Literatuur - KNNV Vereniging voor Veldbiologie

1 Reden en opzet van de inventarisatie
Eric Minke
Willem van Raamsdonk
Reden van inventarisatie
De Blauwe Hel en De Hel zijn in het verleden op een aantal groepen organismen onderzocht,
zoals broedvogels (Leys et al, 1993), macrofauna (Waterschap Vallei & Eem), wantsen (Bos,
2009) en vaatplanten (IVN afdeling Veenendaal). Staatsbosbeheer, de eigenaar en beheerder
van beide terreinen, was geïnteresseerd in informatie over het thans voorkomen van deze en
andere groepen organismen om zo te komen tot een breder beeld van de ecologische betekenis
en de natuurwaarde van het gebied. Kennis van de natuurwaarde is uiteraard van groot belang
voor het uitvoeren van een goed beheer. Bovendien maken de Blauwe Hel en De Hel deel uit
van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Beide gebieden zijn aangewezen als Natura 2000-
gebied.
De Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging (KNNV) afdeling Wageningen en
Omstreken voert geregeld uitgebreide inventarisaties uit in natuurterreinen. De Blauwe Hel en
De Hel zijn echter te kwetsbaar om met een grote groep mensen te betreden en te
inventariseren. Wellicht is om die reden de inventarisatie van de gebieden tot nog toe vrij
beperkt gebleven.
Begin 2012 werd door Staatsbosbeheer aan enkele leden van de KNNV afdeling Wageningen
e.o. vergunning verleend om deze terreinen te onderzoeken. Dit onderzoek was zeer plezierig,
vanwege het beleven van de seizoenswisselingen en het ontdekken van steeds weer andere
organismen. Elke keer was er wat nieuws te vinden. Tabel 1.1 geeft een samenvatting van de
aangetroffen taxonomische groepen met het aantal soorten. Men moet zich realiseren dat het
aantal van 1039 geïdentificeerde soorten groot lijkt, maar dat er zich ook nog veel verborgen
organismen bevinden in beide terreinen. Dit draagt echter wel bij aan de charme van deze
natuurterreinen.
Een groot aantal groepen is niet onderzocht zoals de spinnen en vele insectenorden en
aquatische organismen. Ook binnen bepaalde insectenorden (kevers, wantsen) is het
onderzoek niet uitputtend geweest.
De laatste decennia zijn allerlei organismen uit de Hellen verdwenen, maar door onder andere
de klimaatverandering kunnen zich in de toekomst ook weer nieuwe soorten vestigen.
Naar verwachting zullen over enige tijd maatregelen genomen worden om de kweldruk in het
centrale deel van het Binnenveld te versterken. Deze maatregelen zijn absoluut noodzakelijk
voor behoud van de natuurwaarden in de Hellen en de andere natuurgebieden in het
Binnenveld. Het ligt voor de hand dat uitvoering van de maatregelen de ecohydrologie van de
Hellen zal beïnvloeden. Om de mogelijke effecten van de maatregelen op flora en fauna te
kunnen beoordelen is het noodzakelijk om van te voren een zo goed mogelijk beeld te
verkrijgen van de huidige toestand van flora en fauna in de Hellen. Dit is een belangrijke
reden om thans de natuurwaarden van Hellen zo goed mogelijk vast te stellen. Uiteraard zal
het noodzakelijk zijn om over enkele jaren de inventarisatie te herhalen.
Dankwoord
Op deze plaats verdienen de medewerkers van Staatsbosbeheer een woord van dank voor de
prettige samenwerking en het verlenen van de vergunning om de terreinen te mogen
betreden..
1