Biologische informatie wasbeer - Diergaarde Blijdorp

Biologische informatie wasbeer
Wasberen zijn zoogdieren, roofdieren in de familie van de kleine beren.
Hoe ziet de wasbeer eruit?
Wasberen hebben een zwart-met-witte
brede kop met een spitse snuit,
rechtopstaande, afgeronde oren, een
gedrongen lichaamsbouw en lange
poten. De lange, dichte vacht varieert
in kleur van grijsachtig bruin tot
donkergrijs. De tenen van de
voorpoten zijn vrij lang en kunnen wijd
uitgespreid worden. De nagels zijn niet
intrekbaar. Verder hebben zij een
zwartgeringde staart, de staartpunt is
steeds donker.
De tast- en reukzintuigen zijn bij wasberen goed ontwikkeld. Het zijn intelligente dieren
die zich makkelijk aanpassen.
Hoe leeft een wasbeer?
De wasbeer leeft het liefst in bossen in de buurt van vijvers, meren, beken en
moerassen. Zijn hol bevindt zich meestal in een holle boom, minder vaak in een
rotsspleet of in de grond. Hij zwemt goed, maar mijdt diep water. Bomen beklimmen ze
lopende of in galop. Op de grond bewegen ze zich voort in kalme draf. Een galop
waarbij zij een korte tijd 24 km per uur vast kunnen houden, is hun snelste manier van
voortbewegen.
Zolang de temperatuur 's avonds weinig onder het vriespunt blijft, is de wasbeer ook 's
winters nog actief. Als het kouder dan -4 gr C. wordt, beperkt hij zijn activiteiten. Dan
kunnen zij soms weken achtereen in hun hol slapen zonder voedsel op te nemen. Het is
geen echte winterslaap want hartslag, ademhaling en stofwisseling blijven op hetzelfde
niveau en ook de lichaamstemperatuur wordt niet verlaagd. Bij geringste verstoring zijn
de dieren klaar wakker.
De wasbeer is een schemer- en nachtdier, maar in dunbevolkte streken neemt hij 's
morgens vaak een zonnebad hoog in de boom waarin hij huist. Hij leeft solitair, als
soortgenoten elkaar ontmoeten is een dreigende houding meestal genoeg om uit de
situatie te komen. De territoria van naburige dieren overlappen elkaar en worden door
de 'eigenaars' niet verdedigd. Hoe dicht de populatie in een bepaald gebied is, hangt af
van het voedselaanbod, het aantal bomen en de intensiteit waarmee er op hen gejaagd
wordt.

De wasbeer was in de 19 de eeuw van groot belang voor de bonthandel. Er werden
jaarlijks wel een miljoen van deze dieren gedood vanwege hun dichte, langharige en
duurzame vacht. Ook het vlees van de wasbeer wordt vooral in het zuiden van de
Verenigde Staten en in Zuid-Amerika zeer gewaardeerd. Nu wordt de jacht op
wasbeertjes alleen nog als sport bedreven. Hiervoor worden speciale wasbeerhonden
(coonhounds) ingezet.
In Europa werden wasbeertjes uitgezet in Rusland en Duitsland voor de jacht. Omdat
ze oorspronkelijk niet behoren tot de Europese fauna, worden ze exoot genoemd. De
dieren weten goed te overleven dankzij hun intelligentie en aanpassingsvermogen.
Inmiddels komen er aardig wat klachten binnen over diefstal van fruit en pluimvee door
deze immigrant uit Amerika.
Wat eet een wasbeer zoal?
Wasberen vangen insecten, nestjongen van zoogdieren, regenwormen, kreeftachtigen,
slakken en schelpdieren, maar ook reptielen (vooral hun eieren) kikkers en vissen en af
en toe zelfs een vogel. Ook jonge muskusratten zijn niet
veilig, zij kunnen gewoon uit hun nest geroofd worden.
Het wasbeertje eet ook plantaardig voedsel: wilde
vruchten, bessen, grassen, bladeren en schors,
beukennootjes en maïs. Voor de winter kan hij zelfs een
grote voorraad eikels aanleggen.
Op het land vindt de wasbeer zijn eten in de eerste plaats
op de reuk. Hij jaagt zijn prooi niet na en besluipt hem
evenmin. Onder water tast hij ernaar met draaiende
bewegingen. Hij voelt in spleten en onder stenen en
graait door de modder van de bodem. Bij zijn speurtocht
naar voedsel klimt een wasbeer nooit in de boom.
Het bekende onderdompelen van voorwerpen waaraan de
wasbeer zijn Nederlandse naam ontleent, heeft zeker niet
de bedoeling het voedsel te reinigen of te bevochtigen. In
de vrije natuur 'wast' de wasbeer namelijk in het geheel
niet. Alleen in gevangenschap waar de dieren niet op
onderwaterdieren kunnen jagen, is deze handeling een uitvloeisel van instinctief
gedrag.
Hoe plant een wasbeer zich voort?
In de bronstijd, welke in de winter valt, zwerven de mannetjes rustloos rond op zoek
naar een wijfje. Zij kunnen dan soms per nacht wel 11 km afleggen. De mannetjes
paren met verscheidene wijfjes, elk wijfje paart echter slechts met één mannetje. Het
aanhoudende scherpe gekef van de wijfjes gedurende de paring is in de stille
winternachten tot op grote afstand te horen.
Bij hun geboorte zijn de jongen 16 cm lang, waarvan een derde voor rekening van de
staart komt. Ze wegen dan ca. 70 gram. Een begin van het karakteristieke masker is al

waarneembaar. Op de dertiende dag gaan de oren open, op de tweeëntwintigste dag
de ogen. Als ze tien weken oud zijn gaan ze al mee foerageren. Na vier maanden zijn
de jongen zelfstandig en gaat de familie uiteen.
Blijdorpsituatie van de wasbeer
Hoe woont de wasbeer in Diergaarde Blijdorp?
Er wonen 12 wasbeertjes in de kattenrotonde. In de toekomst komen zij tussen de
Lepelaar en Arctica tegenover het Oceanium te zitten. Deze 12 wasbeertjes zijn
gekomen via stichting AAP en komen uit opvangcentra uit België en Duitsland. Een deel
van deze dieren is daar als vondeling gebracht, een andere deel werd afgestaan door
particulieren. Het zijn vijf vrouwtjes en zeven mannetjes, de mannetjes kunnen
inmiddels geen kinderen meer verwekken.
Bijna al deze wasbeertjes wegen te zwaar. Wasbeer Muto weegt meer dan elf kilo, daar
waar hij normaal ongeveer zeven kilo mag wegen. Ze moeten dus gewicht verliezen en
staan op dieet. Het gevolg hiervan is, dat als de verzorgers aankomen met eten, er flink
gebedeld wordt.
Dat wasbeertjes ondernemende diertjes zijn bewezen ze gelijk het eerste weekend in
de kattenrotonde. Twee wisten er te ontsnappen. De ene werd vrijwel meteen daarna
gevangen, de andere kostte een paar uur tijd en twee verdovingspijltjes.

Namen
Latijn
Engels
Duits
Frans
De wasbeer, de samenvatting
Procyon lotor
Raccoon
Waschbär
Raton laveur
Systematiek
Uiterlijk
Lengte
Max. leeftijd
Geslachtsrijp met
Klasse
Orde
Familie
Soort
: 55 cm
: tot 16 jaar
: 1 jaar
Mammalia - zoogdieren
Carnivora - roofdieren
Procyonidae - kleine beren
Procyon lotor - wasberen
Verspreidingsgebied
Noord- tot Zuid-Amerika
Biotoop
Bos in nabijheid van water tot 2500 m.
Natuurlijke voeding
Regenwormen, slakken, eieren, vissen, jonge muskusratten, vruchten, bladeren, schors, meloen, maïs,
eikels.
Voortplanting
Zoogdier
Draagtijd
: 60 - 73 dagen
Aantal jongen : 1 tot wel 8, maar meestal 4 of 5
Zoogtijd
: 2 tot 3 maanden
Relatie tot de mens
De meeste wasberen sterven aan menselijke activiteiten als jacht voor de pelshandel, vergiftiging of
auto-ongelukken. Dit laatste omdat ze in veel verschillende biotopen kunnen leven, ook in buitenwijken
van steden.
Vanwege het feit dat ze voor de jacht in Europa uitgezet zijn, hebben ze zich als exoot over het
continent verspreid.