders van een diploma of
getuigschrift aanvullend op een master
diploma. Deze bepaling heeft als doel de
kandidaten die houder zijn van een gespecialiseerd
en aanvullend diploma de
mogelijkheid te bieden om vrijstellingen
te bekomen voor het toelatingsexamen.
Het toekennen van vrijstellingen voor het
toelatingsexamen wordt door de Stagecommissie
bepaald, na advies van de
Hoge Raad voor de Economische Beroepen,
volgens de vereiste van het aantal
studiepunten ECTS besteed aan een vakgebied.
Voor de houders van een diploma dat enkel
in uren wordt uitgedrukt, wordt de
beoordeling van de vrijstelling bepaald
op basis van de criteria uitgedrukt in uren
in plaats van de criteria uitgedrukt in
ECTS.
Het vak moet op het diploma of op het
getuigschrift vermeld zijn.
De vakken die op een getuigschrift aanvullend
op een master diploma vermeld
staan, kunnen door de Stagecommissie
eveneens het voorwerp uitmaken van een
vrijstelling voor het toelatingsexamen.
De door een kandidaat gevraagde vrijstellingen
worden toegekend door de Stagecommissie.
Art. 15. Dit artikel stelt de toelatingsvoorwaarden
tot de stage vast.
Hoofdstuk VI. – De
stageovereenkomst
Art. 16. Dit artikel bepaalt dat de stageovereenkomst
door de Stagecommissie
moet worden goedgekeurd.
Het derde exemplaar van de stageovereenkomst
wordt door de Stagecommissie
bewaard voor zover zij overgaat tot de
goedkeuring van de stageovereenkomst.
In het geval dat een bedrijfsrevisorenkantoor
één van de partijen is van de stageovereenkomst,
dient deze een natuurlijke
persoon aan te wijzen die beantwoordt
aan de voorwaarden bepaald door artikel
2, § 2 van dit besluit. Deze bepaling wil
vermijden dat beroep doen op een bedrijfsrevisorenkantoor
toelaat om aan de
gestelde eisen voor de stagemeester natuurlijke
persoon te ontsnappen.
Art. 17. De bepalingen van artikel 17
betreffende de stageovereenkomst zijn
niet volledig. De partijen mogen immers,
voor zover dit niet tegenstrijdig is met
andere wettelijke en reglementaire bepalingen,
andere bepalingen in de stageovereenkomst
voorzien.
Art. 18. Dit artikel bepaalt in welke
omstandigheden de stageovereenkomst
getekend mag worden wat het sociaal
statuut betreft.
Er wordt verduidelijkt dat de arbeidsovereenkomst
met de stagemeester of
met het bedrijfsrevisorenkantoor, waarin
de stagemeester werkzaam is, moet afgesloten
worden. Dit strekt ertoe te vermijden
dat de arbeidsovereenkomst door een
derde partij wordt getekend die niet de
hoedanigheid heeft van bedrijfsrevisor.
De stageovereenkomst moet conform
134 IBR Vademecum 2007

K.B. betreffende de toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor
zijn aan de voorschriften voorzien in de
arbeidsovereenkomst of in de overeenkomst
van zelfstandige dienstverlening.
De arbeidsovereenkomst of de overeenkomst
van zelfstandige dienstverlening
wordt aan de Stagecommissie bezorgd,
evenals de aanhangsels afgesloten gedurende
de overeenkomst.
Een onderscheiden systeem voor de twee
types van sociale overeenkomsten dient
niet te worden voorzien.
Art. 19. De stagemeester verbindt er
zich toe om aan zijn stagiair een vergoeding
te betalen die minstens gelijk is aan
de minimumvergoeding bepaald door de
Stagecommissie.
De stagemeester neemt de kosten voor
zijn rekening die betrekking hebben op
de vorming van de stagiair, namelijk de
stageseminaries en examens in het kader
van een normaal verloop van de stage.
Deze maatregel geeft de stagiairs de materiële
mogelijkheid de nuttige activiteiten
in het kader van hun vorming te
volgen.
Hoofdstuk VII. – Verloop van de
stage
Art. 20. De bepaling van de aanvangsdatum
van de stage wordt aan de Stagecommissie
toevertrouwd.
Art. 21. De stage moet op jaarbasis
tenminste 1000 uren aan revisorale opdrachten
bevatten.
Artikel 21 verduidelijkt dat de 1000 stage-uren
enerzijds jaarlijks moeten worden
verwezenlijkt en anderzijds
revisorale opdrachten betreffen waarvan
de aard door de Stagecommissie wordt
vastgelegd. Deze bepaling heeft als doel
zich te vergewissen van het feit dat de
uitgevoerde stage materies betreft die leiden
naar de kennis van het beroep van
bedrijfsrevisor.
Art. 22. De mogelijkheid om de stage
te verlengen werd voorzien in de mate
dat de Stagecommissie niet over voldoende
relevante en adequate informatie
beschikt (bijvoorbeeld: een correct ingevuld
stagedagboek) om het goede verloop
van de stage te beoordelen.
De verlenging van de stage wordt vastgelegd
op maximum drie jaar. De redenen
van de verlengingen worden uitgebreid.
De stageduur kan aldus drie jaar, plus
maximum drie jaar verlenging, plus een
periode van maximum vijf jaar voor het
afleggen van het bekwaamheidsexamen,
te weten hoogstens 11 jaar, bedragen.
Art. 23. De bevoegdheid om over een
vermindering van de stage te beslissen
wordt aan de Stagecommissie toevertrouwd.
In overeenstemming met artikel 11 van
de Richtlijn, kan de beroepservaring, al
dan niet aangevuld door een praktische
opleiding, gevaloriseerd worden in het
kader van de stage van bedrijfsrevisor.
De personen die beschikken over een ervaring
van minstens vijftien jaar op financieel,
juridisch en boekhoudkundig
vlak, ongeacht het diploma waarvan deze
personen houder zijn (artikel 23, § 1, b))
kunnen een vermindering van de duur
van de stage bekomen (artikel 23, § 1).
De personen die gedurende zeven jaar
beroepsactiviteiten op het vlak van de
wettelijke controle van de jaarrekeningen
hebben uitgeoefend (artikel 23, § 1, a)),
moeten niettemin, overeenkomstig artikel
11 van de Richtlijn, een stage afleggen.
Naar aanleiding van de bemerking van de
Raad van State, wordt de vrijstelling voor
het toelatingsexamen, die systematisch
toegekend werd aan personen die vijftien
of zeven jaar ervaring hebben, opgeheven,
overeenkomstig artikel 11 van de
Richtlijn. Deze personen kunnen niettemin
van de vrijstellingen genieten, overeenkomstig
het algemene regime, onder
andere als ze een universitair diploma of
een door de Staat als gelijkwaardig erkend
diploma hebben.
Paragraaf 2 zet artikel 12 van de Richtlijn
om.
De praktijkopleiding verworven in een
ander Instituut, zoals bijvoorbeeld de stage
van externe accountant of belastingconsulent
uitgeoefend bij het Instituut
van de Accountants en de Belastingcon-
IBR Vademecum 2007 135

K.B. betreffende de toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor
sulenten kan eveneens in aanmerking
worden genomen voor het berekenen van
de duur van zeven of vijftien jaar.
De stagiairs externe accountants of externe
accountants die houder zijn van een
master diploma (artikel 23, § 1, c)) en de
personen die hun stage gedeeltelijk of
volledig in een Lidstaat van de Europese
Unie of een derde land hebben uitgeoefend
(artikel 23, § 1, d)) blijven onderworpen
aan de voorwaarden inzake het
diploma, het toelatingsexamen en kunnen
vrijstellingen bekomen.
De stage kan tot nul herleid worden. Een
stageverkorting, zelfs een totale, betekent
geen vrijstelling voor het afleggen van
het bekwaamheidsexamen zoals voorzien
in artikelen 32 tot 35.
Art. 24. Dit artikel betreft de mogelijkheid
om de stage op te schorten.
De stage wordt opgeschort op gemotiveerd
verzoek van de partijen of wanneer
de stagiair gedurende meer dan een
maand verhinderd is om zijn stage te volbrengen.
De stage wordt eveneens opgeschort
in geval van een tuchtrechtelijke
schorsing van de stagemeester.
De beslissing van de Stagecommissie bepaalt
de duur en de datum van de opschorting
van de stage.
Om de rechtszekerheid te verbeteren
wordt er bepaald dat de geschorste stagiair
niet onderworpen is aan de stageverplichtingen.
Art. 25. De mogelijkheid om van stagemeester
te veranderen wordt voorzien.
Hoofdstuk VIII. – Rechten en
plichten van de stagiair en van de
stagemeester
Afdeling 1. – Rechten en plichten van
de stagiair
Art. 26. Dit artikel voorziet dat de stagiair
zich enerzijds aan de instructies van
de stagemeester en anderzijds aan de
richtlijnen van de Stagecommissie onderwerpt.
Deze bepaling laat de Stagecommissie
toe zich ervan te vergewissen dat
de stagiair zijn stage volbrengt volgens
de eisen gesteld door het Instituut.
Art. 27. Artikel 27 verduidelijkt dat het
stagedagboek bijgehouden wordt overeenkomstig
de door de Stagecommissie
vastgelegde voorschriften.
De reglementaire tekst herneemt geen
detail van de vermeldingen die in het
stagedagboek moeten voorkomen. Deze
moeten door de Stagecommissie worden
bepaald teneinde zich aan de evoluties
van het beroep aan te passen.
Art. 28. De stagiair moet niet enkel de
regels inzake plichtenleer, maar ook de
regels betreffende het huishoudelijk reglement
van het Instituut, op dezelfde
manier naleven als deze van toepassing
zijn op de bedrijfsrevisoren.
Afdeling 2. – Rechten en plichten van
de stagemeester
Art. 29. De stagemeester is verantwoordelijk
voor de opleiding van de stagiair.
Teneinde zich ervan te vergewissen
dat deze tot een goed einde wordt gebracht,
is de opleiding beperkt tot drie
stagiairs tegelijkertijd.
De stagemeester die een tuchtstraf krijgt
van meer dan één maand kan gedurende
de periode van opschorting geen stagiairs
opleiden.
Art. 30. Er wordt onderstreept dat de
stagemeester zich moet houden aan de
voorschriften van de Stagecommissie.
Art. 31. Een stagedagboek moet jaarlijks
opgesteld worden. De organisatie
inzake controle van dit document wordt
aan de beoordeling van de partijen overgelaten.
Hoofdstuk IX. – Het
bekwaamheidsexamen
Art. 32. Er wordt in een algemene terminologie
voorzien om de inhoud van
het bekwaamheidsexamen te beschrijven.
Het bekwaamheidsexamen beoogt na te
gaan of de stagiair bekwaam is om, in de
naleving van de wetten en de deontologische
regels, het beroep van bedrijfsrevisor
uit te oefenen en niet enkel de
136 IBR Vademecum 2007

K.B. betreffende de toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor
verworven theoretische kennis, vereist
om de wettelijke controle van de jaarrekeningen,
in de praktijk toe te passen.
De toelatingsvoorschriften tot het bekwaamheidsexamen
worden herzien. De
toegang tot het bekwaamheidsexamen is
bestemd voor de stagiairs die aan de verplichtingen
van de stage hebben voldaan,
in plaats van, zoals vroeger, een automatische
toelating in de zes laatste maanden
van de stage, met name na twee en een
half jaar stage.
De praktijk heeft aangetoond dat de organisatie
van twee examenzittijden ruimschoots
voldoende is.
Art. 33. Het examen mag in één van de
drie Belgische landstalen afgelegd worden.
De jury van het bekwaamheidsexamen is
samengesteld uit drie leden die de hoedanigheid
van bedrijfsrevisor of van erebedrijfsrevisor
hebben, waarvan maximum
één lid erebedrijfsrevisor is, een professor
van het universitair onderwijs of van
het hoger onderwijs van universitair niveau
en één persoon die het beroep van
bedrijfsrevisor niet uitoefent.
De duur van de mandaten is drie jaar.
De professor van het universitair onderwijs
of van het hoger onderwijs van universitair
niveau draagt niet gelijktijdig de
titel van bedrijfsrevisor. Hij doceert één
van de 19 vakken van het toelatingsexamen.
De term “professor” wordt geïnterpreteerd
in de zin van de wet op de
pensioenen van de universiteitsprofessoren.
De professor van het universitair onderwijs
of van het hoger onderwijs van universitair
niveau oefent de functie uit van
voorzitter van de jury.
Art. 34. Het examen bevat twee delen:
een schriftelijke en een mondelinge
proef.
De inhoud van de schriftelijke proef
wordt door de Stagecommissie bepaald.
De mondelinge proef behelst het geheel
van nuttige materies voor de uitoefening
van het beroep.
Art. 35. De kandidaat beschikt over
vijf kansen om het examen af te leggen
binnen een periode van vijf jaar.
De periode van vijf jaar begint vanaf de
deliberatie waarbij de stagiair tot het bekwaamheidsexamen
wordt toegelaten.
De stagiair is vrij om uit de tien examenzittijden
de vijf examenzittijden, waaraan
hij wenst deel te nemen, uit te kiezen.
Hoofdstuk X. – Toelating tot de
eed en einde van de stage
Art. 36. Deze bepaling maakt een onderscheid
tussen de toelating tot de eed
en het einde van de stage.
De stage eindigt door de beslissing van
de Raad om de stagiair toe te laten tot de
eed, of door het ontslag van de stagiair,
of door de schrapping van de stagiair, of
door de gecumuleerde vervaltermijnen
van de stageduur en de duur van de verlenging
van de stage evenals het afleggen
van het bekwaamheidsexamen.
Voor zover een stagiair niet werd toegelaten
tot de eed blijft hij onderworpen aan
de verplichtingen van de stage, met name
het invullen van zijn stagedagboek.
De toelating tot de eed wordt verleend
aan de stagiair die (i) geslaagd is voor het
bekwaamheidsexamen (ii) aan de stageverplichtingen
heeft voldaan en (iii) geen
voorwerp heeft uitgemaakt van een
tuchtprocedure.
Deze voorwaarden zijn cumulatief.
Hoofdstuk XI. – Erkenning van de
bekwaamheden gelijkwaardig met
die van bedrijfsrevisor in het
buitenland
Art. 37. De vrijstelling van de in het
buitenland gekwalificeerde beroepsbeoefenaars
betreft het toelatingsexamen, de
stage en het bekwaamheidsexamen voorzien
in artikelen 32 tot 35 van dit besluit.
IBR Vademecum 2007 137

K.B. betreffende de toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor
Artikel 37, §§ 1 en 3, werd herschreven
overeenkomstig de opmerking van de
Raad van State.
In antwoord op de bemerking van de
Raad van State, dient te worden onderstreept
dat artikel 37, § 2 de bepalingen
herneemt van het vroegere artikel 40,
lid 2 van het koninklijk besluit betreffende
de stage van de kandidaat-bedrijfsrevisoren
en in overeenstemming is met
artikel 44 van de Audit Richtlijn van
17 mei 2006.
De buitenlandse kandidaten moeten blijk
geven van hun adequate kennis van de in
België van kracht zijnde wetten en reglementeringen,
voorzover deze voor de
wettelijke controles van jaarrekeningen
in België relevant zijn. De tekst herneemt
de terminologie uit artikel 14 van de
Richtlijn, naar aanleiding van de bemerking
van de Raad van State.
Worden geacht een gelijkwaardige bekwaamheid
met die van bedrijfsrevisor te
bezitten, de personen die, conform de
wet van kracht in de Lidstaat, erkend zijn
voor de wettelijke controle van de jaarrekeningen
van vennootschappen, voor zover
de wettelijke en reglementaire
voorwaarden voor de toegang tot het beroep
in dat land overeenstemmen met
deze voorzien in dit besluit voor wat de
theoretische kennis en de beroepsbekwaamheid
betreft.
Hoofdstuk XII. – Diverse en
opheffingsbepalingen
Art. 38. Het koninklijk besluit van
13 oktober 1987 betreffende de stage van
de kandidaat-bedrijfsrevisoren wordt op
31 augustus 2007 opgeheven, met uitzondering
van artikel 15 dat van toepassing
blijft tot 31 december 2007.
De datum van inwerkingtreding is vastgelegd
op 31 augustus 2007.
De artikelen 11 en 13, § 2 zijn van toepassing
vanaf 1 januari 2008. Voor de
vakken van het toelatingsexamen wordt
er een latere datum van inwerkingtreding
voorzien, teneinde de onderwijsinstellingen
toe te laten, in voorkomend geval,
hun programma te herzien.
Een latere datum van inwerkingtreding is
eveneens voorzien voor de oprichting
van de Examencommissie waarvan de
samenstelling en de werking gebonden
zijn aan de vakken onderwezen door de
universiteiten en de economische hogescholen
van het lange type.
Tekst van het koninklijk besluit
Hoofdstuk I. – Definities
Artikel 1. § 1. De definities opgenomen
in artikel 2 van de wet van 22 juli
1953 houdende oprichting van een Instituut
van de Bedrijfsrevisoren en tot organisatie
van het publiek toezicht op het
beroep van bedrijfsrevisor zijn van overeenkomstige
toepassing.
§ 2. Voor de toepassing van onderhavig
besluit wordt verstaan onder:
1° de wet: de wet van 22 juli 1953 houdende
oprichting van een Instituut
van de Bedrijfsrevisoren en tot organisatie
van het publiek toezicht op
het beroep van bedrijfsrevisor;
2° het huishoudelijk reglement: het
huishoudelijk reglement van het Instituut
van de Bedrijfsrevisoren;
3° de algemene vergadering: de algemene
vergadering van het Instituut van
de Bedrijfsrevisoren, zoals voorzien
in artikel 19 van de wet.
Hoofdstuk II. – De stage in het
algemeen
Art. 2. § 1. De stage heeft tot doel de
kandidaten tot het beroep van bedrijfsrevisor
voor te bereiden door te voorzien in
hun vorming met betrekking tot de beroepspraktijk
en de plichtenleer.
§ 2. De stage wordt verricht onder het
toezicht van de Stagecommissie bij een
stagemeester, bedrijfsrevisor natuurlijke
persoon die of bedrijfsrevisorenkantoor
dat, op het ogenblik van de aanvang van
de stage, minstens vijf jaar op het openbaar
register is ingeschreven en beantwoordt
aan de door de Stagecommissie
gestelde voorwaarden.
Art. 3. § 1. Onverminderd artikel 27
van de wet, duurt de stage minstens drie
jaar.
138 IBR Vademecum 2007

K.B. betreffende de toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor
§ 2. De stage wordt voor ten minste
twee derde in een Lidstaat van de Europese
Unie, waarvan één derde in België,
volbracht.
De Stagecommissie waakt erover dat
de activiteit van de stagiair, tijdens de
stageperiode buiten België, op doeltreffende
wijze wordt gevolgd door de stagemeester
in samenwerking met een
persoon die in dat land een hoedanigheid
heeft die als gelijkwaardig is erkend met
deze van bedrijfsrevisor.
Hoofdstuk III. – De
Stagecommissie
Art. 4. § 1. Overeenkomstig artikel
28, § 1 van de wet wordt in de schoot van
het Instituut een commissie opgericht die
belast is met de organisatie van de toegang
tot het beroep van bedrijfsrevisor.
Deze commissie wordt de Stagecommissie
genoemd.
§ 2. De Stagecommissie telt tien effectieve
leden. Op de eerste vergadering die
volgt op de jaarlijkse algemene vergadering,
duidt de Raad vier van zijn leden
aan en zes natuurlijke personen, die niet
in de Raad zetelen, die bedrijfsrevisor
zijn of zijn geweest, om deel uit te maken
van de Stagecommissie. Het aantal personen
dat bedrijfsrevisor is geweest, is
beperkt tot drie.
De leden van de Stagecommissie worden
benoemd voor een hernieuwbaar
mandaat van drie jaar.
De voorzitter wordt door de Raad aangeduid
onder de vier leden van de Stagecommissie
die in de Raad zetelen.
§ 3. De Stagecommissie is derwijze samengesteld
dat zij de aanvragen van de
kandidaten kan onderzoeken die zich in
één van de landstalen uitdrukken.
§ 4. Bij afwezigheid van de voorzitter
wordt de vergadering voorgezeten door
het aanwezige raadslid met de meeste anciënniteit
op het openbaar register.
Art. 5. § 1. De Stagecommissie vergadert
op de schriftelijke uitnodiging van
haar voorzitter, ten minste om de twee
maanden. De oproeping vermeldt de
agenda van de vergadering en is vergezeld
van de vereiste documenten.
§ 2. Op verzoek van de Raad vergadert
de Stagecommissie binnen vijftien dagen
nadat de Raad haar daarom heeft verzocht.
Art. 6. De Stagecommissie kan slechts
geldig beraadslagen wanneer tenminste
vijf leden aanwezig zijn.
De beslissingen van de Stagecommissie
worden bij eenvoudige meerderheid
van stemmen genomen.
Bij staking van stemmen is de stem
van de voorzitter van de Stagecommissie
doorslaggevend.
Art. 7. De beraadslagingen van de Stagecommissie
worden opgenomen in notulen.
Na door de Stagecommissie te zijn
goedgekeurd, worden de notulen ondertekend
door de voorzitter van de Stagecommissie
en minstens één lid die de
vergadering heeft bijgewoond. Zij worden
ten zetel van het Instituut bewaard en
een afschrift ervan wordt bij uittreksel
door de voorzitter van de Stagecommissie
aan de verzoeker en aan de leden van
de Stagecommissie bezorgd.
Art. 8. De Stagecommissie organiseert
en beheert de stage, met name:
1° keurt de stageovereenkomsten en de
toelating tot de stage goed;
2° houdt toezicht op het goed volbrengen
van de stage zowel wat de stagiair
als de stagemeester betreft;
3° dient de Raad, ambtshalve of op
diens vraag, van advies over alle
kwesties betreffende de stage en de
stagiairs;
4° stelt de lijst der stagiairs op en houdt
deze bij;
5° onderzoekt de stagedagboeken;
6° regelt en leidt de aan de stagiairs opgelegde
vakoefeningen;
7° organiseert het toelatingsexamen en
het bekwaamheidsexamen;
8° volgt de opleiding gegeven door de
stagemeester en geeft de nodige
richtlijnen indien zij de verstrekte opleiding
onvoldoende vindt;
9° kan de stagiairs die niet zijn geslaagd
voor het bekwaamheidsexamen, bij-
IBR Vademecum 2007 139

K.B. betreffende de toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor
komende taken opleggen ter vervolmaking
van hun praktijkopleiding;
10° beslist, in de gevallen bepaald in dit
besluit, over de verlenging of de verkorting
van de stageduur, de opschorting
van de stage, de verandering van
stagemeester en de herneming van de
stage. Behoudens andersluidende bepaling
kan tegen die beslissingen beroep
worden ingesteld bij de Raad;
11° beslist over de vrijstellingen voor het
toelatingsexamen;
12° stelt aan de Raad de toelating tot de
eed voor volgens de modaliteiten
voorzien in artikel 36, § 1;
13° treedt bemiddelend op in geschillen
tussen stagemeesters en stagiairs;
14° kan aan de Raad alle inlichtingen
meedelen die zij nuttig acht met betrekking
tot een stagemeester of een
stagiair en die zij in het kader van
haar werkzaamheden heeft ingewonnen;
15° beslist over de administratieve
schrapping van de stagiairs die hun
stage hebben opgeschort voor een periode
van meer dan vijf jaar.
Art. 9. De Stagecommissie beschikt in
de uitoefening van haar opdracht over de
ruimste middelen van toezicht en onderzoek;
zij kan alle nuttige inlichtingen inwinnen,
de stagiairs en de stagemeesters
verzoeken om voor haar te verschijnen
en zich alle bescheiden doen voorleggen.
Zij kan haar bevoegdheid van toezicht
en onderzoek aan één van haar leden
overdragen.
Art. 10. De Stagecommissie brengt
jaarlijks verslag uit bij de Raad over haar
werkzaamheden. Zij formuleert de opmerkingen
en voorstellen die zij nuttig
acht.
De Raad overhandigt ieder jaar aan de
Hoge Raad voor de Economische Beroepen
een verslag over de activiteiten van de
Stagecommissie en over de vormingsactiviteiten
die door het Instituut ten behoeve
van de stagiairs werden georganiseerd.
Hoofdstuk IV. – De
Examencommissie
Art. 11. § 1. Een Examencommissie
wordt opgericht.
De Examencommissie is samengesteld
uit personen die de voor het toelatingsexamen
voorziene vakken doceren
aan een universiteit of aan een instelling
van het hoger onderwijs van het lange type.
Onder hen mag tenminste de helft
niet beschikken over de hoedanigheid
van bedrijfsrevisor.
De leden van de Examencommissie
worden door de Stagecommissie benoemd.
De Examencommissie is samengesteld
uit minstens tien leden. De Examencommissie
bepaalt haar huishoudelijk
reglement dat door de Stagecommissie
wordt goedgekeurd.
§ 2. De Examencommissie is belast
met het opstellen van de vragen, de verbetering
van het toelatingsexamen, evenals
met de deliberatie van deze examens.
Zij bezorgt de resultaten van de deliberaties
aan de Stagecommissie uiterlijk
twee maanden na de datum van het examen.
Hoofdstuk V. – Toelating tot de
stage
Art. 12. Onverminderd de bepalingen
bedoeld in artikel 28, § 1 van de wet, dienen
de kandidaten om tot de stage te worden
toegelaten, houder te zijn van een
masterdiploma overeenkomstig het decreet
van de Franse Gemeenschap van
31 maart 2004 betreffende de organisatie
van het hoger onderwijs ter bevordering
van de integratie in de Europese ruimte
van het hoger onderwijs en betreffende
de herfinanciering van de universiteiten
of overeenkomstig het decreet van de
Vlaamse Gemeenschap van 4 april 2003
betreffende de herstructurering van het
hoger onderwijs in Vlaanderen.
Art. 13. § 1. De Stagecommissie organiseert
eens per jaar het toelatingsexamen
bedoeld in artikel 28, § 1, 2° van de
wet.
Tot het examen worden toegelaten de
personen die voldoen aan de voorwaarden
bepaald in de wet en in dit besluit.
140 IBR Vademecum 2007

K.B. betreffende de toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor
§ 2. Het toelatingsexamen heeft betrekking
op volgende vakken:
1° algemene theorie en de beginselen
van de boekhouding;
2° wettelijke voorschriften en normen
voor de opstelling van jaarrekeningen
en geconsolideerde jaarrekeningen;
3° internationale standaarden voor jaarrekeningen;
4° financiële analyse;
5° analytische en beleidsboekhouding;
6° risicomanagement en interne beheersing;
7° controleleer en beroepsvaardigheden;
8° wettelijke voorschriften en gedragsen
beroepsnormen betreffende de
wettelijke controle van jaarrekeningen
en de daarmee belaste wettelijke
auditors;
9° internationale controlestandaarden;
10° beroepsethiek en onafhankelijkheid;
Het toelatingsexamen heeft ook betrekking
op volgende vakken, voorzover
deze voor de wettelijke controle van jaarrekeningen
van belang zijn:
1° vennootschapsrecht en corporate governance;
2° faillissementsrecht en soortgelijke
procedures;
3° belastingrecht;
4° burgerlijk en handelsrecht;
5° socialezekerheidsrecht en arbeidsrecht;
6° informatietechnologieën en informaticasystemen;
7° algemene, financiële en bedrijfseconomie;
8° wiskunde en statistiek;
9° grondbeginselen van financieel bedrijfsbeheer.
Art. 14. § 1. De personen die houder
zijn van een diploma, bedoeld in artikel
12, en van aanvullende getuigschriften,
worden door de Stagecommissie vrijgesteld
van het toelatingsexamen over de
theoretische kennis van de vakgebieden
die uitdrukkelijk vermeld staan op hun
diploma of getuigschrift uitgereikt door
de instellingen beoogd in het decreet van
de Franse Gemeenschap van 31 maart
2004 betreffende de organisatie van het
hoger onderwijs ter bevordering van de
integratie in de Europese ruimte van het
hoger onderwijs en betreffende de herfinanciering
van de universiteiten of in het
decreet van de Vlaamse Regering van
4 april 2003 betreffende de herstructurering
van het hoger onderwijs in Vlaanderen
en voor zover aan de in de volgende
paragraaf bepaalde voorwaarden werd
voldaan.
§ 2. De vrijstelling wordt verleend per
vakgebied op voorwaarde dat de aan het
vakgebied bestede aantal studiepunten
ECTS tenminste overeenstemmen met
het aantal studiepunten ECTS die voor
dit vakgebied door de Raad, na advies
van de Hoge Raad voor de Economische
Beroepen, voldoende worden geacht in
het kader van de eisen gesteld voor het
beroep van bedrijfsrevisor.
Voor de houders van een diploma enkel
uitgedrukt in uren, worden de voorwaarden
uitgedrukt in ECTS in het
vorige lid begrepen in uren.
§ 3. De door een kandidaat gevraagde
vrijstellingen worden toegekend door de
Stagecommisise overeenkomstig de principes
bedoeld in de eerste en tweede paragraaf
van dit artikel.
Art. 15. Het verzoek om tot de stage
toegelaten te worden is slechts ontvankelijk,
indien de kandidaat geslaagd is in de
proef voorzien in artikel 13 of de in de
artikel 14 bedoelde vrijstellingen heeft
bekomen.
Hoofdstuk VI. – De
stageovereenkomst
Art. 16. § 1. De stageovereenkomst
wordt ter goedkeuring aan de Stagecommissie
voorgelegd. Zij wordt, in drie
exemplaren behoorlijk ondertekend door
de partijen, gevoegd bij het verzoek om
tot de stage toegelaten te worden.
§ 2. De stageovereenkomst mag ondertekend
worden in naam van een bedrijfsrevisorenkantoor,
op voorwaarde dat
deze een bedrijfsrevisor natuurlijke persoon
aanwijst die aan de in artikel 2,
tweede paragraaf van dit besluit bepaalde
voorwaarden voldoet en die de verantwoordelijkheid
in de hoedanigheid van
stagemeester draagt.
IBR Vademecum 2007 141

K.B. betreffende de toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor
§ 3. Na goedkeuring van de overeenkomst
wordt een exemplaar aan de stagiair
en aan de stagemeester toegezonden.
Het derde exemplaar wordt door de Stagecommissie
bewaard.
Art. 17. § 1. De stageovereenkomst
behelst met name:
1° de verbintenis van de partijen om
zich te schikken naar het stagereglement
en zich te gedragen naar de onderrichtingen
en richtlijnen die door
het Instituut worden verstrekt;
2° de verbintenis van de stagemeester
om in de opleiding van de stagiair te
voorzien door hem te betrekken bij
een voldoende aantal controlewerkzaamheden
die hem in staat stellen de
vereiste beroepservaring op te doen;
3° de verbintenis van de stagiair om
zich met loyauteit aan de stage te wijden
en de beroepsbelangen van de
stagemeester tijdens de stage niet te
schaden.
§ 2. De stageovereenkomst mag de verbintenis
voor de stagiair bevatten om gedurende
drie jaar die volgen op het einde
van de stageovereenkomst geen contact
op te nemen met de cliëntèle van de stagemeester
zonder diens schriftelijke toestemming.
Art. 18. § 1. De stage wordt verricht
in het kader van een arbeidsovereenkomst
of van een overeenkomst van zelfstandige
dienstverlening afgesloten met
de stagemeester of met het bedrijfsrevisorenkantoor
waarin de stagemeester
werkzaam is.
§ 2. De stageovereenkomst is ondergeschikt
aan de arbeidsovereenkomst of
aan de overeenkomst van zelfstandige
dienstverlening.
Behoudens andersluidende overeenkomst
tussen de partijen wordt de arbeidsovereenkomst
of de overeenkomst
van zelfstandige dienstverlening, gesloten
vóór de toelating tot de stage, voortgezet
tijdens de stage. De arbeidsovereenkomst
of de overeenkomst van
zelfstandige dienstverlening wordt gelijktijdig
met de stageovereenkomst aan
de Stagecommissie bezorgd. Tijdens de
stage worden de aanhangsels van de
overeenkomst, zodra ondertekend, aan de
Stagecommissie meegedeeld.
Art. 19. § 1. De stagemeester verbindt
zich ertoe een bezoldiging niet lager
dan de minima vastgelegd door de
Stagecommissie te betalen.
§ 2. De stagemeester verbindt zich ertoe
de kosten die betrekking hebben op
de stageseminaries en examens in het kader
van het gewone verloop van de stage,
voor zijn rekening te nemen.
Hoofdstuk VII. – Verloop van de
stage
Art. 20. De stage vangt aan op de door
de Stagecommissie vastgestelde datum.
Art. 21. De stage bedraagt jaarlijks ten
minste duizend uren revisorale opdrachten
waarvan de aard door de Stagecommissie
wordt vastgelegd.
Art. 22. Wanneer de Stagecommissie
de opleiding van de stagiair onvoldoende
acht of wanneer zij niet beschikt over
voldoende relevante en adequate informatie
om het goede verloop van de stage
te beoordelen, kan zij de duur van de stage
meermaals verlengen voor een totale
periode van maximaal drie jaar.
Art. 23. § 1. De Stagecommissie kan
tot de stage toelaten en een vermindering
van de duur van de stage toestaan aan die
personen waarvan zij vaststelt dat:
a) zij gedurende zeven jaar beroepsactiviteiten
hebben uitgeoefend op het
vlak van de wettelijke controle van
jaarrekeningen en geconsolideerde
jaarrekeningen;
b) zij een ervaring van vijftien jaar hebben
opgedaan op financieel, juridisch
en boekhoudvlak.
c) zij de hoedanigheid hebben van hetzij
stagiair accountant, hetzij accountant
en dat zij houder zijn van een diploma
bedoeld in artikel 12 van dit
besluit;
d) zij hun stage gedeeltelijk of volledig
volbracht hebben in een Lidstaat van
de Europese Unie of in een derde
land onder voorbehoud van het naleven
van artikel 5 van de wet.
142 IBR Vademecum 2007

K.B. betreffende de toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor
§ 2. Voor de beoordeling van de duur
van de beroepswerkzaamheden van zeven
en vijftien jaar bedoeld in de eerste
paragraaf, houdt de Stagecommissie rekening
met studies bekrachtigd door een
diploma erkend door de Staat voor een
duur van theoretische opleidingen die
niet korter mogen zijn dan één jaar en die
niet voor meer dan vier jaar in mindering
mogen worden gebracht van de voornoemde
duur van zeven en vijftien jaar.
De duur van de beroepswerkzaamheden
en de praktijkopleiding mag niet korter
zijn dan de duur van de theoretische
opleiding en van de praktijkopleiding
vereist krachtens dit besluit.
§ 3. De beslissing tot vermindering van
de stage, bedoeld in de eerste paragraaf,
is onderworpen aan de volgende voorwaarden:
a) de indiening van een gemotiveerd
verslag gevoegd bij het verzoek van
de kandidaat;
b) het horen van de kandidaat door twee
leden van de Stagecommissie.
Art. 24. § 1. De Stagecommissie beslist
over de opschorting van de stage op
gemotiveerd verzoek van één van de partijen
betrokken bij de stageovereenkomst.
§ 2. De uitvoering van de stage wordt
geschorst wanneer de stagiair gedurende
meer dan een maand verhinderd is om
zijn stage te volbrengen. Hetzelfde geldt
in geval van tuchtrechtelijke schorsing
van de stagemeester.
Op verzoek van de stagiair of van de
stagemeester, kan de Stagecommissie de
stage opschorten. Het verzoek tot opschorting
van de stage dient te worden
gericht aan de Stagecommissie overeenkomstig
de door haar vastgelegde voorwaarden.
§ 3. De Stagecommissie legt de datum
van aanvang van de opschorting van de
stage vast, evenals de duur van de opschorting
van de stage.
§ 4. De opschorting of de opeenvolgende
opschortingen van de stage mogen
niet meer dan vijf jaar bedragen. Indien
deze termijn overschreden wordt, beveelt
de Stagecommissie de schrapping van de
stagiair.
§ 5. De stagiair waarvan de stage werd
opgeschort, is niet meer onderworpen
aan de stageverplichtingen.
Art. 25. De stagiair kan van stagemeester
veranderen, onder de door de
Stagecommissie vastgelegde voorwaarden.
Hoofdstuk VIII. – Rechten en
plichten van de stagiair en van de
stagemeester
Afdeling 1. – Rechten en plichten van
de stagiair
Art. 26. § 1. De stagiair volbrengt
nauwgezet de opdrachten en het werk
waarmee de stagemeester hem belast en
volgt diens instructies en richtlijnen op.
§ 2. De stagiair zorgt ervoor dat de eisen
van de Stagecommissie nageleefd
worden.
Art. 27. De stagiair houdt, overeenkomstig
de door de Stagecommissie vastgelegde
voorschriften, een stagedagboek
bij dat een overzicht geeft van de werkzaamheden
die hij heeft verricht of waaraan
hij heeft deelgenomen. Het
stagedagboek wordt bijgehouden met inachtneming
van de nodige discretie.
Art. 28. § 1. De stagiair onderwerpt
zich aan de beslissingen van de Raad en
van de Stagecommissie. Hij leeft de regels
inzake plichtenleer van de bedrijfsrevisoren
en van het huishoudelijk
reglement van het Instituut na.
§ 2. De Stagecommissie kan, omwille
van bijzondere omstandigheden, individuele
afwijkingen toestaan op de door of
krachtens de wet bepaalde regels betreffende
de onverenigbaarheden.
Afdeling 2. – Rechten en plichten van
de stagemeester
Art. 29. De stagemeester mag niet
meer dan drie stagiairs tegelijk opleiden.
Hij staat in voor de goede uitvoering van
IBR Vademecum 2007 143

K.B. betreffende de toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor
de te vervullen voorschriften inzake de
stage.
De stagemeester die een schorsing van
meer dan een maand als tuchtstraf opgelegd
krijgt, mag tijdens de schorsingsperiode
geen stagiairs opleiden.
Art. 30. De stagemeester zorgt, overeenkomstig
de voorschriften van de Stagecommissie,
voor de goede deontologische
vorming en beroepsopleiding van de
stagiair. Hij vertrouwt de stagiair werk
toe dat binnen het kader van het beroep
valt en begeleidt hem bij de uitvoering
ervan.
Art. 31. De stagemeester houdt toezicht
op het bijhouden van het stagedagboek
en tekent er zijn opmerkingen in
aan.
De stagiair en de stagemeester ondertekenen
het stagedagboek na de opmerkingen,
die de stagemeester erin heeft opgetekend,
te hebben besproken.
Hoofdstuk IX. – Het
bekwaamheidsexamen
Art. 32. § 1. Het bekwaamheidsexamen
strekt ertoe de bekwaamheid van de
stagiair om het beroep van bedrijfsrevisor
uit te oefenen, te toetsen.
§ 2. De Stagecommissie laat de stagiairs
die voldaan hebben aan de stageverplichtingen,
toe tot het bekwaamheidsexamen.
§ 3. Ieder jaar worden twee sessies van
het bekwaamheidsexamen ingericht door
de Stagecommissie.
Art. 33. § 1. De bekwaamheid van de
kandidaat om het beroep van bedrijfsrevisor
uit te oefenen wordt beoordeeld
door een jury, samengesteld uit één of
meerdere Nederlandstalige, Franstalige
dan wel Duitstalige kamers al naar gelang
de door de kandidaat gekozen landstaal.
§ 2. Elke kamer bestaat uit vijf leden,
namelijk:
onderwijs van universitair niveau, die
één van de vakken voorzien in artikel
13, § 2 doceert en die het beroep van
bedrijfsrevisor niet uitoefent;
b) drie bedrijfsrevisoren of erebedrijfsrevisoren,
waaronder hoogstens één
erebedrijfsrevisor;
c) één persoon die het beroep van bedrijfsrevisor
niet uitoefent, gekozen
omwille van zijn bijzondere bekendheid
met het economisch en sociaal
leven.
§ 3. De voorzitter en de leden van elke
kamer worden voor drie jaar benoemd
door de Raad. De Raad duidt tevens
plaatsvervangende leden aan.
Art. 34. § 1. Het bekwaamheidsexamen
omvat een mondelinge en een
schriftelijke proef.
De inhoud van de schriftelijke proef
wordt bepaald door de Stagecommissie.
De mondelinge proef omvat de toelichting
van de schriftelijke proef, alsmede
een ondervraging over de beroepspraktijk,
de opdrachten, de
verantwoordelijkheden en de plichtenleer
van de bedrijfsrevisor.
§ 2. De jury beoordeelt niet alleen de
vakbekwaamheid van de kandidaat, maar
ook zijn inzicht in de behoeften van de
gebruikers van revisorale verslagen en
zijn geschiktheid ten aanzien van de verantwoordelijkheden
van een bedrijfsrevisor
in het maatschappelijk verkeer.
Art. 35. § 1. De met redenen omklede
beslissing van de jury wordt aan de
Stagecommissie meegedeeld.
De beslissing van de jury kan een aanbeveling
behelzen, gericht aan de Stagecommissie,
om de kandidaat bijkomende
werkzaamheden op te leggen.
§ 2. De kandidaat kan het bekwaamheidsexamen
vijf maal afleggen binnen
een periode van vijf jaar te rekenen vanaf
de deliberatie waarbij de stagiair tot het
bekwaamheidsexamen wordt toegelaten.
a) een voorzitter, professor van het universitair
onderwijs of van het hoger
144 IBR Vademecum 2007

K.B. betreffende de toegang tot het beroep van bedrijfsrevisor
Hoofdstuk X. – Toelating tot de
eed en beëindiging van de stage
Art. 36. § 1. De Stagecommissie stelt
aan de Raad voor om de stagiair, die aan
de volgende voorwaarden voldoet, tot de
eedaflegging toe te laten:
1° geslaagd zijn voor het bekwaamheidsexamen;
2° voldaan hebben aan de stageverplichtingen;
3° niet het voorwerp uitmaken van een
tuchtprocedure.
§ 2. De stage eindigt door:
1° de beslissing van de Raad om de stagiair
toe te laten tot de eedaflegging;
2° het ontslag van de stagiair;
3° de schrapping van de stagiair;
4° het verstrijken van de termijnen bedoeld
in de artikelen 3, § 1, 22 en 35,
§ 2 van dit besluit.
Hoofdstuk XI. – Erkenning van de
bekwaamheden gelijkwaardig met
die van bedrijfsrevisor in het
buitenland
Art. 37. § 1. De personen die in een
Lidstaat van de Europese Unie een hoedanigheid
bezitten die gelijkwaardig is
met die van bedrijfsrevisor, zijn vrijgesteld
van het toelatingsexamen, de stage
en het bekwaamheidsexamen.
§ 2. Onverminderd de naleving van internationale
verdragen waarbij België
partij is, kan de Raad, in geval van wederkerigheid,
personen die in een andere
dan een Lidstaat van de Europese Unie
een gelijkwaardige hoedanigheid bezitten,
eveneens van het toelatingsexamen,
de stage en het bekwaamheidsexamen
vrijstellen.
§ 3. In de gevallen bedoeld in de eerste
en tweede paragraaf van onderhavig artikel
organiseert de Raad een examen met
de bedoeling zich ervan te vergewissen
dat de vrijgestelde kandidaten blijk geven
van een adequate kennis van de in
België van kracht zijnde wetten en reglementeringen,
voorzover deze voor de
wettelijke controles van jaarrekeningen
in België relevant zijn.
Hoofdstuk XII. – Diverse en
opheffingsbepalingen
Art. 38. § 1. Het koninklijk besluit
van 13 oktober 1987 betreffende de stage
van de kandidaat-bedrijfsrevisoren wordt
op 31 augustus 2007 opgeheven, met uitzondering
van artikel 15 dat van toepassing
blijft tot 31 december 2007.
§ 2. Onderhavig besluit treedt in werking
op 31 augustus 2007, met uitzondering
van de artikelen 11 en 13, § 2, die in
werking treden op 1 januari 2008.
Art. 39. Onze Minister van Economie
is belast met de uitvoering van dit besluit.
IBR Vademecum 2007 145

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
18.3 Richtlijn 2006/43/EG van het Europees Parlement en
de Raad van 17 mei 2006 betreffende de wettelijke
controles van jaarrekeningen en geconsolideerde
jaarrekeningen, tot wijziging van de Richtlijnen
78/660/EEG en 83/349/EEG van de Raad en houdende
intrekking van Richtlijn 84/253/EEG van de Raad
(PB. L. 157, 9 juni 2006)
HET EUROPEES PARLEMENT EN DE
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,
Gelet op het Verdrag tot oprichting van
de Europese Gemeenschap, en met name
op artikel 44, lid 2, onder g),
Gezien het voorstel van de Commissie,
Gezien het advies van het Europees Economisch
en Sociaal Comité,
Handelend volgens de procedure van
artikel 251 van het Verdrag,
Overwegende hetgeen volgt:
(1) Vierde Richtlijn 78/660/EEG van de
Raad van 25 juli 1978 betreffende de jaarrekening
van bepaalde vennootschapsvormen,
Zevende Richtlijn 83/349/EEG
van de Raad van 13 juni 1983 betreffende
de geconsolideerde jaarrekening,
Richtlijn 86/635/EEG van de Raad van
8 december 1986 betreffende de jaarrekening
en de geconsolideerde jaarrekening
van banken en andere financiële
instellingen en Richtlijn 91/674/EEG van
de Raad van 19 december 1991 betreffende
de jaarrekening en de geconsolideerde
jaarrekening van verzekeringsondernemingen
schrijven momenteel
voor dat de jaarrekening of de geconsolideerde
jaarrekening moet worden gecontroleerd
door een of meer personen die
hiertoe bevoegd zijn.
(2) De voorwaarden voor de toelating
van voor de uitvoering van de wettelijke
controle van jaarrekeningen verantwoordelijke
personen zijn vastgelegd in Achtste
Richtlijn 84/253/EEG van de Raad
van 10 april 1984 inzake de toelating van
personen, belast met de wettelijke controle
van boekhoudbescheiden.
(3) Omdat een geharmoniseerde aanpak
van de problematiek van de wettelijke
controle van jaarrekeningen in de
Gemeenschap ontbrak, heeft de Commissie
in haar mededeling van 1998 betreffende
“de Wettelijke controle in de
Europese Unie: verdere maatregelen”
voorgesteld een comité wettelijke controle
van jaarrekeningen in het leven te roepen,
dat in nauw overleg met het
auditberoep en de lidstaten verdere maatregelen
op dit terrein zou uitwerken.
(4) Op basis van de werkzaamheden
van dit comité heeft de Commissie op
15 november 2000 een aanbeveling inzake
“waarborging van de kwaliteit van de
wettelijke controle in de Europese Unie:
minimumvereisten” gepubliceerd en op
16 mei 2002 een andere aanbeveling over
“de onafhankelijkheid van de met de
wettelijke controle belaste accountant in
de EU: basisbeginselen”.
(5) Deze richtlijn beoogt een hoge mate
van – maar geen volledige – harmonisatie
van de voorschriften inzake de wettelijke
controle van jaarrekeningen tot
stand te brengen. Een lidstaat die de wettelijke
controle van jaarrekeningen eist,
kan strengere voorschriften hanteren,
tenzij in deze richtlijn anders bepaald.
(6) De vakbekwaamheid op het gebied
van controle van jaarrekeningen die de
wettelijke auditor op grond van deze
richtlijn hebben verworven, wordt als gelijkwaardig
beschouwd. De lidstaten mogen
bijgevolg niet meer kunnen
verlangen dat de meerderheid van de
stemrechten in een auditkantoor in het
bezit moet zijn van of dat de meerderheid
146 IBR Vademecum 2007

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
van de leden van het leidinggevende of
bestuursorgaan van een auditkantoor
moet bestaan uit wettelijke auditors die
aldaar zijn toegelaten.
(7) Voor de uitvoering van wettelijke
controles van jaarrekeningen is een adequate
kennis vereist van vakgebieden zoals
vennootschapsrecht, belastingrecht en
socialezekerheidsrecht. Deze kennis
dient te worden getoetst voordat een wettelijke
auditor uit een andere lidstaat kan
worden toegelaten.
(8) Ter bescherming van derden dienen
alle toegelaten wettelijke auditors en auditkantoren
te worden ingeschreven in
een register dat toegankelijk is voor het
publiek en dat alle essentiële gegevens
over wettelijke auditors en auditkantoren
bevat.
(9) Wettelijke auditors dienen de hoogste
ethische normen in acht te nemen. Zij
moeten derhalve aan een strenge beroepsethiek
onderworpen zijn, die ten
minste betrekking heeft op hun verantwoordelijkheid
voor het openbaar belang,
hun integriteit en objectiviteit,
alsmede hun vakbekwaamheid en zorgvuldigheid.
De verantwoordelijkheid van
de wettelijke auditors voor het openbaar
belang houdt in dat een grotere kring van
personen en instellingen vertrouwt op de
kwaliteit van het werk van deze wettelijke
auditors. Controles van de jaarrekeningen
van goede kwaliteit dragen bij
aan een behoorlijke werking van de
markten door de integriteit en efficiëntie
van de jaarrekeningen te vergroten. De
Commissie kan bij wijze van minimumvoorschriften
uitvoeringsmaatregelen inzake
de beroepsethiek vaststellen.
Daarbij zouden de beginselen in de Code
of Ethics van de International Federation
of Accountants (IFAC) in aanmerking
genomen kunnen worden.
(10) Het is van belang dat wettelijke
auditors en auditkantoren de privacy van
hun cliënten respecteren. Zij dienen derhalve
onderworpen te zijn aan strikte regels
op het gebied van vertrouwelijkheid
en beroepsgeheim. Deze regels mogen
evenwel geen belemmering vormen voor
de correcte handhaving van deze richtlijn.
Deze geheimhoudingsregels dienen
eveneens van toepassing te zijn op wettelijke
auditors en auditkantoren die niet
langer betrokken zijn bij een specifieke
controleopdracht.
(11) Wettelijke auditors en auditkantoren
dienen onafhankelijk te zijn wanneer
zij wettelijke controles van jaarrekeningen
uitvoeren. Zij kunnen de gecontroleerde
entiteit informeren over kwesties
die verband houden met de controle,
maar moeten zich afzijdig houden van de
interne besluitvormingsprocessen van de
gecontroleerde entiteit. Indien zij in een
situatie komen te verkeren waarin de bedreiging
voor hun onafhankelijkheid,
zelfs na het nemen van veiligheidsmaatregelen
om die bedreiging in te perken, te
groot is, dienen zij de controleopdracht
neer te leggen of ervan af te zien. De conclusie
dat er een relatie bestaat die de onafhankelijkheid
van de auditor in het
gedrang brengt, kan voor de relatie tussen
de auditor en de gecontroleerde entiteit
anders uitvallen dan voor die tussen
het netwerk en de gecontroleerde entiteit.
Wanneer een groepsauditor als bedoeld
in artikel 2, punt 14, of een soortgelijke
entiteit als bedoeld in artikel 45 van
Richtlijn 86/635/EEG krachtens nationale
voorschriften lid mag of moet zijn van
een controle-entiteit zonder winstoogmerk,
zou een objectieve, redelijke en
goed ingelichte partij niet tot de conclusie
komen dat de op lidmaatschap berustende
relatie de onafhankelijkheid van de
wettelijke auditor in het gedrang brengt,
op voorwaarde dat, wanneer een dergelijke
entiteit een wettelijke controle van
jaarrekeningen bij één van haar leden uitvoert,
de beginselen van onafhankelijkheid
van toepassing zijn op de auditors
die de controle van een jaarrekening uitvoeren,
alsmede op degenen die wellicht
invloed kunnen uitoefenen op de wettelijke
controle van jaarrekeningen. Bedreigingen
voor de onafhankelijkheid
van een wettelijke auditor of auditkantoor
zijn bijvoorbeeld een direct of indirect
financieel belang in de
gecontroleerde entiteit en de verrichting
van bijkomende niet-controlediensten.
Ook kan de hoogte van het van één gecontroleerde
entiteit ontvangen honorarium
en/of de honorariumstructuur een
bedreiging vormen voor de onafhankelijkheid
van een wettelijke auditor of auditkantoor.
Tot de veiligheidsmaatregelen
die kunnen worden genomen om deze
IBR Vademecum 2007 147

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
bedreiging af te zwakken of weg te nemen,
behoren verboden, beperkingen, andere
beleids- en proceduremaatregelen
alsmede openbaarmaking. Wettelijke auditors
en auditkantoren dienen de verrichting
van bijkomende nietcontrolediensten
die hun onafhankelijkheid
in het gedrang brengen, te weigeren.
De Commissie kan bij wijze van minimumvoorschriften
uitvoeringsmaatregelen
inzake de onafhankelijkheid
vaststellen. Daarbij kan de Commissie
rekening houden met de beginselen in
haar reeds aangehaalde Aanbeveling van
16 mei 2002 over “de onafhankelijkheid
van de met de wettelijke controle belaste
accountant in de EU: basisbeginselen”.
Om de onafhankelijkheid van wettelijke
auditors te kunnen bepalen, dient het begrip
“netwerk” waarvan wettelijke auditors
deel uitmaken, duidelijk te zijn. In
dit verband dienen verscheidene omstandigheden
in aanmerking te worden genomen,
zoals gevallen waarin een structuur
als netwerk kan worden gedefinieerd omdat
deze op winst- of kostendeling gericht
is. De criteria om aan te tonen dat er
sprake is van een netwerk, dienen aan de
hand van alle bekende feitelijke omstandigheden,
zoals het bestaan van gezamenlijke
vaste cliënten, te worden
beoordeeld en afgewogen.
(12) In geval van zelftoetsing of een eigen
belang dient, waar dit dienstig is om
de onafhankelijkheid van de wettelijke
auditors of auditkantoren te waarborgen,
de lidstaat en niet de wettelijke auditor of
het auditkantoor te kunnen bepalen of de
wettelijke auditor of het auditkantoor de
controleopdracht van een cliënt dient
neer te leggen of daarvan dient af te zien.
Dit mag evenwel niet leiden tot een situatie
waarin de lidstaten een algemene verplichting
hebben te voorkomen dat de
wettelijke auditors of auditkantoren nietcontrolediensten
voor hun cliënten verrichten.
Om te bepalen of het in geval
van een eigen belang of zelftoetsing beter
is dat een wettelijke auditor of een auditkantoor
geen wettelijke controles uitvoert
om zijn onafhankelijkheid te
waarborgen, dient o.a. in aanmerking te
worden genomen of de gecontroleerde
organisatie van openbaar belang al dan
niet effecten heeft uitgegeven die zijn
toegelaten tot de handel op een gereglementeerde
markt, als bedoeld in artikel 4,
lid 1, punt 14, van Richtlijn 2004/39/EG
van het Europees Parlement en de Raad
van 21 april 2004 betreffende markten
voor financiële instrumenten.
(13) Het is van belang dat alle bij het
Gemeenschapsrecht voorgeschreven wettelijke
controles van de jaarrekeningen
steeds van goede kwaliteit zijn. Deze
controles dienen derhalve te worden uitgevoerd
met inachtneming van internationale
controlestandaarden. Deze
internationale controlestandaarden dienen
te worden genomen overeenkomstig
Besluit 1999/468/EG van de Raad van
28 juni 1999 tot vaststelling van de voorwaarden
voor de uitoefening van de aan
de Commissie verleende uitvoeringsbevoegdheden.
Een technisch comité of een
groep inzake wettelijke controles van
jaarrekeningen zal de Commissie bijstaan
bij de beoordeling van de technische
degelijkheid van alle internationale
controlestandaarden en dient hierbij ook
het stelsel van publieke toezichthoudende
instanties van de lidstaten te betrekken.
Om een maximale harmonisatie te
bereiken, mag het de lidstaten alleen
worden toegestaan aanvullende nationale
procedures of voorschriften voor de
wettelijke controle van jaarrekeningen
verplicht te stellen indien deze voortvloeien
uit specifieke nationale wettelijke
vereisten die met het voorwerp van de
wettelijke controle van jaarrekeningen of
de geconsolideerde jaarrekeningen verband
houden, d.w.z. dat deze voorschriften
niet zijn vervat in de goedgekeurde
internationale controlestandaarden. De
lidstaten kunnen deze aanvullende procedures
voor de wettelijke controle van
jaarrekeningen handhaven, totdat de procedures
of voorschriften zijn vervat in later
goedgekeurde internationale
controlestandaarden. Mochten de goedgekeurde
ISA’s evenwel controlewerkzaamheden
bevatten waarvan de
uitvoering tot een specifiek juridisch
conflict met het nationaal recht zou leiden
als gevolg van specifieke nationale
voorschriften inzake het voorwerp van de
controle van jaarrekeningen, kunnen de
lidstaten het conflicterende gedeelte van
de internationale controlestandaarden
uitsluiten zolang dit conflict bestaat, mits
de in artikel 26, lid 3, genoemde maatregelen
worden genomen. Elke toevoeging
of uitsluiting door de lidstaten dient bij te
148 IBR Vademecum 2007

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
dragen tot een grote mate van geloofwaardigheid
van de jaarrekeningen van
ondernemingen en dient bevorderlijk te
zijn voor het openbaar belang. Dit houdt
in dat de lidstaten bijvoorbeeld een bijkomend
verslag van de wettelijke auditors
gericht aan het toezichthoudende orgaan
kunnen eisen of andere verslaggevingsof
controle-eisen kunnen stellen op basis
van de nationale regelgeving inzake
deugdelijk bestuur.
(14) Opdat een internationale controlestandaard
door de Commissie wordt
goedgekeurd voor toepassing in de Gemeenschap,
moet deze internationaal algemeen
aanvaard zijn en tevens volgens
een open en transparante procedure en
met volledige medewerking van alle belanghebbenden
zijn opgesteld, zodat hij
de geloofwaardigheid van jaarrekeningen
en geconsolideerde jaarrekeningen vergroot
en bevorderlijk is voor het Europees
openbaar belang. De noodzaak van
goedkeuring van een International Auditing
Practice Statement als onderdeel van
een standaard dient overeenkomstig Besluit
1999/468/EG per geval te worden
beoordeeld. De Commissie dient er zorg
voor te dragen dat voorafgaand aan het
goedkeuringsproces wordt onderzocht of
aan deze eisen is voldaan, en aan het door
deze richtlijn ingestelde comité verslag
uit te brengen over het resultaat van dit
onderzoek.
(15) In geval van geconsolideerde jaarrekeningen
is het van belang dat de verantwoordelijkheden
van de wettelijke
auditors die onderdelen van de groep
controleren, duidelijk zijn afgebakend.
Daartoe dient de groepsauditor de volledige
verantwoordelijkheid te dragen voor
de controleverklaring.
(16) Om vennootschappen die dezelfde
standaarden voor jaarrekeningen toepassen
beter met elkaar te kunnen
vergelijken en om het publieke vertrouwen
in de controlefunctie te versterken,
kan de Commissie een gemeenschappelijke
controleverklaring invoeren voor de
wettelijke controle van jaarrekeningen of
geconsolideerde jaarrekeningen die op
basis van goedgekeurde internationale
standaarden voor jaarrekeningen zijn opgesteld,
tenzij op communautair niveau
een passende standaard voor deze verklaring
is goedgekeurd.
(17) Regelmatige inspecties vormen
een goed instrument om tot wettelijke
controles van de jaarrekeningen te komen
die constant van degelijke kwaliteit
zijn. Wettelijke auditors en auditkantoren
dienen daarom onderworpen te zijn aan
een kwaliteitsborgingsstelsel dat op zodanige
wijze is opgezet dat het los staat
van de wettelijke auditors en auditkantoren
die in het kader ervan worden beoordeeld.
Met het oog op de toepassing van
artikel 29 inzake kwaliteitsborgingsstelsels
kunnen de lidstaten beslissen dat
wanneer afzonderlijke wettelijke auditors
een gezamenlijk kwaliteitsborgingsbeleid
hebben, alleen de vereisten ten aanzien
van auditkantoren in aanmerking hoeven
te worden genomen. De lidstaten kunnen
het kwaliteitsborgingsstelsel zodanig opzetten
dat elke afzonderlijke wettelijke
auditor ten minste om de zes jaar aan een
kwaliteitsbeoordeling wordt onderworpen.
In dit verband dient de financiering
van het kwaliteitsborgingsstelsel gevrijwaard
te zijn van oneigenlijke beïnvloeding.
De Commissie dient de
bevoegdheid te hebben om uitvoeringsmaatregelen
goed te keuren op punten
die van belang zijn voor de organisatie
van kwaliteitsborgingsstelsels en met betrekking
tot de financiering daarvan,
wanneer het publieke vertrouwen in het
kwaliteitsborgingsstelsel ernstig is geschaad.
De stelsels van publiek toezicht
van de lidstaten dienen aangemoedigd te
worden om tot een gecoördineerde benadering
van de uitvoering van kwaliteitsbeoordelingen
te komen, teneinde
onnodige lasten voor de betrokken partijen
te voorkomen.
(18) Onderzoeken en passende sancties
dragen bij tot de preventie en bestraffing
van inadequaat uitgevoerde
wettelijke controles van de jaarrekeningen.
(19) De wettelijke auditors en auditkantoren
dienen hun werk met de vereiste
zorg uit te voeren en dienen derhalve
aansprakelijk gesteld te kunnen worden
voor financiële schade die een gevolg is
van het ontbreken van de vereiste zorg.
De mogelijkheid om een beroeps-WAverzekering
af te sluiten kan afhankelijk
IBR Vademecum 2007 149

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
worden gesteld van de vraag of voor wettelijke
auditors en auditkantoren een onbeperkte
financiële aansprakelijkheid
geldt. De Commissie zal deze kwestie
onderzoeken, rekening houdend met het
feit dat de aansprakelijkheidsregelingen
van de lidstaten aanzienlijke verschillen
kunnen vertonen.
(20) De lidstaten dienen een doeltreffend
stelsel op te zetten voor de uitoefening
van publiek toezicht op wettelijke
auditors en auditkantoren. Dit stelsel
dient gebaseerd te zijn op het beginsel
dat het toezicht wordt uitgeoefend door
de lidstaat van herkomst. De op het publiek
toezicht van toepassing zijnde wettelijke
regelingen dienen een
doeltreffende samenwerking op Gemeenschapsniveau
van de toezichtsactiviteiten
van de lidstaten mogelijk te maken.
Het stelsel van publiek toezicht dient te
worden beheerd door personen die zelf
geen beroepsbeoefenaars zijn, maar voldoende
bekend zijn met de vakgebieden
die van belang zijn voor de wettelijke
controle van jaarrekeningen. De niet-beroepsbeoefenaars
kunnen specialisten
zijn die nooit verbonden zijn geweest
met het auditberoep, dan wel voormalige
wettelijke auditors. De lidstaten kunnen
echter toestaan dat een minderheid van
wettelijke auditors wordt betrokken bij
het beheer van het stelsel van publiek
toezicht. De nationale bevoegde autoriteiten
dienen onderling samen te werken
wanneer dat nodig is voor de vervulling
van hun taken op het gebied van het toezicht
op de wettelijke auditors en auditkantoren
die door hen zijn toegelaten.
Een dergelijke samenwerking kan er in
aanzienlijke mate toe bijdragen dat de
wettelijke controle van jaarrekeningen in
de Gemeenschap steeds van hoge kwaliteit
is. Aangezien op Europees niveau
moet worden gezorgd voor efficiënte samenwerking
en coördinatie tussen de
door de lidstaten aangewezen bevoegde
autoriteiten, mag de aanwijzing van één
voor de samenwerking verantwoordelijke
instelling niet beletten dat elke autoriteit
rechtstreeks samenwerkt met de
overige bevoegde autoriteiten van de lidstaten.
(21) Om naleving van artikel 32, lid 3
(Beginselen van het publiek toezicht) te
waarborgen, wordt een persoon die geen
beroepsbeoefenaar is, geacht voldoende
bekend te zijn met de vakgebieden die
voor de wettelijke controle van jaarrekeningen
van belang zijn, als hij op grond
van vroegere beroepsuitoefening bekwaam
is of als hij kennis bezit op ten
minste een van de in artikel 8 genoemde
vakgebieden.
(22) De wettelijke auditor of het auditkantoor
dient te worden benoemd door
de algemene aandeelhouders- of ledenvergadering
van de gecontroleerde entiteit.
Om de onafhankelijkheid van de
wettelijke auditor te beschermen, is het
van belang dat deze alleen kan worden
ontslagen wanneer daar gegronde redenen
toe zijn, die aan de voor het publiek
toezicht verantwoordelijke autoriteit of
autoriteiten dienen te worden meegedeeld.
(23) Aangezien organisaties van openbaar
belang sterker in de kijker lopen en
economisch belangrijker zijn, dienen er
aan de wettelijke controle van hun jaarrekening
of geconsolideerde jaarrekening
strengere eisen te worden gesteld.
(24) Auditcomités en doeltreffende internebeheersingssystemen
dragen ertoe
bij dat de financiële, operationele en nalevingsrisico’s
tot een minimum worden
gereduceerd en verhogen tevens de kwaliteit
van de financiële verslaggeving. De
lidstaten kunnen rekening houden met de
Aanbeveling van de Commissie van
15 februari 2005 betreffende de taak van
niet bij het dagelijks bestuur betrokken
bestuurders of commissarissen van
beursgenoteerde ondernemingen en betreffende
de comités van de raad van bestuur
of van de raad van commissarissen,
waarin de instelling en het functioneren
van auditcomités worden uiteengezet. De
lidstaten kunnen bepalen dat de aan het
auditcomité of een orgaan met soortgelijke
bevoegdheden toegewezen taken worden
uitgevoerd door het leidinggevende
of het toezichthoudende orgaan als geheel.
Wettelijke auditors en auditkantoren
zijn op geen enkele wijze
onderworpen aan het auditcomité, wat de
in artikel 41 bedoelde taken daarvan betreft.
(25) De lidstaten kunnen besluiten organisaties
van openbaar belang die in-
150 IBR Vademecum 2007

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
stellingen voor collectieve belegging zijn
waarvan de effecten zijn toegelaten tot de
handel op een gereglementeerde markt,
vrij te stellen van de verplichting tot het
hebben van een auditcomité. Daarbij
wordt in aanmerking genomen dat het
niet altijd passend is van een auditcomité
gebruik te maken wanneer de functie van
een instelling voor collectieve belegging
uitsluitend bestaat in het bijeenbrengen
van de activa. De financiële verslaggeving
en aanverwante risico’s zijn niet
vergelijkbaar met die van andere organisaties
van openbaar belang. Bovendien
opereren instellingen voor collectieve belegging
in effecten (icbe’s) en hun beheermaatschappijen
binnen een strikt
omschreven regelgevingskader en zijn
onderworpen aan specifieke bestuursmechanismen,
zoals controles door hun bewaarders.
Ten aanzien van instellingen
voor collectieve belegging die niet zijn
geharmoniseerd uit hoofde van Richtlijn
85/611/EEG, maar onderworpen zijn aan
veiligheidsmaatregelen die gelijkwaardig
zijn aan die waarin laatstgenoemde
richtlijn voorziet, dienen de lidstaten in
dit bijzondere geval de mogelijkheid te
hebben om te bepalen dat zij op dezelfde
wijze worden behandeld als geharmoniseerde
instellingen voor collectieve belegging
in de Gemeenschap.
(26) Ter versterking van de onafhankelijkheid
van de wettelijke auditors van
organisaties van openbaar belang
dient/dienen de voornaamste vennoot/vennoten
die deze organisaties controleert/controleren,
te rouleren. Daartoe
dienen de lidstaten te bepalen dat de
voornaamste vennoot/vennoten bij een
gecontroleerde organisatie wordt/worden
vervangen, terwijl wordt toegestaan
dat het auditkantoor waaraan de voornaamste
vennoot/vennoten verbonden
is/zijn, de wettelijke auditor van die instelling
blijft. Bij wijze van alternatief
mag een lidstaat die dit passend acht om
de gestelde doelen te verwezenlijken, onverminderd
artikel 42, lid 2, een wisseling
van auditkantoor verlangen.
(27) Als gevolg van de verwevenheid
van de kapitaalmarkten is het tevens
noodzakelijk dat auditors van derde landen
degelijk werk afleveren wanneer dit
van belang is voor de Europese kapitaalmarkt.
De betrokken auditors dienen bijgevolg
in een register te worden
ingeschreven, zodat zij onderworpen zijn
aan kwaliteitsbeoordelingen en aan de
onderzoeks- en sanctieregeling. Vrijstellingen
op basis van wederkerigheid dienen
mogelijk te zijn na een door de
Commissie in samenwerking met de lidstaten
verrichte gelijkwaardigheidstoetsing.
Een instelling die effecten heeft
uitgegeven die zijn toegelaten tot de handel
op een gereglementeerde markt, als
bedoeld in artikel 4, lid 1, punt 14, van
Richtlijn 2004/39/EG, dient evenwel altijd
te worden gecontroleerd door een auditor
die hetzij is ingeschreven in een
lidstaat, hetzij onder toezicht staat van de
bevoegde autoriteiten van het derde land
waaruit hij komt, indien de Commissie of
een lidstaat heeft erkend dat dat derde
land voldoet aan vereisten die gelijkwaardig
zijn aan de in de Gemeenschap
gehanteerde vereisten inzake toezichtbeginselen,
kwaliteitsborgingsstelsels en
onderzoeks- en sanctieregelingen, en indien
de erkenning op wederkerigheid berust.
Indien een lidstaat een
kwaliteitsborgingsstelsel van een derde
land als gelijkwaardig aanmerkt, betekent
dit niet dat andere lidstaten verplicht
zijn tot het aanvaarden van deze nationale
gelijkwaardigheidsbeoordeling, en
maakt dit het besluit van de Commissie
ook niet overbodig.
(28) Gezien de complexiteit van controles
van de jaarrekeningen bij internationale
groepen is een goede
samenwerking vereist tussen de bevoegde
autoriteiten van de lidstaten en die van
derde landen. De lidstaten dienen er dan
ook op toe te zien dat controle- en andere
documenten via de nationale bevoegde
autoriteiten toegankelijk zijn voor bevoegde
autoriteiten van derde landen.
Teneinde de rechten van de betrokken
partijen te beschermen en deze controleen
andere documenten tegelijkertijd gemakkelijk
toegankelijk te maken, is het
aangewezen dat het de lidstaten wordt
toegestaan de bevoegde autoriteiten van
derde landen directe toegang tot deze documenten
te verlenen, mits de betrokken
nationale bevoegde autoriteit daarmee instemt.
Een van de relevante criteria voor
het verlenen van toegang is of de bevoegde
autoriteiten van derde landen voldoen
aan de door de Commissie adequaat bevonden
vereisten. In afwachting van een
IBR Vademecum 2007 151

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
besluit van de Commissie kunnen de lidstaten
de adequaatheid van de vereisten
beoordelen, hetgeen het besluit van de
Commissie onverlet laat.
(29) Het verstrekken van inlichtingen
als bedoeld in de artikelen 36 en 47 dient
te geschieden overeenkomstig de voorschriften
voor de overdracht van persoonsgegevens
aan derde landen, die zijn
opgenomen in Richtlijn 95/46/EG van
het Europees Parlement en de Raad van
24 oktober 1995 betreffende de bescherming
van natuurlijke personen in verband
met de verwerking van
persoonsgegevens en betreffende het
vrije verkeer van die gegevens.
(30) De voor de uitvoering van deze
richtlijn vereiste maatregelen dienen te
worden genomen overeenkomstig Besluit
1999/468/EG en rekening houdend
met de verklaring over de tenuitvoerlegging
van de wetgeving inzake financiële
diensten die de Commissie op 5 februari
2002 in het Europees Parlement heeft afgelegd.
(31) Het Europees Parlement dient
over een termijn van drie maanden te beschikken,
te rekenen vanaf de eerste indiening
van ontwerp-amendementen en
-uitvoeringsmaatregelen, om deze te bestuderen
en advies uit te brengen. In urgente
en naar behoren gemotiveerde
gevallen moet deze termijn echter ingekort
kunnen worden. Indien binnen die
termijn door het Europees Parlement een
resolutie wordt aangenomen, moet de
Commissie de ontwerp-amendementen
of -maatregelen opnieuw onderzoeken.
(32) Aangezien de doelstellingen van
deze richtlijn, namelijk de toepassing van
één enkele set van internationale controlestandaarden,
de actualisering van de
scholingseisen, de definitie van de beroepsethiek
en de technische tenuitvoerlegging
van de samenwerking tussen de
bevoegde autoriteiten van de lidstaten
onderling en tussen deze autoriteiten en
de autoriteiten van derde landen, met het
oog op de verdere verbetering en harmonisatie
van de kwaliteit van de wettelijke
controle van jaarrekeningen in de Gemeenschap
en de bevordering van de samenwerking
tussen de lidstaten
onderling en met derde landen met de bedoeling
het vertrouwen in de wettelijke
controle van jaarrekeningen te versterken,
niet voldoende door de lidstaten
kunnen worden verwezenlijkt en derhalve,
vanwege de omvang en de gevolgen
van de richtlijn, beter door de Gemeenschap
kunnen worden verwezenlijkt, kan
de Gemeenschap, overeenkomstig het in
artikel 5 van het Verdrag neergelegde
subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen.
Overeenkomstig het in hetzelfde artikel
neergelegde evenredigheidsbeginsel
gaat deze richtlijn niet verder dan hetgeen
nodig is om deze doelstellingen te
verwezenlijken.
(33) Teneinde de relatie tussen de
wettelijke auditor of het auditkantoor
en de gecontroleerde entiteit transparanter
te maken, dienen de Richtlijnen
78/660/EEG en 83/349/EEG zodanig te
worden gewijzigd dat zij voorschrijven
dat het honorarium voor de wettelijke
controle van jaarrekeningen en het honorarium
voor niet-controlediensten in de
toelichting bij de jaarrekening en de geconsolideerde
jaarrekening moeten worden
vermeld.
(34) Richtlijn 84/253/EEG dient te
worden ingetrokken omdat deze richtlijn
niet alle regels – zoals extern toezicht,
tuchtregelingen en kwaliteitsborgingsstelsels
– bevat die voor een passende
controle-infrastructuur moeten zorgen en
omdat zij geen specifieke regels vaststelt
voor de samenwerking op toezichtgebied
tussen de lidstaten onderling en met
derde landen. Met het oog op de rechtszekerheid
is het niettemin noodzakelijk
dat duidelijk wordt gesteld dat wettelijke
auditors en auditkantoren die overeenkomstig
Richtlijn 84/253/EEG zijn toegelaten,
worden beschouwd als zijnde
toegelaten overeenkomstig deze richtlijn,
HEBBEN DE VOLGENDE RICHTLIJN
VASTGESTELD:
Hoofdstuk I. Voorwerp en
definities
Art. 1. Voorwerp
Deze richtlijn stelt regels vast voor de
wettelijke controle van jaarrekeningen en
geconsolideerde jaarrekeningen.
152 IBR Vademecum 2007

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
Art. 2. Definities
In de zin van deze richtlijn wordt verstaan
onder:
1. “wettelijke controle van jaarrekeningen”:
een controle van een jaarrekening
of een geconsolideerde
jaarrekening, voorzover deze wordt
voorgeschreven door het Gemeenschapsrecht;
2. “wettelijke auditor”: een natuurlijke
persoon die door de bevoegde autoriteiten
van een lidstaat in overeenstemming
met deze richtlijn is toegelaten
tot het uitvoeren van wettelijke
controles van jaarrekeningen;
3. “auditkantoor”: een rechtspersoon of
een andere entiteit met om het even
welke rechtsvorm die door de bevoegde
autoriteiten van een lidstaat
in overeenstemming met deze richtlijn
is toegelaten tot het uitvoeren van
wettelijke controles van jaarrekeningen;
4. “auditorganisatie van een derde
land”: een entiteit, met om het even
welke rechtsvorm, die de controle
uitvoert van de jaarrekening of de geconsolideerde
jaarrekening van een
onderneming met statutaire zetel in
een derde land;
5. “auditor van een derde land”: een natuurlijke
persoon die de controle uitvoert
van de jaarrekening of geconsolideerde
jaarrekeningen van een
onderneming met statutaire zetel in
een derde land;
6. “groepsauditor”: de wettelijke auditor
die, dan wel het (de) auditkanto(o)r(en)
dat (die) de wettelijke
controle van geconsolideerde jaarrekeningen
uitvoert (uitvoeren);
7. “netwerk”: de grotere structuur:
- die op samenwerking is gericht
en waartoe een wettelijke auditor
of een auditkantoor behoort, en
- die duidelijk is gericht op winstof
kostendeling, of het delen van
gemeenschappelijke eigendom,
zeggenschap of bestuur, een gemeenschappelijk
beleid en procedures
inzake kwaliteitsbeheersing,
een gemeenschappelijke
bedrijfsstrategie, het gebruik van
een gemeenschappelijke merknaam
of een aanzienlijk deel van
de bedrijfsmiddelen;
8. “verbonden entiteit van een auditkantoor”:
een entiteit met om het even
welke rechtsvorm die met een auditkantoor
verbonden is door middel
van gemeenschappelijke eigendom,
zeggenschap of bestuur;
9. “controleverklaring”: het in
artikel 51bis van Richtlijn
78/660/EEG en artikel 37 van Richtlijn
83/349/EEG bedoelde verslag dat
is uitgebracht door de wettelijke auditor
of het auditkantoor;
10. “bevoegde autoriteiten”: bij wet aangewezen
instanties of organisaties
die belast zijn met de regelgeving betreffende
en/of het toezicht op wettelijke
auditors en auditkantoren of
specifieke aspecten daarvan; de verwijzing
naar de “bevoegde autoriteit”
in een artikel is een verwijzing naar
de autoriteit(en) of instantie(s) die
verantwoordelijk is (zijn) voor de in
dat artikel genoemde taken;
11. “internationale controlestandaarden”:
de International Standards on Auditing
(ISA) en de daarmee verband
houdende Statements en standaarden,
voorzover deze voor de wettelijke
controle van jaarrekeningen van belang
zijn;
12. “internationale standaarden voor
jaarrekeningen”: de International Accounting
Standards (IAS), de International
Financial Reporting Standards
(IFRS) en de daarmee verband houdende
interpretaties (SIC/IFRIC interpretations),
wijzigingen van deze
standaarden en interpretaties, toekomstige
standaarden en daarmee
verband houdende interpretaties die
worden vastgesteld of goedgekeurd
door de International Accounting
Standards Board (IASB);
13. “organisaties van openbaar belang”:
onder het recht van een lidstaat vallende
entiteiten waarvan de effecten
in een lidstaat worden verhandeld op
een gereglementeerde markt in de zin
van artikel 4, lid 1, punt 14, van
Richtlijn 2004/39/EG, kredietinstellingen
als omschreven in artikel 1,
punt 1, van Richtlijn 2000/12/EG van
het Europees Parlement en de Raad
van 20 maart 2000 betreffende de
toegang tot en de uitoefening van de
IBR Vademecum 2007 153

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
werkzaamheden van kredietinstellingen
en verzekeringsondernemingen
in de zin van artikel 2, lid 1, van
Richtlijn 91/674/EEG. De lidstaten
kunnen ook andere entiteiten aanmerken
als organisaties van openbaar
belang, bijvoorbeeld entiteiten die
van groot algemeen belang zijn als
gevolg van de aard van hun bedrijfsactiviteiten,
hun omvang of hun personeelsbestand;
14. “coöperatie”: een Europese coöperatieve
vennootschap zoals omschreven
in artikel 1 van Verordening
(EG) nr. 1435/2003 van de Raad van
22 juli 2003 betreffende het statuut
voor een Europese Coöperatieve
Vennootschap (ECV), of een andere
coöperatie waarvoor het Gemeenschapsrecht
een wettelijke controle
van jaarrekeningen voorschrijft, zoals
kredietinstellingen als omschreven
in artikel 1, punt 1, van Richtlijn
2000/12/EG, en verzekeringsondernemingen
in de zin van artikel 2, lid
1, van Richtlijn 91/674/EEG;
15. “persoon die geen beroepsbeoefenaar
is”: een natuurlijke persoon die gedurende
ten minste drie jaar voorafgaande
aan zijn of haar betrokkenheid
bij het beheer van het stelsel van
publiek toezicht geen wettelijke controles
van jaarrekeningen heeft verricht,
geen stemrecht in een auditkantoor
heeft bezeten, geen lid is
geweest van het leidinggevende of
bestuursorgaan van een auditkantoor
en niet in dienst is geweest van of
verbonden is geweest aan een auditkantoor;
16. “voornaamste vennoot/vennoten”:
a) de wettelijke auditor(s) die door
een auditkantoor voor een bepaalde
controleopdracht is/zijn
aangewezen als hoofdverantwoordelijke(n)
voor de uitvoering
van de wettelijke controle
van jaarrekeningen namens het
auditkantoor; of
b) in het geval van een groepscontrole,
ten minste de wettelijke auditor(s)
die door een auditkantoor
is/zijn aangewezen als hoofdverantwoordelijke(n)
voor de uitvoering
van de wettelijke
controle van jaarrekeningen op
groepsniveau en de wettelijke auditor(s)
die is/zijn aangewezen
als hoofdverantwoordelijke(n)
voor de uitvoering van de wettelijke
controle van jaarrekeningen
bij dochterondernemingen; of
c) de wettelijke auditor(s) die de
controleverklaring ondertekent/ondertekenen.
Hoofdstuk II. Toelating,
permanente scholing en
wederzijdse erkenning
Art. 3. Toelating van wettelijke
auditors en auditkantoren
1. Een wettelijke controle van jaarrekeningen
mag alleen worden uitgevoerd
door wettelijke auditors en
auditkantoren die zijn toegelaten
door de lidstaat die deze controles
eist.
2. Elke lidstaat wijst bevoegde autoriteiten
aan die verantwoordelijk zijn
voor de toelating van wettelijke auditors
en auditkantoren.
De bevoegde autoriteiten mogen beroepsorganisaties
zijn, mits deze onder
een stelsel van publiek toezicht
vallen, zoals bepaald in hoofdstuk
VIII.
3. Onverminderd artikel 11 mogen alleen
natuurlijke personen die ten
minste aan de in de artikelen 4 en 6
tot en met 10 gestelde voorwaarden
voldoen, door de bevoegde autoriteiten
van de lidstaten worden toegelaten
als wettelijke auditors.
4. Alleen entiteiten die aan de onder a)
tot en met d) gestelde voorwaarden
voldoen, mogen door de bevoegde
autoriteiten van de lidstaten worden
toegelaten als auditkantoren:
a) de natuurlijke personen die wettelijke
controles van jaarrekeningen
namens een kantoor
uitvoeren, die ten minste voldoen
aan de in de artikelen 4 en 6 tot
en met 12 gestelde voorwaarden
en toegelaten zijn in die lidstaat
als wettelijke auditors;
b) een meerderheid van de stemrechten
van de entiteit is in het
bezit van auditkantoren die in een
lidstaat zijn toegelaten, of van
natuurlijke personen die ten minste
voldoen aan de in de
154 IBR Vademecum 2007

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
artikelen 4 en 6 tot en met 12 gestelde
voorwaarden. De lidstaten
kunnen bepalen dat dergelijke
natuurlijke personen ook in een
andere lidstaat moeten zijn toegelaten.
Voor de wettelijke controle
van de jaarrekeningen van
coöperaties en soortgelijke instellingen,
zoals bedoeld in
artikel 45 van Richtlijn
86/635/EEG, kunnen de lidstaten
andere specifieke bepalingen inzake
de stemrechten vaststellen;
c) een meerderheid – van ten hoogste
75 % – van de leden van het
leidinggevende of bestuursorgaan
van de entiteit bestaat uit
auditkantoren die in een lidstaat
zijn toegelaten, of uit natuurlijke
personen die ten minste voldoen
aan de in de artikelen 4 en 6 tot
en met 12 gestelde voorwaarden.
De lidstaten kunnen bepalen dat
dergelijke natuurlijke personen
ook in een andere lidstaat moeten
zijn toegelaten. Wanneer dit orgaan
uit slechts twee leden bestaat,
moet één van deze leden
ten minste aan de in dit lid gestelde
voorwaarden voldoen;
d) het kantoor voldoet aan de in
artikel 4 gestelde voorwaarde.
De lidstaten mogen alleen bijkomende
voorwaarden stellen in verband met het
bepaalde onder c), die in verhouding
staan tot het nagestreefde doel en niet
verder gaan dan hetgeen strikt noodzakelijk
is.
Art. 4. Betrouwbaarheid
De bevoegde autoriteiten van een lidstaat
mogen slechts toelating verlenen aan betrouwbare
natuurlijke personen of kantoren.
Art. 5. Intrekking van de toelating
1. De toelating van een wettelijke auditor
of een auditkantoor wordt ingetrokken
indien de betrouwbaarheid
van deze persoon of dat kantoor ernstig
in het gedrang is gekomen. De
lidstaten kunnen evenwel een redelijke
termijn toestaan om aan de betrouwbaarheidsvereisten
te voldoen.
2. De toelating van een auditkantoor
wordt ingetrokken indien niet langer
wordt voldaan aan één van de in
artikel 3, lid 4, onder b) en c), gestelde
voorwaarden. De lidstaten kunnen
evenwel een redelijke termijn toestaan
om aan deze voorwaarden te
voldoen.
3. Wanneer de toelating van een wettelijke
auditor of een auditkantoor om
welke reden dan ook wordt ingetrokken,
deelt de bevoegde autoriteit van
de lidstaat waar de toelating wordt
ingetrokken, dit met opgave van de
redenen voor de intrekking mee aan
de relevante bevoegde autoriteiten
van de lidstaten waar de wettelijke
auditor of het auditkantoor eveneens
is toegelaten en waarvan de gegevens
overeenkomstig artikel 16, lid 1, onder
c), zijn opgenomen in het register
van de intrekkende lidstaat.
Art. 6. Scholing
Onverminderd artikel 11 kunnen natuurlijke
personen slechts worden toegelaten
tot het uitvoeren van wettelijke controles
van de jaarrekeningen wanneer zij, na het
niveau te hebben bereikt om tot een universiteit
te worden toegelaten of een gelijkwaardig
niveau, een theoretische
opleiding en een praktijkopleiding hebben
gevolgd en met goed gevolg een
door de betrokken lidstaat georganiseerd
of erkend vakbekwaamheidsexamen hebben
afgelegd waarvan het niveau overeenkomt
met een afgesloten universitaire
opleiding of een gelijkwaardig niveau.
Art. 7. Vakbekwaamheidsexamen
Het in artikel 6 bedoelde vakbekwaamheidsexamen
biedt de garantie dat de
noodzakelijke theoretische kennis van de
vakgebieden die voor de wettelijke controle
van jaarrekeningen van belang zijn,
aanwezig is en bij de uitvoering van deze
controle in de praktijk kan worden gebracht.
Dit examen moet ten minste één
schriftelijk gedeelte omvatten.
Art. 8. Toetsing van de theoretische
kennis
1. De toetsing van de theoretische kennis
die deel uitmaakt van het examen,
heeft met name betrekking op de volgende
vakgebieden:
IBR Vademecum 2007 155

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
a) algemene theorie en beginselen
van de boekhouding;
b) wettelijke voorschriften en normen
voor de opstelling van jaarrekeningen
en geconsolideerde
jaarrekeningen;
c) internationale standaarden voor
jaarrekeningen;
d) financiële analyse;
e) analytische- en beleidsboekhouding;
f) risicomanagement en interne beheersing;
g) controleleer en beroepsvaardigheden;
h) wettelijke voorschriften en gedrags-
en beroepsnormen betreffende
de wettelijke controle van
jaarrekeningen en de daarmee belaste
wettelijke auditors;
i) internationale controlestandaarden;
j) beroepsethiek en onafhankelijkheid.
2. De toetsing heeft ook ten minste betrekking
op de volgende vakgebieden,
voorzover deze voor de
wettelijke controle van jaarrekeningen
van belang zijn:
a) vennootschapsrecht en corporate
governance;
b) faillissementsrecht en soortgelijke
procedures;
c) belastingrecht;
d) burgerlijk en handelsrecht;
e) socialezekerheidsrecht en arbeidsrecht;
f) informatietechnologie en informaticasystemen;
g) algemene, financiële en bedrijfseconomie;
h) wiskunde en statistiek;
i) grondbeginselen van financieel
bedrijfsbeheer.
3. De lijst van vakgebieden waarop de
in lid 1 bedoelde toetsing van de theoretische
kennis betrekking heeft,
kan door de Commissie worden aangepast
volgens de procedure van
artikel 48, lid 2. De Commissie houdt
bij de vaststelling van uitvoeringsmaatregelen
rekening met de ontwikkelingen
inzake controleleer en
binnen het auditberoep.
Art. 9. Vrijstellingen
1. In afwijking van de artikelen 7 en 8
mogen de lidstaten bepalen dat personen
die met goed gevolg een universitair
of gelijkwaardig examen
hebben afgelegd dan wel in het bezit
zijn van een universitair of gelijkwaardig
diploma voor een of meer
van de in artikel 8 genoemde vakgebieden,
worden vrijgesteld van de
toetsing van de theoretische kennis
van de vakgebieden waarop dat examen
of diploma betrekking heeft.
2. In afwijking van artikel 7 mogen de
lidstaten bepalen dat houders van een
universitair of gelijkwaardig diploma
voor een of meer van de in artikel 8
genoemde vakgebieden, met betrekking
tot die vakgebieden worden vrijgesteld
van toetsing van het vermogen
om de theoretische kennis in de
praktijk toe te passen, indien daarvoor
een praktijkopleiding is gevolgd,
afgesloten met een door de
staat erkend examen of diploma.
Art. 10. Praktijkopleiding
1. Ter verkrijging van het op het examen
te toetsen vermogen om de theoretische
kennis in de praktijk toe te
passen, wordt een ten minste drie jaar
durende praktijkopleiding gevolgd
die in het bijzonder de wettelijke
controle van jaarrekeningen, geconsolideerde
jaarrekeningen of soortgelijke
financiële overzichten omvat.
Deze praktijkopleiding wordt voor
ten minste twee derden gevolgd bij
een wettelijke auditor of een auditkantoor
van een lidstaat.
2. De lidstaten zien erop toe dat de gehele
opleiding wordt gevolgd bij personen
die voldoende waarborgen bieden
dat zij in staat zijn de
praktijkopleiding te verzorgen.
156 IBR Vademecum 2007

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
Art. 11. Bekwaamheid als gevolg van
langdurige praktijkervaring
Een lidstaat mag personen die niet aan de
in artikel 6 gestelde eisen voldoen, als
wettelijke auditors toelaten, mits deze
personen aantonen dat zij:
a) gedurende vijftien jaar beroepswerkzaamheden
hebben verricht waardoor
zij voldoende ervaring op financieel,
juridisch en boekhoudkundig gebied
verkregen kunnen hebben en met
goed gevolg het in artikel 7 bedoelde
vakbekwaamheidsexamen hebben afgelegd,
ofwel
b) gedurende zeven jaar op dat gebied
beroepswerkzaamheden hebben verricht
en bovendien de in artikel 10
bedoelde praktijkopleiding hebben
gevolgd en met goed gevolg het in
artikel 7 bedoelde vakbekwaamheidsexamen
hebben afgelegd.
Art. 12. Combinatie van
praktijkopleiding en
theoretische opleiding
1. De lidstaten mogen bepalen dat de
tijdvakken waarin een theoretische
opleiding op de in artikel 8 bedoelde
vakgebieden werd gevolgd, meetellen
bij het in artikel 11 genoemde
aantal jaren beroepswerkzaamheden,
mits die opleiding is afgesloten met
een met goed gevolg afgelegd examen
dat door de staat is erkend. Deze
opleiding mag niet korter zijn dan
één jaar en mag niet voor meer dan
vier jaar op het aantal jaren beroepswerkzaamheden
in mindering worden
gebracht.
2. De duur van de beroepswerkzaamheden
en de praktijkopleiding samen
mag niet korter zijn dan de duur van
de bij artikel 10 voorgeschreven theoretische
opleiding en praktijkopleiding
samen.
Art. 13. Permanente scholing
De lidstaten zien erop toe dat er voor
wettelijke auditors passende permanente
scholingsprogramma’s gelden om de theoretische
kennis, de beroepsvaardigheden
en de beroepsethiek op een
voldoende peil te houden, en dat tegen
wettelijke auditors die de permanente
scholingseisen niet naleven, passende
sancties als bedoeld in artikel 30 worden
getroffen.
Art. 14. Toelating van wettelijke
auditors uit andere lidstaten
De bevoegde autoriteiten van de lidstaten
stellen procedures in voor de toelating van
wettelijke auditors die reeds in andere lidstaten
zijn toegelaten. Deze procedures
gaan niet verder dan te eisen dat conform
artikel 4 van Richtlijn 89/48/EEG van de
Raad van 21 december 1988 betreffende
een algemeen stelsel van erkenning van
hogeronderwijsdiploma’s waarmee beroepsopleidingen
van ten minste drie jaar
worden afgesloten met goed gevolg een
proeve van bekwaamheid wordt afgelegd.
Deze proeve van bekwaamheid, die
wordt afgenomen in een taal die overeenkomstig
de in de betrokken lidstaat van
toepassing zijnde taalvoorschriften is
toegestaan, mag alleen ten doel hebben te
beoordelen of de wettelijke auditor een
adequate kennis bezit van de wet- en regelgeving
van de betrokken lidstaat,
voorzover deze voor de wettelijke controles
van jaarrekeningen relevant is.
Hoofdstuk III. Registratie
Art. 15. Openbaar register
1. Elke lidstaat ziet erop toe dat wettelijke
auditors en auditkantoren die
zijn toegelaten, conform de
artikelen 16 en 17 in een openbaar
register zijn ingeschreven. In uitzonderlijke
gevallen kunnen de lidstaten
afzien van toepassing van het bepaalde
in dit artikel en artikel 16 inzake
openbaarmaking, maar slechts voorzover
dit noodzakelijk is om een onmiddellijke
en aanzienlijke
bedreiging voor de persoonlijke veiligheid
van een persoon in te perken.
2. De lidstaten zien erop toe dat elke
wettelijke auditor en elk auditkantoor
aan de hand van een individueel
nummer in het openbaar register is
geïdentificeerd. De registratiegegevens
worden in elektronische vorm in
het register opgeslagen, en zijn langs
elektronische weg toegankelijk voor
het publiek.
IBR Vademecum 2007 157

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
3. Het openbaar register bevat ook
naam en adres van de bevoegde autoriteiten
die belast zijn met de toelating
als bedoeld in artikel 3, met de
kwaliteitsborging als bedoeld in
artikel 29, met de onderzoeken en
sancties tegen wettelijke auditors en
auditkantoren als bedoeld in
artikel 30, en met het publiek toezicht
als bedoeld in artikel 32.
4. De lidstaten zien erop toe dat het
openbaar register uiterlijk op 29 juni
2009 volledig operationeel is.
Art. 16. Registerinschrijving van
wettelijke auditors
1. Het openbaar register bevat met betrekking
tot wettelijke auditors ten
minste de volgende gegevens:
a) naam, adres en registratienummer;
b) in voorkomend geval, naam,
adres, internetadres en registratienummer
van het auditkantoor
waarbij de betrokken wettelijke
auditor werkzaam is of waaraan
hij als vennoot of anderszins verbonden
is;
c) elke andere inschrijving als wettelijke
auditor bij de bevoegde
autoriteiten van andere lidstaten
en als auditor in derde landen,
met inbegrip van de na(a)m(en)
van de met de registratie belaste
autoriteit(en) en in voorkomend
geval het/de registratienummer(s).
2. Auditors van derde landen die overeenkomstig
artikel 45 worden ingeschreven,
worden in het register
duidelijk als zodanig vermeld en niet
als wettelijke auditors.
Art. 17. Registerinschrijving van
auditkantoren
1. Het openbaar register bevat met betrekking
tot auditkantoren ten minste
de volgende gegevens:
a) naam, adres en registratienummer;
b) rechtsvorm;
c) contactgegevens, voornaamste
contactpersoon en, in voorkomend
geval, internetadres van de
website;
d) adres van elke vestiging in de lidstaat;
e) naam en registratienummer van
alle wettelijke auditors die bij het
auditkantoor werkzaam zijn of
die als vennoot of anderszins aan
het kantoor verbonden zijn;
f) naam en kantooradres van alle eigenaars
en aandeelhouders;
g) naam en kantooradres van alle leden
van het leidinggevende of
bestuursorgaan;
h) in voorkomend geval, het lidmaatschap
van een netwerk en
een lijst van de namen en adressen
van de daartoe behorende
kantoren en verbonden entiteiten,
of vermelding van de plaats waar
deze gegevens toegankelijk zijn
voor het publiek;
i) elke andere inschrijving als auditkantoor
bij de bevoegde autoriteiten
van andere lidstaten en
als auditorganisatie in derde landen,
met inbegrip van de
na(a)m(en) van de met de registratie
belaste autoriteit(en) en in
voorkomend geval het/de registratienummer(s).
2. Auditorganisaties van derde landen
die overeenkomstig artikel 45 worden
ingeschreven, worden in het register
duidelijk als zodanig vermeld
en niet als auditkantoren.
Art. 18. Actualisering van de
registergegevens
De lidstaten zien erop toe dat wettelijke
auditors en auditkantoren de bevoegde
autoriteiten die voor het openbaar register
verantwoordelijk zijn, zo spoedig mogelijk
in kennis stellen van elke wijziging
in de gegevens die in het openbaar register
zijn opgenomen. Het register wordt zo
spoedig mogelijk na de kennisgeving geactualiseerd.
158 IBR Vademecum 2007

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
Art. 19. Verantwoordelijkheid voor de
registergegevens
De in overeenstemming met de
artikelen 16, 17 en 18 aan de relevante
bevoegde autoriteiten verstrekte gegevens
worden door de wettelijke auditor
of het auditkantoor ondertekend. Indien
de bevoegde autoriteit de mogelijkheid
van elektronische gegevensverstrekking
biedt, kan dit bijvoorbeeld gebeuren door
middel van een elektronische handtekening
als omschreven in artikel 2, punt 1,
van Richtlijn 1999/93/EG van het Europees
Parlement en de Raad van
13 december 1999 betreffende een gemeenschappelijk
kader voor elektronische
handtekeningen.
Art. 20. Taal
1. De in het openbaar register ingevoerde
gegevens zijn gesteld in een taal
die overeenkomstig de in de betrokken
lidstaat van toepassing zijnde
taalvoorschriften is toegestaan.
2. De lidstaten kunnen toestaan dat de
gegevens nog in (een) andere officiële
taal (talen) van de Gemeenschap in
het openbaar register worden opgenomen.
De lidstaten kunnen voorschrijven
dat de vertaling van de gegevens
wordt gewaarmerkt.
De betrokken lidstaat ziet erop toe dat het
register in alle gevallen vermeldt of de
vertaling gewaarmerkt is of niet.
Hoofdstuk IV. Beroepsethiek,
onafhankelijkheid, objectiviteit,
vertrouwelijkheid en
beroepsgeheim
Art. 21. Beroepsethiek
1. De lidstaten zien erop toe dat voor
alle wettelijke auditors en auditkantoren
beginselen van de beroepsethiek gelden.
Deze hebben ten minste betrekking op
hun verantwoordelijkheid voor het openbaar
belang, hun integriteit en objectiviteit,
alsmede hun vakbekwaamheid en
zorgvuldigheid.
2. Teneinde het vertrouwen in de controlefunctie
en de uniforme toepassing
van lid 1 van dit artikel te verzekeren,
mag de Commissie volgens de procedure
van artikel 48, lid 2, op beginselen gebaseerde
uitvoeringsmaatregelen inzake beroepsethiek
vaststellen.
Art. 22. Onafhankelijkheid en
objectiviteit
1. De lidstaten zien erop toe dat wanneer
de wettelijke auditor en/of het auditkantoor
een wettelijke controle van
jaarrekeningen uitvoert, de wettelijke
auditor of het kantoor onafhankelijk is
van de gecontroleerde entiteit en niet
betrokken is bij de besluitvorming
van de gecontroleerde entiteit.
2. De lidstaten zien erop toe dat een
wettelijke auditor of een auditkantoor
afziet van een wettelijke controle indien
er sprake is van enige directe of
indirecte financiële, zakelijke, arbeids-
of andere relatie tussen de
wettelijke auditor, het auditkantoor
of het netwerk – inclusief de verlening
van bijkomende niet-controlediensten
– en de gecontroleerde entiteit,
op grond waarvan een
objectieve, redelijke en geïnformeerde
derde partij zou concluderen dat
de onafhankelijkheid van de wettelijke
auditor of het auditkantoor in het
gedrang komt. Indien de onafhankelijkheid
van de wettelijke auditor of
het auditkantoor in het gedrang wordt
gebracht door bedreigingen zoals
zelftoetsing, een eigen belang, voorspraak,
bekendheid of vertrouwen of
intimidatie, moet de wettelijke auditor
of het auditkantoor veiligheidsmaatregelen
nemen om dergelijke
bedreigingen in te perken. Indien de
omvang van de bedreigingen in vergelijking
met de genomen veiligheidsmaatregelen
zodanig is dat de
onafhankelijkheid in het gedrang
komt, ziet de wettelijke auditor of het
auditkantoor van de wettelijke controle
van jaarrekeningen af.
De lidstaten zorgen er daarnaast met
betrekking tot controles van organisaties
van openbaar belang voor dat
een wettelijke auditor of een auditkantoor,
indien dit nodig is om de onafhankelijkheid
van deze wettelijke
auditor of dit auditkantoor te waarborgen,
afziet van de wettelijke controle
in het geval van zelftoetsing of
een eigen belang.
IBR Vademecum 2007 159

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
3. De lidstaten zien erop toe dat een
wettelijke auditor of een auditkantoor
alle aanzienlijke bedreigingen voor
zijn onafhankelijkheid en de veiligheidsmaatregelen
die zijn genomen
om deze bedreigingen in te perken,
onderbouwt in de controledocumenten.
4. Teneinde het vertrouwen in de controlefunctie
en de uniforme toepassing
van de leden 1 en 2 van dit artikel
te verzekeren, mag de Commissie
volgens de procedure van artikel 48,
lid 2, op beginselen gebaseerde uitvoeringsmaatregelen
vaststellen betreffende:
a) de in lid 2 bedoelde bedreigingen
en veiligheidsmaatregelen;
b) de situaties waarin de omvang
van de in lid 2 bedoelde bedreigingen
zodanig is dat de onafhankelijkheid
van de wettelijke
auditor of het auditkantoor in het
gedrang komt;
c) de in lid 2, tweede alinea, bedoelde
gevallen van zelftoetsing en
eigen belang, waarin een wettelijke
controle van jaarrekeningen
al dan niet mag worden verricht.
Art. 23. Vertrouwelijkheid en
beroepsgeheim
1. De lidstaten zien erop toe dat alle gegevens
en documenten waartoe een
wettelijke auditor of het auditkantoor
toegang heeft bij de uitvoering van
een wettelijke controle van jaarrekeningen,
beschermd zijn door middel
van passende regels op het gebied
van vertrouwelijkheid en beroepsgeheim.
2. De regels op het gebied van vertrouwelijkheid
en beroepsgeheim welke
op wettelijke auditors en auditkantoren
betrekking hebben, mogen de uitvoering
van de bepalingen van deze
richtlijn niet in de weg staan.
3. Wanneer een wettelijke auditor of
een auditkantoor wordt vervangen
door een andere wettelijke auditor of
een ander auditkantoor, verleent de
voormalige wettelijke auditor of het
voormalige kantoor de nieuwe wettelijke
auditor of het nieuwe kantoor
toegang tot alle relevante informatie
aangaande de gecontroleerde entiteit.
4. Een wettelijke auditor of een auditkantoor
die/dat niet langer bij een
specifieke controle betrokken is, en
een voormalig wettelijke auditor of
kantoor blijft onderworpen aan het
bepaalde in de leden 1 en 2 voor wat
die specifieke controle betreft.
Art. 24. Onafhankelijkheid en
objectiviteit van wettelijke
auditors die namens
auditkantoren wettelijke
controles van jaarrekeningen
uitvoeren
De lidstaten zien erop toe dat noch de eigenaars
of aandeelhouders van een auditkantoor,
noch de leden van de
leidinggevende, bestuurs- en toezichtorganen
van het betrokken kantoor, noch
verbonden entiteiten een zodanige bemoeienis
met de uitvoering van een wettelijke
controle van jaarrekeningen
hebben dat daardoor afbreuk wordt gedaan
aan de onafhankelijkheid en objectiviteit
van de wettelijke auditor die
namens het betrokken auditkantoor de
wettelijke controle van jaarrekeningen
uitvoert.
Art. 25. Honoraria voor wettelijke
controles van jaarrekeningen
De lidstaten zien erop toe dat er adequate
regels bestaan die bepalen dat de honoraria
voor wettelijke controles van jaarrekeningen:
a) niet worden beïnvloed of bepaald
door het feit dat nevendiensten aan
de gecontroleerde entiteit worden
verleend;
b) niet resultaatgebonden zijn.
Hoofdstuk V. Controlestandaarden
en controleverklaringen
Art. 26. Controlestandaarden
1. De lidstaten schrijven voor dat wettelijke
auditors en auditkantoren hun
wettelijke controles van de jaarrekeningen
moeten uitvoeren met inachtneming
van de internationale controlestandaarden
die door de Commissie
zijn goedgekeurd volgens de procedure
van artikel 48, lid 2. De lidstaten
kunnen een nationale controlestan-
160 IBR Vademecum 2007

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
daard toepassen zolang de Commissie
geen internationale controlestandaard
over hetzelfde onderwerp heeft
goedgekeurd. De volledige tekst van
goedgekeurde internationale controlestandaarden
wordt in alle officiële
talen van de Gemeenschap gepubliceerd
in het Publicatieblad van de
Europese Unie.
2. De Commissie kan volgens de in
artikel 48, lid 2, vermelde procedure
een besluit nemen over de toepasselijkheid
in de Gemeenschap van internationale
controlestandaarden. De
Commissie keurt internationale controlestandaarden
goed voor toepassing
in de Gemeenschap enkel wanneer
deze standaarden:
a) volgens geijkte procedures, onder
publiek toezicht en op transparante
wijze zijn opgesteld en
internationaal algemeen aanvaard
zijn; en
b) bijdragen tot een grote geloofwaardigheid
en hoge kwaliteit
van jaarrekeningen of geconsolideerde
jaarrekeningen in overeenstemming
met de beginselen
die zijn neergelegd in artikel 2,
lid 3, van Richtlijn 78/660/EEG
en artikel 16, lid 3, van Richtlijn
83/349/EEG; en
c) bevorderlijk zijn voor het Europees
algemeen belang.
3. De lidstaten mogen controlewerkzaamheden
of -vereisten die een aanvulling
zijn op – of in uitzonderlijke
gevallen een uitsluiting inhouden van
– delen van de internationale controlestandaarden,
verplicht stellen enkel
indien deze voortvloeien uit specifieke
nationale wettelijke vereisten in
verband met de reikwijdte van wettelijke
controles van jaarrekeningen.
De lidstaten dragen er zorg voor dat
deze controlewerkzaamheden of -
vereisten voldoen aan het bepaalde in
lid 2, onder b) en c), en stellen de
Commissie en de lidstaten hiervan in
kennis alvorens zij worden goedgekeurd.
In het uitzonderlijke geval van
het uitsluiten van delen van een internationale
controlestandaard stellen
de lidstaten de Commissie en de andere
lidstaten ten minste zes maanden
voor de nationale goedkeuring in
kennis van hun specifieke nationale
wettelijke vereisten en de redenen
voor handhaving ervan of, in het geval
van vereisten die al bestonden op
het tijdstip van goedkeuring van een
internationale controlestandaard, uiterlijk
drie maanden na goedkeuring
van de relevante internationale controlestandaard.
4. De lidstaten mogen gedurende een
termijn tot uiterlijk op 29 juni 2010
aanvullende vereisten inzake wettelijke
controles van jaarrekeningen en
geconsolideerde jaarrekeningen verplicht
stellen.
Art. 27. Wettelijke controles van de
geconsolideerde jaarrekening
De lidstaten zien erop toe dat in geval
van wettelijke controles van de geconsolideerde
jaarrekeningen van een groep
van ondernemingen:
a) de groepsauditor de volledige verantwoordelijkheid
draagt voor de controleverklaring
betreffende de
geconsolideerde jaarrekening;
b) de groepsauditor een onderzoek uitvoert
en informatie bijhoudt over zijn
of haar onderzoek van de controlewerkzaamheden
die door (een)
auditor(s) van derde landen, (een)
wettelijke auditor(s), (een) auditorganisatie(s)
van derde landen of (een)
auditkanto(o)r(en) zijn verricht met
het oog op de groepscontrole. De
door de groepsauditor bijgehouden
informatie moet adequaat zijn om de
relevante bevoegde autoriteit in staat
te stellen het werk van de groepsauditor
goed te beoordelen;
c) de groepsauditor, wanneer een onderdeel
van een groep ondernemingen is
gecontroleerd door (een) auditor(s) of
(een) auditorganisatie(s) van een derde
land dat geen werkregelingen heeft
zoals bedoeld in artikel 47, verantwoordelijk
is voor de aanlevering, indien
gevraagd, aan de toezichthoudende
autoriteiten van de documenten die
op de controlewerkzaamheden van de
auditor(s) of (de) auditorganisatie(s)
van het derde land betrekking hebben,
met inbegrip van de werkdocumenten
met betrekking tot de groepscontrole.
Voor het waarborgen van deze aanlevering
behoudt de groepsauditor een
IBR Vademecum 2007 161

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
afschrift van deze documenten of
komt hij met de auditor(s) of auditorganisatie(s)
van het derde land overeen
dat hij zelf, op verzoek, onbeperkt
toegang tot deze documenten heeft of
neemt hij alle andere passende maatregelen.
Indien werkdocumenten met
betrekking tot een controle om wettelijke
of andere redenen niet vanuit een
derde land aan de groepsauditor kunnen
worden doorgegeven, moet uit de
door de groepsauditor bijgehouden
documentatie blijken dat hij of zij de
passende procedures heeft gevolgd
om toegang tot de controledocumenten
te verkrijgen en, in het geval van
andere dan wettelijke belemmeringen
die voortvloeien uit de nationale wetgeving,
dat een dergelijke belemmering
bestaat.
Art. 28. Controleverklaringen
1. Wanneer de wettelijke controle van
jaarrekeningen wordt uitgevoerd
door een auditkantoor, wordt de controleverklaring
ondertekend door de
wettelijke auditor(s) die namens het
auditkantoor de wettelijke controle
van de jaarrekeningen heeft (hebben)
verricht. In buitengewone omstandigheden
kunnen de lidstaten bepalen
dat deze handtekening niet openbaar
hoeft te worden gemaakt indien dit
tot een onmiddellijke en aanzienlijke
bedreiging voor de persoonlijke veiligheid
van een persoon zou kunnen
leiden. De naam/namen van de betrokken
persoon/personen is/zijn in
ieder geval bekend bij de bevoegde
autoriteiten.
2. Onverminderd artikel 51bis, lid 1,
van Richtlijn 78/660/EEG en in het
geval dat de Commissie geen gemeenschappelijke
standaard voor
controleverklaringen heeft ingevoerd
overeenkomstig artikel 26, lid
1, van deze richtlijn kan zij, om het
publieke vertrouwen in controles van
de jaarrekeningen te vergroten, volgens
de procedure van artikel 48, lid
2, van deze richtlijn een gemeenschappelijke
standaard voor controleverklaringen
invoeren voor jaarrekeningen
of geconsolideerde
jaarrekeningen die conform goedgekeurde
internationale standaarden
voor jaarrekeningen zijn opgesteld.
Hoofdstuk VI. Kwaliteitsborging
Art. 29. Kwaliteitsborgingsstelsels
1. Elke lidstaat ziet erop toe dat alle
wettelijke auditors en auditkantoren
vallen onder een kwaliteitsborgingsstelsel
dat ten minste aan de volgende
criteria voldoet:
a) het kwaliteitsborgingsstelsel is
op zodanige wijze opgezet dat
het onafhankelijk is van de wettelijke
auditors en auditkantoren
die in het kader ervan worden beoordeeld,
en dat het onderworpen
is aan publiek toezicht als bedoeld
in hoofdstuk VIII;
b) de financiering van het kwaliteitsborgingsstelsel
is afdoende
verzekerd en gevrijwaard tegen
enigerlei ongewenste beïnvloeding
door wettelijke auditors en
auditkantoren;
c) aan het kwaliteitsborgingsstelsel
zijn voldoende middelen toegewezen;
d) de personen die kwaliteitsbeoordelingen
verrichten, beschikken
over passende beroepskwalificaties
en relevante beroepservaring
op het gebied van wettelijke controle
van jaarrekeningen en financiële
verslaggeving, en
hebben tevens een specifieke opleiding
voor de uitvoering van
kwaliteitsbeoordelingen genoten;
e) de selectie van beoordelaars voor
het verrichten van specifieke
kwaliteitsbeoordelingen vindt
plaats volgens een objectieve
procedure, opgezet om belangenconflicten
te voorkomen tussen
de beoordelaars en de wettelijke
auditors en auditkantoren die
worden beoordeeld;
f) de kwaliteitsbeoordeling, op basis
van een adequate toetsing van
een selectie van controledossiers,
omvat onder meer een evaluatie
van de naleving van de toepasselijke
controlestandaarden en onafhankelijkheidseisen,
van de
kwantiteit en kwaliteit van ingezette
middelen, van de door de
auditor in rekening gebrachte honoraria
voor controles en van het
interne kwaliteitsbeheersingssysteem
van het auditkantoor;
162 IBR Vademecum 2007

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
g) over de kwaliteitsbeoordeling
wordt een verslag opgesteld
waarin de voornaamste conclusies
van de kwaliteitsbeoordeling
zijn opgenomen;
h) ten minste om de zes jaar vindt
er een kwaliteitsbeoordeling
plaats;
i) de algemene resultaten van het
kwaliteitsborgingsstelsel worden
jaarlijks openbaar gemaakt;
j) de uit de kwaliteitsbeoordelingen
voortvloeiende aanbevelingen
worden binnen een redelijke
termijn opgevolgd door de wettelijke
auditor of het auditkantoor.
Ingeval er aan de onder j) bedoelde
aanbevelingen geen gevolg wordt gegeven,
worden tegen de wettelijke
auditor of het auditkantoor, indien
van toepassing, tuchtmaatregelen of
sancties getroffen als bedoeld in
artikel 30.
2. De Commissie kan volgens de procedure
van artikel 48, lid 2, uitvoeringsmaatregelen
vaststellen om het
publieke vertrouwen in de controlefunctie
te vergroten en om uniforme
toepassing van lid 1, onder a), b) en
e) tot en met j), te garanderen.
Hoofdstuk VII. Onderzoeken en
sancties
Art. 30. Onderzoeks- en
sanctieregelingen
1. De lidstaten zien erop toe dat er doeltreffende
onderzoeks- en sanctieregelingen
bestaan om inadequaat
uitgevoerde wettelijke controles van
jaarrekeningen op te sporen, te bestraffen
en te voorkomen.
2. Onverminderd hun wettelijke aansprakelijkheidsregelingen
leggen de
lidstaten doeltreffende, evenredige en
ontradende sancties op aan wettelijke
auditors en auditkantoren wanneer
wettelijke controles van de jaarrekeningen
niet conform de bepalingen
genomen ter uitvoering van deze
richtlijn zijn uitgevoerd.
3. De lidstaten bepalen dat genomen
maatregelen en sancties die aan wettelijke
auditors en auditkantoren zijn
opgelegd, op passende wijze openbaar
worden gemaakt. De sancties
omvatten ook de mogelijkheid de
toelating in te trekken.
Art. 31. Aansprakelijkheid van
wettelijke auditors
De Commissie dient voor 1 januari 2007
een verslag in over het effect van de huidige
nationale aansprakelijkheidsregelingen
voor de uitvoering van wettelijke
controles van jaarrekeningen op de Europese
kapitaalmarkten en op de verzekeringsvoorwaarden
voor wettelijke
auditors en auditkantoren, waaronder een
objectieve analyse van de beperkingen
van de financiële aansprakelijkheid. De
Commissie organiseert zo nodig een
openbare raadpleging. Rekening houdend
met dit verslag doet de Commissie,
indien zij dit dienstig acht, aanbevelingen
aan de lidstaten.
Hoofdstuk VIII. Publiek toezicht
en regelingen tussen de lidstaten
op toezicht- en regelgevingsgebied
Art. 32. Beginselen van het publiek
toezicht
1. De lidstaten zetten een doeltreffend
stelsel van publiek toezicht op voor
wettelijke auditors en auditkantoren.
Dit stelsel is gebaseerd op de beginselen
uiteengezet in de leden 2 tot en
met 7.
2. Alle wettelijke auditors en auditkantoren
zijn aan publiek toezicht onderworpen.
3. Het stelsel van publiek toezicht
wordt beheerd door personen die zelf
geen beroepsbeoefenaars zijn maar
voldoende bekend zijn met de vakgebieden
die voor de wettelijke controle
van jaarrekeningen van belang
zijn. De lidstaten kunnen evenwel
toestaan dat een minderheid van beroepsbeoefenaren
bij het beheer van
het stelsel van publiek toezicht is betrokken.
De bij het beheer van het
stelsel van publiek toezicht betrokken
personen worden geselecteerd
volgens een onafhankelijke en transparante
benoemingsprocedure.
4. Op het stelsel van publiek toezicht
rust de eindverantwoordelijkheid
voor het toezicht op:
IBR Vademecum 2007 163

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
a) de toelating en registerinschrijving
van wettelijke auditors en
auditkantoren; en
b) de goedkeuring van normen op
het gebied van beroepsethiek en
interne kwaliteitbeheersing van
auditkantoren, alsook van controlestandaarden;
en
c) permanente scholing, kwaliteitsborging
en onderzoeks- en tuchtregelingen.
5. Het stelsel van publiek toezicht heeft
het recht, waar nodig, om onderzoeken
met betrekking tot wettelijke auditors
en auditkantoren te verrichten
en passende maatregelen te nemen.
6. Het stelsel van publiek toezicht is
transparant. Dat houdt onder meer in
dat jaarlijks werkprogramma’s en activiteitenverslagen
worden gepubliceerd.
7. Aan het stelsel van publiek toezicht
zijn voldoende financiële middelen
toegewezen. De financiering van het
stelsel is afdoende verzekerd en gevrijwaard
tegen ongewenste beïnvloeding
door wettelijke auditors en
auditkantoren.
Art. 33. Samenwerking tussen stelsels
van publiek toezicht op
Gemeenschapsniveau
De lidstaten zien erop toe dat de op stelsels
van publiek toezicht toepasselijke
wettelijke regelingen een effectieve samenwerking
op Gemeenschapsniveau
met betrekking tot de toezichtactiviteiten
van de lidstaten mogelijk maken. Te dien
einde wijst elke lidstaat één entiteit aan
die specifiek verantwoordelijk is voor de
samenwerking.
Art. 34. Wederzijdse erkenning van
wettelijke regelingen tussen
lidstaten
1. De wettelijke regelingen van de lidstaten
respecteren het beginsel dat de
regelgeving en het stelsel van publiek
toezicht van de lidstaat van herkomst
van toepassing zijn, dat wil zeggen
de lidstaat waar de wettelijke auditor
of het auditkantoor is toegelaten en
waar de statutaire zetel van de gecontroleerde
entiteit is gevestigd.
2. Bij een wettelijke controle van een
geconsolideerde jaarrekening mag de
lidstaat die de wettelijke controle van
de geconsolideerde jaarrekening
voorschrijft, met betrekking tot deze
controle geen aanvullende verplichtingen
op het gebied van registerinschrijving,
kwaliteitsbeoordeling,
controlestandaarden, beroepsethiek
en onafhankelijkheid opleggen aan
een wettelijke auditor die, dan wel
een auditkantoor dat een wettelijke
controle van jaarrekeningen van een
in een andere lidstaat gevestigde
dochteronderneming uitvoert.
3. Wanneer het een vennootschap betreft
waarvan de effecten worden verhandeld
op een gereglementeerde
markt die zich in een andere lidstaat
bevindt dan de lidstaat waar de statutaire
zetel van die vennootschap gevestigd
is, dan mag de lidstaat waar
de effecten worden verhandeld geen
aanvullende verplichtingen op het
gebied van registerinschrijving, kwaliteitsbeoordeling,
controlestandaarden,
beroepsethiek en onafhankelijkheid
opleggen aan de wettelijke
auditor die, dan wel het auditkantoor
dat een wettelijke controle van de
jaarrekening of de geconsolideerde
jaarrekening van die vennootschap
uitvoert.
Art. 35. Aanwijzing van bevoegde
autoriteiten
1. De lidstaten wijzen één of meerdere
bevoegde autoriteiten aan voor de in
deze richtlijn bedoelde taken. De lidstaten
stellen de Commissie van de
aangewezen autoriteit(en) op de
hoogte.
2. De bevoegde autoriteiten zijn zodanig
georganiseerd dat belangenconflicten
worden vermeden.
Art. 36. Beroepsgeheim en
regelgevende samenwerking
tussen lidstaten
1. De bevoegde autoriteiten van de lidstaten
die met de toelating, registerinschrijving,
kwaliteitsborging,
toezicht en sancties belast zijn, werken
onderling samen wanneer dat nodig
is voor de vervulling van hun
respectieve taken uit hoofde van deze
richtlijn. De bevoegde autoriteiten
die in een lidstaat met de toelating,
164 IBR Vademecum 2007

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
registerinschrijving, kwaliteitsborging,
toezicht en sancties belast zijn,
verlenen assistentie aan de bevoegde
autoriteiten van andere lidstaten.
Meer in het bijzonder wisselen de bevoegde
autoriteiten informatie uit en
werken zij samen bij onderzoeken
die op de uitvoering van wettelijke
controles van jaarrekeningen betrekking
hebben.
2. Het beroepsgeheim geldt voor eenieder
die bij de bevoegde autoriteiten
werkzaam is of is geweest. Informatie
die onder het beroepsgeheim valt,
mag aan geen enkele persoon of autoriteit
openbaar worden gemaakt,
behalve wanneer dit wordt vereist
door de wetgeving, regelgeving of
administratieve procedures van een
lidstaat.
3. Lid 2 weerhoudt bevoegde autoriteiten
niet van het uitwisselen van vertrouwelijke
informatie. De aldus uitgewisselde
informatie valt onder het
beroepsgeheim waartoe eenieder gehouden
is die bij de bevoegde autoriteiten
werkzaam is of is geweest.
4. De bevoegde autoriteiten verstrekken
op verzoek en zonder onnodige vertraging
alle informatie die voor het in
lid 1 genoemde doel noodzakelijk
zijn. Indien nodig, stelt de aangezochte
bevoegde autoriteit zonder
onnodige vertraging de maatregelen
vast die vereist zijn om de gevraagde
informatie te verzamelen. De aldus
verstrekte informatie valt onder het
beroepsgeheim waartoe eenieder gehouden
is die bij de bevoegde autoriteiten
die de informatie ontvangen,
werkzaam is of is geweest.
Indien de aangezochte bevoegde autoriteit
niet bij machte is de gevraagde
informatie zonder onnodige vertraging
te verstrekken, stelt zij de
verzoekende bevoegde autoriteit van
de redenen hiervan in kennis.
De bevoegde autoriteiten kunnen
weigeren om aan een verzoek om informatie
gevolg te geven indien:
a) het verstrekken van de inlichtingen
gevaar zou kunnen opleveren
voor de soevereiniteit, de veiligheid
of de openbare orde van de
aangezochte lidstaat of in strijd
zou zijn met de nationale veiligheidsvoorschriften;
of
b) met betrekking tot dezelfde handelingen
en tegen dezelfde wettelijke
auditors en auditkantoren
reeds een gerechtelijke procedure
is ingeleid bij de bevoegde autoriteiten
van de aangezochte lidstaat;
of
c) voor dezelfde handelingen en dezelfde
wettelijke auditors en auditkantoren
reeds een
onherroepelijke uitspraak is gedaan
door de bevoegde autoriteiten
van de aangezochte lidstaat.
Onverminderd hun verplichtingen in
het kader van gerechtelijke procedures
mogen de bevoegde autoriteiten
die op grond van lid 1 informatie ontvangen,
deze uitsluitend gebruiken
voor de uitoefening van hun functies
in de zin van deze richtlijn, alsmede
in het kader van bestuursrechtelijke
of gerechtelijke procedures die specifiek
met de uitoefening van deze
functies verband houden.
5. Wanneer een bevoegde autoriteit
vaststelt dat er op het grondgebied
van een andere lidstaat handelingen
worden of zijn uitgevoerd die strijdig
zijn met de bepalingen van deze
richtlijn, geeft zij hiervan op zo specifiek
mogelijke wijze kennis aan de
bevoegde autoriteit van de andere
lidstaat. De bevoegde autoriteit van
de andere lidstaat neemt de nodige
maatregelen en stelt de kennisgevende
bevoegde autoriteit van het resultaat
in kennis, alsmede, voorzover
mogelijk, van belangrijke tussentijdse
ontwikkelingen.
6. Een bevoegde autoriteit van een lidstaat
kan verzoeken dat een onderzoek
wordt verricht door de bevoegde
autoriteit van een andere lidstaat
op het grondgebied van die lidstaat.
Verder kan zij verzoeken dat aan een
aantal leden van haar personeel toestemming
wordt verleend om de leden
van het personeel van de bevoegde
autoriteit van de andere lidstaat
gedurende het onderzoek te vergezellen.
Het onderzoek wordt evenwel verricht
onder de eindverantwoordelijkheid
van de lidstaat op het grondgebied
waarvan het onderzoek
plaatsvindt.
De bevoegde autoriteiten kunnen een
verzoek om een onderzoek zoals be-
IBR Vademecum 2007 165

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
doeld in de eerste alinea, of een verzoek
dat leden van hun personeel
worden vergezeld door leden van het
personeel van de bevoegde autoriteit
van een andere lidstaat zoals bedoeld
in de tweede alinea, van de hand wijzen
indien:
a) een dergelijk onderzoek gevaar
zou kunnen opleveren voor de
soevereiniteit, de veiligheid of de
openbare orde van de aangezochte
staat, of
b) met betrekking tot dezelfde handelingen
en tegen dezelfde personen
reeds een gerechtelijke
procedure is ingeleid bij de autoriteiten
van de aangezochte staat,
of
c) voor dezelfde handelingen en tegen
dezelfde personen in de aangezochte
lidstaat reeds een
onherroepelijke uitspraak is gedaan.
7. Volgens de procedure van artikel 48,
lid 2, kan de Commissie met het oog
op het vergemakkelijken van de samenwerking
tussen bevoegde autoriteiten,
uitvoeringsmaatregelen vaststellen
voor de procedures inzake de
uitwisseling van informatie en grensoverschrijdend
onderzoek zoals bedoeld
in de leden 2 tot en met 4 van
dit artikel.
Hoofdstuk IX. Benoeming en
ontslag
Art. 37. Benoeming van wettelijke
auditors of auditkantoren
1. De wettelijke auditor of het auditkantoor
wordt benoemd door de algemene
aandeelhouders- of ledenvergadering
van de gecontroleerde entiteit.
2. De lidstaten mogen alternatieve regelingen
of modaliteiten toestaan voor
de benoeming van de wettelijke auditor
of het auditkantoor, mits deze regelingen
of modaliteiten bedoeld zijn
om te waarborgen dat de wettelijke
auditor of het auditkantoor onafhankelijk
is van de bij het dagelijks bestuur
betrokken leden van het leidinggevend
orgaan of bestuursorgaan
van de gecontroleerde entiteit.
Art. 38. Ontslagneming en opzegging
van wettelijke auditors of
auditkantoren
1. De lidstaten zien erop toe dat wettelijke
auditors of auditkantoren alleen
om gegronde redenen kunnen worden
ontslagen; verschil van mening
over methoden van boekhoudkundige
verwerking of controlewerkzaamheden
zijn geen gegronde redenen
voor ontslag.
2. De lidstaten zien erop toe dat de gecontroleerde
entiteit en de wettelijke
auditor of het auditkantoor de voor
het stelsel van publiek toezicht bevoegde
autoriteit of autoriteiten in
kennis stellen van het ontslag of opzegging
van de wettelijke auditor(s)
of (het) auditkanto(o)r(en) tijdens de
duur van de benoeming en hiervoor
een afdoende motivering geven.
Hoofdstuk X. Bijzondere
bepalingen betreffende de
wettelijke controles van de
jaarrekeningen van organisaties
van openbaar belang
Art. 39. Toepassing op nietbeursgenoteerde
organisaties
van openbaar belang
De lidstaten kunnen organisaties van
openbaar belang waarvan de effecten niet
worden verhandeld op een gereglementeerde
markt zoals bedoeld in artikel 4,
lid 1, punt 14, van Richtlijn 2004/39/EG,
en hun wettelijke auditor(s) of auditkanto(o)r(en)
vrijstellen van één of meerdere
van de eisen in dit hoofdstuk.
Art. 40. Transparantieverslag
1. De lidstaten zien erop toe dat de wettelijke
auditors en auditkantoren die
wettelijke controles van de jaarrekeningen
bij organisaties van openbaar
belang uitvoeren, uiterlijk drie maanden
na het eind van elk boekjaar op
hun websites jaarlijkse transparantieverslagen
bekendmaken waarin ten
minste de volgende informatie is opgenomen:
a) een beschrijving van de juridische
en eigendomsstructuur;
166 IBR Vademecum 2007

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
b) wanneer het auditkantoor tot een
netwerk behoort, een beschrijving
van het netwerk en van de
juridische en structurele regelingen
binnen het netwerk;
c) een beschrijving van de bestuurstructuur
van het auditkantoor;
d) een beschrijving van het interne
kwaliteitbeheersingssysteem van
het auditkantoor en een verklaring
van het leidinggevende of
bestuursorgaan betreffende de
doeltreffendheid van de werking
van dit systeem;
e) een aanduiding van wanneer de
laatste kwaliteitsbeoordeling zoals
bedoeld in artikel 29 heeft
plaatsgevonden;
f) een lijst van de organisaties van
openbaar belang waarbij het auditkantoor
het afgelopen jaar
wettelijke controles van jaarrekeningen
heeft uitgevoerd;
g) een verklaring betreffende de
praktijken van het auditkantoor
op het gebied van de onafhankelijkheid,
waarin tevens wordt bevestigd
dat een interne
beoordeling van de naleving van
de onafhankelijkheidseisen heeft
plaatsgevonden;
h) een verklaring inzake de door het
auditkantoor gevolgde gedragslijn
betreffende de permanente
scholing van wettelijke auditors
als bedoeld in artikel 13;
i) financiële informatie waaruit
blijkt hoe belangrijk het auditkantoor
is, zoals de totale omzet
uitgesplitst naar honoraria voor
de wettelijke controle van jaarrekeningen
en geconsolideerde
jaarrekeningen, en honoraria
voor andere assurance-opdrachten,
belastingadviesdiensten en
andere niet-controlediensten;
j) informatie over de grondslagen
voor de beloning van vennoten.
In uitzonderlijke gevallen kunnen de
lidstaten afzien van toepassing van
het bepaalde onder f), voorzover dit
noodzakelijk is om een onmiddellijke
en aanzienlijke bedreiging voor de
persoonlijke veiligheid van een persoon
in te perken.
2. Het transparantieverslag wordt ondertekend
door de wettelijke auditor,
respectievelijk het auditkantoor. Dit
kan bijvoorbeeld gebeuren door middel
van een elektronische handtekening
als omschreven in artikel 2, lid
1, van Richtlijn 1999/93/EG.
Art. 41. Auditcomité
1. Elke organisatie van openbaar belang
heeft een auditcomité. De lidstaten
bepalen of auditcomités samengesteld
moeten zijn uit niet bij het dagelijks
bestuur betrokken leden van het
leidinggevende en/of leden van het
toezichthoudende orgaan van de gecontroleerde
entiteit en/of leden die
worden benoemd door de algemene
aandeelhoudersvergadering van de
gecontroleerde entiteit. Ten minste
één lid van het auditcomité is onafhankelijk
en beschikt over de nodige
deskundigheid op het gebied van
boekhouding en/of controle.
De lidstaten kunnen toestaan dat in
organisaties van openbaar belang
die voldoen aan de criteria van
artikel 2, lid 1, onder f), van Richtlijn
2003/71/EG, de aan het auditcomité
toegewezen taken worden uitgevoerd
door het leidinggevende of het
toezichthoudende orgaan als geheel,
mits de voorzitter van een dergelijk
orgaan geen voorzitter van het auditcomité
is indien hij of zij bij het dagelijks
bestuur betrokken is.
2. Onverminderd de verantwoordelijkheid
van de leden van het leidinggevende,
bestuurs- of toezichthoudende
orgaan of van andere leden die worden
benoemd door de algemene aandeelhoudersvergadering
van de gecontroleerde
entiteit, heeft het
auditcomité onder meer tot taak:
a) het monitoren van het financiëleverslaggevingsproces;
b) het monitoren van de doeltreffendheid
van het internebeheersingssysteem,
het eventuele
interneauditsysteem en het risicomanagementsysteem
van de vennootschap;
c) het monitoren van de wettelijke
controle van de jaarrekening en
de geconsolideerde jaarrekening;
d) het beoordelen en monitoren van
de onafhankelijkheid van de wettelijke
auditor of het auditkantoor,
waarbij met name wordt
IBR Vademecum 2007 167

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
gelet op de verlening van nevendiensten
aan de gecontroleerde
entiteit.
3. Het voorstel van het leidinggevende
of toezichthoudende orgaan in een
organisatie van openbaar belang inzake
de benoeming van een wettelijke
auditor of auditkantoor moet
gebaseerd zijn op een aanbeveling
van het auditcomité.
4. De wettelijke auditor of het auditkantoor
brengt aan het auditcomité verslag
uit over bij de wettelijke controle
van de jaarrekening aan het licht
gekomen belangrijke zaken, en met
name ernstige tekortkomingen in het
internebeheersingsproces met betrekking
tot de financiële verslaggeving.
5. De lidstaten kunnen toestaan of bepalen
dat het bepaalde in de leden 1 tot
en met 4 niet van toepassing is op
enige organisatie van openbaar belang
met een orgaan dat soortgelijke
bevoegdheden heeft als een auditcomité
en dat is ingesteld en functioneert
volgens de voorschriften van de
lidstaat waarin de te controleren entiteit
geregistreerd is. In dergelijke gevallen
deelt de entiteit mee welk orgaan
deze bevoegdheden uitoefent en
wat de samenstelling ervan is.
6. De lidstaten kunnen van de verplichting
tot instelling van een auditcomité
vrijstellen:
a) elke organisatie van openbaar belang
die een dochteronderneming
is, in de zin van artikel 1 van
Richtlijn 83/349/EEG, indien de
onderneming op groepsniveau
voldoet aan de in de leden 1 tot
en met 4 van dit artikel gestelde
eisen;
b) elke organisatie van openbaar belang
die een instelling voor collectieve
belegging is als omschreven
in artikel 1, lid 2, van
Richtlijn 85/611/EEG; de lidstaten
mogen ook organisaties van
openbaar belang vrijstellen die
het collectief beleggen van door
het publiek ingelegd kapitaal als
enig doel hebben, die volgens het
beginsel van risicospreiding werken
en die niet streven naar juridische
of bestuurlijke zeggenschap
over emittenten van hun
onderliggende beleggingen, mits
deze instellingen voor collectieve
belegging zijn toegelaten en onder
toezicht van bevoegde autoriteiten
staan en een bewaarder
hebben die taken uitvoert die gelijkwaardig
zijn aan die uit hoofde
van Richtlijn 85/611/EEG;
c) elke organisatie van openbaar belang
waarvan de enige zakelijke
activiteit bestaat in het uitgeven
van door activa gedekte waardepapieren,
zoals gedefinieerd in
artikel 2, lid 5, van Verordening
(EG) nr. 809/2004 van de Commissie;
in die gevallen verlangt
de lidstaat van de instelling dat
zij het publiek uiteenzet waarom
zij het niet dienstig acht hetzij
een auditcomité in te stellen, hetzij
een leidinggevend of toezichthoudend
orgaan dat belast is met
de uitvoering van de taken van
een auditcomité;
d) elke kredietinstelling in de zin
van artikel 1, lid 1, van Richtlijn
2000/12/EG, waarvan de aandelen
niet zijn toegelaten tot de
handel op een gereglementeerde
markt in enige lidstaat in de zin
van artikel 4, lid 1, punt 14, van
Richtlijn 2004/39/EG en die continu
of herhaaldelijk alleen obligaties
heeft uitgegeven, op
voorwaarde dat al die obligaties
een totaal nominaal bedrag van
minder dan 100 000 000 EUR
vertegenwoordigen en dat zij
geen prospectus uit hoofde van
Richtlijn 2003/71/EG heeft gepubliceerd.
Art. 42. Onafhankelijkheid
1. Benevens het bepaalde in de
artikelen 22 en 24 zien de lidstaten
erop toe dat de wettelijke auditor of
het auditkantoor die/dat de wettelijke
controle van de jaarrekeningen van
organisaties van openbaar belang uitvoert:
a) jaarlijks het auditcomité schriftelijk
zijn onafhankelijkheid van de
gecontroleerde organisatie van
openbaar belang bevestigt;
b) jaarlijks alle voor de gecontroleerde
entiteit verrichte nevendiensten
meldt bij het auditcomité;
en
168 IBR Vademecum 2007

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
c) met het auditcomité overleg voert
over de bedreigingen voor de onafhankelijkheid
van de wettelijke
auditor of het auditkantoor en
de veiligheidsmaatregelen die
zijn genomen om deze bedreigingen
in te perken, zoals door de
wettelijke auditor of het auditkantoor
bijgehouden overeenkomstig
artikel 22, lid 3.
2. De lidstaten zien erop toe dat de
voornaamste vennoot/vennoten die
met de uitvoering van een wettelijke
controle van de jaarrekeningen is/zijn
belast, na uiterlijk zeven jaar vanaf
de benoeming van de controleopdracht
wordt/worden ontslagen en
pas na een periode van ten minste
twee jaar opnieuw aan de controle
van de gecontroleerde entiteit
mag/mogen deelnemen.
3. De wettelijke auditor of de voornaamste
vennoot die namens een auditkantoor
een wettelijke controle
van de jaarrekeningen uitvoert, mag
pas een centrale leidinggevende
functie in de gecontroleerde entiteit
aanvaarden nadat een periode van ten
minste twee jaar is verstreken sinds
hij of zij zich als wettelijke auditor of
voornaamste vennoot uit de controleopdracht
heeft teruggetrokken.
Art. 43. Kwaliteitsborging
Bij wettelijke auditors en auditkantoren
die wettelijke controles van jaarrekeningen
van organisaties van openbaar belang
uitvoeren, vindt de in artikel 29 bedoelde
kwaliteitsbeoordeling ten minste om de
drie jaar plaats.
Hoofdstuk XI. Internationale
aspecten
Art. 44. Toelating van auditors van
derde landen
1. Op voorwaarde van wederkerigheid
mogen de bevoegde autoriteiten van
een lidstaat een auditor van een derde
land als wettelijke auditor toelaten,
mits deze persoon het bewijs heeft
geleverd dat hij of zij voldoet aan eisen
gelijkwaardig aan die in de
artikelen 4 en 6 tot en met 13.
2. Vooraleer een auditor van een derde
land toe te laten die voldoet aan het
bepaalde in lid 1, zien de bevoegde
autoriteiten van een lidstaat toe op de
naleving van de eisen van artikel 14.
Art. 45. Registerinschrijving
van en toezicht op auditors en
auditorganisaties van derde
landen
1. De bevoegde autoriteiten van een lidstaat
gaan over tot registerinschrijving
conform de artikelen 15 tot en
met 17 van elke auditor en auditorganisatie
van een derde land die een
controleverklaring aflevert betreffende
de jaarrekening of de geconsolideerde
jaarrekening van een
vennootschap die haar statutaire zetel
buiten de Gemeenschap heeft en
waarvan de effecten in die lidstaat
zijn toegelaten tot de handel op een
gereglementeerde markt in de zin van
artikel 4, lid 1, punt 14, van Richtlijn
2004/39/EG, behalve indien het bedrijf
alleen een emmittent is van effecten
die in een lidstaat zijn
toegelaten tot de handel op een gereglementeerde
markt in de zin van
artikel 2, lid 1, onder b), van Richtlijn
2004/109/EG, met een nominale
waarde per eenheid van ten minste
50 000 EUR of, in het geval van effecten
die in een andere munteenheid
luiden, op de dag van uitgifte equivalent
aan ten minste 50 000 EUR.
2. De artikelen 18 en 19 zijn van toepassing.
3. De lidstaten onderwerpen de in het
register ingeschreven auditors en auditorganisaties
van een derde land
aan hun stelsels van publiek toezicht,
hun kwaliteitsborgingsstelsels en hun
onderzoeks- en sanctieregelingen.
Een lidstaat mag er vanaf zien een in
het register ingeschreven auditor en
auditorganisatie van een derde land
aan zijn kwaliteitsborgingsstelsel te
onderwerpen indien een andere lidstaat,
of een kwaliteitsborgingsstelsel
uit een derde land dat als gelijkwaardig
is beoordeeld in de zin van
artikel 46, de betrokken auditor of de
auditorganisatie van een derde land
in de voorgaande drie jaar aan een
kwaliteitsbeoordeling heeft onderworpen.
IBR Vademecum 2007 169

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
4. Onverminderd het bepaalde in
artikel 46 hebben controleverklaringen
betreffende de in lid 1 van dit artikel
bedoelde jaarrekeningen of geconsolideerde
jaarrekeningen welke
zijn afgeleverd door auditors of auditorganisaties
van een derde land die
in de betrokken lidstaat niet in het register
zijn ingeschreven, in deze lidstaat
geen rechtsgevolg.
5. Een lidstaat mag alleen een auditorganisatie
van een derde land in het
register inschrijven wanneer:
a) deze voldoet aan eisen die gelijkwaardig
zijn aan die welke in
artikel 3, lid 3, worden gesteld;
b) de meerderheid van de leden van
het leidinggevende of bestuursorgaan
van de auditorganisaties van
een derde land voldoet aan eisen
die gelijkwaardig zijn aan die
welke in de artikelen 4 tot en met
10 worden gesteld;
c) de auditor van een derde land die
namens de auditorganisatie van
een derde land de controle uitvoert,
voldoet aan eisen die gelijkwaardig
zijn aan die welke in
de artikelen 4 tot en met 10 worden
gesteld;
d) de controles van de in lid 1 bedoelde
jaarrekening of geconsolideerde
jaarrekening worden
uitgevoerd in overeenstemming
met internationale controlestandaarden
als bedoeld in artikel 26
en conform de voorschriften van
de artikelen 22, 24 en 25, of gelijkwaardige
standaarden en
voorschriften;
e) deze op haar website een jaarlijks
transparantieverslag publiceert
dat de in artikel 40 bedoelde informatie
bevat, of zij aan gelijkwaardige
openbaarmakingseisen
voldoet.
6. Teneinde uniforme toepassing van lid
5, onder d), te waarborgen, wordt de
daaronder bedoelde gelijkwaardigheid
beoordeeld door de Commissie
in samenwerking met de lidstaten.
De Commissie neemt terzake een besluit
volgens de procedure van
artikel 48, lid 2. In afwachting van
een dergelijk besluit van de Commissie
kunnen de lidstaten de in lid 5,
onder d), bedoelde gelijkwaardigheid
beoordelen.
Art. 46. Afwijking in geval van
gelijkwaardigheid
1. Op voorwaarde van wederkerigheid
kunnen de lidstaten afzien van de
toepassing van de in artikel 45, leden
1 en 3, gestelde eisen of deze wijzigen,
mits de betrokken auditorganisatie
of de betrokken auditor van een
derde land in het derde land onderworpen
is aan stelsels van publiek
toezicht, kwaliteitsborgingsstelsels
en onderzoeks- en sanctieregelingen
die voldoen aan eisen die gelijkwaardig
zijn aan die welke in de
artikelen 29, 30 en 32 worden gesteld.
2. Teneinde uniforme toepassing van lid
1 van dit artikel te waarborgen, wordt
de in lid 1 bedoelde gelijkwaardigheid
beoordeeld door de Commissie
in samenwerking met de lidstaten.
De Commissie neemt terzake een besluit
volgens de procedure van
artikel 48, lid 2. De lidstaten kunnen
de in lid 1 van dit artikel bedoelde
gelijkwaardigheid beoordelen of vertrouwen
op de beoordelingen van andere
lidstaten, zolang de Commissie
geen besluit heeft genomen. Indien
de Commissie besluit dat niet aan de
gelijkwaardigheidseis van lid 1 wordt
voldaan, kan zij de betrokken auditors
en auditorganisaties toestaan hun
controleactiviteiten gedurende een
passende overgangsperiode voort te
zetten overeenkomstig de relevante
voorschriften van de lidstaat.
3. De lidstaten stellen de Commissie in
kennis van:
a) hun beoordelingen van de gelijkwaardigheden,
als bedoeld in lid
2; en
b) de belangrijkste onderdelen van
hun samenwerkingsovereenkomsten
met derde landen met betrekking
tot stelsels van publiek
toezicht, kwaliteitsborgingsstelsels
en onderzoeks- en sanctieregelingen,
op basis van lid 1.
170 IBR Vademecum 2007

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
Art. 47. Samenwerking met bevoegde
autoriteiten van derde landen
1. De lidstaten mogen toestaan dat controle-
of andere documenten die in
het bezit zijn van wettelijke auditors
of auditkantoren die door hen zijn
toegelaten, aan de bevoegde autoriteiten
van een derde land worden
overgedragen, op voorwaarde dat:
a) die controle- of andere documenten
betrekking hebben op controles
bij vennootschappen die in
het betrokken derde land effecten
hebben uitgegeven of die onderdeel
uitmaken van een groep die
onderworpen is aan een wettelijke
controle van geconsolideerde
jaarrekeningen in dat derde land;
b) deze controle- of andere documenten
via de bevoegde autoriteiten
van het land van herkomst
aan de bevoegde autoriteiten van
het betrokken derde land worden
overgedragen nadat laatstgenoemde
autoriteiten daarom hebben
verzocht;
c) de bevoegde autoriteiten van het
betrokken derde land voldoen
aan eisen die overeenkomstig lid
3 adequaat zijn verklaard;
d) er tussen de betrokken bevoegde
autoriteiten op wederkerigheid
gebaseerde werkregelingen zijn
overeengekomen;
e) de overdracht van persoonsgegevens
aan derde landen geschiedt
overeenkomstig hoofdstuk IV
van Richtlijn 95/46/EG.
2. De in lid 1, onder d), bedoelde werkregelingen
waarborgen dat:
a) de bevoegde autoriteiten het verzoek
om controle- en andere documenten
motiveren;
b) eenieder die werkzaam is of is
geweest bij de bevoegde autoriteiten
van het derde land die de
informatie ontvangen, onderworpen
is aan het beroepsgeheim;
c) de bevoegde autoriteiten van het
derde land de controle- en andere
documenten alleen mogen gebruiken
voor de uitoefening van
hun publiek toezicht-, kwaliteitsborgings-
en onderzoeksfuncties
die voldoen aan eisen die gelijkwaardig
zijn aan die welke in de
artikelen 29, 30 en 32 worden gesteld;
d) het verzoek van een bevoegde
autoriteit van een derde land om
controle- of andere documenten
die in het bezit zijn van een wettelijke
auditor of een auditkantoor,
van de hand kan worden
gewezen wanneer:
- de verstrekking van deze
controle- of andere documenten
gevaar zou kunnen opleveren
voor de soevereiniteit,
de veiligheid of de openbare
orde van de Gemeenschap of
de aangezochte lidstaat, of
- indien voor dezelfde handelingen
en tegen dezelfde personen
reeds een gerechtelijke
procedure is ingeleid bij de
bevoegde autoriteiten van de
aangezochte lidstaat.
3. Over de in lid 1, onder c), bedoelde
adequaatheid van de eisen wordt
door de Commissie een besluit genomen
volgens de procedure van
artikel 48, lid 2, teneinde de samenwerking
tussen bevoegde autoriteiten
te vergemakkelijken. De toetsing van
de adequaatheid wordt verricht in samenwerking
met de lidstaten en op
basis van de criteria van artikel 36 of
grotendeels gelijkwaardige functionele
resultaten. De lidstaten nemen
de nodige maatregelen om zich naar
het besluit van de Commissie te voegen.
4. In uitzonderingsgevallen en in afwijking
van lid 1 kunnen de lidstaten
wettelijke auditors en auditkantoren
die door hen zijn toegelaten, toestaan
controle- en andere documenten
rechtstreeks aan de bevoegde autoriteiten
van een derde land over te dragen,
op voorwaarde dat:
a) in het betrokken derde land onderzoeken
zijn ingeleid door de
bevoegde autoriteiten;
b) de overdracht niet in strijd is met
de verplichtingen waaraan wettelijke
auditors en auditkantoren
moeten voldoen met betrekking
tot de overdracht van controle- en
andere documenten aan de bevoegde
autoriteit van hun lidstaat
van herkomst;
IBR Vademecum 2007 171

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
c) er werkregelingen met de bevoegde
autoriteiten van het betrokken
derde land bestaan uit
hoofde waarvan de bevoegde autoriteiten
van de lidstaat wederkerige
rechtstreekse toegang
hebben tot controle- en andere
documenten van auditorganisaties
van dat derde land;
d) de verzoekende bevoegde autoriteit
van het betrokken derde land
de bevoegde autoriteit van de lidstaat
van herkomst van de wettelijke
auditor of het auditkantoor
in kennis stelt van elk rechtstreeks
verzoek om inlichtingen,
met opgave van de redenen voor
dat verzoek;
e) de in lid 2 gestelde voorwaarden
in acht worden genomen.
5. De Commissie kan volgens de procedure
van artikel 48, lid 2, de in lid 4
bedoelde uitzonderingsgevallen nader
omschrijven, teneinde de samenwerking
tussen bevoegde autoriteiten
te vergemakkelijken en uniforme toepassing
van dat lid te garanderen.
6. De lidstaten stellen de Commissie in
kennis van de in de leden 1 en 4 bedoelde
werkregelingen.
Hoofdstuk XII. Overgangs- en
slotbepalingen
Art. 48. Comité
1. De Commissie wordt bijgestaan door
een comité (hierna “het comité” genoemd).
2. Wanneer naar dit lid wordt verwezen,
zijn de artikelen 5 en 7 van Besluit
1999/468/EG van toepassing, met inachtneming
van artikel 8 van dat besluit.
De in artikel 5, lid 6, van Besluit
1999/468/EG bedoelde termijn wordt
vastgesteld op drie maanden.
3. Het comité stelt zijn reglement van
orde vast.
4. Onverminderd de reeds vastgestelde
uitvoeringsmaatregelen, en behoudens
de bepalingen bedoeld in
artikel 26, wordt na afloop van een
periode van twee jaar na de goedkeuring
van deze richtlijn en uiterlijk op
1 april 2008, de toepassing van haar
bepalingen die de vaststelling van
technische regels, wijzigingen en besluiten
overeenkomstig lid 2 vereisen,
opgeschort. Op voorstel van de
Commissie kunnen het Europees Parlement
en de Raad de desbetreffende
bepalingen volgens de procedure van
artikel 251 van het Verdrag verlengen
en zullen zij daartoe deze bepalingen
vóór afloop van de hierboven bedoelde
periode of vóór bedoelde datum
aan een herziening onderwerpen.
Art 49.
Wijziging van Richtlijn
78/660/EEG en Richtlijn
83/349/EEG
1) Richtlijn 78/660/EEG wordt als volgt
gewijzigd:
a) in artikel 43, lid 1, wordt het volgende
punt toegevoegd:
“15. afzonderlijk, de tijdens het
boekjaar door de wettelijke auditor
of het auditkantoor aangerekende
totale honoraria voor de
wettelijke controle van jaarrekeningen,
de totale honoraria voor
andere assurance-opdrachten, de
totale honoraria voor belastingadviesdiensten
en de totale honoraria
voor andere nietcontrolediensten.
De lidstaten kunnen bepalen dat
deze vereiste niet van toepassing
is indien de vennootschap is
opgenomen in de geconsolideerde
jaarrekeningen die overeenkomstig
artikel 1 van Richtlijn
83/349/EEG moeten worden opgesteld,
mits deze informatie in
de toelichting bij de jaarrekeningen
wordt vermeld.”;
b) artikel 44, lid 1, wordt vervangen
door:
“1. De lidstaten kunnen toestaan
dat de in artikel 11 bedoelde vennootschappen
een verkorte toelichting
opstellen waarin de in
artikel 43, lid 1, punten 5 tot en
met 12, punt 14, onder a), en
punt 15 genoemde gegevens achterwege
worden gelaten. In de
toelichting wordt evenwel voor
het geheel van de betrokken posten
de in artikel 43, lid 1, punt 6,
172 IBR Vademecum 2007

Eur. Richtlijn betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen
verlangde informatie door middel
van een totaalbedrag verstrekt.”;
c) artikel 45, lid 2, wordt vervangen
door:
“2. Het bepaalde in lid 1, onder
b), is ook van toepassing op de in
artikel 43, lid 1, punt 8, genoemde
gegevens.
De lidstaten kunnen de in
artikel 27 bedoelde vennootschappen
toestaan de in
artikel 43, lid 1, punt 8, genoemde
gegevens achterwege te laten.
De lidstaten kunnen de in
artikel 27 bedoelde vennootschappen
tevens toestaan de in
artikel 43, lid 1, punt 15, genoemde
gegevens achterwege te
laten, op voorwaarde dat deze gegevens
worden verstrekt aan het
stelsel van publiek toezicht als
bedoeld in artikel 32 van Richtlijn
2006/43/EG van het Europees
Parlement en de Raad van
17 mei 2006 betreffende de wettelijke
controle van jaarrekeningen
en geconsolideerde
jaarrekeningen, indien het stelsel
van publiek toezicht hierom verzoekt.
2) In artikel 34 van Richtlijn 83/349/EEG
wordt het volgende punt toegevoegd:
“16. afzonderlijk, de tijdens het
boekjaar door de wettelijke auditor of
het auditkantoor aangerekende totale
honoraria voor de wettelijke controle
van de jaarrekening, de totale honoraria
voor andere assurance-opdrachten,
de totale honoraria voor
belastingadviesdiensten en de totale
honoraria voor andere niet-controlediensten.”.
Art. 50. Intrekking van Richtlijn
84/253/EEG
Met ingang van 29 juni 2006 wordt
Richtlijn 84/253/EEG ingetrokken. Verwijzingen
naar de ingetrokken richtlijn
gelden als verwijzingen naar deze richtlijn.
Art. 51. Overgangsbepaling
Wettelijke auditors en auditkantoren die
overeenkomstig Richtlijn 84/253/EEG
door de bevoegde autoriteiten zijn toegelaten
vóór de inwerkingtreding van de in
artikel 53, lid 1, bedoelde bepalingen,
worden beschouwd als zijnde toegelaten
overeenkomstig deze richtlijn.
Art. 52. Minimumharmonisatie
De lidstaten die de wettelijke controle
van jaarrekeningen verplicht stellen, kunnen
strengere voorschriften vaststellen,
tenzij in de tekst van de richtlijn anders is
vermeld.
Art. 53. Omzetting
1. De lidstaten dienen vóór 29 juni
2008 de bepalingen vast te stellen die nodig
zijn om aan deze richtlijn te voldoen.
Zij stellen de Commissie daarvan onverwijld
in kennis.
2. Wanneer de lidstaten die bepalingen
aannemen, wordt in de bepalingen zelf of
bij de officiële bekendmaking daarvan
naar deze richtlijn verwezen. De regels
voor de verwijzing worden vastgesteld
door de lidstaten.
3. De lidstaten delen de Commissie de
tekst van de belangrijkste bepalingen van
intern recht mee die zij op het onder deze
richtlijn vallende gebied vaststellen.
Art. 54. Inwerkingtreding
Deze richtlijn treedt in werking op de
twintigste dag volgende op die van haar
bekendmaking in het Publicatieblad van
de Europese Unie.
Art. 55. Adressaten
Deze richtlijn is gericht tot de lidstaten.
IBR Vademecum 2007 173

K.B. betreffende de erkenning van bedrijfsrevisoren en het openbaar register
18.4 Koninklijk Besluit van 30 april 2007 betreffende de
erkenning van bedrijfsrevisoren en het openbaar
register
(B.S., 30 mei 2007)
Verslag aan de Koning
Het koninklijk besluit waarvan wij de eer
hebben het Uwe Majesteit ter ondertekening
voor te leggen heeft tot doel om bepalingen
inzake de erkenning van
bedrijfsrevisoren en de ledenlijst van het
Instituut der Bedrijfsrevisoren aan te passen
in het kader van de omzetting van de
bepalingen van de Europese Richtlijn
2006/43/EG, goedgekeurd door het Europees
Parlement en de Raad op 17 mei
2006, betreffende de wettelijke controles
van jaarrekeningen en geconsolideerde
jaarrekeningen, tot wijziging van de
Richtlijnen 78/660/EEG en 83/349/EEG
van de Raad, en houdende intrekking van
Richtlijn 84/253/EEG van de Raad, die
werd bekendgemaakt in het Publicatieblad
van de Europese Unie van 9 juni
2006 (hierna “de Richtlijn”).
Gezien het groot aantal voorgestelde wijzigingen
werd een nieuw koninklijk besluit
verkozen boven een aanpassing van
de bestaande tekst.
De tekst is ingedeeld in vijf hoofdstukken
die hierna achtereenvolgens worden
besproken.
Hoofdstuk I. – Toepassingsgebied
en definities
Het eerste hoofdstuk (artikel 1) omschrijft
het toepassingsgebied, met name
de bedrijfsrevisoren en stagiairs alsook
de voor de toepassing van het besluit gehanteerde
definities.
Zoals dit in de Richtlijn het geval is,
wordt ook in dit besluit het belangrijk
onderscheid gemaakt tussen de hiernavolgende
natuurlijke personen en rechtspersonen
of entiteiten met om het even
welke rechtsvorm:
- enerzijds, de beroepsbeoefenaars die
in een land buiten de Europese Unie
door een bevoegde autoriteit zijn toegelaten
om daar wettelijke controles
uit te voeren, die respectievelijk aangeduid
worden als “auditors van derde
landen” en “auditorganisaties van
derde landen”; en
- anderzijds, de beroepsbeoefenaars
die in een lidstaat van de Europese
Unie door een bevoegde autoriteit
zijn toegelaten en ingeschreven om
daar wettelijke controles uit te voeren,
die respectievelijk aangeduid
worden als “wettelijke auditors” en
“auditkantoren”.
Verder wordt er voor gekozen om de in
België door het Instituut van de Bedrijfsrevisoren
in het publiek register ingeschreven
wettelijke auditors en
auditkantoren, respectievelijk aan te duiden
als “de bedrijfsrevisoren natuurlijke
personen” en de “bedrijfsrevisorenkantoren”,
terwijl beiden gezamenlijk worden
aangeduid als zijnde “de bedrijfsrevisoren”.
Beroepsbeoefenaars die in een andere
Lidstaat van de Europese Unie zijn toegelaten
en aldaar ingeschreven, kunnen
zich overeenkomstig artikel 3 van de
Richtlijn ook in België, onder bepaalde
voorwaarden, laten inschrijven om in
België wettelijke controles van jaarrekeningen
uit te voeren.
Europese beroepsbeoefenaars die niet
zijn ingeschreven in het openbaar register
van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren
worden in dit besluit respectievelijk aangeduid
als “wettelijke auditors” (voor natuurlijke
personen) en “auditkantoren”
(voor rechtspersonen of entiteiten met
om het even welke rechtsvorm).
Hoofdstuk II. – Erkenning van de
bedrijfsrevisoren
De Richtlijn en de wet van 22 juli 1953
In overweging 8 van de Richtlijn wordt
gesteld: “Ter bescherming van derden
174 IBR Vademecum 2007

K.B. betreffende de erkenning van bedrijfsrevisoren en het openbaar register
dienen alle toegelaten wettelijke auditors
en auditkantoren te worden ingeschreven
in een register dat toegankelijk is
voor het publiek en dat alle essentiële gegevens
over wettelijke auditors en auditkantoren
bevat.”.
Verder bepaalt artikel 15, lid 2 van de
Richtlijn: “De lidstaten zien erop toe dat
elke wettelijke auditor en elk auditkantoor
aan de hand van een individueel
nummer in het openbaar register is
geïdentificeerd. De registratiegegevens
worden in elektronische vorm in het register
opgeslagen, en zijn langs elektronische
weg toegankelijk voor het publiek.”.
Wat de inschrijving van auditors en auditorganisaties
van derde landen betreft,
stelt artikel 45, lid 1 van de Richtlijn:
“De bevoegde autoriteiten van een lidstaat
gaan over tot registerinschrijving
conform de artikelen 15 tot en met 17
van elke auditor en auditorganisatie van
een derde land die een controleverklaring
aflevert betreffende de jaarrekening of de
geconsolideerde jaarrekening van een
vennootschap die haar statutaire zetel
buiten de Gemeenschap heeft en waarvan
de effecten in die lidstaat zijn toegelaten
tot de handel op een gereglementeerde
markt in de zin van artikel 4, lid 1, punt
14, van Richtlijn 2004/39/EG, behalve
indien het bedrijf alleen een emmittent is
van effecten die in een lidstaat zijn toegelaten
tot de handel op een gereglementeerde
markt in de zin van artikel 2, lid 1,
onder b), van Richtlijn 2004/109/EG, met
een nominale waarde per eenheid van ten
minste 50 000 EUR of, in het geval van
effecten die in een andere munteenheid
luiden, op de dag van uitgifte equivalent
aan ten minste 50 000 EUR.”.
Overeenkomstig de artikels 16, lid 2 en
17, lid 2 van de Richtlijn worden auditors
van derde landen, alsook auditorganisaties
van derde landen ingeschreven in het
openbaar register, doch duidelijk als zodanig
vermeld en niet als respectievelijk
wettelijke auditors of auditkantoren.
Verder bepaalt artikel 15, lid 4 van de
Richtlijn: “De lidstaten zien erop toe dat
het openbaar register uiterlijk op 29 juni
2009 volledig operationeel is.”.
Het nieuwe artikel 10 van de wet van
22 juli 1953 bepaalt ten aanzien van het
openbaar register:
Ҥ 1. De Raad houdt een openbaar register
bij waarin de bedrijfsrevisoren worden
geregistreerd.
De auditors en de auditorganisaties van
derde landen die overeenkomstig artikel
7, § 2 zijn geregistreerd, worden in die
hoedanigheid afzonderlijk in het openbaar
register vermeld.
§ 2. De registratiegegevens worden in
elektronische vorm in het register opgeslagen.
Eenieder kan deze te allen tijde
op de website van het Instituut consulteren.
§ 3. Elke bedrijfsrevisor natuurlijke persoon
en elk bedrijfsrevisorenkantoor
worden door een individueel nummer in
het openbaar register geïdentificeerd.
§ 4. Het openbaar register bevat de naam
en het adres van de bevoegde autoriteiten
die belast zijn met de registratie, het toezicht,
de kwaliteitscontrole, de sancties,
en het publiek toezicht.
§ 5. De modaliteiten inzake actualisering
en toegang tot het openbaar register
worden door de Koning bepaald.”
Algemeen
Het tweede hoofdstuk inzake de erkenning
wordt onderverdeeld in twee afdelingen,
namelijk:
- Afdeling 1: Wettelijke auditors en
auditkantoren in de Europese Unie
- Afdeling 2: Auditors of auditorganisaties
van derde landen
Afdeling 1. – Wettelijke auditors en
auditkantoren in de Europese Unie
Onderafdeling 1. – Natuurlijke personen
Afdeling 1 handelt over de procedure van
inschrijving in het openbaar register van
een natuurlijke persoon en een rechtspersoon
of entiteit met om het even welke
rechtsvorm die de door de wet en de reglementen
vastgestelde voorwaarden
IBR Vademecum 2007 175

K.B. betreffende de erkenning van bedrijfsrevisoren en het openbaar register
vervult, de vermelding van de gegevens
die het openbaar register omtrent voormelde
natuurlijke personen en rechtspersonen
of entiteiten dient te bevatten, het
bijwerken van het openbaar register, het
bijhouden van een register van de stagiairs
onder verantwoordelijkheid van de
Stagecommissie en het dossier op naam
van de bedrijfsrevisoren (artikelen 2 tot
12).
Artikel 2 betreft de aanvraag tot toelating
tot de hoedanigheid van bedrijfsrevisor
en de inschrijving in het openbaar register
van de natuurlijke personen die daarom
verzoeken.
Onderafdeling 2. – Rechtspersonen of
entiteiten met om het even welke
rechtsvorm
Artikel 3 bevat het aan de artikelen 16 en
17 van de Richtlijn aangepaste artikel 15
van het koninklijk besluit van 15 mei
1985 tot uitvoering van de overgangsbepalingen
in de wet van 22 juli 1953 houdende
oprichting van een Instituut der
Bedrijfsrevisoren, ingevoegd door de wet
van 21 februari 1985. Het koninklijk besluit
van 15 mei 1985 werd opgeheven.
Voormeld artikel 15 gaf een omschrijving
van de elementen die het dossier bij de
vraag tot toelating tot de hoedanigheid
van bedrijfsrevisor door een bedrijfsrevisorenkantoor
dient te bevatten.
Onderafdeling 3. – Gemeenschappelijke
bepalingen
Artikelen 4 en 5 handelen over de behandeling
door de Raad van de aanvragen tot
toelating tot de hoedanigheid van bedrijfsrevisor.
Gelet op de opmerking van de Raad van
State in hun advies 42.880/1 van 24 april
2007 werd het vorige artikel 5 betreffende
de registratie van de periode van verbod
om revisorale opdrachten uit te
oefenen geschrapt.
Afdeling 2. – Auditors of
auditorganisaties van derde landen
In het licht van de gelijkwaardigheid van
wettelijke auditors in de Europese Unie
is het koninklijk besluit van 14 februari
1989 tot vaststelling van de voorwaarden
voor toekenning van de hoedanigheid
van lid van het Instituut der Bedrijfsrevisoren
aan de natuurlijke personen en de
rechtspersonen bedoeld in artikel 4ter
van de wet van 22 juli 1953 tot oprichting
van een Instituut der Bedrijfsrevisoren
niet langer van toepassing op
wettelijke auditors die onderdaan zijn
van een Lidstaat van de Europese Gemeenschappen.
De terminologie van het koninklijk besluit
van 14 februari 1989 werd afgestemd
op de aanpassingen van de wet van
22 juli 1953 in het licht van de omzetting
van de Richtlijn.
Het volledige koninklijk besluit van
14 februari 1989 is opgenomen in de artikelen
6 en 7 van onderhavig besluit,
evenals in het artikel 7 van de wet.
Hoofdstuk III. – Het openbaar
register
Afdeling 1. – Bedrijfsrevisoren
natuurlijke personen
Artikel 9 neemt de gegevens over, die het
openbaar register overeenkomstig artikel
16 van de Richtlijn ten minste moet bevatten
met betrekking tot de bedrijfsrevisoren
natuurlijke personen. Hierbij wordt
“wettelijk auditor” vervangen door de
term “bedrijfsrevisor natuurlijke persoon”.
Enkele gegevens die in België gebruikelijk
zijn, zoals gekozen taalgroep
en jaar van eedaflegging worden toegevoegd.
Afdeling 2. –Bedrijfsrevisorenkantoren
Zo worden in artikel 10 eveneens de gegevens
overgenomen die overeenkomstig
artikel 17 van de Richtlijn het openbaar
register ten minste moet bevatten met betrekking
tot de bedrijfsrevisorenkantoren.
Hierbij worden de term “wettelijk auditor”
vervangen door “bedrijfsrevisor
natuurlijke persoon” en de term “auditkantoor”
door “bedrijfsrevisorenkantoor”.
Zoals gebruikelijk in België, wordt
het jaar van inschrijving in het openbaar
register toegevoegd. Verder werden ook,
als bijkomende te verstrekken identifica-
176 IBR Vademecum 2007

K.B. betreffende de erkenning van bedrijfsrevisoren en het openbaar register
tie-informatie toegevoegd: het ondernemingsnummer
en het nummer van
vestigingseenheid bij de Kruispuntbank
van Ondernemingen voor elke vestiging
in België.
Onder “voornaamste contactpersoon”
(artikel 10, § 1, 3°) wordt verstaan de bedrijfsrevisor
natuurlijke persoon die binnen
de entiteit de verantwoordelijkheid
draagt voor de organisatie van de controleactiviteiten.
In voorkomend geval zal (artikel 10, § 1,
8°) worden vermeld, het lidmaatschap
van een netwerk en de lijst van de namen
en adressen van de daartoe behorende
kantoren in België en zijn verbonden entiteiten,
of de vermelding waar deze gegevens
toegankelijk zijn voor het
publiek.
Afdeling 3. – Gemeenschappelijke
bepalingen
In artikel 11 wordt de actualisering van
de openbare registergegevens uitgewerkt.
Het openbaar register wordt bijgehouden,
onder de verantwoordelijkheid van de
Raad, onder de vorm van een database
die toegankelijk is via een website, die
voor elke bedrijfsrevisor de datum aangeeft
waarop deze de laatste maal werd
geactualiseerd. Op de bedrijfsrevisoren
rust de verplichting om het Instituut zo
spoedig mogelijk in kennis te stellen van
elke wijziging. Vanaf het moment dat de
mogelijkheid bestaat om op elektronische
wijze de gegevens te verstrekken en te
actualiseren, kan de ondertekening gebeuren
door middel van een elektronische
handtekening, waarvan de modaliteiten
door de Raad worden bepaald.
Artikel 14 heeft betrekking op het bijhouden
van het individuele dossier betreffende
de bedrijfsrevisor en de erin op
te nemen gegevens.
Naar aanleiding van het advies van de
Raad van State, dient er het volgende
verduidelijkt te worden.
Het dossier dient hoofdzakelijk als basis
voor het identificeren van de bedrijfsrevisoren
in het openbaar register; dit resulteert
uit artikel 15 van Richtlijn
2006/43/EG; de rechtsgrond is artikel 10
van de wet van 1953.
In bijkomende orde worden de gegevens
in dit dossier gebruikt voor het toezicht
op de uitoefening van het beroep van bedrijfsrevisor;
dit resulteert uit artikel 30
van voormelde Richtlijn; de rechtsgrond
is artikel 32 van de wet van 1953.
Het dossier dient de bevestiging te bevatten
dat er jaarlijks een transparantieverslag
is opgesteld; dit resulteert uit artikel
40 van voormelde Richtlijn; de rechtsgrond
is artikel 15 van de wet van 1953.
Dit dossier dient ook de mededeling te
bevatten van gerechtelijke, tucht- en administratieve
procedures waarvan de bedrijfsrevisor
in de uitoefening van zijn
beroep het voorwerp is; dit resulteert uit
artikel 30 van voormelde Richtlijn; de
rechtsgrond is artikel 41 van de wet van
1953.
Artikel 15 stelt dat de bedrijfsrevisoren
spontaan alle wijzigingen moeten mededelen
in de gegevens waarover het Instituut
moet beschikken en stipuleert dat de
Raad de modaliteiten bepaalt volgens dewelke
het de bedrijfsrevisoren kan worden
toegelaten, of verplicht, om zelf de
databanken te actualiseren middels een
op afstand beveiligde toegang.
Hoofdstuk IV. – Het verlies van de
hoedanigheid van bedrijfsrevisor
Het vierde hoofdstuk behandelt de schorsing
wanneer het algemeen belang het
vereist (zoals voorgesteld door de Raad
van State in zijn advies), het ontslag, de
herinschrijving in het openbaar register,
alsook de bedrijfsrevisorenkantoren in
vereffening (artikelen 16 tot 20).
Hoofdstuk V. – Slotbepalingen
Het laatste hoofdstuk (artikelen 21 tot
26) is o.m. gewijd aan de overgangsbepalingen
die gepaard gaan met de opheffing
van de “tijdelijke weglating uit de ledenlijst”
en het statuut van de verhinderde
bedrijfsrevisoren, alsook de overschrijving
van de bedrijfsrevisoren ingeschreven
op de “ledenlijst van het Instituut der
Bedrijfsrevisoren” op datum van
IBR Vademecum 2007 177

K.B. betreffende de erkenning van bedrijfsrevisoren en het openbaar register
31 augustus 2007. Deze bedrijfsrevisoren
worden toegestaan hun overdracht te verzoeken
van de “ledenlijst van het Instituut
der bedrijfsrevisoren” naar het
“openbaar register van het Instituut van
de Bedrijfsrevisoren” (artikel 22).
De natuurlijke personen waaraan de
Raad, voor de bekendmaking van dit besluit,
op hun persoonlijk verzoek de procedure
van de tijdelijke weglating uit de
ledenlijst toegestaan heeft, alsook zij die
het statuut van verhinderde bedrijfsrevisor
hebben aangenomen oordelend dat de
uitoefening van hun politiek mandaat de
uitoefening van het beroep van bedrijfsrevisor
in het gedrang kon brengen, dienen
vóór 31 december 2007 hetzij aan de
Raad te kennen geven dat zij opnieuw in
staat zijn om de verplichtingen van de
bedrijfsrevisoren na te komen, hetzij hun
ontslag aanbieden als bedrijfsrevisor. Indien
zij bij het verstrijken van de termijn
hebben nagelaten om de Raad van het Instituut
hun keuze kenbaar te maken worden
zij geacht ontslag te nemen en
verliezen zij, op deze datum, de hoedanigheid
van bedrijfsrevisor zonder mogelijkheid
van verhaal.
Artikel 22 geeft gestalte aan artikel 51
van de Richtlijn dat stelt: “Wettelijke auditors
en auditkantoren die overeenkomstig
Richtlijn 84/253/EEG door de
bevoegde autoriteiten zijn toegelaten
vóór de inwerkingtreding van de in artikel
53, lid 1, bedoelde bepalingen, worden
beschouwd als zijnde toegelaten
overeenkomstig deze richtlijn.”.
De Raad neemt de nodige maatregelen
inzake de overdracht van de “ledenlijst
van het Instituut der Bedrijfsrevisoren”
naar het openbaar register, zoals bedoeld
in de artikelen 9 tot 11.
Teneinde de bevestiging van de wens tot
overschrijving van de “ledenlijst van het
Instituut der Bedrijfsrevisoren” in het
nieuwe openbaar register eenvormig en
gestructureerd te laten verlopen, zal de
Raad de bedrijfsrevisoren de nodige formulieren,
al dan niet elektronisch invulbaar,
ter beschikking stellen. Deze zullen
hen toelaten de gegevens bij te werken
die in het openbaar register voor de
bedrijfsrevisoren natuurlijke personen
(artikel 9) en voor de bedrijfsrevisorenkantoren
(artikel 10) moeten worden bekendgemaakt.
Op alle bedrijfsrevisoren rust de verplichting
tot actualisering - zoals bedoeld
in artikel 15 van dit besluit - van de voor
overschrijving in het openbaar register
verstrekte registergegevens.
Krachtens artikel 23, neemt de Raad de
nodige maatregelen voor de samenstelling
en de actualisering van de dossiers
en inlichtingen, zoals bedoeld in de artikelen
14 en 15.
Artikel 24, paragraaf 1 bepaalt dat het
koninklijk besluit van 20 april 1989 tot
vaststelling van het huishoudelijk reglement
van het Instituut der Bedrijfsrevisoren
wordt opgeheven.
Artikel 24, paragraaf 2, stelt dat het koninklijk
besluit van 14 februari 1989 tot
vaststelling van de voorwaarden voor
toekenning van de hoedanigheid van lid
van het Instituut der Bedrijfsrevisoren
aan de natuurlijke personen en de rechtspersonen
bedoeld in artikel 4ter van de
wet van 22 juli 1953 tot oprichting van
een Instituut der Bedrijfsrevisoren wordt
opgeheven.
Overeenkomstig artikel 25 treedt het
koninklijk besluit in werking op
31 augustus 2007.
Tekst van het koninklijk besluit
Hoofdstuk I. – Toepassingsgebied
en definities
Artikel 1. § 1. Dit besluit is van toepassing
op de bedrijfsrevisoren en de stagiairs.
§ 2. De definities opgenomen in artikel
2 van de wet van 22 juli 1953 houdende
de oprichting van een Instituut van de
Bedrijfsrevisoren en organisatie van het
publiek toezicht op het beroep van bedrijfsrevisor
zijn van overeenkomstige
toepassing.
§ 3. Voor de toepassing van onderhavig
besluit wordt verstaan onder:
1° de wet: de wet van 22 juli 1953 houdende
de oprichting van een Instituut
178 IBR Vademecum 2007

K.B. betreffende de erkenning van bedrijfsrevisoren en het openbaar register
van de Bedrijfsrevisoren en organisatie
van het publiek toezicht op het beroep
van bedrijfsrevisor;
2° het openbaar register: het register bedoeld
in artikel 10 van de wet;
3° het Instituut: het Instituut van de Bedrijfsrevisoren;
4° de Raad: de Raad van het Instituut
van de Bedrijfsrevisoren;
Hoofdstuk II. – Erkenning van de
bedrijfsrevisoren
Afdeling 1. – Wettelijke auditors en
auditkantoren in de Europese Unie
Onderafdeling 1. – Natuurlijke personen
Art. 2. Ieder natuurlijk persoon, die de
voorwaarden door de wet en de reglementen
gesteld, vervult, kan door middel
van een ondertekend en aan het Instituut
gericht schrijven verzoeken om toelating
tot de hoedanigheid van bedrijfsrevisor.
Bij deze aanvraag is een dossier gevoegd
met de stukken vereist om de
toelatingsvoorwaarden te beoordelen,
alsook overige gegevens en bescheiden
die naar het oordeel van het Instituut nodig
zijn in het belang van de beoordeling
van de aanvraag. De relevante stukken in
het bezit van het Instituut, in voorkomend
geval in het kader van de stageprocedure,
worden bij het dossier gevoegd.
De voorzitter van de Raad laat de
voorzitter van het Hof van Beroep te
Brussel, in voorkomend geval, het Hof
van Beroep te Luik, een uittreksel van het
besluit van toelating tot de eedaflegging
geworden.
De kandidaat-bedrijfsrevisor legt zijn
eed af op de dag en het uur bepaald door
de voorzitter van het bevoegde Hof.
De hoofdgriffier van de rechtbank
brengt het Instituut op de hoogte van de
gedane eedafleggingen en levert aan elke
betrokkene een uittreksel van het procesverbaal
van de zitting af.
Op de voorlegging van een uittreksel
van het proces-verbaal van de eedaflegging,
wordt de bedrijfsrevisor met ingang
van de dag van zijn eedaflegging ingeschreven
in het openbaar register.
Onderafdeling 2. – Rechtspersonen of
entiteiten met om het even welke
rechtsvorm
Art. 3. § 1. Iedere rechtspersoon of
entiteit met om het even welke rechtsvorm
die de door de wet en de reglementen
vastgestelde voorwaarden vervult,
kan door middel van een ondertekend en
aan het Instituut gericht schrijven verzoeken
om toelating tot de hoedanigheid van
bedrijfsrevisor.
De aanvraag tot toelating tot de hoedanigheid
van bedrijfsrevisor, ingediend ter
uitvoering van artikel 6 van de wet, moet
worden gericht aan het Instituut.
Bij deze aanvraag is een dossier gevoegd
met de stukken vereist om de toelatingsvoorwaarden
te beoordelen.
§ 2. Het dossier moet het volgende bevatten:
1° de statuten of, in voorkomend geval,
een gelijkwaardige overeenkomst
van de rechtspersoon of entiteit;
2° de jaarrekening van de rechtspersoon
of entiteit over de laatste vijf boekjaren
of sedert haar oprichting zo
sindsdien nog geen vijf jaren zijn
verlopen;
3° de benaming, de rechtsvorm, het ondernemingsnummer
en het adres van
de zetel en, in voorkomend geval, het
internetadres van de website, het
adres van elke vestiging in België
met zijn nummer van vestigingseenheid
bij de Kruispuntbank van Ondernemingen,
elke andere inschrijving
als auditkantoor bij de bevoegde
autoriteiten van andere Lidstaten van
de Europese Unie of België en als auditorganisatie
in derde landen, met
inbegrip van de na(a)m(en) van de
registratieautoriteit(en) en, in voorkomend
geval, het/de registratienummer(s)
en het netwerk waartoe de
rechtspersoon of entiteit behoort;
4° de naam en het registratienummer
van alle bedrijfsrevisoren natuurlijke
personen die bij het bedrijfsrevisorenkantoor
werkzaam zijn of die als
vennoot of anderszins aan het kan-
IBR Vademecum 2007 179

K.B. betreffende de erkenning van bedrijfsrevisoren en het openbaar register
toor verbonden zijn, dit in voorkomend
geval per vestiging in België;
5° de naam, en het kantooradres van alle
eigenaars en aandeelhouders;
6° de naam en de adres- en contactgegevens
van de bedrijfsrevisor natuurlijke
persoon die binnen de entiteit de
verantwoordelijkheid draagt voor de
organisatie van de controlewerkzaamheden;
7° de naam en het kantooradres van alle
leden van het leidinggevende of het
bestuursorgaan;
8° de omschrijving van de activiteiten
en de verantwoording of beslissing
dat de activiteiten betrekking hebben,
of zullen hebben in geval van toelating,
op de uitoefening van revisorale
opdrachten bedoeld in artikel 4 van
de wet en de uitoefening van activiteiten
verenigbaar met de hoedanigheid
van bedrijfsrevisor;
9° het bewijs van naleving van de voorwaarden
opgelegd aan de rechtspersoon
of entiteit, aan haar bestuursorgaan,
alsook aan haar eigenaars en
haar aandeelhouders door artikel 6
van de wet;
10° een nauwkeurige omschrijving van
de organisatie en de werking van de
rechtspersoon of entiteit, de werkmethodes
en interne systemen voor
kwaliteitscontrole die zij heeft opgezet;
11° alle gegevens die toelaten na te gaan
of de bepalingen van de artikelen 13
en 14 van de wet worden in acht genomen;
12° de overige gegevens en bescheiden
die naar het oordeel van het Instituut
nodig zijn in het belang van de beoordeling
van de aanvraag.
§ 3. De Raad mag van de rechtspersoon
of entiteit eisen dat zij haar dossier vervolledigt
door voorlegging van alle stukken
of gegevens die nodig zijn om zich
over de toelatingsaanvraag te kunnen uitspreken.
Hij kan beslissen om de vertegenwoordigers
van de rechtspersoon of
entiteit te horen op dag en uur die hij
vaststelt.
§ 4. De rechtspersoon of entiteit wordt
als bedrijfsrevisorenkantoor ingeschreven
in het openbaar register met ingang
van de dag waarop de gunstige beslissing
door de Raad werd genomen.
Onderafdeling 3. – Gemeenschappelijke
bepalingen
Art. 4. De Raad doet over de in artikelen
2 en 3 bedoelde aanvragen uitspraak,
uiterlijk drie maanden nadat de aanvrager
alle vereiste stukken ter beschikking
heeft gesteld.
Art. 5. Wanneer de Raad vaststelt dat
de verzoeker niet voldoet aan de voorwaarden
vereist voor de inschrijving in
het openbaar register, betekent hij hem
zijn gemotiveerde beslissing. De belanghebbende
beschikt over een termijn van
dertig kalenderdagen te rekenen vanaf
deze betekening om beroep in te dienen
bij de Commissie van Beroep. De artikelen
64 en 68, eerste paragraaf van de wet
zijn van toepassing.
Afdeling 2. – Auditors of
auditorganisaties van derde landen
Onderafdeling 1. – Natuurlijke personen
Art. 6. Ter staving van zijn verzoek
deelt de natuurlijke persoon, overeenkomstig
artikel 7, §1 van de wet, aan de
Raad van het Instituut de volgende bescheiden
mee, onverminderd artikel 2:
1° een uittreksel uit de geboorteakte en
een attest van nationaliteit;
2° een attest afgegeven door de bevoegde
overheid van de betrokken Staat,
waarin wordt gecertificeerd dat de
persoon in die Staat gemachtigd is
om de wettelijke controle op de financiële
staten van ondernemingen
uit te voeren en, wanneer het betrokken
verdrag erin is voorzien, een
voor echt verklaarde kopie van zijn
diploma;
3° een attest betreffende de professionele
eerbaarheid, afgegeven door een
bevoegd ambtenaar van de Staat
waarin hij gemachtigd is de wettelijke
controle op de financiële staten
van ondernemingen uit te voeren.
Wanneer de afgifte van een zodanig
attest in de betrokken Staat niet is geregeld,
doet de betrokkene, vóór de
eedaflegging, aan het Hof van Beroep
van Brussel of van Luik, een
schriftelijke verklaring geworden
waarin hij bevestigt te voldoen aan
180 IBR Vademecum 2007

K.B. betreffende de erkenning van bedrijfsrevisoren en het openbaar register
de voorwaarde vermeld in artikel 7,
§ 1, 4° van de wet.
Onderafdeling 2. – Entiteiten, andere
dan een natuurlijke persoon, naar het
recht van derde landen
Art. 7. Ter staving van zijn verzoek
deelt de entiteit, andere dan een natuurlijke
persoon, naar het recht van derde landen,
overeenkomstig artikel 7, § 2 van de
wet, aan de Raad van het Instituut de volgende
bescheiden en gegevens mee, onverminderd
artikel 3:
1° de statuten van de rechtspersoon, de
identiteit van zijn vennoten, zaakvoerders
of bestuurders en de laatste
jaarrekening;
2° een attest afgegeven door de bevoegde
overheid van de betrokken Staat,
waarin wordt gecertificeerd dat de
entiteit evenals zijn vennoten, zaakvoerders
en bestuurders, in die Staat
gemachtigd zijn om de wettelijke
controle op de financiële staten van
ondernemingen uit te voeren;
3° de naam van de vennoten, bestuurders
of zaakvoerders die de hoedanigheid
van bedrijfsrevisor hebben
en die gewoonlijk hun beroepsactiviteit
in België uitoefenen;
4° de nauwkeurige omschrijving van
zijn bedrijf en het bewijs of de beslissing
dat dit bedrijf beperkt is, of, ingeval
van toelating, beperkt zal zijn
tot het uitoefenen van werkzaamheden
die verenigbaar zijn met de hoedanigheid
van bedrijfsrevisor;
5° de nauwkeurige omschrijving van de
organisatie en de werking van de
Belgische vestiging van de entiteit,
andere dan natuurlijke persoon, naar
het recht van derde landen, de medewerkers
op wie hij kan rekenen, zijn
werkmethodes en de interne systemen
voor kwaliteitscontrole;
6° een stuk ondertekend door het bevoegde
orgaan van de entiteit, andere
dan natuurlijke persoon, naar het
recht van derde landen, waarbij de
verbintenissen, opgesomd in artikel
7, § 2, 6°, 7° en 8° van de wet worden
bevestigd.
Onderafdeling 3. – Gemeenschappelijke
bepalingen
Art. 8. De natuurlijke personen of entiteiten,
andere dan natuurlijke persoon,
naar het recht van derde landen, die bij
toepassing van dit besluit de hoedanigheid
van bedrijfsrevisor hebben verkregen
en in hun land de professionele
hoedanigheid verliezen waarop ze zich
beroepen hebben bij hun verzoek tot toekenning
van het hoedanigheid van bedrijfsrevisor,
kunnen, op beslissing van
de Raad van het Instituut, hun hoedanigheid
van bedrijfsrevisor in België behouden,
wanneer is aangetoond dat zij hun
professionele hoedanigheid in het buitenland
om andere dan disciplinaire redenen
hebben verloren.
Hoofdstuk III. – Het openbaar
register
Afdeling 1. – Bedrijfsrevisoren
natuurlijke personen
Art. 9. § 1. Het openbaar register,
voorzien in artikel 10 van de wet, bevat
tenminste de volgende gegevens omtrent
de bedrijfsrevisoren natuurlijke personen:
1° naam, woonplaats, gekozen taalgroep,
Nederlands of Frans, jaar van
de eedaflegging en registratienummer;
2° in voorkomend geval, naam, vestigingsadres,
internetadres en registratienummer
van de bedrijfsrevisorenkantoren
waarbij de betrokken
bedrijfsrevisor natuurlijke persoon
werkzaam is of waaraan hij als vennoot
of anderszins verbonden is;
3° elke andere inschrijving als wettelijke
auditor bij de bevoegde autoriteiten
van andere Lidstaten van de Europese
Unie en als auditor in derde
landen, met inbegrip van de
na(a)m(en) van de registratieautoriteit(en)
en, in voorkomend geval,
het/de registratienummer(s).
§ 2. Auditors van derde landen die
overeenkomstig artikel 7, § 4 van de wet
worden ingeschreven, worden in het register
duidelijk als zodanig vermeld en
niet als bedrijfsrevisoren natuurlijke personen.
IBR Vademecum 2007 181

K.B. betreffende de erkenning van bedrijfsrevisoren en het openbaar register
Afdeling 2. – Bedrijfsrevisorenkantoren
Art. 10. § 1. Het openbaar register
bevat ten minste de volgende gegevens
omtrent de bedrijfsrevisorenkantoren:
1° registratienummer, jaar van inschrijving,
naam, adres van de zetel en
ondernemingsnummer bij de Kruispuntbank
van Ondernemingen;
2° rechtsvorm;
3° contactgegevens, voornaamste contactpersoon
en, in voorkomend geval,
internetadres van de website;
4° adres van elke vestiging in België
met zijn nummer van vestigingseenheid
bij de Kruispuntbank van Ondernemingen;
5° naam en registratienummer van alle
bedrijfsrevisoren natuurlijke personen
die bij het bedrijfsrevisorenkantoor
werkzaam zijn of die als vennoot
of anderszins aan het kantoor verbonden
zijn;
6° naam en kantooradres van alle eigenaars
en aandeelhouders;
7° naam en kantooradres van alle leden
van het leidinggevende of bestuursorgaan;
8° in voorkomend geval, het lidmaatschap
van een netwerk en de lijst van
de namen en adressen van de daartoe
behorende kantoren en zijn verbonden
entiteiten, of vermelding van de
plaats waar deze gegevens toegankelijk
zijn voor het publiek;
9° elke andere inschrijving als auditkantoor
bij de bevoegde autoriteiten van
andere lidstaten en als auditorganisatie
in derde landen, met inbegrip van
de na(a)m(en) van de met de registratie
belaste autoriteit(en) en in voorkomend
geval het/ de registratienummer(s).
§ 2. Auditorganisaties van derde landen
die overeenkomstig artikel 7, § 4 van de
wet worden ingeschreven, worden in het
register duidelijk als zodanig vermeld en
niet als bedrijfsrevisorenkantoren.
Afdeling 3. – Gemeenschappelijke
bepalingen
Art. 11. § 1. Het openbaar register
wordt bijgehouden, onder de verantwoordelijkheid
van de Raad, onder de vorm
van een database die toegankelijk is via
een website, die voor elke bedrijfsrevisor
de datum aangeeft van de laatste actualisering.
§ 2. De bedrijfsrevisoren dienen het Instituut
zo spoedig mogelijk in kennis te
stellen van elke wijziging in de gegevens
die in het openbaar register zijn opgenomen.
Het register wordt zo spoedig mogelijk
na de kennisgeving geactualiseerd.
Zij dienen de verstrekte gegevens te ondertekenen.
Vanaf het moment dat de
mogelijkheid bestaat voor de bedrijfsrevisoren
om op elektronische wijze de gegevens
te verstrekken en te actualiseren,
kan de ondertekening gebeuren door
middel van een elektronische handtekening,
waarvan de modaliteiten door de
Raad worden bepaald.
§ 3. De Raad kan de modaliteiten bepalen
volgens dewelke het openbaar register
in zijn geheel of deels kan worden
toegezonden onder de vorm van een uitprint
aan om het even wie hem wenst te
bekomen.
Art. 12. De lijst van de stagiairs wordt
bijgehouden onder de verantwoordelijkheid
van de Stagecommissie.
Art. 13. De Raad kan beslissen dat de
website, zoals bedoeld in artikel 11, § 1
andere informatie bevat waarin derden
geïnteresseerd kunnen zijn, zoals onder
meer een elektronisch adres.
Art. 14. § 1. Het Instituut opent een
dossier op naam van de bedrijfsrevisoren.
Het dossier bevat de bescheiden die bij
de vraag om toegelaten te worden tot de
hoedanigheid van bedrijfsrevisor werden
overgemaakt.
De bedrijfsrevisor deelt spontaan aan
de Raad de volgende informatie mee, die
aan het dossier wordt toegevoegd:
a) de akten en bekendmakingen, die de
wijzigingen in het openbaar register
desgevallend staven;
b) de procedures bedoeld in artikel 41
van de wet;
c) de melding of al dan niet wordt opgetreden
in organisaties van openbaar
belang;
182 IBR Vademecum 2007

K.B. betreffende de erkenning van bedrijfsrevisoren en het openbaar register
d) elke inschrijving bij bevoegde Belgische
autoriteiten.
§ 2. Het dossier van elke natuurlijke
persoon ingeschreven in het openbaar register
vermeldt: het registratienummer,
de datum van registratie, zijn naam, zijn
voornamen, zijn plaats en datum van geboorte,
zijn nationaliteit, zijn gekozen
taalgroep, Frans of Nederlands.
§ 3. Het dossier van elk bedrijfsrevisorenkantoor
ingeschreven in het openbaar
register vermeldt: het registratienummer,
de datum van registratie, de maatschappelijke
benaming op het moment van registratie,
de rechtsvorm op het moment
van inschrijving, de datum van oprichting
en het ondernemingsnummer bij de
Kruispuntbank van Ondernemingen.
Naast de in § 1 bedoelde inlichtingen,
bevat het dossier van elk bedrijfsrevisorenkantoor:
1° zijn statuten of, in voorkomend geval,
een gelijkwaardige overeenkomst;
2° de lijst van de verbonden entiteiten
van het bedrijfsrevisorenkantoor;
3° in voorkomend geval, de bevestigingen
met betrekking tot de naleving
van artikel 15 van de wet;
4° de lijst van de bedrijfsrevisorenkantoren,
auditkantoren en auditorganisaties
van derde landen waarin het
kantoor aandelen of deelbewijzen bezit.
§ 4. De Raad kan daarenboven aan de
bedrijfsrevisoren alle andere nuttige gegevens
in toepassing van artikel 32 van
de wet opvragen of verzoeken deze uit
eigen initiatief mee te delen, met het oog
op de toevoeging ervan aan het dossier.
Art. 15. De bedrijfsrevisoren delen het
Instituut binnen de maand spontaan alle
wijzigingen mee aangebracht in de gegevens
bedoeld in artikelen 9, 10, 13 en 14.
Wat de gegevens bedoeld in artikel 14,
§ 4 betreft, heeft de taak van actualisering
ten laste van de bedrijfsrevisoren enkel
betrekking op de gegevens die door
de bedrijfsrevisoren werden meegedeeld
op vraag van de Raad.
De Raad bepaalt de modaliteiten volgens
dewelke het de bedrijfsrevisoren
kan worden toegelaten, of verplicht, om
zelf de databanken van het Instituut te actualiseren
via een beveiligde toegang op
afstand.
Wat de procedures bedoeld in artikel
41 van de wet betreft, heeft de verplichting
tot mededeling betrekking op de inleiding
van een procedure, evenals op
alle beslissingen die in het kader van
deze procedure door de geadieerde
rechtsmachten of overheden zijn genomen.
Hoofdstuk IV. – Het verlies van de
hoedanigheid van bedrijfsrevisor
Art. 16. De bedrijfsrevisor, die ten gevolge
van een veroordeling of andere
maatregel of omstandigheid in de onmogelijkheid
verkeert zijn beroep uit te oefenen,
kan, wanneer het algemeen belang
het vereist, door de Raad voor de duur
van de onmogelijkheid worden geschorst.
Art. 17. De bedrijfsrevisor, die ontslag
neemt, verliest de hoedanigheid van bedrijfsrevisor
met ingang van de dag
waarop de Raad de bedrijfsrevisor ervan
in kennis stelt dat zijn ontslag werd aanvaard.
Om geldig te zijn, moet het ontslag bij
de Raad worden ingediend en de verklaring
bevatten dat de ontslagnemende bedrijfsrevisor
alle opdrachten, waarmee
hij als bedrijfsrevisor werd belast, tot een
goed einde heeft gebracht of aan een andere
bedrijfsrevisor heeft toevertrouwd,
evenals de verklaring dat hij geen mandaat
of functie bedoeld in artikel 133, § 3
van het Wetboek van vennootschappen
heeft aanvaard. De Raad neemt, uiterlijk
drie maanden na het toezenden van de
brief, een beslissing over de aanvaarding
of de weigering van het ontslag.
Het bedrijfsrevisorenkantoor dat ontslag
neemt, zal het bewijs leveren dat de
statuten, of in voorkomend geval de gelijkwaardige
overeenkomst, niet langer
verwijst naar de uitoefening van het beroep
van bedrijfsrevisor.
IBR Vademecum 2007 183

K.B. betreffende de erkenning van bedrijfsrevisoren en het openbaar register
De Raad kan het ontslag weigeren, indien
er aanwijzingen zijn dat de verklaringen,
bedoeld in de vorige alinea, vals
zouden zijn.
Art. 18. § 1. Onverminderd de gevolgen
van een schrapping om tuchtredenen,
kan iedere ontslagnemende bedrijfsrevisor
natuurlijke persoon, de Raad om zijn
herinschrijving in het openbaar register
verzoeken, op voorwaarde dat hij de in
artikelen 5, 1° tot 3° en 13 van de wet
voorgeschreven voorwaarden vervult op
de datum van aanvraag en voldaan heeft
aan de verplichtingen inzake permanente
vorming.
§ 2. Het verzoek wordt gericht aan de
Raad, samen met een dossier waaruit
blijkt dat de voorwaarden vereist voor
het bekomen van de hoedanigheid van
bedrijfsrevisor verenigd zijn. Het dossier
moet een curriculum vitae bevatten waarin
de beroepsactiviteiten van de kandidaat-bedrijfsrevisor
sinds zijn ontslag
worden opgenomen evenals een nota
waaruit blijkt dat hij zijn vorming op permanente
wijze heeft voortgezet.
§ 3. Wanneer het verzoek wordt gedaan
nadat meer dan vijf jaar zijn verstreken
sinds het ontslag, moet de verzoeker
daarenboven een proef afleggen, ingericht
in overeenstemming met de bepalingen
van het koninklijk besluit
betreffende de toegang tot het beroep van
bedrijfsrevisor. Deze proef wordt toevertrouwd
aan een jury, samengesteld uit
twee leden van de Raad en door hem aangeduid.
Art. 19. Het bedrijfsrevisorenkantoor
dat de hoedanigheid van bedrijfsrevisor
heeft verloren om andere redenen dan
tuchtrechtelijke kan op ieder moment om
herinschrijving in het openbaar register
verzoeken overeenkomstig artikel 3.
Art. 20. De bedrijfsrevisorenkantoren
in vereffening kunnen slechts gedurende
één jaar in het openbaar register ingeschreven
blijven, te rekenen vanaf de datum
van hun ontbinding. Zij worden van
rechtswege doorgehaald in het openbaar
register bij het verstrijken van deze periode.
Hoofdstuk V. – Slotbepalingen
Art. 21. § 1. De tijdelijke weglating
uit de ledenlijst toegekend door de Raad
aan bedrijfsrevisoren natuurlijke personen
in uitvoering van artikel 5, § 5 van
het koninklijk besluit van 20 april 1989
tot vaststelling van het huishoudelijk reglement
van het Instituut der Bedrijfsrevisoren,
zoals gewijzigd door het
koninklijk besluit van 12 maart 2000 en
de verhindering wegens uitoefening van
een politiek mandaat overeenkomstig artikel
5, § 6 van voormeld besluit vervallen
van rechtswege ten laatste op
31 december 2007.
§ 2. De bedrijfsrevisoren natuurlijke
personen die de tijdelijke weglating uit
de ledenlijst of de verhindering wegens
uitoefening van een politiek mandaat genieten
moeten vóór 31 december 2007,
hetzij aan de Raad mededelen dat zij opnieuw
in staat zijn om de verplichtingen
van de bedrijfsrevisoren na te komen,
hetzij hun ontslag aanbieden met naleving
van artikel 19 van onderhavig besluit.
§ 3. Indien bij het verstrijken van de in
het voorgaande lid vermelde datum de
bedrijfsrevisor heeft nagelaten aan de
Raad te melden hoe hij zijn tijdelijke
weglating uit de ledenlijst of de verhindering
wegens uitoefening van een politiek
mandaat wenst te beëindigen, wordt
hij geacht ontslag te nemen en wordt hij
bijgevolg doorgehaald in het openbaar
register.
Art. 22. § 1. De bedrijfsrevisoren ingeschreven
op de “ledenlijst van het Instituut
der Bedrijfsrevisoren” op datum
van 31 augustus 2007 worden beschouwd
als zijnde toegelaten tot overdracht
naar het “openbaar register van
het Instituut van de Bedrijfsrevisoren”.
§ 2. De Raad neemt de nodige maatregelen
voor de overdracht van gegevens
uit de “ledenlijst van het Instituut der Bedrijfsrevisoren”
naar het openbaar register,
zoals bedoeld in de artikelen 9 tot 11,
binnen een termijn van zes maanden na
de inwerkingtreding van dit besluit.
Art. 23. De Raad neemt de nodige
maatregelen voor de samenstelling en de
184 IBR Vademecum 2007

K.B. betreffende de erkenning van bedrijfsrevisoren en het openbaar register
actualisering van de dossiers, zoals bedoeld
in de artikelen 14 en 15.
Art. 24. § 1. Het koninklijk besluit
van 20 april 1989 tot vaststelling van het
huishoudelijk reglement van het Instituut
der Bedrijfsrevisoren, zoals gewijzigd
door het koninklijk besluit van
12 maart 2000, wordt opgeheven.
§ 2. Het koninklijk besluit van
14 februari 1989 tot vaststelling van de
voorwaarden voor toekenning van de
hoedanigheid van lid van het Instituut der
Bedrijfsrevisoren aan de natuurlijke personen
en de rechtspersonen bedoeld in
artikel 4ter van de wet van 22 juli 1953
tot oprichting van een Instituut der Bedrijfsrevisoren
wordt opgeheven.
Art. 25. Dit besluit treedt in werking
op 31 augustus 2007.
Art. 26. Onze Minister van Economie
wordt belast met de uitvoering van dit
besluit.
IBR Vademecum 2007 185

K.B. tot vaststelling van het huishoudelijk reglement
18.5 Koninklijk Besluit van 7 juni 2007 tot vaststelling van
het huishoudelijk reglement van het Instituut van de
Bedrijfsrevisoren
(B.S., 29 juni 2007)
Verslag aan de Koning
Het koninklijk besluit waarvan wij de eer
hebben het Uwe Majesteit ter ondertekening
voor te leggen heeft tot doel om het
huishoudelijk reglement van het Instituut
der Bedrijfsrevisoren aan te passen
in het kader van de omzetting van de bepalingen
van de Europese Richtlijn
2006/43/EG, goedgekeurd door het Europees
Parlement en de Raad op 17 mei
2006, betreffende de wettelijke controles
van jaarrekeningen en geconsolideerde
jaarrekeningen, tot wijziging van de
Richtlijnen 78/660/EEG en 83/349/EEG
van de Raad, en houdende intrekking van
Richtlijn 84/253/EEG van de Raad, die
werd bekendgemaakt in het Publicatieblad
van de Europese Unie van 9 juni
2006 (hierna “de Richtlijn”).
Gezien het groot aantal voorgestelde wijzigingen
werd een nieuw koninklijk besluit
verkozen boven een aanpassing van
de bestaande tekst.
Het nieuwe huishoudelijk reglement is
ingedeeld in twaalf hoofdstukken die
hierna achtereenvolgens worden besproken.
Hoofdstuk I. – Toepassingsgebied
en definities
Het eerste hoofdstuk (artikel 1) omschrijft
de voor de toepassing van het besluit
gehanteerde definities.
Overeenkomstig het advies 42.940/1 van
15 mei 2007 van de Raad van State werd
artikel 1 van onderhavig koninklijk besluit
aangepast. De definities van de wet
van 22 juli 1953 zijn van rechtswege van
toepassing.
Zoals dit in de Richtlijn het geval is,
wordt ook in dit besluit het belangrijk
onderscheid gemaakt tussen de hiernavolgende
natuurlijke personen en rechtspersonen
of entiteiten met om het even
welke rechtsvorm:
- enerzijds, de beroepsbeoefenaars die
in een land buiten de Europese Unie
door een bevoegde autoriteit zijn toegelaten
om daar wettelijke controles
uit te voeren, die respectievelijk aangeduid
worden als “auditors van derde
landen” en “auditorganisaties van
derde landen”; en
- anderzijds, de beroepsbeoefenaars
die in een Lidstaat van de Europese
Unie door een bevoegde autoriteit
zijn toegelaten en ingeschreven om
daar wettelijke controles uit te voeren,
die respectievelijk aangeduid
worden als “wettelijke auditors” en
“auditkantoren”.
Verder wordt er voor gekozen om de in
België door het Instituut van de Bedrijfsrevisoren
in het publiek register ingeschreven
wettelijke auditors en auditkantoren,
respectievelijk aan te duiden
als “de bedrijfsrevisoren natuurlijke personen”
en de “bedrijfsrevisorenkantoren”,
terwijl beiden gezamenlijk worden
aangeduid als zijnde “de bedrijfsrevisoren”.
Beroepsbeoefenaars die in een andere
Lidstaat van de Europese Unie zijn toegelaten
en aldaar ingeschreven, kunnen
zich overeenkomstig artikel 3 van de
Richtlijn ook in België, onder bepaalde
voorwaarden, laten inschrijven om in
België wettelijke controles van jaarrekeningen
uit te voeren.
Europese beroepsbeoefenaars die niet
zijn ingeschreven in het openbaar register
van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren
worden in dit besluit
respectievelijk aangeduid als “wettelijke
auditors” (voor natuurlijke personen) en
“auditkantoren” (voor rechtspersonen of
entiteiten met om het even welke rechtsvorm).
186 IBR Vademecum 2007

K.B. tot vaststelling van het huishoudelijk reglement
Hoofdstuk II. – De financiering
van de werkingskosten van het
Instituut
De artikelen 2 en 3 van het tweede
hoofdstuk betreffen het vaststellen, het
opvragen en het innen van vaste en/of
aanvullende veranderlijke bijdragen verschuldigd
- ter financiering van de werkingskosten
van het Instituut - door de
bedrijfsrevisoren, alsook door de in het
register ingeschreven auditors en auditorganisaties
van derde landen die beantwoorden
aan artikel 7, § 4, van de wet.
Er wordt voorgesteld om het maximale
bedrag van de vaste bijdragen te brengen
van 1.250 EUR op 5.000 EUR, aangepast
aan de index van de consumptieprijzen in
België. Dit moet toelaten de lasten van
het Instituut op een meer billijke wijze te
laten dragen door alle bedrijfsrevisoren.
Een bedrijfsrevisor die weinig activiteiten
heeft, brengt immers administratieve
kosten van toezicht en kwaliteitscontrole
met zich mee, die vaak te vergelijken zijn
met deze van andere bedrijfsrevisoren
die een grotere activiteit hebben.
In antwoord op een vraag van de Raad
van State in zijn advies 42.940/1 van
15 mei 2007 is het passend in onderhavig
Verslag aan de Koning te verduidelijken
dat het aan de algemene vergadering van
het Instituut toekomt om het begrip omzet
bedoeld in artikel 2, § 1, b) van onderhavig
koninklijk besluit te bepalen.
Artikel 7, eerste lid van het koninklijk
besluit van 20 april 1989 tot vaststelling
van het huishoudelijk reglement van het
Instituut der Bedrijfsrevisoren bepaalde
dat de veranderlijke bijdrage “wordt berekend
op de aan BTW onderworpen omzet
zoals aangegeven in de loop van het
burgerlijk jaar dat vooraf gaat aan het
jaar waarin de bijdrage is verschuldigd”.
Deze bijkomende bepaling wordt niet
meer opgenomen in het besluit, om de
mogelijkheid open te laten ten aanzien
van de wijze waarop de omzet wordt bepaald.
De omzetting van de Richtlijn in
het Belgisch recht kan inderdaad aanleiding
geven tot een nieuwe omgeving
waarin het beroep zal uitgevoerd worden
en waarbij de aan BTW onderworpen
omzet niet langer een geschikt gegeven
zal zijn om daarop de veranderlijke bijdrage
te berekenen.
Jaarlijks bepaalt de algemene vergadering
het bedrag van de vaste bijdragen,
alsook desgevallend het percentage van
de veranderlijke bijdragen ter financiering
van de werkingskosten van het Instituut
(artikel 2, § 2).
Overeenkomstig de bemerking van de
Raad van State in zijn advies 42.940/1
van 15 mei 2007 is het passend in onderhavig
Verslag aan de Koning te verduidelijken
dat artikel 3, § 1 van onderhavig
koninklijk besluit geen afbreuk doet aan
de bepalingen van gemeen recht betreffende
de samenloop van schuldeisers.
De stemming over de begroting heeft betrekking
op de gehele begroting en
brengt mee dat de bijdragen, zoals voorgesteld,
zijn bepaald op de bedragen die
in aanmerking werden genomen voor de
opstelling van de begroting (artikel 8).
De algemene vergadering zou kunnen beslissen
om bijdragen vast te stellen met
verschillende bedragen per categorie,
door bijvoorbeeld een onderscheid te maken
tussen bedrijfsrevisoren en auditors
of auditorganisaties van derde landen of
nog door een verlaagde bijdrage te voorzien
voor jonge bedrijfrevisoren natuurlijke
personen.
De bijdragen in de werkingskosten van
het Instituut van de bedrijfsrevisorenkantoren
in vereffening vormen het
voorwerp van artikel 3. Bedrijfsrevisorenkantoren
die in vereffening worden
gesteld kunnen nog gedurende één jaar in
het openbaar register ingeschreven blijven
en dit vanaf de datum van ontbinding
(artikel 20 van het koninklijk besluit van
30 april 2007 betreffende de erkenning
van bedrijfsrevisoren en het openbaar register).
De bedrijfsrevisoren vennoten
zijn per hoofdelijk aandeel aansprakelijk
voor de betaling van de bijdragen toegerekend
aan het bedrijfsrevisorenkantoor.
Hoofdstuk III. – Eretitels en een
regime voor kandidaatbedrijfsrevisoren
De toekenning tot het voeren van de titel
van erebedrijfsrevisor, alsook van
IBR Vademecum 2007 187

K.B. tot vaststelling van het huishoudelijk reglement
erevoorzitter van het Instituut en een mogelijks
statuut voor kandidaat-bedrijfsrevisoren
vormen het voorwerp van de
artikelen 4 en 5 van het derde hoofdstuk.
Er worden strengere voorwaarden gesteld
aan de toekenning van het voeren
van de titel van erebedrijfsrevisor. De
lijst van de erebedrijfsrevisoren zal
voortaan op de website van het Instituut
worden bekendgemaakt. Tevens wordt de
titel van erevoorzitter van het Instituut in
het leven geroepen. De principes voor het
intrekken van de toestemming tot het
voeren van de eretitel zijn in beide gevallen
dezelfde (artikel 4).
Verder wordt ook voorzien dat de Raad
van het Instituut, na gunstig advies van
de Hoge Raad voor de Economische
Beroepen, een aangepast regime kan inrichten
voor de “kandidaat-bedrijfsrevisoren”,
dit wil zeggen de stagiairs
bedrijfsrevisoren die na geslaagd te zijn
voor het bekwaamheidsexamen de eed
van bedrijfsrevisor nog niet hebben afgelegd,
alsook de ontslagnemende natuurlijke
personen die kunnen aanspraak
maken op herinschrijving in het openbaar
register (artikel 5).
In antwoord op de bemerking van de
Raad van State in zijn advies 42.940/1
van 15 mei 2007 is het passend in onderhavig
Verslag aan de Koning te verduidelijken
dat onderhavig artikel het artikel 5,
6° van de wet van 22 juli 1953 uitvoert.
Laatstgenoemd artikel voorziet in een periode
van uiterlijk twaalf maanden tussen
de datum van toelating tot de eed en de
datum van eedaflegging. Voormeld regime
beoogt het juridisch vacuüm gedurende
deze periode in te vullen.
Hoofdstuk IV. – Algemene
vergadering
Het vierde hoofdstuk (artikelen 6 tot 15)
behandelt de bevoegdheid, de oproeping
tot de vergadering, het verloop en de beslissingen
van de algemene vergadering.
De algemene vergadering bestaat, overeenkomstig
artikel 19 van de wet, uit alle
bedrijfsrevisoren natuurlijke personen,
die stemgerechtigd zijn, en alle bedrijfsrevisorenkantoren,
die beschikken over
een adviserende stem. De bedrijfsrevisoren
natuurlijke personen kunnen drager
zijn van maximaal twee volmachten.
Er wordt niet langer een specifieke dag
vooropgesteld voor de algemene vergadering
van het Instituut, die plaatsheeft in
de tweede helft van de maand april (artikel
6).
Er wordt voorgesteld dat de Raad de modaliteiten
van oproeping en de terbeschikkingstelling
van de documenten kan
bepalen, bijvoorbeeld door toezending
van de oproeping per e-mail of het plaatsen
van documenten met betrekking tot
de algemene vergadering op het extranet
van het Instituut.
De algemene vergadering kiest de voorzitter,
de ondervoorzitter, de leden van de
Raad, de commissarissen belast met de
controle van de jaarrekening, alsook de
bedrijfsrevisoren die zetelen in de Commissie
van Beroep (artikel 9). Alleen bedrijfsrevisoren
natuurlijke personen zijn
verkiesbaar voor voornoemde functies
(artikel 15, § 2).
Artikel 30 van het besluit voorziet dat,
buiten het geval van verkiezingen, op de
algemene vergadering slechts tot een geheime
stemming kan worden overgegaan
wanneer 50 bedrijfsrevisoren natuurlijke
personen daartoe een verzoek richten aan
het Instituut ten minste acht kalenderdagen
vóór de datum van de algemene vergadering.
Hoofdstuk V. – De Raad
De bevoegdheden en de besluitvorming
van de Raad worden in het vijfde hoofdstuk
(artikelen 16 tot 26) omschreven.
Overeenkomstig de bemerking van de
Raad van State in zijn advies 42.940/1
van 15 mei 2007 werd artikel 16 van onderhavig
koninklijk besluit opgeheven.
Daar waar in het verleden een niet-exhaustieve
opsomming werd gegeven van
de bevoegdheden van de Raad, die betrekking
hebben op de werking en de vertegenwoordiging
van het Instituut in
rechtshandelingen en in rechte, wordt
deze opsomming achterwege gelaten.
Het artikel 16 bevat daarentegen wel een
188 IBR Vademecum 2007

K.B. tot vaststelling van het huishoudelijk reglement
lijst van taken die de Raad aan het Uitvoerend
Comité kan delegeren:
1° nagaan en vaststellen of een kandidaat-bedrijfsrevisor
of de entiteit voldoet
aan de voorwaarden voorzien in
de artikelen 5 tot 7 van de wet van
22 juli 1953 en, in voorkomend geval,
hem als bedrijfsrevisor toelaten;
2° toezicht houden op het opmaken en
het bijwerken van het openbaar register
overeenkomstig de door onderhavig
reglement opgestelde regels;
3° verzorgen van de publieke toegankelijkheid
van de nodige in het openbaar
register opgeslagen gegevens
zoals voorzien in artikel 11 van het
koninklijk besluit van 30 april 2007
betreffende de erkenning van bedrijfsrevisoren
en het openbaar register;
4° goedkeuring van de verzekeringscontracten
inzake de burgerrechtelijke
aansprakelijkheid van de bedrijfsrevisoren;
5° beroep aantekenen tegen een beslissing
van de Tuchtcommissie of een
voorziening in cassatie indienen tegen
een beslissing van de Commissie
van Beroep;
6° het personeel van het Instituut aanwerven
of ontslaan en hun bezoldigingen
vaststellen;
7° aanduiden van het Raadslid of het gewezen
Raadslid dat zal instaan om de
Raad te vertegenwoordigen ingeval
van huiszoeking ten huize van een
bedrijfsrevisor.
In antwoord op de bemerking van de
Raad van State in zijn advies 42.940/1
van 15 mei 2007 is het passend in onderhavig
Verslag aan de Koning te verduidelijken
dat de delegatie van de
bevoegdheden door de Raad dient te gebeuren
binnen de door hem vastgelegde
voorwaarden en moet worden begrepen
in de zin dat de Raad vooraf de essentiële
regels met betrekking tot de betrokken
bevoegdheden vaststelt.
Punt 6° van onderhavig artikel werd opgeheven
om reden dat het treffen van
voorlopige ordemaatregelen overeenkomstig
artikel 39 van de wet van 22 juli
1953 reeds van rechtswege een bevoegdheid
van het Uitvoerend Comité is.
De Raad komt bijeen op uitnodiging van
de voorzitter, die bijvoorbeeld eveneens
per e-mail kan gebeuren (artikel 17).
Een Raadslid kan zich niet bij volmacht
laten vertegenwoordigen. Drie Raadsleden
kunnen vragen dat een vraag wordt
overgedragen naar een volgende vergadering.
Aan deze vraag kan slechts voorbijgegaan
worden mits akkoord van ten
minste zes aanwezige leden (artikel 20).
Artikel 22 stelt dat de Raad in zijn midden
alle door hem nuttig geachte comités
mag oprichten, alsook permanente commissies
of technische werkgroepen in het
leven roepen die hij nodig acht tot verwezenlijking
van het doel van het Instituut.
Natuurlijke personen die geen bedrijfsrevisor
zijn kunnen eveneens deelnemen
aan de werkzaamheden van deze permanente
commissies of technische werkgroepen.
Alle leden zetelen hierin ten
persoonlijke titel, zodat ook hier de vertegenwoordiging
bij volmacht ingeval
van afwezigheid niet wordt aanvaard.
Verder bepaalt artikel 23 dat de Raad kan
beslissen om aan zijn leden, alsook aan
de leden van comités, commissies en
technische werkgroepen zitpenningen of
vacaties toe te kennen en ook dat de reiskosten
gemaakt voor het bijwonen van de
vergaderingen kunnen worden vergoed.
De kosten aangegaan door voormelde
personen in het belang van het Instituut
kunnen eveneens met akkoord van de
Raad worden terugbetaald. De Raad kan
tevens aan de voorzitter, de ondervoorzitter,
alsook aan andere personen belast
met specifieke functies in de schoot van
het Instituut forfaitaire functie- en kostenvergoedingen
toekennen – respectievelijk
in vervanging van zitpenningen en
vergoeding van voormelde reis- en andere
kosten – dit uiteraard binnen de grenzen
van de begroting, zoals goedgekeurd
door de algemene vergadering.
Het dagelijks bestuur van het Instituut
wordt waargenomen door het Uitvoerend
Comité, dat minstens bestaat uit de voorzitter
en de ondervoorzitter (artikel 24).
In antwoord op de vraag van de Raad van
State in zijn advies 42.940/1 van 15 mei
2007 is het passend te verduidelijken in
onderhavig Verslag aan de Koning dat de
IBR Vademecum 2007 189

K.B. tot vaststelling van het huishoudelijk reglement
term dagelijks bestuur voorkomt in artikel
22, § 4 van de wet van 22 juli 1953
zonder gedefinieerd te worden. Het begrip
dagelijks bestuur in artikel 22, § 4,
van de wet is verschillend van de gemeenrechterlijke
betekenis zoals van toepassing
op handelsvennootschappen.
Bovendien behoort het, overeenkomstig
artikel 108 van de Grondwet, tot de algemene
bevoegdheid van de Koning om
besluiten te nemen die nodig zijn voor de
uitvoering van wetten.
Het lidmaatschap van de Raad vervalt
van rechtswege wanneer het raadslid niet
langer de hoedanigheid van bedrijfsrevisor
heeft of omdat hem de tuchtsanctie
van schorsing werd opgelegd, die in
kracht van gewijsde is getreden. In antwoord
op de vraag van de Raad van State
in zijn advies 42.940/1 van 15 mei 2007
is het passend te verduidelijken in onderhavig
Verslag aan de Koning dat het behoort,
overeenkomstig artikel 108 van de
Grondwet, tot de algemene bevoegdheid
van de Koning om besluiten te nemen die
nodig zijn voor de uitvoering van wetten.
De Raad kan een lid als ontslagnemend
beschouwen, indien hij op vier achtereenvolgende
vergaderingen afwezig is.
Hij wordt vooraf door de voorzitter uitgenodigd
om uitleg te verschaffen op de
volgende vergadering van de Raad. Bij
afwezigheid op deze vergadering of indien
de Raad zijn redenen voor de voorbije
afwezigheid niet kan aanvaarden
wordt zijn ontslag vastgesteld op de
eerstvolgende algemene vergadering die
in zijn vervanging zal voorzien (artikel
26).
In antwoord op de bemerking van de
Raad van State in zijn advies 42.940/1
van 15 mei 2007 is het passend te verduidelijken
in onderhavig Verslag aan de
Koning dat onderhavig artikel het artikel
29 van het koninklijk besluit van 20 april
1989 tot vaststelling van het huishoudelijk
reglement van het Instituut der Bedrijfsrevisoren
herneemt en derhalve een
vernummering van een bestaande bepaling
inhoudt.
Hoofdstuk VI. – Functies van de
voorzitter, de ondervoorzitter, de
secretaris en de penningmeester
Het zesde hoofdstuk (artikelen 27 tot 29)
betreft de vervanging van de voorzitter
bij diens afwezigheid, de opdrachten van
de secretaris van de Raad en van de secretaris-penningmeester
van het Instituut.
Hoofdstuk VII. – Jaarrekening en
begroting
Het zevende hoofdstuk (artikel 30) behandelt
de jaarrekening en begroting van
het Instituut.
Voortaan stelt de Raad de inhoud van het
rekeningenstelsel vast en bepaalt hij de
waarderingsregels, met naleving van de
regels opgenomen in het koninklijk besluit
van 19 december 2003 betreffende
de boekhoudkundige verplichtingen en
de openbaarmaking van de jaarrekeningen
van bepaalde verenigingen
zonder winstoogmerk, internationale verenigingen
zonder winstoogmerk en stichtingen.
De secretaris-penningmeester zorgt voor
het opstellen van het ontwerp van jaarrekening
en van begroting, die hij aan de
Raad voorlegt ten laatste op 10 maart van
elk jaar.
De Raad legt de jaarrekening, na deze te
hebben afgesloten, ter controle voor aan
de commissarissen, dit uiterlijk één
maand vóór de algemene vergadering.
De jaarrekening, het verslag van de commissarissen
en de begroting worden vervolgens
bij de uitnodiging tot de
algemene vergadering gevoegd.
Hoofdstuk VIII. – Periodieke
mededeling door de
bedrijfsrevisoren
De bedrijfsrevisoren brengen spontaan
het Instituut periodiek op de hoogte van
de opdrachten die zij uitvoeren of hebben
uitgevoerd in het kader van hun beroepsactiviteit.
De vorm, de gedetailleerde inhoud
en de periodiciteit hiervan worden
bepaald door de Raad. Deze maken het
190 IBR Vademecum 2007

K.B. tot vaststelling van het huishoudelijk reglement
onderwerp uit van het achtste hoofdstuk
(artikel 31).
De bedrijfsrevisoren die één of meerdere
commissarismandaten in een organisatie
van openbaar belang uitoefenen, delen
jaarlijks aan het Instituut de hyperlink
mee naar het deel van de website waar de
informatie opgenomen in het transparantieverslag
is bekendgemaakt. Dit transparantieverslag
zal onder meer een
beschrijving van het netwerk inhouden.
Voor wat de commentaar in het Verslag
aan de Koning bij artikel 10, § 1, 8°, van
het koninklijk besluit van 30 april 2007
betreffende de erkenning van bedrijfsrevisoren
en het openbaar register betreft,
worden ten aanzien van een netwerk vermeld,
het lidmaatschap van een netwerk
en de lijst van de namen en adressen van
de daartoe behorende kantoren in België,
alsook een beschrijving in hoofdlijnen
van de onderdelen van het netwerk die
zich buiten België bevinden, of de vermelding
waar deze gegevens toegankelijk
zijn voor het publiek
Hoofdstuk IX. –
Mededelingsmodaliteiten,
Het negende hoofdstuk (artikel 32) heeft
betrekking op mededelingen met een individuele
of een algemene draagwijdte.
De mededelingen met een individuele
draagwijdte worden altijd gedaan in de
taal van de taalgroep waarin de bedrijfsrevisor
in het openbaar register is ingeschreven.
Gelet op de afwezigheid in de huidige
stand van zaken van harmonisering van
de bescherming van het beroepsgeheim
in de Europese Unie, wordt voorgeschreven
dat, met het oog op de uitoefening
van het toezicht en de kwaliteitscontrole
op de bedrijfsrevisoren door het Instituut,
deze een vestiging in België dienen te
hebben waar ze hun dossiers, akten, documenten
en briefwisseling die verband
houdt met de beroepsactiviteit in België,
bewaren. Het Instituut zal hen ook enkel
op dit adres alle briefwisseling richten.
Hoofdstuk X. – Terechtwijzing
Het tiende hoofdstuk betreft de maatregelen
die van toepassing zijn bij een “terechtwijzing”,
zoals bedoeld in het
nieuwe tuchtreglement, wanneer de bedrijfsrevisor
verzuimt om mededeling te
doen van inlichtingen of documenten
waartoe hij is gehouden, alsook wanneer
hij verzuimt om zijn bijdragen tijdig te
betalen of het document over te maken
dat bedoeld is tot vaststelling van een bijdrage
(artikel 33).
Overeenkomstig de bemerking van de
Raad van State in zijn advies 42.940/1
van 15 mei 2007 werd de formulering
van de eerste paragraaf aangepast.
In antwoord op de bemerking van de
Raad van State in zijn advies werd de
tweede paragraaf opgeheven, onverminderd
de mogelijkheid voor het Instituut
om terugbetaling te bekomen voor de gemaakte
kosten.
Overeenkomstig de bemerking van de
Raad van State in zijn advies werd de formulering
van de derde paragraaf aangepast
en gepreciseerd in de zin dat deze
bevoegdheid aan de Raad toekomt.
Hoofdstuk XI. – Bekendmaking
van de normen en -aanbevelingen
Het elfde hoofdstuk stelt in artikel 34,
§ 1, dat de Raad op de hoogte gebracht
wordt door de Hoge Raad voor de Economische
Beroepen van de domeinen die
niet gedekt worden door maatregelen genomen
op Europees niveau, waarin deze
laatste een leemte in normatieve en reglementaire
teksten heeft vastgesteld.
Artikel 34, § 2, voorziet dat de normen
en -aanbevelingen, evenals hun bijwerkingen,
openbaar gemaakt zullen worden
op papier en op de website van het Instituut
en per post aan de Hoge Raad voor
de Economische Beroepen overgemaakt
zullen worden.
Overeenkomstig de bemerking van de
Raad van State in zijn advies 42.940/1
van 15 mei 2007 werd de formulering
van de tweede paragraaf aangepast.
IBR Vademecum 2007 191

K.B. tot vaststelling van het huishoudelijk reglement
Hoofdstuk XII. –
Overgangsbepalingen
Artikel 35, § 1 bepaalt dat het koninklijk
besluit van 20 april 1989 tot vaststelling
van het huishoudelijk reglement van het
Instituut der Bedrijfsrevisoren wordt opgeheven.
Artikel 35, § 2, stelt dat de artikelen 4 en
5, alsook 29 tot 36 van het koninklijk besluit
van 10 januari 1994 betreffende de
plichten van de bedrijfsrevisoren worden
opgeheven. Voormelde artikelen van het
koninklijk besluit van 10 januari 1994
zijn inderdaad zonder voorwerp geworden
als gevolg van enerzijds de opheffing
van de bepalingen over de middelenvennootschappen
en -verenigingen zoals
voorzien in artikel 8, paragrafen 2 tot 4
van de wet van 22 juli 1953 en anderzijds
de aan het artikel 7bis van dezelfde wet
aangebrachte aanpassingen. Tenslotte
werden ook de bepalingen inzake de
tuchtprocedure opgeheven, aangezien de
tuchtprocedure voortaan is opgenomen in
het koninklijk besluit van 26 april 2007
tot organisatie van het toezicht en de
kwaliteitscontrole en houdende het tuchtreglement
voor de bedrijfsrevisoren.
Artikel 35, § 3 bepaalt dat de Raad, op
basis van een werkprogramma voorgesteld
door de Raad van het Instituut, aan
de Hoge Raad voor de Economische Beroepen
de normen, aanbevelingen, adviezen,
omzendbrieven en mededelingen
meedeelt, zoals goedgekeurd door de
Raad vóór de inwerkingtreding van onderhavig
besluit.
In het licht van de Richtlijn en gegeven
het feit dat het om overgangsbepalingen
gaat, heeft het koninklijk besluit van
15 mei 1985 tot uitvoering van de overgangsbepalingen
in de wet van 22 juli
1953 houdende oprichting van een Instituut
der Bedrijfsrevisoren, ingevoegd
door de wet van 21 februari 1985, geen
bestaansreden meer. Artikel 36 voorziet
derhalve dat dit koninklijk besluit wordt
opgeheven.
Overeenkomstig artikel 37 treedt het koninklijk
besluit in werking op
31 augustus 2007. Artikel 30 is voor de
eerste maal van toepassing op het boekjaar
dat een aanvang neemt na
31 augustus 2007.
Tekst van het koninklijk besluit
Hoofdstuk I. – Toepassingsgebied
en definities
Artikel 1. Voor de toepassing van onderhavig
besluit wordt verstaan onder:
1° de wet: de wet van 22 juli 1953 houdende
de oprichting van een Instituut
van de Bedrijfsrevisoren en organisatie
van het publiek toezicht op het beroep
van bedrijfsrevisor;
2° de algemene vergadering: de algemene
vergadering van het Instituut van
de Bedrijfsrevisoren, bepaald in artikel
19 van de wet;
3° het openbaar register: het register bedoeld
in artikel 10 van de wet.
Hoofdstuk II. – De financiering
van de werkingskosten van het
Instituut
Art. 2. § 1. De bedrijfsrevisoren, alsook
de auditors en auditorganisaties van
derde landen ingeschreven in het openbaar
register overeenkomstig artikel 7,
§ 4 van de wet betalen jaarlijks ter financiering
van de werkingskosten van het
Instituut:
a) een vaste bijdrage waarvan het bedrag
niet hoger mag zijn dan
5.000 EUR, aangepast aan de index
van de consumptieprijzen;
b) een aanvullende veranderlijke bijdrage,
die wordt berekend steunend op
de omzet; deze bijdrage mag niet hoger
zijn dan 2 % en kan op een minimum
bedrag worden vastgelegd.
§ 2. Jaarlijks bepaalt de algemene vergadering
het bedrag van de vaste bijdragen
en ook in voorkomend geval het
percentage van de veranderlijke bijdragen.
Ze stelt alle bijzondere voorwaarden
vast die nuttig zijn voor de berekening
van deze bijdragen.
§ 3. De bedrijfsrevisoren delen hun
omzet ten laatste op 31 maart van elk jaar
mee door middel van een aangifteformulier,
opgesteld door de Raad.
192 IBR Vademecum 2007

K.B. tot vaststelling van het huishoudelijk reglement
§ 4. De vaste en de veranderlijke bijdragen
worden telkens voor de helft halfjaarlijks
opgevraagd. De eerste helft van
de veranderlijke bijdrage is een voorschot
berekend op basis van de aangifte
van het vorige jaar.
De bijdragen zijn betaalbaar binnen de
maand na de door de penningmeester
toegezonden oproep.
§ 5. De Raad stelt de inningsvoorwaarden
van de vaste en veranderlijke bijdrage
vast, met naleving van de beslissingen
van de algemene vergadering en de bepalingen
van onderhavig reglement.
§ 6. De bedrijfsrevisor natuurlijke persoon
die ontslag neemt of het bedrijfsrevisorenkantoor
dat vraagt om
doorgehaald te worden in het openbaar
register, is de bijdragen verschuldigd
voor het halfjaar waarin het ontslag of de
doorhaling wordt aanvaard.
§ 7. De vennoten van een bedrijfsrevisorenkantoor
zijn per hoofdelijk aandeel
aansprakelijk voor de betaling van de bijdragen
toegerekend aan het bedrijfsrevisorenkantoor.
Art. 3. § 1. De bedrijfsrevisorenkantoren
in vereffening betalen bijdragen
overeenkomstig artikel 2. Onverminderd
artikel 2, § 7 worden de bijdragen opgevraagd
vanaf de datum van de in vereffeningstelling
beschouwd als lasten van de
vereffening.
§ 2. De vereffenaars van een bedrijfsrevisorenkantoor
delen aan de hand van het
in artikel 2, § 3 bedoeld aangifteformulier
de omzet mee van de vennootschap
tot aan haar doorhaling op het openbaar
register, dit ter afrekening van de nog
verschuldigde veranderlijke bijdrage.
Hoofdstuk III. – Eretitels en een
regime voor kandidaatbedrijfsrevisoren
Art. 4. § 1. De Raad kan het voeren
van de titel van erebedrijfsrevisor toekennen
aan bedrijfsrevisoren die ontslag
namen na gedurende tenminste vijftien
jaar het beroep met waardigheid, rechtschapenheid
en kiesheid te hebben uitgeoefend
en die niet actief zijn in een ander
beroep dat verwarring zou kunnen scheppen
met de activiteiten van een bedrijfsrevisor.
§ 2. De lijst van de erebedrijfsrevisoren
wordt gepubliceerd op de website bedoeld
in artikel 10, § 2 van de wet.
§ 3. Bij niet-naleving van de regels van
waardigheid, rechtschapenheid en kiesheid
of wanneer niet langer voldaan is
aan de toekenningsvoorwaarden van de
titel van erebedrijfsrevisor, kan de Raad
de toestemming tot het voeren van de
eretitel intrekken. De belanghebbende
beschikt over een termijn van dertig kalenderdagen
te rekenen vanaf de betekening
van de intrekking om beroep in te
dienen bij de Commissie van Beroep. De
artikelen 64 en 68, eerste paragraaf van
de wet zijn van toepassing.
§ 4. De Raad kan het voeren van de titel
van erevoorzitter toekennen aan een
gewezen voorzitter van het Instituut, na
het beëindigen van diens mandaat.
Desgevallend zijn de principes opgesomd
in paragraaf 3 van toepassing.
Art. 5. De Raad kan, na gunstig advies
van de Hoge Raad voor de Economische
Beroepen, een aangepast regime inrichten
voor de kandidaat-bedrijfsrevisoren,
dit wil zeggen de stagiairs bedrijfsrevisoren
die, na geslaagd te zijn voor het
bekwaamheidsexamen, de eed van bedrijfsrevisor
nog niet hebben afgelegd,
alsook de ontslagnemende natuurlijke
personen die, overeenkomstig artikel 18
van het koninklijk besluit van 30 april
2007 betreffende de erkenning van bedrijfsrevisoren
en het openbaar register,
aanspraak kunnen maken op herinschrijving
in het openbaar register.
Hoofdstuk IV. – Algemene
vergadering
Art. 6. De gewone algemene vergadering
komt jaarlijks bijeen in de loop van
de tweede helft van de maand april.
De Raad bepaalt de modaliteiten van
oproeping en terbeschikkingstelling van
de documenten.
IBR Vademecum 2007 193

K.B. tot vaststelling van het huishoudelijk reglement
De oproeping vermeldt de agenda, de
plaats, de dag en het uur van de vergadering.
Art. 7. Onverminderd het bepaalde in
artikel 19, vierde lid, van de wet, moeten
de volmachten voor de algemene vergadering,
om geldig te zijn, aankomen op
het Instituut, ten minste vijf kalenderdagen
vóór de datum van de algemene vergadering.
Zij moeten gedateerd en
ondertekend zijn door de volmachtgever
en dienen de identiteit van de volmachtgever,
de identiteit van de gevolmachtigde
en de datum van de algemene
vergadering waarvoor de volmacht geldig
is, te bevatten.
Art. 8. De jaarrekening en de begroting
geven aanleiding tot aparte stemmingen.
De stemming over de begroting slaat
noodzakelijk op de gehele begroting en
brengt mede dat deze bijdragen zijn bepaald
op de bedragen die in aanmerking
werden genomen voor de opstelling van
de begroting.
Binnen de perken van de goedgekeurde
begroting van een boekjaar, is de Raad
ertoe gemachtigd om gedurende de eerste
zes maanden van het volgend boekjaar de
bijdragen in de werkingskosten van het
Instituut te innen en de uitgaven te doen.
Indien de rekening of de begroting niet
wordt goedgekeurd, kan de Raad de algemene
vergadering ten hoogste twee
maanden uitstellen.
Art. 9. In toepassing van de artikelen
21, 26, § 2 en 63, § 2, van de wet kiest de
vergadering:
a) de voorzitter;
b) de ondervoorzitter;
c) de leden van de Raad;
d) de commissarissen belast met de controle
van de jaarrekening;
e) de bedrijfsrevisoren die zetelen in de
Commissie van Beroep.
De voorzitter van de Raad voert de titel
van voorzitter van het Instituut.
De nieuwe titularissen treden onmiddellijk
in functie na de algemene vergadering
die hen heeft aangeduid.
Art. 10. De algemene vergadering die
overeenkomstig artikel 20, tweede lid
van de wet wordt samengeroepen op
vraag van ten minste één vijfde van de
bedrijfsrevisoren natuurlijke personen,
moet ten laatste twee maanden na de datum
van de ontvangst van de aanvraag
worden gehouden.
Art. 11. De oproepingen tot de algemene
vergaderingen vermelden het uur, de
plaats en de agenda van de vergadering.
Art. 12. De algemene vergadering kan
enkel over de op haar agenda vermelde
onderwerpen geldig beraadslagen.
Zij wordt voorgezeten door de voorzitter
van het Instituut.
Op elke vergadering worden op voorstel
van de voorzitter ten minste twee en
ten hoogste tien stemopnemers aangewezen
die niet mogen worden gekozen uit
de Raadsleden of uit de kandidaten voor
mandaten waarin de vergadering moet
voorzien.
Art. 13. De besluiten van de algemene
vergadering worden opgenomen in de
notulen die worden ondertekend door de
voorzitter, de secretarissen en twee stemopnemers.
De notulen van de algemene vergaderingen
worden bewaard op de zetel van
het Instituut. Op vraag van de bedrijfsrevisoren
worden ze hen meegedeeld.
De voorzitter van het Instituut beslist
over de uitreiking van uittreksels die
voor niet-bedrijfsrevisoren zijn bestemd
en ondertekent ze.
Art. 14. § 1. De besluiten van de algemene
vergadering worden bij handopsteken
genomen, tenzij de vergadering
anders beschikt.
§ 2. De stemming is geheim wanneer
zij verkiezingen betreft.
§ 3. Buiten het in § 2 bedoelde geval,
kan slechts tot een geheime stemming
worden overgaan middels een schriftelijk
verzoek daartoe vanwege vijftig bedrijfsrevisoren
natuurlijke personen en op
voorwaarde dat dit verzoek ten minste
acht kalenderdagen vóór de datum van de
194 IBR Vademecum 2007

K.B. tot vaststelling van het huishoudelijk reglement
algemene vergadering aan het Instituut
wordt gericht.
Art. 15. § 1. Wanneer een algemene
vergadering tot verkiezingen moet overgaan,
brengt de voorzitter van het Instituut
de bedrijfsrevisoren hiervan ten
minste twee maanden vóór de bijeenkomst
op de hoogte met vermelding van
de te begeven mandaten. Om ontvankelijk
te zijn, moeten de kandidaturen uiterlijk
één maand vóór de vergadering bij de
voorzitter van het Instituut toekomen en
door ten minste tien bedrijfsrevisoren natuurlijke
personen worden gesteund.
§ 2. Niet verkiesbaar zijn:
a) de bedrijfsrevisoren, die op de uiterste
datum voor de indiening van de
kandidaturen het beroep sedert minder
dan vijf jaar uitoefenen;
b) de bedrijfsrevisorenkantoren;
c) zij die, op de uiterste datum voor het
indienen van de kandidaturen, hun
bijdragen niet hebben betaald;
d) zij die na veroordeling, hetzij door de
Tuchtcommissie, hetzij door de
Commissie van Beroep, tot de straf
van de schorsing of de schrapping,
op het tijdstip der verkiezingen het
voorwerp uitmaken van een tuchtprocedure
die aanhangig is respectievelijk
voor de Commissie van beroep of
het Hof van Cassatie;
e) zij die, minder dan drie jaar vóór de
datum van de bijeenkomst van de algemene
vergadering, het voorwerp
hebben uitgemaakt van een tuchtrechtelijke
straf anders dan een waarschuwing
of zij die sedert minder dan
vijf jaar een schorsing van minder
dan zes maand en zij die, sedert minder
dan tien jaar, een schorsing van
ten minste zes maanden hebben opgelopen;
de termijn begint te lopen
vanaf het tijdstip dat de beslissing definitief
is geworden.
§ 3. Indien het aantal regelmatig voorgestelde
kandidaten lager ligt dan het
dubbel van het aantal te begeven mandaten,
kan de Raad op eigen initiatief kandidaten
voordragen, mits het akkoord van
deze laatsten.
Indien het aantal voorgedragen kandidaten,
in voorkomend geval in toepassing
van het vorige lid, gelijk is aan het aantal
te begeven mandaten, worden deze kandidaten,
zonder andere vormvereisten
door de algemene vergadering als verkozen
verklaard.
§ 4. De mandaten worden toegekend
bij meerderheid van de aanwezige of vertegenwoordigde
bedrijfsrevisoren. Indien
na de tweede stemronde de vereiste
meerderheid niet wordt bereikt, vindt er
een herstemming plaats over de twee
kandidaten die de meeste stemmen hebben
bekomen. Bij staking van stemmen
wordt de deelneming aan de herstemming
bepaald voorrang verlenend aan het
jongste lid.
Bij de herstemming wordt diegene benoemd
die de meeste stemmen heeft bekomen.
Bij staking van stemmen bij de
derde stembeurt krijgt de jongste kandidaat
de voorkeur.
Wanneer de stemming gelijktijdig betrekking
heeft op de functies van lid en
van plaatsvervangend lid van de Commissie
van Beroep, worden, onverminderd
de voormelde regels, de kandidaten
die bij de eerste stemronde de meeste
stemmen hebben gehaald, aangewezen
als effectief lid.
Hoofdstuk V. – De Raad
Art. 16. De Raad kan, in voorkomend
geval binnen de door hem vastgestelde
voorwaarden, de volgende taken aan het
Uitvoerend Comité delegeren:
1° nagaan en vaststellen of een kandidaat-bedrijfsrevisor
of de entiteit voldoet
aan de voorwaarden voorzien in
de artikelen 5 tot 7 van de wet en, in
voorkomend geval, hem als bedrijfsrevisor
toelaten;
2° toezicht houden op het opmaken en
het bijwerken van het openbaar register
overeenkomstig de door onderhavig
reglement opgestelde regels;
3° verzorgen van de publieke toegankelijkheid
van de nodige in het openbaar
register opgeslagen gegevens,
zoals voorzien in artikel 11 van het
koninklijk besluit van 30 april 2007
betreffende de erkenning van bedrijfsrevisoren
en het openbaar register;
IBR Vademecum 2007 195

K.B. tot vaststelling van het huishoudelijk reglement
4° de verzekeringscontracten inzake de
burgerrechtelijke aansprakelijkheid
van de bedrijfsrevisoren goedkeuren;
5° beroep aantekenen tegen een beslissing
van de Tuchtcommissie of een
voorziening in cassatie indienen tegen
een beslissing van de Commissie
van Beroep;
6° het personeel van het Instituut aanwerven
of ontslaan en hun bezoldigingen
vaststellen;
7° aanduiden van het Raadslid of het gewezen
Raadslid dat zal instaan om de
Raad te vertegenwoordigen ingeval
van huiszoeking ten huize van een
bedrijfsrevisor.
Art. 17. De Raad komt bijeen op uitnodiging
van de voorzitter, telkens het belang
van het Instituut het vereist en ten
minste acht maal per jaar. De oproeping
vermeldt de agenda en is vergezeld van
de vereiste documenten. Behoudens
hoogdringendheid wordt de oproeping
ten minste acht kalenderdagen vóór de
vergadering verzonden.
Art. 18. De voorzitter roept de Raad
bijeen wanneer ten minste vier leden
schriftelijk erom verzoeken. Het verzoek
vermeldt het onderwerp dat op de agenda
moet worden geplaatst. De vergadering
vindt plaats ten laatste tien kalenderdagen
na het indienen van de aanvraag.
Art. 19. Onverminderd artikel 27 worden
de vergaderingen van de Raad voorgezeten
door de voorzitter van het
Instituut.
Art. 20. De Raad kan slechts geldig beraadslagen
wanneer tenminste zeven van
zijn leden aanwezig zijn. Volmachten
zijn niet toegestaan.
Drie leden kunnen niettemin vragen
dat een vraag wordt overgedragen naar
een volgende vergadering. Aan deze
vraag kan slechts voorbijgegaan worden
mits akkoord van ten minste zes aanwezige
leden.
Art. 21. De beraadslagingen van de
Raad worden opgenomen in notulen, die
in ontwerp aan de Raadsleden worden
toegestuurd en hen tijdens de volgende
vergadering, ter goedkeuring worden
voorgelegd.
De goedgekeurde notulen worden door
de voorzitter en door ten minste één secretaris
ondertekend; zij worden op de
zetel van het Instituut bewaard.
De notulen of de uittreksels ervan mogen
aan de bedrijfsrevisoren of aan derden
enkel worden meegedeeld door twee
leden van het Uitvoerend comité die gezamenlijk
optreden. Buiten deze eventuele
mededeling zijn de notulen, evenals de
beraadslagingen die ze weergeven, vertrouwelijk.
Door de Raad kan worden besloten dat
bepaalde documenten die door hem zijn
goedgekeurd en die als bijlage bij de
notulen van de vergadering worden gevoegd,
niet aan de bedrijfsrevisoren worden
toegezonden; deze kunnen er steeds
inzage van krijgen op de zetel van het Instituut.
Art. 22. De Raad mag in zijn midden
alle door hem nuttig geachte comités oprichten.
Hij stelt de bevoegdheden ervan
vast. De voorzitter en de ondervoorzitter
van de Raad zijn van ambtswege lid van
elk comité.
De Raad mag eveneens permanente
commissies of technische werkgroepen
oprichten die hij nodig acht tot verwezenlijking
van het doel van het Instituut.
De Raad kan personen extern aan het Instituut
vragen hieraan deel te nemen. Enkel
natuurlijke personen kunnen ervan lid
zijn en dit ten persoonlijke titel. Volmachten
zijn bijgevolg niet toegestaan.
De comités, commissies en werkgroepen
leggen hun besluiten voor aan de
Raad.
Art. 23. §1. De eventuele vergoedingsmodaliteiten
of presentiegelden die
verband houden met de deelneming aan
de comités, commissies en werkgroepen
worden door de Raad bepaald binnen de
grenzen van de door de algemene vergadering
vastgestelde begroting.
§ 2. De Raad kan toestaan dat aan zijn
leden en aan de leden van de comités,
commissies en werkgroepen worden terugbetaald:
196 IBR Vademecum 2007

K.B. tot vaststelling van het huishoudelijk reglement
a) de reis- en andere kosten die zij maken
om de regelmatig samengeroepen
vergaderingen van de Raad, van
een comité, commissie of werkgroep
bij te wonen of om de opdrachten te
vervullen, die hen door de Raad of
met zijn instemming zijn toevertrouwd;
b) de door hen en met het akkoord van
de Raad in het belang van het Instituut
gedane uitgaven.
§ 3. De Raad kan, binnen de grenzen
van de begroting goedgekeurd door de
algemene vergadering, de functie- en de
kostenvergoedingen van de voorzitter en
de ondervoorzitter vastleggen, alsook
van andere personen belast met specifieke
functies.
Art. 24. § 1. Het dagelijks bestuur in
de zin van artikel 22, § 4 van de wet omvat
het afhandelen van de lopende zaken,
het toezicht over de financiële toestand
van het Instituut, de leiding van het personeel
en alle andere door de Raad bepaalde
opdrachten met uitzondering
evenwel van de door de wet of het reglement
uitdrukkelijk aan de Raad toevertrouwde
bevoegdheden.
§ 2. Het Uitvoerend Comité bestaat ten
minste uit de voorzitter en de ondervoorzitter.
§ 3. Telkens wanneer de Raad vergadert,
brengt het Uitvoerend Comité of de
voorzitter verslag uit over het bestuur. De
notulen van het Uitvoerend Comité worden
aan de leden van de Raad overgemaakt.
Art. 25. Behoudens de artikelen 13, 21
en 27 en de ondertekeningsmachtiging
waartoe de Raad zou beslissen, moeten
alle stukken die van het Instituut uitgaan,
om het Instituut te verbinden, getekend
zijn door de voorzitter of door de ondervoorzitter.
Art. 26. § 1. Het lidmaatschap van de
Raad vervalt van rechtswege, wanneer de
betrokkene ophoudt bedrijfsrevisor te
zijn of als tuchtsanctie een schorsing oploopt,
van welke duur deze ook moge
zijn, die in kracht van gewijsde is gegaan.
§ 2. Behoudens ziekte, indien een
raadslid tijdens vier opeenvolgende vergaderingen
afwezig is, wordt hij door de
voorzitter uitgenodigd om uitleg te verschaffen
op de volgende vergadering van
de Raad. Indien hij niet aanwezig is op
die vergadering, of indien de Raad de
motivering voor de afwezigheid niet kan
aanvaarden, wordt het ontslag van het lid
door de eerstvolgende algemene vergadering
vastgesteld en voorziet deze in zijn
vervanging.
§ 3. Het ontslag van een lid van de
Raad is slechts geldig ingediend wanneer
het schriftelijk aan de voorzitter van het
Instituut is gericht.
§ 4. De jaarlijkse algemene vergadering
voorziet in de vacatures. Wanneer
meer dan twee mandaten zijn opengevallen,
moet de Raad, ten laatste twee maanden
na het vacant worden van het derde
mandaat, een algemene vergadering samenroepen
ten einde tot de verkiezing
van de nieuwe leden over te gaan.
Hoofdstuk VI. – Functies van de
voorzitter, de ondervoorzitter, de
secretaris en de penningmeester
Art. 27. In geval van afwezigheid of
verhindering van de voorzitter worden
zijn functies uitgeoefend door de ondervoorzitter
of, bij gebreke daaraan, door
het Raadslid met de grootste anciënniteit
binnen de Raad, dat zelf niet afwezig of
verhinderd is.
Art. 28. De secretarissen houden toezicht
op de organisatie en de werking van
het secretariaat, op het bijhouden van het
openbaar register en op het bewaren van
het archief. Zij zijn belast met het secretariaat
van de algemene vergadering. Zij
bereiden de algemene vergaderingen en
de vergaderingen van de Raad voor,
evenals de erop betrekking hebbende notulen.
Art. 29. De penningmeester is de bewaarder
van alle roerende goederen van
het Instituut. Hij zorgt voor het innen van
de bijdragen en van alle aan het Instituut
verschuldigde sommen en geeft kwijting.
Zonder afbreuk te doen aan gelijkaardige
bevoegdheden toegekend aan de le-
IBR Vademecum 2007 197

K.B. tot vaststelling van het huishoudelijk reglement
den van het Uitvoerend Comité mag hij
alle door de Raad of het Uitvoerend Comité
toegestane betalingen uitvoeren.
Hij stelt het ontwerp van jaarrekening
en het ontwerp van begroting op en legt
deze voor aan de Raad.
Op het einde van elk trimester legt hij
aan de Raad een overzicht van de financiële
toestand voor, vergezeld van een
staat van de uitvoering van de begroting.
Hoofdstuk VII. – Jaarrekening en
begroting
Art. 30. § 1. De Raad stelt de inhoud
van het rekeningenstelsel vast en bepaalt
de waarderingsregels, met naleving van
de regels opgenomen in het koninklijk
besluit van 19 december 2003 betreffende
de boekhoudkundige verplichtingen
en de openbaarmaking van de jaarrekening
van bepaalde verenigingen zonder
winstoogmerk, internationale verenigingen
zonder winstoogmerk en stichtingen.
§ 2. Ten laatste op 10 maart van elk
jaar legt de penningmeester aan de Raad
voor:
a) een ontwerp van jaarrekening van het
Instituut afgesloten op 31 december;
b) een ontwerp van begroting voor het
nieuwe jaar.
§ 3. De Raad sluit de jaarrekening af;
deze moet een getrouw beeld geven van
het patrimonium, de financiële toestand
en de resultaten van het Instituut over het
afgelopen jaar.
Deze wordt opgesteld in overeenstemming
met de regels vastgelegd in de eerste
paragraaf van het in onderhavig
artikel genoemde koninklijk besluit van
19 december 2003.
§ 4. De Raad legt ze uiterlijk één
maand vóór de datum vastgesteld voor de
algemene vergadering voorgeschreven
bij artikel 6 ter verificatie aan de commissarissen
voor, die hun verslag ten
minste vijftien kalenderdagen vóór de
vergadering moeten voorleggen.
§ 5. De jaarrekening en het verslag van
de commissarissen evenals het ontwerp
van begroting worden bij de uitnodiging
voor de algemene vergadering gevoegd
op de wijze bepaald door de Raad overeenkomstig
artikel 6.
Hoofdstuk VIII. – Periodieke
mededeling door de
bedrijfsrevisoren
Art. 31. § 1. De bedrijfsrevisoren
brengen het Instituut op de hoogte van de
opdrachten die zij uitvoeren of hebben
uitgevoerd in het kader van hun beroepsactiviteit.
§ 2. De bedrijfsrevisoren die één of
meerdere commissarismandaten in een
organisatie van openbaar belang uitoefenen,
delen jaarlijks aan het Instituut de
hyperlink mee naar het deel van de website
waar de in artikel 15 van de wet bedoelde
informatie is bekendgemaakt.
§ 3. De Raad bepaalt de vorm, de gedetailleerde
inhoud en de periodiciteit van
de informatie bedoeld in de eerste en
tweede paragraaf.
§ 4. De bedrijfsrevisoren natuurlijke
personen die hun activiteiten uitvoeren
middels een bedrijfsrevisorenkantoor, ingeschreven
in het openbaar register, zijn
vrijgesteld van de verplichtingen opgenomen
in de voorafgaande paragrafen
wanneer zij hun gehele beroepsactiviteit
in dit kantoor hebben ingebracht.
Hoofdstuk IX. – Mededelingsmodaliteiten
Art. 32. § 1. De mededelingen met
een individuele draagwijdte tussen het
Instituut en een bedrijfsrevisor, evenals
de mededelingen tussen een bedrijfsrevisor
en het Instituut, gebeuren bij aangetekende
brief of bij deurwaardersexploot.
Bij gebreke daaraan worden de termijnen
voorzien in de wet of haar uitvoeringsbesluiten
geacht nog niet te zijn beginnen
lopen, en/of de mededeling zal door zijn
bestemmeling kunnen worden beschouwd
als niet gebeurd zijnde. De mededelingen
gebeuren steeds in de taal
waarin de bedrijfsrevisor in het openbaar
register is ingeschreven.
§ 2. De mededelingen van het Instituut
met een algemene draagwijdte ten aan-
198 IBR Vademecum 2007

K.B. tot vaststelling van het huishoudelijk reglement
zien van de bedrijfsrevisoren gebeuren in
de door de Raad vastgestelde vorm. Het
voorwerp van de mededelingen met een
algemene draagwijdte, die de Raad zou
beslissen te doen in elektronische vorm,
wordt vermeld in een bericht dat via de
post aan de bedrijfsrevisoren wordt toegezonden.
§ 3. In het geval dat de bedrijfsrevisor
natuurlijke persoon zijn woonplaats niet
in België heeft of het bedrijfsrevisorenkantoor
waaraan hij verbonden is niet in
België gevestigd is, dient deze in België
over een vestiging te beschikken. De dossiers,
akten, documenten en briefwisseling
die verband houden met de
beroepsactiviteit in België dienen er te
worden bewaard behoudens in geval van
tijdelijke afwezigheid om redenen van de
opdracht en onder de verantwoordelijkheid
van de bedrijfsrevisor.
Hoofdstuk X. – Terechtwijzing
Art. 33. § 1. Onverminderd andere
strengere wettelijke of reglementaire bepalingen,
zal, overeenkomstig artikel 37
van de wet, een terechtwijzing worden
gericht aan elke bedrijfsrevisor die verzuimt
om het Instituut, binnen de voorziene
termijnen, mededeling te doen van
inlichtingen of documenten waartoe hij is
gehouden.
Hetzelfde geldt voor een bedrijfsrevisor
die in gebreke blijft om binnen de
voorziene termijnen alle of een gedeelte
van de bijdragen, waaraan hij is onderworpen,
te betalen of het document over
te maken dat bedoeld is tot vaststelling
van een bijdrage.
§ 2. De hoedanigheid van bedrijfsrevisor
wordt door de Raad ingetrokken in de
gevallen bedoeld in artikel 8, § 3 van de
wet.
Hoofdstuk XI. – Normen en
aanbevelingen
Art. 34. § 1. De Raad wordt op de
hoogte gebracht door de Hoge Raad voor
de Economische Beroepen van de domeinen
die niet gedekt worden door maatregelen
genomen op Europees niveau,
waarin deze laatste een leemte in normatieve
en reglementaire teksten heeft vastgesteld.
§ 2. De normen en aanbevelingen zoals
bedoeld in artikel 30 van de wet, evenals
hun bijwerkingen, worden openbaar gemaakt
op papier en op de website van het
Instituut, alwaar het publiek hiervan inzage
kan nemen; zij worden tevens per
post overgemaakt aan de Hoge Raad voor
de Economische Beroepen.
Hoofdstuk XII. – Slotbepalingen
Art. 35. § 1. Het koninklijk besluit
van 20 april 1989 tot vaststelling van het
huishoudelijk reglement van het Instituut
der Bedrijfsrevisoren, zoals gewijzigd
door het koninklijk besluit van
12 maart 2000, wordt opgeheven.
§ 2. De artikelen 4 en 5, alsook 29 tot
36 van het koninklijk besluit van
10 januari 1994 betreffende de plichten
van de bedrijfsrevisoren worden opgeheven.
§ 3. De Raad deelt, op basis van een
werkprogramma voorgesteld door de
Raad, aan de Hoge Raad voor de Economische
Beroepen de normen, aanbevelingen,
adviezen, omzendbrieven en
mededelingen mee, zoals goedgekeurd
door de Raad voor de inwerkingtreding
van onderhavig besluit.
Art. 36. Het koninklijk besluit van
15 mei 1985 tot uitvoering van de overgangsbepalingen
in de wet van 22 juli
1953 houdende oprichting van een Instituut
der Bedrijfsrevisoren, ingevoegd
door de wet van 21 februari 1985, wordt
opgeheven.
Art. 37. Dit besluit treedt in werking
op 31 augustus 2007.
Artikel 30 is voor de eerste maal van
toepassing op het boekjaar dat een aanvang
neemt na 31 augustus 2007.
Art. 38. Onze Minister van Economie
wordt belast met de uitvoering van dit
besluit.
IBR Vademecum 2007 199

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
18.6 Koninklijk Besluit van 26 april 2007 tot organisatie van
het toezicht en de kwaliteitscontrole en houdende het
tuchtreglement voor de bedrijfsrevisoren
(B.S., 27 april 2007)
Verslag aan de Koning
Het koninklijk besluit waarvan wij de eer
hebben het aan Uwe Majesteit ter ondertekening
voor te leggen, heeft tot doel om
de bepalingen betreffende de organisatie
van het toezicht en de kwaliteitscontrole
evenals het tuchtreglement van de bedrijfsrevisoren
aan te passen in het kader
van de omzetting van de bepalingen van
de Europese Richtlijn 2006/43/EG, goedgekeurd
door het Europees Parlement en
de Raad op 17 mei 2006, betreffende de
wettelijke controles van jaarrekeningen
en geconsolideerde jaarrekeningen, tot
wijziging van de Richtlijnen 78/660/EEG
en 83/349/EEG van de Raad, en houdende
intrekking van Richtlijn 84/253/EEG
van de Raad die werd bekendgemaakt in
het Publicatieblad van de Europese Unie
van 9 juni 2006 (hierna “de Richtlijn”).
Artikelsgewijze commentaar
Hoofdstuk I. – Definities
Artikel 1. Het eerste hoofdstuk (artikel
1) beschrijft de in het koninklijk besluit
gebruikte definities.
Hoofdstuk II. – Algemeen beginsel
Art. 2. Het tweede hoofdstuk (artikel 2)
poneert het algemeen beginsel dat de
tuchtvordering onderscheiden is van de
strafvordering en de burgerlijke rechtsvordering.
Hoofdstuk III. – Het onderzoek
van de dossiers en de beslissing tot
tuchtverwijzing
Het derde hoofdstuk (artikelen 3 tot 24)
beschrijft het onderzoek van de dossiers
en de beslissing tot tuchtverwijzing. Dit
hoofdstuk is onderverdeeld in 3 afdelingen:
toezicht, kwaliteitscontrole en de
Kamer van verwijzing en instaatstelling.
Afdeling I. – Toezicht
Een eerste opvallende nieuwigheid is het
feit dat de werking van de Commissie
van Toezicht in een koninklijk besluit zal
worden opgenomen (artikelen 3 tot 7).
Art. 3. Naar aanleiding van de bemerking
van de Raad van State, is verduidelijkt
dat de Commissie van toezicht
belast is met de ondersteuning van de
Raad in zijn opdracht van toezicht op de
uitoefening door de bedrijfsrevisoren van
hun beroep, met uitzondering van de
kwaliteitscontrole (artikel 3, § 1).
Artikel 3, § 2 voorziet dat deze Commissie
is samengesteld uit maximaal twaalf
bedrijfsrevisoren, benoemd door de
Raad.
Er kunnen zoveel plaatsvervangers worden
benoemd als er effectieve leden zijn.
Hun mandaat is drie jaar geldig en is hernieuwbaar.
Wanneer de termijn van het mandaat van
een effectief lid of plaatsvervanger vervallen
is, blijft hij in functie tot aan zijn
herbenoeming of de benoeming van zijn
opvolger (artikel 3, § 4).
De voorzitter en de plaatsvervangende
voorzitter worden benoemd door de Raad
onder de leden van de Commissie van
Toezicht (artikel 3, § 5).
Art. 4. De opdracht van de Commissie
van Toezicht is opgenomen in artikel 4,
met name het onderzoeken van zowel de
deontologische houding, de naleving van
de wettelijke en reglementaire bepalingen
en alle andere voorschriften van toepassing
op het beroep, evenals de
technische kwaliteit van de activiteiten
200 IBR Vademecum 2007

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
van de bedrijfsrevisoren. Dit onderzoek
gebeurt hetzij op eigen initiatief, hetzij
op vraag van de Raad, hetzij na een
klacht.
Naar aanleiding van de bemerking van de
Raad van State, is verduidelijkt dat de
Commissie van toezicht voorstellen aan
de Raad formuleert, in het kader van het
artikel 52 van de wet, dat aan de Raad de
bevoegdheid voor het vooronderzoek in
tuchtzaken toevertrouwt, onverminderd
de bevoegdheden van de Kamer van verwijzing
en instaatstelling (artikel 4, § 1).
Als een klacht wordt beschouwd, iedere
mededeling, op naam, gedagtekend en
ondertekend, gericht aan het Instituut
waarin verwijten geuit worden tegen een
bedrijfsrevisor, voor zover dit expliciet
en uitdrukkelijk als een klacht wordt
voorgesteld.
De Commissie handelt in naam en voor
rekening van de Raad. Overeenkomstig
de verplichtingen opgelegd door de artikelen
29 en volgende van de Richtlijn inzake
public oversight, komt het toe aan
de Kamer van verwijzing en instaatstelling
om aangaande deze materie de voorstellen
van de Raad goed te keuren of te
weigeren.
Art. 5. De tweede belangrijke nieuwigheid
is ingeschreven in het artikel 5. De
Commissie van Toezicht kan het onderzoek
van de dossiers delegeren aan één
of meer verslaggevers, al dan niet lid van
de Commissie, die de hoedanigheid van
bedrijfsrevisor vervullen, die de voorwaarden
van verkiesbaarheid voor de
Raad vervullen, of erebedrijfsrevisor bezitten.
Art. 6. De rechten en verplichtingen
van de bedrijfsrevisor wiens dossier in
behandeling is bij de Commissie van
Toezicht worden uiteengezet in het artikel
6.
De betrokken bedrijfsrevisor heeft het
recht om in de loop van het onderzoek
door de aangeduide verslaggevers gehoord
te worden. Met het oog hierop, zal
hij hierover worden geïnformeerd minstens
vijftien dagen vóór de datum waarop
hij zal kunnen worden gehoord.
Zolang de tuchtprocedure niet wordt gevat,
heeft de betrokken bedrijfsrevisor
geen toegang tot het dossier in vooronderzoek.
Bij gebrek aan aanduiding van
een verslaggever delen de Commissie
van Toezicht of de Raad, al naar gelang
het geval, aan de bedrijfsrevisor alle elementen
mee waarvoor er tot een tuchtverwijzing
zou kunnen worden besloten
en laten ze hem een termijn van vijftien
dagen om zijn eventuele bemerkingen te
laten geworden.
Het behoort tot de beroepsplicht van de
bedrijfsrevisor om alles in het werk te
stellen om te antwoorden op de vraag tot
verhoor of tot commentaar uitgaande van
de verslaggever(s), van de Raad of van
de Commissie van Toezicht.
De bedrijfsrevisor waakt erover om persoonlijk
te antwoorden op de uitnodigingen
om gehoord te worden of om
persoonlijk zijn bemerkingen te formuleren.
Hij kan zich niet laten vertegenwoordigen
of bijstaan tijdens zijn verhoor of
bij het formuleren van zijn bemerkingen.
De verslaggever(s) stel(t)(len) een verslag
van dit eventueel verhoor op. Dit
verslag wordt aan de bedrijfsrevisor meegedeeld
die over een termijn van vijftien
dagen beschikt om zijn bemerkingen te
formuleren. Deze procedure inzake de
inlichtingen van het bedrijfsrevisorenkantoor
waarvan de bedrijfsrevisor natuurlijke
persoon de vertegenwoordiger
is heeft enkel betrekking op de bedrijfsrevisor
natuurlijke persoon die het voorwerp
uitmaakt van het onderzoek (§ 7).
Art. 7. Artikel 7 stipuleert de geldigheid
en de wijze van beraadslaging binnen
de Commissie van Toezicht.
Afdeling II. – Kwaliteitscontrole
Een andere opvallende nieuwigheid is
het feit dat de werking van de Commissie
Kwaliteitscontrole voortaan ook in een
koninklijk besluit zal worden vastgelegd
(artikelen 8 tot 14).
Art. 8. De Commissie Kwaliteitscontrole
is belast met de organisatie van de
kwaliteitscontrole.
In zijn advies stelt de Raad van State vast
dat de Commissie Kwaliteitscontrole in
IBR Vademecum 2007 201

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
de schoot van het Instituut wordt opgericht.
De Raad van State stelt de vraag
naar de conformiteit van deze bepaling
met het artikel 29.1.b) en c) van de Richtlijn,
volgens hetwelk de financiering van
het systeem van kwaliteitscontrole afdoende
verzekerd moet zijn en gevrijwaard
moet zijn tegen enigerlei
ongewenste beïnvloeding door wettelijke
auditors en auditkantoren en volgens
hetwelk aan het systeem van kwaliteitscontrole
voldoende middelen moeten zijn
toegewezen.
In antwoord op de vraag vanwege de
Raad van State, dient vooreerst te worden
onderstreept dat het artikel 46, § 2, van
de wet bepaalt dat de Kamer van verwijzing
en instaatstelling bevoegd is voor de
goedkeuring van de jaarlijkse lijst van de
door de Raad te verrichten kwaliteitscontroles.
Deze bevoegdheid houdt in dat de Kamer
van verwijzing en instaatstelling zich
moet kunnen uitspreken over de toereikendheid
van de financiële middelen speciaal
toegewezen aan de realisatie van dit
werkprogramma.
Vanuit de bezorgdheid om duidelijkheid,
is artikel 8, § 1, van het besluit in deze
zin aangevuld, teneinde te antwoorden op
voormelde vraag van de Raad van State.
Het minimumbedrag van het jaarlijks
werkingsbudget dat speciaal door de
Raad wordt toegewezen aan de werkzaamheden
van de Commissie Kwaliteitscontrole
wordt bepaald op
200.000 euros. Het werkingsbudget moet
toelaten om onder meer de vergoedingen
die worden gestort aan de personen die
belast zijn met de kwaliteitscontrole en
aan de leden van de Commissie Kwaliteitscontrole
te dekken.
Bovendien is de financiering van de Kamer
van verwijzing en instaatstelling, die
het toezichtsorgaan is met de eindverantwoordelijkheid
over het systeem van
kwaliteitscontrole, en die bevoegd is om,
in voorkomend geval, experten aan te
duiden, onder meer onder de verslaggevers,
bepaald in de wet en eveneens afdoende
verzekerd en gevrijwaard tegen
enigerlei ongewenste beïnvloeding door
wettelijke auditors en auditkantoren.
Uit hetgeen voorafgaat, volgt dat de vereisten
bepaald in voormeld artikel
29.1.b) en c) van de Richtlijn zijn nageleefd.
Artikel 8, § 2 voorziet dat deze Commissie
is samengesteld uit maximaal twaalf
bedrijfsrevisoren, benoemd door de
Raad.
Er kunnen zoveel plaatsvervangers worden
benoemd als er effectieve leden zijn.
Hun mandaat is drie jaar geldig en is hernieuwbaar.
Wanneer de termijn van het mandaat van
een effectief lid of plaatsvervanger vervallen
is, blijft hij in functie tot aan zijn
herbenoeming of de benoeming van zijn
opvolger (art. 8, § 4).
De voorzitter en de plaatsvervangende
voorzitter worden benoemd door de Raad
onder de leden van de Commissie Kwaliteitscontrole
(artikel 8, § 5).
Art. 9. De bevoegdheden van de Commissie
Kwaliteitscontrole zijn vervat in
artikel 9. De Commissie handelt in naam
en voor rekening van de Raad en zonder
afbreuk te doen aan de bevoegdheden
van de Kamer van verwijzing en instaatstelling.
Overeenkomstig de verplichtingen opgelegd
door de artikelen 29 en volgende
van de Richtlijn inzake public oversight,
komt het toe aan de Kamer van verwijzing
en instaatstelling om aangaande
deze materie de voorstellen van de Raad
goed te keuren of te weigeren.
De Commissie Kwaliteitscontrole:
1. stelt aan de Raad de normen inzake
de kwaliteitscontrole voor, zonder afbreuk
te doen aan het extern toezicht
op de Raad;
2. stelt aan de Raad de leidraden van de
inspecteurs, overeenkomstig artikel
33, § 2 van de wet, voor het uitvoeren
van kwaliteitscontrole van de bedrijfsrevisoren
voor, zonder afbreuk
te doen aan het extern toezicht op de
Raad;
3. stelt jaarlijks aan de Raad de lijst
voor van de bedrijfsrevisoren die onderworpen
zijn aan de kwaliteitscon-
202 IBR Vademecum 2007

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
trole, zonder afbreuk te doen aan het
extern toezicht op de Raad;
4. stelt aan de Raad de lijst van de inspecteurs,
overeenkomstig artikel 33,
§ 2 van de wet, voor die kwaliteitscontroles
bij bedrijfsrevisoren kunnen
uitvoeren, zonder afbreuk te
doen aan het extern toezicht op de
Raad, en stelt aan elke bedrijfsrevisor,
te onderwerpen aan een kwaliteitscontrole,
de namen van de inspecteurs,
vermeld in voorvermelde
lijst, voor die deze controle zouden
kunnen uitvoeren;
5. superviseert het verloop van de kwaliteitscontroles
en onderzoekt de resultaten
van deze, vooraleer ze over
te maken aan de Raad;
6. controleert de toepassing van de verplichting
van de permanente vorming
overeenkomstig de norm inzake permanente
vorming voorzien in artikel
31 van de Wet.
Art. 10. Artikel 10 beschrijft het doel
van de kwaliteitscontrole en legt vast dat
de kwaliteitscontrole wordt uitgevoerd in
overeenstemming met de normen inzake
kwaliteitscontrole, bepaald overeenkomstig
artikel 33, § 6 van de wet (artikel 10,
§1).
De selectie van de inspecteurs, overeenkomstig
artikel 33, § 2 van de wet, wordt
uitgevoerd volgens een objectieve procedure,
overeenkomstig de normen inzake
de kwaliteitscontrole, ontworpen om elk
belangenconflict tussen deze inspecteurs
en de bedrijfsrevisor of het bedrijfsrevisorenkantoor
onderworpen aan een controle,
te vermijden.
De inspecteurs beschikken over passende
beroepskwalificaties en relevante beroepservaring,
en hebben tevens een specifieke
opleiding voor de uitvoering van
kwaliteitscontroles genoten, overeenkomstig
de normen inzake kwaliteitscontrole.
De kwaliteitscontrole is een onderzoeksprocedure
van de professionele activiteit
van een bedrijfsrevisor. Deze heeft onder
meer tot doel na te gaan dat de gecontroleerde
bedrijfsrevisor en/of het bedrijfsrevisorenkantoor
beschikt over een
organisatie die aangepast is aan de aard
en de omvang van haar activiteiten. Deze
controle beoogt eveneens het publiek en
de toezichthouders ervan te overtuigen
dat de bedrijfsrevisoren hun werkzaamheden
uitoefenen overeenkomstig de
controlenormen en de toepasselijke deontologische
regels.
De kwaliteitscontrole, op basis van een
adequate toetsing van een selectie van
controledossiers, omvat onder meer een
evaluatie van de naleving van de toepasselijke
controlestandaarden en onafhankelijkheidseisen,
van de kwantiteit en
kwaliteit van ingezette middelen, van de
door de bedrijfsrevisor in rekening gebrachte
honoraria voor controles en van
het systeem van interne kwaliteitscontrole
van het bedrijfsrevisorenkantoor.
Art. 11. Een andere opvallende nieuwigheid
wordt weergegeven in artikel 11.
De Commissie Kwaliteitscontrole kan
het onderzoek van de dossiers delegeren
aan één of meer verslaggevers, die de
hoedanigheid van bedrijfsrevisor vervullen,
die de voorwaarden van verkiesbaarheid
voor de Raad vervullen, of erebedrijfsrevisor
bezitten.
Art. 12. De rechten en verplichtingen
van de bedrijfsrevisor, waarvan het dossier
in behandeling is bij de Commissie
Kwaliteitscontrole, zijn uiteengezet in artikel
12.
De gecontroleerde bedrijfsrevisor heeft
het recht om in de loop van het onderzoek
door de aangeduide verslaggevers
gehoord te worden. Met het oog hierop,
zal hij hierover worden geïnformeerd
minstens vijftien dagen vóór de datum
waarop hij zal kunnen worden gehoord.
Zolang de tuchtprocedure niet wordt gevat,
heeft de betrokken bedrijfsrevisor
geen toegang tot het dossier in vooronderzoek.
Bij gebrek aan aanduiding van
een verslaggever delen de Commissie
Kwaliteitscontrole of de Raad, al naar gelang
het geval, aan de gecontroleerde alle
elementen mee waarvoor er tot een tuchtverwijzing
zou kunnen worden besloten
en laten ze hem een termijn van vijftien
dagen om zijn eventuele bemerkingen te
laten geworden.
Het behoort tot de beroepsplicht van de
gecontroleerde bedrijfsrevisor om alles
in het werk te stellen om te antwoorden
IBR Vademecum 2007 203

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
op de vraag tot verhoor of tot commentaar
uitgaande van de verslaggever(s),
van de Raad of van de Commissie Kwaliteitscontrole.
De bedrijfsrevisor waakt erover om persoonlijk
te antwoorden op de uitnodigingen
om gehoord te worden of om
persoonlijk zijn bemerkingen te formuleren.
Hij kan zich niet laten vertegenwoordigen
of bijstaan tijdens zijn verhoor of
bij het formuleren van zijn bemerkingen.
De verslaggever(s) ma(a)k(t)(en) een
verslag van dit eventueel verhoor. Dit
verslag wordt aan de bedrijfsrevisor meegedeeld
die over een termijn van vijftien
dagen beschikt om zijn bemerkingen te
formuleren. Deze procedure inzake de
inlichtingen van het bedrijfsrevisorenkantoor
waarvan de bedrijfsrevisor natuurlijke
persoon de vertegenwoordiger
is, heeft enkel betrekking op de bedrijfsrevisor
natuurlijke persoon die het voorwerp
uitmaakt van de kwaliteitscontrole
(§ 7).
Art. 13. Artikel 13 stipuleert de geldigheid
en de wijze van beraadslaging binnen
de Commissie Kwaliteitscontrole.
De leden van de Commissie Kwaliteitscontrole
onthouden zich ervan om te zetelen
bij elke beraadslaging of beslissing
waarvoor hun onafhankelijkheid of hun
objectiviteit in het gedrang zou kunnen
komen.
Overeenkomstig het advies van de Raad
van State is artikel 13, § 2, aangevuld
met een bepaling volgens dewelke de betrokken
leden voor de behandeling van
de desbetreffende dossiers worden vervangen
door plaatsvervangende leden.
Art. 14. Wanneer een bedrijfsrevisor
geen gevolg geeft binnen een redelijke
termijn aan de voorgestelde aanbevelingen
volgend op een kwaliteitscontrole,
kan de Raad, zo nodig, naar gelang de
ernst van de vastgestelde tekortkomingen,
de Kamer van verwijzing en instaatstelling
adiëren.
Dit weerhoudt de Raad echter niet om de
bedrijfsrevisor door te verwijzen naar
tucht zonder dat de procedure van de
kwaliteitscontrole volledig werd afgerond.
Afdeling III. – Kamer van verwijzing
en instaatstelling
De artikelen 15 tot 23 hebben betrekking
op de oprichting en de organisatie van de
Kamer van verwijzing en instaatstelling,
welke de belangrijkste nieuwigheid omvat.
Art. 15. De oprichting van de Kamer
van verwijzing en instaatstelling evenals
de benoeming van haar verslaggevers
zijn bij wet geregeld. Gelet op hun onafhankelijkheid
wordt een cooling offperiode
voorzien van zes maanden na het
beëindigen van hun mandaat en wordt de
procedure vastgelegd in geval er zich een
belangenconflict voordoet.
Art. 16. De Kamer van verwijzing en
instaatstelling stelt haar huishoudelijk reglement
op en legt het ter goedkeuring
voor aan de Minister die bevoegd is voor
Economie.
Art. 17. De Kamer van verwijzing en
instaatstelling kan haar administratief
personeel in dienst nemen voor de uitvoering
van haar opdrachten en legt de
vergoedingen voor de prestaties van dit
personeel vast.
Art. 18. Artikel 18 bepaalt dat de Kamer
van verwijzing en instaatstelling elk
jaar haar begroting opstelt, op basis van
de berekening van de kosten van het afgelopen
jaar, met als maximum hetgeen
bepaald is in artikel 45, § 3 van de wet
van 22 juli 1953.
Er wordt in de mogelijkheid voorzien dat
het Instituut van de Bedrijfsrevisoren één
of meer voorschotten op de jaarlijkse bijdrage
zal betalen, en dit volgens de modaliteiten
zoals bepaald door de Kamer
van verwijzing en instaatstelling.
De Kamer van verwijzing en instaatstelling
zal de betaling door het Instituut
kunnen verkrijgen van een voorschot of
meerdere voorschotten op de jaarlijkse
bijdrage, volgens de modaliteiten die zij
bepaalt.
204 IBR Vademecum 2007

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
Art. 19. Artikel 19 bepaalt de modaliteiten
inzake bezoldiging en vergoeding
van de Voorzitter, de verslaggevers van
de Kamer van verwijzing en instaatstelling,
en van de expert, bedoeld in artikel
49, §2 van de wet.
Deze modaliteiten bestaan uit de vaste
maandelijkse vergoeding en de terugbetalingen
van de verplaatsings- en verblijfskosten.
Art. 20. Artikel 20 voorziet dat de Kamer
van verwijzing en instaatstelling bevoegd
is om haar beslissing in de plaats
te stellen van deze van de Raad.
Indien de conclusie aangenomen door de
Kamer van verwijzing en instaatstelling
bestaat uit de verwijzing van de bedrijfsrevisor
naar de Tuchtcommissie, verzendt
zij het dossier opnieuw naar de
Raad die ermee belast is om zich te voegen
naar deze beslissing en een verslag
op te stellen, te richten aan de Kamer van
verwijzing en instaatstelling, waarin de
feiten worden uiteengezet die ten laste
worden gelegd, met verwijzing naar de
wettelijke, reglementaire of tuchtrechtelijke
bepalingen.
Art. 21. Artikel 21 heeft tot doel de
modaliteiten vast te leggen van het verloop
van de procedure voor de Kamer
van verwijzing en instaatstelling, met het
oog op het vermijden van soms dilatoire
vertragingen.
De procedure die voorzien wordt door
het koninklijk besluit is geïnspireerd op
de procedure in burgerlijke zaken.
De Kamer van verwijzing en instaatstelling
beslist of zij het dossier toevertrouwt
aan één van haar verslaggevers of aan de
voltallige Kamer.
Vervolgens worden de partijen in kennis
gesteld van de vaststelling van de zaak
voor de Kamer van verwijzing en instaatstelling.
De betrokken bedrijfsrevisor wordt in
kennis gesteld van het verslag opgesteld
door de Raad waarin de feiten worden
uiteengezet met verwijzing naar de wettelijke,
reglementaire en tuchtrechtelijke
bepalingen. Hij beschikt over een termijn
van vijftien dagen, te rekenen vanaf de
kennisgeving, om een schriftelijke nota
met zijn opmerkingen en zijn overtuigingsstukken
neer te leggen. Het betreft
een vervaltermijn.
De partijen dienen niet aanwezig te zijn
op de vastgestelde datum. Zij kunnen er
ook niet het woord nemen, aangezien de
procedure uitsluitend schriftelijk verloopt.
De Kamer van verwijzing en instaatstelling
doet uitspraak op basis van het verslag
opgesteld door de Raad, eventueel
vergezeld van overtuigingsstukken, de
nota met opmerkingen en de eventuele
stukken meegedeeld door de betrokken
bedrijfsrevisor.
Art. 22. Overeenkomstig artikel 22 kan
de Kamer van verwijzing en instaatstelling,
zelfs in de fase van de beraadslaging,
wanneer zij vaststelt dat het dossier
dient vervolledigd te worden met elementen
die nuttig zijn voor het vaststellen
van de waarheid, de Raad verzoeken
om de bijkomende onderzoekswerkzaamheden
te verrichten die zij voorschrijft.
Art. 23. Dit artikel geeft de mogelijkheid
aan de Kamer van verwijzing en instaatstelling
beroep te kunnen doen op
andere experts dan degene bedoeld in artikel
49, § 2 van de wet. Deze personen
kunnen niet deelnemen aan de stemming.
Hoofdstuk IV. – De organisatie van
de Tuchtcommissie en de
Commissie van Beroep
De organisatie van de Tuchtcommissie
en de Commissie van Beroep wordt beschreven
in het vierde hoofdstuk (artikelen
24 en 25).
Art. 24. De voorzitter van deze tuchtrechtelijke
instanties organiseert de kalender
van de zittingen, die gehouden
worden op de zetel van het Instituut.
De kalender van de hoorzittingen wordt
openbaar gemaakt en kan geconsulteerd
worden op de website van het Instituut.
IBR Vademecum 2007 205

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
Het secretariaat, inclusief de griffie van
de tuchtinstanties wordt door het Instituut
waargenomen.
De voorzitter regelt de vervangingen in
de schoot van zijn kamer.
De vergoedingen van de leden van de
tuchtinstanties worden betaald door het
Instituut op trimestriële basis.
Art. 25. Artikel 25 van het koninklijk
besluit beoogt blokkeringssituaties te
vermijden die voortvloeien uit de onmogelijkheid,
wegens verhindering of wraking,
om de tuchtinstanties samen te
stellen onder de leden van een taalrol. Er
kan een beroep gedaan worden op de leden
van de kamer van de andere rol die
over een voldoende kennis beschikken
van de andere taal.
In de hypothese dat een partij een lid van
de tuchtinstanties, afkomstig van een andere
taalrol, zou komen te wraken door
zich te beroepen op een onvoldoende
kennis van de taal die gebruikt wordt tijdens
de procedure, zal de vraag van deze
partij voorgelegd worden aan de voorzitter
van de kamer van de andere taalrol
die alle nuttige maatregelen zal nemen
met het oog op de samenstelling van de
zetel.
Hoofdstuk V. – Procedure voor de
Tuchtcommissie en de Commissie
van Beroep
Hoofdstuk vijf viseert de procedure voor
de Tuchtcommissie en de Commissie van
Beroep (artikelen 26 tot 29).
Artikel 71 van de wet machtigt de Koning
om onder meer de procedure voor
de tuchtinstanties te regelen.
Naar aanleiding van de bemerking van de
Raad van State, wordt opgemerkt dat de
bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek
toepasselijk zijn op de tuchtprocedures,
zonder dat het noodzakelijk is om uitdrukkelijk
te verwijzen naar dit wetboek
in het besluit.
Artikel 2 van het Gerechtelijk Wetboek
luidt als volgt: “De in dit Wetboek gestelde
regels zijn van toepassing op alle
rechtsplegingen, behoudens wanneer
deze geregeld worden door niet uitdrukkelijk
opgeheven wetsbepalingen of door
rechtsbeginselen, waarvan de toepassing
niet verenigbaar is met de toepassing van
de bepalingen van dit Wetboek.”.
Art. 26. In artikel 26, § 1 wordt als beginsel
vooropgesteld dat, wanneer er
meerdere tuchtrechtelijke tekortkomingen
aan de betrokken bedrijfsrevisor
worden ten laste gelegd, er één enkele
procedure te zijnen laste wordt ingeleid.
Ze kan slechts uitmonden in één enkele
tuchtsanctie.
Artikel 26, § 2 bepaalt dat indien er hem
een nieuwe tekortkoming in de loop van
de tuchtprocedure wordt toegeschreven,
er een nieuwe procedure wordt ingeleid
zonder dat de reeds ingeleide procedure
daarom wordt onderbroken. In geval van
samenhang wordt deze nieuwe tekortkoming
evenwel tijdens de lopende procedure
beoordeeld.
Art. 27. Overeenkomstig artikel 27
kunnen de bedrijfsrevisor, de Raad of de
overeenkomstig artikel 49, § 2 van de
wet speciaal aangestelde verslaggever
zich voor de tuchtinstanties laten vertegenwoordigen.
Zij kunnen zich eveneens
laten bijstaan door een advocaat. Evenwel
kunnen de tuchtinstanties de persoonlijke
verschijning van de partijen
eisen.
De Raad en de betrokken bedrijfsrevisor
kunnen elkeen aan de tuchtinstanties vragen
om de in het artikel 49, § 2 van de
wet bedoelde verslaggever(s) te horen.
De tuchtinstanties kunnen op elk moment
aan de Raad een aanvullend verslag vragen
dienende om de elementen van de
zaak, waarmee zij zijn gevat, te verduidelijken.
De Tuchtcommissie en de Commissie
van Beroep kunnen ook beslissen om de
klachtindiener te horen, wanneer de procedure
werd opgestart op basis van een
klacht (artikel 27, § 3).
Art. 28. Volgens artikel 28 worden de
beslissingen van de tuchtinstanties tijdens
een publieke hoorzitting uitgesproken.
206 IBR Vademecum 2007

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
De Raad van State onderstreept dat artikel
30.3 van de Richtlijn bepaalt dat de
sancties “op passende wijze openbaar
worden gemaakt” en dat artikel 28 van
het besluit in ontwerp enkel bepaalt dat
de tuchtbeslissingen in het openbaar worden
uitgesproken.
In antwoord op deze bemerking, kan onderstreept
worden dat het artikel 74 van
de wet bepaalt dat het Instituut de nodige
maatregelen neemt met het oog op het op
passende wijze openbaar maken van de
sancties en dat artikel 75, § 2, van de wet
bepaalt dat de tuchtinstanties kunnen beslissen
tot de openbaarmaking van hun
beslissing en de modaliteiten ervan.
Deze bepalingen beantwoorden aan de
vereisten van voormeld artikel 30.3 van
de Richtlijn.
Art. 29. Artikel 29 voorziet dat de
Raad, wanneer hij tijdens de tuchtprocedure
het ontslag van de bedrijfsrevisor
aanvaardt, aan de Tuchtcommissie of
Commissie van Beroep, al naar gelang
het geval, kan vragen dat, rekening houdende
met de ernst van de feiten, de
tuchtprocedure wordt voortgezet, niettegenstaande
het ontslag. De straf die eventueel
naar aanleiding van de procedure
wordt uitgesproken, wordt slechts van
kracht in het geval van de wedertoelating.
Hoofdstuk VI. – Gevolgen van de
tuchtsancties
Hoofdstuk zes (artikelen 30 tot 34) bevat
een overzicht van enkele gevolgen van
tuchtsancties.
Art. 30. Indien een bedrijfsrevisor speciaal
is erkend voor de uitoefening van
bepaalde revisorale opdrachten, of indien
hij lid is van een beroepsorganisatie die
gelijkaardige functies als deze van het
Instituut heeft, in België (bv. een externe
accountant) of in een Lidstaat van de
Europese Unie of in een Staat waarmee
het Koninkrijk of de Europese Unie een
overeenkomst in dat opzicht heeft gesloten,
stipuleert artikel 30 dat iedere beslissing
van de Tuchtcommissie of van de
Commissie van Beroep, die een
tuchtsanctie bevat die in kracht van gewijsde
is gegaan, door de Raad wordt
meegedeeld aan de autoriteit die de erkenning
heeft afgeleverd of aan de betrokken
beroepsorganisatie, tenzij de
Raad geen kennis zou hebben van de erkenning
of het lidmaatschap.
Deze bepaling is hoofdzakelijk de actualisering
van artikel 35 van het koninklijk
besluit van 10 januari 1994 betreffende
de plichten van de bedrijfsrevisoren.
Art. 31. Volgens het artikel 31, § 1,
neemt de schorsing van rechtswege een
aanvang op de eerste dag van de maand
die volgt op deze tijdens dewelke de beroepstermijn
is verstreken.
In geval van een schorsing van meer dan
één maand of een schrapping die, in beide
gevallen, in kracht van gewijsde is gegaan,
dienen de personen, voor wie de
bedrijfsrevisor een revisorale opdracht
uitvoert, per aangetekende brief te worden
in kennis gesteld dat hij ofwel volledig
onbeschikbaar is tijdens de
schorsingsperiode, ofwel van het feit dat
hij het beroep niet meer uitoefent.
In beide voorvermelde gevallen maakt de
betrokken bedrijfsrevisor op dezelfde
dag aan de Raad een kopie over van de
aldus gedane kennisgevingen (artikel 31,
§2).
Art. 32. Artikel 32 bevat een andere
nieuwigheid, namelijk het automatisch
uitwissen van bepaalde sancties. De
sancties van waarschuwing en berisping
worden automatisch uitgewist na vijf
jaar. Het uitwissen geldt voor de toekomst.
De tweede paragraaf bepaalt dat als de
betrokkene zijn eerherstel bekomt, de
sancties die het verbod inhouden om bepaalde
opdrachten te aanvaarden of voort
te zetten en de schorsingen worden uitgewist.
De maatregel kan worden gevraagd
na een periode van vijf jaar vanaf het
ogenblik waarop de beslissing in kracht
van gewijsde is gegaan.
De beslissing van de Tuchtcommissie is
niet vatbaar voor beroep of voorziening
in cassatie.
Evenwel kan de betrokkene altijd een
nieuwe vraag indienen bij de Tuchtcom-
IBR Vademecum 2007 207

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
missie indien hij beschikt over nieuwe
nuttige stukken. Deze nieuwe vraag kan
slechts twee jaar na de verwerping van
zijn vorige vraag ingediend worden.
Art. 33. Overeenkomstig artikel 33,
brengt de definitief geworden schrapping
om tuchtrechtelijke redenen van rechtswege
het verlies van de hoedanigheid
van bedrijfsrevisor met zich mee. De geschrapte
bedrijfsrevisor kan slechts om
zijn wedertoelating verzoeken na een termijn
van tien jaar en nadat hij, in het geval
van een natuurlijke persoon, geslaagd
is in de proef voorzien in artikel 5, 5° van
de wet (cumulatieve voorwaarden).
Onverminderd de bijzondere bekendmakingsmaatregelen
die volgens de Raad
zouden moeten worden doorgevoerd in
het algemeen belang en het belang van
het beroep, wordt de definitief geworden
schrapping vermeld in het jaarverslag dat
wordt voorgesteld door de Raad aan de
algemene vergadering van het Instituut.
Art. 34. In geval van schorsing behoudt
de geschorste bedrijfsrevisor, volgens
artikel 34, de hoedanigheid van
bedrijfsrevisor, maar oefent, overeenkomstig
de wet, geen enkele beroepsactiviteit
meer uit.
Onverminderd de bijzondere bekendmakingsmaatregelen
die volgens de Raad
zouden moeten doorgevoerd worden in
het belang van het beroep, wordt zijn
hoedanigheid van bedrijfsrevisor niet aan
derden meegedeeld tijdens de duur van
de schorsing.
Hoofdstuk VII. – Bijzondere
bevoegdheid inzake geldboete
Art. 35. Artikel 22 van de wet van
11 januari 1993 tot voorkoming van het
gebruik van het financiële stelsel voor
het witwassen van geld en financiering
van terrorisme, zoals laatst gewijzigd
door de wet van 12 januari 2004, verleent,
met name aan de bevoegde tuchtinstanties,
de bevoegdheid administratieve
geldboetes op te leggen bij niet-naleving
van de artikelen 4 tot 19 van voormelde
wet. In casu zijn de Tuchtcommissie en
de Commissie van Beroep bevoegd.
Iedere uitgesproken beslissing van de
Tuchtcommissie of de Commissie van
Beroep in deze materie die een
tuchtsanctie inhoudt die in kracht van gewijsde
is gegaan, wordt door de Raad aan
de Cel voor Financiële Informatieverwerking
medegedeeld.
Hoofdstuk VIII. – Informatie aan
derden
Hoofdstuk acht (artikel 36) behandelt de
informatieverstrekking aan derden.
Art. 36. Wanneer de Raad een klacht
ontvangen heeft betreffende een bedrijfsrevisor
en hij meent dat een tuchtverwijzing
niet aangewezen is, zal hijdit
mededelen aan de Kamer van verwijzing
en instaatstelling. Als deze laatste de beslissing
tot niet-verwijzing bevestigt,
deelt de Raad deze beslissing en zijn motivering,
binnen de maand na de bevestiging
door de Kamer van verwijzing en
instaatstelling, mee aan de klachtindiener
(artikel 36, § 1).
Indien deze beslissing gepaard gaat met
een terechtwijzing, worden de beslissing
en de terechtwijzing slechts aan de
klachtindiener meegedeeld op het moment
waarop de terechtwijzing definitief
is geworden.
Wanneer de Kamer van verwijzing en instaatstelling,
de Tuchtcommissie of de
Commissie van Beroep worden geadieerd
in verband met feiten die het
voorwerp van een klacht uitmaken, deelt
de Raad aan de klachtindiener die erom
verzoekt het dispositief van de in kracht
van gewijsde gegane beslissing mee die
voorvloeit uit de aanhangigmaking. Hij
informeert eveneens de klachtindiener
dat alleen de Procureur-generaal de toegang
tot een volledige of gedeeltelijke
kopie van de beslissing kan verlenen. De
Procureur-generaal onderzoekt ieder verzoek
tot toegang, rekening houdend met
de voorschriften die voortvloeien uit het
beroepsgeheim van de bedrijfsrevisor
(artikel 36, § 2).
Wanneer een klacht wordt onderzocht, of
wanneer naar aanleiding van een klacht
de tuchtinstanties werden gevat en er nog
geen enkele in kracht van gewijsde gegane
beslissing is tussengekomen, infor-
208 IBR Vademecum 2007

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
meert de Raad de klachtindiener, op zijn
verzoek, dat er nog geen enkele definitieve
beslissing is genomen inzake de
klacht (artikel 36, § 3).
De Raad maakt een kopie over aan de betrokken
bedrijfsrevisor van iedere mededeling
die aan de klachtindiener werd
gedaan op grond van artikel 36, § 4.
Hoofdstuk IX. – Tucht van de
stagiairs
Het voorlaatste hoofdstuk negen (artikel
37) betreft de tucht van de stagiairs.
Art. 37. De Stagecommissie, haar
voorzitter en haar plaatsvervangende
voorzitter vervullen de functies die zijn
voorbehouden respectievelijk aan de
Tuchtcommissie, haar voorzitter en haar
plaatsvervangende voorzitter.
De Kamer van verwijzing en instaatstelling
komt overeenkomstig het artikel 46,
§ 3 van de wet niet tussen in het kader
van tuchtprocedures inzake stagiairs.
Het onderzoek van de dossiers wordt
door de Raad toevertrouwd aan één of
meerdere verslaggevers die de hoedanigheid
hebben van bedrijfsrevisor of van
erebedrijfsrevisor en die geen lid zijn van
de Stagecommissie.
Alle door een stagiair opgelopen sancties
worden automatisch uitgewist op de dag
van zijn eedaflegging als bedrijfsrevisor,
met uitzondering van schorsingen van
ten minste drie maanden die slechts na
vijf jaar na de eedaflegging worden uitgewist.
De schrapping van een stagiair brengt het
verlies van het positief resultaat van alle
reeds ondergane proeven, hierin begrepen
het toegangsexamen, met zich mee,
alsook het verbod om zich opnieuw aan
te bieden tijdens een termijn van tien jaar.
Hoofdstuk X. – Slotbepalingen
Het laatste hoofdstuk (artikelen 38 tot
41) bevat de slotbepalingen.
Art. 38. Artikel 38 bepaalt de inwerkingtreding.
Art. 39. Onderhavig besluit is van toepassing
op de procedures die hangende
zijn bij zijn inwerkingtreding. De bepalingen
van onderhavig besluit kunnen
evenwel niet worden ingeroepen om de
geldigheid van de handelingen die voorafgaandelijk
aan zijn inwerkingtreding
werden gesteld opnieuw ter discussie te
stellen.
Niettegenstaande het vorig lid zijn de
mededelingsverplichtingen zoals vastgelegd
door artikel 41 van de wet (mededeling
van gerechtelijke procedures of
tuchtsancties aan het Instituut) slechts
van toepassing op de beslissingen die genomen
zijn na de inwerkingtreding van
dit besluit.
Voor het eerste jaar, wordt de door het Instituut
krachtens artikel 17 verschuldigde
bijdrage vastgesteld op 260.000 EUR, en
strekt zich uit over de periode van
27 april 2007 tot 31 december 2007. Het
eventuele overschot wordt overgedragen
naar boekjaar 2008.
Tekst van het koninklijk besluit
Hoofdstuk I. – Definities
Artikel 1. § 1. De definities opgenomen
in artikel 2 van de wet van 22 juli
1953 houdende oprichting van een Instituut
van de Bedrijfsrevisoren en tot organisatie
van het publiek toezicht op het
beroep van bedrijfsrevisor zijn van overeenkomstige
toepassing.
§ 2. Voor de toepassing van onderhavig
besluit wordt verstaan onder:
1° de wet: de wet van 22 juli 1953 houdende
oprichting van een Instituut
van de Bedrijfsrevisoren en tot organisatie
van het publiek toezicht op
het beroep van bedrijfsrevisor;
2° inspecteur: de bedrijfsrevisor of inspecteur
extern aan het beroep die
overeenkomstig artikel 33, § 2 van de
wet belast is met de opdracht van
kwaliteitscontrole;
3° de gecontroleerde revisor: de bedrijfsrevisor
onderworpen aan de
kwaliteitscontrole.
IBR Vademecum 2007 209

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
Hoofdstuk II. – Algemeen beginsel
Art. 2. De tuchtvordering is onafhankelijk
van de strafvordering en de burgerlijke
rechtsvordering.
Hoofdstuk III. – Het onderzoek
van de dossiers en de beslissing tot
tuchtverwijzing
Afdeling I. – Toezicht
Art. 3. § 1. Overeenkomstig de artikelen
32 en 34 van de wet wordt in de
schoot van het Instituut een commissie
opgericht die belast is met de ondersteuning
van de Raad in zijn opdracht van
toezicht op de uitoefening door de bedrijfsrevisoren
van hun beroep, met uitzondering
van de kwaliteitscontrole.
§ 2. Deze commissie, de Commissie
van Toezicht genoemd, is samengesteld
uit maximum twaalf bedrijfsrevisoren,
benoemd door de Raad. Er kunnen zoveel
plaatsvervangers worden benoemd
als er effectieve leden zijn. Hun mandaat
is drie jaar geldig en is hernieuwbaar.
Hun mandaat wordt uitsluitend vergoed
door zitpenningen.
§ 3. De leden, effectieven en plaatsvervangers
kunnen slechts hun mandaat behouden
indien zij de voorwaarden van
verkiesbaarheid voor de Raad vervullen.
Ten minste de helft van deze effectieve
leden en ten minste de helft van deze
plaatsvervangende leden dienen de Franse
taal te beheersen en ten minste de helft
van deze effectieve leden en deze plaatsvervangende
leden dienen de Nederlandse
taal te beheersen.
§ 4. Wanneer de termijn van het mandaat
van een effectief of plaatsvervangend
lid vervalt, blijft hij in functie tot
zijn herbenoeming of de benoeming van
zijn opvolger.
§ 5. De voorzitter en de plaatsvervangende
voorzitter van de Commissie van
Toezicht worden benoemd door de Raad
onder de effectieve leden van de betrokken
commissie.
§ 6. De handelingen van de commissie
worden op geldige wijze meegedeeld aan
de betrokkenen door de voorzitter van de
commissie, die zijn handtekeningsbevoegdheid
kan delegeren aan een ander
commissielid.
Art. 4. § 1. De Commissie van Toezicht
onderzoekt, met het oog op het formuleren
van voorstellen aan de Raad en
onverminderd de bevoegdheden van de
Kamer van verwijzing en instaatstelling,
zowel de deontologische houding, het
respect voor de wettelijke en reglementaire
bepalingen en elke andere bepaling
van toepassing op het beroep, als de technische
kwaliteit van de activiteiten van
de bedrijfsrevisoren, hetzij op eigen initiatief,
hetzij op vraag van de Raad, hetzij
na een klacht, in het kader van de bevoegdheden
van de Raad zoals bepaald
in artikel 52 van de wet.
§ 2. Als een klacht wordt beschouwd,
iedere mededeling aan het Instituut, op
naam, gedateerd en ondertekend, van
verwijten tegen een bedrijfsrevisor, voor
zover dit expliciet en uitdrukkelijk als
een klacht wordt voorgesteld.
Art. 5. De Commissie van Toezicht
kan het onderzoek van de dossiers toevertrouwen
aan één of meer onderzoekers
aangeduid onder de bedrijfsrevisoren
die de voorwaarden van
verkiesbaarheid voor de Raad vervullen,
met inbegrip van de leden van de Commissie
van toezicht, of onder de erebedrijfsrevisoren.
De Commissie van toezicht en de
onderzoekers kunnen alle nuttige handelingen
stellen voor een behoorlijk onderzoek
van het dossier.
Art. 6. § 1. De betrokken bedrijfsrevisor
heeft het recht om gehoord te worden
gedurende het onderzoek door de
aangeduide onderzoeker(s).
Met het oog hierop, zal hij hierover
worden geïnformeerd minstens vijftien
dagen vóór de datum waarop hij zal kunnen
worden gehoord.
Zelfs indien hij niet zou verschijnen,
wat ook de reden hiervoor is, zal de procedure
kunnen worden voortgezet.
210 IBR Vademecum 2007

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
§ 2. Bij gebrek aan aanduiding van een
onderzoeker delen de Commissie van
Toezicht of de Raad, al naar gelang het
geval, aan de bedrijfsrevisor alle elementen
mee waarvoor er tot een tuchtverwijzing
zou kunnen worden besloten en
laten ze hem een termijn van vijftien dagen
om zijn eventuele bemerkingen te laten
geworden.
Indien hij geen bemerkingen formuleert
binnen de vastgelegde termijn, wat
ook de reden weze, wordt de procedure
voortgezet.
§ 3. Het behoort tot de beroepsplicht
van de bedrijfsrevisor om alles in het
werk te stellen om te antwoorden, binnen
de vastgelegde termijn, op de vraag tot
verhoor of tot opmerking uitgaande van
de onderzoeker(s), van de Raad of van de
Commissie van Toezicht.
§ 4. De bedrijfsrevisor waakt erover
om persoonlijk te antwoorden op de uitnodigingen
om gehoord te worden of om
persoonlijk zijn opmerkingen te formuleren.
Hij kan zich niet laten vertegenwoordigen
of bijstaan tijdens zijn verhoor of
bij het formuleren van zijn opmerkingen.
§ 5. De verslaggever(s) stel(t)(len) een
verslag van dit eventueel verhoor op. Dit
verslag wordt aan de bedrijfsrevisor meegedeeld
die over een termijn van vijftien
dagen beschikt om zijn bemerkingen te
formuleren.
§ 6. Wanneer een bedrijfsrevisor natuurlijke
persoon wordt uitgenodigd om
te verschijnen of om zijn opmerkingen te
formuleren, wordt een kopie van deze
uitnodiging bij gewone brief verstuurd
naar het bedrijfsrevisorenkantoor, dat het
lid natuurlijke persoon in voorkomend
geval vertegenwoordigde in de uitoefening
van de revisorale opdracht. Het
bestuursorgaan van het bedrijfsrevisorenkantoor
kan dan een tweede bedrijfsrevisor
natuurlijke persoon afvaardigen met
het oog op het verschijnen bij een eventueel
verhoor.
§ 7. Voorvermelde paragraaf is niet van
toepassing wanneer het bedrijfsrevisorenkantoor
wordt uitgenodigd om te verschijnen
of om zich persoonlijk te
verantwoorden.
Art. 7. § 1. De Commissie van Toezicht
kan slechts geldig beraadslagen in
aanwezigheid van ten minste de helft van
haar leden.
§ 2. De leden van de Commissie van
Toezicht onthouden zich ervan om te zetelen
bij elke beraadslaging of beslissing
waarvoor hun onafhankelijkheid of hun
objectiviteit in het gedrang zou kunnen
komen. De betrokken leden worden voor
de behandeling van de desbetreffende
dossiers vervangen door plaatsvervangende
leden. De Raad is gemachtigd om,
na raadpleging van de Commissie van
Toezicht, daarover richtlijnen uit te vaardigen.
§ 3. De onderzoekers die zouden zijn
aangeduid, zullen niet kunnen deelnemen
aan het voorstel van de latere beslissing
van de Commissie van Toezicht of aan de
beslissing van de Raad wat de eventuele
aanhangigmaking bij de Kamer van verwijzing
en instaatstelling betreft.
§ 4. Het voorstel van de beslissing geformuleerd
door de Commissie van Toezicht
aan de Raad of de beslissing van de
Raad om de Kamer van verwijzing en instaatstelling
te adiëren, is niet vatbaar
voor enig beroep.
Afdeling II. – De Kwaliteitscontrole
Art. 8. § 1. In de schoot van het Instituut
wordt een commissie opgericht, de
Commissie Kwaliteitscontrole genoemd,
die belast is met de organisatie van de
kwaliteitscontrole overeenkomstig de artikelen
33 en 34 van de wet.
Na advies van de Commissie Kwaliteitscontrole,
legt de Raad een voorstel
van jaarlijks werkingsbudget, specifiek
toegewezen aan de kwaliteitscontrole, ter
goedkeuring voor aan de Kamer van verwijzing
en instaatstelling, tegelijk met de
goedkeuring van de jaarlijkse lijst van de
kwaliteitscontroles bepaald in artikel 46,
§ 2, van de wet. Het bedrag van dit budget
mag niet lager zijn dan 200.000 euros.
§ 2. De Commissie Kwaliteitscontrole
is samengesteld uit maximum twaalf bedrijfsrevisoren,
benoemd door de Raad.
IBR Vademecum 2007 211

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
Er kunnen zoveel plaatsvervangers worden
benoemd als er effectieve leden zijn.
Hun mandaat is drie jaar geldig en is hernieuwbaar.
Hun mandaat wordt uitsluitend
vergoed door zitpenningen.
§ 3. De leden, effectieven en plaatsvervangers,
kunnen slechts hun mandaat behouden
indien zij de voorwaarden van
verkiesbaarheid voor de Raad vervullen.
Ten minste de helft van deze effectieve
leden en ten minste de helft van deze
plaatsvervangende leden dienen de Franse
taal te beheersen en ten minste de helft
van deze effectieve leden en deze plaatsvervangende
leden dienen de Nederlandse
taal te beheersen.
§ 4. Wanneer de termijn van het mandaat
van een effectief of plaatsvervangend
lid vervalt, blijft hij in functie tot
zijn herbenoeming of de benoeming van
zijn opvolger.
§ 5. De voorzitter en de plaatsvervangende
voorzitter van de Commissie kwaliteitscontrole
worden benoemd door de
Raad onder de effectieve leden van de
betrokken commissie.
§ 6. De handelingen van de commissie
worden op geldige wijze meegedeeld aan
de betrokkenen door de voorzitter van de
commissie, die zijn handtekeningsbevoegdheid
kan delegeren aan een ander
commissielid.
Art. 9. § 1. De Commissie Kwaliteitscontrole
handelt in naam en voor rekening
van de Raad, ongeacht de
bevoegdheden van de Kamer van verwijzing
en instaatstelling.
§ 2. De Commissie Kwaliteitscontrole:
1° stelt aan de Raad de normen inzake
de kwaliteitscontrole voor, onverminderd
de externe supervisie op de
Raad;
2° stelt aan de Raad de leidraden van de
inspecteurs, overeenkomstig artikel
33, § 2 van de wet, voor het uitvoeren
van de kwaliteitscontrole van de
bedrijfsrevisoren voor, ongeacht de
externe supervisie op de Raad;
3° stelt aan de Raad jaarlijks de lijst van
de bedrijfsrevisoren voor die onderworpen
zullen worden aan de kwaliteitscontrole,
onverminderd de externe
supervisie op de Raad;
4° stelt aan de Raad, onverminderd de
externe supervisie op de Raad, de
lijst van de inspecteurs, overeenkomstig
artikel 33, § 2 van de wet, die
kwaliteitscontroles bij bedrijfsrevisoren
kunnen uitvoeren voor, en stelt
aan elke bedrijfsrevisor, te onderwerpen
aan een kwaliteitscontrole, de
namen van de inspecteurs, vermeld
in voormelde lijst, voor die deze controle
zouden kunnen uitvoeren;
5° superviseert het verloop van de kwaliteitscontroles
en onderzoekt de resultaten
van deze vooraleer ze voor te
leggen aan de Raad;
6° controleert de naleving van de verplichting
van permanente vorming
overeenkomstig de norm betreffende
de permanente vorming voorzien in
artikel 31 van de wet.
Art. 10. § 1. De kwaliteitscontrole
wordt uitgevoerd conform de normen inzake
de kwaliteitscontrole bepaald overeenkomstig
artikel 33, § 6, van de wet.
§ 2. De selectie van de inspecteurs,
overeenkomstig artikel 33, § 2, van de
wet wordt uitgevoerd volgens een objectieve
procedure, overeenkomstig de normen
inzake de kwaliteitscontrole,
ontworpen om elk belangenconflict tussen
deze inspecteurs en de bedrijfsrevisor
of het bedrijfsrevisorenkantoor onderworpen
aan een controle te vermijden.
De inspecteurs beschikken over passende
beroepskwalificaties en relevante
beroepservaring, en hebben tevens een
specifieke opleiding voor de uitvoering
van kwaliteitscontroles genoten, overeenkomstig
de normen inzake kwaliteitscontrole.
§ 3. De kwaliteitscontrole is een onderzoeksprocedure
van de professionele activiteit
van een bedrijfsrevisor.
Deze heeft onder meer tot doel na te
gaan of de gecontroleerde bedrijfsrevisor
beschikt over een organisatie die aangepast
is aan de aard en de omvang van
haar activiteiten.
Deze controle beoogt eveneens het publiek
en de toezichthouders ervan te
212 IBR Vademecum 2007

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
overtuigen dat de bedrijfsrevisoren hun
werkzaamheden uitoefenen overeenkomstig
de controlenormen en de toepasselijke
deontologische regels.
§ 4. De kwaliteitscontrole, op basis van
een adequate toetsing van een selectie
van controledossiers, omvat onder meer
een evaluatie van de naleving van de toepasselijke
controlestandaarden en onafhankelijkheidseisen,
van de kwantiteit en
kwaliteit van ingezette middelen, van de
door de bedrijfsrevisor in rekening gebrachte
honoraria voor controles en van
het systeem van interne kwaliteitscontrole
van het bedrijfsrevisorenkantoor.
Art. 11. De Commissie Kwaliteitscontrole
kan het onderzoek van de dossiers
delegeren aan één of meer verslaggevers,
die de hoedanigheid van bedrijfsrevisor,
die de voorwaarden van verkiesbaarheid
voor de Raad vervullen, of erebedrijfsrevisor
bezitten.
De commissie en de verslaggevers
kunnen alle nuttige handelingen stellen
voor een behoorlijk onderzoek van het
dossier.
Art. 12. § 1. De gecontroleerde revisor
heeft het recht om gehoord te worden
gedurende het onderzoek door de aangeduide
verslaggever(s).
Met het oog hierop, zal hij hierover
worden geïnformeerd minstens vijftien
dagen vóór de datum waarop hij zal kunnen
worden gehoord.
Indien hij niet zou verschijnen op de
vastgestelde datum, wat ook de reden
hiervoor is, zal de procedure kunnen
worden voortgezet.
§ 2. Bij gebrek aan aanduiding van een
verslaggever delen de Commissie Kwaliteitscontrole
of de Raad, al naar gelang
het geval, aan de gecontroleerde revisor
alle elementen mee waarvoor er tot een
tuchtverwijzing zou kunnen worden besloten
en laten ze hem een termijn van
vijftien dagen om zijn eventuele bemerkingen
te laten geworden.
Indien hij geen bemerkingen formuleert
binnen de vastgelegde termijn, wat
ook de reden weze, wordt de procedure
voortgezet.
§ 3. Het behoort tot de beroepsplicht
van de gecontroleerde revisor om alles in
het werk te stellen om te antwoorden,
binnen de vastgestelde termijn, op de
vraag tot verhoor of tot opmerking uitgaande
van de verslaggever(s), van de
Raad of van de Commissie Kwaliteitscontrole.
§ 4. De gecontroleerde revisor waakt
erover om persoonlijk te antwoorden op
de uitnodigingen om gehoord te worden
of om persoonlijk zijn opmerkingen te
formuleren. Hij kan zich niet laten vertegenwoordigen
of bijstaan tijdens zijn
verhoor of bij het formuleren van zijn opmerkingen.
§ 5. De verslaggever(s) stel(t)(len) een
verslag van dit eventuele verhoor op. Dit
verslag wordt aan de gecontroleerde revisor
meegedeeld die over een termijn van
vijftien dagen beschikt om zijn bemerkingen
te formuleren.
§ 6. Wanneer een bedrijfsrevisor natuurlijke
persoon wordt uitgenodigd om
te verschijnen of om zijn opmerkingen te
formuleren, wordt een kopie van deze
uitnodiging bij gewone brief verstuurd
naar het bedrijfsrevisorenkantoor, dat het
lid natuurlijke persoon in voorkomend
geval vertegenwoordigde in de uitoefening
van de revisorale opdracht. Het
bestuursorgaan van het bedrijfsrevisorenkantoor
kan dus een andere bedrijfsrevisor
natuurlijke persoon afvaardigen met
het oog op het verschijnen bij een eventueel
verhoor.
§ 7. Voorvermelde paragraaf is niet van
toepassing wanneer het bedrijfsrevisorenkantoor
wordt uitgenodigd om te verschijnen
of om zich persoonlijk te
verantwoorden.
Art. 13. § 1. De Commissie Kwaliteitscontrole
kan slechts geldig beraadslagen
in aanwezigheid van ten minste de
helft van haar leden.
§ 2. De leden van de Commissie Kwaliteitscontrole
onthouden zich ervan om
te zetelen bij elke beraadslaging of beslissing
waarvoor hun onafhankelijkheid
IBR Vademecum 2007 213

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
of hun objectiviteit in het gedrang zou
kunnen komen. De betrokken leden worden
voor de behandeling van de desbetreffende
dossiers vervangen door
plaatsvervangende leden. De Raad is gemachtigd
om, na raadpleging van de
Commissie Kwaliteitscontrole, daarover
richtlijnen uit te vaardigen.
§ 3. De verslaggevers die zouden zijn
aangeduid, zullen niet kunnen deelnemen
aan het latere voorstel van beslissing van
de Commissie Kwaliteitscontrole noch
aan de beslissing van de Raad wat de
eventuele aanhangigmaking bij de Kamer
van verwijzing en instaatstelling betreft.
§ 4. De beslissing van de Raad om de
Kamer van verwijzing en instaatstelling
te adiëren, is niet vatbaar voor enig beroep.
Art. 14. Als een bedrijfsrevisor geen
gevolg geeft binnen een redelijke termijn
aan de voorgestelde aanbevelingen volgend
op een kwaliteitscontrole, kan de
Raad, zo nodig, naar gelang de ernst van
de vastgestelde tekortkomingen, de Kamer
van verwijzing en instaatstelling
adiëren.
Afdeling III. – De Kamer van
verwijzing en instaatstelling
Art. 15. § 1. De verslaggevers van de
Kamer van verwijzing en instaatstelling,
opgericht overeenkomstig artikel 44, § 1
van de wet, worden overeenkomstig artikel
44, § 5 van de wet benoemd door de
Koning.
§ 2. De verslaggevers van de Kamer
van verwijzing en instaatstelling, mogen
tijdens de duur van hun mandaat en gedurende
een periode van zes maanden na
hun mandaat, geen enkele functie of activiteit
uitoefenen, al dan niet bezoldigd,
ten dienste van een bedrijfsrevisor.
De overeenkomst bedoeld in artikel 19
§ 5, kan eventueel voorzien in een vergoeding
ter compensatie van dit verbod
na de beëindiging van het mandaat. Deze
vergoeding mag niet hoger zijn dan de
bruto bezoldiging die de verslaggever
zou ontvangen hebben gedurende de periode
van zes maanden voorafgaand aan
de afloop van het mandaat.
§ 3. Indien een verslaggever bij het behandelen
van een dossier een belangenconflict
heeft, dient hij dit onmiddellijk
schriftelijk te melden aan alle andere verslaggevers.
De betrokken verslaggever
mag niet deelnemen aan de beraadslaging
over dit dossier, noch deelnemen
aan de stemming.
Art. 16. De Kamer van verwijzing en
instaatstelling stelt haar huishoudelijk reglement
op en legt het ter goedkeuring
voor aan de Minister die bevoegd is voor
Economie.
Art. 17. De Kamer van verwijzing en
instaatstelling kan administratief personeel
in dienst nemen voor de uitvoering
van haar opdrachten en legt de vergoedingen
voor de prestaties van dit personeel
vast.
Art. 18. § 1. De Kamer van verwijzing
en instaatstelling stelt elk jaar haar
begroting op, op basis van de berekening
van de kosten van het afgelopen jaar, met
als maximum hetgeen bepaald is in artikel
45, § 3 van de wet.
In voorkomend geval zal de bijdrage
die door het Instituut verschuldigd is,
aangepast worden binnen de voornoemde
grens.
§ 2. De Kamer van verwijzing en instaatstelling
zal de betaling door het Instituut
kunnen verkrijgen van één of
meerdere voorschotten op de jaarlijkse
bijdrage, volgens de modaliteiten die zij
bepaalt.
Art. 19. § 1. De bezoldiging van de
Voorzitter en de overige verslaggevers
van de Kamer van verwijzing en instaatstelling
bestaat uit een vaste maandelijkse
vergoeding.
Rekening houdend met de administratieve
taken die de Voorzitter voor de Kamer
van verwijzing en instaatstelling
dient waar te nemen, ligt de vaste maandelijkse
vergoeding van de Voorzitter
hoger dan de vaste maandelijkse vergoeding
van de overige verslaggevers.
214 IBR Vademecum 2007

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
§ 2. De vaste maandelijkse vergoeding
uit het vorige paragraaf kan maximaal
4.000 euro bruto per maand bedragen
voor de Voorzitter en maximaal 3.500
euro bruto voor elk van de overige verslaggevers.
Deze vergoeding wordt jaarlijks
aangepast aan de evolutie van de
index der consumptieprijzen.
§ 3. De Voorzitter, de verslaggevers en
de expert bedoeld in artikel 49, § 2, van
de wet, hebben recht op de terugbetaling
van hun verplaatsings-, verblijfs- en enige
andere kosten die zij in de uitoefening
van hun mandaat hebben moeten maken.
Deze kosten worden vergoed ten belope
van het bedrag van de werkelijke kosten
mits het voorleggen van bewijskrachtige
bescheiden. De overeenkomst bedoeld in
artikel 19 § 5 van het onderhavige Koninklijk
Besluit kan eventueel voorzien
in een terugbetaling van kosten op forfaitaire
basis.
§ 4. Aan de expert, bedoeld in artikel
49 § 2 van de wet, wordt enkel een vaste
vergoeding van 125 euro bruto per halve
dag toegekend voor de door de Kamer
van verwijzing en instaatstelling aan hem
toegewezen onderzoekswerkzaamheden.
De Koning kan dit bedrag verhogen op
voorstel van de Kamer van verwijzing en
instaatstelling. Deze vergoeding wordt
jaarlijks aangepast aan de evolutie van de
index der consumptieprijzen.
§ 5. Het bedrag van de bezoldiging en
van de vergoeding van de Voorzitter en
van de verslaggevers wordt samen met
de andere modaliteiten waarin deze hun
mandaat zullen uitoefenen vastgelegd in
een bijzondere overeenkomst afgesloten
tussen enerzijds de Kamer van verwijzing
en instaatstelling en anderzijds telkens
respectievelijk de Voorzitter en elk
van de andere verslaggevers.
Die overeenkomst, welke louter de
modaliteiten waarin de betrokkene zijn
mandaat uitoefent regelt en dus geen arbeidsovereenkomst
uitmaakt, wordt voor
de Voorzitter en voor elke andere verslaggever
afzonderlijk schriftelijk vastgesteld.
Bij het onderhandelen over en de ondertekening
van deze overeenkomst
wordt de Kamer van verwijzing en instaatstelling
vertegenwoordigd door de
Minister bevoegd voor Economie.
Art. 20. § 1. Indien de Kamer van
verwijzing en instaatstelling de conclusie
van een kwaliteitscontrole of van een
toezichtsonderzoek aangenomen door de
Raad niet goedkeurt, stelt zij haar beslissing
in de plaats van deze van de Raad
die het aanpast.
§ 2. Op verzoek van de Kamer van verwijzing
en instaatstelling maakt de Raad
aan de Kamer van verwijzing en instaatstelling
een gemotiveerde conclusie over,
voorzien van een verslag waarin de feiten
worden uiteengezet die aan de bedrijfsrevisor
worden verweten, met verwijzing
naar de betrokken wettelijke, reglementaire
en tuchtrechtelijke bepalingen.
Art. 21. § 1. De Kamer van verwijzing
en instaatstelling beslist of zij het
onderzoek van een dossier toevertrouwt
aan één van haar verslaggevers of aan de
voltallige Kamer van verwijzing en instaatstelling.
§ 2. De vaststelling van de zaak voor
de Kamer van verwijzing en instaatstelling
wordt per aangetekende brief betekend
door de Kamer van verwijzing en
instaatstelling aan de betrokken bedrijfsrevisor
en de Raad van het Instituut vergezeld
van het verslag beoogd in artikel
53 van de wet.
§ 3. De betrokken bedrijfsrevisor beschikt
over een termijn van vijftien dagen
vanaf de betekening om kennis te nemen
van het dossier, om er eventueel tegen
betaling kopie van te nemen en om
schriftelijke opmerkingen over te maken.
Na deze termijn zullen de schriftelijke
opmerkingen uit de debatten worden geweerd.
§ 4. De procedure voor de Kamer van
verwijzing en instaatstelling verloopt uitsluitend
schriftelijk en partijen kunnen
geen argumenten doen gelden gedurende
een zitting.
Art. 22. De Kamer van verwijzing en
instaatstelling kan het dossier terugzenden
naar de Raad of naar de speciaal
daartoe aangeduide expert overeenkomstig
artikel 49, § 2, van de wet met het
IBR Vademecum 2007 215

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
verzoek om bijkomende onderzoeksdaden
te verrichten.
Art. 23. De Voorzitter kan, met instemming
van de verslaggevers, andere experts
dan degene bedoeld in artikel 49,
§ 2 van de wet horen of er beroep op
doen tijdens de vergaderingen. Deze personen
kunnen niet deelnemen aan de
stemming.
Hoofdstuk IV. – De organisatie van
de Tuchtcommissie en de
Commissie van Beroep
Art. 24. § 1. De voorzitter van elk
van de kamers van de Tuchtcommissie en
van de Commissie van Beroep organiseert
een kalender van de zittingen.
Deze kalender, die wordt vastgesteld
vóór het begin van het gerechtelijk jaar,
zal voorzien in het houden van minstens
één zitting per maand, onverminderd de
organisatie van buitengewone zittingen
en de gerechtelijke vakantie.
De kalender van de zittingen kan op de
website van het Instituut geraadpleegd
worden.
§ 2. De Tuchtcommissie en de Commissie
van Beroep houden hun zittingen
op de zetel van het Instituut.
§ 3. Het secretariaat van de tuchtinstanties
wordt waargenomen door het Instituut.
§ 4. De effectieve voorzitter van elk
van deze kamers regelt in de schoot van
deze de vervangingen, de zijne en deze
van de effectieve leden door hun plaatsvervangers.
§ 5. De vergoedingen van de leden van
de tuchtinstanties worden betaald door
het Instituut op trimestriële basis.
Art. 25. § 1. Wanneer een kamer van
de Tuchtcommissie of de Commissie van
Beroep niet kan worden samengesteld
binnen een taalrol, als gevolg van de verhindering
van de effectieve leden en hun
plaatsvervangers, wordt er op initiatief
van de Raad of de vervolgde bedrijfsrevisor,
beroep gedaan op één of meerdere leden
van de kamer van de andere rol die
over een voldoende kennis beschikken
van de andere taal, en volgens de hoedanigheid
op grond waarvan ze werden benoemd.
§ 2. Ieder verzoek dat wordt geformuleerd
in uitvoering van voorgaande paragraaf
wordt gericht aan de voorzitter van
de kamer van de andere taalrol of, bij gebrek
daaraan, aan zijn plaatsvervanger,
die alle nuttige schikkingen neemt met
het oog op de samenstelling van de zetel.
Hoofdstuk V. – Procedure voor de
Tuchtcommissie en de Commissie
van Beroep
Art. 26. § 1. Wanneer er meerdere
tuchtrechtelijke tekortkomingen aan de
betrokken bedrijfsrevisor worden ten laste
gelegd, wordt er één enkele procedure
te zijnen laste ingeleid. Ze kan slechts
uitmonden in één enkele tuchtsanctie.
§ 2. Indien er hem een nieuwe tekortkoming
in de loop van de tuchtprocedure
wordt toegeschreven, wordt er, behoudens
samenhang met de voorafgaande,
een nieuwe procedure ingeleid zonder
dat de reeds ingeleide procedure daarom
wordt onderbroken.
Art. 27. § 1. De betrokken bedrijfsrevisor,
de Raad of de overeenkomstig artikel
49, § 2, van de wet speciaal daartoe
aangeduide expert, kunnen zich op de zitting
laten bijstaan of vertegenwoordigen
door een advocaat of bedrijfsrevisor.
De Tuchtcommissie en de Commissie
van Beroep kunnen niettemin de persoonlijke
verschijning bevelen.
§ 2. De Raad en de betrokken bedrijfsrevisor
kunnen ieder aan de Tuchtcommissie
en de Commissie van Beroep
vragen om de expert(en) bedoeld in artikel
49, § 2, van de wet te horen.
De Tuchtcommissie en de Commissie
van Beroep kunnen op ieder moment aan
de Raad een aanvulling op het verslag
vragen die bestemd is om hen de elementen
van de zaak waarvan ze geadieerd
zijn te verduidelijken.
§ 3. De Tuchtcommissie en de Commissie
van Beroep kunnen beslissen om
216 IBR Vademecum 2007

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
de klachtindiener te horen, wanneer ze
geadieerd zijn op basis van een klacht.
Art. 28. De beslissingen van de Tuchtcommissie
en de Commissie van Beroep
worden in het openbaar uitgesproken.
Art. 29. Wanneer de Raad, tijdens de
procedure, het ontslag van de vervolgde
bedrijfsrevisor aanvaardt, kan de Raad,
niettegenstaande het ontslag, aan de
Tuchtcommissie of de Commissie van
Beroep vragen dat, rekening houdende
met de ernst van de feiten, de tuchtprocedure
wordt voortgezet. De straf, die
eventueel naar aanleiding van de procedure
wordt uitgesproken, wordt slechts
van kracht in geval van wedertoelating.
Hoofdstuk VI. – Gevolgen van de
tuchtsancties
Art. 30. Indien een bedrijfsrevisor speciaal
is erkend voor de uitoefening van
bepaalde revisorale opdrachten, of indien
hij ingeschreven is bij een bevoegde autoriteit
die gelijkaardige functies als deze
van het Instituut heeft in België of in een
Lidstaat van de Europese Unie of in een
Staat waarmee het Koninkrijk of de Europese
Unie een overeenkomst in dat opzicht
heeft gesloten, wordt iedere
beslissing van de Tuchtcommissie of van
de Commissie van Beroep, die een
tuchtsanctie bevat die in kracht van gewijsde
is gegaan, door de Raad meegedeeld
aan de autoriteit die de erkenning
heeft afgeleverd of aan de betrokken bevoegde
autoriteit, tenzij de Raad geen
kennis zou hebben van de erkenning of
het lidmaatschap.
Art. 31. § 1. De schorsing neemt van
rechtswege een aanvang op de eerste dag
van de maand die volgt op deze tijdens
dewelke de beroepstermijn is verstreken.
§ 2. Wanneer een bedrijfsrevisor het
voorwerp uitmaakt van een tuchtsanctie
van schorsing van meer dan één maand
die in kracht van gewijsde is gegaan,
brengt hij bij aangetekende brief vanaf de
eerste dag van de schorsing de personen
voor wie hij een revisorale opdracht uitvoert
ter kennis dat hij volledig onbeschikbaar
is voor de periode die is
vastgesteld door de tuchtbeslissing. Op
dezelfde dag maakt hij aan de Raad een
kopie over van de aldus gedane kennisgevingen.
Art. 32. § 1. De sancties van waarschuwing
en berisping worden automatisch
uitgewist na vijf jaar. Het uitwissen
geldt voor de toekomst.
§ 2. Indien de betrokkene zijn eerherstel
bekomt, worden de straffen met het
verbod om bepaalde opdrachten te aanvaarden
of voort te zetten en de schorsingen
uitgewist.
Deze kan worden gevraagd na een periode
van vijf jaar vanaf het ogenblik
waarop de beslissing in kracht van gewijsde
is gegaan. Met het oog hierop
dient de belanghebbende bij de Tuchtcommissie
een gemotiveerd verzoek in
dat vergezeld is van de nodige stukken.
Laatstgenoemde verzoekt om het advies
van de Raad, die het zal formuleren binnen
een termijn van maximaal twee
maanden. Vervolgens neemt zij haar beslissing
binnen de drie maanden van de
kennisgeving van het advies van de
Raad.
Deze beslissing is niet vatbaar voor
hoger beroep of voorziening in cassatie.
Een nieuw verzoek kan worden ingediend
iedere keer dat de betrokken persoon
over nieuwe nuttige stukken ter
ondersteuning van zijn verzoek beschikt
en ten vroegste twee jaar na het verwerpen
van het vorige verzoek.
Het eerherstel geldt slechts voor de
toekomst.
Art. 33. § 1. De definitief geworden
schrapping om tuchtrechtelijke redenen
brengt van rechtswege het verlies van de
hoedanigheid van bedrijfsrevisor met
zich mee. De geschrapte bedrijfsrevisor
kan slechts om zijn wedertoelating verzoeken
na een termijn van tien jaar en nadat
hij, in het geval van een natuurlijke
persoon, geslaagd is in de proef voorzien
in artikel 5, 5° van de wet.
§ 2. Onverminderd de bijzondere bekendmakingsmaatregelen
die volgens de
Raad zouden moeten worden doorgevoerd
in het belang van het beroep, wordt
de definitief geworden schrapping ver-
IBR Vademecum 2007 217

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
meld in het jaarverslag dat voorgesteld
wordt door de Raad aan de algemene vergadering
van het Instituut.
Art. 34. De geschorste bedrijfsrevisor
behoudt de hoedanigheid van bedrijfsrevisor,
maar oefent, overeenkomstig de
wet, geen enkele beroepsactiviteit meer
uit in België in zijn hoedanigheid van bedrijfsrevisor.
Onverminderd de bijzondere bekendmakingsmaatregelen
die volgens de Raad
zouden moeten doorgevoerd worden in
het belang van het beroep, wordt zijn
hoedanigheid van lid van het Instituut
niet aan derden meegedeeld tijdens de
duur van de schorsing.
Hoofdstuk VII. – Bijzondere
bevoegdheid inzake geldboete
Art. 35. § 1. Overeenkomstig artikel
75 van de wet en artikel 22 van de wet
van 11 januari 1993 tot voorkoming van
het gebruik van het financiële stelsel
voor het witwassen van geld en de financiering
van het terrorisme, kan de Tuchtcommissie
of de Commissie van Beroep,
in geval van niet-naleving van de artikelen
4 tot 19 van de wet van 11 januari
1993 of van de ter uitvoering genomen
besluiten door de bedrijfsrevisoren die
eraan zijn onderworpen:
1° volgens de regels die zij bepaalt, de
beslissingen en maatregelen die zij
neemt, openbaar maken;
2° een administratieve geldboete opleggen,
die niet minder dan 250 euro en
niet meer dan 1.250.000 euro mag
bedragen, na de betrokken ondernemingen
of personen in hun verweer
te hebben gehoord of minstens behoorlijk
te hebben opgeroepen; de
geldboete wordt geïnd in het voordeel
van de Schatkist, door de Administratie
van de B.T.W., registratie en
domeinen.
§ 2. Iedere uitgesproken beslissing van
de Tuchtcommissie of de Commissie van
Beroep in deze materie dat een
tuchtsanctie inhoudt die in kracht van gewijsde
is gegaan, wordt door de Raad aan
de Cel voor Financiële Informatieverwerking
meegedeeld.
Hoofdstuk VIII. – Informatie aan
derden
Art. 36. § 1. Onverminderd de bevoegdheden
van de Kamer van verwijzing
en instaatstelling, wanneer de Raad
een klacht betreffende een bedrijfsrevisor
heeft ontvangen en beslist om noch de
Tuchtcommissie noch de Commissie van
Beroep te adiëren, deelt hij deze beslissing
en zijn motivering mee aan de
klachtindiener binnen de maand van
voorvermelde beslissing. Indien deze beslissing
gepaard gaat met een terechtwijzing,
worden de beslissing en de
terechtwijzing slechts aan de klachtindiener
meegedeeld op het moment waarop
de terechtwijziging definitief is geworden.
§ 2. Wanneer de Kamer van verwijzing
en instaatstelling, de Tuchtcommissie of
de Commissie van Beroep uitspraak hebben
gedaan over feiten die het voorwerp
van een klacht uitmaken, deelt de Raad
aan de klachtindiener, die erom verzoekt,
het dispositief van de in kracht van gewijsde
gegane beslissing mee die voorvloeit
uit de aanhangigmaking.
In dat geval informeert de Raad eveneens
de klachtindiener dat alleen de Procureur-generaal
de toegang tot een
volledige of gedeeltelijke kopie van de
beslissing kan verlenen. De Procureurgeneraal
onderzoekt ieder verzoek tot
toegang, rekening houdend met de voorschriften
die voortvloeien uit het beroepsgeheim
van de bedrijfsrevisor.
§ 3. Wanneer een klacht wordt onderzocht,
of wanneer naar aanleiding van
een klacht de tuchtinstanties werden gevat
en er nog geen enkele in kracht van
gewijsde gegane beslissing is tussengekomen,
informeert de Raad de klachtindiener,
op zijn verzoek, dat er nog geen
enkele definitieve beslissing is genomen
inzake de klacht.
§ 4. De Raad maakt een kopie over aan
de betrokken bedrijfsrevisor van iedere
mededeling die aan de klachtindiener
werd gedaan op grond van onderhavig
artikel.
218 IBR Vademecum 2007

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
Hoofdstuk IX. – Tucht van de
stagiairs
Art. 37. § 1. In uitvoering van artikel
76 van de wet, zijn de bepalingen van
dit artikel van toepassing inzake tucht
van de stagiairs. De Stagecommissie,
haar voorzitter en haar plaatsvervangende
voorzitter vervullen de functies die
zijn voorbehouden respectievelijk aan de
Tuchtcommissie, haar voorzitter en haar
plaatsvervangende voorzitter.
De Kamer van verwijzing en instaatstelling
komt niet tussen in tuchtprocedures
betreffende stagiairs overeenkomstig
artikel 46, § 3, van de wet.
§ 2. Het onderzoek van de dossiers
wordt door de Raad toevertrouwd aan
één of meerdere verslaggevers die de
hoedanigheid hebben van bedrijfsrevisor
of van erebedrijfsrevisor, en die geen lid
zijn van de Stagecommissie.
§ 3. De Raad kan zijn functies die dit
besluit hem toekent delegeren aan een
comité bestaande uit drie van zijn leden.
§ 4. Op initiatief van de verslaggever(s)
kan het verhoor van de stagiair in
de loop van het onderzoek worden vervangen
door een schriftelijke vraag om
uitleg.
§ 5. Wanneer de Stagecommissie optreedt
als tuchtrechtsmacht, zetelt zij op
geldige wijze voor zover ten minste drie
van haar leden de met het oog hierop bijeengekomen
kamer samenstellen.
§ 6. Alle door de stagiair opgelopen
straffen worden automatisch uitgewist op
de dag van zijn eedaflegging als bedrijfsrevisor,
met uitzondering van schorsingsstraffen
van ten minste drie maanden die
slechts na vijf jaar na de eedaflegging
worden uitgewist.
§ 7. De schrapping van een stagiair
brengt het verlies van het positieve resultaat
van alle reeds ondergane proeven,
hierin begrepen het toelatingsexamen,
met zich mee, alsook het verbod om zich
opnieuw aan te bieden tijdens een termijn
van tien jaar.
§ 8. Iedere kennisgeving of mededeling
gedaan aan de stagiair of aan een derde
klachtindiener in het kader van een onderzoek
of een tuchtprocedure wordt in
kopie aan de stagemeester gericht, behoudens
in de gevallen waarin de autoriteit,
die overgaat tot de kennisgeving of
de mededeling, van mening zou zijn dat
de verzending van een kopie aan de stagemeester
schade zou berokkenen aan
het onderzoek of de tuchtprocedure.
§ 9. Voor de toepassing van artikel 27
van onderhavig besluit dienen de termen
“bedrijfsrevisor” en “art. 73 van de wet”
respectievelijk als “stagiair” en “art. 76,
§ 2 van de wet” te worden gelezen.
Hoofdstuk X. – Slotbepalingen
Art. 38. Op 27 april 2007 treden in
werking:
1° artikel 67 van het koninklijk besluit
van 21 april 2007 tot omzetting van
bepalingen van Richtlijn 2006/43/EG
van het Europees Parlement en de
Raad van 17 mei 2006 betreffende de
wettelijke controles van jaarrekeningen
en geconsolideerde jaarrekeningen,
tot wijziging van de Richtlijnen
78/660/EEG en 83/349/EEG van de
Raad, en houdende intrekking van
Richtlijn 84/253/EEG van de Raad,
voor zover het de artikelen 44 en 45
in de wet van 22 juli 1953 houdende
oprichting van een Instituut van de
Bedrijfsrevisoren en organisatie van
het publiek toezicht op het beroep
van bedrijfsrevisor invoegt; en
2° artikelen 15 tot 19 van dit besluit.
Op 31 augustus 2007 treden de andere
artikelen van dit besluit in werking.
Art. 39. § 1. Onderhavig besluit is
van toepassing op de procedures die hangende
zijn bij zijn inwerkingtreding en
op de tevoren uitgesproken straffen. De
bepalingen van dit besluit kunnen evenwel
niet worden ingeroepen om de
geldigheid van de handelingen die voorafgaandelijk
aan zijn inwerkingtreding
werden gesteld opnieuw ter discussie te
stellen.
§ 2. Niettegenstaande de vorige paragraaf
zijn de mededelingsverplichtingen
IBR Vademecum 2007 219

K.B. tot organisatie van het toezicht en de kwaliteitscontrole
zoals vastgelegd door artikels 31 en 32
slechts van toepassing op de beslissingen
die genomen zijn na de inwerkingtreding
van dit besluit.
§ 3. Voor het eerste jaar, wordt de door
het Instituut krachtens artikel 18
verschuldigde bijdrage vastgesteld op
260.000 euro, en strekt zich uit over
de periode van 27 april 2007 tot
31 december 2007. Het eventuele overschot
wordt overgedragen naar boekjaar
2008.
Art. 40. Onze Minister bevoegd voor
Economie is belast met de uitvoering van
onderhavig besluit.
220 IBR Vademecum 2007

Procedure van toelating tot het beroep voor de buitenlandse beroepsbeoefenaars
18.7 Procedure van toelating tot het beroep voor de
buitenlandse beroepsbeoefenaars
1. Algemeenheden
De toegang tot het beroep voor de kandidaten die genieten van een
gelijkwaardige titel in het buitenland maakt het voorwerp uit van een examen
door het Instituut der Bedrijfsrevisoren (artikel 5 van de wet van 22 juli 1953
houdende oprichting van een Instituut der Bedrijfsrevisoren en artikel 37 van het
koninklijk besluit van 30 april 2007 betreffende de toegang tot het beroep van
bedrijfsrevisor).
Deze procedure betreft de beroepsbeoefenaars van de 27 Lidstaten van de
Europese Unie, en tevens de landen met wie wederzijdse overeenkomsten
afgesloten werden (heden met Canada en Zwitserland).
De procedure van wederzijdse erkenning is ook van toepassing op de
beroepsbeoefenaars van de Europese Economische Ruimte (met name
Noorwegen, IJsland en Liechtenstein) in de mate dat de vrijheden waarop de
eenheidsmarkt van de Europese Unie gebaseerd zijn ook van toepassing zijn op
de landen van de EER.
2. Gelijkwaardige hoedanigheid
De procedure voorzien in artikel 5 van de wet van 1953 en in artikel 37 van het
koninklijk besluit van 30 april 2007 wordt voorbehouden voor de
beroepsbeoefenaars die in het buitenland over een gelijkwaardige hoedanigheid
als die van bedrijfsrevisor in België beschikken.
Onder gelijkwaardige hoedanigheid wordt begrepen, de hoedanigheid in dat land
om de controle van de jaarrekeningen te kunnen uitvoeren.
In Nederland betreft het de “registeraccountant” en “accountantadministratieconsulent
met aantekening”.
In Frankrijk betreft het de “commissaire aux comptes”.
In Duitsland betreft het de “wirtschaftsprüfer”.
In het Groothertogdom Luxemburg betreft het de “réviseur d’entreprises”.
In het Verenigd Koninkrijk betreft het de “chartered accountant” die beschikt
over een Practising Certificate dat toelaat om de jaarrekeningen in het Verenigd
Koninkrijk te certificeren.
In Canada betreft het de “comptable agréé/chartered accountant”.
Indien er twijfel blijft bestaan over de gelijkwaardige hoedanigheid, zal er
contact opgenomen worden met het Instituut van oorsprong. De Raad beslist
IBR Vademecum 2007 221

Procedure van toelating tot het beroep voor de buitenlandse beroepsbeoefenaars
vervolgens, op basis van de ingewonnen inlichtingen, over het gelijkwaardige
karakter.
3. Dossier
Een kandidatuur zal enkel in aanmerking genomen worden na indiening van een
behoorlijk ingevuld dossier en na betaling van de dossierkosten ten belope van
500,-€ op de rekening 001-2073801-17.
Het dossier bestaat uit volgende stukken:
a) een geboorteakte;
b) een nationaliteitsbewijs of een fotokopie van de identiteitskaart;
c) een recent getuigschrift van goed gedrag en zeden
d) het attest uitgereikt door het Instituut van oorsprong van het behalen van een
gelijkwaardige titel als die van bedrijfsrevisor in België;
e) een kopie van de diploma’s;
f) een curriculum vitae met een foto;
g) de aanduiding van een beroepsadres in België;
h) de bevestiging van het engagement om de normen van het IBR na te leven.
4. Voorbereiding van het examen
Het doel van het examen is zich te vergewissen van de voldoende kennis van de
kandidaat van de Belgische juridische beroepspraktijk.
De materie van het examen betreft het geheel van de kennis die we van een
beroepsbeoefenaar in België kunnen verwachten zoals
- het vennootschapsrecht;
- het boekhoudrecht (statutaire en geconsolideerde jaarrekening);
- het fiscaal recht;
- het sociaal recht;
- het burgerlijk recht;
- de specifieke auditnormen in het Belgisch recht;
- de plichtenleer.
Het examen bestaat er niet in de audittechnieken na te zien. Deze wordt
beschouwd als gekend gezien de betrokkene over een gelijkwaardige
hoedanigheid in het buitenland beschikt.
De kandidaat zal erop toezien zijn kennis ten opzichte van zijn specifieke
beroepservaring uit te breiden.
Eén van de nuttig referentiewerken voor de voorbereiding van het examen is het
Vademecum van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren. Dit boek is beschikbaar op
aanvraag tegen betaling bij het Instituut van de Bedrijfsrevisoren (bib@ibr-ire.be).
Dit document wordt louter ter informatie vermeld.
222 IBR Vademecum 2007

Procedure van toelating tot het beroep voor de buitenlandse beroepsbeoefenaars
Andere werken en nuttige wetgeving zullen geraadpleegd worden.
In de bibliotheek van het Instituut vindt men talrijke nuttige referenties.
5. Examen – praktische modaliteiten
Het examen wordt op afspraak georganiseerd.
Het examen bestaat uit een schriftelijk en een mondeling gedeelte.
De kandidaat wordt gevraagd om enkele vragen over de uitoefening van het
beroep in België te beantwoorden.
De mondelinge proef volgt onmiddellijk na het schriftelijk gedeelte, en vindt
plaats met twee leden van de Raad van het Instituut van de Bedrjfsrevisoren.
Verschillende vragen worden aan de kandidaat gesteld teneinde zich te
vergewissen van zijn bekwaamheid om het beroep in België uit te oefenen.
Het examen bestaat erin aan de hand van een confraterneel onderhoud de kennis
van de Belgische beroepspraktijk te beoordelen. Het is dus niet de bedoeling
opnieuw de gelijkwaardige verplichtingen voor het uitoefenen van het beroep in
het land van oorsprong van de kandidaat te controleren.
De twee leden van de Raad stellen een schriftelijk verslag over het examen op en
op basis van dit verslag beslist de Raad over het al dan niet toekennen van de
hoedanigheid van lid aan de kandidaat.
6. Aantal zittingen – mededeling van de resultaten
De resultaten worden per brief binnen de twee maanden meegedeeld.
De brief vermeldt al dan niet of de kandidaat bekwaam is om het beroep van
bedrijfsrevisor in België uit te oefenen.
Indien hij/zij geslaagd is, beslist de Raad over de toelating tot de eedaflegging
van de kandidaat.
In geval van niet-slagen, kan de kandidaat opnieuw het examen afleggen (zowel
het schriftelijk als mondeling gedeelte maken deel uit van een geheel) na het
aflopen van een termijn van 6 maanden of 1 jaar rekening houdend met de
vastgestelde zwakheden en de door de jury geformuleerde aanbevelingen.
De kandidaat mag maximum drie keer het examen afleggen. Na de drie zittingen
wordt de beslissing van de Raad definitief.
IBR Vademecum 2007 223

Procedure van toelating tot het beroep voor de buitenlandse beroepsbeoefenaars
7. Beroepsmogelijkheid
Na drie mislukkingen beschikt de kandidaat over de mogelijkheid om in beroep
te gaan tegen de beslissing van de Raad.
Artikel 9, § 3 van de wet van 22 juli 1953 bepaalt: “Tegen iedere beslissing van
de Raad waarbij de toelating van een kandidaat als bedrijfsrevisor wordt
geweigerd, staat voor de belanghebbende beroep open bij de voormelde
Commissie van Beroep.”.
Het beroep is enkel geldig indien het ingediend werd bij de Commissie van
Beroep (Arenbergstraat 13 te 1000 Brussel) binnen een termijn van 30 dagen na
kennisneming van de beslissing van de Raad.
224 IBR Vademecum 2007