VERSTERKING VOOR GEZINNEN - Vpro
VERSTERKING VOOR GEZINNEN - Vpro
VERSTERKING VOOR GEZINNEN - Vpro
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
1. INLEIDING<br />
Het onderscheid tussen familie en gezin is uniek voor de Nederlandse taal. Onder gezin<br />
wordt verstaan: ‘Elk leefverband van één of meer volwassenen die verantwoordelijkheid<br />
dragen voor de verzorging en opvoeding van één of meer kinderen.’ (Nota Gezinsbeleid<br />
2006). In deze omschrijving schuilt het gevaar dat we de wederzijdse zorgrelaties tussen<br />
ouders en hun volwassen kinderen uit het oog verliezen. Het familiale netwerk van<br />
gezinnen verdwijnt zo naar de achtergrond. Over dit familiale netwerk van gezinnen<br />
hebben we het in dit preadvies.<br />
Ouders en volwassen kinderen zorgen voor elkaar. Dat kan in sociaal en emotioneel<br />
opzicht, maar ook in financiële en praktische zin. Dit geldt ook als volwassen kinderen<br />
zelf weer kinderen hebben. Deze uitwisseling van zorg tussen generaties noemen we<br />
familiale intergenerationele zorg 1 . Poldermans (2008) onderscheidt vier vormen van<br />
informele zorg in generatieverband. De RVZ beperkt zich in dit preadvies voornamelijk<br />
tot ‘familiale intergenerationele zorg’ (zie linksboven in onderstaand schema).<br />
Vormen van<br />
informele<br />
zorg<br />
Familiaal<br />
Intergenerationeel<br />
Familiale intergenerationele<br />
informele zorg, bijvoorbeeld<br />
mantelzorg van kinderen aan<br />
ouders en kinderopvang door<br />
grootouders<br />
Intragenerationeel<br />
Familiale intragenerationele informele<br />
zorg, bijvoorbeeld tussen<br />
broers en zussen en neven en<br />
nichten<br />
Niet-familiaal<br />
RVZ: gebaseerd op Poldermans (2008)<br />
Niet-familiale<br />
intergenerationele informele<br />
zorg, bijvoorbeeld wanneer<br />
een oudere buurvrouw past op<br />
buurkinderen<br />
Niet-familiale intragenerationele<br />
informele zorg, bijvoorbeeld<br />
wanneer oudere buren elkaar<br />
helpen, of jonge ouders op elkaars<br />
kinderen passen<br />
Hoe is het eigenlijk gesteld met de zorg tussen generaties in Nederland en wat komt er<br />
op ons af? Zijn er belemmeringen voor intergenerationele zorg die moeten worden<br />
teruggedrongen? We zien aan de ene kant een groter beroep op informele zorg door de<br />
vergrijzing in de samenleving, door vermaatschappelijking van de zorg, door<br />
extramuralisering en hogere drempels bij de toekenning van professionele zorg als<br />
gevolg van oplopende zorgkosten (RVZ, 2006a; CEG, 2007). Het gaat in families om<br />
‘gebruikelijke zorg’, mantelzorg door gezinsleden of vrijwilligerszorg 2 . Bij<br />
‘gebruikelijke zorg’ gaat het om de normale, dagelijkse zorg die gezinsleden binnen een<br />
leefeenheid elkaar geven. Voor die zorgtaken kan men geen aanspraak maken op<br />
professionele zorg die onder AWBZ of de WMO valt. Dat is wél het geval bij zorgtaken<br />
verricht door mantelzorgers. 3<br />
25
Change language