WINTERVERTELLINGEN - WCOB

De Eilander
NUMMER
8
Buurtkrant van de Kadijken / Kattenburg / Wittenburg / Oostenburg / Petersburg
DECEMBER
2008
WINTERVERTELLINGEN

edactioneel
2008 zit er bijna op. Op de
een of andere manier lijkt
het of er altijd minder
wetenswaardigheden te melden
zijn naarmate de dagen korter
worden en de nachten langer.
Het leven valt een beetje stil in
december. We zijn geneigd
belangrijke zaken over het
nieuwe jaar heen te tillen. In de
zomer, in de komkommertijd,
zijn er altijd wel voorvallen en
gebeurtenissen die eigenlijk
weinig om het lijf hebben, maar
die we wel grappig vinden om te
vernemen. ’s Winters is dat niet
het geval. Sinterklaas levert
anekdotes genoeg op, maar die
zijn toch iets meer voor de
gezellige huiskamer. En dat
houden we liever ook zo.
Daarom krijgt de redactie van
uw blad voor het laatste nummer
de opdracht naar eigen inzicht
een vertelling te schrijven aan de
hand van een
gemeenschappelijk thema.
Verleden jaar was dat de Kerst.
Dit jaar is het de Winter. We doen
dus niet buitenissig.
Maar in 2009 pakken we de
draad weer op. De serie “De
Plannenmakers”, waarin we een
beeld hopen te krijgen hoe de
besluitvorming in ons Stadsdeel
tot stand komt, wordt vervolgd.
Lopende zaken die nogal wat
buurtcomités in het leven
hebben doen roepen, zullen in
het komende jaar hun beslag
krijgen. En De Eilander houdt u
daarvan op de hoogte.
Rest ons nog u prettige
feestdagen toe te wensen en een
voorspoedig 2009. De Eilander
verschijnt weer in de eerste week
van februari.
7
11
14
19
Voorpagina:
Foto: Bruno van Moerkerken.
inhoud
Recensie Postcode 1018 3
De ezeldrager 4
Column Observaties 5
Met Bert op stap & Ontwikkelingen 6
Warme sneeuw 7
Vrijwilligers versterken de buurt 9
De man 11
Uit in de buurt 12
Winter 14
Groen & Milieu 14
Winterpret 15
Vrijheid 16
Column Awraham Meijers 17
Winter op de Dijksgracht 19
Column Ballabona 20
Wijkcentrumnieuws 21
Politienieuws 22
Prikbord 23
colofon
De Eilander komt tot stand met medewerking van het Wijkcentrum Oostelijke Binnenstad. OPLAGE: Jrg. 31, 7.200 exemplaren, huis aan
huis. REDACTIE: Rob van der Heijden, Geeske Lanting, Saskia Moerbeek, Jan Mey, Awraham Meijers, Mieke de Moor, Henk Pauwels,
Regina Szwed dos Santos FOTOGRAFIE: Maria Heijdendael(fotoredactie), Henry Kloostra, Bruno van Moerkerken(cover) DRUK:
Drukkerij Dijkman INFORMATIE: Kopij: Inzenden per e-mail (Word-bijlage) aan redactie-eilander@projectsinprogress.nl. Per post: brief
of CD aan De Eilander, Kleine Wittenburgerstraat 1, 1018 LS Amsterdam. INLEVERDATUM KOPIJ: no 1: vr. 9 januari 2009 vóór 14.00 uur
(ook betaalde kopij). ADVERTENTIES: Inleveren vóór vr. 16 januari 2009, Wijkcentrum Oostelijke Binnenstad t.a.v Mirjam Berloth, Kleine
Wittenburgerstraat 1, 1018 LS Amsterdam, 020-6223808, e-mail: mirjam@wcob.nl INTERNET: www.wcob.nl BEZORGING: Voor vragen
en klachten kunt u contact opnemen met het Wijkcentrum, tel. 020-622 38 08. De Eilander verschijnt acht keer per jaar.
2 DECEMBER 2008 DE EILANDER

postcode 1018
Persoonlijke verhalen over de geschiedenis
van de Plantage en de Oostelijke Eilanden
Onlangs kreeg ik het
verzoek van de coördinator
van het Wijkcentrum
Oostelijke Binnenstad om
voor de Eilander een
recensie te schrijven over
het onlangs uitgebrachte
boek Postcode 1018. Een
leuk project, dacht ik,
opgezet en uitgevoerd door
vrijwilligers die inwoners
van het postcodegebied
1018 hebben geïnterviewd
en foto’s van de buurt en
de geïnterviewden hebben
gemaakt. Vast een aardige
goedbedoelde uitgave,
maar waarschijnlijk niet erg
spannend. Het boek bleef
dus even liggen.
Door Saskia Moerbeek
Totdat de deadline naderde en ik begon
te lezen. Eigenlijk was ik van
plan geweest me tot een paar interviews
te beperken. Net genoeg om een aardige
recensie te kunnen schrijven. Maar toen
ik eenmaal min of meer lukraak begon te
lezen, raakte ik steeds meer geboeid en
voor ik het wist had ik hele boek met 35
interviews uit. Postcode 1018 is namelijk
niet zo maar een boek met interviews,
maar een goed opgezette, professionele
en vooral ook inspirerende uitgave, met
prachtige foto’s en uitstekende teksten.
AMBITIES
Het leukste van Postcode 1018 is, vind ik,
dat je door de verhalen zoveel leert over
de bijzonder rijke geschiedenis van beide
buurten. Er zijn verhalen over de oude
Jodenbuurt en over het Entrepotdok dat
vroeger bij de haven hoorde. Over de
slechte naam die de Eilanden vroeger
hadden, maar ook over de onschatbare
waarde van het Marineterrein en de geschiedenis
van een aantal modernere gebouwen,
zoals het Aquartis-gebouw. Ook
de doorkijkjes die mensen geven in hun
persoonlijk leven en hun verhalen over
hun ambities zijn reuze interessant. Zoals
de droom van Artis-directeur Haig Balian
om van Artis ooit nog eens een gratis
toegankelijke, openbare, plek te maken.
Of de 24-jarige striptekenaar Daniël
Schoevaart, die zo graag met zijn pen zijn
brood wil verdienen. Hem zou ik zo willen
uitnodigen om een bijdrage aan de Eilander
te leveren, al wordt die natuurlijk
ook alleen door vrijwilligers gemaakt.
Wist u trouwens dat Café Maritiem
aan het Kattenburgerplein voor de helft
eigendom is van Albert Schenkel, sergeant-majoor
bij de Marine? Of dat de molenaar
van stellingmolen De Gooyer van
beroep piloot is en dat zijn vader ook al
molenaar was?
BIJZONDERE PLEKKEN
Wat verder heel boeiend is, zijn de plekken
in de buurt die voor mensen heel bijzonder
zijn. Heel wat mensen noemen de
brug over de Nieuwevaart als een bijzonder
punt. Vanaf hier zie je hoe de geschiedenis
en het moderne leven van nu bij elkaar
komen. Kunstenaar Aatje Veldhoen,
die samen met Hedy d’ Ancona geïnterviewd
wordt, roemt de bushalte voor zijn
huis. De15-jarige Cas van Niekerk kiest
voor de sluis in de Amstel en voor het Lepelpleintje:
“Op het Lepelpleintje komt
de zon nooit, het is het lelijkste en zonlooste
plekje in de buurt. Toch vind ik het
ook het fijnste plekje, omdat je er allerlei
dingen kunt doen.”
De 56-jarige Fatiha Ofir kiest voor de
plek waar ze zelf woont, de Ravenwerf
op Kattenburg. Ze geniet van het uitzicht
en het haventje voor de deur. “Het lelijkste
plekje van de buurt hoort helaas ook
bij mijn huis, namelijk ons trappenhuis.”
PROFESSIONELE UITGAVE
Het boek ademt in alle opzichten het enthousiasme
van de vele vrijwilligers die
er aan hebben meegewerkt. Eén van hen
is de 77-jarige oud- (sport)journaliste Wil
Merkies. Zij heeft niet alleen een flink
aantal interviews voor haar rekening genomen
en zich samen met tekstschrijver
Menno Goos met de eindredactie beziggehouden,
ze is ook een van de geïnterviewden.
Wil vertelt over haar leven in
dienst van de vrouwenstrijd en over de
tijd dat ze pas op Wittenburg kwam wonen.
In alles toont ze haar levendige geest
die maakt dat ze ook op haar huidige leeftijd
de meeste veranderingen positief tegemoet
treedt.
Het boek Postcode 1018 is uitgegeven door
Uitgeverij SWP, gevestigd in het postcodegebied
1018.
Het kost €14,94 en is onder meer verkrijgbaar
bij het Wijkcentrum in de Oosterkerk
en bij het filiaal van Albert Heijn naast
de kerk. De bedrijfsleiders van dit
filiaal behoren eveneens tot de geïnterviewden.
ISBN 978 90 6665 995 7
DECEMBER 2008 DE EILANDER
3

De ezeldrager
winterverhaal
Bij het naderen van iedere
winter vroegen de armen
onder ons zich af of wij de
lente wel zouden halen. Er
brak dan een tijd aan van
bittere ontbering. De eerste
vorst en sneeuw kwam
vaak al gelijk met Sinterklaas.
Die was meestal nog
van korte duur. Maar met
het nieuwe jaar trad de
winter eerst goed in. De
wind draaide dan naar het
oosten en voerde een ijzige
koude mee.
Door Jan Mey
Het water bevroor snel tot er een meter
ijs stond. Geen schip kwam meer
van zijn plaats. De Oost- en Westvaarders
waagden zich in die lange maanden
niet meer op de Zuiderzee. De bouw aan
de nieuwe grachten stokte.
Zodra de scheepvaart en de bouw tot
stilstand kwamen, had niemand meer
werk. De voorraadjes turf, zuurkool en
zoutvlees die ‘s zomers goedkoop konden
worden aangeschaft, raakten allengs
uitgeput. Voor ons, knechten en sjouwers
met onze grote gezinnen, brak een
ongewisse tijd aan. De kille wind joeg
door onze krochten. Honger werd onze
huisgenoot. En de dood waarde door de
stegen, klaar om aan iedere deur te kloppen,
waarachter de adem haperde.
Aan ons huis ging de nooddruft op de
winterdag evenwel voorbij. Want zodra
de eerste sneeuwvlokken begonnen te
vallen, wreef mijn meester zich in de
handen, staarde door de glas in loden
ruitjes van zijn werkplaats naar buiten
en zei: “Weldra gaan we weer op pad,
Balenman.” Dan was er werk aan de
winkel. Dus ons schoorsteentje bleef wel
roken. De vrouw hoefde het scheiden
van de markt niet af te wachten om zich
kijvend op de schamele resten te werpen
waarover de venters zich niet langer bekommerden.
Mijn naam heb ik aan mijn meester te
danken. Ik had hem al vaker gezien met
een schetsboek, als er weer een Oost-Indiëvaarder
was binnengelopen. Ik werkte
als losser op de kade. Op een dag was
hij op me toegekomen. “Zeg Balenman,
wil je niet voor mij komen werken? “
had hij gezegd. Het leek me makkelijk
werk wat hij me te bieden had. Het hele
jaar door. Geen balen meer, maar een
ezel.
Mijn meester heette Cabel. Ook dat was
niet zijn echte naam. Hij was geboren
aan de Zeedijk in een huis dat De Kabel
heette. Waarom weet ik niet. Later toen
hij verhuisde naar een splinternieuw
huis aan de Prinsengracht, nam hij de
oude gevelsteen mee. Misschien had
die hem geluk gebracht. Inmiddels
was hij een veel gevraagd schilder geworden.
Men noemde hem naar zijn
huis.
Het was zomer toen ik bij meester Cabel
in dienst kwam. Voor zijn werk trok
hij altijd de buitenlucht in. Ik roeide zijn
boot vol schildersspullen over het IJ naar
verlaten plekken met mooie uitzichten.
Hier was hij in zijn element, zei hij altijd.
Een groot portretschilder was mijn
meester niet. Er waren althans schilders
in de stad die hem daarin verre overtroefden.
Al roeiende dacht ik wel eens
dat hij van de nood een deugd gemaakt
had.
Als de winter inviel braken drukke dagen
aan. Meester Cabel had een waslijst
aan opdrachten voor winterlandschappen.
De mensen hielden erg van winter-
landschappen. Dat wil zeggen, vooral de
nieuwelingen die uit het zuiden gevlucht
waren en onze Hollandse winters iets
bijzonders vonden. Voor ons eenvoudige
werklieden was een winterlandschap de
verbeelding van de hel. Het brandt niet
in de hel, het vriest er vreselijk.
Dagelijks gingen we op pad, mijn
meester en ik. Ik torste zijn ezel, het gespannen
doek, de houtskool, het kleurkrijt,
de voetenstoof, de dekens en allerlei
ornamenten die te maken hadden
met ijspret. En het kruikje brandewijn,
niet te vergeten. Aan het IJ gekomen
bonden we onze schaatsen onder en begonnen
we aan onze tocht naar de einder.
Want meester Cabel wilde graag de
stad in de verte zien liggen. Schaatsen
met zo een zware vracht viel niet mee.
Niet vanwege de vracht,want ik was een
sterke kerel die zo twee balen op de
schouder nam. Maar het schaatsen ging
mij niet goed af. Later schafte de meester
een slede aan. Wat betekende dat ik
meer vracht kon voortslepen.
Aangekomen op de plek waar de stad
met zijn torens nauwelijks meer te zien
was in de nevel die over het bevroren IJ
hing, was van enige ijspret geen sprake.
Ik stelde de ezel op met uitzicht op een
lege, bevroren vlakte. Meester Cabel
ontdeed zich van zijn schaatsen en
plaatste zijn voeten op het stoofje waarin
ik weer vuur geblazen had op mijn
knieën. Dan begon het zwaardere werk.
“Balenman ga daar eens staan, nee ietsje
4 DECEMBER 2008 DE EILANDER

column OBSERVATIES
naar voren, meer naar rechts.”
Zo ging het de hele dag door. Duizenden
houdingen nam ik aan, vissend in
een wak, sierlijk schaatsend met een
denkbeeldige dame, kolvend, toekijkend
naar het kolven, in gesprek met vijf anderen,
waarbij ik alle vijf moest voorstellen.
Op mijn hurken gezeten, moest ik
op een kind lijken. De verbeelding van
meester Cabel was ongebreideld. En ik
deed wat hij zei.
Tegen het vallen van de avond pas gingen
wij naar huis. Vaak kwamen we in
het donker op de gis aan land. In heel de
stad heerste duisternis. Alleen bij maanlicht
waren de kerktorens onze bakens.
Meteen na zo’n zware dag spoedde ik
mij hongerig naar huis, hopend dat de
vrouw veel spek in mijn prak gedaan
had. Zonder de kinderen tekort te doen.
In de avonduren, in zijn werkplaats,
waar de verf smeuïg was, vulde de meester
zijn schetsen in op het doek. De opdrachtgevers
kwamen dan langs en hij
schilderde op mijn voorstelling andermans
kop en kleding. Vaak werd de hele
familie op het ijs afgebeeld. Zij zagen
zich terug in winterlandschappen, zonder
ooit de kou te hebben geleden die ik
doorstaan heb.
En mocht u ooit een winterschilderij van
mijn meester aanschouwen, weet dan dat
slechts de rijken en de gekken de kou opzochten
voor ijspret. En weet ook dat ik het
ben die heel het schilderij bevolkt, ik de
ezeldrager.
Winter op het IJ.
Arent Arentz,
genaamd Cabel.
Amsterdams
Historisch
Museum.
(EPD) (BSN) (DBC)
Heeft u ook de brochure met informatie over het Elektronisch
Patiëntendossier ontvangen?
En accepteert u het aanbod van minister Klink om al
uw medische gegevens de digitale snelweg op te sturen?
In de afgelopen weken heb ik menig brochure op straat
zien liggen, te midden van huisafval. Van (oude) mensen
met weerzin tegen persoonsregistratie?
Als je door de tekst heen leest worden de voordelen
opgesomd. Snelheid van uitwisseling, veiligheid en
betrouwbaarheid. Als illustratief voorbeeld wordt
mevrouw Van Velzen als tijdelijke patiënt opgevoerd. Ze
heeft iets verontrustends op haar onderbeen. Ze
vertrouwt het niet en gaat naar de huisartsenpost.
Alvorens verder behandeld te worden dient ze zich te
legitimeren met haar BSN (burgerservicenummer). Zo
gaat haar probleem langs verschillende behandelaars en
mede dankzij het EPD krijgt ze datgene wat nodig is.
Een zelfde ontwikkeling zien we in de wereld van de
psychologische zorg. Recentelijk stonden zelfs
vertegenwoordigers van de psychische zorg glashelder
tegenover de vertegenwoordigers van ‘zorgautoriteiten’.
Want deze autoriteiten, samen met de zorgverzekeraars,
hebben een onstuitbare drang om medische gegevens
vast te leggen in een grote databank. Onverschilligheid
kenmerkt hun houding voor de vertrouwelijke relatie
tussen patiënt en behandelaar. Want wat is de
achterliggende gedachte achter deze dataverzameling?
Efficiency, controle en analyse om (epidemiologische)
trends te bepalen voor belanghebbenden.
En dan die veronderstelde waarborging van
anonimiteit. Het is duidelijk dat deze niet gegarandeerd
kan worden. Sterker, voor een beetje handige ICT’er is het
een koud kunstje om gewenste informatie uit de
spreekkamer te halen en mogelijk te manipuleren.
Mevrouw Van Velzen heb ik afgelopen week persoonlijk
gesproken. Ze was kwaad na het vernemen van al deze
feiten. Het voelde voor haar, net zoals bij het verstrekken
van een medicijn, alsof ze er geen bijsluiter bij had
gekregen over mogelijke bijeffecten.
Staan we aan de vooravond van een persoonlijke
uitverkoop en staatstherapieën?
Mevrouw Van Velzen gaf nog een tip. Koop een USBstick
en laat je huisarts jouw medisch dossier er opzetten.
Kan je het meenemen naar wie je wilt en niks de digitale
snelweg op.
Paul Saluwep
DECEMBER 2008 DE EILANDER
5

De Ezelsbrug
met bert op stap
In het kader van de
wandeling langs historische
plekken op de Eilanden
vertelt Bert Hamming deze
keer het een en ander over
wat er vanaf de Ezelsbrug
te zien is (zie kaartje).
Door Bert Hamming
Voor we aan de Ezelsbrug komen,
passeren we de Poolschool waar in
de zijgevel de oude gevelsteen is ingemetseld
van het pakhuis De Pool op de Prins
Hendrikkade, een katholieke schuilkerk.
De steen kwam hier terecht na de sloop
van de Annakerk.
Van Wittenburg naar Oostenburg loopt
de Ezelsbrug, die zijn naam dankt aan de
ezel van Livia Luat, die daar een paar jaar
geleden regelmatig overstak. De naam
past goed in de traditie om bruggen in
onze buurt naar dieren te noemen. Vanaf
de brug zien we een schilderachtig hoekje
van de buurt: de Wittenburgervaart
en het Waaigat en, rechts over de brug,
het voormalige Wienerterrein. Aan de
andere kant van de Ezelsburg kijken we
op 19e-eeuwse huizen met achtertuintjes
aan de vaart, en wat verder de VanGendthallen
op het vroegere terrein van Werkspoor.
Op de kaart uit 1720 is goed te zien
hoe dit stukje stad er vroeger uitzag.
De Ezelsbrug is ingetekend, op de plaats
Actiegroep “De Vaart Blijft
Vrij” bij de rechter
Het Stadsdeel Centrum wil de eilandbewoners
geen inspraak geven
waar het onze woonomgeving betreft.
Dit bleek nogmaals toen buurtbewoners
massaal toestroomden om de bijeenkomst
in de Stopera bij te wonen. Het
Stadsdeel blijft bij het besluit om de aanwijzing
van de Kattenburgervaart als
woonbootlocatie te handhaven.
Het Stadsdeel vindt dat er inspraak is
geweest en dat we te laat zijn met onze
klacht. Alleen, toen de plannen voor inspraak
werden vrijgegeven, was onze
vaart nog helemaal niet als woonbootligplaats
aangewezen. Dat kwam pas later,
toen de inspraakprocedure al gesloten
was.
Daarom heeft de actiegroep in september
bij de rechtbank Amsterdam beroep
aangetekend. De rechtbank heeft het beroep
ontvankelijk en niet reeds op voorhand
ongegrond verklaard.
Inmiddels heeft de rechtbank het verweerschrift
van de gemeente ontvangen.
Desondanks verwacht de griffie van de
rechtbank Amsterdam, sector Bestuursrecht,
dat niet eerder dan september 2009
een uitspraak in de beroepprocedure
moet worden verwacht. Dit betekent dat
de behandeling van het beroep ergens in
juni of juli 2009 zal plaatsvinden, gelet op
de beslistermijn in bestuursrechtzaken.
Mocht behandeling toch eerder komen
of er actie nodig zijn, dan laten we dit via
onze website en de Eilander weten. Tevens
hebben wij contact opgenomen met
het Buurtcomité NieuwevaartVrijevaart
en overleggen wij of gezamenlijk optrekken
mogelijk en raadzaam is.
www.devaartblijftvrij.nl.
van de stip bevinden we ons op dit moment.
BUITENMAGAZIJN
De vorm van Oostenburg is nog vrijwel
hetzelfde als drie eeuwen geleden. Haaks
op de plek van de Van Gendthallen stond
van 1660 tot 1822 het monumentale
“Buitenmagazijn” van de VOC, het grote
gebouw op het midden van de tekening.
Op het latere Wienerterrein bevond zich
vanaf 1660 tot eind 19e eeuw de Stads
Schuitenmakerswerf. Hier produceerde
de stad havenschuiten, baggermolens,
modderschuiten en lichters (voorlopers
van de bekende dekschuiten). De stad
had meer dan 200 vaartuigen in gebruik!
De werf diende ook als een soort sociale
werkplaats. Wiener & Co maakte er later
koperen scheepsbenodigdheden zoals
ankerlantaarns, patrijspoorten en ornamenten,
en daarna sigarettenmachines
en productiemachines voor de cacao- en
chemische industrie.
Op het terrein direct over de Ezelsburg
links vestigde zich later de werf Concordia,
waar zeeschepen werden gebouwd.
Na de houten schepen ging men vanaf
eind 19e eeuw over op stalen zeilschepen,
schoeners, barken, fregatten en
stoomschepen. In 1899 werd de werf gesloten
vanwege de ongunstige ligging en
de moordende concurrentie van de Nederlandse
Scheepsbouw Maatschappij
op het voormalige VOC-terrein. Het witte
werfhuisje links is een laatste herinnering
aan Concordia.
6 DECEMBER 2008 DE EILANDER

Warme sneeuw
Nog maar drie stappen
stond Arnold buiten, in zijn
besneeuwde voortuin, en
hij had al spijt van zijn uitval
tegen Gerda, zijn vrouw.
Maar het was niet meer
terug te draaien. Het was
gezegd. En eigenlijk was hij
er wel blij mee. Zó lang had
hij zich ingehouden. Zó
lang had hij alles over zich
heen laten komen. Haar
voortdurende kleinerende
opmerkingen over zijn
kunst. Over zijn
onverkochte schilderijen
die zowat alle ruimte in
huis vulden.
winterverhaal
Door Henry Kloostra
En nu had ze hem ook nog
een nietsnut genoemd, een
uitvreter die haar alleen maar
tot last was. En toen had hij het
gezegd. Dat ze een kreng was dat alleen
maar aan zichzelf dacht, en dat hij blij
zou zijn als ze voorgoed uit zijn leven
zou verdwijnen.
De zon kwam in het westen laag onder
de wolken vandaan. In de verte blafte
een hond. Waarom waren ze hier ook
ooit gaan wonen. Bijna zestig waren ze
nu, en ze zouden gaan genieten van hun
pensioen. Vanuit hun dijkhuisje in Friesland
verhuisd naar midden Frankrijk.
Les Ormeaux. Een gat van klasse. De
dichtstbijzijnde buur driehonderd meter
verderop.
Dagenlang had het gesneeuwd. Het
zou een witte Kerst gaan worden. Tot
halverwege zijn knieën stond Arnold op
zijn pantoffels in de sneeuw. Zonder jas.
In zijn kleurige Bahama shirt met korte
mouwen. Het was stervenskoud; de kilte
deed hem klappertanden. Sombere gedachten
vulden zijn hoofd. Hij kon er eigenlijk
maar beter meteen een eind aan
maken... Hij keek om zich heen. In de
verte stak de torenspits van de dorpskerk
scherp af tegen de lichte horizon.
Ineens zag hij achter een conifeer iets be-
wegen. Een kat was het. Donkergrijs,
met een grote, woest uitziende, harige
kop. Twee felle ogen, die hem strak aankeken.
Een Noorse boskat. Hoe kwam
die hier? Arnold bewoog zich niet. Hier
stond hij dan. Oog in oog met een zwerfkat.
Hij dacht aan Gerda. Hoe het vroeger
geweest was. Het lachen, de kinderen,
de kleinkinderen. Hoe het zo had
kunnen veranderen? Een gevoel van immense
eenzaamheid kwam over hem.
De zon ging onder. De kat stond daar
nog steeds, en blééf hem strak aankijken.
En dan, ineens, kwam het dier met hoge
sprongen door de diepe sneeuw op hem
af en greep zich met zijn klauwen krachtig
aan Arnolds dijbeen vast. Met zijn armen
in een afwerend gebaar opgeheven
keek hij omlaag, recht in de felgroene
ogen. Het begon weer te sneeuwen. De
kat verhevigde zijn greep. Om nooit
meer los te laten, zo leek het. Arnold
keek opzij, als om hulp te zoeken. Achter
het venster van de warme, verlichte
woonkamer zag hij zijn vrouw, die hem
met grote ogen aankeek.
De sneeuw werd almaar heviger. Gerda
kwam naar buiten. “Kom mee,” zei
ze, en sloeg een arm om zijn schouders.
“En jij ook maar,” zei ze tegen de kat, die
bleef vasthouden. Zo schuifelden ze het
huis in. Het dier liet pas los toen ze voor
het haardvuur de sneeuw van zich afklopten;
het deed een paar stapjes in de
rondte en vleide zich neer op het vloerkleed.
“Kom maar jongen,” zei Gerda,
terwijl ze zijn shirt losknoopte. Ze trok
hem tegen zich aan. De Comtoise tikte
minuten weg.
“Révolution”, zo gaan we deze zwerver
noemen,” mompelde Arnold, “Révolution.”
Pluk de dag
kijk, een wolk !
één wolk ?
ja, één wolk...
je bedoelt, de rest is zon en licht?
ja, dat bedoel ik...
Henry Kloostra
Foto: Henry Kloostra
DECEMBER 2008 DE EILANDER
7

Door Angelie Weber
Een buurtboek is een soort logboek
van de buurt dat van de een naar de
ander gaat. Iedereen die in de buurt
woont of werkt kan er iets over de buurt
in schrijven, plakken of tekenen. Rietje is
een van de vrijwilligers die zorgen dat de
buurtboeken blijven rouleren en dat ze
niet kwijtraken.
“Ik ben geboren en opgegroeid op Wittenburg,
op het ‘lange endje”, ook wel
‘fluwelen endje’ genoemd, achter op het
vrijwilligersladder
KOKEN MET VERSTANDELIJK
GEHANDICAPTEN
Elke woensdag koken mensen met een
verstandelijke beperking onder begeleiding
van vrijwilligers in Buurtcentrum de
Witte Boei. De vrijwilligers wisselen elkaar
af, u bent dus niet elke week aan de
beurt, maar dat mag wel. U ondersteunt
de deelnemers bij het koken en gezamenlijk
eet u en wordt er afgewassen. Contact:
Jamal Mounsif, 6223879, j.mounsif@welzijnbinnenstad.nl
ORGANISATORISCHE
TALENTEN
In de SOOP, ontmoetingsruimte voor ouderen,
zoeken we mensen die organisatorisch
werk willen doen. Contact: Wim
Claassen, 4223152, soop@xs4all.nl
VOOR ELKAAR IN DE BUURT
Vrijwilligers in de buurt helpen een handje
bij allerhande vragen om praktische
hulp wanneer zelf doen even niet lukt:
boodschappen doen, hond uitlaten, begeleiden
ziekenhuis, kleine klusjes in huis
etc. Onze groep bestaat uit 8 mensen
maar we willen graag uitbreiding. Buurtbewoners
die mee willen doen zijn van
harte welkom. Contact: Inloophuis Czaar
51, 6208045
DOCENT FRANS VOOR
BEGINNERS
In de SOOP, ontmoetingsruime voor ouderen,
zoeken we iemand die een beginnerscursus
Franse conversatie kan geven.
Contact: Wim Claassen, 4223152,
soop@xs4all.nl
VRIJWILLIGERS IN HET
ZONNETJE ZETTEN
Op deze pagina vindt u altijd een interview
met een actieve vrijwilliger Wilt u
ons helpen met vrijwilligers in het zonnetje
te zetten door hen te interviewen? Ervaring
is niet nodig, enthousiasme wel,
wij begeleiden u de eerste keren. Contact:
Angelie Weber, 6223808, angelie@
wcob.nl
vrijwilligers versterken de buurt
Verhalen verzamelen over de buurt
Rietje Werts woont al haar
hele leven op de Eilanden
en ze kent heel veel
mensen. In januari 2008 is
haar gevraagd mee te doen
met het project buurtboeken.
Sindsdien loopt ze
in de buurt rond met een
buurtboek in haar tas en
vraagt buurtbewoners hun
verhaal over de buurt te
schrijven.
eiland. Toen Wittenburg gesloopt werd
zijn we blijven zitten tot de woningen op
Kattenburg klaar waren. Alles om ons
heen was gesloopt. We waren de allereerste
bewoners op het nieuwe Kattenburg,
wethouder Kuypers heeft ons nog de eerste
sleutel uitgereikt.
We hebben hier heel veel meegemaakt
en het is erg leuk om de verhalen van toen
te verzamelen en te bewaren. Het is allemaal
zo herkenbaar en de mensen hebben
zulke mooie oude foto’s. Soms zoek
ik zelf ergens foto’s bij. Toch verzamel ik
niet alleen oude verhalen. Laatst stond ik
met een meisje bij de brievenbus en liet
haar het boek zien. Ze wilde er meteen
ook in schrijven.”
TIEN BLADZIJDEN
Met een bijzondere gedrevenheid brengt
Rietje het boek langs bij alle mensen die
ze op haar lijstje heeft staan en ze brengt
haar enthousiasme op anderen over.
“Het is belangrijk dat iemand over zo’n
boek gaat en hartstikke leuk. En wat zo
bijzonder is: mensen die nooit zouden
schrijven krijgen er zin in als ik het boek
laat zien. Laatst was er een oude Wittenburger,
die eigenlijk niet wilde. De volgende
dag belde hij op: “Hoeveel bladzijden
mag ik schrijven, is tien goed?”
Rietje begon met één boek, maar op dit
moment zorgt ze voor drie boeken. “Er
hebben zeker al 35 mensen een verhaal in
geschreven en ik heb nog een hele lijst namen.
Er komen steeds nieuwe mensen
bij. Ik ga nog wel even door.”
In het boek wordt bij voorkeur met de
hand geschreven, de verhalen worden
daarna door vrijwilligers uitgetypt en op
de website www.buurtboeken.nl gezet,
maar typen en een verhaal mailen mag
ook!
De buurtboeken zijn een project van buurtbewoners
met het Huis van de Buurt.
Contactpersoon is Angelie Weber, 6223808,
angelie@wcob.nl. Nieuwe vrijwilligers zijn
altijd welkom!
Foto: Angelie Weber
DECEMBER 2008 DE EILANDER
9

De man, zijn mooiste kerst
en zijn koudste winter
Wie op internet de naam
Kees Hoekert intikt krijgt
verwijzingen naar de
Lowlands Weed
Compagnie, Provo,
Koninklijke relschopper en
burgerlijke deemstering.
Door Henk Pauwels
Oorspronkelijk komt de nu tachtigjarige
Kees Hoekert uit Nunspeet.
Zoon van een moeder die lid was van de
Gereformeerde Gemeente en een vader
die nergens in geloofde. En dat ging samen.
Vier zusters maakten het gezin
compleet.
Kees begeleidde zijn moeder zondags
naar de kerk om er zelf weer uit te vertrekken:
“Ik heb m’n geloof gevonden zoals
je een washandje verliest en denkt
waar is het ook al weer en als je het vindt
dan kan je het af en toe gebruiken”.
Kees volgde het gymnasium, was commando
in militaire dienst en vond als leraar
aardrijkskunde de ordeproef fundamenteel
om goed contact met leerlingen
te krijgen. Als nachtsteward reisde hij later
op grote schepen, om de wereld werkelijk
te zien en te ervaren. Op zijn laatste
noordreis van New York naar Amsterdam
was een van de passagiers de schrijver
Jan de Hartog. Ze spraken over de
toekomst. Kees wilde naar Rome en
Athene. Steden van de beschaving, vond
hij. Start in Parijs, was het advies. In de
thuishaven namen ze afscheid. “En?”,
vroeg de schrijver.
Kees vertrok naar Parijs en betrok een
woning op negenhoog aan de Rue de la
Croix des petits Champs. Aan de Sorbonne
studeerde hij Romanistiek. De plaats
waar hij zijn noodlot ontmoette, zoals hij
het noemt. Niet abrupt overigens, want
de ontmoeting met de jonge Française
Marie-José had een langzame aanloop.
Eenmaal in Amsterdam betrokken ze een
woonboot. Op 5 september 1962 traden
ze in het huwelijk. Het was de vooravond
van de koudste winter van de afgelopen
eeuw. Tien weken vrieskou met een temperatuur
van –20,8 Celsius op de beroemde
dag van de Elfstedentocht.
Zover was het nog niet want een
maand eerder raakte Marie-José in verwachting.
Kees herinnert het zich als de
dag van gisteren. Hij zat in de roef van de
boot, dat als zijn kantoortje diende, toen
zij het hem vertelde. Het nieuws was een
feest en de kerst was een van de beste die
hij ooit heeft gehad. Russische kerkmuziek
klonk door de boot terwijl de vrieskou
stevig had ingezet. Een Aladin vergasser
zorgde voor het licht en de Bes petroleum
kachel draaide overuren. In de
kleine slaapkamer kropen ze dichter tegen
elkaar aan. Bij het wakker worden
hingen ijspegels aan het plafond: “Het
was winterkamperen maar oergezellig.”
Dat het ijs goed dicht zat bewees het
enorme gedonder waarmee ze op een
vroege ochtend werden wakker geschud.
Een ijsbreker van de Stadsreiniging
ploegde moeizaam door de massa. “Koning
Winter is een dictator”. Dat bleek
helemaal toen de ijsbreker er niet meer
doorheen kwam. Met de boeg schuin op
het ijs gaf de schipper het op, schakelde
de motoren uit en liep naar de kant. “Veel
vogels stierven als vliegen in de herfst.
Het heeft nog jaren geduurd voordat het
vogelbestand weer hetzelfde was als voor
1963”.
De winter vertrok op 3 maart 1963 en
een nieuwe vrouw trok bij hen in, de
Franse ‘feministische’ schrijfster Simone
de Beauvoir. Niet letterlijk, maar in de
vorm van haar boeken. “Ze beschreef de
man als verdacht, een vijand, een sluipend
gif.”
Zij voedde de ommekeer in het huwelijk.
Het leven van Kees kantelde. Niet
eens zozeer omdat zijn vrouw er met een
ander vandoor ging, maar door de kinderen
die ze meenam, die hij daarna niet
meer mocht zien. Het bracht hem in grote
verwarring. Kees staat op als hij hier
aan terug denkt en zingt melancholiek:
“Wat nu kleine man? Opnieuw beginnen
van voren af an”.
Provo bracht hem een vorm van bevrijding.
“Dat zie je vaak bij nieuwe bewegingen.
Wie doen eraan mee? Mensen die
zich in hun eigen milieu niet thuis voelen
en eraan willen ontsnappen”. Politieke
motieven had Kees niet. Het ging hem
om de lollige sfeer, geen betutteling én
ontsnapping aan een burgerlijke winterse
duisternis.
Foto’s: Henk Pauwels
DECEMBER 2008 DE EILANDER
11

UIT IN DE BUURT
OOSTERKERK
MUZIEK
Zaterdag 20 december, 20.00 uur Kerstconcert door o.a. Muziekgezelschap Wittenburg
o.l.v. Anne Jans m.m.v. koor De Zingende Boei o.l.v. Roos Maat en het Eilandenkoor
o.l.v. Ainhoa Miranda Gimenez.
Zondag 21 december, 12.00 uur Koffieconcert Kinderkamerorkest KABAM o.l.v. Shon
Kranen met een afwisselend muzikaal programma o.a. wereldmuziek, moderne- en
klassieke muziek en kerstmuziek en het Vierwindenkoor o.l.v. Marieke Hoks.
Donderdag 1 januari, 12.00 uur Nieuwjaarsconcert door familie ’t Hart op orgel en
viool.
Dinsdag 6 januari Géén Jong Talent!
Zondag 18 januari 12.00 uur Koffieconcert Fado en Guitarras de Portugal met Fado
muziek door Joan Escada – zang begeleid op Portugese gitaar en klassieke gitaar
Dinsdag 3 februari 20.00 uur Jong talent maakt zich bekend Leerlingen van het Conservatorium
van Amsterdam, Jesse Faber – klarinet en Aron Tringali – piano, met
werken van o.a. Beethoven, Schumann en Brahms.
Bij de gratis toegankelijke Concerten in de Oosterkerk, wordt een vrijwillige bijdrage
na afloop zeer op prijs gesteld.
EXPOSITIE
Vrijdag 9 t/m dinsdag 27 januari “Eilanden in een lijst” Kunstenaars Oostelijke Eilanden
en Kadijken schilderen in hun eigen buurt. Geopend: in principe werkdagen
9.00 – 15.00 uur. (bel anders met 020-6272280)
WORKSHOP
Workshop schilderen en dichten in de stijl van het impressionisme en expressionisme.
De derde en vierde zaterdag van de maand. Tijd: 10.00 tot 17.30 uur. Informatie
en aanmelden: 020-6276888 of 06-51058661, e-mail: a.weterman@chello.nl
■ Kleine Wittenburgerstraat 1; tel. 6272280; www.oosterkerk-amsterdam.nl ■
DE BURCHT
HT-VAKBONDSMUSEUM
MUZIEK
Zondag 18 januari 14.00 uur Het Espiga Kwartet speelt Beethoven en Mendelsoohn-
Bartholdy. Het Espiga Kwartet bestaat uit Miako Klein – viool, Patricia Paula – viool,
Maria Sofia Espiga Fonseca – altviool en Blanca López Rubal – cello. Zij voeren
een programma uit met werken van Ludwig van Beethoven, het strijkkwartet op 18
No 4 en een deel (‘Heiliger Dankgesang’) uit het Strijkkwartet op 132, en Felix Mendelssohn-
Bartholdy, het Strijkkwartet op 13. Prijs € 2,50 MJK Gratis. Reserveren
gewenst
■ Henry Polaklaan 9; tel. 6241166;
www.deburchtvakbondsmuseum.nl; info@deburcht.org ■
SOOP
MUZIEK
Donderdag 15 januari 16.30 uur Een optreden van conservatoriumstudenten is in
TROPENMUSEUM
EXPOSITIES
t/m 4 januari Palestina 1948 Herinneringen aan een verdwenen vaderland Persoonlijke
verhalen, in de vorm van video-interviews, brengen de herinnering aan 1948
toen de staat Israël werd opgericht ,vanuit Palestijns perspectief in beeld. Historische
foto’s tonen het leven in Palestina vóór 1948, aangevuld met hedendaagse
kunst en fotografie.
t/m 10 mei VODOU Kunst & mystiek uit Haïti. Meer dan 250 (kunst)voorwerpen geven
een beeld van de intrigerende goden- en geestenwereld van vodou.
19 december t/m 15 mei De chocolade-expeditie Deze tentoonstelling toont foto’s
die Frits Lemaire in 1951/52 maakte tijdens een autoreis door de Sahara.
20 december t/m 4 januari (en zaterdag en zondagen) Van 11.00 - 12.00 uu
Kerstvakantie in het Tropenmuseum , Bombaytour voor alle leeftijden.Voor iedereen
die een kijkje wil nemen in Bombay zijn er speciale tours door Ster in de Stad. Een
(Indiase) medewerker neemt u mee de stad in en geeft een interactieve rondleiding.
Wilt u er zeker van zijn dat u Ster in de Stad in kunt, reserveer dan: 020-
5688233.
Kijk voor permanente tentoonstellingen op de website.
■ Linnaeusstraat 2; tel. 5688200, www.tropenmuseum.nl ■
HORTUS
WANDELING
December en januari, iedere zaterdag om 14.00 uur. Wandeling langs de wintergroene
planten in de Hortus. De rondleider vertelt alles over de coniferen familie,
over naalden en schubben, over rechte en kromme stammen, over de oudste conifeer
van Amsterdam, en over kerst en waarom wij de sparrenboom versieren. Na afloop
kunt u zich verwarmen aan de vuurschalen, glühwein en warme chocolademelk
op het terras van de Oranjerie. Deelname aan de rondleiding is 1,- (excl. entree)
KIDS
December en januari, iedere woensdag- en zaterdagmiddag om 14.00 uur Voor de
jonge bezoekers wordt er een spannend winterverhaal voorgelezen in de Palmenkas,
o.a. door Rob Chrispijn (tekstschrijver voor Klokhuis). Ook kun je je laten schminken,
bijvoorbeeld als een prachtige ijskoningin of winterbloem. Deelname 1,-
(excl. entree). Voor kinderen van 4 tot 8 jaar.
In december en januari is de Hortus dagelijks geopend tot 16.00 uur. Entree tot de
Hortus voor volwassenen 7,-. Voor kinderen 3,50. (stadspas 3,50 / 1,-).
■ Plantage Middenlaan 2a; tel. 6259021; www.dehortus.nl ■
TRICKEY THEATER TER RESTAUR
URANT
MUZIEK/THEATER
24, 25, 26 december vanaf 18.00 uur Magic End. Een verrassend diner met magie en
muziek om het jaar af te sluiten en alvast een belangrijk begin te maken. Doorlopende
voorstelling vanaf 18:00, instappen wanneer u wilt! Reserveren noodzake-
ZIEN
Workshop
Van schilderkunst
naar poëzie
Annelies Weterman en Kees
Leeuwerink verzorgen de komende
tijd in de Oosterkerk
twee interessante workshops
met als onderwerp het impressionisme
en het expressionisme.
Vanuit haar achtergrond
als beeldend kunstenaar en de
zijne als filosofisch dichter, leggen
ze de link tussen de schilderkunst
en de poëzie uit die
tijd. Behalve het tijdsbeeld en
de heersende opvattingen, worden
ook de er uit voortvloeiende
schilder- en dichttechnieken
onder de loep genomen. Wat
was het eigenlijk wat die schilders
en dichters dreef, om zo de
omgeving en zichzelf en de wereld
te willen uitdrukken? Als
deelnemer gaat u ook zelf aan
de slag met beide kunstvormen:
door te kijken en te schilderen,
en te denken en te schrijven in
de impressionistische en expressionistische
stijl. Het opvallende
is volgens de organisatoren,
dat deelnemers door het
één meer inzicht verwerven in
het ander.
voorbereiding. Let op onze raamaffiche voor de aankondiging van het concertprogramma.
EXPOSITIES
t/m woensdag 4 februari is de tentoonstelling “Vervreemd” van Ans van de Scheur
dagelijks te zien van 11.00 – 17.00 uur.
EXTRA
Vrijdag 26 december vanaf 14.00 uur. De traditionele Kerst-inloop met muziek,
voordracht en veel lekkers te eten en te drinken.
Maandelijks buurtborrel In verband met het leggen van nieuwe vloerbedekking op
de trappen en gangen is de SOOP van maandag 29 december tot en met zondag 4
januari gesloten. Hierdoor vervalt de maandelijkse buurtborrel.
■ Nieuwe Kerkstraat 124; tel. 4223152; www.soopnet.nl ■
FUNEN CONC
ONCERTS
MUZIEK
vrijdag 26 december extra Kerstconcert Four Fun, close harmony. Toegang € 8. Aanvang
15.00 uur.
zondag 11 januari Miriam Overlach, harp Toegang € 8. Aanvang 15.00 uur
zondag 25 januari Leiden String Quartet Toegang € 8. Aanvang 15.00 uur
zondag 8 februari Duo Belvedere, Romantisch liederenprogramma Toegang € 8. Aanvang
15.00 uur
EXPOSITIES
28 november t/m 3 januari Joke Vingerhoed - Schilderijen
9 januari t/m 7 februari PJ Bruyniks – Schilderijen
■ Funenpark 125; tel. 06-21584885; www.funenconcerts.nl ■
PETERSBURG G SPACE PROJECT
EXPOSITIES/FILM
22 december t/m 17 januari: Silent Nights, van Trick Films tot Live Cinema in samenwerking
met het Filmmuseum nachtelijke projecties.
zaterdag 17 januari,20.30 uur Video nacht, met Live Cinema, performances en een
inleiding door Filmmuseum medewerker Nico de Klerk
Kijk voor meer info over beide programma’s op de website.
■ Frans de Wollantstraat 84. 1018 SC Amsterdam.
info@petersburgprojectspace.org: www.petersburgprojectspace.org ■
HERMITAGE
EXPOSITIES
t/m 18 januari Caspar David Friedrich en het Duitse romantische landschap. Uit de collectie
van het Hermitage Museum in St.-Petersburg uitgeleend voor een bijzondere
tentoonstelling rondom deze bekende Duitse kunstenaar, samengesteld door gastconservator
prof. dr. Henk van Os.
■ Nieuwe Herengracht 14; tel. 5308755; www.hermitage.nl ■
JOODS HISTORISC
ORISCH H MUSEUM
EXPOSITIES
22 december t/m 5 april Foto: Bert Nienhuis overzichtstentoonstelling.
22 december t/m 22 februari Gekleurde beelden. Palestina gefotografeerd door The
American Colony Photographers 1898-1931
■ Jonas Daniel Meijerplein 2-4; tel.6269945; www.jhm.nl ■
lijk! Entree: 34,50 Euro inclusief 3- gangen diner, kinderen 14,50!
27 december, 21.00 uur Helmer’s Theaterbootsessie. Het enige open podium speciaal
voor theaterstudenten op de enige theaterboot van Amsterdam: een zeer gevarieerd
programma door het huidig geschoolde theatertalent gepresenteerd door
Helmer van der Sar. Entree 5 Euro
Voor overige acts en sessions raadpleeg de website.
KIDS
24 december, 14.15 uur ToverWater Maken!! Een komische en magische voorstelling
voor kinderen vanaf 5 jaar. Woedy Woet probeert Toverwater te maken, bij zijn pogingen
gebeurt er van alles, maar zal het hem uiteindelijk lukken Toverwater te maken?
Na de pauze is er een heuse goochelworkshop waar je de fijne kneepjes van het
tovervak worden bijgebracht. Duur 65 minuten, zaal open 15 minuten voor aanvang.
Entree 6,50 Euro.
■ Oosterdokskade 10 a/b De Zeehond; tel. 6269383; www.trickeytheater.nl ■
VERZETSMUSEUM
raadpleeg de website
■ Plantage Kerklaan 61; tel. 6202535; www.verzetsmuseum.org ■
ARTIS
VOORSTELLING
24 december Aanvang 19.30 of 21.00 uur Kerstavond in het Artis Planetarium. Een
speciaal programma waarin we op zoek gaan naar de oorsprong van ons kerstfeest.
We maken een reis door het heelal, met hulp van ons spectaculaire projectiesysteem.
We volgen het licht terug, naar het begin van alles. Zangkoor “de Stemming”
zal de kerstsfeer extra luister bijzetten. Reserveren is noodzakelijk, telefoon 020 –
5233 452 of door een e-mail te sturen naar planetarium@artis.nl met daarin de
voorstelling die u wilt bijwonen, het aantal gewenste plaatsen, uw adresgegevens
en telefoonnummer. Toegangsprijs: € 10,00 per persoon (Artisleden: € 7,50, kinderen
tot 12 jaar: € 5,00).
■ Plantagekerklaan 38; tel. 5233400, www.artis.nl;
zomers 9-18 uur; ’s winters 9-17 uur ■
NEMO
KIDS
20 december t/m 4 januari: in de kerstvakantie extra veel activiteiten waaronder de
theatervoorstelling Balans-show, met wiebelige weetjes over evenwicht en balans
en workshops als Kerst-Lab: weet wat je eet! waarin je je eigen kerstdinder onder de
loep neemt. Elke dag zijn er meerdere workshops en voorstellingen. Zie website
voor uitgebreide informatie.
■ Oosterdok 2, tel.5313233, www.e-nemo.nl , info@e-nemo.nl ■
Raadpleeg voor gedetaileerde informatie over cultuur in de buurt ook
WWW.PLANTAGEAANHETWATER.NL
DEZE AGENDA KAN ALLEEN MAAR WORDEN SAMENGESTELD OP GROND
VAN AANGELEVERDE INFORMATIE IN WORD-PLATTE TEKST AAN LEON DEBEN:
deben@chello.nl
DE DEADLINE VOOR HET VOLGENDE NUMMER IS 9 JANUARI 2009
Graag uw informatie op tijd mailen!
Workshop impressionisme (3e
zaterdag van de maand),
workshop expressionisme (4e
zaterdag van de maand).
Geïnteresseerd? Bel voor meer
informatie 020-6276888 of
020-6163068 of 06-51058661
Expositie
De Eilanden in
een lijst
Als vervolg op de huidige fototentoonstelling
‘Oog voor de
Oostelijke Iilanden, 350 jaar
geschiedenis in beeld’ komt er
van 9 tot en met 27 januari
2009 een tweede tentoonstelling
in de Oosterkerk: de ‘Eilanden
in een lijst’. Hier zullen
middels schilderijen, tekeningen,
gouaches en grafieken de
Oostelijke Eilanden, de Kadijken,
Czaar Peterbuurt en
Funen in beeld gebracht
worden. De werken zijn gemaakt
tussen 1968 tot nu.

Winter
winterverhaal
Ja, dat was een winter die
zij en haar 3 jaar jongere
zusje niet gauw zouden
vergeten.
Zij was het oudste kind uit
het gezin. Ze woonden in
een doorsnee sombere
Amsterdamse straat in een
benedenhuis waar het
altijd donker was. Maar die
winter werd de mooiste,
helderste en lichte winter
uit haar kindertijd.
Door Adrienne Garber
Het begon met haar straat, de Roompotstraat,
deze normaal grauwe
uitziende straat veranderde in een witte
stralende sneeuwpiste waar alle buurtkinderen
met stevige houten sleetjes
doorheen zoefden, voortgetrokken door
ouders, zusjes of broertjes.
Maar dan het uitstapje naar de bevroren
zee in Zandvoort!
Wekenlang al hadden haar ouders
plannen gemaakt om hun beide dochtertjes
mee te nemen naar, zoals ze dat
noemden, de ”Eskimozee”. De familie
had geen auto en in die strenge vorstperiode
van 1964 moest er heel wat geregeld
worden om de reis te maken.
Maar daar was de grote dag.!
Warme witte mantels, handschoenen,
mutsen tot diep over de oren en wat
stuntelig half over de ogen getrokken, en
met oude kranten onder hun warme
Vogels eten in de winter
Door Michel Koper
De overvloed aan voedsel; vruchten,
insecten en spinnen van de nazomer
en vroege herfst is voorbij.
De merels hebben zich in deze periode
een slag in de rondte gegeten. Zij hebben
namelijk een behoorlijke vetlaag opgebouwd.
Vogels zoals koolmezen gaan
over op een heel ander menu. ’s Zomers
zijn het echte insecteneters. In de winter,
wanneer zij niet genoeg kleine beestjes
kunnen vinden worden zij van de weeromstuit
vegetariër. Zij schakelen over op
een totaal ander dieet, namelijk zaden.
De spijsvertering van deze vogels verandert
helemaal. Zelfs hun snavel wordt
harder zodat zij de zaden makkelijker
kunnen openbreken.
Bij andere vogels verandert in de winter
niet alleen het voedingspatroon, maar
hun hele psyche. Meerkoeten, zijn gedurende
het nestseizoen de meest agressieve
vogels van het water. Echter, zodra de
temperatuur flink daalt, worden zij de
vriendelijkheid zelve. Met tientallen grazen
zij gebroederlijk zij aan zij op een
grasveldje. Echter zodra de temperatuur
even boven de tien graden Celsius komt,
begint het temperament te koken. Veel
vogels trekken weg voor de kou echt toe
slaat. Al is een aantal soorten er achter gekomen,
dat er in de stad altijd wel een
hapje te verschalken valt. Zo hebben
stadse ‘wilde’ eenden al vele jaren geleden
de reislust van hun soortgenoten
overboord gezet. Deze eenden blijven
hier het hele jaar door. Ook al bekort het
eenzijdige menu van een stedeling de levensduur
behoorlijk.
De bevroren Noordzee bij Katwijk.
Met dank aan Rob Bossink
truien als extra bescherming tegen de
felle kou, zo uitgedost ging het gezin op
reis. Met het oude donkerblauwe trammetje
naar Zandvoort. Daar kregen ze
eerst boven aan de boulevard een warme
beker chocolademelk. Mmmm... lekker
zoet en warm.
De zee het strand waren onherkenbaar
veranderd in een compleet ijsfestijn.
Langzaam glijdend en met behulp van
houten stokken schuifelden ze naar de
zee. Die bestond uit grote, gedeeltelijk
aan elkaar vastgevroren ijsschotsen en
daartussen smalle gleufjes met bevroren
water. Zo spannend als dat was! Ze
mochten op deze “Eskimozee” lopen,
met hun stok tegen het uitglijden, in gezelschap
van nog meer kinderen die
even verrukt waren en onder de indruk
van dit grote avontuur als zij.
Tot slot gingen ze warme erwtensoep
met geurende rookworst eten. En dit alles
in een stralende bevroren witte
sprookjeswereld. Ze keerden terug naar
Amsterdam, waar bleek dat het geen
droom was omdat de feestelijk getooide
witte sneeuwstraat hun daar verwelkomde.
Een sneeuw- en ijsdag uit de herinnering
van een meisje dat nu als vrouw woont
in “haar” Amsterdam.
14 DECEMBER 2008 DE EILANDER

winterverhaal
Winterpret; bekommerde
herinneringen
Ha, het was winter. Zo’n
Elfstedentochtwinter anno
jaren vijftig; buiten een pak
sneeuw. De ramen die ook
aan de binnenkant
bevroren waren, ontdooide
ik persoonlijk door er op te
ademen. Of – veel
spannender! – door er een
op de kachel verhitte cent
tegenaan drukken. Als mijn
ouders tenminste niet in de
buurt waren, want dan
begon het geklaag over
glas dat knapt. ‘Of heb jij
dat niet op school geleerd?’
Door Awraham Meijers
Eer dat ik antwoord kon geven werd
de conclusie getrokken: ‘Je kunt wel
zien dat jij op die school van je alleen
maar kattenkwaad uithaalt’.
Vader en moeder realiseerden zich
niet hoe dicht ze bij de waarheid waren.
Ik was namelijk een echte Pietje Bell,
met het verschil dat ik niet in Rotterdam
woonde en onze drogist niet Geelman
heette, maar Gastelaars. Zwijgen was
raadzaam op dergelijke momenten, daar
vader oud-leraar was en zijn school tot
de beste van het Westelijk halfrond behoorde,
uiteraard.
Er waren dreigementen dat ik bij aangerichte
glasbreuk voor de schade moest
opdraaien: ‘Dan halen wij dat wel uit je
spaarpot’.
Spaarpot? Op mijn kamer stond een
knorrig varkentje, broodmager vanwege
financiële ondervoeding. Het uitgeteerde
zwijntje bood wat dat betreft geen
soelaas. Waarvan zal ik het dan betalen,
dacht ik. Van dat kwartje zakgeld per
week (is circa elf eurocent, jongelui) dat
ik bewaarde om elke vijf weken een
boekje van uitgever Prisma aan te schaffen
à raison van één gulden en vijfen-
twintig cent? Het Kerstverhaal van
Charles Dickens werd door juf (is een
docente, jongelui) voorgelezen en ik was
daar zo van onder de indruk dat ik alles
van die Brit aanschafte. Niet dat ik het
snapte, maar ik onderkende de literaire
waarde van de auteur wel degelijk.
Diens complete oeuvre heb ik nog steeds
in de boekenkast; tweeëndertig kleinoden
in zakformaat, met waanzinnig
treffende tekeningen van onder anderen
Marcus Stone, die ik talloze malen heb
herlezen.
Dus kwartjes om gesprongen ruiten te
dokken leek niet zo’n handige oplossing.
Doch het versnelde smeltproces vond ik
zo fascinerend dat ik een list bedacht.
Met andere woorden: mijn jongere broer
voor het karretje spande. Uiteraard benaderde
ik het argeloze jochie op slinkse
wijze: ‘Wedden dat jij geen warme cent
tegen het raam durft te drukken!’
‘Nou, dan ken je mij niet’.
Broerlief legde een muntstuk op de kachel,
pakte het er even later af - met dubbelgevouwen
papiertje. En liep naar het
raam in de woonkamer. Maar de onervaren
raam-met-een-munt-smelter had het
papier er niet goed omheen. Hij brandde
zijn fikken. Hij vloekte. Hij smeet het
gloeiende metaal van zich af. Op de kersenhouten
tafel. Waarop een kerstkleed.
Brandnieuw. Niet brandwerend. Dus
schroeide er in onderhavig kerstkleed
sneller dan het geluid een grote bruine
plek zo groot als een pitabroodje. Hoewel,
bedenk ik nu, wij in die jaren nog
niet bekend waren met deze Oriëntaalse
deegwaar. Dus laat ik zeggen: zo groot
als een schoteltje dat bij een espressokopje
hoort
Paniek in de tent. Broertje schreeuwde
moord en brand, dreigde met verraad en
wurging tijdens mijn nachtrust. Hij beloofde
mijn fietsbanden lek te steken:
‘Als jij weer achter die stomme meiden
aanfietst met die stomme kop van je’. Of
woorden van die strekking.
Loze woorden, want ik fietste nooit achter
stomme meiden aan. Ik aapte liever
Roy Rogers na (heldhaftig cowboy van
het witte doek, jongelui). Had ik over
een paard beschikt, zoals onze Amerikaanse
held, dan was ik spoorslags op
het vrouwvolk afgestevend. Het enige
dat ik wel kon was hinniken als een
paard en – niet tegelijkertijd - zevenentwintig
seconden de adem inhouden, op
mijn handen lopen, de vlinderslag,
scheel kijken, met losse handen fietsen,
beetje buikspreken en woorden omdraaien:
kerstfeest werd ferstkees. O ja,
een poepende koe imiteren door op een
bepaalde manier in mijn handen te klappen.
Al die talenten echter maakten de
stomme meisjes hooguit aan het lachen,
werkten vanuit erotisch oogpunt dus beslist
contraproductief.
Vader en moeder kwamen thuis met een
kerstkalkoen. We werden uitgenodigd in
de keuken om de vogel te bewonderen.
De uitgelaten ouders kwekten alsof ze
hem persoonlijk tijdens een safari onder
benarde omstandigheden hadden omgelegd.
Moeder ontdekte met luide schreeuw
het kastanjebruine onheil in haar kerstkleed.
Broertje gaf een aangedikt ooggetuigenverslag
over het voorval. Vader
riep: ‘Die plek is verdorie zo groot als
een schoteltje dat bij een espressokopje
hoort’. De man had nimmer van pitabroodjes
gehoord.
Twee minuten later lag ik voor straf in
bed en las good old Dickens, die ik nog
steeds niet kon bevatten. Maar die wel
troost bood.
Prettige feestdagen!
DECEMBER 2008 DE EILANDER
15

Vrijheid
winterverhaal
Gijs deed zijn ogen open,
een straal schemerlicht
drong met moeite de
kamer binnen. Vanaf het
matras op de grond zag hij
de grauwe contouren van
de alkoof. Vier muren, een
laag plafond, leeg. Naast
hem lagen zijn twee zusjes
en zijn broer, ze sliepen,
dacht hij.
Door Rob van der Heijden
Het kon negen uur zijn of elf uur,
veel deed het er niet meer toe. Naar
school hoefden ze niet meer, buiten spelen
vonden ze te koud. Alleen in bed met
zijn allen was het nog uit te houden,
zelfs de honger werd minder pijnlijk.
Maar hij speelde nog wel buiten, je
werd gek van het binnen zijn, vond Gijs,
de dag kroop voorbij in een halve
droomtoestand, en het was alsof er nooit
meer een eind aan zou komen, alsof de
tijd zich teruggetrokken had en het donker
voorgoed was binnen gedrongen.
Moe was al op, natuurlijk was ze op.
Gijs wurmde zich voorzichtig uit bed en
voelde meteen de kou aan zijn blote rug.
Hij kleedde zich aan en ging de trap af.
In het keukentje hing een bittere, scherpe
rookwalm maar het was er behaaglijk.
Op de noodkachel van twee conservenblikken
stond de grote pan. Er lagen
twee stukken hout naast, genoeg voor
een paar dagen nog.
‘Morgen jongen,’zei zijn moeder. Ze
had ingevallen wangen en een vermoeide
blik in haar ogen. Slapen deed ze nauwelijks
sinds Pa weg was.
‘Ze hebben oom Cor opgepakt,’zei ze.
‘Wat dan?’vroeg hij. Hij schrok vooral
van de matte manier waarop zijn moeder
het zei. Oom Cor was hun steun en
toeverlaat. Hij zorgde ervoor dat ze nog
wat te eten hadden. Wat moesten ze nu
doen?
‘Vannacht, hij en Jaap van Boven wilden
over het ijs van de vaart naar de achterkant
van de loodsen. Cor gleed uit,
viel in het water, de moffen hebben het
gehoord en hem eruit gehaald,’zei ze.
Ze zette een beker lauwe meelpap voor
zijn neus. Het smaakte naar stijfsel.
‘Ga jij mee vanmiddag, Gijs.’
‘Ja mam, tuurlijk.’Hij voelde zich
trots, hij mocht met de mannen mee
naar de overkant, naar de Hoogte Kadijk,
eten halen bij de gaarkeuken.
Gijs trok zijn schoenen aan en ging naar
buiten. Het had weer fors gevroren, de
Wittenburger-vaart lag dicht, de sneeuwresten
op straat waren keihard en
knarsten onder zijn voeten. Je zou over
kunnen steken, dacht hij, van het eiland
af, de stad in, misschien wel naar Enge-
land. Amsterdam was een andere wereld,
een belofte, een bedreiging. Daar
kwam je niet als Eilander. De wind sneed
als een scheermes door zijn versleten
kleren en hij begon onbeheersbaar te rillen.
Als holle kiezen stonden de huizen
naast elkaar. Bijna overal waren de
raamkozijnen eruit geslagen voor brandhout,
er zaten gaten en scheuren in de
muren. Langs de kant zag je de stompen
van bomen. Er was geen enkel teken van
leven, zelfs de mussen waren weg. Pas
bij de speeltuin zag hij weer mensen,
zijn vrienden Frits en Pietje stonden op
het witte, lege speelvlak. Ze hadden van
stenen en rommel een hut gebouwd
waar je in kon als je op je knieën ging zitten
en je jezelf naar voren trok aan de ijzeren
stang. Die moest je niet met je blote
hand vastpakken, anders vroor je zo
vast.
Ze speelden ‘oorlogje’, Frits stond op
de uitkijk en siste als er iemand aan
kwam, Pietje en hij schoten er een kogelregen
op af. ‘Klotemoffen,’gilden ze
dan. Ze wonnen altijd en sprongen dan
joelend in het rond totdat ze buiten
adem in de sneeuw vielen. Vorige week
was er ineens een vliegtuig gillend over
16 DECEMBER 2008 DE EILANDER

column AWRAHAM MEIJERS
hun bunker komen vliegen, veel te laag
en het verdween in het noorden. Even
daarna kwam de doffe klap, daarna
kleurde de grijze hemel oranje. Dat
duurde lang. Ze zouden toch wel komen,
vroeg Gijs zich af, ze moesten wel komen,
dat zeiden ze allemaal, moeder en
oom Jan en oom Cor.
‘Ik ga naar de Kadijk,’zei Gijs, nonchalant.
De jongens keken hem bewonderend
aan.
‘Mag het dan van je moeder?’Zij niet,
ze mochten niet, waren nog niet van het
eiland af geweest. Het was niet dat ze
niet konden, maar je had er niks te zoeken.
Behalve eten dan. Hij stond veel te
vroeg bij de kerk. Op het ijs in de Nieuwevaart
liep een meeuw. Er kwam een
patrouille langs, twee soldaten met een
fiets aan de hand. Ze hadden dikke jassen
aan en mutsen, hun adem stootte in
wolkjes de lucht in alsof ze dikke sigaren
rookten. Na een tijdje kwamen de mannen,
oude mannen, zieke mannen, mannen
die slecht ter been waren. Jaap van
Boven zat er ook bij, hij snauwde een
groet naar Gijs. De mannen zeiden niet
veel, wisten het al van Oom Cor natuurlijk.
Met zijn vijven trokken en duwden ze de
ouwe kar met de vaten erop. Eerst voorbij
Kattenburg, dan de brug op met veel
gehijg en naar het Kadijksplein. Gijs was
er ooit een keer geweest met zijn Pa toen
hij klein was. Veel kon hij zich er niet
meer van herinneren.
Voor de gaarkeuken stonden honderden
mensen in de rij te wachten. Het
duurde lang voordat ze aan de beurt waren,
maar Gijs vond het heerlijk. Al die
mensen en allemaal vreemden! Een
meisje dat dicht bij hem stond had hem
al een hele tijd aan staan kijken, hij werd
er een beetje kriegel van. Toen ze na een
tijdje vlak bij elkaar stonden zei ze ineens
vlug alsof ze haast had: ‘morgen
gaan we schaatsen op de Keizersgracht,
ga je mee’. Hij keek haar met open mond
aan, wist niet wat hij moest zeggen.
‘Komt niks van in,’zei Jaap van Boven,
‘schaatsen, je lijkt wel gek.’
Het meisje keek hem even bang aan,
liep toen gauw weg met haar pannetje
eten. Toen ze de kar terug hadden geduwd
naar de Parelschool, ging er gejuich
op bij de mensen. Gijs voelde zich
een held.
Met dank aan Jaap Altelaar
Eindejaarsbalans,
kleine en
grote ergernissen
K
om, laten we eens reppen over Kleine & Grote Ergernissen van het afgelopen
jaar. Negatieve beelden en geluiden die mij bezig houden en naar ik vrees
wrevelpunten zullen blijven, komend jaar. Wacht even; ik doel hierbij niet op mijn
relatie met eega, familie en vrienden. Dat zit redelijk snor. Wat mij betreft. Mocht
het onverhoopt niet zo zijn - die vreugdevolle conclusie - dan zou ik dit discreet
onder de pet houden. Wel wil ik van de gelegenheid gebruik maken eega, familie
en vrienden te danken voor hun geduld, compassie en begrip, die zij ook dit jaar
weer voor mij opbrachten. Nu ik toch met de pet in de hand sta; eveneens dank
aan u, dierbare lezers, die het roerend met mij eens zijn, getuige de ingezonden
brieven. En degenen die mij op straat aanspraken met vrolijk stemgeluid, milde
oogopslag en relaxte lichaamstaal: ‘Mijnheer Meijers (zeg maar Awraham, hoor)
ik ben het eens met uw columns. Mooi stukje werk’.
Ik moet me inhouden de betrokken m/v geen zoen te geven, mompel in plaats
daarvan dat ik het daar voor doe. En vervolg trots blozend mijn weg, waggelend
als een beschonken stokstaartaapje op een beijzelde Nieuwjaarsochtend. Ach,
dat mijn ouders dit niet meer mee mogen maken. Die complimenten.
Doch vooral gaat mijn liefde naar bozige lezers; hen sluit ik vreugdevol in de
armen. Want columns die niet prikkelen, tot controverses leiden en discussies
aanzwengelen (niet te verwarren met hetze, zoals een leesblinde beweerde) zijn
geen knip voor de neus waard. Dus ook van jullie houd ik, gij verbolgenen der
aarde.
Nu dan de Kleine & Grote Ergernissen. En dat zijn er nogal wat. Eerst echter wil
ik daar bij aantekenen dat mijn bevindingen meestal zijn gebaseerd op ‘geluiden
uit de buurt’. Zoals klachten over malgeschilderde hekken bij de oprit van een
brug, die zijn geplaatst door mensenhaters in semi-overheidsdienst. Klachten
over hondenuitlaters die geconcentreerd de andere kant opkijken wanneer hun
huisdier z’n behoefte doet op speelplaats, trapveldje of stoep. Verontwaardigd
worden ze als je vriendelijk voorstelt die onzalige uitwerpselen s’il vous plaît op te
ruimen. Per omgaande wordt je toegesnauwd hondenhater te zijn. En waar je je
gvd mee bemoeit. Dus druip je besmuikt af. Je had natuurlijk kunnen uitleggen
geen hekel aan honden te hebben, maar vervuilhater bent, en aangezien het de
openbare ruimte betreft waarachtig recht van spreken hebt. Doch zulks kan tot
een handgemeen leiden. Klachten van mensen die gefrustreerd raken als ze –
weer eens – door scooterbestuurders of wielrijders verrot worden gescholden
omdat de wandelaar in kwestie op het trottoir min of meer wordt aangereden en
daar een opmerking over maakte. Er zijn bewoners die zich ergeren aan
tuinverwaarlozing – je staat versteld als je ziet hoeveel tuinen afvaldepots vormen
voor vuilniszakken en oudroest. Tja.
Klachten over de entree van Wittenburg, waar de imposante Oosterkerk oprijst.
Voorwaar een juweel waar we zuinig op moeten zijn. Maar dan… Aha, de
supermarkt ter rechterzijde: eeuwig rommelige rekken op het verzakte trottoir en
tegen de triestige pui. Het een en ander geflankeerd door kwalijk riekende
prullenbakjes. Alom sopplassen die de lust tot lachen en andere uitbundigheden
doen vergaan. Maar we zijn er nog niet: de straat is bezaaid met zwerfvuil, dat bij
wind lustig ronddwarrelt. De grutter heeft prima mensen in de bediening. Het
management faalt. De milieuregisseur zou de spelleiding snel ter hand moeten
nemen.
Dergelijke geluiden komen tot mij. Met Kleine & Grote Ergernissen wil ik
reageren, doch tot mijn spijt heb ik het maximum aantal woorden bereikt. Dus
tja...
awraham.meijers@hetnet.nl
DECEMBER 2008 DE EILANDER
17

winterverhaal
Een barre winter aan de Dijksgracht
Zoals zo veel mensen heb
ik twee fotoalbums. De rest
van mijn foto’s zijn
opgeslagen in schoenendozen
en plastic zakken.
Het ene album is door mijn
moeder gemaakt toen ik
nog een baby’tje was, het
andere dateert van midden
jaren tachtig, toen ik samen
met mijn vriend Kees een
woonboot kocht aan de
Dijksgracht. We studeerden
nog en moesten onze boot
dus verbouwen met
sloopmateriaal en
tweedehands spullen.
(Helaas had je toen nog
geen Marktplaats.)
Foto’s: Saskia Moerbeek
Door Saskia Moerbeek
In het tweede fotoalbum zit een foto
waarop je onze boot ziet, helemaal bedekt
met sneeuw. Daarachter zie je de
boot van de buurvrouw. Op de bevroren
straat voor de boot, ligt een rode slang,
met twee mannen die kennelijk met elkaar
staan te overleggen. Op de achtergrond
zie je nog de buurvrouw zelf en
op de witte stoep haar hond die wat verbaasd
staat te kijken.
De eerste winters op de boot vroor het
extreem hard. Dat betekende ’s avonds
hout hakken om het de volgende ochtend
warm te hebben. En slapen met zeven
dekens en ijspegels boven je hoofd.
Het deerde ons allemaal weinig. Eigenlijk
genoten we wel van al dat primitieve
en keken we een beetje neer op al die
verwende mensen met hun centrale verwarming.
We hadden ook geen waterleiding.
Het drinkwater werd een maal in
de twee weken gebracht door de waterboot.
Als je water wilde hebben hing je
een witte vlag uit en legde je geld in een
bakje. Meestal wist de man van de waterboot
wel hoeveel er in je tank kon,
maar soms ging het mis en stond er voor
weken water onder de vloer.
In de winter van1986 vroor het zo hard
dat de Dijksgracht in twee nachten dicht
vroor. Eerst probeerde de Marine nog
om met een ijsbreker een vaargeul open
te houden voor de schepen die van en
naar Stork moesten, maar er was geen
beginnen aan, de geul bleef dicht vriezen.
Ook de waterboot kon er niet meer
doorheen komen. Na twee weken was
bij ons en bij onze buren het water volledig
op. Wij hadden inmiddels een baby’-
tje dat katoenen luiers droeg die natuurlijk
gewassen moesten worden. Dus wij
bellen naar het gemeentewaterleiding
bedrijf of er geen andere oplossing was
en of ze geen tankauto met water konden
sturen. “Nee”, was de mededeling,
daar begonnen ze niet aan. We moesten
de brandweer maar bellen. Wij de
brandweer bellen. “Ja”, ze hadden wel
tankwagens maar die waren niet bedoeld
om drinkwater mee te vervoeren.
Volgens de voorschriften mochten ze dat
niet leveren. We moesten de gemeente
maar bellen.
De gemeente voelde zich wel verantwoordelijk
en stuurde een tankwagentje
met 500 liter water voor twee schepen.
Dat was wel erg weinig. Bovendien had
de tankauto een slappe slang en geen
pomp, waardoor het water in de slang
bevroor. Dat schoot dus niet erg op. Wij
weer bellen met de brandweer, want die
hadden toch wel betere slangen en wagens
met pompen leek ons.
Pas toen we plechtig beloofden dat we
geen slok van hun water zouden drinken
zonder het eerst gekookt te hebben, besloot
de brandweer de hand over het
hart te strijken en een tankwagen te sturen.
Waar het water vandaan kwam?
Gewoon van de brandkraan aan de Kattenburgerstraat
en ja, die tanks, die werden
nooit schoongemaakt, zei men. Op
het afgesproken tijdstip kwam er inderdaad
een tankwagen met maar liefst
twaalf brandweermannen. Met zijn allen
rolden ze een slang uit. Even leek het
erop dat ook deze slang bevroor, maar
het lukte en onze watertank werd keurig
gevuld. Nadat we al die brandweermannen
en ook de buren van koffie hadden
voorzien, was de tank al weer een heel
eind leeg. De rest van het water hebben
we toch maar gewoon gedronken en gelukkig
is niemand ziek geworden.
DECEMBER 2008 DE EILANDER
19

column BALLABONA
Fijne Kerst!
Vijf december, ’s avonds klokslag half acht gaat mijn telefoon. De
benedenbuurvrouw! Of ik bij haar even heel hard op de deur wil bonken.
In het koude trappenhuis sluip ik op blote voeten de trap af, de tonen van
kindersinterklaasgezang tegemoet tredend. Aan het eind van de koude
overloop buig ik me in het donker over een stuk of zes jutezakken om op de
deur te bonken waarna ik me weer snel uit de voeten maak.
Net op tijd weer boven hoor ik hoe, begeleid door enthousiast gegil, de
zakken naar binnen worden gesleept.
Buurvrouw Heidemarie woont samen met haar vriendin en diens twee
kinderen uit haar stukgelopen huwelijk, maar met Sinterklaas lopen er altijd wel
vijftien mensen rond bij haar in huis. Populaire dames.
De volgende ochtend kwam ze boven bij me koffieleuten en liet de boel de
boel. Ze plofte op de bank en kwam een uur lang niet meer overeind. Ze is erg
betrokken bij de buurt en ze had zich die week kwaad gemaakt over de plannen
voor het Storkterrein. ‘Het bestuur van het Stadsdeel belijdt de mooie
voornemens vooral met de lippen’, vertelde ze me waarbij ze die van haarzelf
flink tuitte.
‘Dat bestuur vertelt met droge ogen een heel verhaal over de historie van het
gebied en hoe belangrijk dat besef wel niet is in deze buurt, maar ondertussen
moest de historische waarde van de Van Gendthallen door buurtbewoners
worden aangedragen. Daar had het bestuur dus kennelijk geen benul van.
Bovendien wordt die ene ouwe kraan in de plannen gesloopt, zien we straks
niets terug van de oude VOC-scheepshellingen en wordt het gebied
eenvoudigweg volgebouwd met hoge blokken. Kortom, bestuur, wat wil je nou
écht?’
Ze raakte niet uitgepraat en sprak voortdurend met volle mond; ze wist goed
raad met mijn restant supermarktbanketstaaf van gisteren.
‘Wanneer krijgen we nou eindelijk eens die nieuwe gezellige wijk waar alle
besturen het altijd maar over hebben?
Oostelijk Havengebied? Nee. IJburg? Nee. Funen? Nee. Alleen maar
woonblokken, nauwelijks een buurtvoorziening te bekennen. Geen bakkertje
om de hoek, wel makelaarskantoren en zaken in verwarmingselementen en
parketvloeren. Ook handig!’
Heidie, ik mag Heidie tegen haar zeggen, ging door: ‘Kleine voorzieningen
krijg je alleen met kleinschalige bouw, die bovendien gesubsidieerd wordt door
de gemeente, anders kan geen winkelier dat ooit betalen en komen er alleen
grote winkels en zaken waar buurtbewoners niets aan hebben.’
Ondertussen begon ik maar eens aan mijn afwas en andere huishoudelijke
taken. Het orakel op de bank bleef doortoeteren: ‘De gemeente wil de
Oostelijke Binnenstad aantrekkelijker maken voor toeristen. Het enige resultaat
tot zover is de sluiting van Museum Energetica.’
Niet vergeten: straks boodschappen doen, oliebollenmix en rozijnen voor
oudjaar!
Oliebollen bakken is leuk en makkelijk: zie mijn recept uit 2004, het voldoet
nog steeds, op http://ballabona.wordpress.com/2004/12/04/oliebollen/. Eet
smakelijk.
Fijne kerst en jaarwisseling gewenst!
e-mail: ballabona@gmail.com
weblog: www.ballabona.wordpress.com
Ballabona Cucharón
Spreek uit: Bahjabóna Koetsjarón
Huurrecht Advocaten
Amsterdam
Mr. Patrick Worp
Voor alle problemen
over het (ver)huren van
WOONRUIMTE
Gematigde (vaste uur)tarieven
Ook pro-deo zaken
GRATIS HUURSPREEKUUR
Keizersgracht 747-k
www.prworp.nl
020-3207022
BO-LINK
Praktijk voor haptotherapie
Marguérite G.V. Boeije
★
Begeleiding haptotherapie,
Relatietherapie, Haptonomische
zwangerschapsbegeleiding,
Babymassage, Coaching levensloopen
loopbaanvraagstukken
★
Geregistreerd Lid VVH
★
Reinwardtstraat 43 E, 020 - 665 80 73
+ Laagte Kadijk 41
www.bo-link.nl – e-mail: info@bo-link.nl
20 DECEMBER 2008 DE EILANDER

Altijd al willen weten wat uw buren
eten, of wat u zoal ruikt in de buurt?
Het Huis van de Buurt opent in januari
a.s. het ‘Proef de Buurt’-restaurant, een
restaurant voor en door buurtbewoners!
Iedereen kan meegenieten van maaltijden
die zijn klaargemaakt door buurtgenoten.
In de door de vrijwilligers bereide
gerechten zal de veelzijdigheid van de
Oostelijke Binnenstad te proeven zijn.
Niet voor niets heet het restaurant ‘Proef
wijkcentrumnieuws
Burenhulpcentrale nu echt van start
Het afgelopen jaar heeft u in deze
buurtkrant al eens kunnen lezen
over de “burenhulpcentrale”. Dit is een
slimme telefooncentrale. Als u een vraag
voor een klusje heeft belt u het telefoonnummer
en wordt u doorgeschakeld naar
iemand die heeft laten weten wel eens
iets voor iemand in de buurt te willen
doen. Als die op dat moment tijd heeft
wordt u rechtstreeks doorverbonden. Zo
niet, dan wordt u doorgeschakeld naar
een medewerker die u verder helpt. Voorwaarde
is wel dat er veel enthousiaste
vrijwilligers in de buurt worden gevonden
die actief aan dit project willen meewerken.
Je kunt hierbij tegelijk zowel
vrager als aanbieder zijn. Want wie wil er
niet af en toe iets voor een ander doen?
De burenhulpcentrale past naast andere
manieren van georganiseerde burenhulp
in de buurt. Het komt er niet voor in
de plaats, maar is er een aanvulling op.
SAMEN MET CZAAR PETER
Na een enquête en een buurtinformatiebijeenkomst
in oktober, waar de animo
voor een experiment op dat gebied werd
gepeild, heeft het Huis van de Buurt, in
samenwerking met Czaar 51 en de Werkgroep
Aanbod van de Woonservicebuurt
Czaar Peter, besloten door te gaan met de
burenhulpcentrale. Er is een vruchtbare
samenwerking tot stand gekomen met
het bestaande burenhulpproject van
Czaar 51. Momenteel worden de voorwaarden
concreet uitgewerkt en wordt
er een werkplan opgesteld. Buurtbewoners
die aanwezig waren op de informatiebijeenkomst
is gevraagd mee te denken
over de invulling.
Op maandag 19 januari a.s. om 20.00 uur
bent u welkom in de Oosterkerk. U krijgt
op deze avond een presentatie van de burenhulpcentrale,
zoals die in onze buurt
van start zal gaan.
Dat wil zeggen: concrete informatie
over waar hij wordt gevestigd, wie de gezichten
erachter zijn, wat de helpdesk allemaal
doet, wanneer de centrale open is,
hoe de samenwerking verloopt tussen de
burenhulpcentrale en de burenhulp van
Czaar 51.
Op deze avond kunt u - behalve u laten
informeren - ook aangeven of en op welke
manier u mee wilt werken. U kunt zich
bijvoorbeeld aanmelden als vrijwilliger,
actief gaan meedoen aan het werven van
vrijwilligers, maar u ook opgeven voor de
klankbordgroep, die een signalerende en
adviserende functie in het proces gaat
krijgen.
Voor meer informatie kunt u terecht bij
het Huis van de Buurt: Angelie Weber
(6223808 of angelie@wcob.nl) of Carolien
Marsman (23879 of c.marsman@ijsterk.nl).
Restaurant ’Proef de Buurt’
open in januari
de Buurt’. Eten voor elke cultuur en
smaak én een ontmoetingsplek voor de
buurt. Het buurtrestaurant draait op vrijwilligers,
die worden begeleid door medewerkers
van het Huis van de Buurt.
Elke derde maandag van de maand
staat u in de grote zaal van Buurtcentrum
De Witte Boei om 18 uur een drie-gangen
menu te wachten voor de vriendelijke
prijs van € 5 per persoon (voor kinderen
€ 3). Het eten is halal en er is een vegetarische
variant.
Op maandag 19 januari a.s. om 18.00 uur
opent het buurtrestaurant voor het eerst
zijn deuren. Wilt u komen eten, meld u
dan aan bij de balie van De Witte Boei,
tel. 622 38 79. Reserveren kan tot 19 januari
om 12 uur ’s middags. Vol is vol.
Wegens groot succes is de tentoonstelling “Oog op de Oostelijke Eilanden: 350 jaar
geschiedenis in beeld” verlengd tot en met dinsdag 23 december. Te bezichtigen op
werkdagen van 9 tot 15 uur.
GEZOCHT
We zoeken nog buurtgenoten die de tijd
hebben om lekker te koken in het buurtrestaurant,
menu’s en/of thema’s willen
bedenken (wie weet leven er spectaculaire
kookideeën onder u), tafels willen dekken,
willen bedienen, opruimen of afwassen.
Het eten komt er namelijk niet vanzelf!
Vrijwilligers kunnen zich aanmelden
bij Pim van Galen of Jamal Mounsif van
het Huis van de Buurt. Pim is bereikbaar
op het wijkcentrum (622 38 08 of
pim@wcob.nl) en Jamal op De Witte
Boei (622 38 79 of j.mounsif@ijsterk.nl)
DECEMBER 2008 DE EILANDER
21

Moment voor een terugblik
politienieuws
Het einde van het jaar
2008 is al weer in zicht. Dat
is ook zo een moment voor
een terugblik. Ik kijk dan
met name naar de cijfers
van de meldingen en
uiteraard van de aangiftes.
Door Nick Daniels
Zonder specifieke getallen te noemen
zijn er wel enkele conclusies te trekken.
Daar moeten we ook het volgende
jaar rekening mee houden.
Zo wordt er nog veelvuldig diefstal uit
de auto gepleegd met de zogenaamde
“Italiaanse” methode die ook in Amsterdam
populair geworden is. Hierover is al
bericht in Het Parool en in de Eilander
van juli 2007. Bij deze werkwijze worden
handtas, laptoptas of andere belangrijke
bezittingen bij een stoplicht of als u net
bent ingestapt, van de bijrijderstoel of
achterbank gegrist. De daders, altijd twee
en meestal op een bromfiets, zijn in een
oogwenk verdwenen.
Hoewel de diefstallen uit auto’s ten opzichte
van vorig jaar in mijn buurt gelijk
zijn gebleven, wordt wel steeds meer
“Italiaanse methode” toegepast. Blijf dus
alert. Leg geen dure spullen op de stoel
naast u of op de achterbank. Let op langsrijdende
(brom)fietsers waar twee meestal
jeugdige personen op zitten. Houd de
portieren gesloten.
Het aantal diefstallen uit woningen is
ten opzichte van vorig jaar gelijk gebleven,
maar wel valt een stijging te zien tijdens
de zomermaanden.
Wat wel met bijna 40 % is toegenomen
is het aantal fietsdiefstallen. Dit vind ik
zorgelijk. In de aangiftes lees ik vaak dat
de fiets alleen met een zogenaamd ringslot
vast stond. Het aantal diefstallen in
de nabijheid van winkels waaronder AH
neemt daar dan ook behoorlijk toe. U
denkt even snel naar binnen te gaan voor
een boodschap, lang genoeg voor de dief
om de fiets mee te nemen. Kortom zet uw
fiets, ook voor even, ergens aan vast.
Overigens was gedurende onze grote
verkeersactie “Lord of the rings” het aantal
aangiftes in die week de helft minder
dan normaal. Dit is natuurlijk een enorm
succes en zo’n actie is dan ook voor herhaling
vatbaar.
Maar met acties alleen zijn we er nog
niet. Ook blijven wij afhankelijk van uw
meldingen. U blijft onze ogen en oren.
Ziet u iets verdachts, schroom niet om de
politie te bellen. Ondervindt u langdurig
ergens hinder van, meld dit dan ook bij de
politie of uw buurtregisseur en eventueel
bij de daartoe bestemde instanties als bijvoorbeeld
Zorg en Overlast. Zonder de
meldingen gaat de politie(k) denken dat
het rustig is in de wijk en moeten wij
soms achter de feiten aanlopen.
Mocht ik u niet meer spreken dan wens
ik u, namens mijn collega’s, prettige feestdagen
en een veilig en gezond 2009 toe.
Voor lichaamsklachten, burn-out
verschijnselen, stress.
Wilt u vrijblijvend kennis maken met
deze vorm van lichaamswerk, maak dan een
afspraak.
Praktijk De Kadijk, Laagte Kadijk 41
Tel. 020 616 1377
Shiatsu.info@planet.nl
HIER HAD UW
ADVERTENTIE
KUNNEN STAAN
Informeer naar de
aantrekkelijke tarieven:
mirjam@wcob.nl
of tel: 622 38 08
Woningruil eengezinswoning
Almere
Aangeboden: ruime eengezinswoning
met tuin en zolder in Almere.
Eén minuut lopen vanaf de bushalte.
Kindvriendelijke omgeving met veel
groen. Vlakbij bos en strand. Winkels op
loopafstand. Huur 507 euro.
Gevraagd: mooie woning op de
Oostelijke Eilanden.
Interesse? Bel: 020-6721026 of mail:
m.denivelle@cartesius.esprit-sg.nl
Nieuw bij Hairways: schoonheidsbehandelingen,
pedicure en manicure.
Bel nog voor de feestdagen!
Uitnodiging Nieuwjaarsborrel,
12 januari van 16 tot 19 uur.
Plantage Middenlaan 66
1018 DH Amsterdam
Tel: 06 81 88 14 09
www.beaute-elfride.nl
info@beaute-elfride.nl
KARATE PROEFMAAND
VOOR VOLWASSENEN € 20
Ben je op zoek
naar een sportieve
uitdaging? Dan is
karate misschien
iets voor jou.
Het basisfundament
van karate
wordt aangeleerd
en er is veel aandacht voor de opbouw
van een goede lichamelijke conditie.
Vanaf 5 januari tot 29 januari 2009
kunnen nieuwe mensen beginnen op
maandag en/of donderdag van 18.30
tot 20.00 uur.
Gratis proefles.
Bel of e-mail even om je aan te
melden.
telefoon: 020 - 412 16 96
e-mail: info@shin-ju.nl
website: www.shin-ju.nl
adres: Kleine Wittenburgerstraat 100
(gymzaal van de Parelschool)
22 DECEMBER 2008 DE EILANDER

Verzetsmuseum Amsterdam zoekt
oude voetbalschoenen
Op 28 april 2009 opent in het Verzetsmuseum
Amsterdam een tentoonstelling
over voetbal tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Het museum zoekt hiervoor voetbalmateriaal
uit de periode van voor, tijdens
Op de achterpagina: Het is 2 maart
2005. Het sneeuwt op Wittenburg.
Mooie foto, denkt de fotograaf. Dan
ineens gaat zijn hart sneller kloppen.
Die man met die kleurige paraplu,
daar in de verte, zou die dichterbij
komen? En jawel hoor, hij loopt door
tot vlakbij. Hebbes
Foto: Henry Kloostra
en net na de Tweede Wereldoorlog: oude
voetbalschoenen, ballen, shirts, bekers,
medailles, scheenbeschermers, entreekaartjes,
lidmaatschapskaarten en bijvoorbeeld
foto’s. Heeft u zelf nog spullen
of kent u verzamelaars, bel 020 620 25 35
op di-wo-do en vraag naar Martha
Bakker of mail naar mbakker@verzetsmuseum.org.
prikbord
Open Atelierroute
Stichting Arco- Amsterdam zal deze keer
de Open Atelierroute Centrum-Oost organiseren
op 12 en 13 april 2009 met als
thema “Open je Ruimte”.
Beeldend kunstenaars met een praktijk/atelier
in Amsterdam Centrum Oost
kunnen zich aanmelden voor deelname
door het sturen van een e-mail naar: info@arco-amsterdam.nl.
Verdere informatie
volgt na opgave. Website: www.arco-amsterdam.nl
Bewonerscommissie zoekt nieuwe leden
De bewonerscommissie Leefbaar Kattenburg
is naarstig op zoek naar enthousiaste
medebewoners/huurders van De Key ter
aanvulling van haar bestuur. Bewoners
die bereid zijn enige vrije tijd te besteden
aan het goede werk van de bewonerscommissie
zijn van harte welkom. Voor
meer informatie kunt u terecht bij mevrouw
R. Werts, tel. 6229491 of mevrouw
R. Clerx, tel. 6256429
adressen en spreekuren
WIJKCENTRUM OOSTELIJKE
BINNENSTAD
Kleine Wittenburgerstraat 1,
telefoon 622 38 08, fax 623 03 60.
Website: www.wcob.nl
E-mail: wijkcentrum@wcob.nl
Maandag van 13.00 tot 17.00 uur en
dinsdag t/m vrijdag van 10.00 tot 15.00
uur. Annemarie van de Vusse, bodemdeskundige.
Advies op afspraak, telefoon
625 76 91 of email:
annemarie@vusse.demon.nl
WIJKSTEUNPUNT WONEN
Huurteam
Dienstencentrum, Roetersstraat 174. Het
huurteam helpt huurders met het voeren
van huurprijs- en onderhoudsprocedures.
Openingstijden: woensdag
van 10-17.00 uur. Het buurtspreekuur is
woensdag van 11– 12 uur. Tel. 6227698
of e-mail: binnenstad@huurteams.nl
Woonspreekuur
Dienstencentrum, Roetersstraat 174.
tel. 638 98 03. Voor informatie en advies
over alles met betrekking tot het wonen.
Woensdag van 15.00-17.00 uur en van
19.00-20.00 uur.
Renovatiespreekuur
Oosterkerk, Kleine Wittenburgerstraat 1
tel 622 38 08
Speciaal voor wijkbewoners die te maken
hebben (krijgen) met renovatieplannen
van hun verhuurder.
Dinsdag van 09.00-10.00 uur.
E-mail: info@wswcentrum.nl
SOCIAAL RAADSVROUW
Kleine Wittenburgerstraat 1
Inloopspreekuur: ma en do van 9.00-
12.00 uur (max.8 personen)
Tel. Spreekuur: di. en wo. van 12.00 -
12.30 uur tel. 557 33 33 (alleen lopende
zaken).
POLITIE
Wijkteam IJtunnel, spoed 112;
Willem Jansen, Nick Daniels en Paul
Noom. Tel. 0900-8844
Spreekuur Steunpunt Oosterkerk
woensdag van 10.00 tot 11.00 uur.
Spreekuur Steunpunt Czaar Peterstraat
21 op donderdag van 14.30 tot 15.30 uur
OUDERENADVIESBUREAU
Kleine Wittenburgerstraat 1,
tel. 557 33 33
Inloopspreekuur ma. en do. van 9.00 -
12.00 uur. Tel. spreekuur ma t/m vr. van
9.00-15.00 uur
CZAAR 51, KERK- EN
BUURTWINKEL
Czaar Peterstraat 51, telefoon 620 80 45
Voor informatie over de Czaar Peterbuurt,
maandag t/m vrijdag van 10.00 tot 17.00
uur.
BUREAU SCHULDHULP
CENTRUM
Alleen telefonisch aanmelden:
Tel. 557 33 91
Ma, di, do en vrij van 9.00 – 11.00 uur
OPVOEDSPREEKUUR
Maandag- en dinsdagmorgen voor
ouders met kinderen van 0 tot 18 jaar. U
kunt telefonisch een afspraak maken bij
het Pedagogium, Krayenhoffstraat 2,
telefoon 6274656.
Inloopspreekuur zonder afspraak op
woensdag en donderdag van 10 tot 12
uur.
STADSDEEL AMSTERDAM-
CENTRUM
Telefoon 552 44 44
www.centrum.amsterdam.nl.
Meldpunt Zorg en Overlast
telefoon: 552 44 42
ZorgenOverlast@centrum.amsterdam.nl
MELDNUMMER OPENBARE
RUIMTE
Telefoon 551 95 55, voor melding of
klacht over huisvuil, grofvuil, afval,
fietswrakken, bestrating,
groenvoorziening etc.
MAATSCHAPPELIJK WERK
Kleine Wittenburgerstraat 1
Tel. 557 33 33
Inloopspreekuur: ma en do
9.00-12.00 uur
Tel. spreekuur: ma t/m vr
9.00-15.00 uur
DECEMBER 2008 DE EILANDER
23