PMTCT Afrikaans draf4.pdf

HAART
HAART beteken Hoë Aktiewe Anti-retrovirale Terapie. As jou CD4-
telling onder 350 is, beteken dit dat jy ARV-behandeling móét begin en
lewenslank daarmee moet voortgaan. Dit sal jou baba teen besmetting
met MIV beskerm en jou gesondheid verbeter – die beste geskenk wat jy
vir jou baba kan gee is ’n gesonde moeder!
As jy op HAART is, sal jou baba elke dag na geboorte vir ses weke lank
nevirapien moet gebruik.
Lees gerus ons pamflette getiteld “Ek het MIV-positief getoets, wat nou”
en “ARVs – jy kan dit oorwin!” vir meer inligting oor ARVs en hoe om
positief met MIV te leef.
Moedergesondheid
• Dit is belangrik om gesond te bly terwyl jy swanger is.
• Eet ’n gebalanseerde dieet en kyk goed na jouself.
• Onthou: moenie alkohol drink terwyl jy swanger is nie –
alkoholinname tydens swangerskap is gevaarlik en sal jou baba se
gesondheid benadeel.
• Vra jou gesondheidswerker uit oor voedingsaanvullings soos
foliensuur, wat geneem kan word voordat jy besluit om swanger te
raak, asook ysteraanvullings, wat jy kan inneem
tydens swangerskap om bloedarmoede te
voorkom.
Opportunistiese infeksies
• As jy ’n opportunistiese infeksie gedurende
jou swangerskap opdoen, verhoog dit die
kanse dat jou baba met MIV besmet kan
word. Dit is omdat die infeksie jou virale
lading verhoog, terwyl dit jou CD4-telling
verminder.
• Een van die algemeenste MIV-verwante
opportunistiese infeksies is TB. Sou jy MIVpositief
toets, is dit baie belangrik dat jy
onmiddellik daarna vir TB ondersoek word.
• Sorg dat jy alle opportunistiese infeksies
sonder versuim laat behandel en neem getrou
jou ARVs as jy op HAART is.
• Om dit getrou te neem beteken dat jy jou
medikasie elke dag op dieselfde tyd neem, soos
voorgeskryf deur jou gesondheidswerker. Dit sal
meebring dat jy gesond bly en sal ook jou baba
beskerm!
Voorkom MIV
• Deur jou aantal seksmaats te verminder, verklein jou kans om MIV
te kry.
• Verminder jou alkoholinname. Dronkenskap verlaag jou inhibisies
en dra by tot waaghalsige seksgedrag.
• Die volgehoue gebruik van ’n kondoom gedurende die seksdaad kan
verhoed dat MIV aan ’n seksmaat oorgedra word.
• Moet nooit jou maat se vagina of anus penetreer sonder om ’n
kondoom te gebruik nie.
• Kry onmiddellik behandeling vir enige infeksie of uitskeiding in jou
penis, vagina of anus. Gesondheidswerkers is opgelei en gewoond
daaraan om geslagsdele te sien. Daar is niks om oor skaam te wees
nie.
Toets en berading vir MIV
• Jy behoort voor en na die MIV-toets berading ontvang.
• Berading berei jou voor op die uitslag, sodat jy kan dink hoe ’n
negatiewe of positiewe uitslag jou sal affekteer.
As jy MIV-positief toets
• Jy kan ’n vol en normale lewe hê. Jy kan ’n gesin hê en jy kan jou
drome bewaarheid.
• Danksy ARVs is MIV ’n chroniese, beheerbare toestand soos
diabetes of hoë bloeddruk (hipertensie).
• Kry ’n CD4-telling en ’n virale ladingstoets, sodat jy kan weet
wanneer om met AVRs te begin.
• Wees ingelig. Beplan jou toekoms. Praat met jou
gesondheidswerker.
Beskerm jouself. Beskerm ander.
Afrikaans
Hoofweg 156 Muizenberg,
Kaapstad
Telefoon: 021 788 9163
www.beatit.co.za
Hallo, my naam is Nobuhle en ek leef
positief met MIV.
Ek het onlangs ‘n ma geword – my
baba is MIV-negatief.
Kom ek vertel julle hoe dit moontlik is.
www.beatit.co.za

WAT IS MNKO
MNKO is die afkorting vir Moeder-Na-Kind Oordrag. ’n MIV-positiewe
moeder kan die MI-virus na haar baba oordra.
’n Baba kan op verskillende maniere met MIV besmet word:
• Terwyl die moeder verwagtend is
• Gedurende die geboorte
• Deur middel van borsvoeding
WAT IS VMNKO
VMNKO is die afkorting vir Voorkoming van Moeder-Na-Kind Oordrag
’n MIV-positiewe moeder kan haar kind beskerm, asook die kanse verlaag
dat haar baba met MIV besmet kan word, deur anti-retrovirale middels te
neem.
Ek het nou net uitgevind dat ek verwag
– wat moet ek nou doen
Jy moet so spoedig moontlik – sodra jy uitvind dat jy swanger is – ’n
afspraak maak by jou naaste kliniek vir aanstaande moeders.
By dié kliniek sal jy MIV Berading en Toetsing (HCT) aangebied word om
jou MIV status te bepaal.
As jy MIV-negatief sou toets, moet jy onthou om weer die toets te
ondergaan wanneer jy tussen 32 en 34 weke swanger is. Die rede
hiervoor is omdat jy wel in MIV se ‘venstertydperk’ kan wees, of omdat jy
met MIV besmet kon geraak het nadat jy swanger geraak het.
As jy MIV-positief sou toets móét jy dieselfde dag nog, of sou gou as
moontlik, ’n CD4-telling bekom, asook ’n TB-toets ondergaan.
As jou CD4-telling onder 350 sou wees, moet jy met HAART begin en
lewenslank met ARV-behandeling voortgaan. Dit is om jou en jou baba se
gesondheidsonthalwe.
As jou CD4-telling bo 350 sou wees, moet jy met die VMNKObehandeling
begin om die oordrag van die MI-virus na die baba te
voorkom.
CD4-telling
Jou CD4-telling meet die aantal CD4 selle per druppel bloed. As jy jou
CD4-telling ken, dan sal jy weet wanneer om met ARV behandeling te
begin asook watter protokol om mee te begin. Jy is geregtig op ’n gratis
CD4-telling elke 6 maande.
VMNKO Behandeling (CD4-telling bo 350)
Die VMNKO protokol bestaan uit ’n paar stappe. Dit is belangrik dat jy
elke stap volg sodat jy kan verseker dat jou baba teen MIV beskerm word:
Stap Een: Swangerskap
Wanneer jy in jou 14de week van swangerskap is, moet jy AZT twee keer per
dag neem.
Stap Twee: Bevalling
Jy sal ’n enkel dosis Nevirapien (NVP) toegedien word sodra jy begin kraam.
Gedurende die bevalling sal jy ook elke drie uur AZT toegedien word, tot en
met die baba se geboorte.
Stap Drie: Geboorte
Sodra jou baba gebore is moet hy/sy binne 72 uur Nevirapien-stroop
toegedien word.
Jy sal na die geboorte tenofovir (TDF) en emtracitabien (FTC) ontvang – dit
moet so gou as moontlik geneem word.
Stap Vier: Baba
Jou baba se behandeling hang af van watter voedingsopsie jy kies, hetsy
UITSLUITLIK formulevoeding of UITSLUITLIK borsvoeding.
Indien jy besluit om uitsluitlik formulevoeding te gee, moet jou baba elke
dag vir ses weke lank nevirapien (NVP) neem.
Indien jy besluit om uitsluitlik te borsvoed, moet jou baba elke dag, vir so
lank as wat jy borsvoed, nevirapien (NVP) neem. Omdat jy MIV-positief is,
word aanbeveel dat jy na 6 maande ophou borsvoed.
Stap Vyf: Jou baba se MIV-toets
Wanneer jou baba 6 weke oud is, moet jy hom/haar terug kliniek toe bring
vir immunisasie en om die MIV toets te ondergaan. Hierdie MIV-toets word
die “PCR-toets” genoem. ’n PCR-toets bepaal of die MI-virus in jou liggaam
teenwoordig is, en nie of die teenliggaampies tot die MI-virus teenwoordig is
nie. Dit is belangrik dat jy die PCR-toets aanvra by jou plaaslike kliniek sodat
jy die MIV-status van jou baba kan bekom.
By hierdie besoek aan die kliniek moet jou baba ook met Cotrimoxazole
(Bactrim) begin behandel word. Dié medikasie moet slegs gestaak word as
jou baba se toetse negatief is.
Wanneer jou baba 10 weke oud is, sal jy weer kliniek toe moet kom om die
toetsuitslae af te haal. As jou baba nie gesond is nie moet jy vroeër terugkeer.
Stap 6: Beëindiging van borsvoeding
As jy verkies het om jou baba te borsvoed, moet jy hom/haar 6 weke nadat
borsvoeding gestaak is, terugbring vir ’n tweede PCR-toets. Omdat jy MIVpositief
is, word aanbeveel dat jy na 6 maande ophou borsvoed.
Babavoeding
As moeder is dit jou keuse om jou baba uitsluitlik op borsmelk of
uitsluitlik op formule te plaas. Daar is egter ’n paar dinge waaraan jy
moet dink alvorens jy besluit.
UITSLUITLIK beteken dat jy slegs formulevoeding gee òf borsvoed.
Moenie voedings meng nie, aangesien dit die kans vergroot dat MIV
na jou baba oorgedra word.
Praat met jou gesondheidswerker oor die keuses en die voor- en
nadele van elk, alvorens jy besluit op jou uitsluitlike voedingsmetode.
Sodoende is jy in staat om die regte besluit vir jou en jou baba te
maak.
Borsvoeding
Jou baba kan MIV van jou borsmelk kry. ’n Baba se maag en
ingewande het ’n baie sensitiewe voering. Wanneer die baba enigiets
anders as borsmelk inneem, selfs water of medisyne, kan dit die
ingewande irriteer en klein snytjies daarin veroorsaak. Hierdie snytjies
bied dan ’n vatplek.
Sou jy op borsvoeding besluit kan jy vir die eerste 6 maande van sy/
haar lewe niks anders vir jou baba te ete of te drinke gee nie. Jou
baba mag wel AZT en die Nevirapien-stroop inneem as deel van die
VMNKO protokol, asook ander medisyne soos voorgeskryf deur ’n
dokter. Jy moet jou baba nevirapien gee om te keer dat hy of sy MIV
van jou borsmelk kry. As jy MIV-positief is, word aanbeveel dat jy na 6
maande ophou borsvoed.
Formulevoeding
Sou jy uitsluitlik op hierdie voedingsmetode besluit, sal
jy die formule by ’n kliniek verkry. Dit is baie belangrik
dat jy toegang het tot skoon water. Jy moet ook die
opskeplepel, bekertjie of bottel baie skoon
hou. Jy sal dié toebehore in kokende
water moet was om alle kieme dood
te maak. Jou baba kan buikloop
opdoen, begin braak en baie
siek word weens kieme in vuil
voedingstoebehore of wanneer dit
in vuil water gewas word. Dit
is veel makliker om ’n bekertjie
en maatlepel skoon te hou as
’n bottel en tiete. Daarom is ’n
voedingsbekertjie ’n veiliger opsie as
bottelvoeding.