nr. 3 - Bronovo Ziekenhuis

i n f o - b u l l e t i n
huisartsen
1 4
Drie maanden heelkunde in Tanzania
“Minder afhankelijk van
aanvullende diagnostiek”
De hoofdingang van het KCMC
Begin 2011 werkte Volkert Huurman, heelkunde assistent in
opleiding, samen met zijn vrouw die oogarts is, drie maanden
als vrijwilliger in het Kilimanjaro Christian Medical Centre
(KCMC) in Moshi, Tanzania. Hij doet verslag van zijn ervaringen.
Zoals de naam al zegt ligt het KCMC aan de voet van de
Kilimanjaro, een berg die vanuit het niets vijf kilometer de
hoogte in steekt. Elke morgen op weg naar het ziekenhuis
raakten we er weer van onder de indruk. Het KCMC is een
groot opleidingsziekenhuis met relatief veel artsen. Hoewel
voor Afrikaanse begrippen een goed ziekenhuis, is er sinds
de oprichting in 1971 niet veel aan veranderd. Er is dan ook
een groot tekort aan faciliteiten. Ook kan niemand de hedendaagse
apparatuur onderhouden. Zo moest bijvoorbeeld
de kapotte CT-scan in het buitenland gerepareerd worden,
waardoor er ruim een maand geen CT gemaakt kon worden.
De operatiekamer
Slalommen tussen veldbedjes
Op de afdeling heelkunde was het nogal chaotisch. De meeste
patiënten werden, nadat ze vaak dagen hadden gereisd
om bij het ziekenhuis te komen, meteen opgenomen en bleven
tot er plek was op de OK. Ook was het vaak wachten tot
ze geld hadden om geopereerd te kunnen worden. Er is geen
verzekering, dus voor elk onderzoek en elke behandeling
moest cash worden afgerekend.
Daardoor was de afdeling overvol (35 bedden, maar soms
75 patiënten). Bij de visite was het slalommen tussen de
veldbedjes op de gang. Ik was dan ook verbaasd dat de drie
heelkunde-OK’s pas om 9.30 uur startten en om 14.30 uur
alweer sloten. Hierdoor, en door slechte pre-operatieve voorbereiding,
werden er per dag vaak maar twee ingrepen op
een kamer gedaan.
Er waren vier chirurgen in het ziekenhuis en twaalf arts-assistenten
chirurgie. Die waren ook verantwoordelijk voor bijvoorbeeld
de neurochirurgie want er was geen neurochirurg.
Ook was er maar één anesthesist, één neuroloog en geen
enkele patholoog. Dit alles maakte functioneren zoals wij in
ons ziekenhuis gewend zijn vrijwel onmogelijk.
Ondanks alle beperkingen was ik positief verrast door de
positieve instelling, goede operatieve vaardigheden en klinische
besluitvorming. Er was minder afhankelijkheid van
aanvullende diagnostiek dan bij ons. Er werd ook op allerlei
manieren geïmproviseerd om te besparen, zowel in als buiten
de OK.
Veel op de OK
Het operatieprogramma bestond vooral uit maag-darmchirurgie.
Fractuurchirurgie hoorde helaas niet tot het takenpakket:
alles waar een bot bij kwam kijken, ging naar de orthopedie.
Vaatchirurgie deed men erg weinig, door gebrek aan expertise
en materialen. Wel werden veel amputaties verricht, vaak
vanwege een diabetische voet. Slecht gereguleerde diabetes
is een enorm probleem; dit komt helaas meestal doordat
mensen hun medicatie niet kunnen betalen. Verder werden
er veel huidtransplantaties gedaan na brandwonden en veel
slokdarmoperaties.
Zelf probeerde ik mijn tijd nuttig te besteden door zoveel
mogelijk op de OK te staan. Mijn bijdrage aan de poli was
minder door mijn beperkte kennis van het Swahili. Wel gaf ik
regelmatig onderwijs aan studenten en mijn collega’s en kon
zo wat moderne inzichten in de chirurgie laten zien.
Ons bezoek aan Tanzania was op professioneel en op persoonlijk
gebied een groot succes en een onvergetelijke ervaring:
met recht de verbreding van onze horizon!
Volkert Huurman, heelkunde assistent in opleiding