1e editie 2005 - NVvE

gebitselementen getikt. Veroorzaakt deze handeling
pijn of gevoeligheid dan duidt dit op een
parodontaal probleem of een pijnlijke pulpitis
gecombineerd met een pijnlijke parodontitis apicalis
of een pijnlijke parodontitis apicalis, in fec -
tieus of traumatisch, of bijvoorbeeld een sinusitis
maxillaris of een neoplasma. Is het testresultaat
ook nu nog onvoldoende dan kan de bijttest
soms uitkomst brengen, doordat hierbij een grotere
kracht wordt uitgeoefend. De patiënt kan
dan op een tussen twee antagonisten geplaatste
‘toothslooth’ (crack finder), bijthoutje of wattenrol
bijten (figuur 3).
Om de mobiliteit van een gebitselement te beoordelen
worden de gebitselementen in het betrokken
kwadrant met de vingers of met een
vinger en het handvat van de mondspiegel in
vestibulolinguale richting heen en weer bewogen.
Is een gebitselement abnormaal beweegbaar
dan duidt dit eveneens op een verstoring
van het parodontale ligament. Wortelfractuur,
recent trauma, chronisch bruxisme, parafunctie
en orthodontische behandeling kunnen mobiliteit
veroorzaken.
figuur 3 Toothslooth
Parodontaal onderzoek wordt uitgevoerd om de
aanwezigheid van parodontopathie of van periapicale
fistels die uitmonden in de sulcus te diag -
nosticeren. Indien er meer pockets voor komen in
de mond duidt dit dikwijls op een parodontaal
probleem. Is er echter een smalle, op zichzelf
staande pocket dan kan dit duiden op een verticale
wortelfractuur of op een apicale
fistel uitgaande van een parodontitis apicalis.
Pulpa-sensibiliteits -
testen
Deze testen berusten op het gegeven dat een
gezonde vitale pulpa gevoelig is voor prikkels,
een ontstoken pulpa verhoogd gevoelig is en
een avitale pulpa ongevoelig is voor prikkels.
Deze testen maken dus gebruik van de pulpasensibiliteit
om daaruit gevolgtrekkingen te
maken over de gezondheid van de pulpa. De
sensibiliteitstesten worden ingedeeld en benoemd
naar het middel waarmee de test wordt
uitgevoerd: thermische testen (warmte en
koude), elektrische stroom, proefpreparatie en
anesthesie.
Bij de pulpasensibiliteitstesten moet rekening
worden gehouden met drie algemene complicaties:
1. Bij een pulpitis gaat de normale sensibiliteit
geleidelijk over in verhoogde sensibiliteit en
vervolgens in insensibiliteit afhankelijk van de
verhouding van het vitale en avitale weefsel.
Er is een overgangsfase waarin een gedeeltelijk
niet-vitale pulpa hetzelfde reageert als een
vitale pulpa.
2. Insensibiliteit van de pulpa kan het gevolg zijn
van een storing in de innervatie.
3. Er kan een vals-negatieve reactie optreden
wanneer de pulpakamer is geoblitereerd, na
recent trauma, bij een open apex of premedicatie
zoals pijnstillers (2).
Bij de thermische pulpasensibiliteitstesten moet
een temperatuurverschil een pulpareactie opwekken.
Dit temperatuurverschil zou een verplaatsing
van de vloeistof in de tubuli
teweegbrengen, die een mechanische prikkeling
uitoefent op de zenuwreceptoren. Eerst wordt
een gezond gebitselement getest om de patiënt
een normale reactie te laten voelen. De ‘normale’
reactie is een onplezierige tot licht-pijnlijke
sensatie die onmiddellijk verdwijnt als de
warmte- of koudebron wordt weggenomen.
Wanneer de pijn toeneemt of heftiger wordt,
zelfs na het wegnemen van de stimulus, dan is
er sprake van een ernstiger ontstekingsgraad.
Voordat de test wordt uitgevoerd is het aan te
raden het te testen kwadrant droog te leggen
door middel van wattenrollen. De elementen zelf
kunnen met een wattenprop of een zwakke
luchtstroom uit de meerfunctiespuit gedroogd
worden. Voor de warmtetest wordt gebruikgemaakt
van ‘baseplate-guttapercha’ dat in de
vlam wordt verwarmd tot het begint te roken. De
temperatuur is dan circa 175 °C. Van de baseplate
wordt een bolletje gemaakt dat op de punt
van een Ash 49 of een Ash 6 tegen het gebitselement
wordt geplaatst. Eerst dient er op het
gebitselement een laagje vaseline aangebracht
te worden om te voorkomen dat de warme
3