1997-19-02 - Vrienden van Blijdorp
1997-19-02 - Vrienden van Blijdorp
1997-19-02 - Vrienden van Blijdorp
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>19</strong>" jaargang, nummer 2, oplage: 5.500<br />
Vereniging <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong><br />
Sonoystraat 6', 3039 ZT Rotterdam<br />
<strong>Vrienden</strong> nieuws is een uitgave <strong>van</strong> de Vereniging <strong>Vrienden</strong><br />
<strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> en verschijnt vier maal per jaar.<br />
De Vereniging Vri enden <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> stelt zich ten doel:<br />
"'het in zo breed mogelijke zin ondersteunen <strong>van</strong> Diergaarde<br />
<strong>Blijdorp</strong>". De jaarlijkse minimale contributie bedraagt n.<br />
40,-, waarvoor de leden 4 keer per jaar het verenigingsorgaan<br />
<strong>Vrienden</strong>nieuws ont<strong>van</strong>gen, alsmede 2 gratis<br />
toegangsbewijzen voor Diergaarde <strong>Blijdorp</strong> in Rotterdam<br />
of Artis in Amsterdam. Bovendien worden de leden in slaat<br />
gest.eld deel te nemen aan diverse activiteiten, die speciaal<br />
voor hen georganiseerd worden, zoals excursies en lezingen.<br />
Secretariaat:<br />
K. <strong>van</strong> Leeuwen, Sonoystraat 6', 3039 ZT Rotterdam<br />
<strong>Vrienden</strong>foon: 010 - 467 66 37<br />
<strong>Vrienden</strong>fax: 010 - 467 66 37<br />
Giro: 13 57 803<br />
Bank: VSB bank nr: 98.55.33.099<br />
Afdeling Reizen:<br />
T. Slijkoort<br />
Aernt Bruunstraat 59,3067 JA Rotterdam<br />
Telefoon: 010 - 421 <strong>19</strong>31 (na <strong>19</strong>.00 uur)<br />
Giro: 20 71 059<br />
Promotieteam:<br />
fam. H. Gerritse<br />
Sourystraat 1 d, 3039 SR Rotterdam<br />
Telefoon: 010 - 466 36 82<br />
Giro: 62 17917<br />
Redactie-adres <strong>Vrienden</strong>nieuws:<br />
M . Damen (hoofdredacteur)<br />
Sport/aan 31, 5242 CP Rosmalen<br />
Redactie: DA <strong>van</strong> Herwijnen, M . Kreuger, A.<br />
en j. Nijkamp, A. Peters, A. Schouten, C Smits, G. Tijssen<br />
Vormgeving en druk: j. Korver - Multi Mail B.V.<br />
Advertentiewerving <strong>Vrienden</strong>nieuws:<br />
I. Hogeveen<br />
Asserstraat 60, 2313 GH Leiden<br />
Telefoon: 071 - 514 7031<br />
Samenstelling Verenigingsbestuur:<br />
Voorzitter<br />
Vice-voorzitter<br />
Secretaris<br />
Tweede secretaris<br />
Penningrneester<br />
Leden<br />
CM. Groenhorst<br />
T. Slijkoort<br />
K. <strong>van</strong> Leeuwen<br />
S. Noordijk<br />
A.M. Bos<br />
H . Gerritse<br />
M .S.P. Damen<br />
Artikelen geschreven door derden vertegenwoordigen de<br />
mening <strong>van</strong> de auteur en niet noodzakelijkerwijs die <strong>van</strong><br />
de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen<br />
in te korten of te weigeren.<br />
Overname <strong>van</strong> artikelen of delen daar<strong>van</strong> uit <strong>Vrienden</strong>nieuws<br />
is toegestaan, mits met bronvermelding:<br />
"<strong>Vrienden</strong>nieuW'S, uitgave <strong>van</strong> de Vereniging <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong><br />
<strong>Blijdorp</strong>" . Tevens dient u de redactie twee exemplaren <strong>van</strong><br />
de uitgave, waarin het gepubliceerd is, te sturen.<br />
Aan dit nummer werkten mee:<br />
Dr. Bemhard Blaszkiewitz - Direkteur Tierpark Berlin-Friedtichsfelde,<br />
Dr;. Koen Brouwer - directeur EEP/EAZA<br />
executive office, Rob Doolaard, John Edwards, M arvin L.<br />
jones, josé en Walther Kokke, G. Looten, Lex Noordermeer<br />
- Diergaarde <strong>Blijdorp</strong>, Dipl.-Biol. Claus Pohle -<br />
Curator Zoogdieren Tierpark Berlin-Friedrichsfelde,<br />
S. Sheermahomed, Peter Stolk, jan Vermeer - Apenheul,<br />
Wu jiayan en de Stichting NOD te Amsterdam.<br />
Inhoudsopgave<br />
Even bijpraten ... ....... .. ... ..... .. ........................ 3<br />
Opening gibbon ei land ... ... ........................ 3<br />
Nieuws uit Diergaarde <strong>Blijdorp</strong> .... .. ............. 4<br />
Verslag Algemene Ledenvergadering ........... 10<br />
Vogelwijzer ................................................. 15<br />
Giften ............... ............. .. ..... .. ... .. ..... .......... 17<br />
Convocatie Najaarsexcursie .... .. ....... ... .... .... <strong>19</strong><br />
De Maleise bosrand (slot) ........................... 20<br />
ZOO'n boek ........................................... .. 22<br />
" Diergaarde, Stichtingsbestuur en de<br />
<strong>Vrienden</strong> : de pijlers <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong>!" ............ 24<br />
Gorilla's in de <strong>Blijdorp</strong> mist ... ..................... 28<br />
Gemengde gevoelens in Wuppertal ... ......... 31<br />
Takins in het wild en in dierentuinen ......... . 34<br />
Klein maar fijn in Duitsland ..................... ... 39<br />
<strong>Vrienden</strong> voor het leven ............................ 41<br />
Nieuws uit andere dierentuinen ............... 43<br />
Agenda ........................................ ............... 46<br />
Volgende keer in "<strong>Vrienden</strong>nieuws" ........... 46<br />
Aanbiedingen jn de <strong>Vrienden</strong>winkel .......... 46<br />
Foto voorzijde:<br />
Jonge ijsberen<br />
in Diergaarde <strong>Blijdorp</strong>!<br />
Fotograaf: P. Stolk<br />
Even bijpraten ......<br />
Eind maart kwamen de jonge ijsbeertjes<br />
eindelijk naar buiten! Uiteraard is in het<br />
verblijf de schejdingswand aangebracht, zodat<br />
Mien en Katrien tegelijkertijd met hun<br />
jong naar buiten kunnen. Het Nederlandse<br />
publiek is inmiddels "gewend geraakt" aan<br />
jonge olifantjes, maar de jonge ijsbeert jes<br />
zorgden weer voor ouderwetse taferelen bij<br />
de kassa's <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong>. Alleen al tijdens de<br />
Paasdagen werden er zo'n 50.000 bezoekers<br />
geteld !<br />
De <strong>Vrienden</strong> hebben deze unieke<br />
kans natuurlijk aangegrepen om flink wat promotie<br />
te maken. De <strong>Vrienden</strong>winkel had<br />
tijdens de twee Paasdagen een omzet <strong>van</strong> bijna<br />
15.000 gulden; een absoluut record! Een<br />
compliment aan alle Promotieleden die zich<br />
geheel vrijwillig ten behoeve <strong>van</strong> onze Vereniging<br />
inzetten is hier dan ook wel op zijn<br />
plaats.<br />
De bouwplaats in <strong>Blijdorp</strong>, waar binnenkort<br />
de gibbons door de bomen<br />
slingeren, maakt vele bezoekers nieuwsgierig<br />
en het informatiebord wordt dan ook goed<br />
gelezen. Dit is natuurlijk perfecte reclame<br />
Kom gibbons kijken!<br />
Ruim een jaar geleden zat <strong>Blijdorp</strong><br />
met een groot probleem: men wilde graag<br />
starten met de aanleg <strong>van</strong> de "Maleise bosrand<br />
", maar helaas ontbrak er een flink<br />
bedrag in de begroting. Dankzij de toezegging<br />
<strong>van</strong> de <strong>Vrienden</strong> om het benodigde<br />
bedrag bijeen te zu llen brengen, kon <strong>Blijdorp</strong><br />
een begin maken met de aan leg. Een <strong>van</strong> de<br />
hoogtepunten wordt het gibboneiland. Na<br />
een bouwtijd <strong>van</strong> ongeveer een half jaar<br />
wordt binnenkort de eerste fase <strong>van</strong> dit project,<br />
waaronder het gibboneiland, officieel<br />
geopend ! Diergaarde <strong>Blijdorp</strong> nodigt al le<br />
<strong>Vrienden</strong> uit om op zaterdag 28 juni aanstaande<br />
deze opening bij te wonen.<br />
U wordt om 11 .00 uur verwacht in<br />
<strong>Blijdorp</strong> (Lotus Serre); ont<strong>van</strong>gst <strong>van</strong>af 10.30<br />
voor de <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong>; de folders<br />
vliegen dan ook de deur uit en sinds Pasen<br />
konden al weer vele tientallen nieuwe leden<br />
ingeschreven worden. Waarschijnlijk zullen<br />
we veel <strong>van</strong> deze bezoekers later dit jaar teru<br />
gzien, want iedereen ziet nu dat <strong>Blijdorp</strong><br />
ècht "in beweging" is en men wil natuurlijk<br />
het resultaat zien! Dan te bedenken dat zonder<br />
de <strong>Vrienden</strong> de "Maleise bosrand " nu<br />
helemaal niet gebouwd zou worden! Binnenkort<br />
kunnen we de kroon op dit werk zetten,<br />
maar daarover leest u hieronder meer.<br />
Ook internationaal krijgt onze Vereniging<br />
steeds meer waardering. Tijdens een<br />
workshop <strong>van</strong> dierentuin-ondersteunende<br />
verenigingen, in Hannover, bleek dat onze<br />
Vereniging de grootste en meest succesvolle<br />
zoo-fanclub <strong>van</strong> Europa is! De stijging <strong>van</strong><br />
ons ledenaantal is zowel absoluut als ook relatief<br />
het grootst en ook ondersteunen wij<br />
"onze" dierentuin het best: een compliment<br />
voor alle <strong>Vrienden</strong>!<br />
De redactie wenst u veel leesplezier<br />
en een goede zomer!<br />
uur. Op vertoon <strong>van</strong> uw lidmaatschapskaart<br />
heeft u op deze dag gratis toegang tot Diergaard<br />
e <strong>Blijdorp</strong>. Over het verdere verloop<br />
<strong>van</strong> de morgen laten we u graag nog even in<br />
het ongewisse.<br />
Het wordt echter<br />
een spektakelstuk<br />
dat u nog lang zal<br />
heugen!<br />
Tot zaterd ag 28<br />
juni aanstaande!<br />
Foto:<br />
Jan Vermeer<br />
(Apenheul)
Nieuws uit Diergaarde <strong>Blijdorp</strong><br />
Z.?als gebruikelijk informeren wij u over de belangrijkste veranderingen in <strong>Blijdorp</strong>. Deze keer<br />
kijken we naar het eerste kwartaal <strong>van</strong> <strong><strong>19</strong>97</strong> met weer een paar opmerkelijke geboorten.<br />
Jong leven<br />
De ijsbeert jes zijn buiten! Sinds 26<br />
maart kan iedereen genieten <strong>van</strong> Taco en<br />
Winner (foto).<br />
In het vorige nummer <strong>van</strong> <strong>Vrienden</strong>nieuws<br />
konden we nog net berichten over de<br />
geboorte op 16 januari <strong>van</strong> een uiterst zeldzame<br />
François langoer in het Nachtdieren- en<br />
apenhuis: een primeur voor <strong>Blijdorp</strong> en<br />
Europa! Deze langoerensoort, die wordt gekenmerkt<br />
door een schitterende zwarte<br />
puntkuif, is zelden in dierentuinen te zien.<br />
Dankzij de bijzondere relatie <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong><br />
met de dierentuin <strong>van</strong> het Chinese Sjanghai,<br />
kreeg <strong>Blijdorp</strong> in <strong>19</strong>92 een groepje <strong>van</strong> vier<br />
exemplaren, twee mannetjes en twee vrouwtjes<br />
(één <strong>van</strong> de vrouwtjes is later helaas<br />
gestorven). Hiermee was <strong>Blijdorp</strong> de eerste<br />
Europese dierentuin die deze bedreigde dierensoort<br />
kon tonen. Onlangs heeft ook de<br />
dierentuin <strong>van</strong> Belfast (Noord-Ierland) een<br />
groep François langoeren uit China ont<strong>van</strong>gen,<br />
zodat een samenwerkingsverband binnen<br />
Europa mogelijk is, in combinatie met de<br />
dierentuin <strong>van</strong> Sjanghai en de tuin <strong>van</strong> het<br />
Amerikaanse San Diego, die het fokprogramma<br />
coördineert.<br />
Het jonge langoertje heeft nu nog<br />
een rood hoofdje, maar dit zal langzaam<br />
naar zwart verkleuren. Moeder Shibi is zeer<br />
zorgzaam. Zij laat beide mannetjes af en toe<br />
even aan haar baby snuffelen, maar als zij<br />
zich teveel opdringen geeft ze ze een tik.<br />
Overigens is het dominante mannetje niet de<br />
vader. Onderzoek heeft namelijk uitgewezen<br />
dat hij onvruchtbaar is. Het andere mannetje,<br />
Bangshi, zag dan ook pas zijn kans<br />
schoon toen het dominante mannetje tijdelijk<br />
gesepareerd leefde.<br />
François langoeren leven in groepsverband<br />
onder leiding <strong>van</strong> een volwassen man.<br />
Ze komen in kleine aantallen voor in de tropische<br />
oerwouden en weelderig begroeide<br />
rivieroevers <strong>van</strong> Zuid-China. Ze worden echter<br />
ernstig bedreigd door biotoopvernietiging<br />
en jacht voor hun vlees, vacht en "maagstenen".<br />
Deze "stenen " worden gevormd door<br />
samengebalde haren, die als Chinees wondermedicijn<br />
veel geld opbrengen. De François<br />
langoeren verhuizen overigens <strong>van</strong> de zomer<br />
naar een nieuw verblijf naast het entree <strong>van</strong><br />
de Rivièrahal.<br />
Januari was een vruchtbare maand<br />
voor het Nachtdieren- en apenhuis. Op <strong>19</strong> januari<br />
werden er opnieuw hutia's geboren.<br />
Dit is al weer het tweede nest sinds de komst<br />
<strong>van</strong> twee hutiastelletjes begin <strong>19</strong>96. Deze<br />
grote knaagdieren kwamen ooit in een groot<br />
aantal vormen voor op diverse Caribische eilanden.<br />
Nu zijn er nog drie soorten over.<br />
<strong>Blijdorp</strong> heeft de hutiaconga, die op Cuba<br />
voorkomt. Omdat het beruchte knagers zijn,<br />
is het verblijf voor alle zekerheid versterkt<br />
met gaas. Elke maand wordt de inrichting<br />
<strong>van</strong> bomen en takken vernieuwd, omdat de<br />
hutia's ook hierin graag hun tanden zetten.<br />
Het is de bedoeling dat de voltallige familie<br />
over enige jaren een plekje krijgt in de Caribische<br />
kustbiotoop <strong>van</strong> het Oceanium.<br />
In de nacht <strong>van</strong> <strong>19</strong> op 20 februari is<br />
op de Mongoolse steppe een Przewalskiveulen<br />
geboren genaamd Erdenne (foto).<br />
Ofschoon de merries "aan de pil" waren, is<br />
moeder Tsagaan toch zwanger geworden. Geheel<br />
in de lijn <strong>van</strong> deze taaie paarden is het<br />
veulen zonder enige hulp <strong>van</strong> de verzorgers<br />
ter wereld gekomen. Vader Blochin heeft het<br />
prille geluk zelf niet kunnen aanschouwen.<br />
Hij is inmiddels verhuisd naar de dierentuin<br />
<strong>van</strong> München. Hij heeft al voor zoveel nakomelingen<br />
in <strong>Blijdorp</strong> gezorgd dat voorkomen<br />
moest worden dat zijn "bloedlijn" oververtegenwoordigd<br />
raakt. Voorlopig wordt de<br />
groep geleid door de "je-weet-wel" hengst<br />
Sixt, zodat er voorlopig geen jongen meer geboren<br />
zullen worden.<br />
Eindelijk was er duidelijkheid over de<br />
geboorte bij de manenwolven. Uiteindelijk<br />
bleek er één jong te zijn, haar naam is<br />
Morena (foto p. 6). De kleine is regelmatig te<br />
zien op het perk. Even verderop is er op 18<br />
april een withandgibbon geboren, de naam<br />
is Matang. Nog meer jong leven : twee elandantilopen<br />
en maar liefst zeven Indische<br />
antilopen (niet zichtbaar in verband met de<br />
bouw <strong>van</strong> de Maleise bosrand).<br />
Taman Indah lijkt op vruchtbare<br />
grond te staan. Speekselonderzoek heeft uitgewezen<br />
dat Namasthe, onze Indische<br />
neushöörnkoe, zwanger is! Eind dit jaar of begin<br />
volgend jaar wordt de kleine verwacht.
Verder kan worden gerekend op twee jonge<br />
olifanten (zie ook het vorige <strong>Vrienden</strong> nieuws)<br />
en een klein Maleis tapirtje.<br />
Nieuwe gezichten<br />
De nieuwe partner voor Doerak,<br />
onze Spaanse wolvenman, heet Clara.<br />
Doerak en Clara kunnen het goed met elkaar<br />
vinden. Niets staat het nieuwe koppel in de<br />
weg om een grote familie te stichten. Bij het<br />
ontwerp <strong>van</strong> de wolvenvallei is in ieder geval<br />
rekening gehouden met een flinke roedel<br />
wolven. In Europa wordt de Spaanse wolf alleen<br />
in dierentuinen in Spanje gehouden. In<br />
Spanje en Portugal komen nog slechts enkele<br />
kleine groepjes in het wild voor. Hopelijk<br />
gaat het deze keer goed. Doerak verloor al<br />
twee vrouwtjes.<br />
Midden januari kwam er een uilnachtzwaluw<br />
uit Burgers' Zoo. Het mannetje<br />
is gekomen om te zorgen voor kroost. Met<br />
het oude paar in het Nachtdieren- en apenhuis<br />
wilde het maar niet lukken.<br />
Vermoedelijk omdat meneer met de hand is<br />
grootgebracht. Hij ziet mensen als zijn gelijken,<br />
maar niet mevrouw uil nachtzwaluw. Het<br />
oude mannetje hoefde overigens niet te verhuizen.<br />
Er is een nieuwe struisvogelhaan gearriveerd.<br />
Eugen is drie jaar oud en gaat de<br />
eenzame hen op de zebraweide gezelschap<br />
houden.<br />
Jaren had <strong>Blijdorp</strong> geen gifslangen in<br />
de collectie. Op 16 maart kwam hierin verandering<br />
met de komst <strong>van</strong> een Aruba<br />
ratelslang (foto). Het dier is gehuisvest in de<br />
voormalige vogelbroedruimte. Het verblijf is<br />
zo gemaakt dat de reptielenverzorgers de<br />
slang niet met de hand hoeven aan te raken.<br />
Naast het terrarium is een educatieve ruimte<br />
ingericht met, onder meer, een schedel <strong>van</strong><br />
een Zuid-Amerikaanse gifslang waarin heel<br />
duidelijk de tandenconstructie is te zien.<br />
Een <strong>van</strong> de kenmerken <strong>van</strong> de Aruba<br />
ratelslang is de ratel. Deze bestaat uit de harde,<br />
droge, als schakels <strong>van</strong> een ketting losjes<br />
met elkaar verbonden, hoornringen aan het<br />
eind <strong>van</strong> de staart. Dit zijn resten <strong>van</strong> vroegere<br />
vervellingen. De ringen <strong>van</strong> de ratel zijn<br />
beslist geen "jaarringen". Een opgewonden<br />
ratelslang kan met zijn ratel geluid maken<br />
door zijn staart heen en weer te bewegen.<br />
De snelheid <strong>van</strong> die beweging is zo groot, dat<br />
ze met het blote oog niet te volgen is (40 tot<br />
60 bewegingen per seconde!).<br />
Verdere wetenswaardigheden<br />
<strong>Blijdorp</strong> beschikt sinds kort over twee<br />
scanners. Met een scanner wordt een<br />
"echo" gemaakt. Dit is een via terugkaatsing<br />
<strong>van</strong> geluidsgolven verkregen beeld <strong>van</strong> weke<br />
delen in het lichaam. Scanners kunnen onder<br />
meer worden gebruikt om zwangerschappen<br />
vast te stellen of het geslacht te bepalen bij<br />
een aantal soorten vissen en reptielen. Bij<br />
zeeotter Eyak is de lever gescand. Verder is<br />
dankzij een echo duidelijkheid verkregen<br />
over de gesteldheid <strong>van</strong> het linkeroog <strong>van</strong> gibbon<br />
Sara (haar rechteroog is blind). De<br />
geconstateerde vertroebeling <strong>van</strong> de lens kon<br />
later door een behulpzame oogarts worden<br />
verwijderd, waardoor ze nu met één oog in<br />
ieder geval weer wat kan zien.<br />
De Nederlandse Vereniging <strong>van</strong> Dierentuinen<br />
(NVD) heeft een<br />
natuurbeschermingsfonds opgericht met de<br />
naam Stichting Dierentuinen Helpen. De<br />
stichting heeft als doel het bieden <strong>van</strong> financiële<br />
ondersteuning en de overdracht <strong>van</strong><br />
kennis en expertise uit de NVD-dierentuinen.<br />
De stichting wil een aanvulling zijn op<br />
bestaande natuurbeschermingsorganisaties,<br />
die zich momenteel vooral richten op de bescherming<br />
<strong>van</strong> leefgebieden en op de<br />
bescherming <strong>van</strong> specifieke "high-profile"<br />
soorten, als de Aziatische olifant, tijger en<br />
neushoorn. Dierentuinen Helpen richt zich<br />
in de eerste plaats op ondersteuning <strong>van</strong> bedreigde<br />
diersoorten. Het betreft kleinschalige<br />
projecten, die vaak "de boot missen" met<br />
subsidieaanvragen bij grote organisaties. Daarnaast<br />
speelt de directe betrokkenheid <strong>van</strong> de<br />
locale bevolking, zowel in uitvoering als in<br />
educatie, een belangrijke rol bij de keuze<br />
voor projecten. Het bestuur <strong>van</strong> de nieuwe<br />
stichting bestaat voorlopig uit de volgende<br />
personen : Ton Dorresteyn (<strong>Blijdorp</strong>, voorzitter),<br />
Wim Verberkmoes (Safari Beekse<br />
Bergen) en Joep Wensing (Burgers Zoo). De<br />
stichting heeft zich gemanifesteerd rond de<br />
film "Fierce Creatures". Deze film werd opgenomen<br />
in een Engelse dierentuin (MarweIl).<br />
De opbrengst <strong>van</strong> de Britse première kwam<br />
ten goede aan een maki project op<br />
Madagascar. De nieuwe stichting verkocht in<br />
de Nederlandse bioscopen ten behoeve <strong>van</strong><br />
dit project pluche maki's.<br />
Tijdens een internationale conferentie<br />
<strong>van</strong> dierentuinmedewerkers op het gebied<br />
<strong>van</strong> pr/marketing in het Deense Aalborg heeft<br />
<strong>Blijdorp</strong> een prijs ont<strong>van</strong>gen voor de beste<br />
dierentuingids.<br />
Van 3 april tot en met 20 juli wordt<br />
het project Stevige Stinkers wegens succes<br />
geprolongeerd. Bij de souvenirwinkels zijn<br />
voor fl. 3,- tasjes te koop met, onder andere,<br />
een speu rtocht.<br />
Er wordt volop gebouwd. De Maleise<br />
bosrand vordert gestaag (daarover meer verderop<br />
in dit <strong>Vrienden</strong>nieuws). Het oude<br />
verblijf <strong>van</strong> Bobby, de laatste Mississippi alligator,<br />
wordt gereed gemaakt voor de zeldzame<br />
Chinese alligators (foto), die meer ruimte nodig<br />
hebben. Het bassin wordt ondieper<br />
gemaakt en het landgedeelte wordt meer<br />
naar voren geplaatst. Boomstronken en ander<br />
"rivieroevermateriaal" worden op de landtong<br />
geplaatst zodat de dieren zich kunnen<br />
verbergen en uit elkaars gezichtsveld kunnen<br />
blijven.<br />
De firma Molenaar heeft het mogelijk<br />
gemaakt dat het oude stokstaartjesverblijf<br />
wordt omgebouwd tot een mooi verblijf voor<br />
Galapagos reuzenschildpadden die <strong>Blijdorp</strong><br />
ont<strong>van</strong>gt <strong>van</strong> de dierentuin <strong>van</strong> het Zwitserse<br />
Zürich. De Amazonehal wordt omgebouwd
tot een tijdelijke op<strong>van</strong>g- en opfokruimte<br />
voor jonge haaien met het oog op hun verblijf<br />
in het Oceanium. Er is een grote<br />
filterinstallatie aangebracht die gedeeltelijk<br />
in de Rivièrahal is te zien.<br />
Olifantenbul Ben (foto)<br />
heeft helaas z'n slagtanden beschadigd!<br />
Meer olifantennieuws: in<br />
Kopenhagen Zoo is "Buag Hag" gestorven,<br />
de moeder <strong>van</strong> "onze"<br />
Irma, en één <strong>van</strong> de succesvolste<br />
Indische olifanten in Europa. Tussen<br />
<strong>19</strong>70 en <strong>19</strong>86 kreeg zij vijf<br />
jongen. Nu we het toch over familierelaties<br />
met <strong>Blijdorp</strong> hebben. In<br />
Zoo Wilhelma in het Duitse Stuttgart<br />
is in februari Puri, de vader<br />
<strong>van</strong> Indische neushoorn Namasthe,<br />
gestorven. Vorig jaar<br />
hebben de <strong>Vrienden</strong> dit hoogbejaarde<br />
dier nog kunnen zien<br />
tijdens de meerdaagse excursie naar Duitsland.<br />
<strong>Vrienden</strong> en abonnementhouders blijven<br />
graag op de hoogte <strong>van</strong> de laatste<br />
nieuwtjes. Het probleem is echter dat zowel<br />
<strong>Vrienden</strong> nieuws als het <strong>Blijdorp</strong> blad maar<br />
een paar keer per jaar verschijnen. Om aan<br />
de betrokkenheid <strong>van</strong> velen bij het reilen en<br />
zeilen <strong>van</strong> de diergaarde tegemoet<br />
te komen heeft <strong>Blijdorp</strong> een<br />
BIljdorp nieuw medium gelanceerd: het<br />
"laatste nieuws" (foto). Deze flyer<br />
wordt ongeveer maandelijks ver<strong>van</strong>gen,<br />
maar als zich bijzondere<br />
gebeurtenissen voordoen kan snel<br />
een nieuwe, aangepaste, versie<br />
worden gemaakt. De flyers zijn<br />
gratis mee te nemen uit een speciaal<br />
voor <strong>Vrienden</strong> en<br />
abonnementhouders geplaatste<br />
display bij de kaartcontrole.<br />
Laatste Nieuws: de zeeotters<br />
Eyak en Chuluugi mogen<br />
eindelijk bij elkaar. Leeuwin<br />
Heleen heeft maar liefst vijf<br />
welpjes!<br />
Tekst: Marcel Kreuger, met dank aan<br />
"De Nieuwsbrief" en " Interne mededelingen".<br />
Foto's: Diergaarde <strong>Blijdorp</strong>, Rob<br />
Doolaard, Marcel Kreuger, Peter Stolk.<br />
FOTO <strong>van</strong> der GRAAF b~v.<br />
· Foto onwikkelen en afdrukken: 1 uur service<br />
· Dia-film ontwikkelen: 1 uur service<br />
· Kleur (deel) vergrotingen <strong>van</strong> negatief, foto of dia:<br />
1 Ox15 cm / 13x18 cm / 20x28 cm / 28x35 cm<br />
binnen 5 minuten<br />
· Bedrijfs-reportages<br />
/<br />
KAREL DOORMANSTRAAT 34 A 010 - 413 55 11
Verslag Algemene<br />
Ledenvergaderi ng<br />
Op zaterdag 12 april jongstleden kwamen<br />
110 leden voor de jaarlijkse Algemene<br />
Ledenvergadering bijeen in de aula <strong>van</strong> de<br />
Wolfert <strong>van</strong> Borselen Scholengemeenschap.<br />
T. Groenhorst, voorzitter <strong>van</strong> het bestuur,<br />
heette de aanwezigen <strong>van</strong> harte welkom. Een<br />
speciaal welkom was er voor ereleden Berger<br />
en Swaep, alsmede de heren Dorresteyn en<br />
Klapwijk <strong>van</strong> Diergaarde <strong>Blijdorp</strong>. De voorzitter<br />
benadrukte dat het goed gaat met de<br />
Vereniging: de lezingen worden bijzonder<br />
goed bezocht, en de reizen, georganiseerd<br />
door de vice-voorzitter, de heer Slijkoort,<br />
zijn in een mum <strong>van</strong> tijd volgeboekt, "We lijken<br />
Holland International wel!". Verder zijn<br />
we de magische grens <strong>van</strong> 5000 leden gepasseerd!<br />
Medio maart telde de Vereniging 5167<br />
leden! Bijzonder feit is dat in de periode januari-maart<br />
<strong><strong>19</strong>97</strong> liefst 611 nieuwe leden<br />
konden worden opgetekend. De Vereniging<br />
groeit en bloeit. Mevrouw Groenhorst wist<br />
verder te melden dat op een dierentuin-conferentie<br />
in het Duitse Hannover bekend<br />
werd dat onze Vereniging de grootste op<br />
haar terrein is in Europa! De grote belangstelling<br />
voor de lezingen heeft overigens voor<br />
nogal wat logistieke problemen gezorgd. Om<br />
die reden stelde mevrouw Groenhorst namens<br />
het bestuur voor de aan<strong>van</strong>gstijd <strong>van</strong><br />
de winterlezingen te vervroegen tot 10.30<br />
uur, zodat de ruimte eerder beschikbaar<br />
komt voor de overige bezoekers.<br />
Over de notulen <strong>van</strong> de Algemene Ledenvergadering<br />
<strong>van</strong> 20 april <strong>19</strong>96 werden<br />
enkele vragen gesteld. De heer Van de Ham<br />
informeerde of de uitbreiding <strong>van</strong> de voorzieningen<br />
met fl. 160.000,- te maken heeft met<br />
de extra bijdrage <strong>van</strong> de <strong>Vrienden</strong> voor de realisatie<br />
<strong>van</strong> de Maleise bosrand.<br />
Penningmeester A. Bos beaamde dat. Verder<br />
complimenteerde de heer Van de Ham de notulist<br />
voor de puntige wijze waarop verslag<br />
werd gedaan <strong>van</strong> de vorige Algemene Ledenvergadering.<br />
De notulen <strong>van</strong> de Algemene<br />
Ledenvergadering <strong>van</strong> 20 april <strong>19</strong>96 werden<br />
vervolgens goedgekeurd en door de voorzitter<br />
ondertekend.<br />
Over het jaarverslag <strong>van</strong> de secretaris<br />
(zie vorige editie <strong>van</strong> <strong>Vrienden</strong>nieuws) waren<br />
er geen vragen. De penningmeester A. Bos<br />
gaf vervolgens een korte toelichting op het financieel<br />
verslag. De heer Van de Ham vroeg<br />
naar de reden voor de sterke stijging <strong>van</strong> de<br />
uitgaven voor administratieve doeleinden en<br />
het ontbreken <strong>van</strong> de voor de Maleise bosrand<br />
begrote fl. 150.000,- op de staat <strong>van</strong><br />
baten en lasten. A. Bos gaf aan dat de stijging<br />
<strong>van</strong> de administratieve lasten een meervoudige<br />
oorzaak heeft. Allereerst zijn er grote<br />
voorraden briefpapier en enveloppen aangemaakt<br />
die geheel ten laste <strong>van</strong> <strong>19</strong>96 zijn<br />
afgeboekt. Verder heeft de stijging <strong>van</strong> het ledental<br />
geleid tot een stijging <strong>van</strong> de kosten,<br />
bijvoorbeeld door de kosten voor porti en<br />
bank- en giroverkeer. Tenslotte is er in <strong>19</strong>96<br />
veel reclame gemaakt voor de Vereniging. Zo<br />
zijn bijvoorbeeld alle abonnementhouders<br />
<strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> gemaild. (Die extra publiciteit<br />
heeft ons overigens geen windeieren gelegd!)<br />
Vooruitlopend op wervingsacties in <strong><strong>19</strong>97</strong> en<br />
een verdere groei <strong>van</strong> het ledental zijn de kosten<br />
voor de ledenadministratie voor <strong><strong>19</strong>97</strong><br />
begroot op fl. 12.000,-. Voor wat betreft de<br />
vraag over het begrote bedrag voor de Maleise<br />
bosrand gaf de heer Bos aan dat dit bedrag<br />
was voorzien voor <strong>19</strong>96, maar door uitstel<br />
<strong>van</strong> het project niet is betaald . In <strong><strong>19</strong>97</strong> wordt<br />
het gehele bedrag aan <strong>Blijdorp</strong> overgemaakt.<br />
De kascommissie heeft de administratie<br />
over <strong>19</strong>96 gecontroleerd en in orde<br />
bevonden, met een speciaal compliment voor<br />
de wijze waarop de penningmeester de tijdelijke<br />
reserves heeft beheerd. De vergadering<br />
verleende vervolgens het bestuur décharge<br />
voor het gevoerde financiële beleid. De heer<br />
Scheltens trad af als voorzitter <strong>van</strong> de kascommissie.<br />
Hij wordt opgevolgd door de heer<br />
Zwijnenburg. De heer Goyen blijft lid. De<br />
heer Wit jens was reserve-lid en werd benoemd<br />
tot lid. Zijn plaats werd vervolgens<br />
ingenomen door de heer <strong>van</strong> Vuuren.<br />
Het bestuur stelde de aanwezigen Artis<br />
voor als bestemming voor de najaarsreis.<br />
Negen jaar geleden hebben de <strong>Vrienden</strong><br />
deze tuin voor het laatst bezocht! De vergadering<br />
ging accoord.<br />
Vervolgens was het woord aan mevrouw<br />
Gerritse (foto). Mede namens haar<br />
echtgenoot deed zij verslag <strong>van</strong> de promotieactiviteiten<br />
in <strong>19</strong>96. Zoals bleek uit het<br />
verslag <strong>van</strong> de penningmeester was het wederom<br />
een succesvol jaar. Zomer <strong>19</strong>96<br />
moesten er snel nieuwe producten worden<br />
ingekocht, de winkel was leeg! Het promotieteam<br />
bezocht weer vele braderieën en<br />
manifestaties. Heel bijzonder was de stand<br />
die werd verzorgd bij Intratuin in Pijnacker.<br />
Er werd een kraam <strong>van</strong> maar liefst 12 meter<br />
gevuld! Het was zo'n succes dat Intratuin<br />
heeft aangegeven de actie te willen herhalen.<br />
De winkel is onder handen genomen.<br />
Dankzij het aanbrengen <strong>van</strong> nieuwe magazijnstellingen<br />
komen de pluche beesten nu<br />
veel beter uit. Dit gecombineerd met het<br />
mooie weer en de jonge ijsbeert jes heeft tijdens<br />
de Paasdagen <strong>van</strong> <strong><strong>19</strong>97</strong> gezorgd voor<br />
een gigantische omzet! Mevrouw Gerritse bedankte<br />
tenslotte alle medewerkers <strong>van</strong> haar<br />
team voor de geweldige inzet in het afgelopen<br />
jaar. Namens het bestuur onderschreef<br />
onze voorzitter, mevrouw Groenhorst, deze<br />
dank <strong>van</strong> harte!<br />
De <strong>Vrienden</strong> zijn overigens in groten<br />
getale bereid om promotiewerkzaamheden<br />
te verrichten voor onze Vereniging. Er is zelfs<br />
zoveel belangstelling voor het promotieteam<br />
dat er besloten is tot een tijdelijke stop op<br />
het aantrekken <strong>van</strong> nieuwe medewerkers.<br />
Volgens rooster traden vervolgens de<br />
bestuursleden Slijkoort en Gerritse af. Beiden<br />
stelden zich herkiesbaar en werden door de<br />
Vergadering bij acclamatie herkozen. Ook<br />
ging de Vergadering accoord met de door het<br />
bestuur voorgestelde verhoging <strong>van</strong> de minimum<br />
contributie tot fl 45,- per jaar.<br />
Hierna ging de aandacht uit naar het<br />
5000ste lid, mevrouw Neleman (foto). Zij<br />
werd lid als gevolg <strong>van</strong> de actie in <strong>Blijdorp</strong><br />
blad. Na een korte toespraak werd mevrouw<br />
Neleman door de voorzitter uitgebreid in de<br />
bloemetjes gezet. Verder ontving zij een tas<br />
met <strong>Vrienden</strong>-cadeaus. Tenslotte was er een<br />
uitnodiging om als gast <strong>van</strong> het bestuur, na afloop<br />
<strong>van</strong> de Algemene Ledenvergadering, de<br />
gezamenlijke lunch te gebruiken en aan de<br />
<strong>Vrienden</strong>reis naar Wuppertal deel te nemen.<br />
Op verzoek <strong>van</strong> het bestuur gaf mevrouw Neleman<br />
acte de présence tijdens de<br />
persconferentie <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> op 28 april, zodat<br />
ook de media zijn geïnformeerd over de<br />
unieke groei <strong>van</strong> het ledental <strong>van</strong> onze<br />
Vereniging.<br />
Toen was het al weer tijd voor de<br />
rondvraag. De heer Scheltens vroeg het bestuur<br />
de statuten en het huishoudelijk<br />
reglement te actualiseren. Het bestuur gaf<br />
aan daarop terug te zullen komen. Op verzoek<br />
was de heer Scheltens bereid om te<br />
zijner tijd plaats te nemen in een eventueel<br />
in te stellen actualiseringscommissie.<br />
Het lid <strong>van</strong> verdienste, mevrouw
Waalwijk, kwam met de suggestie om, <strong>van</strong>wege<br />
de hoge portokosten, samen met<br />
vrijwilligers zelf een deel <strong>van</strong> de oplage <strong>van</strong><br />
<strong>Vrienden</strong> nieuws te verspreiden. Ofschoon<br />
het bestuur deze geste bijzonder waardeerde<br />
vermoedde zij dat een en ander logistiek niet<br />
uitvoerbaar is. Het bestuur gaf aan de mogelijkheden<br />
te zullen onderzoeken en er later<br />
op terug te komen.<br />
Tenslotte was er een vraag <strong>van</strong> mevrouw<br />
Broer die vroeg naar de mogelijkheid<br />
om een overdekte wachtruimte te creëren bij<br />
de Diergaarde. Het bestuur gaf aan deze belangrijke<br />
vraag direct te zullen doorspelen<br />
naar <strong>Blijdorp</strong>. Mevrouw Broer kreeg echter<br />
sneller antwoord dan verwacht. De heer<br />
Dorresteyn (foto) vroeg het woord en bedankte<br />
voor de goede suggestie. Hij gaf aan dat<br />
het probleem zal worden meegenomen bij<br />
de opzet <strong>van</strong> de nieuwe ingang.<br />
De heer Dorresteyn maakte meteen<br />
<strong>van</strong> de mogelijkheid gebruik om de <strong>Vrienden</strong><br />
er op te wijzen dat dergelijke signalen altijd<br />
welkom zijn. Ook verplichtte hij zich om na<br />
te denken over de problemen rond de grote<br />
belangstelling voor de lezingen. Dorresteyn<br />
verklaarde dat dit punt mee wordt genomen<br />
bij de ontwikkeling <strong>van</strong> de nieuwbouw. Tenslotte<br />
nodigde hij alle aanwezige <strong>Vrienden</strong> uit<br />
om, na de lunch, onder leiding <strong>van</strong> hemzelf<br />
en de heer Post de bouwput <strong>van</strong> de<br />
Maleise bosrand te bezoeken. Dit aanbod<br />
werd <strong>van</strong> harte aanvaard.<br />
Stichting AAP<br />
Hiermee was het officiële deel <strong>van</strong> de<br />
vergadering voorbij. Na een kopje koffie was<br />
het woord aan David Van Gennep <strong>van</strong> de<br />
stichting AAP (foto). Onder het motto<br />
"Op<strong>van</strong>g zonder toekomst biedt geen perspectief"<br />
verzorgde de heer <strong>van</strong> Gennep een<br />
uiterst boeiende presentatie over het werk<br />
<strong>van</strong> zijn organisatie. AAP biedt op<strong>van</strong>g aan<br />
verwaarloosde en ongewenste apen, papegaaien<br />
en andere dieren. Het doel is<br />
drieledig. Allereerst wordt de dieren een verantwoorde<br />
leefomgeving geboden.<br />
Vervolgens wordt geprobeerd ze te resocialiseren<br />
in een groep soortgenoten. Het<br />
uiteindelijk doel is het terugplaatsen <strong>van</strong> het<br />
dier (of een groep dieren) in de natuur of een<br />
verantwoorde dierentuin.<br />
nen had verder tot gevolg dat de tuinen minder<br />
soorten in de collectie opnamen. Er was<br />
geen plaats meer voor de op<strong>van</strong>g <strong>van</strong> (in beslag<br />
genomen) eenlingen.<br />
Dankzij de inspanningen <strong>van</strong> de talrijke<br />
vrijwilligers en circa 40.000 donateurs (het<br />
is ook mogelijk een aap te adopteren) kon<br />
AAP onlangs verhuizen naar een grotere ruimte<br />
in Almere. Met minimale middelen werd<br />
maximaal werk verricht. De verblijven zijn<br />
groter, er is privacy gecreëerd en er zijn buitenruimtes.<br />
De mogelijkheden zijn sterk<br />
verbeterd om in een diergroep een normale<br />
sociale structuur te ontwikkelen zodat ze -als<br />
groep- kunnen worden overgeplaatst naar bijvoorbeeld<br />
een goede dierentuin. Om te<br />
bepalen welke dierentuin geschikt is maakt<br />
AAP trouwens dankbaar gebruik <strong>van</strong> de expertise<br />
<strong>van</strong> de medewerkers <strong>van</strong> de<br />
verschillende Nederlandse dierentuinen. Een<br />
leuk detail was verder de regeling met de Airmiles-organisatie.<br />
Duizenden donateurs<br />
sparen airmiles voor AAP, zodat de dieren<br />
zonder reiskosten overal in de wereld kunnen<br />
worden geplaatst.<br />
De aanwezige <strong>Vrienden</strong> genoten<br />
ruim een uur <strong>van</strong> de presentatie <strong>van</strong> Van<br />
Gennep: verhalen uit de praktijk, gecombineerd<br />
met dia's en videobeelden. Ondanks<br />
alle ellende wist Van Gennep een positief gevoel<br />
over te brengen. Met veel inzet en een<br />
beetje geld kan al heel wat worden bereikt.<br />
Het resultaat is verbluffend! Als dank voor<br />
zijn inspanningen ontving de heer Van<br />
Gennep <strong>van</strong> onze voorzitter een kleine<br />
financiële tegemoetkoming.<br />
Na de lezing gebruikten degenen die<br />
zich daarvoor hadden aangemeld de gezamenlijke<br />
lunch in de Sterrenzaal. Om twee<br />
uur volgde een rondleiding over het terrein<br />
<strong>van</strong> de Maleise bosrand onder leiding <strong>van</strong> de<br />
heren Dorresteyn en Post (foto). De <strong>Vrienden</strong><br />
konden met eigen ogen de vorderingen aanschouwen<br />
<strong>van</strong> het door hen zo ruimhartig<br />
financieel ondersteunde project. Afgesproken<br />
werd elkaar weer te ontmoeten bij de opening<br />
<strong>van</strong> de eerste fase, met onder andere<br />
het nieuwe gibboneiland op 28 juni aanstaande!<br />
Tekst: Marcel Kreuger<br />
Foto's: Peter Stolk, Marcel Kreuger.<br />
Eind jaren zestig was het nog volstrekt<br />
legaal om een aap als huisdier te houden.<br />
Met het volwassen worden <strong>van</strong> deze dieren<br />
begonnen de problemen. Apen bleken geen<br />
huisdieren te zijn. Talloze dieren verkommerden<br />
in te kleine, aap-onwaardige verblijven.<br />
Stichting AAP was dan een laatste redding.<br />
Onder druk <strong>van</strong> dierenbeschermers is vervolgens<br />
de regelgeving aangepast, zodat de<br />
invoer <strong>van</strong> apen en andere uitheemse diersoorten<br />
aan banden werd gelegd. Tegen de<br />
verwachting in bleef echter de noodzaak <strong>van</strong><br />
een goede op<strong>van</strong>ggelegenheid bestaan. Met<br />
de illegale invoer <strong>van</strong> exotische dieren is zoveel<br />
geld gemoeid dat de handel bleef. De<br />
modernisering <strong>van</strong> de Nederlandse dierentui-
~1i8 UITVAARTVERZORGING e.M. Bouwman<br />
Albert Verweystraat 2a<br />
3061 SB Rotterdam<br />
Tel.: 0104145343<br />
B99. : 0104145564<br />
Vogelwijzer<br />
Vogels zijn geliefd. Mensen gen ieten <strong>van</strong> hun zang, kleurenpracht of hun gedrag. Vogels horen<br />
bij het leven <strong>van</strong> alledag. Veel mensen zijn ook zeer actief bezig met vogels. Ze trekken er bewust<br />
op uit (met verrekijker en/of telescoop en vogelgids) om vogels te gaan zien in de natuur<br />
("vogelen"). De betere vogelaars hebben al meer dan 400 soorten in Nederland waargenomen!<br />
Weer anderen hebben volières waarin ze vogels houden. Vogels zijn een populaire hobby: het<br />
blad "Onze Vogels" heeft een oplage <strong>van</strong> 46.000. Ook dierentuinen hebben in hun collecties<br />
vogels opgenomen. Er zijn zelfs specifieke vogelparken. De komende tijd proberen wij via een<br />
aantal artikeltjes ons enthousiasme over vogels op u over te brengen.<br />
Stijlvolle uitvoering <strong>van</strong> begrafenissen en crematies.<br />
Informatie over:<br />
- Het O.RV depositofonds (=verzorgingsfonds)<br />
- De kostenbegroting voor een uitvaart, met betrekking tot een<br />
af te sluiten verzekering.<br />
- Inschrijving wilSbeschikking met vrij lidmaatschap.<br />
M eu belstoffeerderij<br />
en Meubelmakerij<br />
Tevens repareren wij<br />
biezen, rieten en rotan<br />
Hobby CENTRUM<br />
MAGAzijN BlïdoRp<br />
NobElSTRAAT 11 2<br />
}0}9 SP ROTTERdAM<br />
TElEfOON 010 - 466 }1<br />
CEREEdscilAppEN • IJZERWAREN<br />
ElEkTRA • SANiTAiR • VERF • SLEuTELsERVicE<br />
De indeling <strong>van</strong> vogels:<br />
taxonomie<br />
Weet u wat een sluifhaan is? Een gieteling?<br />
Donsgans of een penduiker?<br />
Waarschijnlijk zullen de namen u niet veel<br />
zeggen. Toch betreft het volksnamen <strong>van</strong> vogels<br />
die ook in <strong>Blijdorp</strong> te zien zij n<br />
(achtereenvolgens kluut, merel, eidereend en<br />
grote zaagbek). Met ruim 8600 vogelsoorten<br />
is een universele naamgeving <strong>van</strong> groot belang<br />
om er wereldwijd over te kunnen<br />
praten. Daarom kregen alle vogels een wetenschappelijke<br />
naam, veelal in het Latijn en/of<br />
Grieks of ook wel met een eigennaam (<strong>van</strong><br />
bijvoorbeeld de ontdekker).<br />
Omdat er zoveel (onder}soorten zijn<br />
bestond er ook al snel behoefte aan een indeling<br />
<strong>van</strong> het vogelrijk. U kent ze wel: de<br />
families <strong>van</strong> de mezen, de mussen en de lijsters,<br />
enzovoort. Grondlegger <strong>van</strong> dit systeem<br />
is Carolus Linnaeus, die in 1739 zijn belangrijkste<br />
boek schreef: "Systema natura". Hij<br />
ontwikkelde een hiërarchisch systeem om de<br />
vogels in te delen, veelal op basis <strong>van</strong> overeenkomsten<br />
in bijvoorbeeld gedrag (zo<br />
sperren alle vogels uit de orde <strong>van</strong> de passeriformes<br />
direct na het uitkomen hun bek naar<br />
de voedselbron, ook al zijn ze nog bl ind), of<br />
op basis <strong>van</strong> overeenkomsten in anatomie of<br />
eiwitten die een vogel bezit (waardoor bijvoorbeeld<br />
de toerako's in de fam il ie <strong>van</strong> de<br />
koekoeken zijn ingedeeld, hoewel ze wel<br />
zelf hun eieren uitbroeden}.Hieronder een<br />
voorbeeld va n zo'n indeling:<br />
Klasse:<br />
O rde:<br />
Fami lie:<br />
Geslacht:<br />
Soort:<br />
Ondersoort:<br />
aves (= vogels)<br />
cucculiformes<br />
(= koekoekachtigen)<br />
musophagidae<br />
(= bananeneters )<br />
tauraco<br />
tauraco hartlaubi<br />
(= Hartlaubs toerako)<br />
geen ondersoort bekend<br />
Op deze manier zijn alle vogels ingedeeld.<br />
Het is echter geen star systeem . Als<br />
gevolg <strong>van</strong> nieuw opgedane kennis kan een<br />
vogel opnieuw en dus anders worden ingedeeld.<br />
Vogel kenmerken<br />
Wanneer mensen gevraagd wordt wat<br />
het kenmerk is <strong>van</strong> vogels zul je al gauw zaken<br />
horen als "ze kunnen vliegen; ze hebben<br />
een snavel en veren en ze leggen eieren ".<br />
Toch zijn alleen de veren specifiek voor vo-
gels. Vleermuizen kunnen bijvoorbeeld vliegen,<br />
het vogelbekdier heeft een snavel en<br />
slangen en schildpadden leggen eieren. We<br />
zullen in het vervolg <strong>van</strong> dit artikel behalve<br />
over de veren ook iets over de snavel en de<br />
poten <strong>van</strong> vogels vertellen.<br />
Veren en kleuren<br />
Als vogels uit het ei kruipen zijn ze ofwel<br />
kaal of ze bezitten een paar plukjes dons.<br />
Alleen de zogenaamde nestvlieders (bijvoorbeeld<br />
fazanten) zijn al bevederd. In de<br />
vogel huid bevinden zich papillen (bij mensen<br />
te zien· als kippenvel) waaromheen een huidzakje<br />
groeit. Hieruit komen dan als eerste de<br />
donsveertjes tevoorschijn. De eerste definitieve<br />
veren die zich vervolgens ontwikkelen zijn<br />
de vleugelveren. Die zijn ook meteen veel<br />
steviger, nodig om ermee te kunnen vliegen.<br />
Deze veren noemen we slagpennen. Vervolgens<br />
worden de andere donsveren ver<strong>van</strong>gen<br />
door dekveren, die minder sterk zijn dan de<br />
slagpennen. De onderkant <strong>van</strong> deze veren is<br />
donsachtig, en vormen zo een goede isolatielaag.<br />
Donsveren verschillen <strong>van</strong> de<br />
slagpennen doordat ze geen baardjes hebben<br />
waardoor ze veel losser en luchtiger zijn.<br />
Veren bepalen de kleur <strong>van</strong> de vogel.<br />
De meeste kleuren in de vogelwereld zijn namelijk<br />
zogenaamde "structuurkleuren". Dit<br />
betekent dat de kleur wordt bepaald door de<br />
opbouw <strong>van</strong> de veren en de breking <strong>van</strong> het<br />
licht dat daar door gaat. Mede bepalend zijn<br />
verder twee pigmenten: eu melanine (zwart)<br />
en phaeomelanine (oranjebruin) en carotenoiden<br />
uit de voeding. Er zijn ook<br />
uitzonderingen. Bijvoorbeeld de eidereenden<br />
en de meeste toerako's hebben een echte<br />
groene kleurstof.<br />
Kleuren zijn belangrijk in de vogelwereld.<br />
Ze kunnen bedoeld zijn om op te vallen<br />
(de mannetjes in de paartijd), of om juist niet<br />
op te vallen (de schutkleur). Voor andere soorten<br />
zijn kleuren herkenningstekens<br />
(bijvoorbeeld de kleur <strong>van</strong> de spiegels bij eenden).<br />
Soms kan een kleur ook nuttig zijn: de<br />
witte vlek op het achterlijf <strong>van</strong> de manenduiven<br />
is waarschijnlijk bedoeld om elkaar ook<br />
in de duisternis te kunnen zien.<br />
Snavels<br />
Het loont de moeite om eens goed<br />
naar snavels te kijken. Alleen al omdat ze<br />
heel mooi kunnen zijn (toekans). Maar ook<br />
omdat de snavel veel over de vogel vertelt,<br />
met name over de voedingswijze. Weliswaar<br />
zijn er een paar vogels met snavels die voor<br />
iedere soort <strong>van</strong> voedsel geschikt zijn (bijvoorbeeld<br />
die <strong>van</strong> alleseters als meeuwen en<br />
kraaien), maar de meeste snavels zijn gespecialiseerde<br />
"instrumenten". Bijvoorbeeld de<br />
roofvogels met hun stevige haakvormige snavels<br />
waarmee ze prima kunnen scheuren. De<br />
zaadeters hebben een bolle snavel (zoals bijvoorbeeld<br />
de zebravink). Daartegenover<br />
staan de insekteneters die een veel fijnere<br />
snavel hebben (bijvoorbeeld de koningsglansspreeuw)<br />
net zoals vogels die nectar uit<br />
bloemen halen (bijvoorbeeld de roodpootsuikervogel).<br />
Weer veel steviger zij n de snavels<br />
<strong>van</strong> kaketoes, die zelfs noten kunnen open<br />
breken. Anderen hebben weer lange snavels<br />
om voedsel uit de grond te halen (bijvoorbeeld<br />
de wulp en de grutto) of om voedsel<br />
uit het water te halen (de ooievaar ). Zo hebben<br />
alle vogels een snavel die past bij hun<br />
voed i ngspatroon.<br />
Soms hebben de snavels nog andere<br />
functies: de specht die er zijn nest mee uithakt,<br />
vogels die hun snavel als een<br />
"klankkast" gebruiken, ermee vechten, hun<br />
veren mee verzorgen of ze gebruiken tijdens<br />
de broedtijd om de eieren te keren.<br />
Poten<br />
Net als de snavels vertellen ook de poten<br />
veel over de leefgewoonten. Zo valt<br />
bijvoorbeeld op dat de poten bij eenden en<br />
futen ver naar achteren geplaatst zijn. Dit is<br />
bij het zwemmen enorm praktisch, bij het lopen<br />
daarentegen minder. Andere vogels<br />
hebben weer zeer stevige poten en lopen uitstekend<br />
(struisvogel). Weer andere staan<br />
hoog op de poten om in (ondiep) water te<br />
kunnen staan bij het foerageren (ooievaar).<br />
Vaak kunnen deze vogels ook de tenen spreiden<br />
zodat ze niet zo snel in de modder<br />
zullen wegzakken.<br />
Ook het looppatroon zegt veel: hippende<br />
vogels leven het meest in bomen,<br />
goede lopers leven veelal op de grond. De<br />
aanpassingen gaan vaak nog verder. Toerako's<br />
bijvoorbeeld kunnen hun buitenste teen<br />
zowel naar voor als naar achter bewegen, hetgeen<br />
hen maximale stabiliteit geeft bij het<br />
snelle lopen over een boomtak.<br />
Door goed te kijken kunt u al veel<br />
over de vogel te weten komen.<br />
Veel plezier bij het bekijken <strong>van</strong> de<br />
vogels in <strong>Blijdorp</strong> en in de natuur.<br />
Tekst en foto's:<br />
Jos en Anne Marie Nijkamp<br />
Giften voor de actie "Alle<br />
<strong>Vrienden</strong> hand in hand, voor het<br />
nieuwe gibbon-eiland!"<br />
(tot en met maart <strong><strong>19</strong>97</strong>)<br />
Bijdragen <strong>van</strong> fl. 10,-:<br />
v. Vuure, Parie, Augustijn en Mosmans te Rotterdam, V.d. Berg te<br />
Heerjansdam; v. Toi-Filius te Oud-Beijerland en de Ruiter.<br />
Tussen fl. 10,- en fl. 25,-:<br />
Udo te Rotterdam, Lagerweij te Capelle a/d Ijssel, Witberg te<br />
Culemborg, Smit te Leiden en Beljon te Schiedam.<br />
Bijdragen <strong>van</strong> fl. 25,-:<br />
V.d. Akker-Vollmuller, Sven, Steenbergen, Huijsman-Engelberts,<br />
v. Santen, Borsboom en Maaten-v. Oud heusden te Rotterdam,<br />
Maree en Eekhoudt te Berkel-Rodenrijs, Bakx te Halsteren,<br />
Dankers te Hoogvliet Rt, v. Selm-vd Ree en Starren burg te<br />
Schiedam, Verbeek te Spijkenisse en Okhuijsen te Cap. a/d Ijssei.<br />
Tussen fl. 25,- en fl. 50,-:<br />
Hattink en Urn te Rotterdam .<br />
Bijdragen <strong>van</strong> fl. 50,-:<br />
N.N., v.d. Meijden, v. Lent, Arnold en v. Damme te Rotterdam,<br />
Elliott te Delft, Griffioen te Maarssen en Lous te Oud Alblas.<br />
Tussen fl. 50,- en fl. 100,-:<br />
Verploegh Chassé te Vlaardingen.<br />
Bovendien:<br />
fi. 100,-: <strong>van</strong> der Cammen te Rotterdam en Oudkerk<br />
te Oostvoorne.<br />
fi. 150,-: Simons te Rotterdam.<br />
fi. 250,-: Hille te Rotterdam.<br />
ft. 1.000,- <strong>van</strong> Terpstra e/o v. Eijnsbergente Capelle a/d Yssei.<br />
Een nalatenschap <strong>van</strong> Noorlander v.d. Vos te Rhoon.<br />
ft. 110,- bij de lezing voor de NCVB te Rotterdam-<br />
<strong>Blijdorp</strong>.<br />
ft. 80,- bij de lezing voor de Plattelandsvrouwen te Zwartewaai.<br />
fi. 50,- bij de lezing voor de Plattelandsvrouwen te Bergam <br />
bacht.<br />
fi. 50,- bij de lezing voor de Plattelandsvrouwen te Rotterdam<br />
Ommoord.<br />
fi. 50,- <strong>van</strong> de dames <strong>van</strong> de Rotary.<br />
En tenslotte wederom het gratis drukken <strong>van</strong> onze acceptgiro's<br />
door drukkerij Bazuin Schiedam.<br />
Deze bijdragen komen ten goede aan onze gibbon-actie. Hartelijk bedankt!
ddd3JW:3 5\]d3J~}~1JJ<br />
Z(!]jJ~<br />
(fJ::rlv81J2:1Y:3jiJg~<br />
Najaarsexcursie naar Artis op<br />
20 september <strong><strong>19</strong>97</strong><br />
Op de Algemene Ledenvergadering <strong>van</strong> 12 april j.1. heeft het Bestuur de leden voorgesteld om<br />
dit jaar Artis, Amsterdam, als reisbestemming voor de najaarsexcursie te kiezen. De daar aanwezige<br />
leden hebben hiermee ingestemd, zodat de leden <strong>van</strong> de Vereniging <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong><br />
<strong>Blijdorp</strong> hierbij worden uitgenodigd tot deelname aan deze excursie.<br />
In Leiden is de Neushoorn Stichting Nederland opgericht. De stichting<br />
heeft als doel het ondersteunen <strong>van</strong> projecten <strong>van</strong> organisaties/instellingen die<br />
werken aan het behoud <strong>van</strong> de neushoorn, waar ook ter wereld.<br />
Oprichter Raymond <strong>van</strong> der Meer, <strong>van</strong> beroep offset-rotatie drukker maar<br />
met een enorme passie voor neushoorns, werkte mee aan een rhino-rescueproject<br />
in het Mkhaya Game Reserve in Swaziland. Daar ontdekte hij dat de<br />
parkbeheerders en rangers zich, met gevaar voor eigen leven, helemaal inzetten<br />
voor het behoud <strong>van</strong> de neushoorns. Maar inzet alleen is niet genoeg! Er is geld<br />
nodig om de parkbeheerder en zijn rangers te ondersteunen met hun werk. Het<br />
doel voor <strong><strong>19</strong>97</strong>/<strong>19</strong>98 <strong>van</strong> de Neushoorn Stichting Nederland is dan ook het<br />
ondersteunen <strong>van</strong> het Mkhaya Game Reserve in Swaziland.<br />
Draagt u de neushoorn ook een warm hart toe?<br />
Wordt dan donateur <strong>van</strong> de Neushoorn Stichting Nederland! Vul<br />
onderstaande bon in en u ont<strong>van</strong>gt tenminste 3x per jaar "de Neushoornkrant",<br />
waarin u alles vindt over het project dat de Neushoorn Stichting Nederland<br />
ondersteunt en de stand <strong>van</strong> zaken op dat moment. Wilt u meer informatie over<br />
het Rhino-rescue-project in Swaziland of over de Neushoorn Stichting<br />
Nederland bel dan: 071-514 7031 (na 18.00 uur).<br />
Ja, ik word donateur <strong>van</strong> de Neushoorn Stichting Nederland en steun<br />
daarmee haar activiteiten voor het behoud <strong>van</strong> de neushoorns.<br />
o Mijn financiële bijdrage per jaar is: f 35,--<br />
o anders dan bovenstaand, nl. f __ (minimale bijdrage f 35,-- per jaar)<br />
Dhr./mevr. _<br />
______________________ _<br />
Adres _______________________ _<br />
Postcode ____ _<br />
Plaats ______________ _<br />
Giro/banknr. -----------------------<br />
Stuur uw ingevulde aanmeldingsbon naar:<br />
Neushoorn Stichting Nederland, fl>stbus 138, 2300 AC Leiden.<br />
Na ont<strong>van</strong>gst <strong>van</strong> uw aanmeldingsbOn ont<strong>van</strong>gt u een acceptgiro gebaseerd op bovem/á().nde gegevens.<br />
De volgende punten zijn voor<br />
u <strong>van</strong> belang:<br />
vertrek: 9.00 uur<br />
plaats: Conradstraat in Rotterdam (bij<br />
het Centraal Station).<br />
aankomsttijd Artis: 10.30 uur.<br />
geplande aankomsttijd in Rotterdam:<br />
18.30 uur.<br />
kosten fl. 45,- voor leden; deelnemers<br />
die geen lid zijn <strong>van</strong> de<br />
Vereniging <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> betalen<br />
fl. 50,-.<br />
In Artis bestaat de mogelijkheid tot<br />
het nuttigen <strong>van</strong> een lunch, maar u<br />
kunt uiteraard ook uw eigen lunch<br />
pakket meenemen.<br />
In de reissom zijn inbegrepen:<br />
de busreis Rotterdam - Artis v.v.<br />
toegang tot Artis.<br />
fooi voor de chauffeur.<br />
Zoals altijd geldt in de bussen<br />
een rookverbod.<br />
Aanmelding voor deze excursie:<br />
Het verschuldigde bedrag dient u<br />
over te maken naar girorekening 20.71.059<br />
t.n.v. Vereniging <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong>, afd.<br />
Excursies, Aernt Bruunstraat 59 te Rotterdam,<br />
onder vermelding <strong>van</strong> "Artis <strong><strong>19</strong>97</strong>". De girooverschrijvingen<br />
dienen uiterlijk op 1<br />
september te zijn ont<strong>van</strong>gen. Uwoverschrijving<br />
is uw bewijs <strong>van</strong> deelname aan de<br />
excursie; u ont<strong>van</strong>gt dus geen verdere bescheiden<br />
of mededelingen. De aanmeldingen<br />
worden in volgorde <strong>van</strong> ont<strong>van</strong>gst behandeld.<br />
Snelle overmaking <strong>van</strong> het<br />
verschuldigde bedrag is derhalve aan te bevelen.<br />
Het is helaas niet mogelijk het te betalen<br />
bedrag te restitueren voor afmeldingen die later<br />
dan 1 september zijn ont<strong>van</strong>gen.<br />
Restituties binnen de gestelde termijn vinden<br />
plaats onder inhouding <strong>van</strong> de door de Vereniging<br />
gemaakte kosten .<br />
Artis<br />
Artis is een tuin met een rijke historie.<br />
Hier<strong>van</strong> getuigt natuurlijk het monumentale<br />
aquarium, dat onlangs ingrijpend gerenoveerd<br />
en gedeeltelijk in de oorspronkelijke<br />
staat teruggebracht is. Blik<strong>van</strong>gers zijn 4 enorme<br />
aquaria <strong>van</strong> elk 15 meter lengte,<br />
waaronder een echte Amsterdamse gracht!<br />
Voor veel <strong>Vrienden</strong> zal ook het avontuurlijke<br />
nachtdierenhuis "Jungle by night"<br />
nieuw zijn. Verder is Artis natuurlijk een dierentuin<br />
met een heel mooie dierencollectie.<br />
Daar<strong>van</strong> noemen we u vast brillangoeren,<br />
mandrils, sneeuwpanters, Kongopauwen, zeekoeien<br />
en natuurlijk de "standaarddieren"<br />
zoals Indische olifanten, giraffen en gorilla's.<br />
Binnenkort start Artis met een ingrijpende renovatie<br />
<strong>van</strong> de dierentuin, omdat men<br />
onlangs een uitbreidingsgebied <strong>van</strong> vier hectare<br />
gekregen heeft. Over een paar jaar zal<br />
Artis er dan ook heel anders uitzien. Dit zou<br />
dus wel eens uw laatste kans kunnen zijn,<br />
om het "oude Artis" te zien ... . !<br />
Foto: Peter Stolk
De Maleise bosrand (slot)<br />
Deel 6: Wandelende takken in de Maleise bosrand?<br />
Na de afleveringen over de gibbons, kleine katten, vogels en runderen die de Maleise Bosrand<br />
in <strong>Blijdorp</strong> gaan bewonen, komen in dit laatste deel de herten aan bod. In eerste instantie zuIlen<br />
de lierherten, die nu al aanwezig zijn in <strong>Blijdorp</strong>, de Maleise Bosrand gaan verkennen. De<br />
bedoeling is echter dat <strong>Blijdorp</strong> in de loop <strong>van</strong> dit jaar een aantal zeldzame Prins-Alfred herten<br />
krijgt. Deze dieren, die oorspronkelijk voorkomen op de Filipijnen, horen helemaal thuis in de<br />
Maleise bosrand en zullen de plaats <strong>van</strong> de lierherten gaan innemen. Omdat nog niet duidelijk<br />
is wanneer de nieuwe herten in Rotterdam zullen arriveren, kunt u in dit verhaal kennis maken<br />
met beide soorten.<br />
Het lierhert en het<br />
Prins-Alfred hert behoren<br />
alle twee tot de familie <strong>van</strong><br />
echte herten. Het lierhert<br />
behoort tot de onderfamilie<br />
<strong>van</strong> takherten. Deze onderfamilie<br />
wordt gekenmerkt<br />
door de wijd vertakte geweien<br />
<strong>van</strong> de mannetjes. Het<br />
lierhert heeft een karakteristiek<br />
gewei, waaraan het dier zijn naam dankt.<br />
De eerste aftakking, ook wel "end " genoemd,<br />
is vrij dicht bij de basis <strong>van</strong> het<br />
gewei. Deze aftakking buigt tot ver over het<br />
voorhoofd naar voren, terwijl de hoordstang<br />
aan<strong>van</strong>kelijk naar achteren en iets zijwaarts<br />
buigt. Vervolgens maakt de hoofdstang een<br />
boog naar voren, waarna het zich aan het einde<br />
in een korte vork splitst. De aftakking en<br />
hoofdstam vormen, <strong>van</strong> opzij gezien, een<br />
doorlopende boog die aan een lier doet denken.<br />
Lierherten leven in kuddes <strong>van</strong> 10-15<br />
dieren. In de bronsttijd strijden volwassen<br />
mannetjes om het leiderschap. Het sterkste<br />
mannetje brengt de hinden bijeen in een harem<br />
en beschermt ze tegen opdringerige<br />
rivalen. In de winter hebben de dieren een<br />
ruige, dikke vacht. De bokken hebben dan<br />
een donkerbruine rug en een lichte buik. In<br />
de zomer hebben de bokken een roodbruine<br />
rug en een lichtbruine buik. De hinden zijn<br />
gedurende het hele jaar geelbruin met een<br />
rode tint. De buik is vaak lichter <strong>van</strong> kleur.<br />
De bok is meestal groter en zwaarder dan de<br />
hinde. Hij kan een kop-romp gewicht bereiken<br />
<strong>van</strong> 120-150 kilo. De hinden wegen<br />
rond de 80 kilo.<br />
De verschillende soorten lierherten<br />
komen <strong>van</strong> nature voor in Noord-India en<br />
het gebied tussen Birma en Vietnam. Lierherten<br />
leven gewoonlijk op<br />
open terrein, hoewel ze 's<br />
middags vaak de schaduw<br />
<strong>van</strong> de bosranden opzoeken.<br />
Ze zoeken hun voedsel<br />
op laag gelegen, drassig terrein.<br />
De hoeven <strong>van</strong> het<br />
lierhert zijn aangepast aan<br />
de vochtige omstandigheden<br />
<strong>van</strong> zijn omgeving. De<br />
onderste delen <strong>van</strong> de poten zijn verhoornd<br />
en verlengd, waardoor het dier gemakkelijker<br />
door, of eigenlijk over, het moeras kan lopen.<br />
De meertjes en vennen in de moerasgebieden<br />
zijn vaak bedekt met een mat <strong>van</strong> dode<br />
en rottende plantenresten, waarop riet, gras<br />
en andere planten groeien. Lierherten leven<br />
voornamelijk <strong>van</strong> wilde rijst en andere moerasplanten.<br />
Ze eten echter ook wel bladeren<br />
<strong>van</strong> bomen.<br />
Het Prins-Alfred hert behoort tot de<br />
onderfamilie <strong>van</strong> Sambars of paardherten.<br />
Deze herten zijn kleiner dan de lierherten.<br />
De bokken hebben een gewicht <strong>van</strong> ongeveer<br />
60 kg. Ook bij deze onderfamilie<br />
hebben alleen de bokken geweien. Deze zijn<br />
echter minder sterk vertakt dan bij de lierherten.<br />
Het Prins-Alfred hert wordt gezien als<br />
één <strong>van</strong> de oudste leden <strong>van</strong> de paardherten.<br />
Als enige paardhert heeft het Prins-Alfred hert<br />
ook in het volwassen stadium een gevlekte<br />
vacht. Bij de andere hertensoorten hebben alleen<br />
de jongen een gevlekte vacht. Zodra de<br />
jongen volwassen worden verdwijnt deze tekening.<br />
Hieruit concludeert men dat het<br />
Prins-Alfred hert minder ver is geëvolueerd.<br />
Het Prins-Alfred hert komt tegenwoordig<br />
nog voor op een aantal eilanden <strong>van</strong> de<br />
Filipijnse archipel. In tegenstelling tot de lierherten<br />
bewonen Prins-Alfred herten<br />
oerwouden en moerassige jungle. Ze komen<br />
voor tot een hoogte <strong>van</strong> 2500 meter. Vanwege<br />
dit leefgebied hebben de dieren in de<br />
winter een dikkere en ruigere vacht dan in de<br />
zomer.<br />
Voor beide herten<br />
geldt dat ze sterk in hun<br />
voortbestaan worden bedreigd.<br />
Dit wordt onder<br />
andere veroorzaakt door<br />
de jacht en de toenemende<br />
landbouw. Met name<br />
takherten zoa ls het lierhert<br />
hebben flink te<br />
lijden <strong>van</strong> de jacht. Vanwege hun grote geweien<br />
vermijden zij het bos en leven in meer<br />
open gebieden. Juist in deze gebieden breidt<br />
de landbouw zich uit. De kuddes kunnen<br />
steeds minder natuurlijk voedsel vinden en<br />
zullen zich te goed doen aan de gewassen op<br />
de akkers. Hierdoor worden ze gemakkelijker<br />
het slachtoffer <strong>van</strong> de jacht dan de Sambar<br />
herten die zich meer in de bossen en op grotere<br />
hoogte ophouden.<br />
De jacht is in vele opzichten desastreus<br />
voor het voortbestaan <strong>van</strong> de dieren.<br />
~ - H. Mourik en Zn<br />
~sp ecialist in<br />
Aardappelen, groente en fruit.<br />
Vers gesneden rauwkost,<br />
vruchtensalade en stamppotten.<br />
Statensinge1127<br />
3039 LJ Rotterdam<br />
'fr01O - 4661671<br />
De specialist voor uw touringcarreis,<br />
zoals:<br />
• Dagtochten • Bruiloften<br />
• Personeelsreizen • Schoolreizen<br />
• Excursies<br />
• Meerdaagse reizen<br />
De jacht richt zich voornamelijk op de grootste<br />
en sterkste mannetjes, aangezien zij de<br />
mooiste geweien hebben die als begeerde<br />
jachttrofeeën gelden. Dit houdt in dat de hinden<br />
met jongere of<br />
zwakkere mannetjes zuIlen<br />
paren. Omdat deze<br />
bokken later bronstig<br />
zijn, zullen hun nakomelingen<br />
later ter wereld<br />
komen, wanneer de<br />
weers- en voedselomstandigheden<br />
slechter zijn.<br />
Deze ongunstige omstandigheden<br />
betekenen dat<br />
steeds meer jongen vroegtijdig sterven en de<br />
kuddes steeds kleiner en zwakker worden.<br />
<strong>Blijdorp</strong> heeft sinds <strong>19</strong>91 twee lierherten.<br />
Helaas is het tot nu toe niet gelukt<br />
nageslacht te krijgen. De Prins-Alfred herten,<br />
die <strong>Blijdorp</strong> dit jaar hoopt te ont<strong>van</strong>gen, komen<br />
uit de dierentuin <strong>van</strong> Mulhouse in<br />
Frankrijk.<br />
Tekst: Angeline Peters<br />
Foto's: E. Looten en Jean-Marc<br />
Lernould.<br />
De Vriend<br />
voor uw<br />
ogen en oren.<br />
I ~~C~!O~ES~<br />
1 Statenweg 108 . Rott«dam. OIO - 4666052 1<br />
0181 331 222<br />
Rijksstraatweg 36 - Hellevoetsluis - Fax 0181 312 368<br />
-
ZOO'n boek!<br />
Drie jaar geleden verscheen het boek "Elefanten in Zoo und Circus". In dit om<strong>van</strong>grijke document<br />
wordt een volledig overzicht gegeven <strong>van</strong> verleden en heden <strong>van</strong> het houden <strong>van</strong><br />
olifanten in Europa. Voor veel mensen was dit boek een "eye-opener": met keiharde cijfers<br />
werd aangetoond hoe weinig dierentuinen en ci rcussen in Europa eigenlijk voldoen aan de primaire<br />
voorwaarden om olifanten te kunnen fokken. Het aantal instellingen dat hierbij min of<br />
meer succesvol is, bleek op de vingers <strong>van</strong> één enkele hand te tellen. In dierentuinkringen geniet<br />
Amerika een grote reputatie en de verwachting was dan ook, dat de fokresultaten met<br />
olifanten aan de andere kant <strong>van</strong> de oceaan beter zouden zijn. Onlangs kwam het langverwachte<br />
tweede deel <strong>van</strong> "Elefanten in Zoo und Circus" uit, dit keer over olifanten in Noord-Amerika:<br />
de Verenigde Staten en Canada.<br />
Het is wederom<br />
een fri'lai vormgegeven<br />
boek. Net als in het eerste<br />
deel staat ook dit boek vol<br />
met veel historische informatie<br />
over olifanten en<br />
prachtige (zwart/wit) foto's<br />
<strong>van</strong> jonge olifantjes en imposante<br />
kuddes olifanten,<br />
die soms wel 50 dieren teIlen.<br />
Opvallend veel plaats<br />
is ingeruimd voor circussen<br />
in Amerika, met name voor<br />
Circus Ringling Bros. Barnum<br />
& Bailey, dat totaal 71<br />
Aziatische olifanten (waaronder<br />
12 bullen) op 9<br />
verschillende locaties<br />
........ ~-<br />
heeft! Deze organisatie<br />
heeft, naast twee rondtrekkende<br />
circussen, ook<br />
speciale olifantenfokcentra. Hier wordt, ver<br />
weg <strong>van</strong> menselijke nieuwsgierigheid, in alle<br />
rust gewerkt aan het behoud <strong>van</strong> de olifant.<br />
En met succes, want op één <strong>van</strong> deze locaties<br />
zijn sinds <strong>19</strong>83 liefst 23 olifanten geboren!<br />
De auteurs <strong>van</strong> "E lefanten in Zoo und Circus"<br />
schrijven dat er in principe maar tien <strong>van</strong> dergelijke<br />
fokcentra in Europa of Amerika nodig<br />
zijn, om in ieder geval de toekomst <strong>van</strong> olifanten<br />
in Europa en Amerika zeker te stellen.<br />
Helaas is dit fokcentrum ook in Amerika<br />
een uitzondering. Afgezien <strong>van</strong> Zoo<br />
Portland, waar de laatste 35 jaar 27 olifanten<br />
geboren werden, zijn er maar een paar dierentuinen<br />
waar af en toe Aziatische olifanten<br />
ter wereld komen. Voor wat betreft Afrikaanse<br />
olifanten is de situatie aan de andere kant<br />
<strong>van</strong> de grote plas helemaal dramatisch: de af-<br />
~<br />
gelopen tien jaar werden<br />
er slechts drie geboren, die<br />
allen binnen een jaar stierven!<br />
"Elefanten in Zoo<br />
und Circus" beschrijft de<br />
belangrijkste plaatsen (dierentuinen<br />
en circussen) in<br />
Noord-Amerika, waar olifanten<br />
gehouden worden.<br />
Hierbij worden de verblijven<br />
beschreven, alsmede<br />
een aantal (potentiële) fokgroepen.<br />
Helaas is het<br />
boek door niet-Amerikanen<br />
uitgegeven, waardoor<br />
de gegevens soms wat summier<br />
zijn.<br />
" Elefanten in Zoo und Circus" is een<br />
hommage aan de " Ringling-organisatie" en<br />
een regelrechte waarschuwing aan de overige<br />
Amerikaanse instituten. De European<br />
Elephant Group, die dit boek uitgegeven<br />
heeft, neemt gelukkig geen blad voor de<br />
mond. Als het importeren <strong>van</strong> olifanten verboden<br />
wordt, zal het gauw gedaan zijn met<br />
olifanten in Amerika. Juist daarom moeten de<br />
Amerikaanse dierentuinen wakker geschud<br />
worden. Waarschijnlijk zal dit boek daar helaas<br />
niet zoveel aan bijdragen, want het is in<br />
het Duits geschreven .... Voor iedereen die de<br />
Duitse taal machtig is en zich met olifanten<br />
bezighoudt, is het echter een perfect naslagwerk.<br />
Het boek biedt een schat aan<br />
informatie die tot voor kort niet of slechts in<br />
flarden tot ons kwam. Samen met het eerste<br />
deel (Europa) vormt dit een schitterend en<br />
uniek overzicht <strong>van</strong> ol ifanten in de Westerse<br />
wereld. En nu maar hopen dat beide boeken<br />
ook nog eens in het Engels verschijnen, zodat<br />
de gehele dierentuinwereld er iets aan heeft.<br />
Tekst: Marc Damen<br />
.~ Dierentuinliteratuur<br />
""0<br />
áJ Levert razendsnel en tegen de laagste prijs! , -~-<br />
~ Bijvoorbeeld "Elefanten in Zoo und Circus"; ....<br />
.~ slechts DM I 13,- (ind porto!)<br />
.- Stuurt u een ingevulde Eurocheque naar:<br />
•<br />
.<br />
f'l<br />
""boeken<br />
video ' s.<br />
CD-roms .<br />
etcetera<br />
Wij bezorgen u ieder dleren(tuin)boek;<br />
ook voor meer informatie bent u bij ons<br />
aan het Juiste adres.<br />
Schrijft u naar bovenstaande adres of via Internet:<br />
http://www.ms.tlk.com/zoo_buch<br />
Elefanten in Zoo und Circus; Dokumentation<br />
- Teil 2 Nordamerika. Geschreven<br />
(in het Duits) door de "European Elephant<br />
Group" (Duitsland. 290 blz., met vele zwartwit<br />
foto's. Prijs: DM 113 (incl . porto, via<br />
Schüling Verlag).<br />
Dr .rer.nat. Klaus Schüling<br />
Sc hülin g Buchkur ier<br />
Falkenhorst 4<br />
0 -4 8155 Münster<br />
Duitsland<br />
Ga ook eens kijken bij Cito<br />
naar die I~u~e<br />
Subaru VIVIO<br />
bijvoorbeeld!<br />
De zuinigste benzineauto<br />
<strong>van</strong> Nederland<br />
met verbluffende<br />
rijkwaliteiten.<br />
Plezierig om naar te<br />
kijken èn om mee te<br />
rijden .. elke dag weer.<br />
Kom langs voor een<br />
vrijblijvende proefrit.<br />
Cito Autobedrijf<br />
Uw official Subaru-dealer.<br />
Ook altijd ca. 50 occasions<br />
in alle prijsklassen.<br />
Sonoystraat 3, Rotterdam- <strong>Blijdorp</strong>(achter Statenflat)Tel. 010 - 466 25 36
"Diergaarde, Stichtingsbestuur<br />
en de <strong>Vrienden</strong>: de pijlers <strong>van</strong><br />
<strong>Blijdorp</strong>!1I<br />
De naam "<strong>Blijdorp</strong>" is natuurlijk een begrip onder de <strong>Vrienden</strong>. Het is echter een afkorting <strong>van</strong><br />
de volledige naam <strong>van</strong> de Diergaarde, waarin het woord "Bl ijdorp" niet eens voorkomt.<br />
<strong>Blijdorp</strong> heet voluit: "Stichting Koninklijke Rotterdamsche Diergaard e". Aangezien een stichting<br />
ook een bestuur moet hebben, leek het de redactie <strong>van</strong> <strong>Vrienden</strong> nieuws interessant om uit te<br />
zoeken wat nu eigenlijk de rol <strong>van</strong> het Stichtingsbestuur is. De voorzitter <strong>van</strong> het Stichtingsbestuur,<br />
de heer S.J.R. de Monchy, was graag bereid om met de redactie <strong>van</strong> <strong>Vrienden</strong>nieuws te<br />
praten. De locatie voor het gesprek? Diergaarde <strong>Blijdorp</strong> natuurlijk!<br />
Hoe komt het dat "<strong>Blijdorp</strong>" een stichting<br />
is?<br />
" De Stichting Koninklijke Rotterdamsche<br />
Diergaarde is al voor de oorlog ontstaan.<br />
De Rotterdamsche Diergaarde was opgericht<br />
door een (besloten) vereniging, die echter in<br />
de dertiger jaren in financiële problemen<br />
kwam. Tegelijkertijd wilde de gemeente de<br />
grond <strong>van</strong> de toenmalige Rotterdamsche Dier-<br />
! ,<br />
t<br />
I<br />
gaarde hebben. De vereniging is toen opgeheven<br />
en in de plaats daar<strong>van</strong> kwam een<br />
stichting, waaraan de gemeente een stuk<br />
grond in de polder <strong>Blijdorp</strong> ter beschikking<br />
stelde. Achteraf was deze verhuizing nog een<br />
geluk bij een ongeluk, want in de oorlog is de<br />
oude Rotterdamsche Diergaarde zwaar getroffen<br />
. Een groot deel <strong>van</strong> Diergaarde <strong>Blijdorp</strong><br />
was al klaar en veel dieren waren al verhuisd.<br />
Hierdoor bleef de schade gelukkig beperkt.<br />
Maar goed, de dierentuin werd dus<br />
ondergebracht in een stichting met een stichtingsbestuur.<br />
Anders dan bij een vereniging,<br />
hoeft een stichting geen leden te hebben en<br />
geen ledenvergadering te houden. Het bestuur<br />
vult zichzelf dus aan en kiest haar eigen<br />
opvolgers. Daarnaast heeft de gemeente het<br />
recht om twee bestuursleden aan te wijzen<br />
om op deze manier enige invloed op de gang<br />
<strong>van</strong> zaken te kunnen uitoefenen. Dit recht is<br />
voortgekomen uit het feit dat de gemeente<br />
de nieuwe Diergaarde financieel mogelijk<br />
heeft gemaakt en <strong>Blijdorp</strong> door de jaren heen<br />
altijd is blijven ondersteunen. Daarnaast is<br />
<strong>Blijdorp</strong> ook maatschappelijk gezien <strong>van</strong><br />
groot belang voor de sa menleving, want het<br />
is de grootste publiekstrekker <strong>van</strong><br />
Rotterdam !".<br />
Wat voor mensen hebben er zitting in<br />
het Stichtingsbestuur?<br />
"In het Stichtingsbestuur hebben mensen<br />
zitting die in het Rotterdamse sociale<br />
leven heel actief zijn of geweest zijn en die in<br />
hun maatschappelijke loopbaan, wetenschap<br />
J<br />
ik word ook "Vriend" <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> en<br />
ont<strong>van</strong>g bij mijn lidmaatschap twee<br />
a,gratis kaartjes voor <strong>Blijdorp</strong> of Artis en<br />
vier maal per jaar "<strong>Vrienden</strong> nieuws".<br />
Dhr./mevr:<br />
Adres: .<br />
Postcode/plaats:<br />
Geboorte datum:<br />
Giro/bankrekening:<br />
Telefoon: ......... .<br />
I k betaal na ont<strong>van</strong>gst <strong>van</strong> een acceptgiro.<br />
Aangemeld door het lid:<br />
Dhr./mevr.:<br />
Telefoon:<br />
Sonoystraat 6-a • 3039 ZT Rotterdam· Tel. 010 - 467 66 37<br />
dorp nu eigenlijk een<br />
<strong>van</strong> een Stichtingsbe-<br />
1etwerk, dat daar aa n<br />
den <strong>van</strong> het Stichtingslei<br />
bestuursfuncties in<br />
,rvullen, lopen de conlingen<br />
ook<br />
valt te denken aan ban<br />
Jurlijk de gemeente.<br />
er besluiten nemen dan<br />
lij de leden ge raad-<br />
,n. Die snelle<br />
wel nodig, zoals nu bij<br />
'3nium duidelijk wordt.<br />
::Jen is een verenigings<br />
,t beste omdat de leden<br />
, I bij de Diergaarde en<br />
n, activiteiten organise<br />
~nzovoort. Daarnaast<br />
urlijk heel belangrijk<br />
urs zijn, die de goede<br />
·spreiden. Er is eigenlijk<br />
::Jrie-eenheid: er is het<br />
onder leiding <strong>van</strong> de<br />
een Stichtingsbestuur<br />
<strong>Vrienden</strong>. Deze drie<br />
ijlers waar de hele Dierlorzitter<br />
<strong>van</strong> het Stich<br />
~worden?<br />
lar geleden door mijn<br />
ur gevraagd om in het<br />
)men. Ik heb altijd een<br />
latuur gehad en ik houd<br />
vi ng <strong>van</strong> Rotterdam vo<br />
~ t is pure liefhebberij,<br />
Itijd een boekje waarin<br />
je buurt te vinden zijn.<br />
tuur <strong>van</strong> het Zuid hol<br />
:en. Ik kom dus<br />
e betreft, uit de natuurwas<br />
koopman <strong>van</strong><br />
huis een oud koopmansliebedrijf<br />
uit het midden<br />
k hield me voornamelijk<br />
)ffenhandel, zoals koflaarnaast<br />
heb ik talloze<br />
'n verricht. Zo heb ik in<br />
lmer <strong>van</strong> Koophandel ge-
"Diergaal<br />
en de Vri<br />
<strong>Blijdorp</strong>r<br />
De naam "<strong>Blijdorp</strong>" is natl<br />
de volledige naam <strong>van</strong> de<br />
<strong>Blijdorp</strong> heet voluit: "Stich<br />
ook een bestuur moet het<br />
zoeken wat nu eigenlijk de<br />
stuur, de heer S.j.R. de M(<br />
praten. De locatie voor he<br />
Hoe komt het dat<br />
ting is?<br />
"De Stichting Koni<br />
sche Diergaarde is al voor<br />
De Rotterdamsche Dierga<br />
door een (besloten) vereni<br />
de dertiger jaren in financ<br />
kwam. Tegelijkertijd wilde<br />
grond <strong>van</strong> de toenmalige I<br />
pelijk, zakelijk of politiek veel bereikt hebben.<br />
Hierdoor is <strong>Blijdorp</strong> ook echt iets <strong>van</strong><br />
de Rotterdamse samenleving. In het Bestuur<br />
hebben altijd prominente Rotterdammers gezeten<br />
en mede hierdoor heeft <strong>Blijdorp</strong> altijd<br />
wereldfaam gehouden. Het Bestuur kan alleen<br />
maar goed functioneren als je een goed<br />
uitvoerend apparaat hebt en gelukkig hebben<br />
we dat hier in <strong>Blijdorp</strong>. Het werken in een<br />
dierentuin is een soort roeping, dus daarom<br />
zijn de mensen hier zeer gemotiveerd".<br />
Wat doet het Stichtingsbestuur zoal?<br />
" Het Bestuur komt eens in de maand<br />
bij elkaar. Daarbij wordt de dagelijkse gang<br />
<strong>van</strong> zaken in Diergaarde <strong>Blijdorp</strong> besproken,<br />
zoa ls de financiële kant <strong>van</strong> de zaak, maar natuurlijk<br />
ook het dierenbestand, want daar<br />
draait het uiteindelijk allemaal om! Ook contacten<br />
met andere dierentuinen komen aan<br />
de orde. Binnenkort komt bijvoorbeeld het<br />
verenigingsbestuur <strong>van</strong> de dierentuin <strong>van</strong><br />
Antwerpen (de zoo <strong>van</strong> Antwerpen is nog<br />
een vereniging zoals de oude Rotterdamsche<br />
Diergaarde dat ook was) op bezoek en met<br />
hen gaan we praten over samenwerking,<br />
onze uitbreidingsplannen, enzovoort".<br />
Heeft de directie <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> ook zitting<br />
in het Stichtingsbestuur?<br />
"De heren Dorresteyn en Groeneveld<br />
zitten niet in Stichtingsbestuur, maar de heer<br />
Dorresteyn woont als directeur iedere vergadering<br />
bij, om te zorgen voor de<br />
noodzakelijke afstemming tussen het Stichtingsbestuur<br />
en de uitvoerende mensen. De<br />
verantwoordelijkheid voor de dierencollectie<br />
ligt bij de directie <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> en de heer<br />
Dorresteyn licht tijdens onze vergaderingen<br />
de ontwikkelingen op dat gebied toe. Daar<br />
gaan wij ons als Stichtingsbestuur niet mee<br />
bemoeien, omdat de directie <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong><br />
daar veel meer verstand <strong>van</strong> heeft. Wij houden<br />
ons meer bezig met de grote zaken,<br />
zoals nu de bouw <strong>van</strong> het Oceanium. Bij de<br />
hele procedure is het Stichtingsbestuur nauw<br />
betrokken geweest, omdat wij uiteindelijk de<br />
contracten moeten ondertekenen".<br />
Waarom is <strong>Blijdorp</strong> nu eigenlijk een<br />
Stichting?<br />
"Het voordeel <strong>van</strong> een Stichtingsbestuur<br />
is natuurlijk het netwerk, dat daar aan<br />
vast hangt. Daar de leden <strong>van</strong> het Stichtingsbestuur<br />
vaak ook allerlei bestuursfuncties in<br />
andere organisaties vervullen, lopen de contacten<br />
met deze instellingen ook<br />
gemakkelijker. Hierbij valt te denken aan banken,<br />
bedrijven en natuurlijk de gemeente.<br />
Een stichting kan sneller besluiten nemen dan<br />
een vereniging, waarbij de leden geraadpleegd<br />
moeten worden. Die snelle<br />
besluitvorming is vaak wel nodig, Zoals nu bijvoorbeeld<br />
bij het Oceanium duidelijk wordt.<br />
Voor de <strong>Vrienden</strong> is een verenigingsstructuur<br />
natuurlijk het beste omdat de leden<br />
zich betrokken voelen bij de Diergaarde en<br />
ook willen meedenken, activiteiten organiseren,<br />
geld inzamelen, enzovoort. Daarnaast<br />
zijn de <strong>Vrienden</strong> natuurlijk heel belangrijk<br />
omdat het ambassadeurs zijn, die de goede<br />
naam <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> verspreiden. Er is eigenlijk<br />
sprake <strong>van</strong> een soort drie-eenheid: er is het<br />
uitvoerende apparaat onder leiding <strong>van</strong> de<br />
heer Dorresteyn, er is een Stichtingsbestu ur<br />
en dan zijn er nog de <strong>Vrienden</strong>. Deze drie<br />
vormen eigenlijk de pijlers waar de hele Diergaarde<br />
op draait!".<br />
Hoe bent u voorzitter <strong>van</strong> het Stichtingsbestuur<br />
geworden?<br />
"Ik ben acht jaar geleden door mijn<br />
voorganger j. Schoufour gevraagd om in het<br />
Stichtingsbestuur te komen. Ik heb altijd een<br />
grote passie voor de natuur gehad en ik houd<br />
er<strong>van</strong> om in de omgeving <strong>van</strong> Rotterdam vogels<br />
te observeren. Het is pure liefhebberij,<br />
op vakantie koop ik altijd een boekje waarin<br />
staat welke vogels in de buurt te vinden zijn.<br />
Ik heb ook in het Bestuur <strong>van</strong> het Zuid hollands<br />
landschap gezeten. Ik kom dus<br />
eigenlijk, wat interesse betreft, uit de natuurbeschermingshoek.<br />
Ik was koopman <strong>van</strong><br />
beroep. Wij hebben thuis een oud koopmansbedrijf,<br />
een echt familiebedrijf uit het midden<br />
<strong>van</strong> de vorige eeuw. Ik hield me voornamelijk<br />
bezig met de grondstoffenhandel, zoa ls koffie,<br />
thee en katoen. Daarnaast heb ik talloze<br />
bestuurlijke activiteiten verricht. Zo heb ik in<br />
het Bestuur <strong>van</strong> de Kamer <strong>van</strong> Koophandel ge-
zeten, ik ben gemeenteraadslid in Rhoon geweest<br />
en zelfs ook nog lid <strong>van</strong> de Provinciale<br />
Staten <strong>van</strong> Zuid-Holland".<br />
Wanneer kreeg u affiniteit met dierentuinen?<br />
leder mens komt minstens drie keer<br />
in zijn of haar leven in de dierentuin: als<br />
kind, als ouder met kinderen en als grootouder<br />
met kleinkinderen. Als kind kwam ik<br />
tijdens schoolreisjes in de oude Rotterdamsche<br />
Diergaarde; toch ging ik liever de<br />
natuur in. Ik hield niet zo <strong>van</strong> die postzegelverzameling.<br />
Tegenwoordig<br />
is dat gelukkig (in <strong>Blijdorp</strong><br />
tenminste!) wel anders en<br />
laat men het dier met veel<br />
meer respect zien. Op vakantie<br />
bezoek ik altijd wel<br />
een dierentuin. Daarbij kijk<br />
ik met heel andere ogen dan<br />
de "normale" bezoeker. Ik<br />
loop steeds te vergel ijken en<br />
kijk hoe de tuin organisatorisch<br />
is opgebouwd. Verder<br />
let ik er erg op of een dierentuin<br />
netjes, goed<br />
onderhouden en aansprekend<br />
is. Ik kijk zeker niet<br />
alleen naar de dieren, maar<br />
naar de totale ervaring die<br />
de bezoeker ondergaat".<br />
Heeft u, naast<br />
<strong>Blijdorp</strong> natuurlijk, nog een favoriete<br />
dierentuin?<br />
"Het is moeilijk voor mij om op deze<br />
vraag antwoord te geven omdat ik nog niet<br />
zo heel veel dierentuinen bezocht heb. Persoonlijk<br />
vind ik de Bronx Zoo in New Vork<br />
erg mooi, omdat men daar een aantal biotopen<br />
gebouwd heeft, dat er zeer<br />
indrukwekkend uitziet. Verder ben ik een<br />
paar jaar geleden in het Engelse safaripark<br />
"Lions of Longleat" geweest. Hoewel de<br />
trend <strong>van</strong> het "zitten in de auto en dieren kijken"<br />
enigszins achterhaald is, vind ik toch dat<br />
op deze manier mensen op hun plaats gezet<br />
worden. Net als in een safaripark is ook in de<br />
natuur de mens slechts een heel klein radertje<br />
in het netwerk. Door onze kennis zijn we<br />
verder weg <strong>van</strong> de natuur komen te staan.<br />
We kunnen de natuur nu beïnvloeden, maar<br />
daardoor ook volledig uitroeien. We weten<br />
niet meer dat we slechts een heel klein onderdeeltje<br />
<strong>van</strong> de natuur zijn, net zoals de<br />
mier dat ook is. De één kan niet zonder de<br />
ander. Dat besef is in mijn ogen volledig verdwenen,<br />
en daar ligt volgens mij een taak<br />
voor de dierentuinen <strong>van</strong> nu. Daarom ben ik<br />
wel gevoelig voor safariparken, waarin je<br />
kunstmatig teruggedrongen wordt naar de<br />
plaats waar je eigenlijk thuishoort, ondergeschikt<br />
aan de je omringende dieren".<br />
Wat vindt u de charme<br />
<strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong>?<br />
" De sterke kant <strong>van</strong><br />
<strong>Blijdorp</strong> is de aanpassing<br />
aan de doelstelling om de<br />
mens bewust te maken <strong>van</strong><br />
de natuurlijke omgeving<br />
waar hij <strong>van</strong> afstamt.<br />
<strong>Blijdorp</strong> is op het moment<br />
druk bezig met het Masterplan<br />
waarbij mens en dier<br />
op hetzelfde niveau gebracht<br />
worden en waarbij<br />
het dier dus niet meer als<br />
object gezien wordt. De<br />
mens moet zich niet bovengesteld<br />
aan het dier voelen.<br />
Een schitterend voorbeeld<br />
daar<strong>van</strong> is de vleermuisgrot,<br />
waar de mens ondergeschikt<br />
is en de vleermuizen boven<br />
je hoofd scheren. Sommige mensen durven<br />
er niet eens in te gaan! Verder zijn de verblijven<br />
voor Amoerpanters en wolven goede<br />
voorbeelden . Hier moet je echt zoeken naar<br />
de dieren, tot je ze opeens ziet liggen. Het<br />
dier moet naar boven gehaald worden en de<br />
mens naar beneden gedrukt. Want zonder<br />
onze medebewoners op deze planeet is het<br />
met ons ook snel gedaan!".<br />
De redactie <strong>van</strong> <strong>Vrienden</strong>nieuws bedankt<br />
de heer S.j.R. de Monchy hartelijk<br />
voor zijn tijd en wenst hem en de overige bestuursleden<br />
veel succes bij hun zo belangrijke<br />
en verantwoordelijke taak.<br />
Interviewen foto's: Marc Damen.<br />
naast frEt lu%cJ'<br />
Restaurant Alexander· Kruiskade 12 • 3012 EH Rotterdam<br />
telifoon 010 414 07 44<br />
Voor leden <strong>van</strong> de Vereniging <strong>Vrienden</strong> Van <strong>Blijdorp</strong> serveren wij het<br />
(!,llf~~'1'~lnt"<br />
Voorwaarden:<br />
• Reserveren gewenst<br />
• o.v.v. registratienummer<br />
• Prijs: f 45,- per persoon<br />
inclusief:<br />
1 apéritief, 1 glas wijn, 1 kopje koffie<br />
Kindermenu f 22,50<br />
Op verzoek speciale offerte voor partijen<br />
.JIL<br />
BAUME & MERCIER<br />
GElIEVE<br />
DISTRIBUTEUR AGRÉÉ<br />
JUWelie~HOrlOger<br />
Bob Langendam<br />
Stadhoudersweg 105 - 107, Rotterdam<br />
Tel. : 010 - 465.00.65 en 465.34.00<br />
Ideaal in combinatie<br />
met uw avondje uit in<br />
Theater of Bioscoop<br />
Het<br />
ROTTERDAMS<br />
OPERA<br />
KOOR<br />
viert in <strong>19</strong>98 haar 75 jarig jubileum.<br />
Voor ons thans 170 leden tellende<br />
koor zoeken wij met spoed<br />
-in de eerste plaats-<br />
Tenoren<br />
Andere belangstellenden zijn welkom,<br />
mits er plaats is. Telefonische<br />
informatie te verkrijgen bij het<br />
sekretariaat onder telefoonnummer<br />
010 501 8281
Gorilla's in de <strong>Blijdorp</strong>-mist<br />
AI in <strong>19</strong>03 was er in Rotterdam een<br />
gorilla te zien, maar dat was maar voor korte<br />
duur. In <strong>19</strong>30 heeft de jonge gorilla Alfred<br />
enige maanden in de Rotterdamse tuin gelogeerd,<br />
waarna hij naar de Bristol Zoo<br />
verhuisde. Daar overleed hij op twintigjarige<br />
leeftijd.<br />
Vanaf juni <strong>19</strong>49 beschikte de nieuwe<br />
Diergaarde <strong>Blijdorp</strong> over het gorillavrouwtje<br />
Sophie. In haar jeugd had zij aan een aantal<br />
experimenten meegewerkt (o.a. schilderende<br />
en aan tafel etende apen).<br />
Na vijf jaar kreeg zij gezelschap <strong>van</strong><br />
de drie jaar oude, met de hand opgevoede<br />
man Makoua die in Frans Equatoriaal Afrika<br />
zijn moeder was kwijtgeraakt.<br />
De vier jaar oudere en aan<strong>van</strong>kelijk<br />
grotere Sophie nam in het begin de leidersrol<br />
op zich, maar ze moest deze overgeven toen<br />
Makoua haar boven het hoofd groeide.<br />
Makoua werd zelfs zo sterk dat de beide<br />
apen werden gescheiden uit vrees voor de gevolgen<br />
<strong>van</strong> een ruzie. Makoua wilde daarop<br />
niets meer <strong>van</strong> Sophie weten, dus lukte het<br />
niet om met deze gorilla's te fokken. Er werd<br />
contact gezocht met andere dierentuinen en<br />
Sophie logeerde in <strong>19</strong>58 enkele maanden in<br />
Basel bij de gorillaman Stephi. Alhoewel de<br />
wederzijdse interesse <strong>van</strong> beide apen groot<br />
was, bleef het gewenste resultaat uit. Stephi<br />
zorgde overigens met een andere vrouw wel<br />
voor het eerste gorillajong in Europa (<strong>19</strong>59).<br />
Ook een latere poging met Babar in Artis lukte<br />
niet. In <strong>19</strong>77 stierf Sophie kinderloos.<br />
Omdat het niet lukte om voor Makoua een<br />
geschikte partner te vinden verhuisde hij een<br />
jaar later naar Soerabaya. Resteerden de vijf<br />
"wild<strong>van</strong>g" gorilla's die in de jaren '74-'76<br />
naar <strong>Blijdorp</strong> waren gekomen: Ernst, Annet,<br />
Samsam, Salomé en Xara.<br />
De ideeën over de verzorging waren<br />
toen anders dan nu: gorilla's werden in stelletjes<br />
gehouden (Makoua en Sophie, Ernst en<br />
Annet) en de verzorging was intensief. Verzorgers<br />
liepen hand in hand met de gorilla's<br />
door de kooi. Ook was het in die tijd normaal<br />
om apen sigaretten te laten roken of<br />
andere " menselijke" dingen te laten doen.<br />
De kooien waren voorzien <strong>van</strong> tralies.<br />
Met de opening <strong>van</strong> het nieuwe gorillaverblijf,<br />
op 11 juli <strong>19</strong>79 door Z.K.H. Prins<br />
Bernhard, werd een eerste stap in de goede<br />
richting gezet. Op 30 december <strong>19</strong>80 werd<br />
het eerste gorillajong in <strong>Blijdorp</strong> geboren. Vader<br />
Ernst en moeder Salomé kregen een<br />
zoon!<br />
Salomé was toen acht jaar en woonde<br />
sinds haar tweede levensjaar, toen de<br />
<strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> haar aan de tuin<br />
schonken, in Rotterdam . Het jong werd Gino<br />
genoemd en woog bij zijn geboorte 2300<br />
gram. Helaas bekommerde Salomé zich te<br />
weinig om Gino, zodat uiteindelijk menselijke<br />
pleegouders, de familie Winterswijk, de<br />
verzorging overnamen. Het ging voorspoedig<br />
met Gino en na twee jaar verhuisde hij naar<br />
de Lincoln Park Zoo in Chicago. Inmiddels is<br />
hij vader <strong>van</strong> vijf jongen.<br />
In mei <strong>19</strong>82 werd het tweede jong<br />
<strong>van</strong> Ernst en Salomé geboren: Gina. Zij werd<br />
echter door haar moeder verstoten. Na opgegroeid<br />
te zijn bij pleegouders verhuisde Gina<br />
een jaar later naar Keulen . Hier kreeg zij op<br />
achtjarige leeftijd haar zoon Kibo. De daarop<br />
volgende zeven jongen <strong>van</strong> Salomé werden<br />
helaas eveneens door haar verstoten. Mede<br />
daarom vertrok zij in <strong>19</strong>91 naar Kopenhagen.<br />
De Kopenhaagse Dalila verhuisde toen naar<br />
de Apenheul en Kim kwam <strong>van</strong>uit Apeldoorn<br />
naar <strong>Blijdorp</strong>. Helaas moesten de twee jongen<br />
die Salomé in Kopenhagen kreeg ook<br />
door mensenhand worden groot gebracht,<br />
waarop besloten werd een spiraartje bij haar<br />
in te brengen.<br />
Xara is op 7 jarige leeftijd naar Frankrijk<br />
gesmokkeld, waar particulieren haar<br />
verwaarloosden . Na inbeslagname kwam ze<br />
via Antwerpen in <strong>Blijdorp</strong> terecht. Zij had<br />
toen een ernstige ontsteking aan haar voet,<br />
waardoor een deel <strong>van</strong> haar been geamputeerd<br />
moest worden. Ondanks deze<br />
handicap deed ze het goed in de groep en<br />
haar eerste dochter Xerna, geboren in <strong>19</strong>82,<br />
werd door haarzelf verzorgd. Xerna vertrok<br />
uiteindelijk naar Dublin. Hier kreeg ze met<br />
haar halfbroer Arti(s) (de derde <strong>van</strong> Ernst en<br />
Salomé) een dochter, Grace. In oktober<br />
<strong>19</strong>85 werd Xebo geboren. Dit vrolijke mannetje<br />
heeft tot december <strong>19</strong>96 in <strong>Blijdorp</strong> de<br />
boel op stelten gezet. Sindsdien heeft hij een<br />
eigen groep in de dierentuin <strong>van</strong> Barcelona.<br />
Annet was het derde vrouwtje dat<br />
jongen kreeg in <strong>Blijdorp</strong>. Haar eerste jong<br />
werd in <strong>19</strong>84 geboren, maar stierf helaas<br />
acht dagen na zijn geboorte. Daarna ging het<br />
beter. Haar vierde, Ashmar, en haarvijfde,<br />
Astra, verblijven nog steeds in <strong>Blijdorp</strong>. Dochter<br />
Anja kreeg in februari <strong>19</strong>95 dochter Aya<br />
(dochter <strong>van</strong> Xebo!). De geschiedenis <strong>van</strong><br />
Anja en Aya is bekend. Anja is met Lukas <strong>van</strong><br />
de Apenheul naar het Israëlische Tel Aviv verhuisd.<br />
Aya is, na afwijzing door Lukas en<br />
Anja, weer terug in <strong>Blijdorp</strong>.<br />
Het vierde vrouwtje in de huidige<br />
<strong>Blijdorp</strong>groep, Dura, kwam in <strong>19</strong>91 als flessenkind<br />
uit Stuttgart naar Krefeld. Daar werd<br />
ze echter niet door de groep geaccepteerd.<br />
In decem ber <strong>19</strong>96 kreeg ze haar eerste ki nd:<br />
Doba. Overigens is niet Ernst de vader <strong>van</strong><br />
het jong, maar alweer Xebo, de zoon <strong>van</strong><br />
Ernst! Ernst is niet zo gecharmeerd <strong>van</strong> Dura,<br />
dus daarom zag Xebo zijn kans schoon.<br />
Doba werd in net begin goed door haar moeder<br />
verzorgd. Op 24 januari jongstleden brak<br />
er echter opeens ruzie uit in de groep. Ernst<br />
beet Dura en zat haar achterna. Daarbij liet<br />
ze Doba vallen. De kleine lag er hulpeloos<br />
bij. De verzorgers sloegen alarm. Tijdens onderzoek<br />
door Willem Schaftenaar, <strong>Blijdorp</strong>'s<br />
dierenarts, bleek dat Doba een longontsteking<br />
had. In overleg met de artsen <strong>van</strong> het<br />
Sophia Kinderziekenhuis werd besloten dat<br />
de dierenarts haar thuis zou verzorgen. He-
laas lukte het niet meer om de genezen<br />
Doba terug te plaatsen bij Dura. Ze is daarom<br />
verhuisd naar de crèche <strong>van</strong> de<br />
Wilhelma Zoo in het Duitse Stuttgart.<br />
. In totaal hebben sinds <strong>19</strong>03 dertig gonlla's<br />
korte of langere tijd in <strong>Blijdorp</strong><br />
gewoond. De laatste zeventien jaar zijn er negentien<br />
gorilla's geboren, waar<strong>van</strong> twee kort<br />
na de geboorte overleden. Acht <strong>van</strong> deze jongen<br />
zijn door hun moeder zelf grootgebracht.<br />
Voor het opvoeden <strong>van</strong> de negen jongen <strong>van</strong><br />
Salomé was menselijke hulp noodzakelijk. AI<br />
met al een hele geschiedenis waarin de inzichten<br />
over het houden <strong>van</strong> gorilla's flink<br />
zijn gewijzigd en waarin inmiddels een hoop<br />
ervaring is opgedaan.<br />
Tekst: Peter Stolk<br />
Foto's: Rob Doolaard, Peter Stolk<br />
Gemengde gevoelens in<br />
Wuppertal<br />
Zat~rdag 26 april gingen maar liefst drie bussen (!) met <strong>Vrienden</strong> op pad naar de Zoo <strong>van</strong> het<br />
DUitse Wuppertal. De Zoo <strong>van</strong> Wuppertal is al116 jaar oud, maar probeert (met beperkte'midde.len)<br />
continu te blijven vernieuwen. Het was al weer een aantal jaren geleden dat de<br />
Vnenden er op bezoek waren . Het werd dus tijd om de nieuwste ontwikkelingen te aanschouwe.n.<br />
We werden opgewacht door de directeur, Dr. Ulrich Schürer en zijn plaatsver<strong>van</strong>ger.<br />
Belde heren gaven vervolgens uitvoerig uitleg over de nieuwe verblijven voor olifanten en Midden-Amerikaanse<br />
tapirs.<br />
veel <strong>van</strong> voorstellen. Het zag er wel<br />
imposant uit, maar er was voor de<br />
leeuwen eigenlijk net zo veel bewegingsruimte<br />
als in een conventionele<br />
" kooi". Omdat het oude verblijf wegens<br />
bouwvalligheid moest worden<br />
afgebroken zijn de grote katten sinds<br />
<strong>19</strong>70 in een speciaal voor hen ontwikkeld<br />
verblijf gehuisvest.<br />
ATTENTIE<br />
Wij ontdekten dat Argus<br />
Flooring BV op de<br />
Statenweg 112a<br />
(hoek Stadhoudersweg)<br />
te Rotterdam meer dan<br />
200 soorten kurkvloeren,<br />
100 soorten laminaat' en<br />
100 soorten parket<br />
geheel gratis legt.<br />
(v.a. 20 m'). Dat lijkt ons<br />
een zeer welkom initiatief,<br />
* (gratis geldt alleen voor kurkvloeren)<br />
omdat het verhaaltje 'dat<br />
legt u er even in' natuurlijk<br />
niet opgaat. Argus Flooring<br />
heeft deze specialisatie<br />
door jarenlange ervaring<br />
wel in huis.<br />
Maak er gebruik <strong>van</strong> en laat<br />
u eens voorlichten over de<br />
diverse vloeren.<br />
ARGUS<br />
Flooring B.V.<br />
Statenweg 112a<br />
0104678310<br />
Brasserie • Café-Restaurant<br />
Ons bedrijf is een verhaal apart.<br />
Kom het zelf ontdekken op loopafstand<br />
<strong>van</strong> Diergaarde <strong>Blijdorp</strong>. Voor een<br />
eenvoudige maaltijd <strong>van</strong> onze scherp<br />
geprijsde kleine kaart of een uitgebreid<br />
diner. Uw receptie, feestavond of<br />
vergadering verzorgen wij geheel naar<br />
uw wensen in onze inpandige<br />
zalenaccomodatie.<br />
Wij verstrekken u graag informatie.<br />
Tot ziens!<br />
Bentickplein 1 - 3 • 3039 KL Rotterdam<br />
Telefoon 01 0 467 75 77<br />
l..-.-_____ _<br />
De Zoo is prachtig gelegen in een dal,<br />
waardoor er veel hoogteverschillen zijn. Veel<br />
klimmen dus! De Zoo is eigendom <strong>van</strong> de<br />
stad Wuppertal, maar bestond al voordat de<br />
stad werd gevormd. Pas in <strong>19</strong>29 werden de<br />
verschillende gemeenschappen in het dal <strong>van</strong><br />
de Wupper samengevoegd tot de stad<br />
Wuppertal.<br />
Overigens kon de Zoo al in <strong>19</strong>01 op<br />
een volstrekt unieke manier worden bereikt.<br />
In dat jaar, waarin de koets nog een normaal<br />
vervoersmiddel was, werd de "Schwebebahn"<br />
geopend, een soort tram aan een rails<br />
in de lucht! Anno <strong><strong>19</strong>97</strong> is de Zoo nog steeds<br />
op die wijze te bereiken.<br />
Zoals hierboven al aangegeven is de<br />
Wuppertaler Zoo altijd vernieuwend bezig geweest.<br />
Ze was een <strong>van</strong> de eerste<br />
dierentuinen die overging tot de Hagenbeck<br />
stijl: open verblijven afgescheiden door kunstmatige<br />
rotspartijen en grachten in plaats <strong>van</strong><br />
tralies. Tussen <strong>19</strong>12 en <strong>19</strong>68 waren de leeuwen<br />
bijvoorbeeld gehuisvest op een enorme<br />
rotspartij. U moet zich daar natuurlijk niet te<br />
Ofschoon de verblijven dus regelmatig<br />
worden vernieuwd had ik<br />
tijdens ons bezoek vaak het gevoel<br />
dat het allemaal wat beter had gekund.<br />
Het verblijf <strong>van</strong> de grote katten<br />
vind ik ronduit erbarmelijk. Een "postzegelverzameling"<br />
roofdieren in te kleine hokken<br />
met tralies. Snel doorlopen dus! Dat<br />
geldt ook voor het huis voor kleine katten .<br />
Waarom wordt de overvloedig aanwezige<br />
vrije ruimte niet benut? Veel verblijven zijn<br />
niet meer dan een omheind stuk grond, dan<br />
kan het toch enige tientallen vierkante meters<br />
groter? Waarom zijn zo veel verblijven zo<br />
"clean " en vlak? Hoogteverschillen zijn relatief<br />
simpel aan te brengen . Wolven kunnen<br />
best op oude bladeren lopen, denk bijvoorbeeld<br />
aan het beren bos in Ouwehands<br />
Dierenpark.<br />
Ook het nieuwe olifantenverblijf viel<br />
een beetje tegen. De directeur vertelde dat<br />
er tijdens de bouw veel is overlegd met<br />
<strong>Blijdorp</strong>, dat toen bezig was met Taman Indah.<br />
Er is echter een enorm verschil tussen<br />
beide verblijven. De vormgeving in<br />
Wuppertal is veel saaier: geen -namaak- bomen,<br />
tralies, et cetera.<br />
De directeur legde uit dat de financiële<br />
situatie Wuppertal heeft gedwongen tot<br />
een "conservatieve" bouwwijze. Een verblijf
moet in Wuppertal gemiddeld<br />
50 jaar mee<br />
gaan, en er is weinig<br />
geld voor onderhoud.<br />
Kortom, degelijkheid<br />
is gewenst. Zo is er bijvoorbeeld<br />
alleen een<br />
hydraulisch systeem<br />
voor de deur <strong>van</strong> het<br />
bullenverblijf. Een<br />
hydraulisch systeem<br />
kan immers kapot<br />
gaan ... Begrijpelijk,<br />
maar toch jammer.<br />
Er is ook veel<br />
goeds te zien. Bijvoorbeeld<br />
de vrije vlucht<br />
volière voor onder meer kolibries en de verblijven<br />
voor roofvogels en kodiakberen. Of<br />
de enorme vlakte met onder meer mara's.<br />
Uniek voor Europa zijn de Midden<br />
Amerikaanse tapirs, die gehuisvest zijn in het<br />
omgebouwde oude olifantenhuis. Wuppertal<br />
was ook de eerste Europese dierentuin met<br />
~oningsjachtluipaarden, afkomstig <strong>van</strong> fokstation<br />
"De Wildt" in Zuid-Afrika.<br />
In Wuppertal is ook een vriendenvereniging<br />
actief. De 500 leden hebben<br />
onder meer mee betaald aan de totstandkoming<br />
<strong>van</strong> de kolibire-volière en de<br />
Zoo-school. Ook in Wuppertal werken de<br />
vrienden dus hard mee om de tuin te verbeteren!<br />
Ik k.ijk met gemengde gevoelens terug<br />
op onze reis naar Wuppertal. De sfeer in de<br />
bussen was weer prima, ondanks de reis <strong>van</strong><br />
vele uren. In de tuin was veel moois te zien.<br />
Mede dankzij de <strong>Vrienden</strong>reizen zien we re<br />
?,elm,?tig.'pracht~g ingerichte verblijven. Ook<br />
ons BIljdorp timmert op dit gebied aan de<br />
weg. Het is dan extra pijnlijk om, anno <strong><strong>19</strong>97</strong>,<br />
te worden geconfronteerd met ouderwetse<br />
hokken. Het is dan ook te hopen dat de komende<br />
jaren meer diersoorten betere<br />
verblijven krijgen die passen in het schitterende<br />
landschap!<br />
NIGHT<br />
Het ideale arrangement<br />
voor partijen<br />
personeelsfeestjes<br />
en gezelschappen<br />
Diner met<br />
avondrondleiding<br />
Tekst: Marcel Kreuger<br />
Foto's: Peter Stolk<br />
Voor meer informatie:<br />
Diergaarde<br />
<strong>Blijdorp</strong><br />
Van Aerssenlaan 49<br />
3039 KE Rotterdam<br />
Telefoon 010 - 443 14 16
Takins in het wild en in<br />
dierentuinen.<br />
De eerste verjaardag <strong>van</strong> takin jong Tsangpo in Diergaarde <strong>Blijdorp</strong>, op 1 april <strong><strong>19</strong>97</strong>, is een<br />
mooie aanleiding om de historie <strong>van</strong> het houden <strong>van</strong> takins in mensenhand te bestuderen. Dit<br />
is, helaas, snel gedaan, want het aantal dierentuinen buiten het natuurlijke verspreidingsgebied,<br />
dat deze "klimgeiten" in de col lectie heeft, bedraagt wereldwijd slechts 14!<br />
De takin is een typisch Aziatische<br />
soort, die voorkomt in China, Burma, India<br />
en Bhutan. Er bestaan drie of vier ondersoorten<br />
(er wordt gediscussieerd over<br />
eventuele verschillen tussen de ondersoorten<br />
Budorcas taxic%r taxic%r en de Budorcas<br />
taxic%r whitei) die allen in het oostelijke<br />
deel <strong>van</strong> de Himalaya leven. Wetenschappers<br />
hebben moeite om deze soort tot een<br />
bepaalde taxonomische groep te rekenen: takins<br />
hebben dezelfde lichaamsgrootte als<br />
gaurs, maar verder veel externe kenmerken<br />
<strong>van</strong> schapen. Daarom worden ze ook wel<br />
"rundergems" of "gnoegeit" genoemd. Tegenwoordig<br />
worden :ze tot de orde <strong>van</strong> de<br />
"holhoornige runderen " gerekend. In een<br />
Chinees boek geschreven tijdens de Ming dynastie<br />
werd de takin betiteld als "Chou Niu",<br />
hetgeen hetzelfde uitgesproken wordt als<br />
"Zhu"; de Chinese naam voor bamboe. Inderdaad<br />
leven takins voornamelijk in<br />
bamboebossen en bamboe vormt een groot<br />
deel <strong>van</strong> hun voedsel. In <strong>Blijdorp</strong> en andere<br />
dierentuinen doen ze het echter uitstekend<br />
op een dieet <strong>van</strong> hooi, havermout, paardenbrokken,<br />
appels en peen. Tevens krijgen ze in<br />
de Diergaarde regelmatig een bos takken,<br />
waarmee ze uren bezig kunnen zijn.<br />
cas taxic%r taxic%r), die er tot <strong>19</strong>18 te zien<br />
was (foto). Totaal zijn er <strong>van</strong>af <strong>19</strong>09 tot heden<br />
slechts 21 takins uit Bhutan, Burma en<br />
China naar Europa, Amerika en Japan<br />
geïmporteerd. Londen Zoo kreeg in <strong>19</strong>23<br />
twee nieuwe takins, twee wijfjes dit keer. Eén<br />
stierf een paar dagen na aankomst, maar de<br />
andere blies pas in <strong>19</strong>35 haar laatste adem<br />
uit. Gezien de duur <strong>van</strong> hun verblijf in de<br />
London Zoo in die tijd was het kennelijk in<br />
het algemeen niet zo moeilijk een takin in ge<strong>van</strong>genschap<br />
te houden.<br />
Toch duurde het bijna een kwart<br />
eeuw voordat weer een dierentuin buiten<br />
het oorspronkelijke verspreidingsgebied deze<br />
soort in de collectie kon opnemen . Dat hing<br />
(en hangt!) samen met het feit dat de Oost<br />
Aziatische bergstreken, waar deze dieren<br />
leven, slechts zeer moeilijk toegankelijk zijn<br />
en de takins zich zeker niet gemakkelijk laten<br />
<strong>van</strong>gen. Iedere Vriend <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong>, die de takins<br />
wel eens op de rots heeft zien klimmen,<br />
weet waarom! In <strong>19</strong>59 kwam er een takinkalf<br />
naar de Bronx Zoo in New Vork. Het dier<br />
was gekocht <strong>van</strong> boeren in een bergdorpje in<br />
Burma, waar het tussen de huisrunderen in<br />
de weide liep. Ook dit exemplaar hield het<br />
lang vol en stierf in <strong>19</strong>75. Sinds <strong>19</strong>59 kwamen<br />
er via de Rangoon Zoo mondjesmaat<br />
takins naar Europa en Amerika. Toch werd de<br />
eerste takin in een dierentuin pas ruim 20<br />
jaar later geboren.<br />
Diergaarde <strong>Blijdorp</strong> kreeg in <strong>19</strong>83<br />
voor het eerst een takin. Het ging hierbij om<br />
Erwin, die in <strong>19</strong>81 als tweede takin in Tierpark<br />
Berlin-Friedrichsfelde geboren was ..<br />
Berlijn had <strong>Blijdorp</strong> toegezegd zo spoedig<br />
mogelijk een vrouwtje te sturen, maar daarop<br />
moest Erwin (foto p.37) tot <strong>19</strong>91 wachten. In<br />
dat jaar kwam het in <strong>19</strong>90 in Friedrichsfelde<br />
geboren vrouwtje Kisima (in <strong>Blijdorp</strong> omgedoopt<br />
tot "Gompy") naar Rotterdam.<br />
Aangezien zij nog klein was, besloot men<br />
haar gescheiden <strong>van</strong> Erwin te houden, tot ze<br />
volwassen zou zijn. Dat heeft Erwin echter<br />
niet meer mogen meemaken, want hij stierf<br />
in <strong>19</strong>92.<br />
Bij het eerste transport <strong>van</strong> dieren uit<br />
China zat ook een Sechuan takinman, maar<br />
die werd bij aankomst helaas levenloos in de<br />
transportkist aangetroffen . In mei <strong>19</strong>95 ~wam<br />
er dan een nieuw (verwant) mannetje Uit Berlijn.<br />
Met deze twee jaar oude knaap is<br />
Gompy naar Antwerpen vertrokken, w~nt in<br />
juli <strong>19</strong>95 kwam het tweede transport Uit<br />
Shanghai met een koppel Sechuan takins!<br />
Hierop komen we later in dit artikel terug.<br />
De Sechuan takin (Budorcas taxic%r<br />
tibetana), een ondersoort <strong>van</strong> de Mishmi takin<br />
, werd ontdekt door Pater David, die<br />
verre reizen maakte om diersoorten te ont-<br />
~ Cltpyr~i!JtI.. .\"0.9.1 The Takin.<br />
....<br />
De takin werd als soort in 1850 wetenschappelijk<br />
beschreven, maar het zou nog<br />
bijna 60 jaar duren, voor de eerste takin in<br />
een dierentuin te zien was. In <strong>19</strong>09 kreeg de<br />
London Zoo, door ons erelid Ramack zo treffend<br />
betiteld als "the mother of all zoos", uit<br />
Bhutan een mannelijke Mishmi takin (BudorlPillJ!/),<br />
by U" S. h'~Y11iilre, F .Z.S.<br />
Tierpark Berlin-Friedrichsfelde ontving<br />
in <strong>19</strong>74 een mannelijke Mishmi-takin<br />
("Otje" genaamd); twee jaar later arriveerde<br />
er een partner. In <strong>19</strong>67 was er al kort een<br />
Mishmi takin in Zoo Hannover te zien geweest,<br />
die op doorreis naar New Vork was.<br />
Op 28 maart <strong>19</strong>80 werd de allereerste takin<br />
buiten het verspreidingsgebied in Tierpark<br />
Berlin-Friedrichsfelde geboren. Inmiddels zijn<br />
er in Berlijn 32 takins geboren, die helaas allen<br />
<strong>van</strong> dit ene stel afstammen (foto's). Ot je<br />
stierf in <strong>19</strong>94 en werd bijna 21 jaar oud; een<br />
record! Hij is 18 keer vader geworden. Ondanks<br />
vele pogingen is het Berlijn nooit<br />
gelukt onverwante dieren uit Azië te krijgen.<br />
Een aantal dieren is verhuisd naar de dierentuinen<br />
<strong>van</strong> Wuppertal, München, Dresden,<br />
Nürnberg, Antwerpen (via <strong>Blijdorp</strong>) en San<br />
Diego. Alleen in San Diego hebben de<br />
Mishmi takins zich tot nu toe voortgeplant,<br />
maar de beide ouderdieren stammen ook<br />
<strong>van</strong> dat ene koppel uit Berlijn af.
stekende combinatie,<br />
want de rhesusapen<br />
zijn constant op hun<br />
hoede voor de takins<br />
en daardoor veel actiever.<br />
dekken (en tegelijkertijd de bevolking te bekeren).<br />
Hij maakte in 1870 een reis door het<br />
Sechuan-gebied in China en stuurde hetgeen<br />
hij verzamelde op naar Parijs. Tijdens deze<br />
reis verkreeg hij onder meer delen <strong>van</strong> reuzenpanda's,<br />
kuifhertjes, Pater Davidsherten,<br />
kleine panda's en Sechuan takins. In Parijs<br />
werden de botten, schedels en huiden onderzocht<br />
en beschreven . Pas in <strong>19</strong>87 zouden de<br />
eerste Sechuan takins naar de Westerse wereld<br />
komen . Via de quarantaine <strong>van</strong> Tierpark<br />
Berlin-Friedrichsfelde gingen drie dieren naar<br />
San Diego Zoo: een mannetje en twee<br />
vrouwtjes. AI in <strong>19</strong>89 werden er twee jongen<br />
geboren en sindsdien heeft dit trio jaarlijks<br />
jongen voortgebracht. Na verloop <strong>van</strong> tijd<br />
trad er echter hetzelfde probleem op als in<br />
Tierpark Berlin-Friedrichsfelde met de Mishmi-takins:<br />
aangezien er maar één<br />
fokmannetje is, zou de populatie in korte tijd<br />
heel nauw aan elkaar verwant zijn. Gelukkig<br />
lukte het San Diego wèl om een nieuwe man<br />
uit China te halen en met hem werden drie<br />
dochters <strong>van</strong> de eerste man samengebracht.<br />
In januari <strong><strong>19</strong>97</strong> werden hieruit de eerste drie<br />
jongen geboren. Er konden inmiddels koppels<br />
Sechuan takins afgegeven worden aan<br />
de dierentuinen in Colorado Springs, Cincinnati,<br />
St Louis en Minnesota. In St Louis werd<br />
zelfs al een jong geboren, dat echter niet lang<br />
geleefd heeft en helaas is ook het vrouwtje<br />
daar vorig jaar gestorven . De Amerikaanse<br />
populatie Sechuan takins is inmiddels bijna<br />
net zo groot als de kudde Mishmi takins in<br />
Europa, maar de Sechuan takins staan er wat<br />
gunstiger voor omdat er nu een tweede takinbui<br />
is.<br />
In <strong>19</strong>95 ontving <strong>Blijdorp</strong>, met het<br />
tweede transport uit Shanghai, ook een koppel<br />
Sechuan takins. Dit stel kreeg een<br />
plaatsje op de apenrots, waar het toekomstige<br />
Himalayagedeelte gepland is. Dit verblijf,<br />
hoewel niet meer het nieuwste, voldoet uitstekend<br />
aan de eisen die de takins aan hun<br />
onderkomen stellen. Als ze op de vlakke ondergrond<br />
lopen, maken ze een wat<br />
onhandige indruk en lijkt het net alsof ze een<br />
beetje mank aan beide achterpoten zijn. Als<br />
ze echter de rots beklimmen wordt pas goed<br />
duidelijk waarom de dieren zo gebouwd zijn<br />
(foto p.38). De meest steile passages nemen<br />
ze zonder enige zichtbare inspanning en<br />
vooral het mannetje maakt er een sport <strong>van</strong><br />
om, staande op het hoogste punt <strong>van</strong> de rots,<br />
het verkeer op de Stadhoudersweg in de gaten<br />
te houden. De Sechuan takins delen het<br />
verblijf met een groepje rhesusapen; een uit-<br />
AI op 1 april<br />
<strong>19</strong>96 werd, tot ieders<br />
verrassing, een jong<br />
geboren. Daarmee is<br />
<strong>Blijdorp</strong> na Berlijn,<br />
San Diego en<br />
St. Louis de vierde<br />
westerse dierentuin<br />
waar een takin ter<br />
wereld kwam. Sommige<br />
mensen gaan er<br />
echter <strong>van</strong> uit dat de<br />
dieren in <strong>Blijdorp</strong><br />
nauw verwant zijn<br />
aan de dieren die in<br />
San Diego te zien<br />
zijn . Een eventuele uitwisseling <strong>van</strong> jongen<br />
zou dan niet zoveel zin hebben. Dit is echter<br />
niet zeker omdat de contacten met China<br />
moeilijk zijn en men daar kennelijk ook de<br />
administratie niet zo goed bijgehouden heeft.<br />
Ter gelegenheid <strong>van</strong> deze eerste geboorte<br />
heeft men de drie dieren maar meteen namen<br />
gegeven : de vader gaat sindsdien door<br />
het leven als Dankar, de moeder wordt<br />
Matsang genoemd en het jong heeft men<br />
Tsangpo gedoopt. Een jonge takin ziet er trouwens<br />
nogal onbeholpen uit en het lijkt wel of<br />
er tijdens de zwangerschap iets misgegaan is.<br />
De pootjes zijn te lang, met name die <strong>van</strong><br />
achteren. Ze zijn overal even dik; dat wil zeggen<br />
<strong>van</strong> boven te dun en <strong>van</strong> onderen juist te<br />
dik. Bovendien zitten de gewrichten op de<br />
verkeerde plaats, waardoor de achterpoten<br />
zwabberen. Je kunt dan ook de bezoekers horen<br />
zeggen: "Dat dier is zeker pas geboren,<br />
het kan nog niet eens goed lopen ". Wie echter<br />
wacht tot dat de kleine de rots beklimt,<br />
gelooft zijn ogen niet en begrijpt nu de gedachte<br />
achter de lichaamsverhoudingen: ook<br />
een jonge takin is al perfect berekend op een<br />
klimmend leven!<br />
Voor de vol ledigheid moet ook de<br />
gouden takin (Budorcas taxic%r bedfordi), afkomstig<br />
uit de Chinese provincie Shaanxi nog<br />
genoemd worden. Deze ondersoort is, voor<br />
zover bekend, nooit in levende lijve in de<br />
Westerse wereld te zien geweest. Alleen in<br />
Tokyotama en Okajama in Japan kan men<br />
deze onderssoort aantreffen. In Chinese dierentuinen<br />
worden Sechuan en gouden takins<br />
overigens wel regelmatig gehouden, maar<br />
daar komen ze dan ook oorspronkelijk <strong>van</strong>daan.<br />
Takins zijn geen moeilijke kostgangers<br />
in dierentuinen. Ze stellen geen hoge eisen<br />
aan voedsel en onderdak (hoewel er natuurlijk<br />
wel degelijk rekening gehouden moet<br />
worden met hun uitstekende klimvermogen).<br />
Ze zijn al vroeg geslachtsrijp: een in <strong>19</strong>91 in<br />
San Diego geboren vrouwtje zorgde nog geen<br />
drie jaar later zelf voor een jong. De zwangerschap<br />
duurt acht maanden zodat ze ieder<br />
jaar een jong kunnen krijgen. Daarnaast kunnen<br />
ze ruim twintig jaar oud worden. Het<br />
valt dus te verwachten, dat dankzij de fok<br />
<strong>van</strong> Berlijn, San Diego en nu ook <strong>Blijdorp</strong>,<br />
het aantal takins in dierentuinen aanzienlijk<br />
zal stijgen. Daarmee krijgen de dierentuinen<br />
de kans om de mensheid in contact te brengen<br />
met een nieuwe ambassadeur <strong>van</strong> de<br />
Chinese bamboebossen. Het is te hopen dat<br />
er binnen afzienbare tijd nog enkele onverwante<br />
dieren uit Azië geïmporteerd kunnen<br />
worden, zodat de dierentuinen op lange termijn<br />
levensvatbare populaties takins kunnen<br />
opbouwen: vertegenwoordigers <strong>van</strong> een<br />
prachtig stukje aarde dat nooit mag verdwijnen!
De auteur wil de volgende personen<br />
en instellingen hartelijk bedanken voor hun<br />
hulp bij het verzamelen <strong>van</strong> gegevens: Dr.<br />
Bernhard Blaszkiewitz - Direkteur Tierpark<br />
Berlin-Friedrichsfelde, Drs. Koen Brouwer -<br />
directeur EEP/EAZA executive office, Mr.<br />
John Edwards, Mr. Wu Jiayan, Mr. Marvin L.<br />
Jones, Dipl.-Biol. Claus Pohle - Curator Zoogdieren<br />
Tierpark Berlin-Friedrichsfelde, de<br />
Stichting NOD te Amsterdam en "De Nieuwsbrief",<br />
maandblad <strong>van</strong> de Vrijwillige<br />
Rondleidersorganisatie in Diergaarde <strong>Blijdorp</strong>.<br />
Tekst: Marc Damen<br />
Foto's: Rob Doolaard, Marcel<br />
Kreuger, Claus Pohle en London Zoo<br />
Windsor House<br />
Stadhoudersweg 72-74 • Rotterdam-<strong>Blijdorp</strong> • Telefoon 010 46513<strong>02</strong><br />
IE~CCIlJl)J~llIEW IHlIE~~Il\ill,IElIDll~@ IE~ ~J]IE'TI'llJ]lID~Riil@lIDIE<br />
WIJ VERKOPEN O.A.:<br />
';, 'p<br />
'.. ~~' DORMEUll<br />
" '<br />
Schiesser~<br />
~roWJl<br />
1 ..... ~~ ... ISriwóÎ b iIIo:!!IIIII~<br />
FASHION IN lEATHER ~<br />
Klein maar fijn in Duitsland<br />
Duitsland heeft vele grote, bekende dierentuinen. Denk maar aan de diverse dierentuinen die<br />
de <strong>Vrienden</strong> vorig jaar hebben bezocht: München, Stuttgart en Nürnberg. Heel recent hebben<br />
de <strong>Vrienden</strong> een bezoek gebracht aan Wuppertal (het verslag <strong>van</strong> deze reis is in dit <strong>Vrienden</strong>nieuws<br />
opgenomen). In Duitsland is echter ook een aantal "kleinere" dierentuinen dat zeker<br />
een bezoek waard is. De dierentuinen <strong>van</strong> Rheine en Nordhorn liggen beiden niet ver over de<br />
grens nabij Enschede en vormen dus een ideaal uitstapje.<br />
Rheine presenteert zichzelf als "Naturzoo"<br />
en is onder dierentuinliefhebbers een<br />
redelijk bekende tuin. De dierentuin bestaat<br />
al meer dan 50 jaar en is met name gespecialiseerd<br />
in apen en vogels.<br />
Dé attractie <strong>van</strong> Rheine wordt gevormd<br />
door de gelada, een bavianensoort<br />
die alleen in de hooglanden <strong>van</strong> Ethiopië<br />
voor komt. Er zijn geen gegevens bekend<br />
over het aantal gelada's in het wild. Omdat<br />
er veel op de dieren wordt gejaagd en er de<br />
afgelopen decennia in Ethiopië <strong>van</strong>wege de<br />
politieke instabiliteit weinig geld beschikbaar<br />
was voor natuurbescherming, wordt gevreesd<br />
dat het aantal gelada's in het wild wel eens<br />
tegen zal kunnen vallen. Het meest karakteristieke<br />
aan deze bavianensoort is de fel roze<br />
gekleurde borst en keel. Gelada's zijn in dierentuinen<br />
geen alledaagse verschijning. In<br />
Europa hebben maar negen dierentuinen gelada's<br />
in de collectie en in de Verenigde<br />
Staten zijn ze in zes tuinen te zien . Rheine<br />
coördineert het Europese fokprogamma (EEP)<br />
en heeft <strong>van</strong> de in totaal 116 dieren in ge<strong>van</strong>genschap<br />
(wereldwijd, januari <strong><strong>19</strong>97</strong>) er 26 in<br />
de collectie. Deze dieren vormen in Rheine<br />
twee groepen, die beiden worden aangevoerd<br />
door een forse man. In beide groepen<br />
zijn diverse jongen aanwezig, hetgeen tot levendige<br />
taferelen leidt. Helaas was het<br />
nieuwe verblijf ten tijde <strong>van</strong> ons bezoek aan<br />
Rheine (april <strong><strong>19</strong>97</strong>) nog niet geopend, zodat<br />
de dieren alleen in de nachtverblijven waren<br />
te bewonderen. De nieuwe eilanden, die<br />
deze zomer klaar zijn, zien er veelbelovend<br />
uit.<br />
Behalve de gelada's heeft Rheine een<br />
uitgebreide apencollectie, die ondermeer bestaat<br />
uit kuifmangabeys, doodshoofdapen,<br />
withandgibbons en wanderoes. Met name<br />
deze laatste apen hebben een zeer ruim, natuurlijk<br />
ingericht verblijf, waarin ze een groot<br />
deel <strong>van</strong> de dag rondscharrelen naar voedsel.<br />
Het apengebouw had vroeger kleine binnenen<br />
buitenverblijven, maar door het aanbouwen<br />
<strong>van</strong> nieuwe buitenruimten, het<br />
verwijderen <strong>van</strong> binnenmuren en het aanbrengen<br />
<strong>van</strong> veel klimmaterialen zijn mooie<br />
verblijven ontstaan.<br />
Verder heeft Rheine diverse<br />
klauwaapjes (pinché-aapje en witpluimoestitie)<br />
en zijn ook de halfapen <strong>van</strong> Madagascar<br />
er goed vertegenwoordigd. In fraaie verblijven<br />
zijn rode en zwart-witte vari's en<br />
ringstaartmaki's gehuisvest. Elders in de dierentuin<br />
hebben de Berberapen een groot<br />
gebied tot hun beschikking. Als bezoeker kan<br />
je hier tussen de apen door lopen. Wel is het<br />
aan te raden tassen en kinderwagens buiten<br />
het hek te laten <strong>van</strong>wege de nimmer aflatende<br />
nieuwsgierigheid <strong>van</strong> de apen.
Rheine heeft veel vogels. Met name<br />
het verblijf met de zeldzame kaalkop-ibissen<br />
is zeer fraai aangelegd. Tevens is centraal in<br />
de tuin een flinke doorloopvolière met lepelaars,<br />
ibissen, koereigers en dergelijke<br />
gesitueerd. Opvallend is verder het ooievaarsstation<br />
en de naastgelegen poelen, waar<br />
inheemse kikkers te zien zijn. Hopelijk hebben<br />
de ooievaars deze kikkers niet in de<br />
gaten, anders zijn de poelen snel leeg ...<br />
Rheine heeft <strong>van</strong> de grote publiekstrekkers<br />
zoals olifanten, giraffen en<br />
(ijs)beren alleen beren in de collectie. De dierentuin<br />
vindt het verblijf echter niet meer aan<br />
de moderne eisen voldoen. Aangezien er<br />
geen mogelijkheden zijn het verblijf uit te<br />
breiden probeert de dierentuin de beren ergens<br />
anders onder te brengen. Het gaat om<br />
oudere dieren zodat herplaatsing moeilijk zal<br />
zijn. Tot die tijd probeert men het de dieren<br />
zo veel mogelijk naar de zin te maken. Behalve<br />
twee tijgers heeft de dierentuin geen<br />
andere grote of kleine katachtigen.<br />
Door het aanleggen <strong>van</strong> mooie verblijven<br />
, de gevarieerde collectie en de goede<br />
educatie is men er in Rheine in geslaagd een<br />
fraaie dierentuin aan te leggen. Als het nieuwe<br />
geladaverblijf geopend is, staat een<br />
tweede bezoek dan ook zeker op het programma.<br />
De dierentuin <strong>van</strong> Nordhorn is minder<br />
bekend dan die <strong>van</strong> Rheine, maar een<br />
liefhebber heeft hier genoeg te zien. In de<br />
dierentuin valt een aantal ruime verblijven<br />
op. Direct bij binnenkomst loopt men langs<br />
een familie doodshoofdapen in een mooi buitenverblijf<br />
met veel klim- en<br />
klautermogelijkheden. Andere apensoorten<br />
die men in de tuin tegenkomt zijn de withandgibbon<br />
en de chimpansee. Vooral het<br />
voederen <strong>van</strong> deze laatste soort trekt veel bezoekers.<br />
Een andere publiekstrekker is de<br />
show met zeehonden. Het is altijd leuk om te<br />
zien hoe snel en behendig deze dieren kunnen<br />
zijn als ze niet lui in het zonnetje liggen.<br />
Bij de roedel wolven is ook altijd wat<br />
te beleven. De roedel, waar regelmatig jongen<br />
worden geboren, heeft de beschikking<br />
over een ruim stuk bos. Door de grootte <strong>van</strong><br />
het perk zijn de wolven niet altijd even makkelijk<br />
te zien (als <strong>Blijdorp</strong> fan weet u daar<br />
natuurlijk alles <strong>van</strong> ... ) maar geduld wordt<br />
vaak beloond.<br />
De collectie omvat verder ondermeer<br />
bizons, zebra's, struisvogels, diverse katachtigen,<br />
papegaaien en ara's. In een aantal ruime<br />
volières vindt u roofvogels zoals de vale gier<br />
en diverse waadvogels. Tevens heeft de dierentuin<br />
een volière waar rode en zwartkop<br />
ibissen, zilverreigers en lepelaars gebroederlijk<br />
rondscharrelen.<br />
Behalve aan exotische dieren besteedt<br />
de dierentuin ook aandacht aan de<br />
inheemse flora en fauna en is ondermeer een<br />
educatief natuurpad aangelegd. Door de bosrijke<br />
omgeving zien veel verblijven er zeer<br />
natuurlijk uit. Hoewel een aantal verblijven<br />
wel een opknapbeurt kan gebruiken, is deze<br />
kleine tuin zeker de moeite <strong>van</strong> het bezoeken<br />
waard.<br />
Tekst: Alex Schouten en<br />
Angeline Peters<br />
Foto's: Alex Schouten,<br />
Angeline Peters, S. Sheermahomed<br />
<strong>Vrienden</strong> voor het leven<br />
josé en Walther Kokke (beiden 67) uit Breda<br />
josé en Walther zijn pas drie jaar lid<br />
<strong>van</strong> de <strong>Vrienden</strong> . Ze waren al een tijd lid <strong>van</strong><br />
de <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> Safari Beekse Bergen.<br />
Walther: "Een goede bekende <strong>van</strong> ons, die<br />
ook lid is <strong>van</strong> de <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong>, attendeerde<br />
ons op de <strong>Vrienden</strong>reis naar<br />
Engeland. Dat leek ons erg leuk. Ofschoon<br />
we eigenlijk te laat waren konden we toch<br />
nog mee. We zijn toen meteen lid geworden."<br />
De reis beviel prima. josé: " Eerst was<br />
het wat vreemd allemaal. We kenden alleen<br />
onze vriend. Maar al bij het eerste kopje koffie<br />
was het ijs gebroken. We raakten aan de<br />
praat en het werd al snel heel<br />
gezellig." Sindsdien proberen<br />
ze altijd mee op reis te gaan.<br />
Walther: "Het is alleen jammer<br />
dat we nooit op zaterdag<br />
vrij zijn. Voor de <strong>Vrienden</strong>reis<br />
rond Hemelvaartsdag sluiten<br />
we de zaak een paar dagen,<br />
die reis willen we absoluut niet<br />
missen! Zonder de reizen zouden<br />
we de dierentuinen<br />
waarschijnlijk nooit bezoeken.<br />
je rijdt niet even naar Nürnberg<br />
om de dierentuin te<br />
bekijken."<br />
josé en Walther kenden<br />
<strong>Blijdorp</strong> eigenlijk alleen<br />
nog maar <strong>van</strong> vroeger, toen ze<br />
er met de kinderen kwamen.<br />
Pas drie jaar geleden kwamen<br />
ze voor het eerst weer in de<br />
Diergaarde. Er was nogal wat<br />
veranderd! Door drukke werkzaamheden<br />
kunnen ze<br />
<strong>Blijdorp</strong> maar af en toe bezoeken.<br />
Zo snel ze het rustiger<br />
aan kunnen doen wordt de<br />
schade zeker ingehaald.<br />
De Safari Beekse<br />
Bergen zien ze vaker. josé en<br />
Walther zijn daar actieve <strong>Vrienden</strong>.<br />
Walther heeft<br />
bijvoorbeeld meegeholpen bij<br />
het maken <strong>van</strong> speeltuig voor<br />
de rhesusapen.<br />
De grote liefde <strong>van</strong> Walther zijn neushoorns.<br />
Walther en josé hebben honderden<br />
beeldjes, foto's, speldjes, kaarten, luciferdoosjes,<br />
theelepeltjes, pennen, videobanden,<br />
boeken, <strong>van</strong> suikerzakjes <strong>van</strong> een paar gram<br />
tot een beeld <strong>van</strong> 8.5 kilo! Alles met een afbeelding<br />
<strong>van</strong> een neushoorn is welkom.<br />
Walther: "Het is 18 jaar geleden begonnen<br />
met een klein after shave flesje. Later zochten<br />
we een poezenbeeld voor de zus <strong>van</strong><br />
josé en toen zagen we een mooi neushoornbeeldje.<br />
Van het een kwam het ander. je<br />
raakt geïnteresseerd, je gaat boeken lezen.
Dan blijkt het een lief dier zonder natuurlijke<br />
vijanden te zijn, dat met uitsterven wordt bedreigd.<br />
Voor je het weet spaar je <strong>van</strong> alles!"<br />
Collega <strong>Vrienden</strong> sparen mee. Walther's<br />
grootste wens is om neushoorns nog eens<br />
een keer in het wild te zien.<br />
Zoals al aangegeven komen josé en<br />
Walther regelmatig in de Beekse Bergen. Dat<br />
is dichterbij. De <strong>Vrienden</strong>vereniging daar<br />
kent ongeveer 500 leden, <strong>van</strong> wie er ongeveer<br />
30 een hechte club vormen. josé: " Het<br />
is heel gezellig. We ontmoeten elkaar elke<br />
eerste zondag <strong>van</strong> de maand. Dan hebben<br />
we een koffieochtend. We doen heel veel<br />
leuke dingen samen. Soms is er een lezing,<br />
soms een begeleide ochtend- of avondsafari,<br />
dan weer een blik achter de schermen, een<br />
roeimorgen of een barbecue." josé en<br />
Walther zouden de <strong>Blijdorp</strong>se <strong>Vrienden</strong> wel<br />
vaker willen ontmoeten: "We zien elkaar alleen<br />
tijdens de winterlezingen en de reizen.<br />
Kunnen we niet eens met een verzorger achter<br />
de schermen kijken? Of een leuke avond<br />
met elkaar hebben? Tijdens de reizen hebben<br />
we het altijd heel gezellig met elkaar. Als<br />
je niet mee gaat met de reizen dan leer je de<br />
andere <strong>Vrienden</strong> nauwelijks kennen ... "<br />
Walther heeft tot slot nog één grote<br />
wens voor z'n verzameling: " Ik zou graag een<br />
neushoorndrol willen hebben. Iets dat niemand<br />
nog heeft. "<br />
Tekst en foto: Marcel Kreuger<br />
rOO)taluw~> ~><br />
jt/anám- fm~><br />
als ook kt ~ VOOJlIeak ~<br />
Trakteren?<br />
Belegde broodjes bestellen<br />
J.J. v.d. Sterre<br />
Bergselaan 322<br />
Stadhoudersweg 106<br />
Jonkerfransstraat 96<br />
tel: 0104666294<br />
tel: 0104666774<br />
tel: 01041 3 8188<br />
De bakker die n~K~elf bakt uit Rotterdam.<br />
12<br />
" ..<br />
Nieuws uit andere dierentuinen<br />
Artis Zoo, Amsterdam, meldt de geboorte<br />
<strong>van</strong> een gorilla in maart. Minstens zo<br />
belangrijk was het bericht dat de Raad <strong>van</strong><br />
State de eerste herziening <strong>van</strong> het bestemmingsplan<br />
"Plantagebuurt en Muiderpoort<br />
e.o.", heeft goedgekeurd, inclusief de toewijzing<br />
<strong>van</strong> de meer dan vijftig jaar betwistte<br />
oever langs de zuidzijde <strong>van</strong> het Entrepotdok.<br />
Met andere woorden: Artis kan haar<br />
grondgebied met vier hectare uitbreiden! De<br />
zebra's en gnoes zullen de eersten zijn, die<br />
hier<strong>van</strong> gaan profiteren. Maar ook voor de<br />
andere Afrikaanse hoefdieren en voor de<br />
roofdieren, en daarmee ook voor de achterblijvers<br />
in de oude tuin, komt daarmee<br />
eindelijk de hoognodige uitbreiding <strong>van</strong> hun<br />
verblijven in zicht. Weliswaar moeten, voor<br />
er daadwerkelijk kan worden gebouwd, nog<br />
diverse " procedurele zaken " worden geregeld,<br />
maar de grootste drempel is in feite<br />
genomen. Een ander heuglijk feit is dat Artis<br />
het eindelijk voor elkaar heeft gekregen om<br />
op de blauwe ANWB-borden in en rond<br />
Amsterdam vermeld te worden. Tot voor kort<br />
stond er alleen voor de dierentuin een bord<br />
met "Artis". Het is te hopen dat dit zal leiden<br />
tot een verdere stijging <strong>van</strong> de bezoekersaantallen.<br />
In Burgers' Zoo in Arnhem is op<br />
<strong>19</strong> april een gorilla geboren. Er zijn nu twee<br />
baby'S te zien.<br />
Als het aan dierentuinontwerper Erik<br />
<strong>van</strong> Vliet ligt komt er weer een Dierentuin in<br />
Den Haag. Deze moet een plaats krijgen in<br />
het Haagse Zuiderpark, dat een ingrijpende<br />
renovatie ondergaat. In de tuin die Van Vliet<br />
voor ogen heeft leven dieren die komen uit<br />
de herkomstlanden <strong>van</strong> de mensen die rond<br />
het Zuiderpark -of elders in de stad- wonen :<br />
Suriname, Curaçao, Marokko, Turkije,<br />
Indonesië, Ghana, China en Zuid-Afrika.<br />
Ook heeft hij een plek ingeruimd voor de<br />
Haagse dierenwereld. Hij wil een tuin waarbij<br />
de mensen zich gevoelsmatig betrokken<br />
voelen.<br />
De oude Haagse Tuin op het Malieveld<br />
werd in <strong>19</strong>43 op last <strong>van</strong> de Duitse<br />
bezetter ontruimd om een tankgracht aan te<br />
kunnen leggen. Na de oorlog waren de Hagenaars<br />
die uitheemse dieren wilden zien, aangewezen<br />
op Wassenaar waar het vogel park al<br />
snel uitgroeide tot een dierentuin. De nieuwe<br />
Haagse Dierentuin wordt niet groot: twee<br />
hectaren. Het werken met niveauverschillen<br />
kan echter de illusie geven <strong>van</strong> een veel groter<br />
gebied. De eerste reactie <strong>van</strong>uit de<br />
gemeente was positief. I n de komende maanden<br />
moet duidelijk worden of het plan<br />
levensvatbaar is.<br />
Ouwehands Dierenpark in Rhenen<br />
hoopt ter gelegenheid <strong>van</strong> haar 65ste verjaardag<br />
het "Tijgerbos" te openen. Ouwehands<br />
ontwikkelt zich steeds meer tot een park,<br />
waar heel duidelijk een link naar de ons omringende<br />
natuur wordt gelegd. Men richt zich<br />
op dieren uit de koelere klimaatzones. Het<br />
Berenbos en het Zeehondenwad zijn hier<br />
voorbeelden <strong>van</strong>. In juni wordt een 4000 m2<br />
groot bos voor Siberische tijgers geopend.<br />
Met nadruk wordt aandacht besteed aan het<br />
welzijn <strong>van</strong> het dier en de educatie <strong>van</strong> het<br />
publiek. Daarnaast neemt Ouwehands zelf<br />
een voorbeeldrol op zich door, samen met<br />
energiebedrijf NUON, te zorgen dat de<br />
stroom voor het dierenpark op duurzame wijze<br />
wordt opgewekt. Ouwehands gaat echter<br />
nog een stapje verder. Vanaf dit jaar is een<br />
groot deel <strong>van</strong> de grondstoffen en de produkten<br />
<strong>van</strong> het Parkrestaurant<br />
biologisch-dynamisch . Brood- en meelprodukten,<br />
vleeswaren en groenten zullen<br />
verwerkt worden in lekkere broodjes, hartige<br />
taarten en smakelijke maaltijden. Ook zuivelprodukten<br />
zoals melk en yoghurt worden op<br />
milieuvriendelijke wijze geproduceerd. Op<br />
deze manier geeft Ouwehands Dierenpark<br />
haar bezoekers een signaal dat duurzaam<br />
bouwen ook betrekking heeft op de bouwstoffen<br />
voor de mens. Een uitstekend<br />
initiatief!<br />
De afgelopen tien jaar is Ouwehands<br />
Dierenpark geleidelijk veranderd <strong>van</strong> een dierentuin<br />
waarbij recreatie de boventoon<br />
voerde, tot een natuurlijke woonomgeving<br />
voor schaarse diersoorten uit een uitgestrekt<br />
palearctisch gebied. Daarom heeft<br />
Ouwehands onlangs besloten de oude huisstijl<br />
met de " lachende dieren" te ver<strong>van</strong>gen<br />
door een nieuw beeldmerk, waarin een aan-
tal dieren te vinden is, dat in het "nieuwe Ouwehands"<br />
zal gaan wonen. De groene<br />
achtergrond <strong>van</strong> het logo duidt op een park<br />
dat zich in al z'n doen en laten bewust laat<br />
sturen door het milieu.<br />
Op de plaats <strong>van</strong> het nieuwe Tijgerbos<br />
stonden onder andere kooien voor<br />
sneeuwuilen en oehoes. Deze hebben een<br />
harmonieus in het landschap ingepaste nieuwe<br />
volière gekregen. Het oude berenverblijf,<br />
dat de laatste jaren door stokstaartjes bewoond<br />
werd, is geheel gerenoveerd en<br />
overdekt door een nauwelijks zichtbaar net.<br />
Hierdoor is een zeer ruim en natuurlijk<br />
ogend verblijf voor deze twee grote uilensoorten<br />
ontstaan. Ook de ooievaars hebben een<br />
nieuwe locatie gekregen. De Oranjerie, een<br />
uniek gebouw waar bijna een halve eeuw de<br />
olifanten gehuisvest waren, biedt nu plaats<br />
aan meerdere stellen ooievaars, die samen<br />
met hun vrijlevende soortgenoten al een aardige<br />
kolonie vormen. Ouwehands<br />
Dierenpark: een aanrader voor de vakantie!<br />
Dolfinarium Harderwijk verwacht,<br />
dankzij haar nieuwste attractie, dit jaar meer<br />
dan één miljoen dagkaartjes te kunnen verkopen:<br />
een record voor een Nederlandse<br />
dierentuin! Deze hoge verwachtingen baseert<br />
het Dolfinarium op haar nieuwste<br />
attractie: de Lagune. Na ruim een<br />
jaar graven en bouwen is onlangs<br />
deze natuurlijke plas met een inhoud<br />
<strong>van</strong> 15 miljoen liter zeewater geopend.<br />
Hierin kunnen vijf dolfijnen<br />
rondspartelen, temidden <strong>van</strong> andere<br />
zeedieren. Bij de Lagune wordt een<br />
"authentieke" nederzetting <strong>van</strong><br />
Kwakwaka'wakw-Indianen uit west<br />
Canada gebouwd. Dit volk leeft al<br />
eeuwenlang in harmonie met de zee<br />
en haar bewoners. In dit dorp, opgebouwd<br />
uit natuurlijke materialen,<br />
kunnen de bezoekers kennismaken<br />
met hun cultuur en levenswijze. Vanuit<br />
het dorp is ook de<br />
onderwaterruimte bereikbaar. Hier is het levens<br />
onder de waterspiegel door een zestig<br />
meter lange glaswand te aanschouwen.<br />
Safari Beekse Bergen kan dit jaar een<br />
nieuwe diersoort in het park verwelkomen:<br />
de Aziatische wilde hond, ook wel dhole genoemd.<br />
Beekse Bergen is al jaren<br />
EEP-coördinator <strong>van</strong> de Afrikaanse wilde<br />
hond en wil de hiermee verworven kennis<br />
nu gaan toepassen op de nog zeldzamere<br />
Aziatische verwant.<br />
Ook in het Noorder Dierenpark<br />
Emmen is een aantal nieuwe attracties te vinden.<br />
Om te beginnen heeft de grote<br />
speeltuin een metamorfose ondergaan. Een<br />
enorme kunstmatige boom <strong>van</strong> ruim twaalf<br />
meter hoog vormt letterlijk en figuurlijk het<br />
hoogtepunt. Jonge bezoekers kunnen er een<br />
spannende tocht door en omheen maken. In<br />
de boom vinden ze, als ze goed kijken, vele<br />
boom bewoners, zoals boktorren, mieren en<br />
uilen. De boom zit ook vol met mysterieuze<br />
dierengeluiden.<br />
Spectaculair is het middeleeuwse<br />
stadsriool. Tijdens een tocht door dit ondergrondse<br />
wegennet zien de bezoekers meer<br />
dan honderd ratten. Nieuwsgierigen kunnen<br />
er bovendien alles te weten komen over<br />
deze gevreesde diersoort. Verder wacht men<br />
in Emmen natuurlijk op de geboorte <strong>van</strong><br />
liefst vier olifantjes. Het gaat om de aanstaande<br />
moeders Htoo Yin Aye, Swe San Htay, Yu<br />
Zin en Khaing Lwin Htoo. De laatste twee dames<br />
zijn in het Noorder Dierenpark reeds<br />
eerder <strong>van</strong> een jong bevallen. De jongen worden<br />
waarschijnlijk aan het einde <strong>van</strong> dit jaar<br />
geboren, binnen een tijdsbestek <strong>van</strong> slechl?<br />
vier maanden! Verder werden er onlangs vier<br />
pelikanen geboren, wat het totaal aantal in<br />
Emmen geboren pelikanen op 29 brengt:<br />
een unicum!<br />
Gelukkig valt er niet alleen goed ol i<br />
fantennieuws uit Emmen te melden. De<br />
dierentuin <strong>van</strong> Ramat Gan (lsrael) meldt vol<br />
trots de geboorte <strong>van</strong> zowel een Afrikaanse<br />
als een Indische olifant! De Afrikaanse olifant,<br />
geboren in oktober <strong>19</strong>96, is de<br />
dertiende geboorte <strong>van</strong> een Afrikaanse olifant<br />
aldaar in tien jaar tijd! Twee weken<br />
eerder werd er in Ramat Gan een Indische<br />
olifant geboren, die helaas dezelfde dag<br />
stierf. Waarschijnlijk is dat te wijten aan de<br />
leeftijd <strong>van</strong> de moeder: ze is nog geen zes<br />
jaar oud! Dat betekent dus ook dat ze al gedekt<br />
werd (door haar vader) toen ze vier jaar<br />
oud was!<br />
Ook de dierentuin <strong>van</strong> Cabarceno in<br />
Spanje kreeg nog net in <strong>19</strong>96 een jonge Afrikaanse<br />
olifant. Twee jaar geleden werd hier<br />
voor het eerst een Afrikaanse olifant geboren.<br />
Een volle zus <strong>van</strong> dit jong. Totaal heeft Cabarceno<br />
nu 13 Afrikaanse olifanten (op een<br />
terrein <strong>van</strong> bijna 15 hectare!), waaronder<br />
drie mannetjes.<br />
Howletts' Zoo Park in Engeland<br />
meldt de geboorte <strong>van</strong> een Afrikaanse olifant.<br />
Het bulletje wordt door de moeder grootgebracht.<br />
Beiden maken het goed. De moeder<br />
is precies tien jaar ouder dan het jong. Ze is<br />
geboren in Ramat Gan. Howletts' verwacht<br />
overigens nog drie jonge Afrikaanse olifanten.<br />
In februari werd in Kopenhagen Zoo<br />
in Denemarken een mannelijke Aziatische<br />
olifant geboren. Het is het eerste jong <strong>van</strong><br />
"Coco" en daarmee een volle neef <strong>van</strong><br />
Bernhardine, Yasmin en Indira! Coco is namelijk<br />
een zus <strong>van</strong> onze Irma! Helaas wilde<br />
Coco haar jong niet accepteren. Hij wordt nu<br />
met de hand grootgebracht. Een paar maanden<br />
eerder is trouwens de moeder <strong>van</strong> Irma<br />
en Coco, "Buag Hag" gestorven. Zij was één<br />
<strong>van</strong> de meest succesvolle Indische olifanten<br />
in Europa, die tussen <strong>19</strong>70 en <strong>19</strong>86 in totaal<br />
vijf jongen kreeg. Daar<strong>van</strong> was Irma de eerste<br />
en Coco de laatste. Gelukkig heeft zij dus<br />
twee dochters, die de familienaam hooghouden.<br />
Nu het trouwens toch over relaties<br />
met <strong>Blijdorp</strong> gaat: in februari is in Zoo<br />
Wilhelrna, Stuttgart de vader <strong>van</strong> Indische<br />
neushoorn Namaste, "Pu ri ", gestorven. Vorig<br />
jaar hebben de <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> dit duidelijke<br />
bejaarde dier gezien tijdens de<br />
meerdaagse excursie. In Stuttgart is verder<br />
ook de laatste bergtapir <strong>van</strong> Europa gestorven,<br />
op een leeftijd <strong>van</strong> ongeveer 30 jaar.<br />
Eind april arriveerde in de Antwerpse<br />
Zoo in België een koppel zeeotters. Het<br />
mannetje komt uit Japan, het vrouwtje uit de<br />
Verenigde Staten.<br />
Tekst: Marc Damen<br />
Foto's: Noorderdierenpark Emmen,<br />
Peter Stolk.
Agenda<br />
zaterdag 28 juni <strong><strong>19</strong>97</strong>:<br />
Opening gibboneiland.<br />
maandag 7 juli <strong><strong>19</strong>97</strong>:<br />
Uiterste inzenddatum kopij augustus-uitgave<br />
<strong>Vrienden</strong>nieuws.<br />
Volgende keer in<br />
<strong>Vrienden</strong>nieuws<br />
maandag 1 september <strong><strong>19</strong>97</strong>:<br />
Sluiting aanmeldingstermijn Najaarsexcursie.<br />
zaterdag 20 september <strong><strong>19</strong>97</strong>:<br />
Najaarsexcusrie naar Artis.<br />
eind augustus <strong><strong>19</strong>97</strong>:<br />
<strong>Vrienden</strong>nieuws nummer 3, <strong><strong>19</strong>97</strong>, verschijnt.<br />
Van Hattum en Blankevoort bv<br />
IJzersterk in Beton!<br />
Volgende keer vindt u in <strong>Vrienden</strong>nieuws<br />
natuurlijk weer vertrouwde rubrieken<br />
als "ZOO'n boek!", "<strong>Vrienden</strong> voor het leven"<br />
en " Nieuws uit Diergaarde <strong>Blijdorp</strong>".<br />
Verder kunt u een verslag lezen <strong>van</strong> de meerdaagse<br />
reis naar Frankrijk en Jersey. Tenslotte<br />
besteden we aandacht aan het verschijnsel<br />
"internet". De redactie <strong>van</strong> <strong>Vrienden</strong>nieuws<br />
zal u rondleiden langs het ZOO-nieuws op<br />
het "World Wide Web".<br />
Winkelaanbieding!<br />
Tegen inlevering <strong>van</strong> deze bon,<br />
of op vertoon <strong>van</strong> deze <strong>Vrienden</strong>nieuws krijgt u een:<br />
Taman Indah T-shirt voor<br />
fl. 1 5,· (normale prijs fl. <strong>19</strong>,50)<br />
of een sweater voor<br />
fl. 25,· (normale prijs fl. 35,-).<br />
U vindt de <strong>Vrienden</strong>winkel<br />
tegenover het tijgerterras.<br />
Er is in deze uitgave echter nog volop<br />
ruimte voor uw bijdrage, dus bezoekverslagen<br />
<strong>van</strong> andere dierentuinen, maar ook<br />
andere artikelen en natuurlijk foto's zijn <strong>van</strong><br />
harte welkom. De volgende uitgave verschijnt<br />
eind augustus; kopij moet uiterlijk 7<br />
juli bij de redactie zijn.<br />
II1II Tunnels en onderdoorgangen<br />
II1II Sluizen en stuwen<br />
II1II Bruggen en viaducten<br />
II1II Kadermuren en steigers<br />
II1II Funderingstechnieken<br />
Van Hattum en Blankevoort bv<br />
Regio Zuid<br />
Galateestraat 5 • Postbus 11275 • 3004 EG Rotterdam<br />
telefoon: 01<strong>02</strong>62<strong>02</strong>99 • telefax: 0104624004
Multi Mail<br />
Drukwerkservice!<br />
Multi Mail B V ./<br />
adressenblXe~u .<br />
drukwerkserYIce •• ~afisChe afwerking<br />
LID DMSA _ GVR "eet mail<br />
Kipstraat 35-37<br />
Telefoon OIO _ 4ilg~ I RS Rotterdam<br />
~:lJfaxOlO - 41234Ii7<br />
all drukkenj@multlmall.nI