Kerkinformatie nr. 196, oktober 2011 - Kerk in Actie

Als de kerk dicht moet…
| 17
‘Soms denk ik: brandde onze kerk maar af, dan was dat probleem in ieder geval
opgelost.’ Deze verzuchting van iemand die betrokken was bij een proces van
kerksluiting laat niets te raden over. Natuurlijk zijn we geroepen de problemen
anders op te lossen. Het nieuwe handboek ‘Meer dan hout en steen’ kan daarbij
behulpzaam zijn.
In de afgelopen jaren ben ik als gemeenteadviseur
voortdurend betrokken
geweest bij kerksluitingen, in kleine en
in grote gemeenten. Bij het afstoten
van een kerkgebouw spelen een paar
punten een rol:
• Het proces is altijd ingrijpend.
• Er zijn altijd veel mensen bij
betrokken.
• Een gemeenteadviseur is bij het
proces betrokken maar toch ook
buitenstaander.
• In de kerk gaat het om meer dan
hout en steen.
Het Regionaal College voor de Behandeling
van Beheerszaken kan een rol
spelen. De burgerlijke overheid kan
betrokken zijn, omwonenden soms ook,
en eventueel de toekomstige eigenaar.
Overal vinden gesprekken plaats. Allerlei
opvattingen en belangen spelen mee.
Er moet een afrondend besluit vallen
dat zal worden uitgevoerd. Alle deelnemers
kijken ieder op hun eigen manier
tegen het onderwerp aan, maar moeten
samen wel iets bereiken. Er is dus afstemming
nodig, communicatie, en
goed luisteren.
Beleid
Ingrijpend
Een kerksluiting stelt hoge eisen aan
een gemeente. Er moet veel met elkaar
besproken worden. Dat vraagt enkele
jaren tijd. Het onderwerp zelf grijpt ook
diep in. Een kerkgebouw is een ‘huis
van God voor mensen hier’. Wat zou
God willen met deze gemeente? Wat
hebben de mensen hier nodig van hem,
in en van zijn huis? De gemeente én
haar toekomst komen ter sprake wanneer
we misschien afscheid zullen moeten
nemen van een gebouw. De bezinning
moet met zorg plaatsvinden. We zijn in
de kerk wel gewend veel met elkaar te
praten, maar niet altijd om ingrijpende
besluiten met elkaar te nemen en die
ook met elkaar te dragen. Terwijl dat
bij dit onderwerp wel nodig is.
Veel mensen
Het onderwerp ‘kerksluiting’ staat op
de agenda van de kerkenraad en bij de
colleges van kerkrentmeesters. Gemeenteleden
worden erbij betrokken.
Bestelgegevens
Gemeenteadviseurs
Gemeenteadviseurs van de Protestantse
Kerk en hun collega’s van kerkbeheer
zijn erin geschoold om het onderwerp
‘kerksluiting’ in te bedden in een breder
gesprek. Zo krijgt het onderwerp de
juiste inhoud en wordt daarmee beter
bespreekbaar. Vaak worden zij erbij
betrokken omdat ze van buiten de gemeente
komen en afstand kunnen
houden tot het onderwerp. Zelf ben ik
gewend om een projectgroep te laten
samenstellen die de kerkenraad moet
helpen het proces goed te laten verlopen.
Zo is er een tijdelijk orgaan dat met
name het goede verloop van een ingewikkeld
proces bevordert.
Meer dan hout en steen
Het onlangs verschenen handboek
‘Meer dan hout en steen’ gaat over
sluiting en herbestemming van kerkgebouwen.
Het is een hulpmiddel voor
iedereen die te maken heeft of krijgt
met het onderwerp ‘kerksluiting’. Rode
Harry Bisseling, Henk de Roest & Peet Valstar,
Meer dan hout en steen, handboek voor sluiting en
herbestemming van kerkgebouwen, uitg.
Boekencentrum Zoetermeer 2011,
ISBN 978 90 239 2631 3. Prijs: € 22,50.
Afscheid gereformeerde Kampwegkerk
Doorn en optocht naar nieuwe kerk, 2007.
draad in het hele boek is: zorg voor
inhoudelijke gesprekken die over de
gemeente gaan, en stel daarbinnen de
vraag naar het kerkgebouw. Het boek
staat uitvoerig stil bij de vraag waarom
in deze tijd veel kerken gesloten worden.
Een hoofdstuk is gewijd aan de mogelijke
herbestemmingen van het gebouw.
Uiteraard wordt aandacht besteed aan
de financiële aspecten van het onderwerp.
Er wordt een gedetailleerd advies
gegeven voor een heel proces waarin
het onderwerp ‘kerksluiting’ aan de
orde komt in een gemeente. Ook is er
aandacht voor het afscheid nemen van
het gebouw. Ieder die bij het onderwerp
betrokken is zal veel aan dit boek
hebben. •
Piet Beintema
gemeenteadviseur in de classes Franeker
en Winsum
Kerkinformatie • oktober 2011