Nederland als internationaal tuinbouwcentrum - Productschap ...

2.8
Gevolgen voor de Nederlandse tuinbouw
De mondiale economische ontwikkelingen beïnvloeden
het ondernemersklimaat. De gevolgen waarmee de
Nederlandse tuinbouw rekening moet houden:
• Stijging van welvaart heeft een positief effect op de
consumptie van (Nederlandse) tuinbouwproducten,
vooral van sierteeltproducten. De koopkracht blijft op
peil in de traditionele afzetgebieden.
In opkomende economieën ontstaat meer koopkracht.
Hierdoor ontstaat ruimte voor exportgroei
naar die landen.
• Bij een harde euro zijn Nederlandse producten relatief
duur. Doordat de koers van de euro voorlopig relatief
hoog blijft, kan de tuinbouw profiteren van de relatief
goedkope import van grondstoffen als gas. De export,
ook naar EU-lidstaten die geen deel uitmaken van de
eurozone, blijft voorlopig onder druk staan.
Marktpositie behouden is nu van belang, ook
als (tijdelijke) valutaschommelingen dit niet rendabel
maken. Dit kan door regionale productie (niet eurozone)
in het assortiment te betrekken en - voor de korte
termijn - door valuta mutaties af te dekken.
• De economische crisis treft exportlanden zoals
Nederland. De vraag naar sierteeltproducten daalt fors.
Het gevolg is dat de inkomens in de sierteelt zullen
verslechteren. Het kan zeker tot 2011/2012 duren voordat
de sierteeltexport zich weer herstelt. De afzet van
voedingstuinbouwproducten is relatief minder gevoelig
voor de recessie. Ze zijn minder kwetsbaar, omdat het
primaire levensbehoeften zijn.
Per saldo dalen de inkomens in de gehele
primaire sector, wat leidt tot minder investeringen
in vernieuwing en duurzaamheid.
• De demografische veranderingen in de Europese
Unie zorgen voor een verandering in de vraag
naar tuinbouwproducten. Door de vergrijzing, meer eenpersoonshuishoudens,
meer niet-westerse allochtonen
en meer werkende vrouwen stijgt de vraag naar andere
producten, kleinere verpakkingen en gemaksvoeding.
Dit zijn lange-termijntrends waarop de sector moet
inspelen met productontwikkeling.
• De consument besteedt in de toekomst een steeds
kleiner deel van zijn uitgaven aan voedsel. In de
consumentenvoorkeuren verandert niet
veel. Gezonde, gemakkelijk klaar te maken, gunstig
geprijsde en eerlijk geproduceerde tuinbouwproducten
hebben een goede toekomst. Consumenten zijn bereid
te investeren in hun leef- en woonomgeving.
Dat biedt kansen voor de siergewassensector en de
hoveniers.
• De consument wordt geconfronteerd met een
groeiend aanbod van voeding- en genotmiddelen.
De concurrentie hiervan voor groenten en fruit neemt
toe. Om positie te houden in het retailschap én een
plek te behouden in het eetgedrag van de consument
is consument gestuurde productinnovatie
cruciaal voor de sector.
• Duurzaamheid wordt steeds meer een
onverbiddelijke eis. Het is een randvoorwaarde om
te kunnen onder nemen, te kunnen produceren én te
kunnen leveren. Investeren in duurzaamheid is daarmee
onontkoombaar. Voor de sector liggen daarnaast kansen
in het etaleren van haar duurzaamheid. Dit biedt
enerzijds onderscheidend vermogen ten opzichte van de
buitenlandse concurrentie. Anderzijds behoudt de sector
hiermee haar vestigingspositie in Nederland.
• Doordat de overheid terugtreedt, wordt van de sector
meer zelforganiserend vermogen gevergd om
investeringen in onderzoek en kennisontwikkeling op
peil te houden. Dit biedt mogelijkheden om samen
met overheid innovatie te stimuleren, door
overheidsgeld aan sectorgeld te koppelen.
De Europese overheid wordt voor de tuinbouw
belangrijker, de Nederlandse overheid minder
belangrijk. Dat betekent dat de sector meer moet
investeren in verbindingen met de Europese politiek.
Beleidsbeïnvloeding op Europees niveau wordt steeds
belangrijker. De overheid blijft in elk geval een belangrijke
partij voor de tuinbouw als het gaat over de maatschappelijke
rol van de tuinbouw, duurzaamheid en het
vestigingsklimaat.
Nederland als internationaal tuinbouwcentrum
9