Check-up - april 2013 - AZ Sint-Maarten

De stem van de oncologische patiënt
Wie kwaliteit hoog in het vaandel draagt, dient zichzelf op regelmatige basis te evalueren.
Ook de stem van de patiënt is daarbij onontbeerlijk. Gert Noels, clusterverantwoordelijke
binnen het AZ Sint-Maarten, voerde op campus Rooienberg een
thesisonderzoek uit onder oncologische patiënten en zorgverleners. Dit onderzoek
leverde zeer bruikbare feedback m.b.t. de informatie en ondersteuning waaraan
oncologische patiënten behoefte hebben, en over de privacy op de afdeling. Wat
zijn de belangrijkste resultaten en wat heeft het AZ Sint-Maarten hiermee gedaan
Persoonlijke interviews
In de periode van november 2011 tot maart
2012 voerde Gert Noels een kwalitatief onderzoek
uit op het oncologisch dagziekenhuis
campus Rooienberg. De doelstelling
was, vertrekkend vanuit een probleemstelling,
via kwalitatief onderzoek te komen tot
een beleidsbeslissing op maat van de patiënt.
Aan de studie ging een participatieve
observatie op de afdeling vooraf.
Voor zijn onderzoek nam Gert Noels persoonlijke
interviews af bij patiënten en
zorgverleners. Negen patiënten en zeven
zorgverleners werden door middel van semigestructureerd
interviews bevraagd.
Enerzijds rond de informatiebehoeften van
oncologische patiënten voor en tijdens hun
chemotherapie, anderzijds hoe het informatieaanbod
van het ziekenhuis aansluit
op deze noden.
Meer tijd voor vragen en info
Het onderzoek gaf onder meer inzicht in de
begeleiding die oncologische patiënten
wensen. Uiteraard start een goede begeleiding
op het moment dat de patiënt wordt
geconfronteerd met zijn of haar diagnose.
Aanwezigheid van een belangrijke derde
tijdens deze mededeling blijkt essentieel.
Want door de emotionaliteit verliest de betrokken
patiënt een groot deel van het verhaal
en is de aanwezige derde een belangrijke
back-up. Veel vragen heeft de patiënt
op dit ogenblik niet, die komen later. De
artsen van het AZ Sint-Maarten anticiperen
op dit fenomeen door in de toekomst meer
tijd voo de patiënt te voorzien in een tweede
consultatie.
Informatie op maat
Hulpverleners hebben de neiging om de
patiënt te overladen met schriftelijke informatie.
Voor elk deel van de behandeling
bestaat wel een of andere brochure. Het
effect hiervan bij de patiënt is echter niet
zoals gehoopt. Brochures belanden thuis
meestal in een schuif en komen daar zelden
of nooit meer uit. Men heeft veel eerder
behoefte aan peroonlijk gerichte informatie
op maat, zoals: Wat betekent deze
behandeling voor mij Wat zijn mogelijke
nevenwerkingen van mijn product Bij
voorkeur wordt deze eerst mondeling gegeven
en vervolgens aangevuld met een
schriftelijke, eveneens persoonlijke informatiemap.
Dit zijn belangrijke inzichten voor het supportteam
om mee aan de slag te gaan.
Privacy
Patiënten ervoeren in het oncologisch dagziekenhuis
een gebrek aan privacy. Men
vond bijvoorbeeld het aantal eenpersoonskamers
en individuele gespreksruimtes te
klein. Dit weerhield hen ervan om bepaalde
gevoelige, intieme vragen te stellen.
Ook de zorgverleners ervoeren dit hiaat in
de infrastructuur. De resultaten van het onderzoek
hebben geleid tot verbouwingen
in het oncologisch dagziekenhuis, waardoor
er meer eenpersoonskamers en gespreksruimten
beschikbaar zijn.
Met het oog op een nieuwbouwrealisatie
zijn onze bouwheren mee op de hoogte
gesteld van de architectonische noden in
het kader van de privacy.
Meer info
Wenst u meer info over de resultaten
van het onderzoek
Gert Noels
clusterverantwoordelijke
tel. 015 30 37 96
In het nieuwe ziekenhuis van het AZ Sint-
Maarten zal aan dit belangrijke item dan
ook veel aandacht besteed worden.
Reorganisatie supportteam
Het oncologisch supportteam was, in de
brede zin van het woord, theoretisch een
mooi geheel. Maar in de praktijk was er
niet altijd voldoende afstemming tussen de
verschillende betrokkenen. Hierdoor ontving
de patiënt vaak dubbele informatie, of
gebeurde het omgekeerde: informatie
werd soms in het geheel niet gegeven.
Ook hier heeft het AZ Sint-Maarten in zijn
beleid op geanticipeerd: zijn oncologisch
team werd gereorganiseerd tot een Psycho
Sociaal Support Team (PSST), een
samenvoeging van het vroeger bestaande
oncologisch en palliatief supportteam.
Aansturing van het supportteam vindt
plaats door één persoon. Op deze manier
wordt er een uniforme oncologische zorgvisie
gehanteerd.
Blijvende uitdaging
Deze kwalitatieve studie heeft het AZ Sint-
Maarten getriggerd om de stem van de patiënt
gestalte te geven in concrete beleidsbeslissingen.
Het ziekenhuis weet nu
precies welke belevenis van de patiënt
schuilgaat achter een cijfer van een klassieke
patiënten-evaluatie. Ook in de toekomst
vormt kwalitatief onderzoek een belangrijk
middel om het zorgbeleid gericht af
te kunnen afstemmen op de behoeften van
de oncologische patiënt; een belangrijke
uitdaging naar de toekomst.
10