soundscape benadering - Royal Haskoning

Geluid en Gezondheid vanuit
verschillende perspectieven
Conferentie Geluid Beleving 13 oktober 2010,
Utrecht Irene van Kamp

Uitgangspunten [1]
• Transport gerelateerd geluid is wereldwijd een groeiend
probleem als gevolg van:
- Voortgaande verstedelijking
- Met samenhangende groei van mobiliteit,
- (nachtelijke belasting) door 24 uurs economie.
• De lange termijn effecten van geluid zijn nu redelijk goed
beschreven.
• Blootstelling respons relaties zijn nu voor een aantal
effecten beschikbaar .
• Goede basis voor schatting van de ziektelast door geluid
en kosten-baten analyses.

Uitgangspunten [2]
• Doorlopende discussie over welke geluidmaten nu het
meest geschikt zijn in relatie tot welke (gezondheid)
effecten.

NIEUW OP DE AGENDA:
• Geïntegreerde en meer contextuele benaderingen
- Gecombineerde geluidbronnen
- Gecombineerd effect van lucht verontreiniging en
geluid.
• Soundscape benadering met meer aandacht voor
- betekenissen
- context
- akoestische kwaliteit (negatief en positief)
- geluidaspecten van nieuwe technologieën.

• Nieuw * op de agenda in Nederland:
GELUIDBELEVING
• Thema van deze workshop
*of herondekt

Outline van deze presentatie
• Wat weten we
• Mechanismen
• Gecombineerde Blootstellingen
• Nieuwe Benaderingen
- DALY’s
- Soundscape
- Nieuwe technologieën en sociaal gedrag
- Beleving (oude wijn in nieuwe zakken)

Evidentie: gezondheidseffecten
• Hinder
• Slaap vesrtoring (objectief en subjectief)
• Cognitieve effecten
• Cardiovasculai risico
• Mentale gezondheid
• Fysiologische stress reacties
• Geboortegewicht
• Immuun systeem
• Biochemische effecten
• [Gehoorverlies]

Blootstelling Respons Relaties
Hinder
Slaap verstoring (objectief en subjectief)
Cognitieve effecten (kinderen)
Cardiovasculair risico
Mentale gezondheid
Fysiologische stress reacties
[Gehoor Verlies]

Mechanisme I
Bron: gezondheidsraad 1999

STRESS

Nieuwe benaderingen
Meer geïntegreerd en meer contextueel:
GECOMBINEERDER BLOOSTELLING
DALY BENADERING
KOSTEN – BATEN ANALYSES
SOUNDSCAPE BENADERING
GELUIDBELEVING

Gecombineerde blootstellingen
• Stansfeld (2009): gezamenlijke effecten van geluid en lucht
verontreiniging steeds meer onderwerp van studie
• GLOBUS(Kluizenaar) Hypertensie Effect Geluid bescheiden
• HYENA (Jarup et al) : NB rol van luchtverontreiniging nog niet
duidelijk
• SELANDER (Zweden) lane termijn effect van
wegverkeersgeluid op myocard Infarct: effect modificatie door
luchtverontreiniging bescheiden
• Huss (Zwisterland):Effect luchtvaart geluid op mortaliteit door
myocerdd infarct. Rol Luchtverontreiniging verwaarloosbaar

Cognitieve effecten
• Nieuw op de agenda sinds 2008 (Suglia SF, Gryparis A,
Wright RO, Schwartz J, Wright RJ. (2008)
• Indicatie van verminderd cognitief functioneren van
schoolkinderen na chronische blootstelling aan
concentratie van black smoke:
- Via oxidatieve stress en ontstekingsreacties
- Maar mogelijk ook toe te schrijven an geluid

Integrale Gezondheidsmaten
- DALY’S
- QUALY’S
- $$

Voorbeeld : Trends in Milieu gerelateerde
ziektelast in Nederland 1980 – 2020 esultaten

SOUNDSCAPE BENADERING
• Akoestische Kwaliteit ipv niveaus, typen, normen en
drempelwaarden.
• Geluid als Resource in plaats van Afvalproduct
• Shift richting betekenissen en de rol van context in
reacties op en percepties van akoestische omgevingen
• Benadering staat nog in de kinderschoenen waar het
effecten op gezondheid en welbevinden betreft.
• Routes: hoe kunnen betekenissen leiden tot welbevinden
en gezondheid via herstel (en counterparts)

Photo AL Brown/New York

Een werkmodel
Beleid (planning)
Maatschappelijke
behoeften met geluid
als gevolg
Kwaliteit van de auditieve
omgeving:
•Geluidsniveau & type
Innerlijke respons:
Cognitie, emotie, gedrag,
Fysiologische reacties
Sociale (gedrag)
effecten
Persoonlijke behoeften
met geluid als gevolg
•Betekenis geluid
•Ruimtelijke verdeling
Herstel
Gezondheidseffecten
Bron:maatschappelijke betekenis van Geluid in press (Devilee, Maris, Van
Kamp)

Driving forces
• behoefte aan sensatie en spanning,
• controle van identieit,
• controle over de esthetiek van geluidomgevingen
(soundscape),
• een gevoel ergens bij te horen,
• handhaven werk ritme en motivatie,
• expressie van verzet rebellie macht ,
• vergezelde eenzaamheid,
• in and exclusie van groepen (commercieel of veiligheid),
• Defensief of agressief gedrag.

Drie dilemma’s tav Akoestische kwaliteit
• Conflict tussen mensen
• Conflict tussen schaalniveaus
• Manipulatie van soundscapes
- Aantrekken (MUZAK)
- Afstoten (MOSQUITO)
ALLEMAAL GERELATEERD AAN GEVOEL VAN
CONTROLE

Nieuwe Technologieën en Gedrag
• In stedelijke omgeving zijn mensen steeds meer geneigd
en in staat hun eigen geluidomgeving te creëren: (SOUND
BUBBLES),
• Sterke invloed op aandacht die mensen aan externe
signalen besteden >>> sociaal gedrag,
• Gerelateerd aan ongelukken,
• a-sociaal gedrag gerelateerd aan gebruik van MP3 spelers,
mobiele telefoons etc in openbare ruimten,
• Weinig onderzoek.

Sociale Effecten
• Communicatie,
• Sociale inclusie,
• Interpersoonlijke
beoordeling,
• Vriendelijkheid,
• Behulpzaamheid en
• Agressie .
Sources: Cohen en Spacapan (1978), de Boer (1986) Devilee, Maris and van Kamp, 2010)- in Dutch)

Conclusies [1]
• Gezondheidseffecten goed gedocumenteerd: basis
voor schatting van de ziektelast,
• Gezondheiseffect gecombineerde blootstelling nog
niet eenduidig aangetoond,
• Nieuwe benaderingen bieden aanknopingspunten
voor toekomstig onderzoek & BeLeid .
• DALY’s/$$
• Lange termijn effect van slaapverstoring (oa diabetes
type 2) moet verder onderzocht worden,
• Lange termijn cognitieve effecten van geluid
bij kinderen.

Conclusies [2]
•Betekenissen op verschillende
schaalniveaus;
- Restauratieve functie van omgevingen met
hoge akoestische kwaliteit

• Aandacht voor gezondheidseffecten van nieuwe
technologieën (apparaten, mobiele geluids-technologie,
reizen in zogenaamde ‘sound bubbles’),
• Gedragseffecten van geluid,
• Gezondheidseffecten: mogelijke ONDERSCHATTING
kan tot de conclusie leiden dat akoestische kwaliteit niet
zo belangrijk meer is omdat mensen hun eigen geluid
barricades kunnen opwerpen.
• GELUID BELEVING: is nog steeds geluid verhaal
- Maar met oog voor betekenis en context
- Geen vervanging maar aanvulling
- Nadruk op beheersbaarheid

Dank aan Danny Houthuijs en Wolfgang Babisch
voor hun waardevolle commentaar op eerdere
versies van deze presentatie .
Dank voor uw aandacht
contact: Irene.van.kamp@rivm.nl