Grand Jury Report Grote Paul 2011 - PhotoQ

Grand Jury Report Grote Paul 2011
Verantwoording Grote Paul Onderzoek, door Jan van Buuren
De Grote Paul vakaward bestaat binnenkort tien jaar. Hij werd achtereenvolgens
toegekend en uitgereikt in 2002 aan Paul Huf, 2003 Erwin Olaf, 2004 Anton Corbijn,
2005 Patricia Steur, 2006 Rineke Dijkstra, 2007 Vincent Mentzel, 2008 Desiee Dolron,
2009 Govert de Roos, 2010 Stephan Vanfleteren en in 2011 zal die Joost van den
Broek ten deel vallen.
Voor een g o e d b e g r i p vooraf: Grote Paul is een Bekendheids- niet een
Kwaliteitsmeting. Wie in het afgelopen jaar het meeste exposure heeft gehaald wint.
De jurering is op de gedachte gestoeld dat een imago (bekendheid) altijd zijn basis
vindt binnen de kring van vakgenoten voordat het naar ‘t grote publiek uitwaaiert.
Bekendheid op die wijze meten is eenvoudig: Volg het principe van de Grand Jury,
zoals bij sportverkiezingen.
De winnaar die daaruit te voorschijn komt is altijd non-discutabel. Gewoonweg de bekendste,
van het moment, die kwalitatief natuurlijk ook niet de minste is. Sinds afgelopen zomer 2010
is in imago’s, breinposities, meten een duidelijke trendbreuk gekomen. Doordat zich
plotseling een nieuwe sociaal exposure-medium Facebook met een sterke beeldcultuur voor
fotografen openbaarde. Alle lokale galerieën werden hiermee als het ware dagelijks door een
landelijk gesuppleerd. Met een prikbord, “muurkrant” Grote Paul, waarop fotografen van
amateur, tot semi-, tot fullprof hun exposure kunnen bevorderen. Het woord bevorderen zij
hier ontleend aan de marketing-vaktermen: Promotie en verkoopbevordering.
Wat tot gevolg heeft dat traditonele toppers van het gehalte Van den Broek, Lanting, Van
Lohuizen in hun bekendheispositie “belaagd” worden door een sterk opkomende en zeer
zichtbare nieuwe generatie. Van tig nieuwe technieken voorzien, die de fotografie uit de
DoKa’s haalde. Het eind van de technische mogelijkheden met meerdere horizons repetent
verlengde, voor een fotopubliek van thans wel een paar honderdduizend beoefenaren.
Waaruit zich een nieuwe vakelite aan het vormen is. Ook op amateur niveau. Vooral op
vakniveau met bijvoorbeeld een Bianca van der Werf of Melanie Rijkers, die zomaar in
(actuele) bekendheid de traditionele top zoals Kadir, Jaap, Frans, Carl, Koos Jaap aan het
overstijgen zijn .
Let wel, het imago van Bianca is natuurlijk nog steeds brozer dan van een Kadir, maar als zij
regelmatig op de FB Galerie exposeert maakt ze in actualiteit van de TOP-40 verkiezing een
hogere uitslag. In de TOP-40 van nu is zij trouwens al 2 e tegenover Kadir 6 e . ( zie de
complete uitslag verderop.)
1

Het is dit jaar nog zo dat een traditionele topper als Joost van den Broek de absolute top van
2011 haalde, hij ontdekte bijtijds de Facebook Galerie. In de komende jaren kan het er
echter al anders uit gaan zien. Tenzij de “traditionele” toppers zich ook in de exposure
mogelijkheden van de nieuwe media begeven. Waarbij het Facebook Medium op zich ook
nog maar weer een begin is.
De representativiteit van de steekproef. Er zijn in ons land thans 900 fotografen waar we
het etiket KUNST op kunnen plakken. Wat we daar ook onder verstaan. Van die 900
zeggen er 300 fundamentele: “Wij willen geen imago. Ons werk moet het doen.” Resteren
600. Een fotograaf die, ook al is hij topper, die nog steeds meent geen marketing voor
zichzelf te hoeven bedrijven kan qua inkomen nauwelijks meekomen. Betoogde Gerrit Jan
Wolffensperger tijdens de GP-uitreiking van 2010 aan Stephan Vanfleteren.
De 900 vormen de top van ongeveer 9000 beroepsfotografen, waarvan het aantal zich snel
lijkt te verdubbelen. Immers een journalist van vandaag is ook al met een camera uitgerust.
Uit de 9000 zijn in de afgelopen jaren de 900 bij het onderzoek betrokken geweest. Dat komt
omdat het een voortschrijdende ondervraging betrof. Wat inhoudt dat steeds de uitslag van
het vorige voor de helft meegewogen werd.
In de tussentijd is de Fotografie, technisch gesproken, Topside Down gegaan.
Topside Down? Omdat er een enorme digi-revoulutie gaande is. Waardoor Facebook Grote
Paul de gelegenheid bood voor zijn specifieke doelgroep een webmagazine op te starten. De
fotografie-exposure door die ENE foto werd vervangen door het DRIELUIK. Omdat drieluiken
meer kansen bieden aan de fotograficus, de fotoschilder, die een breder scala van exposure
behoeft. Het Grote Paul TOP-40 klassement + de expoitie galerie is zo’n nieuw FB
vaktijdschrift. Met een selecte doelgoep van 600 fotografen en photographic-influentials. Met
vakmatige vrienden als permanente lezers. Komt binnenkort met een LEZERSKRING
RAPPORT, maar eerst deze TOP-40 verantwoording, die er overigens onderdeel van is.
De Grand Jury methode, is onder marktonderzoekers de meest geëigende om indirect
bepaalde kwaliteiten aan bekendheid, lees imago, te koppelen. En dan met name binnen
vakgebieden begint. Zoek je de Beste Slager binnen het eens zo bekende Best Shop In
Town Principle, moet je een slager buiten zijn eigen afzetareaal spontaan namen van
collega’s laten noemen.
Dat is ook precies wat met het GP onderzoek gebeurd. Bij dit onderzoek gaat het om 100
bekendste fotografen, het topje van de ijsberg, van genoemde 900 betrokken. Zij zijn daarin
laddergewijs verenigd aan de hand van imago-clusters, die van boven naar beneden als
volgt afdalen:
1 e cluster: Naam + Inhoud + Gevestigde Reputatie…… Nummers 1 t.e.m 20
2 e cluster: Beloftevolle Naam + Inhoud + Reputatie…… Nummers 21 t.e.m 39
3 e cluster: Beloftevolle Naam + Inhoud…………………. Nummers 40 ex aequo
4 e cluster: Beloftevolle Naam-sec……………………….. Nummers 41 ex aequo a
5 e cluster: Nieuwkomers………………………………….. Nummers 41 ex aequo b (wissel)
Deze voorgestructureerde groepen op de vragen kunnen op drie manieren stemmen
opleveren:
1. Het aantal rechtstreeks uit de vragen ontstane stemmen
2. Maximaal 5 stemmen bonus naar weging van het aantal kwalitatieve
comments van collega’s op de drieluiken.
3. De deling van geïndexeerde uitkomst met die van het voorgaande
2

Onderzoek(en). Het Anker, voortschrijding principe uit het marktonderzoek. Per
jaar wordt in twee tranches onderzocht, waarbij 2 x 20 nieuwkomers een kans
krijgen. En weer 2 x 20 afvallen, die een onderzoekperiode later voor een
herkansing kunnen terugkeren. Zo zij dat willen.
Om de ranking gelijkmatig te laten verlopen worden alle wegingen indexmatig herleid tot
1 e plaats = 100, 2 e plaats = 98, steeds met amplitude 2 verlagend, eindigend met plaats
40 = 22 en 41 = 20.
De sterkte van het Imago wordt op die manier gekwantificeerd tussen gewichten 20 en 100.
Het totale klassement bevat over 5 clusters 100 namen, 1/6 deel van de 600 die doelbewust,
meer dan wel minder, op het verwerven van een imago uit zijn.
Het universum van de steekproef binnen het vakgebied, dus niet het publiek, is 450 van de
600 vrienden van de Facebook Galerie. Dat leverde een Grand Jury van 118 aan bruikbare
response op. De nomografische afwijking bedraagt bij deze aantallen ten hoogste 3%
1 e cluster: Naam + Inhoud + Gevestigde Reputatie 1 t.e.m 20
1 Joost van den Broek (100), 2 Bianca van der Werf (98), 3 Jaap Vliegenthart (96)
4 Melanie Rijkers (94), 5 Coert Eckhardt (92), 6 Kadir van Lohuizen (90), 7 Carl De
Keyzer (88), 8 Selina De Mayer (86), 9 Luc ten Klooster (84), 10 Miriam Slaats (82),
11 Frans Lanting (80), 12 Willem Overtoom (78), 13 Rommert Boonstra (76),
14 Suzanne Muller (74), 15 Pim Ras (72), 16 Willem Wernsen (70), 17 Anton Poptie (68),
18 Vincent Schiphorst (66), 19 Herman van den Boom (64), 20 Marie Cecile Thijs (62),
__________________________________________________________________________
2 e cluster: Beloftevolle Naam + Inhoud + Reputatie 21 t.e.m 39
21 Floris Andrea (60), 22 Margo Schoote (58), 23 Carina Hengst (56), 24 Feyona van der
Molen (54), 25 Carla Broekhuizen (52), 26 Koos Breukel (50), 27 Filip Naudts (48), 28 Paula
Loonen (46), 29 Robbert Fortgens (44), 30 Peter Kemp (42), 31 Diana Blok (40), 32 Theo
Kuipers (38), 33 Paula van den Akker (36), 34 Barbara Mleczko (34), 35 Annelies Rigter
(32), 36 Wendelien Daan (30), 37 Teun Hocks (28), 38 Cornelia Nauta (26), 39 Kristi
Jungcurt (24),
__________________________________________________________________________
3 e cluster: Beloftevolle Naam + Inhoud 40 ex aequo
40 alfabetisch: Diana Apie, Morad Bouchakor, Marlo Broekmans, Tim Dirven, Dutch Polaroid
Girl (Annemiek Schmidt-Crans), Ruud van Empel, Paul Fleming, Sietske Hoekstra, Barend
Houtsmuller, Kimberly Gomes de Canizales Ordaz, Edo Kars, Henk van Kooten, Dana
Lixenberg, Cindy Marler, Boudewijn Neuteboom, Dirk van Opstal, Kees Tabak, Monique
Velzeboer, Joke van Vlijmen,
__________________________________________________________________________
4 e cluster: Handhavers 41 ex aequo a
41a alfabetisch: Hans Aarsman, Reinier van der Aart, Catrien Ariëns, Jasmine Debels, Jurjen
Drenth, Guus Dubbelman, Lucille Feremans, Ron Gessel, Henriëtte Houtsma, Cor Jaring,
Anco Kolstee, Nico Koster, Marry Linke, Wanda Michalak, Mardoe Painter, Carola
3

Rummens, Raymond Rutting, Dieter Telemans, Esther Verhees, Eva Verhoeven, Gerard
Wessel, Jeanette Zwiers,
__________________________________________________________________________
5 e cluster: Nieuwkomers 41 ex aequo b
41b alfabetisch: Ruud van den Berg, Lieve De Bleeckere, Jacco Breedveld, Monique
Callens, Brendan de Clercq, Anton Dijkgraaf, Berta Drost, Ria de Heij, Ilse Jacobs, Sylvia
Keppel, Milo Klaassen, Diana Kok, Wim Lamboo, Sonny Lips, Lilith Love, Hannah Mai, Pauil
van der Meer, Hans Molenkamp, Petra Spithoff, Petra Teeuwsen,
Van deze groep liepen een aantal in de mei-tranche van 2011 mee, maar haalden net de 40 e
plaats ex aequo niet omdat ze nog te kort op de Galerie exposeerden. Zij komen opnieuw in
de eerstvolgende tranche van januari 2012 aan bod. Dat wil zeggen: Dit aantal zal nog
groeien. Het gaat dan om de 20 die de meeste kwalitatieve comments van collega’s op de
Galerie halen.
___________________________________________________________________
De meest discutabele uitkomst: Ieder onderzoek kent een of meerdere onverklaarbare
uitkomsten. Ook dit. De meest in het ooglopende zijn die van Anton Poptie en Joke van
Vlijmen. De laatste had veel hoger moeten komen, de eerste kwam te hoog. Het aardige van
Anton Poptie is dat hij dat zelf al bij voorbaat constateert. Van hem hadden de twee
omgekeerd mogen worden. Dat doen we natuurlijk niet. Joke van Vlijmen kan uitstekend
drieluiken, die op zeer natuurlijke wijze vooraf in haar hoofd ontstaan. Zij kan kijken met de
ogen van een Theo Kuipers. Grand Jury… ietsje meer op Van Vlijmen letten straks in 2012.
Nominaties, EV’s en Beloften: Een nominatie in dit onderzoek is voortaan: Iedereen die
“out of the blue in one strike” de TOP-40 binnentreedt vanaf de 40 e (ex aequo) plaats en
hoger. Dat waren er in 2011 liefst 17, te weten (in willekeurige volgorde): Paula van den
Akker, Margo Schoote, Miriam Slaats, Theo Kuipers, Coert Eckhardt, Kristi Jungcurt, Diana
Apie, Willem Wernsen, Peter Kemp, Rommert Boonstra, Selina De Mayer, Vincent
Schiphorst, Diana Apie, Stietske Hoekstra, Robbert Fortgens, Dirk Van Opstal, Marie Cecile
Thijs. Dit zullen komende jaren minder worden. Omdat vele “oudgedienden” zich publicitair
sterker zullen gaan “verweren.”
Van de 17 worden 5 Eervolle Vermeldingen en 5 GP Beloften benoemd en tijdens het Grote
Paul 2011 event ter ere van Joost van den Broek, mede uitgereikt.
De Belofte GP’s van 2011 bleken in 2011 verre van onterecht gestegen:
Bianca van der Werf…….
Suzanne Muller…………..
Melanie Rijkers………….
Pim Ras…………………..
van de 40 e >>> 2 e plaats
van de 40 e >>> 14 e plaats
van de 38 e >>> 4 e plaats
van de 25 e >>> 15 e plaats
Algemene opmerkingen ter interpretatie: De vraag in hoeverre het medium Facebook van
belang is op de imago bevordering van de fotograaf dringt zich op. Het antwoord is een
volmondig JA! Voor het fotografenvak is het ‘t meest adequate promotie-medium van het
moment. Er zullen ongetwijfeld in de toekomst weer betere komen, maar de invloed van de
printmedia in deze is sterk door het Internet teruggedrongen. In ieder geval ánders
geworden. Waarbij het natuurlijk niet alleen de Grote Paul Galerie en het TOP-40
klassement betreft. Fotografen clubs in bijvoorbeeld Amsterdam en Woerden hebben
dezelfde mogelijkheden, zeker als zij een dagelijkse frequentie nastreven. In algemene zin
4

kan worden gesteld dat het Marshall McLuhan Principle van The Medium is The Message op
internet door de social media wordt waargemaakt. The Message eens door Mcluhan zowel
met een e als een a geschreven.
Wat het GP klassement betreft de voortgang van de Beloftes 2010 is duidelijk. Met name
Bianca van der Werf en Melanie Rijkers kunnen als toekomstige GP’s worden gezien. Tot
een van de meest opmerkelijke binnenkomers behoort ook Selina De Mayer. Als Belgische
nog eens extra bemoeilijkt in een tot nu tot overwegend Nederlandse aangelegenheid,
behaalt zij de 8 e plaats, pal achter haar jarenlange stabiele landgenoot Carl de Keijzer.
Wat België betreft, vanaf volgend jaar zal Grote Paul het gehele Nederlandse taalgebied
(van 25 miljoen inwoners) gaan beheersen. Het eerste TOP-40 onderzoek voor een Grote
Paul België zal dit jaar nog vrschijnen. De bedoeling is de komende twee/drie jaar beide
klassementen samen te voegen tot een TOP-100 van de Lage Landen.
Natuurlijk ben ik mij bereid persoonlijk alle toelichting te geven. Wie het handig acht
nogmaals of voor het eerst een vragenlijst toegestuurd te krijgen meld dat.
Jan van Buuren,
2 e paasdag, 25 april 2011
Marketing Manager en bedenker Grote Paul, namens de
Auspiciën verlener / beneficiënt Blue Peter Foundation www.WWWbluepeter.com
vmlg Methodoloog van imago-onderzoeken in de reclamewereld.
Gedurende jaren ’80 bedenker en uitvoerder van verschillende reclamevakprijzen,
waaronder De Reclameman van het Jaar. Eens creator van “Meneer Jamin” met alle
bijbehorende Televisie- en Printreclame. 020.6443188 j.van.buuren@inter.nl.net
5