News for All - Aqua for All

News for All
www.aquaforall.nl 5 mei 2006 | jaargang 3 | nummer 1
Redactie
Aqua for All
Chantal Lübbers
Postbus 1072
3430 BB Nieuwegein
tel. 030 60 69 740
Fax 030 60 69 431
Bezoekadres:
Groningenhaven 7
3433 PE Nieuwegein
:: email us
:: visit our site
Medewerkers
Aqua for All heeft na het vertrek van Marieke en Gemma besloten eigen mensen in dienst te
nemen. Gezien de groei in de omzet met het logische gevolg de groei in activiteiten is het team
uitgebreid met twee backofficers. Ook zal directeur Sjef Ernes per 1 mei in vaste dienst van de
stichting treden.
Even voorstellen: de backoffice van A4A:
Margreeth Menkveld
Vanaf 21 maart ben ik werkzaam bij Aqua for All in de functie van Office
Assistant, samen met Chantal. We zijn vrijwel gelijkertijd gestart, en dat
betekent dat de één de ander niet kan inwerken. Soms lastig, maar
meestal komen we er samen wel uit.
Mijn werkervaring heb ik vooral opgedaan in non-profit en
welzijnsorganisaties in functies op het gebied van communicatie en
bedrijfsvoering. Voor mij is het heel belangrijk dat de organisatie waarvoor ik werk
maatschappelijke relevantie heeft en een ideaal uitstraalt. Daarom ben ik heel blij met mijn
nieuwe baan bij Aqua for All. Meewerken aan het voorzien in basisbehoeften voor de
allerarmsten, ook al is het dan indirect en op afstand; dat is fijn om te doen.
Over mijzelf: ik ben 47 jaar, woon in Bunnik met partner en hond en vul op dit moment een
groot deel van mijn vrije tijd met het trainen voor de Vierdaagse in Apeldoorn (4 x 30 km).
Ik ga uit van een plezierige samenwerking met u allen.
Chantal Lübbers
Net als Margreeth ben ik eind maart begonnen bij A4A. Werkervaring heb ik
opgedaan bij grote bedrijven in de automotive branche en de bouw. Maar het
was tijd voor iets totaal anders. Klein met een totaal ander bedrijfsdoel dan ik
gewend ben. De functie bij A4A voldoet aan alle eisen. Kan toch niet beter:
Je inzetten voor de allerarmsten vanuit je eigen zekere wereld!
Ondertussen ben ik 30 en woon ik samen in een, net nieuw, oud huisje in
Oosterhout. Een uitstapje richting Utrecht zal dus nog even op zich laten
wachten. Vrije tijd wordt op dit moment naast het klussen besteed aan hardlopen, aangezien
mijn grote mond bij A4A acuut leidde tot het meedoen aan de Lijn in Waterloop op 21 mei.
Zwaar in training dus. Ik houd u op de hoogte.
In deze nieuwsbrief
Inhoudsopgave (klik op de titel om naar het artikel te gaan)
Bureaunieuws
• Medewerkers
• Stand van zaken A4A
• Nieuws
• Evenementen
• Wandelen voor Water
Nieuws uit de sector
• Millennium Development Goals en Watertechnologie

Projecten
• Woestijnrat in actie
• Khorong, Ha Tohlang (Malealea)
• De noodzaak van capacity building
Bureaunieuws
Medewerkers
In de vorige nieuwsbrief is Joost van Eekhout geïntroduceerd. Een korte kennismaking:
Na zijn studie Mens- en machinesystemen aan de TU Delft heeft hij 17 jaar als Marineofficier bij de
Koninklijke Marine gewerkt. Daarna heeft hij diverse managementfuncties bij waterbedrijven bekleed.
Hij heeft projecten uitgevoerd in Polen, Indonesië en Albanië en andere voor Servië en China voorbereid. Ook
is hij intensief betrokken geweest bij organisaties als Kiwa en Reststoffenunie.
Zijn motivatie om zich in te zetten voor A4A is een zinvolle bijdrage te kunnen leveren aan de Millenium
Development Goals met betrekking tot drinkwater en sanitatie voor de paar miljard allerarmste medemensen.
Inhoudsopgave
Stand van Zaken A4A
Uitwerking jaarprogramma 2006 in MoU’s met grote partnerorganisaties
Begin 2006 is een MoU tot stand gebracht met PlanNederland waarin meerjaren afspraken zijn bevestigd rondom budgetreservering,
monitoring, inzet expertise binnen hun programma van A4A experts en communicatie. Op basis van deze MoU zijn vergelijkbare
MoU’s in voorbereiding met Cordaid en Simavi. Met Unicef is een letter of Intent in voorbereiding rondom inzet experts t.b.v. Unicef
programma’s in Afrika.
In samenspraak met de Project selectie adviescommissie is een project proposal format ontwikkeld dat dient te worden ingevuld ter
begeleiding van een projectvoorstel met aanvraag subsidie en/of ondersteuning met expertise. De bruikbaarheid van het format
wordt op basis van praktijkervaringen geëvalueerd op toename bureaucratie, heldere weergave van project-relevante output en
behoefte inventarisatie voor expertise.
Voor de inzet van Experts is een format ontwikkeld voor een T.O.R, in te vullen door de aanvragende partij. E.e.a. is onderdeel van
de procedure die is opgezet voor inzet van experts, afgeleid van de PUM procedure.
Wandelen voor Water 2006, vooruitblik 2007
Rond Wereld Water Dag hebben ruim 3300 leerlingen op 67 locaties meegedaan aan WvW 2006. De opbrengst was veel hoger dan
2005: met de bijdrage van Wilde Ganzen en NCDO wordt de totale opbrengst geschat op ruim € 238.000, goed om 17 projectdoelen
te financieren. De hogere opbrengst wordt vooral geweten aan veel betere (en meer motiverende) gastlessen, betere ondersteuning
vanuit de centrale coördinatie (uitbesteed aan COS Nederland) en ervaring bij wervende partners (met eigen bestedingsdoeleinden)
Wereld Water Dag kon rekenen op redelijke publiciteit en media aandacht op nationaal niveau (Symposium Delft, Willem Wever,
NCRV, EO) en H2O,WFOL en WaterFocus, websites en des te meer nog op regionaal en lokaal niveau.
Combinatie met andere festiviteiten (waterweek van de waterbedrijven in juni, Tanzania week, Nicaragua week, enz.) blijkt averechts
te werken: combineer geen twee boodschappen. Wandelen voor Water mag geen attractie worden noch sportfestiviteit om
manifestaties op te “leuken”.
Er is een samenwerking aangegaan met Daily Water, een stichting die schoolkinderen via de school lid maakt van “de club van
watervrienden”. Met een pasje krijgen de watervrienden korting op musea en pretparken met waterthema’s. Scholen krijgen de
mogelijkheid in te tekenen voor deelname Wandelen voor Water. Een eerste mailing heeft al 156 geïnteresseerde scholen
opgeleverd voor 2007, nog zonder de werving van scholen langs de huidige beproefde methode via NGO’s. Het contract met COS
Ned. is verlengd. De samenwerking met Wilde Ganzen en NCDO is bestendigd via deelnemerschap in hun exclusieve
Stimuleringsfonds voor geselecteerde deelnemers.
Monitoring protocol A4A-DGIS
Als uitvloeisel van de TMF subsidieregeling is een een monitoring protocol ontwikkeld waarin ambitie, output en
duurzaamheidsborging is vastgelegd met de bijbehorende wijze van monitoren. De eindversie is nog niet gereed. De balans tussen
bureaucratie, extra lasten voor de beneficiary, extra kosten ten laste van projectbudget en kwaliteit en betrouwbaarheid van de
resultaatsmeting alsmede inhoudelijke discussie over korte termijn en lange termijn outcome en impact (en meting daarvan) worden
gevoerd binnen de discussie rondom MDG monitoring en -simplicity.
Inhoudsopgave

Kinderen even zonder water
20.000 euro voor het Rode Kruis
Floortje Dessing, ambassadeur van het Nederlandse Rode Kruis nam vandaag
een cheque in ontvangst ter waarde van 20.000 euro van Aqua For All,
vertegenwoordiger van een groot deel van de publieke watersector. De cheque
is vanochtend aangeboden tijdens een actie van het Rode Kruis om aandacht
te vragen voor de aanhoudende droogte in Oostelijk Afrika.
Op de Oranje Nassausschool in Den Haag kwam er deze ochtend geen water
uit de kraan. De kinderen van de basisschool ondervonden aan den lijve hoe
het voelt om met weinig water te moeten leven. Heleen Luijt (11): ´Het is goed
om te weten hoe het is weinig water te hebben. Ik hoop voor de mensen in Afrika dat ze gezond verder kunnen leven en dat het
gauw weer regent´. Voor de hoogste nood konden de kinderen gebruik maken van een van de regentonnen op het schoolplein.
Floortje Dessing hielp de kinderen een handje om jerrycans te vullen. Avinash Krihnsing (12): ´Het zal wel lastig worden om even
water te drinken of mijn handen te wassen. En hoe doe ik dat eigenlijk als ik naar de wc moet´
Voor duizenden kinderen in Somalië, Burundi, Rwanda, Tanzania, Kenia, Oeganda, Djibouti, Eritrea, Soedan en Ethiopië is
waterschaarste dagelijkse kost. Door de aanhoudende droogte zijn oogsten mislukt, sterft het vee en is drinkwater schaars. Mensen
raken hun inkomen kwijt en worden afhankelijk van hulp. In totaal zijn meer dan 11 miljoen mensen getroffen. Floortje Dessing vindt
het goed dat de kinderen stil staan bij de problematiek in Oostelijk Afrika: ´De situatie is daar diep triest en we moeten er aandacht
voor blijven vragen. Deze ramp mag niet in de vergetelheid raken´.
Het Rode Kruis helpt de slachtoffers van de droogte. De organisatie
brengt water naar afgelegen gebieden met watertrucks, renoveert en
zuivert waterputten, biedt gezondheidszorg en voorlichting over hygiëne
en helpt met distributie van voedsel. Inmiddels zijn in Somalië al meer
dan één miljoen mensen geholpen. Het Nederlandse Rode Kruis steunt
de hulpverlening van het Internationale Rode Kruis. Omdat er meer hulp
nodig is, heeft het Nederlandse Rode Kruis giro 7447 geopend voor
donaties uit het publiek.
In sommige delen van Oostelijk Afrika is de droogte omgeslagen in
hevige regenval, maar daarmee zijn de problemen niet opgelost.
Toegangswegen zijn weggespoeld waardoor hulpverleners en voedsel
transporten de getroffen gebieden moeilijk kunnen bereiken. Ook de kans
op vervuild drinkwater neemt toe.
Inhoudsopgave
“Lijn in water”-loop: 4e estafetteloop langs de waterlijnen rond Lelystad op 21 mei 2006
De "Lijn in water" loop zal op zondag 21 mei 2006 voor de vierde keer plaatsvinden. Deze estafettewedstrijd voor fietsers en lopers
gaat over een afstand van 60 kilometer, waarbij steeds één persoon loopt en de rest van het team fietst. De teams bepalen zelf
wanneer en hoe vaak er gewisseld wordt, ook minder geoefende lopers kunnen dus meedoen!
De "lijn in water" loop is een sponsorloop voor Aqua for all, dit jaar hebben we zelfs een eigen team, de "Waterrunners". Doe ook
mee met een team van maximaal acht personen.
Voor meer informatie en inschrijven, kijk op www.hkv.nl/lijninwaterloop
Inhoudsopgave
Wandelen voor Water 2006 brengt bijna 236.500 euro op
De 4e sponsorloop Wandelen voor Water die basisschoolleerlingen jaarlijks in het kader van Wereld Waterdag lopen, heeft
het recordbedrag van bijna 236.500 euro opgebracht. De kinderen die dit jaar meededen hebben 95.900 euro aan directe
sponsorgelden bij familie en bekenden opgehaald. (Water)bedrijven, gemeenten, waterschappen, rotary, ambassades en
provincies vulden op veel plaatsen het bedrag aan, waardoor de bijdragen van derden op 22.336 euro uitkomen. Bij elkaar
dus maar liefst 118.236 euro. Door de samenwerking met Wilde Ganzen en NCDO wordt dit bedrag verdubbeld waarmee de
totaalopbrengst voor de sponsorprojecten bijna 236.500 euro bedraagt. Een fantastisch resultaat.
Wandelen voor Water is een jaarlijkse activiteit van Aqua for All, de coördinatie van de wandelingen gebeurt door COS
Nederland, vereniging van Centra voor Internationale Samenwerking.

kilometer met 6 liter water in hun rugzak, de praktijk van veel kinderen in ontwikkelingslanden. De Nederlandse scholen konden
kiezen voor welk project zij in actie wilden komen. Ze ontvingen van Aqua for All een gratis lespakket en veel scholen hebben
gebruik gemaakt van de mogelijkheid van een gastles op school. De gastlessen werden gegeven door een van de vrijwillige
waterprofessionals, door betrokkenen bij een van de 17 sponsorprojecten of een verhalenverteller.
Met deze opbrengst worden 17 projecten in Afrika, Azië en Latijns Amerika mogelijk gemaakt. In elk project staat de verbetering van
toegang tot schoon en veilig drinkwater of de aanleg van sanitaire voorzieningen centraal. De
Nederlandse schoolkinderen helpen hiermee ruim 16.000 kinderen te overleven en gezonder te kunnen leven. Hiermee leveren zij
een mooie bijdrage aan de millenniumdoelstellingen van de VN, waarin afgesproken is dat in 2015 er 50% meer mensen toegang
moeten hebben tot drinkwater en sanitaire voorzieningen.
De wandelingen vonden plaats op 38 locaties, en zijn georganiseerd
door de scholen in samenwerking met 34 partnerorganisaties,
waaronder waterbedrijven, stedenbandorganisaties en
projectkoppelingen, waterschappen, rotary en vele andere vrijwilligers.
Inhoudsopgave
Nieuws uit de Sector
Millennium Development Goals en Watertechnologie
Recent is aan minister Brinkhorst het innovatieprogramma “een wereld om water” aangeboden. Hierin wordt small scale technology
t.b.v. water/sanitatie voor de allerarmsten in ontwikkelingslanden als bijdrage voor het realiseren van de MDGs onderzocht.
AT@work krijgt daarin een prominente rol. Daar zijn we blij mee, aangezien A4A oprichter en voorzitter van dit netwerk is.
Uit “Een wereld om water: Innovatieprogramma Watertechnologie”
“De Minister voor Ontwikkelingssamenwerking, mevrouw Agnes van Ardenne, heeft aangekondigd dat Nederland voor 2015
vijftig miljoen mensen duurzaam toegang zal bieden tot veilig drinkwater en sanitaire voorzieningen. Deze doelstelling is
bedoeld om een concrete bijdrage aan de Millennium Development Goals (MDGs) te leveren. Wereldwijd moeten nog 1,2
miljard mensen toegang krijgen tot drinkwater en 2,6 miljard mensen tot sanitaire voorzieningen, zo heeft het Joint
Monitoring Program van WHO en Unicef voorgerekend. De marktkansen van de MDGs zijn enorm. Indien uitgegaan wordt
van een gemiddelde kostprijs van € 20 om één persoon te voorzien van drinkwater en sanitatie, dan bedraagt alleen het
Nederlandse aandeel al € 1 miljard. Op dit moment worden de MDG-projecten echter nog weinig gebruikt voor exportbevordering
van watertechnologie en -kennis. Vooralsnog vallen ontwikkelingslanden dan ook buiten de focuslanden voor het
innovatieprogramma. Dit ondanks het feit dat er in Nederland verschillende innovatieve technologieën ontwikkeld zijn en worden, die
een bijdrage kunnen leveren aan de realisatie van de MDGs.
Vanwege het maatschappelijke belang enerzijds en de economische potentie anderzijds gaat de watersector een verkenning
uitvoeren hoe de MDGs en het innovatieprogramma Watertechnologie elkaar kunnen aanvullen. Deze verkenning heeft als
doel, uitgaande van de marktvraag, mogelijke businessmodellen zichtbaar te maken voor de Nederlandse Watersector, met als
achterliggend doel dat de watersector initiatieven gaat ontplooien in de richting van de markt voor MDGs op een bedrijfseconomisch
aantrekkelijke manier. Hiermee kan sociale ontwikkeling en economische groei gecombineerd worden. Naast technologische
aspecten, zullen vooral de marktkant en de socio-economische context centraal staan in deze verkenning.
Reeds verschillende organisaties en netwerken hebben toegezegd een bijdrage te willen leveren aan deze verkenning. Denk
hierbij bijvoorbeeld aan AT@Work, een netwerk met professionals uit de overheid, NGOs, kennisinstituten, financiële instellingen en
de private sector, dat zich bezig houdt met de promotie van appropriate technology en EMF (Ecological Management Foundation)
die een netwerk faciliteert voor de marktintroductie van simpele, kleinschalige installaties voor drinkwater- en sanitaire doeleinden.”
Inhoudsopgave

Projecten
Woestijnrat in actie
Een verslag van A4A-expert
Afgelopen zomer verscheen op de intranetsite van Brabant Water een oproep van A4A waarin werd gezocht naar een ‘ woestijnrat
met Gis ervaring’. Dit klonk spannend en heeft er uiteindelijk in geresulteerd dat ik drie weken in Mali ben geweest om training te
geven in het software programma Arcview.
In het oosten van Mali, 1200 km van de hoofdstad Bamako ligt de stad Gao. Het lokale
waterbedrijf probeert hier te zorgen voor voldoende water, niet alleen in de stad, maar in de
hele regio. De regio is groot, droog en dunbevolkt. Buiten de paar grotere steden zijn er kleine
dorpjes, maar er zijn ook nomaden die met hun kuddes rondtrekken.
Het landschap net buiten de stad
Een paar jaar geleden zijn alle waterputten in een database vastgelegd, niet alleen de locatie, maar
ook belangrijke informatie over de put. Daarnaast is er algemene informatie digitaal beschikbaar,
zoals kaarten met dorpen en kaarten met vegetatie. Door de informatie te koppelen kan je betere
keuzes maken over nieuwe putten. In een streek met relatief veel vegetatie is veel te eten voor de
kudden, maar dan moet er wel een waterput in de buurt zijn. Ook kan met de kaarten bekeken worden
welke dorpen ver (soms wel meer dan 10 km) van de dichtstbijzijnde put af liggen.
De watervoorziening
Dit soort analyses kan je goed doen met Arcview. Het waterbedrijf had al de beschikking over deze software, maar nog niet de
kennis om ermee te werken. Hier heb ik een handje geholpen. In de drie weken heb ik vier mensen uit de verschillende ‘vestigingen’
van het waterbedrijf de basis geleerd van Arcview. Daarnaast heb ik bestaande kaarten bijeen gezocht en waar nodig omgezet,
zodat ze in Arcview te gebruiken zijn. Tijdens de training hebben we geoefend met de lokale gegevens, dit was handig voor de
studenten en voor mij heel interessant omdat ik daardoor ook een beter idee kreeg van de problemen waar een Malinees
waterbedrijf mee te maken heeft.
Drie van mijn studenten en de vertaler aan het werk
Inke Leunk
Inhoudsopgave
Khorong, Ha Tohlang (Malealea)
‘Aqua for All’ update report
Work towards completion of the Khorong - Ha Majane village water supply project is well on its way.
Construction of the water catchment tank has been completed. The cover has been constructed, as well as the
access point (see photos attached). As you know, the catchment area is a major component of the project, so
we are pleased that this major section of work has been completed.
An access water point has been constructed for the farmer who has allowed us use of the water. Also, an
overflow collection area has been made below the water source, so that this water is not wasted at times when
the tank is full.
Most of the labour intensive digging of the trenches through fields and farmland has been done. Pipes have
been laid and trenches refilled for approximately two thirds of the total 6 kilometre distance over which the
water needs to travel.

The remaining tasks include:
• Piping to be laid along the final section – the rocky bluff across the small valley from the village (approximately 1.5kms)
• Construction of the village water holding tank
• Fitting of standpipes in the village
Photos attached show:
• The water catchment area before being covered
• The water catchment area after being covered
• The overflow area being constructed
• Piping laid in the trench before trenches were filled in. Some of the trenches that have already been filled in can be seen in
these pictures. (Look at the path followed by the trenches).
I will be in touch with Kali Kalake early in the new year to secure a final completion date for this project, but the project end is well
within sight. We are pleased with the rate of progress so far.
Gillian Attwood
(on behalf of the Malealea Development Trust)
Johannesburg
Inhoudsopgave
De noodzaak van capacity building
Reisverslag van Sjef Ernes
Eind juli, begin augustus 2005 heb ik vier weken gewerkt en gereisd in Tanzania en Kenia. De eerste week van mijn verblijf twee
workshops gegeven in respectievelijk Chake Chake town op het eiland Pemba, horende bij Zanzibar, en daarna in Dar es Salaam,
hoofdstad van Tanzania. Beide workshops stonden in het teken van coastal wastewatermanagement, met veel aandacht voor
huishoudelijke sanitatie van grijs huishoudelijk afvalwater, overstort van
septic tanks en het (slecht) functioneren of ontbreken van latrines. Een
veelvuldig voorkomend typisch randstedelijk probleem met hoge
bevolkingsdichtheid en het ontbreken van riolering en
afvalwaterzuivering. Dit probleem wordt elk jaar door het regenseizoen
enorm versterkt als een ongecontroleerde regenvloed de sloppenwijken
“schoonspoelt” met alle problemen van erosie, afkalvende stortplaatsen,
kortsluiting van latrines met drinkwaterputten en veel, veel vast afval dat
meegesleurd wordt richting zee.
Daarna met mijn vrouw José een vakantiereis gemaakt met een eigen
gehuurde jeep (met tent op het dak) vanuit Nairobi via Kilimajaro naar
Tanzania en weer terug.
Daarbij de gelegenheid te baat genomen om een viertal door A4A
gesteunde projecten te bezoeken in Machakos, Usumbara Hills, Arusha-
Manyara en Amboseli. Ook nog een potentieel project bezocht in Nairobi
en helaas (door een ongelukkige overval-diefstal) een bezoek aan het
WMD project in Kajado moeten afzeggen.
Ik ga de projecten niet toelichten. Wel heb ik een voor mij en A4A zeer duidelijke les getrokken. Het lijkt een open deur maar we
realiseren ons niet half hoe belangrijk het is dat we veel, veel aandacht geven aan het versterken van de lokale capaciteit om de
voorzieningen die met A4A gelden worden gerealiseerd duurzaam te borgen. Dit betekent dat er veel aandacht moet gaan naar de
lokale private sector om voorzieningen te maken, te distribueren, onderhouden en te repareren. Technische scholen, lokale
werkplaatsen, distributeurs, ze zijn de moeite waard om te betrekken bij het project en hen te helpen adequaat hun technisch kunnen
te leveren. Nog belangrijker is het versterken van de lokale NGO’s die vaak als intermediair optreden bij projectontwerp,
fondswerving en realisatie t.b.v. lokale user groups, vrouwen comités, watercomités en wat dies meer zij. Zodat ze in staat zijn die
usergroups te helpen in het managen van hun eigen systemen, in het opzetten van betalingsystemen, in het boekhouden en
conflicten oplossen, in het oplossen van niet voorziene praktijkproblemen etc.
Zo heeft het development office in Machakos steun nodig om de spontaan opgerichte watercomités, bestaande uit goedwillende
maar ondeskundige mensen uit het dorp, vaak nog analfabeet. De Masaï dorpen in Manyara en Amboseli hebben ondersteuning
nodig in het vaak bikkelharde belangen gevecht met African Wildlife instellingen waar het gaat om de schaarse beschikbaarheid van
grondwaterputten, de enorme destructie door olifanten en de bedreiging van mens en veestapel door het zo romantische “wildlife“
van de big five.

De NGO Chamavita verricht goed werk in Usumbara Hills maar kan alleen werken als er
projectsubsidies zijn waaruit ook geld kan worden geput voor kantoorkosten en vervoer. Ligt het
kantoor “plat” dan worden ook geen projecten ontwikkeld, dus geen subsidie en dan is de spiraal
naar onder toe geactiveerd.
Het allesomvattende trefwoord is dus capacity building willen we de duurzaamheid van
voorzieningen in de tijd gezien borgen. De expertise die via A4A uit de achterban wordt
gemobiliseerd kan daar haar meeste rendement krijgen door ervaren mensen uit Nederland te
koppelen (voor meerdere jaren) aan het volgen, ondersteunen en bijsturen van lopende
voorzieningen. Ook daar wil A4A geld voor vrijmaken.
Al met al en leerzame werk- en vakantiereis geweest.
Sjef Ernes
Inhoudsopgave
Bent u nog geen abonnee dan kunt u zich hier per e-mail aanmelden.
Wilt u deze nieuwsbrief niet meer ontvangen, klik dan hier voor het versturen van een afmelding.
© Aqua for All