(Willemstad, Curaçao), 20 maart 2010. EENE GOEDE POLITIE ... - kitlv

More documents

Recommendations

Info

Hierop werd door Koentze om assistentie verzocht van het garnizoen. In rap tempo werden er achtereenvolgens drie detachementen van in totaal ruim 130 man de stad in gestuurd om de menigte te verspreiden en de orde te herstellen. Ook het huis van Sassen werd doelwit van ‘een geregeld pelotons- en later rottenvuur erop, daar volgens den kommanderenden officier, daaruit een schot op het detachement werd gelost’. De deuren werden opengebroken, waarop Koentze, geassisteerd door enkele marechaussees, Sassen arresteerde. Voor drie dagen werd hij in de gevangenis vastgezet, het ‘fiskalat’. Die bevond zich in de kelders van het nieuwe ‘Raadhuis’. In dit gebouw huisden ook de Koloniale Raad en het Hof van Justitie. Als procureur-generaal had Sassen er zíjn eigen kantoor gehad. Nu werd hij er achter slot en grendel opgesloten! In het Raadhuis hadden niet alleen de Koloniale Raad en het Hof van Justitie zitting, in de kelders bevonden zich ook de gevangenis, waar mr. Sassen enkele dagen werd opgesloten; hier het Raadhuis op een foto uit 1888 bij de feestelijke herdenking van de vijfentwintigjarige afschaffing van de slavernij. Foto collectie KITLV, Leiden. INSCHATTINGSFOUTEN Als gevolg van het schieten door garnizoen en marechaussee raakten negentien personen gewond en werd één persoon dodelijk getroffen: Olivier Santiago. Twee vrouwen zouden krankzinnig zijn geworden door de angst die zij doorstonden, waarvan een enkele dagen later alsnog zou overlijden. De officiële stukken over de ‘bloedige vrijdag’ rechtvaardigen de conclusie dat de verantwoordelijke autoriteiten en leidinggevenden vrij ernstige inschattingsfouten maakten. Die conclusie trekt Sjiem Fat in zijn proefschirft waarin de affaire Sassen een cen- 4
trale rol speelt. Zo is het niet deugdelijk te onderbouwen dat Sassen vóór of op 24 november 1871 de menigte heeft aangezet tot het plegen van geweld of verzet tegen het wettig gezag. Sjiem Fat wijst er verder op, dat ‘er sterke aanwijzingen zijn dat het proces-verbaal van Koentze en de rapporten der bevelvoerende officieren de werkelijke gebeurtenissen van de 24ste november 1871 niet juist weergaven. Er was met name geen overtuigend bewijs of zelfs maar voldoende aanwijzing voor de stelling dat er vanuit Sassens woning en erf (herhaaldelijk) op het detachement militairen en marechaussees zou zijn gevuurd. Bij het betreden van Sassens woning zijn geen vuurwapens of stenen aangetroffen en in beslag genomen. Geen enkele politieman of militair heeft een schotwond opgelopen.’ Kortom, bij de beheersing van de volksbewegingen, is er sprake geweest van buitensporig reageren. Wanordelijkheden werden eerder in de hand gewerkt dan verzwakt. Vervolging van Sassen heeft verder ook niet plaatsgevonden. Het zenden van een Regeringscommissaris om de geweldsexplosie nader te onderzoeken, werd voorkomen. ‘De kans leek niet gering,’ zo noteert Sjiem Fat, ‘dat het onderzoek van zo een commissaris als conclusie zou opleveren dat het koloniaal bestuur bij de bestrijding van de “ongeregeldheden” in november 1871 buiten zijn boekje was gegaan.’ Tot aan het uiteindelijke vertrek van Sassen, in mei 1873, vonden er geen ordeverstoringen meer plaats, ook al bleef papachi Sassen vanuit de Civilisadó uithalen naar zijn bestuurlijke plaaggeesten. Sassen kon niet vermoeden dat ‘zijn’ affaire illustratief zou zijn voor een geschiedenis van inschattingsfouten aan de zijde van de verantwoordelijke autoriteiten en leidinggevenden inzake politieoptreden. Deze bijdrage is bijzonder schatplichtig aan het proefschrift van mr.dr. P.V. Sjiem Fat, Biba Willem Sassen; De procureur-generaal mr. W.K.C. Sassen Jz. (1870-1871); Curaçaos rechtsleven in de 19de eeuw. Zutphen: de Walburg Pers, 1986. GESCHIEDENIS VAN DE POLITIE De geschiedenis van de politie in Nederland werd in 2007 in vier omvangrijke delen gepubliceerd. Dat was het resultaat van een groot onderzoeksprogramma onder leiding van prof.dr. Cyrille Fijnaut, verbonden aan de Universiteit van Tilburg. Dit programma wordt nu voltooid met studies over de politie in de voormalige koloniën. Het boek over de politie in Nederlands Indië, van de hand van dr. Marieke Bloembergen, verscheen in november 2009. Voor een studie over de geschiedenis van de politie in Suriname (tot 1975) en de Nederlandse Antillen en Aruba (tot heden) werd prof.dr. Gert Oostindie, directeur KITLV, Leiden, benaderd. Hij stemde erin toe dit project te leiden, terwijl het onderzoek wordt verricht door respectievelijk dr. Ellen Klinkers en dr. Aart G. Broek. Dit onderzoek zal uitmonden in één boek, dat uit twee gedeeltes bestaat. Het project ging op 1 april 2008 van start en wordt gefinancierd door verschillende Nederlandse ministeries, politiekorpsen en de Koninklijke Marechaussee. Resultaten van het onderzoek naar de geschiedenis van de politie in de Antillen en Aruba verschijnen in aangepaste vorm in de Amigoe-Ñapa. Reacties zijn van harte welkom: agbroek@planet.nl 5
Page 1 and 2: Eerder verschenen in: Amigoe-Ñapa
Page 3: temperamentvolle Sassen zocht zijn

(Willemstad, Curaçao), 20 maart 2010. EENE GOEDE POLITIE ... - kitlv

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?