Boomblad jaargang 10 - nummer 1 - Bosgroepen.be

oomblad
België - Belgique
P.B. - P.P
8000 Brugge 1 - 2e afd.
BC 6335
Driemaandelijks tijdschrift van de West-Vlaamse Bosgroepen
JANUARI/FEBRUARI/MAART 2012
Afgiftekantoor: 8000 brugge 1 - afd. 2 / P3A9048
Afzendadres: Bosgroep Houtland vzw - Tillegemstraat 81 - 8200 Sint-Michiels
I N F O R M A T I E B L A D V O O R B O S E I G E N A A R S
Houtland
IJzer en Leie
Sneeuwklokjes, de eerste signalen
van prille lente ...
Belangrijke onderhoudsregels
voor bomen
Subsidies voor boseigenaars

INHOUD & COLOFON
Voorwoord 3
De bosgroep stelt zich voor ..... 4
Patrick Trio, een hart voor het Houtland 5
Sneeuwklokjes, de eerste signalen van prille lente ... 7
Welk tuig kruipt er door mijn bos? 9
Enkele belangrijke onderhoudsregels voor bomen 10
Subsidies voor boseigenaars 12
Nieuws uit Bosgroep Houtland 14
Nieuws uit Bosgroep IJzer en Leie 16
Activiteitenkalender 18
foto cover: RLH vz w: Wouter Demey
Colofon
Boomblad ( Winter 2012), jaargang 10 - nummer 1
Het Boomblad wordt uitgegeven door de West-Vlaamse Bosgroepen en verschijnt vier keer per jaar.
De Bosgroep Houtland en de Bosgroep IJzer en Leie zijn een initiatief van privébosbeheerders, de
Provincie West-Vlaanderen en het agentschap voor Natuur en Bos van het ministerie van de Vlaamse
Gemeenschap.
Redactie: Clint Callens, Chris Couwelier, Anne Decuypere, Jan Goris, Marie-Louise Martens
Foto’s: Clint Callens en Jan Goris
Druk: PurePrint - Oostkamp
Papier: Gedrukt op papier met FSC-label
Oplage: 1.500 exemplaren
Verantwoordelijke uitgever: Albert de Busschere, Tillegemstraat 81, 8200 Sint-Michiels
2
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2012

VOORWOORD
Beste bosgroepleden,
Hoewel de winter het ideale moment is om in het bos beheerswerken
uit te voeren, is toch de prille lente de periode die de
bosliefhebber in ons allen echt wakker schudt.
Het is de tijd van ontluikende bladeren aan de bomen, van naar
boven priemende voorjaarsbloeiers en van het aanplanten van
nieuwe stukjes bos of natuurelementen. Maar het is vooral een
tijd om te genieten van onze bossen en van de natuur waarin
elk jaar door jullie: de boseigenaars, eventueel met advies of
met hulp van de bosgroep, gewerkt wordt.
Net zoals voorheen, zullen de West-Vlaamse bosgroepen ook
dit jaar zich met overtuiging inzetten om u bij te staan bij uw
bosbeheer: zowel met informatie, advies als met dienstverlening.
Aarzel niet om ons te contacteren met vragen rond bosbeheer
of wanneer u bijstand van de bosgroep wenst.
In ieder geval wens ik u dit jaar intens bosplezier toe, een goede gezondheid, alle geluk en
uiteraard ook veel leesgenot met dit nummer!
Benoit de Maere d’Aertrycke,
Voorzitter Bosgroep IJzer en Leie vzw
Bestuurder Koepel van Vlaamse Bosgroepen
Half februari waren
de West-Vlaamse bosg
r o e p b e s t u u r d e r s
te gast bij de gede -
puteerde voor leefmilieu
Guido Decorte.
Er werd gesproken
over de samenwerking
tussen de provincie en
de bosgroepen, nu en
in de toekomst. Zoals
u ook kan zien op de
foto, verliep de bijeenkomst
in een zeer positieve
en vriendschappelijke
sfeer. ( V.l.n.r.
Jan Andries, Jan Goris,
Paul De Vlam, Guido
Decorte, Benoit de
Maere d'Aertrycke,
Clint Callens, Albert
de Busschere, Joachim
Calcoen) .
Boomblad januari/februari/maart 2012
3

DE BOSGROEP STELT ZICH VOOR .....
Wat is een bosgroep?
Een bosgroep is een vereniging van en voor
boseigenaars. In deze samenwerking staat
de beheersvrijheid van de eigenaar centraal.
De bosgroep zorgt vrijblijvend voor de
praktische ondersteuning voor het beheer
van uw bos. De bosgroep neemt een neutrale
positie in tussen overheden, eigenaars
en bosgebruikers. Hierdoor is ze ook uitermate
geschikt voor overleg tussen de verschillende
boseigenaars en bosgebruikers.
Samen werken wij aan een mooie toekomst
voor het Vlaamse bos!
hulp bij het aanduiden van bomen en
het uitvoeren van allerlei kapwerken
bvb. dunningen;
ondersteunen van bebossingen:
administratie, subsidies, soortenkeuze,
aanleg, …;
het uitvoeren van onrendabele beheerswerken
door onze arbeidersploeg
(waarvan wij de grootste kost dekken);
hulp bij het opstellen van beheerplannen;
coördineren van gezamenlijke boswerkzaamheden,
zodat goedkoper en
efficiënter werk kan worden geleverd;
het organiseren van gezamenlijke
houtverkopen, zodat goede prijzen en
goede exploitaties worden gerealiseerd;
organisatie van wandelingen, cursussen
en excursies;
De Bosgroep is regelmatig actief
bij publieksactiviteiten rond bos en
natuur. Spel en vorming worden dan
zo veel mogelijk gecombineerd.
Aanbod voor bosgroepleden
Onze taken bestaan hoofdzakelijk uit informeren,
sensibiliseren en organiseren. De
coördinator staat in voor:
gratis en onafhankelijk advies over het
bos en het beheer ervan (bosbouwtechnische,
wettelijke, financiële en
administratieve aspecten);
informatie over wat uw wettelijke rechten
en plichten zijn als boseigenaar en
wat de mogelijke subsidies zijn;
hulp bij het aanvragen van kapmachtigingen
en het invullen van subsidiedossiers;
Wie kan een
beroep doen op onze
diensten?
De bosgroep is er voor alle boseigenaars
uit het werkingsgebied. Het maakt niet
uit of u boseigenaar bent van een bosperceel
van enkele aren bos of van een
boscomplex van meerdere hectaren:
iedereen krijgt dezelfde behandeling.
Weet u graag wat de bosgroepen voor
u en uw bos kunnen betekenen, neem
dan contact op met uw bosgroep! De
contactgegevens vindt u op de achterzijde
van dit informatieblad.
4
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2012

BOSGROEPLEDEN AAN HET WERK
Patrick Trio, een hart voor het Houtland
(Artikel door Jan Goris, coördinator Bosgroep Houtland vzw)
Patrick Trio woont met zijn gezin ten noordoosten
van Torhout, kijkend over de vallei
van het Groenhovebos. Patrick is landbouwerszoon
en de ‘Boterberghoeve’ is al ruim
100 jaar familiebezit. De eigendom omvat
zo’n 4ha weilanden en een bosje van 0,2ha.
Een steenworp verder, langs de afrit van de
autostrade, heeft Patrick nog 3ha weilanden.
De eigendom is een groene oase in het
landschap: hagen, houtkanten, knotbomenrijen
en een netwerk van vijvers, poelen en
brede grachten. Patrick heeft een opleiding
Regent Land- en Tuinbouw en is ook gediplomeerd
boomverzorger. Momenteel geeft
Patrick les aan de landbouwschool van
Jong bos met toekomstbomen van
vooral Zomereik, Trilpopulier en
Spaanse aak. Daartussen staan zwaardere
exemplaren Canadapopulier.
Uitgebreid assortiment inheemse
bloemen- en bessenstruiken in ondergroei
en bosrand.
Water, knotbomen en houtkanten
vormen de ‘groene draad’ doorheen de
eigendom.
Poperinge, verzorgt opleidingen kettingzaag
voor diverse organisaties en heeft een
eigen bedrijf voor tuinonderhoud met specialisatie
snoeien en vellen van bomen.
Het bos
Het bos werd door Patrick zo’n 20 jaar geleden
aangeplant. De keuze ging naar een
mengeling van snelgroeiende Canadapopulieren
(UNAL-klonen) en een mix
van inheemse loofbomen zoals Zomereik,
Spaanse aak (=Veldesdoorn), Trilpopulier
en Haagbeuk. Rondom het bos kwamen
rijen Canadapopulier en een struikenrand
met onder meer Meidoorn, Sleedoorn en
Hazelaar. Twintig jaar later oogt het bos zeer
natuurlijk met bomen en struiken van alle
hoogtes en soorten door elkaar. Patrick kan
al volop brandhout en paalhout oogsten
van bijvoorbeeld Tamme kastanje. Een belangrijke
uitdaging is nu om de loofbomen
voldoende licht te geven ten opzichte van
de Populieren die hoog boven de andere
soorten uitgegroeid zijn. Heel wat Populieren
moeten in dat opzicht nu al gekapt worden
terwijl ze eigenlijk nog niet voldoende
dik zijn om een optimale opbrengst te geven.
Aangezien Patrick zelf zijn kapwerken
uitvoert en het hout zelf als brandhout verwerkt,
is dit hier natuurlijk geen probleem.
Eenzelfde vergelijkbaar feit zien we bij de
Populieren op de rand en in de dreef die
zo dicht bij elkaar staan dat een dunning
nodig zal zijn om de verdere groei te verze -
Boomblad januari/februari/maart 2012
5

BOSGROEPLEDEN AAN HET WERK
keren. Voor de dreef heeft Patrick echter al
Zomereik ondergeplant en zal de Populier
weldra weggehaald worden.
Wat leren we hier uit?
Het bebossen van gronden met snelle groeiers
zoals Canadapopulier levert heel snel
mooie resultaten op. Na 20 jaar heb je volwassen
bomen. Om te vermijden dat er snel
gedund moet worden, kan je Populieren
minstens 10m uit elkaar planten. Indien je
Populier met trager groeiende, zwaardere
houtsoorten combineert, plant dan zeker
voldoende ver uit elkaar en hou er rekening
mee dat je de Populier waarschijnlijk
zal kappen vooraleer deze zijn optimaal
rendement voor de houtindustrie (vb. vanaf
150cm omtrek) bereikt.
Kleine landschapselementen
Patrick is liefhebber en kweker van het
Vlaamse trekpaard. De weiden die hij hiervoor
nodig heeft, zijn mooi landschappelijk
aangekleed, onder meer met meidoornhagen,
met houtkanten van Berk, Els,
Tamme kastanje en met knotwilgen. Patrick
benadrukt dat al deze houtige gewassen
ook voor landbouwers rendement kunnen
opleveren.
Vooreerst is er een stevige productie van
brandhout. Anderzijds is er een uitstekend
subsidiereglement van de Stad Torhout voor
onder meer aanplant en onderhoud van
knotwilgen. Ook werden er beheerovereenkomsten
voor kleine landschapselementen
afgesloten met de Vlaamse Landmaatschappij.
Ten slotte konden via de vzw Regionaal
Landschap Houtland enkele verlande
vijvers, poelen en sloten weer open gegraven
worden. Het hoeft niet gezegd dat deze
eigendom een paradijs is voor allerlei kleine
dieren. Aangezien Patrick graag jaagt, komt
er af en toe een stukje wild uit eigen tuin
op tafel.
Als landbouwer kunt u met de Vlaamse
Landmaatschappij een beheerovereenkomst
sluiten voor maatregelen ter bevordering
van het milieu en de natuur.
Deze gelden telkens voor 5 jaar en de
VLM voorziet in een aantrekkelijke vergoeding
die onderhoud en inkomensverlies
compenseert. Meer info: http://
w w w . v l m . b e / l a n d t u i n b o u w e r s / b e -
heerovereenkomsten/
Houtland:Filip Jonckheere 0494 56 48 15
IJzer: Dieter Coelembier 0499 99 43 37
Leie: Bert Decock 0494 56 48 29
Toekomstplannen
Patrick informeert zich momenteel over
de mogelijkheden voor ‘agroforestry’. Dit
zijn ‘boslandbouwsystemen’ waarbij op
eenzelfde perceel de teelt van landbouwgewassen
gecombineerd wordt met de teelt
van bomen. Sinds vorig jaar is er hiervoor
ook een subsidieregeling voor landbouwers
van kracht. Concreet zullen waarschijnlijk
Canadapopulieren aangeplant worden langs
de perceelsranden van 3ha weiden. Patrick
heeft de ervaring dat de UNAL-kloon Beaupré
niet aangevreten wordt door paarden
dus in die richting gaat zijn keuze.
Patrick met één van zijn Vlaamse trekpaarden
en het bos op de achtergrond.
Contact: Tuinen Trio, tel. 050 21 63 72,
e -mail: trio.patrick@live.be,
www.tuinen-trio.be.
6
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2012

BOSINFO
Sneeuwklokjes, de eerste signalen van prille lente…
(Artikel door Clint Callens, coördinator Bosgroep IJzer & Leie)
Na de koude, donkere en schijnbaar
levensloze winterperiode is het altijd uitkijken
naar de eerste tekenen van ‘leven’
in het bos, de eerste signalen dat de lente
in aantocht is. Een pas ontloken bloem van
een sneeuwklokje behoort tot die signalen.
Zoals de naam al doet vermoeden, verschijnen
en bloeien sneeuwklokjes tijdens de
winter en het vroege voorjaar. Dit is echter
niet helemaal correct. Het gewone sneeuwklokje,
Galanthus nivalis, die in Vlaanderen
voorkomt in kasteeltuinen, parken en bossen,
bloeit gewoonlijk van januari tot maart
afhankelijk van de weersomstandigheden.
Galanthus nivalis, het gewone sneeuwklokje.
Galanthus re -
g i n a e - o l g a e ,
het Griekse
sneeuwklokje.
Maar naast het gewone
sneeuwklokje
zijn er echter nog
19 andere sneeuwklokjessoorten
waarvan
een groot deel
eveneens tijdens de
winter en het vroege
voorjaar bloeien,
een kleiner deel
daarentegen bloeit
al tijdens de herfst
(september en oktober)
waaronder de in
Griekenland voorkomende
soort Galanthus
reginae-olgae.
Het plantengeslacht
Galanthus, die behoort tot de Narcisfamilie
(Amaryllidaceae) komt van nature voor
in Zuid-Europa tot Azië. Het enige in Vlaanderen
voorkomende sneeuwklokje, het gewone
sneeuwklokje heeft als oorspronkelijk
verspreidingsgebied Zuid- en Midden-Europa
maar werd lang geleden (Middeleeuwen)
geïntroduceerd in Vlaanderen en omstreken,
meestal in parken, kasteeltuinen en
bossen waar de soort sindsdien verwilderd
en ‘ingeburgerd’ is. Het gewone sneeuwklokje
wordt daarom een stinzenplant genoemd
maar kan dus niet beschouwd worden
als een inheemse soort.
Sneeuwklokjes zijn doorlevende bolgewassen
die een voorkeur hebben voor een licht
zure en humusrijke grond in de halfschaduw
tot schaduw. Dat betekent echter niet
dat ze geen licht nodig hebben. Tijdens het
voorjaar, hun groeiseizoen, hebben ze volop
licht nodig om op relatief korte tijd te verschijnen,
te bloeien en om zaden te produceren
om dan terug onder de grond te verdwijnen
gedurende een groot gedeelte van
het jaar (ongeveer 8 maanden). Tijdens deze
dormantieperiode (slaaptoestand) blijven
ze wel nog een tijdje ondergronds actief
met het produceren van wortels en bijbollen
hoewel bovengronds daarvan dus niets
te zien is.
Sneeuwklokjes produceren 2 tot 3 langwerpige,
helder tot blauwgroene bladeren. De
enkele witte bloemen staan op een lange,
b l a d l o z e
s t e n g e l
en bestaan
uit
6 tepalen
of bloemd
e k b l a -
den. De 3
b u i t e n s t e
zijn wit
hoewel er
ook variabele
hoeveelheden
Sneeuwklokje
met groene tepalen.
Boomblad januari/februari/maart 2012
7

BOSINFO
groen kunnen voorkomen. De 3 binnenste
tepalen zijn meestal korter dan de buitenste,
hebben een witte kleur en zijn meestal
voorzien van één of twee groene of gele
honingmerken. Er bestaan hierop echter
veel afwijkende
vormen binnen
de verschillende
soorten
s n e e u w k l o k j e s
en ook binnen
‘ons’ gewoon
s n e e u w k l o k j e .
Zo bestaan er
o.a. sneeuw-
P o c u l i f o r m
sneeuwklokje.
klokjes waarbij
de binnenste en
de buitenste tepalen
even lang
zijn, de zogenaamde
poculiforme
sneeuwklokjes.
Sneeuwklokjes hebben in de regel een groen
vruchtbeginsel maar er bestaan ook vormen
met gele
vruchtbeginsels.
Ook komen er
in onze Vlaamse
bossen vaak
dubbelbloemige
s n e e u w k l o k j e s
voor waarbij alle
vo o r t p l a ntingsorganen
van de
bloem dan omgevormd
zijn tot
Geel sneeuwklokje.
extra ‘bloemblaadjes’.
Dubbelbloemig sneeuwklokje.
Het gewone sneeuwklokje bloeit bij ons
zeer vroeg in het voorjaar, op een moment
dat er weinig tot geen insecten aanwezig
zijn. Dit betekent dat kruisbestuiving bij
onze sneeuwklokjes zelden optreedt en
bijgevolg is er dan ook in de regel zelden
zaadvorming. Tijdens bepaalde jaren zijn de
weersomstandigheden tijdens de bloei echter
wel voldoende goed en zijn de bloembezoekende
insecten reeds aan het werk
zodanig dat er wel een goede kruisbestuiving
en zaadzetting optreedt. De zaden van
sneeuwklokjes zijn voorzien van een klein,
vlezig aanhangsel een zogenaamd elaiosoom
of mierenbroodje. Dit mierenbroodje
bevat stoffen die mieren aantrekken met als
gevolg dat sneeuwklokjeszaden voornamelijk
door mieren verspreid worden.
De belangrijkste vorm van vermeerdering
bij sneeuwklokjes is de ongeslachtelijke, de
vermeerdering door de vorming van bijbollen.
Tijdens de oorlog gingen sommige mensen
de bollen van sneeuwklokjes uitgraven en
eten. Toen ontdekte men dat ze giftig waren;
de mensen kregen diarree en gingen braken.
Maar zoals met zoveel giftige planten,
kunnen ze ook als medicijn gebruikt worden
en wel om dementie zoals bijvoorbeeld Alzheimer
af te remmen. De actieve stof wordt
‘galantamine’ genoemd en kan ondertussen
ook synthetisch worden aangemaakt.
Grote groepen sneeuwklokjes creëren een
sfeer van pril leven en romantiek in het bos
die geen enkele wandelaar onberoerd laat.
En hoewel het dan nog vaak erg koud is,
krijg je desondanks het gevoel dat de lente
niet meer veraf is.
8
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2012

BOSINFO
Welk tuig kruipt er door mijn bos?
(Artikel door Jan Goris, coördinator Bosgroep Houtland vzw)
De voorbije decennia is de houtoogst sterk gemechaniseerd. Nog niet zo lang geleden kwam
de bosexploitant met een kettingzaag en een tractor. Nu zie je ook in kleine bossen meestal
hoog gespecialiseerde machines waarvan de aankoopprijs die van een mooie villa benadert.
Gemiddeld wegen deze machines al snel 15 ton en een ‘forwarder’ laadt nog eens een gelijkaardige
massa hout in zijn karretje.
Wie eens graag meer technische gegevens en modellen bestudeert, kan bijvoorbeeld terecht
op volgende website: http://www.deere.com/en_US/cfd/forestry/deere_forestry/index.html.
Harvester
Een harvester (processor, houtoogstmachine) velt bomen,
ontdoet ze van de kroon en zaagt de stam in stukken op
de gewenste maat. De machine wordt vooral gebruikt bij
naaldhout omdat de stammen recht moeten zijn en de zijtakken
dun. Elke minuut kan een boom geveld en verwerkt
worden, gemiddeld zo’n 100 tot 150m³ hout per dag. Zeer
wendbaar en meestal slechts beperkte bodemschade.
Forwarder
Een forwarder haalt de stamstukken op in het bos en brengt
deze naar de weg. De machine wordt meestal gebruikt in
combinatie met een harvester die de bomen velt en verzaagt
(‘kort hout-methode’). Zeer wendbaar en de stammen
moeten dus niet op volle lengte (‘lang hout’) door het bos
gesleept worden. Door het hoge gewicht van machine en
lading (tot 30 ton) en het herhaaldelijk op en af rijden kan
toch bodemschade ontstaan.
Rupskraan
Met de rupskraan kunnen bomen afgezaagd worden (via
een processorkop) en/of stammen afgevoerd worden van
het bos naar de weg. Dit laatste kan via slepen of door het
herhaaldelijk optillen en verleggen (uitdraaien). Een ervaren
chauffeur kan hiermee mooi werk leveren met een minimum
aan bodemschade.
Skidder
De skidder is een sterk werkpaard waarmee je overal en altijd
uit de voeten kan om bomen naar de weg te krijgen.
Een grote klem om zware stammen te verslepen, een stevige
lier en een uitbouw om vallende bomen de goede kant
op te duwen. Ongecontroleerd gebruik zorgt echter voor
veel schade aangezien de machine tot vlak bij elke boom
rijdt en omdat de bomen op volledige lengte door het bos
getrokken worden.
Boomblad januari/februari/maart 2012
9

BOSINFO
Enkele belangrijke onderhoudsregels voor bomen
(Samenvatting fiche INBO)
Bomen behoren tot de langstlevende en de
grootste levende wezens op aarde. De oudste
bomen zijn naar schatting 5000-6000
jaar oud en de hoogste bomen meten ca.
125 meter. In vergelijking met andere constructies
van die omvang zijn bomen uiterst
licht en sterk. Bomen zijn bovendien uitgerust
met een eigen verdedigingssysteem om
aantastingen en schade zo goed als moge -
lijk te kunnen overwinnen. Ondanks dat slagen
we er in Vlaanderen bijna niet meer in
om monumentale bomen te laten opgroeien.
Vooral bomen in straat-, tuin- en parkbeplantingen
hebben het zwaar te verduren
en worden hooguit nog enkele tientallen
jaren oud.
Tip 1
Onder andere door snoei, vandalisme en
aanrijding kan de bast en het hout van de
boom beschadigd worden. Deze verwondingen
vormen vaak de toegangspoorten voor
bacteriën, insecten, schimmels en virussen.
Vooral schimmels kunnen de stabiliteit van
bomen in het gedrang brengen omdat zij
één van de belangrijkste bouwstenen van
het hout (lignine en/of cellulose) kunnen
aantasten. Met andere woorden: voorkom
schade aan bomen!
Tip 2
Plant de juiste boom op de juiste plaats: hou
rekening met de uiteindelijke grootte en de
eisen en eigenschappen van de boomsoort.
Bomen hebben vooral licht en ruimte nodig.
Een boom heeft ongeveer 0,75m³ goed
doorwortelbare grond per m² kroonprojectie
nodig. (De kroonprojectie is de rand
van de kroon geprojecteerd op de grond,
kortom alle bodemoppervlakte die onder
de kroon ligt.
Figuur 1: Let op de grootte van het
wortelgestel van een gemiddelde
boom.
Tip 3
Koop kwalitatieve bomen: doorgaande
stam, geen ingesloten schors, geen verwondingen,
evenwichtig en goed vertakt wortelgestel.
Tip 4
Goed aanplanten: maak eerst een ruime put
met doorlaatbare bodem, dan de paal, plant
niet dieper dan in de kwekerij, de bodem
goed tussen de wortels schudden en licht
aantrappen, water geven.
Tip 5
Voorkom schade door grasmaaiers, ingroeiende
draden, takbreuk, ondeskundige snoei
(laattijdig kandelaberen, toppen, gebruik
van klimsporen),...
Tip 6
Voorkom bodemverdichting en graafwerken
tot 2 meter buiten de reikwijdte van de
kroon (=kroonprojectie). Voor een volwassen
boom betekent dit dat je gemakkelijk
7m (5m straal kroon + 2m) van de stam af
moet blijven met alle werken en voertuigen.
10
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2012

BOSINFO
Tip 7
Geef bomen water bij aanhoudende droogte,
zeker de eerste jaren na de aanplanting
van hoogstammen.
Tip 8
Gebruik een correcte snoeiwijze (zie figuur
2):
» levende takken: behoudt de takkraag
(niet gewoon glad langs de stam afsnijden),
snoei met scherp handgereedschap
voor gladde snijvlakken en
nauwkeurig werk, snoei tijdig zodat de
snoeiwonden maximaal een doorsnede
van zo’n 10cm hebben.
» dode takken: enkel door het dode hout
zagen.
Er zijn 2 belangrijke typen snoei: begeleidingssnoei
van jonge bomen en onderhoudssnoei
van volwassen bomen.
Bij de begeleidingssnoei bepaal je hoe hoog
de takvrije stam uiteindelijk moet worden
en hou er rekening mee dat volwassen takken
ca. 2m kunnen doorhangen. Werk volgens
de ideale verhouding voor een gezonde
boom: 1/3 stam en 2/3 kroon. Snoei
de eindscheut niet in en hou deze vrij van
concurrerende takken. Verwijder eerst de
probleemtakken (dikke takken, plakoksels,
beschadigde takken,...), dan pas opsnoeien
van de onderstam. Beter regelmatig beperkt
snoeien dan in één keer een groot volume.
Bij jonge bomen 3-5 takken snoeien om de
2-3 jaar of beter nog jaarlijks 1-2 takken.
De onderhoudssnoei start eenmaal de takvrije
stamlengte is bereikt en beperkt zich
tot het verwijderen van dode, zieke, beschadigde,
hinderende en foutstandige takken
en waterloten. Kandelaberen en inkorten
van takken en toppen bij volwassen bomen
is geen 'normale' snoeitechniek en geeft
meestal aanleiding tot ernstige inrotting en
wortelsterfte.
Figuur 2: Snoei langs de lijn AB, net
voor de takkraag. Om te voorkomen
dat een zware tak scheurt tot op de
stam wordt eerst aan de onderzijde
een snede gemaakt (nr. 1). Vervolgens
de tak iets verder afzagen (2) en afwerken
door de resterende stomp bij
nr. 3 weg te zagen.
Tip 9
Snoeitijdstip :
» Normale snoei: voorkeur in de zomer,
nooit tijdens bladontluiking en bladval.
» Snoei van dood hout, afgebroken en
zieke takken: gans het jaar rond.
» Snoei van knotbomen, hakhout en gekandelaarde
bomen: winter.
» Snoei bloedende soorten (vb. Berk, Esdoorn,
Noot, Paardekastanje, Populier):
juli-augustus.
» indien een product voor wondverzorging
gebruikt wordt: enkel en onmiddellijk
toepassen op levend en gezond
hout; nooit toepassen op dood of op
kernhout. Een wondverzorgingsmiddel
heeft vaak vooral een psychologisch
effect op de gebruiker, geeft een ik-hebiets-goed-gedaan-gevoel...
Tip 10
Vraag deskundig advies bij twijfel over aantastingen
aan waardevolle bomen. Zo kan je
bijvoorbeeld terecht bij:
Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek
Diagnosecentrum voor Bomen
Gaverstraat 4, 9500 Geraardsbergen
Arthur De Haeck, arthur.dehaeck@inbo.
be, telefoon: 054 - 436 196, www.inbo.be.
Boomblad januari/februari/maart 2012
11

BOSINFO
Subsidies voor boseigenaars
(Op basis van een artikel uit het Boomblad in januari 2004)
Sinds 2003 is een aangepaste regeling van
kracht waarbij de Vlaamse overheid een aantal
subsidies voor boseigenaars voorziet. In
die periode werd daar uitgebreid over gecommuniceerd.
Ondertussen zijn er echter
honderden nieuwe leden bij de bosgroepen
en wordt het hoog tijd voor een opfrisbeurt
van onze kennis.
Welke subsidie, voor wie en hoe
aanvragen?
De subsidies kunnen aangevraagd worden
door zowel privé-eigenaars als openbare
eigenaars. Ook de bosbeheerder of de bosgroep,
kan mits volmacht of toestemming,
in uw naam de subsidie aanvragen. Eén uitzondering:
openbare eigenaars komen niet
in aanmerking voor de subsidie voor openstelling
van boswegen en speelbossen. Men
gaat er van uit dat deze hun bos sowieso ter
beschikking van het publiek stellen.
De aanvraag gebeurt aan het Agentschap
voor Natuur en Bos (ANB) via een invulfiche
die opvraagbaar is bij de Bosgroep en het
ANB of af te halen is op www.natuurenbos.
be en www.bosgroepen.be. Hou wel rekening
met wachttijden van meer dan een jaar
voor de verwerking en effectieve uitbetaling
van de subsidie.
U kan subsidie krijgen voor:
» een stuk grond te bebossen of te herbebossen
na een kapping;
» een stuk bos open te stellen voor het
publiek;
» een uitgebreid bosbeheerplan op te
maken;
» voor het beheer van inheemse bomen
en natuurgerichte open plekken.
Een boompje planten
Dit kan gesubsidieerd, maar u mag ook
zaaien, of zelfs een bosoppervlakte overlaten
aan de grillen van de natuur en natuurlijke
verjonging een kans geven zonder uw
subsidies te verliezen. U krijgt natuurlijk
niet zomaar een subsidie, enkele minimumvoorwaarden
zijn vereist. Voor uitheemse
boomsoorten zoals Lork, Corsikaanse den,
Amerikaanse eik, Notelaar, Tamme kastanje
of cultuurpopulieren kan alleen een subsidie
aangevraagd worden in het kader van
de bebossing van landbouwgronden en dus
bijvoorbeeld niet voor een herbebossing
na een kaalkap. Een herbebossing met inheemse
soorten zoals Zomereik en Beuk
komt natuurlijk wel in aanmerking voor een
vergoeding. Ook is een minimaal aantal
bomen per hectare vereist zodat u en de
overheid de garantie hebben dat er later
een mooi en waardevol bos ontstaat. De oppervlakte
die u wenst te bebossen moet ten
minste 0,5 ha bedragen.
Het bedrag van de subsidie is in de eerste
plaats afhankelijk van de boomsoort. Wanneer
u echter ook struiksoorten aanplant
en/of soorten van een aanbevolen herkomst
gebruikt dan zal u extra subsidies ontvangen.
Het totale subsidiebedrag varieert zo
tussen 1.500 en 3.950 euro per hectare.
Bezit u een landbouwgrond, die u wenst te
bebossen, dan kan u gebruik maken van een
speciale subsidieregeling voor het bebossen
van landbouwgronden. Hierbij wordt
voor alle bosbeheerders ook een inkomenscompensatie
en een onderhoudskost voorzien
zodat het subsidiebedrag kan oplopen
tot meer dan 16.000 euro per hectare.
Geen beheer zonder beheerplan
Indien uw privébos groter is dan 5 ha en
volledig of gedeeltelijk in het Vlaams Ecologisch
Netwerk ( VEN) ligt, dan bent u verplicht
uw bos te beheren volgens de crite -
ria voor duurzaam bosbeheer en dat neer
te pennen in een overeenstemmend uitge -
breid bosbeheerplan. U kan ook volledig
vrijwillig zo’n uitgebreid bosbeheerplan opmaken
indien uw bos, groter of kleiner dan
5 ha, buiten het VEN ligt.
12
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2012

BOSINFO
Dergelijk plan is 20 jaar geldig en vormt voor
u een handig document bij het dagelijkse
beheer van uw bos. Het uitgebreid beheerplan
opent ook een groot aantal deuren om
uw bosbeheer rendabel te laten verlopen
zoals de vrijstelling van successierechten
en de toegang tot subsidie voor de bevordering
van de ecologisch bosfunctie.
Aangezien de opmaak van een uitgebreid
beheerplan veel tijd vraagt en eventueel zal
moeten uitbesteed worden aan specialisten,
kan u hiervoor een subsidie krijgen. De subsidie
voor opmaak van een uitgebreid bosbeheerplan
bedraagt 200 tot 250 euro per
hectare, afhankelijk van het aantal eigenaars
dat samen een beheerplan opmaakt.
Ecologie krijgt een streepje voor!
Indien u een uitgebreid bosbeheerplan bezit
dat voldoet aan de criteria duurzaam
bosbeheer, dan kan u nog een extra jaarlijkse
subsidie krijgen voor alle delen van
uw bos die interessant zijn voor de natuur.
U krijgt 50 euro per hectare en per jaar
voor alle bestanden waarin het aandeel van
inheemse boomsoorten groter is dan 90%.
Voor natuurbeheer op open plekken in het
bos kan u jaarlijks 125 euro per hectare
ontvangen.
Sesam open u!
Het bosdecreet stelt dat alle bossen open
zijn voor het publiek op de boswegen. De
(private) boseigenaar heeft echter steeds
het recht zijn bos niet toegankelijk te stellen.
Maar stel dat u als privéboseigenaar
uw medemens wil laten meegenieten van
uw bos, dan kan u enkele bospaden openstellen
en een subsidie ontvangen. Zonder
deze subsidie te verliezen kan een jager nog
steeds zijn bos gedurende een bepaalde
periode afsluiten. Om de natuur rust te gunnen
kan u zelfs het bos meerdere maanden
gesloten houden. Per opengestelde meter
bosweg ontvangt u 2 euro per jaar, met een
maximum van 50 euro per hectare. Vele
boseigenaars laten reeds regelmatig de
lokale jeugdvereniging toe om te spelen in
hun bos. U kan dit nu ook officieel bekrachtigen
door een speelzone in uw bos af te
Via de subsidie ecologische bosfunctie
kan zelfs een nat bos zonder
kwaliteitshout voor de eigenaar iets
opbrengen.
bakenen en hiervoor krijgt u dan een jaarlijkse
subsidie van 100 euro per hectare.
Projectsubsidies
Via de Bosgroepen, via de verschillende
overheden of via andere organisaties zijn
er regelmatig oproepen naar boseigenaars
om deel te nemen aan projecten rond specifieke
thema’s. Zo krijgen openbare besturen
momenteel de kans om 80% van de
aankoopprijs van gronden die gekocht worden
om te bebossen te recupereren. Via de
Bosgroep kunnen leden een aantal werken
zoals de bestrijding van pestsoorten laten
uitvoeren aan 10% van de kostprijs. De komende
jaren worden zeker ook projectsubsidies
verwacht voor boseigenaars die willen
meewerken aan de realisatie van het
Natura-2000 netwerk. (Europees beschermde
gebieden). De Bosgroep zal eigenaars via
dit infoblad zo veel mogelijk van dergelijke
projectsubsidies op de hoogte houden.
Meer info?
U kan steeds terecht bij de bosgroepen of
bij het Agentschap voor Natuur en Bos. Via
internet: www.natuurenbos.be en doorklikken
naar natuurbeleid-bos-subsidies.
Boomblad januari/februari/maart 2012
13

NIEUWS UIT BOSGROEP HOUTLAND
Vervolg voorstelling bestuursleden
In deze editie stellen Chris Couwelier, Gerard Devriendt, Bruno Gillès de Pélichy en Els Roelof
zich aan u voor.
Chris Couwelier
Ik ben Chris Couwelier en werd in 1960 in Torhout, de hoofdstad
van het Houtland, geboren. Als kind al dwaalde ik, meestal
samen met mijn grootvader, in bossen rond. Ik ben oprichter
en zaakvoerder van boekhandel Jeukiboek te Zedelgem. Onder
de naam Kris Kowlier schrijf ik jeugdboeken en trek als verteller
Vlaanderen door. Na mijn drukke zelfstandige en creatieve activiteit,
vind ik rust en ontspanning in ons stukje van het Groenhovebos.
We proberen via ecologische hakhoutcultuur en met
een speksteenkachel, ons huisje te verwarmen zonder het milieu
te belasten.
Binnen de Bosgroep Houtland vertegenwoordig ik de kleine
boseigenaars in het bestuur, lees Boomblad na als corrector en
ben ik vrijwilliger om te helpen bij het markeren van dunningen.
Gerard Devriendt
Ik zet mij met hart en ziel in voor de bossen in Vlaanderen omdat
deze de voorbije jaren zo schaars geworden zijn. Overal moeten
bossen plaats ruimen voor het geldgewin van landbouw en immobiliën.
Dit heeft niet alleen dramatische gevolgen voor de natuur
maar ook voor de gezondheid en het welzijn van de mensen
zelf. Bossen zuiveren niet alleen de lucht maar zetten ook CO2
terug om in zuurstof. Mensen zoeken massaal het groen op om
te ontspannen en trekken zelfs weg uit bosarme regio’s. Politiek
en media spelen soms een dubieuze rol en laten zich voor de
kar spannen van weinig duurzame initiatieven. De Bosgroepen
beschouw ik echter als een formidabel idee om bos en mensen
terug samen te brengen.
Bruno Gillès de Pélichy
Als landeigenaar met interesse voor bos en natuur wil ik me
vooral inzetten voor het promoten en behouden van het private
bosbeheer in Vlaanderen. Via de Bosgroep kunnen problemen
die eigenaars ondervinden doorgeseind worden aan het beleid.
Het beleid kan van haar kant de Bosgroep aanspreken om nieuwe
ideeën af te toetsen aan de praktijk. Door neutraal overleg
tussen de privésector en de overheid leren beide partijen elkaar
beter begrijpen
Persoonlijk beheer ik een domein van enkele hectaren nabij het
kasteel van Male. Het bos is zeer natuurlijk en gevarieerd.”
14
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2012

NIEUWS UIT BOSGROEP HOUTLAND
Els Roelof
Als nieuwe schepen in Oostkamp, kreeg ik in 2007 o.a. de be -
voegdheid milieu en natuur. Een uitdagende bevoegdheid, gezien
wij als gemeente gekend zijn als “groene” gemeente. Oostkamp
telt een rijke geschiedenis, van kastelen met bijhorende
parken, waar wij als gemeente 2 parken ( Valkaart en Beukenpark)
en nog eens 2 bossen (Nieuwenhove en Zorgvliet) in eigendom
en beheer hebben. Oostkamp heeft een bosindex van
11%, zonder dat de woonparken hierin geteld zijn. De Bosgroep
betekent dus zeker een meerwaarde voor onze gemeente! Door
ondersteuning van de private eigenaars en optimaal beheer van
de bossen in onze gemeente, kunnen wij ons mooie groene karakter
behouden. Daarom willen wij ook ons steentje bijdragen
als bestuurder en stellen de expertise van onze gemeentelijke
dienst (in de persoon van Patrick Keirsebilck) ter beschikking.
ALGEMENE VERGADERING
VZW BOSGROEP HOUTLAND
Zaterdag 24 maart 2012
Aanvang: 9u30
Locatie: Kasteelschuur Wijnendale, Oostendestraat 390, 8820 Torhout
Agenda:
09u15: Ontvangst
09u30: Algemene vergadering
Jaarverslag 2011 en financieel overzicht
Planning 2012 en begroting
Goedkeuringen en kwijting aan de
bestuurders
10u00: Lezing over bosbeheer (30 minuten)
11u00: Geleide wandeling in het domeinbos
Wijnendale of geleid bezoek aan het
kasteel (vooraf uw keuze bevestigen via
inschrijving)
Vanaf 12u30: Receptie met hapjes
ALLE LEDEN ZIJN VAN HARTE WELKOM!
Graag vooraf inschrijven via onze contactgegevens op de achterzijde van dit tijdschrift.
Wijnendale
Het kasteel van Wijnendale is een goed onderhouden, 19de-eeuws gereconstrueerde
waterburcht. Een deel van de noordelijke vleugel is 15de-eeuws. Een vleugel van het kasteel
wordt nog bewoond, een andere vleugel is ingericht als museum en bezoeken we met
gidsen van de Stad Torhout. De huidige kasteelheer, Jean-Jacques Matthieu de Wynendaele,
is lid van onze Bosgroep.
Nabij het kasteel ligt het Wijnendalebos waarvan 180ha in eigendom is van de Vlaamse
overheid. Typisch zijn de zware eiken, de rust, de voorjaarsbloeiers en het bosreservaat.
De boswachter zal ons laten kennis maken met dit pareltje van het Houtland.
Boomblad januari/februari/maart 2012
15

NIEUWS UIT BOSGROEP IJZER EN LEIE
Planning van Bosgroep IJzer en Leie voor 2012
Op 9 juni 2009 werd de vzw Bosgroep IJzer en Leie opgericht die dan voorlopig erkend werd
voor een periode van 3 jaar, namelijk van 1 januari 2010 tot 31 december 2012. Dit jaar is
dus m.a.w. het laatste jaar van voorlopige erkenning. Vanaf volgend jaar kan onze Bosgroep
definitief erkend worden voor een periode van 6 jaar en dat is gezien het succes van de bosgroep
zeker onze bedoeling. Er dient hiervoor o.a. een nieuw werkplan opgemaakt te worden
voor de 6-jarige periode. Er zal dan ook dit jaar hard gewerkt worden aan de opmaak van dit
werkplan. Na die 6-jarige periode van definitieve erkenning kan deze definitieve erkenning
verlengd worden opnieuw voor 6 jaar.
Sinds de oprichting in 2007 is de Bosgroep IJzer en Leie sterk gegroeid en heden telt de bosgroep
al 172 effectieve leden die ruim 1562ha bos beheren. Elk jaar wordt de planning, be -
schreven in het werkplan, zorgvuldig opgevolgd en ook dit jaar zijn we niet van plan om dit
anders te doen. Dit jaar gaan we verder met onze werking van boscomplexen en aandachtsgebieden.
In het werkingsgebied van de Bosgroep IJzer en Leie werden 6 boscomplexen en
10 aandachtsgebieden afgebakend waarvan bepaalde elk jaar specifieke aandacht verkrijgen.
De Bosgroep tracht op die manier alle boseigenaars in het werkingsgebied systematisch op
te zoeken, te informeren en bijeen te brengen. Dit jaar gaat de aandacht terug uit naar de
boscomplexen Kemmelberg en Rodeberg-Scherpenberg. In het voorjaar van 2011 werd het
uitgebreide gezamenlijke beheerplan
van het boscomplex Kemmelberg
goedgekeurd. De bosgroep zal
naast het bijstaan van de reeds aan
het beheerplan deelnemende boseigenaars
bij hun geplande beheerwerken,
eveneens op zoek gaan
naar nieuwe eigenaars die zich
wensen aan te sluiten aan het betreffende
complex. Voor wat betreft
het boscomplex Rodeberg-Scherpenberg
wordt de goedkeuring van
het uitgebreide gezamenlijke beheerplan
verwacht in 2012 en zullen
alle deelnemende boseigenaars
door de bosgroep op de hoogte
gebracht worden van alle voor hun
bos geplande beheerwerken aan de
hand van een individueel beheerplan.
Naast de hoger vermelde boscomplexen zullen dit jaar eveneens de geïsoleerde bossen in
de gebieden Kust en Polders, West-Vlaamse Heuvels en Hoppeland van Poperinge specifieke
aandacht verkrijgen van de bosgroep. Dit houdt concreet in dat de boseigenaars in deze aandachtsgebieden
geïnventariseerd en aangeschreven zullen worden met een infobrief en dat
zij de gelegenheid krijgen om geholpen te worden door de bosgroep met bosgerelateerd
advies, info en inzet van onze arbeidersploeg om allerhande onrendabele beheerwerken uit
te voeren.
Zoals elk jaar zal de Bosgroep ook u dit jaar een aantal interessante vormingsactiviteiten
16
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2012

NIEUWS UIT BOSGROEP IJZER EN LEIE
aanbieden. In het voorjaar, op 4 mei, geven we een cursus rond bosflora om uw kennis van
voornamelijk de bosplanten in de kruidlaag wat bij te schaven. Op 21 juni wordt een cursus
rond het identificeren van bomen en struiken georganiseerd. Tenslotte wordt dan nog samen
met de Bosgroep Houtland een cursus rond het beheer van jonge bossen georganiseerd op
1 september. Meer info over de geplande cursussen vindt u op pagina 18 en 19. In het najaar
wordt ook nog een excursie gepland naar het populierverwerkende bedrijf Demey te Boezinge
gecombineerd met een voorafgaand bezoek aan een populierenbos.
En tenslotte zal het vanzelfsprekend nog steeds de bedoeling zijn dat de coördinator van de
bosgroep zoveel mogelijk zal trachten u bij te staan met informatie en advies over uw bos
en bosbeheer en waar anders kan dit beter dan in uw bos zelf. De bosgroep helpt u graag bij
de uitvoer van allerhande bosbeheerwerken, de organisatie van een houtverkoop en tal van
administratieve taken zoals aanvraag van kapmachtigingen, subsidies, opmaak van beperkte
beheerplannen enz. Aarzel dan ook niet om ons te contacteren wanneer u dit wenst.
ALGEMENE VERGADERING
VZW BOSGROEP IJZER EN LEIE
Zaterdag 12 mei 2012
Aanvang: 9u30
Locatie: Mgr. Schottestraat 1, Jonkershove (Houthulst)
Agenda:
09u15: Ontvangst
09u30: Algemene vergadering
Jaarverslag 2011
Planning 2012 en financiën
Goedkeuringen en kwijting aan de
bestuurders
Lezing i.v.m. vleermuizen door
Floris Verhaeghe (LNE)
11u15: Geleide wandeling in het Vrijbos
Vanaf 12u30: Receptie met hapjes
ALLE LEDEN ZIJN VAN HARTE WELKOM!
Graag vooraf inschrijven via onze contactgegevens op de achterzijde van dit tijdschrift.
Vrijbos
Voor de algemene vergadering van 2012 organiseren we eveneens een geleide wandeling
doorheen een deel van het Vrijbos. In het Vrijbos dat hoofdzakelijk uit loofhout (80%)
bestaat, wordt een duurzaam bosbeheer gevoerd. Verschillende aspecten van dit beheer
zoals dunnen, open plekken, dood hout, exotenbestrijding e.d. zullen tijdens de wandeling
uitgebreid aan bod komen.
Boomblad januari/februari/maart 2012
17

ACTIVITEITENKALENDER
Cursussen 2012
1. Bosflora
Ieder bos heeft zijn typische kruiden en struiken. In deze cursus krijg je een korte inleiding
in de vegetatiekunde. Je leert daarbij dat sommige plantensoorten meestal samen groeien,
en dat je andere soorten zelden of nooit in elkaars gezelschap zal vinden. Enkele toonaangevende
bosplantengemeenschappen (voedselarm, voedselrijk, droog en nat) met hun
dominerende boomsoorten worden kort besproken. Na de theorie trekken we het bos in. Op
het terrein worden dan de aanwezige bosplanten besproken en geëvalueerd.
Wanneer? Vrijdag 4 mei 2012 (hele dag). Waar? Domein Sint-Arnoldus, Warandedreef 10,
Anzegem. Prijs? Leden: € 10. Niet-leden: € 15. Inschrijven? Bosgroep IJzer en Leie.
2. Bomen en struiken herkennen in een oogopslag
Deze cursus die geschikt is voor iedereen met interesse in bomen en struiken, leer je de
meest voorkomende bomen en struiken in onze Vlaamse bossen herkennen. Aan de hand
van een rijk geïllustreerde presentatie worden de inheemse bomen en struiken en enkele
veel voorkomende exoten besproken. De nadruk zal hierbij liggen op soortherkenning maar
ook standplaatskenmerken en (hout)gebruik zullen besproken worden. Tijdens een terreinexcursie
wordt het herkennen van bomen en struiken grondig ingeoefend.
Wanneer? Donderdag 21 juni 2012 (hele dag). Waar? Ontmoetingscentrum Ter Streye, Rodewilgenstraat
6, Sint Denijs. Prijs? Leden: € 10. Niet-leden: € 20. Inschrijven? Bosgroep IJzer
en Leie.
3. Natuurlijke vijvers en poelen
Je kan zelf aan de slag om een schitterend stukje
natuur aan te leggen. Water brengt leven. Dit is
zeker waar voor een poel of natuurvijver. Voorwaarde
is wel dat je deze goed aanlegt en beheert.
Hoe diep? Hoe groot? Welke vorm? Waar
leg je de poel of vijver? Belangrijke vragen, die
je best oplost voordat je eraan begint. In deze
cursus leer je hoe je een nieuwe poel of natuurvijver
moet aanleggen. Je maakt kennis met het
ecosysteem 'poel' en leert het begrijpen. Ook het
onderhoud bekijk je.
Wanneer? Donderdag 21 juni 2012 en vrijdag 22
juni 2012 (2 hele dagen).
Waar? Diocesaan Centr. Groenhove te Torhout.
Prijs? Leden: € 20. Niet-leden: € 30
Inschrijven? Bosgroep Houtland.
4. Beheer van jonge bossen
Bosverjonging of de generatiewisseling van bomen is een fase in het bosbeheer die weloverwogen
moet aangepakt worden. Verschillende kappingen, natuurlijke verjonging, structuurvariatie
en aanplanten passeren de revue. Er wordt veel tijd besteed aan voorbeelden van
bosverjonging in courante bostypen. Wat na de aanplant? Jonge bossen vragen een apart
beheer. De cursus wordt afgesloten met een terreinexcursie.
Wanneer? Zaterdag 1 september 2012 (hele dag). Waar? Vrijbos, Houthulst. Prijs? Leden:
€ 10. Niet-leden: € 20. Inschrijven? Bosgroep IJzer en Leie en Bosgroep Houtland.
18
Boomblad JANUARI/FEBRUARI/MAART 2012

ACTIVITEITENKALENDER
5. Faunabeheer
Vroeger werd enkel rekening gehouden met
economisch interessante soorten, nu is alle
fauna belangrijk in het kader van behoud van
biodiversiteit. Er zijn echter zoveel soorten
dat in deze les eerder voor een algemene aanpak
gekozen wordt. Er wordt aangeleerd hoe
dierpopulaties kunnen krimpen of groeien en
waarom. De relatie met de omgeving, voedsel,
predatoren en dergelijke wordt belicht. Er worden
ten slotte praktische tips gegeven voor een
faunagericht bosbeheer.
Wanneer? Donderdag 22 november 2012 en
donderdag 29 november 2012 (twee avonden
van 19.30u tot 22.00u). Waar? Oostkamp. De locatie
wordt later nog meegedeeld. Prijs? Leden:
€ 10. Niet-leden: € 20. Inschrijven? Bosgroep
Houtland.
Fietstocht 'Beheerplan Ieperboog'
De voorbije twee jaar werd een beheerplan opgesteld voor 371 ha bos ten zuiden van Ieper.
De bossen zijn gelegen op het grondgebied van de gemeenten Heuvelland, Ieper en Zonnebeke.
Het beheerplan kreeg de naam Ieperboog mee. De betrokken bossen liggen namelijk in
de boogvormige frontstreek van WO I ten zuiden van Ieper ( Ypres Salient). Naast 255 ha provinciedomein
(vnl. Gasthuisbossen) werden bossen van ANB, de gemeente Ieper en 11 privéeigenaars
opgenomen in het beheerplan.
De bossen van het beheerplan Ieperboog liggen voor 80% in Europees beschermd habitatrichtlijngebied.
Bosuitbreiding, bosomvorming naar meer inheems bos, heideontwikkeling en
aandacht voor de kamsalamander en vleermuizen zijn de belangrijkste ecologische maatregelen.
Een gemeenschappelijk toegankelijkheidsreglement werd opgesteld. Alle bestaande wandel-
en mountainbikemogelijkheden in de bossen blijven behouden en er komen 1 km autovrije
wandelverbindingen bij in het provinciaal wandelnetwerk. In de Gasthuisbossen worden
er in totaal voor 3 km ruiterdoorsteken voorzien.
Rond het beheerplan wordt een publieke consultatie georganiseerd van 1 april t.e.m. 30
april 2012. Het plan zal ter inzage liggen in de verschillende gemeentehuizen, bij het Agentschap
voor Natuur en Bos en in het Tolhuis te Brugge. Op zaterdag 21 april 2012 wordt een
fietstocht ingericht vanuit de provincie voor het grote publiek. Het is de bedoeling om het
toekomstig beheer van de minder bekende bossen van Heuvelland te bezoeken zoals het
Kampagnebos, Huikersbossen, Kroonaardbos, Petit Bois en het Sterrebosje.
Wanneer? Zaterdag 21 april 2012 om 14u00.
Afspraak? Markt van Wijtschate (Heuvelland).
Prijs? Gratis.
Inschrijven: Bosgroep IJzer en Leie vzw.
Boomblad januari/februari/maart 2012
19

BOSGROEPEN IN WEST-VLAANDEREN
Legende
Openbare bossen
Privébossen
Bosgroep IJzer en Leie
Bosgroep Houtland
Bosgroep Houtland vzw
Streekhuis Kasteel Tillegem
Tillegemstraat 81
8200 Sint-Michiels (Brugge)
Tel.: 050 40 70 23
Fax: 050 38 71 00 (NIEUW NUMMER)
E-mail: bosgroephoutland@west-vlaanderen.be
Website: www.bosgroephoutland.be en
www.bosgroepen.be
BT W: BE 0866.482.291
Bosgroep IJzer en Leie vzw
Bezoekerscentrum De Palingbeek
Vaartstraat 7
8902 Zillebeke (Ieper)
Tel.: 057 23 08 54
Fax: 057 23 08 51
E-mail: clint.callens@west-vlaanderen.be
Website: www.bosgroepen.be
Ondern.-nr.: 0816.706.346
Coördinator: Jan Goris
Coördinator: Clint Callens
DE WEST-VLAAMSE BOSGROEPEN
WORDEN GESTEUND DOOR: