Examinering in het hoger onderwijs - Onderwijsraad

Ten tweede is de invoering van de bama-structuur weliswaar gericht op de harmonisatie
van de verschillende hogeronderwijsstelsels in Europa, maar bestaat tegelijkertijd de behoefte
aan meer differentiatie in het onderwijsaanbod. Meer diversiteit in het onderwijsaanbod
betekent dat het huidige systeem van erkenning van diploma’s op systeemniveau
niet meer voldoet. De raad stelt dat volgens het communiqué van Berlijn (2003) alle
landen de Erkenningsconventie (Lissabon, 1997) moeten hebben geratificeerd voor 2005,
ook Nederland. 16 De conventie betreft zowel erkenning voor de toelating tot het hoger
onderwijs, erkenning van studieperiodes in een ander land als erkenning van hogeronderwijsdiploma’s.
De lidstaten moeten zorgen voor transparante informatie over zowel hun
onderwijssystemen als de erkenningsprocedures en -methoden die zij toepassen.
De raad geeft in het genoemde advies aan, dat Europa een rol heeft als het gaat om grensoverschrijdende
diplomawaardering en vergroten van de transparantie van competenties
en kwalificaties. De raad beveelt aan om Europese kennis over competenties en kwalificaties
meer systematisch uit te wisselen. Alleen zo kan er een meerwaarde ontstaan. Om
hieraan verder invulling te geven, kan de overheid twee bestaande instrumenten versterken.
1) Europass
De bestaande Europass is een paspoort dat inzicht biedt in de extra vaardigheden en
ervaringen die deelnemers hebben opgedaan door een deel van hun opleiding in het buitenland
te volgen. Het belangrijkste doel van dit instrument is belemmeringen wegnemen,
waardoor mensen makkelijker in elk land van de Europese Unie kunnen werken en studeren.
Dit veronderstelt dat het document in elk land hetzelfde is en voor zowel bedrijven
als deelnemers herkenbaar is. Met de pas kan de deelnemer aantonen dat hij buitenlandse
ervaring heeft en laten zien over welke persoonlijke vaardigheden en internationale competenties
hij beschikt. In feite voegt de pas iets toe aan het cv.
De huidige Europass is voornamelijk op de bve-sector gericht en loopt per 1 januari 2005
af. Vanaf die datum zal de nieuwe Europass ook het hoger onderwijs bestrijken en meer
zaken omvatten. De volgende instrumenten worden in de Europass nieuwe stijl opgenomen.
• Het Europese cv. Dit is een persoonlijk document dat tevens door de houder van
het portfolio wordt ingevuld (reeds bestaand gemeenschappelijk Europees
model).
• De mobilipass. Hierin zijn de opleidingsperioden in een ander land, die voldoen
aan bepaalde kwaliteitscriteria, opgenomen. Dit document wordt ingevuld door
de betrokken uitzend- en gastorganisaties.
• Het diplomasupplement. Dit document heeft betrekking op het hoger onderwijs
en dient ter verbetering van de transparantie van academische graden. Het bevat
het specifieke leertraject van de portfoliohouder en wordt ingevuld door de
instelling.
• Het certificaatsupplement. Dit document heeft betrekking op het beroepsonderwijs.
Het bevat geen verwijzing naar de portfoliohouder, maar verduidelijkt de
beroepskwalificaties en is identiek voor allen die bepaalde kwalificaties bezitten.
• Het Europees taalportfolio. Dit document betreft een individueel talenpaspoort,
waarin de houder zijn taal- en cultuurvaardigheden kan documenteren op basis
van het bestaande gemeenschappelijke model.
16 Convention on the Recognation of Qualifications concerning Higher Education in the European Region.
76 Onderwijsraad, juli 2004