Magazine

Cliënt in het echt en
bewindslieden in de finale
Het laatste uur van het programma is de finale. Na een rondje ervaringen
van deelnemers aan het congres introduceert presentator Ruben Maes
een verrassing: een echte cliënt uit een van de besproken casussen is
vandaag aanwezig. Ellis, in de case Alice genoemd, is bij het congres
samen met haar moeder.
“Vanmiddag ben ik bij ‘mijn’ casus gaan kijken”, vertelt ze.
Ik voelde me vereerd om mijn eigen verhaal te zien. Grappig,
want de acteurs zeiden dat ze vereerd waren om mij te zien.”
Op het podium vertelt Ellis haar verhaal nog eens. “Ik kom uit
een goed-functionerend gezin, maar mijn ouders groeiden
steeds verder uit elkaar. Door mijn PDD-NOS was ik erg
sfeergevoelig. Ik werd agressief, ging drugs gebruiken om
stoer te doen en uit onmacht over mijn situatie. Ik kwam
steeds minder thuis.”
Het was voor hulpverleners moeilijk om met haar in gesprek
te gaan. “Ik had mezelf afgesloten.” Uiteindelijk is Ellis uit
huis geplaatst. Ze verhuisde naar een instelling voor begeleid
wonen. Ze is zelf afgekickt, is net verhuisd naar een eigen
appartement en heeft nu een baan als leidinggevende.
Wat zij vindt van de drie decentralisaties? “Ik ben er zelf niet
zoveel mee bezig, maar het is belangrijk dat mensen niet aan
hun lot overgelaten worden.”
Ook haar moeder vertelt wat zij belangrijk vindt aan zorg:
“Vraag mensen wat en hoe ze het zelf willen. Laat ze meedenken.”
Voordat Ruben Maes de bewindslieden op het podium roept,
wil hij Ellis een cadeautje meegeven uit de op het podium
gebouwde keuken. “Dat heb ik niet met de organisatie
overlegd”, roept Maes olijk. “Niet de ijskast, die is geleend”,
kreunt één van de organisatoren achter in de zaal zachtjes.
Maar Ellis is zeer bescheiden: ze kiest een flesje wijn. Maes
geeft haar een tweede fles mee voor haar moeder.
Dan is het tijd om de bewindslieden op het podium te roepen.
“Zo hoort dat”, zegt Maes: “de burgemeester heeft het
congres vanochtend geopend, ministers komen het afsluiten.”
VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma, minister van BZK
Ronald Plasterk, staatssecretaris van volksgezondheid Martin
van Rijn en directeur-generaal van Participatie en Inkomenswaarborg
Bernard ter Haar verschijnen. De laatste vervangt
staatssecretaris Jetta Klijnsma. Staatssecretaris Fred Teeven
van Veiligheid en Justitie zou er ook zijn “maar die moet naar
de Tweede Kamer voor zijn zoveelste motie van wantrouwen”,
zette Annemarie Jorritsma de toon.
De bewindslieden beantwoorden vragen die in de loop van de
dag ingezonden zijn door aanwezigen op het congres. Ieder
mocht zelf een te beantwoorden vraag kiezen uit drie vragen.
Martin van Rijn bijt het spits af:
‘Wat gaat het Rijk nog doen om draagvlak te krijgen bij
burgers voor de decentralisaties?’
Een beetje een vreemde vraag, vindt hij. Want het Rijk gaat
daar niets voor doen. “Gemeenten moeten het Rijk durven
loslaten. Het draagvlak hangt af van de relatie tussen burger
en gemeente. De wettelijke regels zijn nu grotendeels af,
maar vertrouwen moet in de praktijk worden gevestigd.
De dienstbare gemeenten moet mensen blijven spreken,
knelpunten verbeteren en maatwerk leveren. De praktijk
zal leren waar we aan toe zijn met het draagvlak.”.
Dan minister Ronald Plasterk:
‘Wat wilt u doen met het advies van de Algemene Rekenkamer
voor een time-outmoment?’
Hij voelt niks voor zo’n moment “Het is goed om de vinger
aan de pols te houden, maar laten we geen cliffhanger
creëren. We moeten voortdurend in de gaten houden hoe
de decentralisaties plaatsvinden, niet op één moment in het
najaar. En op 1 januari is het natuurlijk niet klaar, dan gaat
het pas beginnen.”
Bernhard ter Haar, die staatssecretaris Klijnsma vervangt,
kiest voor ‘Hoe kunnen gemeenten werkgevers zo ver krijgen
om de nieuwe doelgroep aan werk te krijgen?’
“Bedrijven hebben beloofd 100.000 banen te creëren voor
de doelgroep”, legt hij uit. “dus dat gaan ze doen. Gemeenten
nemen 25.000 banen voor hun rekening.”
In de zaal ontstaat enig rumoer. Annemarie Jorritsma haakt
in: “Veel gemeenten zijn al lang bezig bedrijven te mobiliseren.
De wil is er. Ik zie ie wil vooral bij het MKB, maar de
quota zijn bedoeld voor het grootbedrijf.”
Zelf sluit ze de rij. Ze kiest voor de vraag ‘Krijgen gemeenten
voldoende beleidsvrijheid om samenhang in het sociaal
domein tot stand te brengen?’
“De wetgeving is bijna afgerond, op een enkel terrein na dat
nog ter beoordeling bij de Eerste Kamer ligt. In de wetten
zit voldoende beleidsvrijheid. Maar het is niet de bedoeling
dat alle gemeenten de modelverordening van de VNG overschrijven.
Maak ‘m specifiek, beschrijf met de verordening
wat lokaal speelt, wat specifiek is voor de gemeente die hem
schrijft.”
Na de finale voor het dagprogramma schuiven de bewindslieden
door naar de programma’s voor raadsleden en wethouders.
De beleidsambtenaren vertrekken na een borrel
weer naar huis.