Programma Grondrechten Recht op Wonen - Samenlevingsopbouw ...

Programma Grondrechten 

Recht op Wonen 

Programmatie 2008-2009

PROGRAMMA GRONDRECHTEN – RECHT OP WONEN 

Verantwoording in meerjarenplan 2009-2015 

Huisvesting was voor Samenlevingsopbouw Brussel een nieuw spoor binnen het meerjarenplan 

2003 – 2008. Binnen het voorgaande meerjarenplan 1997 – 2002 was het accent op leefbaarheid 

komen te liggen en was de vaststelling dat de aandacht vooral was uitgegaan naar het verfraaien van 

de buurten, ten koste van het wonen voor de minder draagkrachtige doelgroepen. In het licht van het 

om zich heen grijpende gentrificatie- en sociale verdringingsfenomenen werd terecht de vraag gesteld 

of we hierdoor niet eerder een middenklasse publiek dienden ten koste van het eigen publiek wier 

belang we geacht worden te verdedigen Vandaar dat er resoluut voor geopteerd werd het wonen (in 

de zin van aangepaste en betaalbare huisvesting bekomen voor minder draagkrachtige groepen) 

opnieuw tot een kernprioriteit te maken. Dit betekende in de meeste opbouwwerkgebieden een 

belangrijke accentverschuiving waarbij niet zelden van nul diende te worden begonnen. In de globale 

evaluatie van het meerjarenplan 2003 – 2008 kon er positief worden geantwoord op de vraag of het 

opbouwwerk in Brussel zoals voorgenomen zich meer dan vroeger op de huisvestingsmaterie 

toespitst. Eén en ander dient wel te gebeuren in moeilijke omstandigheden: een steeds scherper 

wordende huisvestingscrisis voor een groeiende groep armen, nog versterkt vanwege een beleid dat 

er eerder op gericht is een middenklassepubliek naar het centrum te lokken en van 

eigendomsverwerving historisch zijn credo heeft gemaakt, ten koste van de sociale 

huisvestingssector. Deze omstandigheden maken acties op vlak van wonen precies zo prioritair en 

vormden ook de aanzet om na te denken over het “verdichten” van de inspanningen : niet langer op 

verschillende huisvestingsterreinen bezig zijn maar mensen en middelen bundelen om effectievere 

resultaten te kunnen bekomen. De opbouwwerkers die in het meerjarenplan 2009 – 2015 rond 

huisvesting zullen bezig zijn, vormen voortaan 1 team en zullen gezamenlijk – elk vanuit het eigen 

project en met eigen accenten – de vooropgestelde doelstellingen trachten waar te maken (gewijzigd 

organigram) in een bredere coalitie met mensen, groepen en organisaties die een beweging willen 

vormen rond het recht op wonen (zie hoger). 

Met de focus op het domein wonen (en in afgeleide vorm op energie) legt Samenlevingsopbouw 

Brussel verder een accent op armoedebestrijding en op een wijkoverstijgende aanpak. Bij de 

totstandkoming van het vorige meerjarenplan (2003 – 2008) werden er een aantal vraagtekens 

geplaatst bij de grenzen van wijkgericht bezig te zijn : “Wijkontwikkeling als vorm van 

armoedebestrijding heeft beperkingen als die niet gepaard gaan met een wijkoverstijgende sociale 

politiek. Immers, het is niet omdat problemen zich in een wijk manifesteren, dat oorzaken en 

oplossingen zich ook op dat niveau zouden situeren 1 .” Verder dan deze vaststelling zijn we toen niet 

gekomen. In de strategische doelstellingen zijn toen geen specifieke sporen benoemd om rond 

structurele aspecten van de armoedeproblematiek te gaan werken. Door in het nieuwe meerjarenplan 

het domein wonen uit het territoriale cocon te halen en expliciet binnen het grondrechtenspoor te 

plaatsen en doelgroepgericht aan te pakken, maken we een duidelijker keuze voor 

armoedebestrijding. Andere hefbomen in de strijd tegen de armoede zoals arbeid, inkomen en 

onderwijs worden niet weerhouden als specifiek aan te pakken domeinen. Dit heeft te maken met de 

beperkte inzet van mensen en middelen die ons nopen keuzes te maken en de keuze gaat dan 

bewust uit naar het domein wonen waar we reeds enige traditie hebben rond opgebouwd en 

coalitievorming hebben kunnen ontwikkelen oa binnen de Brusselse Bond voor het Recht op Wonen). 

1 Uit de externe omgevingsanalyse van het meerjarenplan 2003 – 2008, zie : Opbouwwerk Brussel, nr. 76 

(2002), jg. 18, p. 13 

Samenlevingsopbouw Brussel vzw – Programma Recht op Wonen 

Programmatie 2008 - 2009 

2

Dit betekent niet dat we in de sfeer van arbeid, inkomen en onderwijs geen opdracht hebben om van 

op de eerste lijn betrokkenheid te betonen en onrecht op deze domeinen mee aan te klagen via 

aansluiting met organisaties die zich in deze domeinen hebben gespecialiseerd. Op deze manier toont 

Samenlevingsopbouw Brussel zich – zij het dan eerder van op tweede lijn – mee partner in de ruime 

strijd tegen armoede. 

Strategische doelstelling 

SD 2 

In Brussel is in de strijd tegen armoede en sociale uitsluiting het recht op menswaardig wonen 

gegarandeerd zodat maatschappelijk kwetsbare groepen op de huisvestingsmarkt via 

democratische besluitvormingsprocedures kunnen beschikken over aangepaste, 

kwaliteitsvolle en betaalbare woningen met voldoende woonzekerheid en minimale woonlasten 

(energiekosten). 

Beoogde maatschappelijke effecten 

- aangepaste woningen : meer woningen toegankelijk en aangepast aan de behoeften van 

grote gezinnen, de erkenning van solidaire woonprojecten 

- kwaliteitsvolle woningen : toepassing van de Brusselse Wooncode terzake (met recht op 

herhuisvesting voor het gedwongen verlaten van woningen) 

- betaalbare woningen : verdubbeling van de sociale woningen, controle van de huurprijzen 

(correcte verhouding prijs-kwaliteit) en daaraan gekoppeld het invoeren van een huurtoelage 

(om de druk van de huurkost op het besteedbaar budget te kunnen temperen) 

- voldoende woonzekerheid : een voldoende lange termijn zekerheid om op een zelfde plaats te 

kunnen wonen (bijvoorbeeld geregistreerde huurcontracten) 

- minimale woonlasten : betaalbare energie-, water- en onderhoudskosten 

In de operationalisering van deze strategische doelstelling is wel voldoende aandacht besteed aan de 

doelgerichtheid, de haalbaarheid en de uitvoerbaarheid van de te ondernemen acties maar 

desalniettemin zullen de beoogde maatschappelijke effecten mede gerealiseerd moeten worden in 

een brede coalitie van mensen, groepen en organisaties die strijd willen leveren om het recht op 

menswaardig wonen voor de meest kwetsbare groepen daadwerkelijk ook in de praktijk om te zetten 

en om fundamentele maatregelen af te dwingen die de huidige wooncrisis kunnen indijken (Brusselse 

Bond voor het Recht op Wonen, Ministerie Wooncrisis, e.a.). 

Operationele doelstellingen 

SD 2 – OD 1 

Maatschappelijk kwetsbare groepen op de huisvestingsmarkt verwerven inzicht in de structurele 

oorzaken van uitsluiting op de huisvestings- en energiemarkt en kunnen dus hun eigen situatie 

kaderen wat bij sommigen aanleiding geeft om tot actiebereidheid over te gaan. 



3

Prestatie-indicatoren : 

• het aantal georganiseerde informatiesessies en vormingen inzake huisvesting en energie voor 

maatschappelijk kwetsbare groepen die hebben plaatsgevonden (i.s.m. opgeleide 

ervaringsdeskundige, verenigingen waar armen het woord nemen, thuislozen, mensen zonder 

papieren) 

• de mate waarin de huisvestingservaringen van maatschappelijk kwetsbare groepen een plaats 

krijgen (i.s.m. opgeleide ervaringsdeskundige, verenigingen waar armen het woord nemen, 

thuislozen, mensen zonder papieren) 

• het aantal ontwikkelde en uitgevoerde acties samen met maatschappelijk kwetsbare groepen 

op de huisvestingsmarkt (in een bredere beweging voor het recht op wonen via ondermeer het 

Ministerie van de Wooncrisis) 

SD 2 – OD 2 

Maatschappelijk kwetsbare groepen op de huisvestingsmarkt appelleren als ervaringsdeskundigen het 

beleid en de huisvestingsdiensten op de noodsituatie van de huisvestingscrisis en formuleren 

veranderingsvoorstellen. 


• de mate waarin de ervaringsdeskundigheid van maatschappelijk kwetsbare groepen op de 

huisvestingsmarkt wordt omgezet in oplossingsdeskundigheid (i.s.m. opgeleide 

ervaringsdeskundige, verenigingen waar armen het woord nemen, thuislozen, mensen zonder 

papieren) 

• het aantal strategische acties waarmee het beleid maximaal wordt bespeeld (in een bredere 

beweging voor het recht op wonen via ondermeer het Ministerie van de Wooncrisis) 

SD 2 – OD 3 

Het beleid en de huisvestingsdiensten zijn op de hoogte van de uitsluitingsmechanismen op de 

huisvestingsmarkt die maatschappelijk kwetsbare groepen treffen en werken in wederzijdse dialoog 

veranderingsoplossingen uit. 


• de mate waarin veranderingsoplossingen worden gezocht voor volgende 

uitsluitingsmechanismen : moeilijkheden om op korte termijn een huurwaarborg samen te 

stellen; discriminatie op grond van inkomen, huidskleur, … ; ondoorzichtige toewijzingscriteria 

voor publieke (ook niet-sociale) woningen; tekort aan degelijke en betaalbare woningen 

(sociale woningen, controle van de huurprijzen en prijs-kwaliteitsverhouding); quasi 

afwezigheid van betaalbare gezinswoningen vanaf drie kamers en meer; slecht functionerend 

systeem van huursubsidie (ADIL); procedure voor toewijzing sociale woningen 

(administratieve drempels). 

• het aantal veranderingsoplossingen die worden uitgewerkt met de maatschappelijk kwetsbare 

groepen zelf (i.s.m. verenigingen waar armen het woord nemen, thuislozen, mensen zonder 

papieren) maar ook in samenwerking met eerstelijnsdiensten rond huisvesting 



4

SD 2 – OD 4 

Het beleid en de huisvestingsdiensten maken werk van een interactief en participatief 

huisvestingsbeleid waarbij maatschappelijk kwetsbare groepen op de huisvestingsmarkt maximaal 

worden betrokken. 


• de mate waarin maatschappelijk kwetsbare groepen op de huisvestingsmarkt op verschillende 

manieren worden betrokken bij de totstandkoming van een lokaal (gemeentelijk) woon- en 

energie beleid (zowel formeel – via bijvoorbeeld een lokale (gemeentelijke) woonraad – als 

informeel – via punctuele contacten met de schepen huisvesting en de gemeentelijke dienst 

huisvesting) 

• de mate waarin maatschappelijk kwetsbare groepen op verschillende manieren worden 

betrokken bij de totstandkoming van een regionaal woon- en energiebeleid (zowel formeel – 

via bijvoorbeeld deelname aan de adviesraad voor huisvesting – als informeel – via punctuele 

contacten met de regionale beleidsverantwoordelijken inzake huisvesting en energie, de 

bevoegde commissies en gewestelijke diensten zoals bijvoorbeeld de deelname aan de 

commissievergaderingen in het kader van de woonbarometers – Brusselse Bond voor het 

Recht op Wonen) 

SD 2 – OD 5 

Via advies, informatie, begeleiding op maat en vorming vinden of behouden maatschappelijk 

kwetsbare groepen op de huisvestingsmarkt een betaalbare en toegankelijke woning van goede 

kwaliteit met voldoende woonzekerheid en minimale woonlasten (energiekosten). 


• de mate waarin maatschappelijk kwetsbare groepen op de huisvestingsmarkt een woning 

vinden : de mate waarin deze groepen op de hoogte zijn van de bestaande mogelijkheden 

m.b.t. zoeken naar een woonst; de mate waarin deze groepen erin slagen op tijd een 

huurwaarborg samen te stellen; de mate waarin de kans van deze groepen op het verwerven 

van een sociale woning of SVK-woning verhoogt door nauwgezette opvolging van hun 

inschrijvingsdossier 

• de mate waarin maatschappelijk kwetsbare groepen hun bestaande woning op een 

betaalbare manier kwalitatief kunnen verbeteren 

• de mate waarin maatschappelijk kwetsbare groepen hun woonlasten (energie, water) beperkt 

kunnen houden 

• de mate waarin maatschappelijk kwetsbare groepen op de hoogte zijn van de liberalisering 

van de energiemarkt en hierop kunnen inspelen 

SD 2 – OD 6 

Nieuwe vormen van maatschappelijke dienstverlening inzake wonen zijn verzelfstandigd en worden 

door de (lokale of regionale) overheid structureel erkend en gesubsidieerd. 



5


• de inspanningen die Samenlevingsopbouw Brussel levert om de 2 nieuwe 

dienstverleningsvormen die Samenlevingsopbouw Brussel aan het ontwikkelen is – zijnde een 

woonwinkel en een huisvestingsdienst voor thuislozen – te verzelfstandigen en structureel te 

verankeren 

• de mate waarin Samenlevingsopbouw Brussel, vanuit het principe innoverend werk te willen 

leveren, inspeelt op nieuwe behoeften inzake dienstverlening rond huisvesting en energie 

SD 2 – OD 7 

Experimenten inzake rationeel energiegebruik of alternatieve energie voor en samen met 

maatschappelijk kwetsbare groepen op de huisvestingsmarkt zet het beleid en de huisvestings- en 

energiediensten ertoe aan om deze vernieuwende praktijken te vertalen in structurele maatregelen. 


• het aantal experimenten inzake rationeel energiegebruik of alternatieve energie voor 

maatschappelijk kwetsbare groepen 

• de mate waarin deze experimenten beleidsmatig worden vertaald in nieuwe structurele 

maatregelen 

SD 2 – OD 8 

Nieuwe mogelijkheden van eigendomsverwerving en alternatieve (collectieve) woonvormen voor 

maatschappelijk kwetsbare groepen op de huisvestingsmarkt zijn onderzocht en worden indien 

mogelijk in praktijk omgezet. 


• de mate waarin de verschillende mogelijkheden en pistes worden afgetast 

(projectvoorbereiding) 

• de realisatie van het project dat uit deze projectvoorbereiding wordt ontwikkeld 

Strategische acties 

Daartoe onderneemt Samenlevingsopbouw Brussel in de jaarprogrammatie 2009 volgende 

strategische acties – uitgewerkt als verschillende projecten : 

Project 2.1 : 

Project 2.2 : 

Project 2.3 : 

Project 2.4 : 

Actiegroepen recht op wonen (projectvoorbereiding) 

SD 2 – OD 1/OD 2/OD 3/OD 4 

Collectief spaarfonds en aankoopproject (projectvoorbereiding) 

SD 2 – OD 8 

Woonwinkel Kuregem (lopend project) 

SD 2 – OD 1/OD 2/OD 3/OD 5/OD 6/OD 7 

Huisvestingsdienst thuislozen (lopend project) 

SD 2 – OD 1/OD 2/OD 3/OD 4/OD 5/OD 6 



6

Op tweede lijn maken alle opbouwwerkers die binnen het programma recht op wonen actief zijn deel 

uit van het programmateam recht op wonen. Dit “werkdomeinteam” is verantwoordelijk voor de globale 

realisatie van het programma recht op wonen binnen de meerjarenplanning. Dit team is 

ondersteunend naar de betrokken opbouwwerkers toe en wordt inhoudelijk aangestuurd door een 

stafmedewerker. Dit team is ook de plaats waar afspraken op tweede lijn worden gemaakt (inzake rol 

binnen meer globale samenwerkingsverbanden zoals BBRoW en Ministerie Wooncrisis) en kan ook 

standpunten innemen en adviezen formuleren t.a.v. het beleid. 

Samenlevingsopbouw Brussel engageert zich in het samenwerkingsverband ‘Wonen’ dat binnen de 

sector Samenlevingsopbouw ontwikkeld wordt en waarvan de acht regionale instituten en 

Samenlevingsopbouw Vlaanderen deel uitmaken. Het centrale werkthema voor het 

samenwerkingsverband is ‘het verhogen van het recht op wonen voor maatschappelijk kwetsbare 

groepen’ met specifieke aandacht voor de woonzekerheid, de betaalbaarheid, de toegankelijkheid en 

de woonkwaliteit. 

Het thema wonen wordt benaderd vanuit twee subthema’s: 

- private woningmarkt 

- sociale huisvesting 

Telkens wordt voorzien in het realiseren van basiswerk, deskundigheidsbevordering en beleidswerk. 

Het samenwerkingsverband wordt in de loop van 2008 verder voorbereid en geconcretiseerd en wordt 

uitgevoerd binnen het meerjarenplan 2009 – 2015. 



7

Programma Recht op Wonen 

Actiegroepen Recht op Wonen 

Programmatie 2008 – 2009 



8

Projectvoorbereiding 2.1 

Actiegroepen Recht op Wonen 

0. Identificatiegegevens 

Meerjarenplan Samenlevingsopbouw Brussel 

(voor meer duiding - zie kadertekst : programma grondrechten – recht op wonen) 

Strategische doelstelling(en) : SD 2 

Operationele doelstelling(en): OD1, OD2, OD3, OD4 

Doelgroep(en) 

Mensen in armoede (deel uitmakend van de Brusselse Verenigingen waar Armen het Woord Nemen) 

Werkingsschaal 

Brussels Hoofdstedelijk Gewest 

Voorziene start en einde 

Januari 2009 – Juni 2009 

Initiatiefnemende organisatie(s) 

Samenlevingsopbouw Brussel vzw 

Programma meerjarenplan 

Programma Grondrechten - Recht op Wonen 

Werkadres 

Ninoofseplein 10 

1000 Brussel 

Tel 02/503.28.22 

Begeleiding 

Verantwoordelijke opbouwwerker : 

Nog aan te werven 

In samenwerking met : 

Tineke Vanheesvelde, decretaal opbouwwerker 

Caro Bridts, opgeleide ervaringsdeskundige armoede en sociale uitsluiting in tandem met Martine 

Weemaels, coach en stafmedewerkster armoede en sociale uitsluiting 



9

1. Waarop heeft je projectvoorbereiding betrekking 

In het kader van het nieuwe meerjarenplan 2009 – 2015 is gesteld dat er opnieuw opbouwwerktijd zal 

ingezet worden voor het ondersteunen en/of oprichten van (lokale) actiegroep(en) met het doelpubliek 

rond het recht op wonen. In de SWOT-analyse rond deze actiegroep(en) is er een opsomming 

gemaakt van aandachtspunten voor het opbouwwerk hieromtrent. Duidelijk is dat het opzetten van 

een (lokale) actiegroep met het doelpubliek zelf niet zomaar een nevenspoor in een project kan zijn 

maar een duidelijk eigen finaliteit en karakter heeft waar er tijd en personeel moet worden voor 

ingezet ! 

Vraag bij de ontwikkeling van dit idee in het meerjarenplan was : zal het opbouwwerk in het nieuwe 

meerjarenplan zelf actiegroepen met het doelpubliek opzetten of net aansluiting zoeken met 

bestaande groepen zoals de verenigingen waar armen het woord nemen Er is in het 

meerjarenplan gekozen om aansluiting te zoeken met bestaande groepen (nieuwe entingsplaatsen) 

in plaats van zelf doelpubliek samen te brengen rond het recht op wonen. In samenspraak met de 

vwawn ARA (waarmee Tineke vanuit haar huisvestingsdienst zal trachten tot collectieve actie te 

komen) kan als spoor in het nieuwe meerjarenplan worden onderzocht of er ook doelpubliek vanuit 

de overige vwawn kan worden toegeleid naar collectieve actie rond huisvesting. Hier kan dan onze 

link met de vwawn – waar vanuit de overheid wordt op aangedrongen – worden aan opgehangen 

namelijk een samenwerking met de vwawn rond het spoor wonen. 

Op die manier wordt ook weer aansluiting gezocht met de acties rond het recht op wonen die er in 

het kader van 17 oktober (internationale dag tegen de armoede) enkele jaren terug zijn 

georganiseerd in samenspraak met de vwawn, het opbouwwerk en de Brusselse Bond voor het 

Recht op Wonen (het ganzenbordspel op het Muntplein in 2002, de Bidonville op het 

Anneessensplein in 2003 en de Bidonville Mobile op het Sint-Katelijneplein in 2004). Deze acties 

hebben binnen de Brusselse Bond voor het Recht op Wonen nog een vervolg gekend in de 

woonbarometers-acties waar tevens de kiemen zijn gelegd voor het huidige Ministerie van de 

Wooncrisis. 

Samenlevingsopbouw Brussel wil zich in het nieuwe meerjarenplan rond het recht op wonen ook 

inschakelen in ruimere netwerkvorming tussen professionelen (Brusselse Bond Recht op Wonen) 

maar ook in een bredere beweging vanuit lokale actiegroepen rond het recht op wonen (Ministerie 

Wooncrisis). Deze inschakeling in ruimere netwerkvorming kan maar gebeuren met voldoende 

legitimiteit van onze achterban, dus vanuit de lokale actiegroep(en) rond wonen. 

2. Geef aan wat je achtereenvolgens gaat doen om het project voor te bereiden 

Situatie-analyse 

* Resultaten SWOT rond actiegroep wonen opsommen : ervaringen uit geslaagde en mindergeslaagde 

actiegroepen binnen Samenlevingsopbouw Brussel repertoriëren 

* In kaart brengen van mogelijke samenwerkingspartners : 

- Brusselse vwawn waar nu reeds rond wonen wordt gewerkt (bevoorrechte 

samenwerkingspartners) : prioriteitenorde van mogelijke samenwerking opstellen 

- Andere Brusselse organisaties die op actiegerichte manier rond wonen bezig zijn (secundaire 

samenwerkingspartners) 



10

Probleem- en Positie-analyse 

In verschillende fases werken : 

* Eerst gesprekken voeren om zicht te krijgen op mogelijke METHODIEKEN en AANPAK om met een 

actiegroep met de doelgroep aan de slag te gaan : 

° Binnen de eigen organisatie en sector : 

- Caro Bridts en Martine Weemaels – tandem armoede en sociale uitsluiting 

- Aurelia Van Gucht – Alarm/Buurthuis Bonnevie 

- Project Armoede en Energie – Samenlevingsopbouw Antwerpen-provincie (Mieke Clymans) 

- Project Drempels op de Brugse Huurmarkt – Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen (Stefan 

Goemaere) 

- Project met private huurders Sint-Niklaas – Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen (Nicole 

Formesyn) 

- Project private huisvesting Limburg – Rimo Limburg (Magda Remans en Rudi Bloemen) 

° Buiten de sector : 

- Solidarités Nouvelles 

- Citizenne 

* Vervolgens vertrekkende vanuit mogelijke aanpak potentiële SAMENWERKINGSPARTNERS 

aanspreken : 

° Primaire samenwerkingspartners : 

- ARA 

- Buurtwinkel 

- Pigment 

- Vrienden van het Huizeke 

- Chez Nous 

- De Schakel 

- Alarm 

- Organisaties in ervaringsuitwisselingsgroep eerstelijnsdiensten (Tineke) 

- Koningsstraat 123 

° Secundaire samenwerkingspartners : 

- ATD Quart Monde 

- Minderhedenforum 

* Opsomming van woonvragen die via onthaal vwawn Buurtwinkel en via Huisvestingspermanentie 

Thuislozen (Tineke) binnen komen : zicht krijgen op mogelijke afbakening van issue betreffende recht 

op wonen - zicht krijgen op wat leeft er bij het doelpubliek 



11

3. Wordt de “vermoedelijke” doelgroep tijdens de projectvoorbereiding reeds 

betrokken 

Ja. Bedoeling is om reeds een aantal activiteiten op te zetten met als bedoeling om enerzijds de 

vermoedelijke doelgroep reeds te informeren en anderzijds hen ook beter te leren kennen en met hun 

verwachtingen en vragen omtrent het recht op wonen tijdens de projectvoorbereiding reeds rekening 

te houden. 

4. Worden in deze fase reeds mogelijke probleemoplossers betrokken 

Ja, zie 2 

5. Werkorganisatie 

Er zullen vooral gesprekken moeten gevoerd worden. 

- Eerste gespreksronde : gesprekken over methodieken en aanpak : januari/maart 2009 

- Tweede gespreksronde : gesprekken met samenwerkingspartners : april/juni 2009 

Er is een stuurgroep opgericht om deze projectvoorbereiding mee op te volgen en adviezen uit te 

brengen tav de definitieve projectkeuze : 

• werkplan/stramien van projectvoorbereiding adviseren en mee opvolgen 

• relevante pistes aanbrengen 

• (indien gewenst) verkennende gesprekken mee voeren 

• richting mee bepalen van definitieve project 

• goede opstart definitief project mee bewaken 

De leden van de stuurgroep zijn : X (aan te werven opbouwwerker), Tineke en Caro (betrokken 

opbouwwerkers), Katleen Vanlerberghe (Samenlevingsopbouw Brussel), Aurelia Van Gucht 

(Buurthuis Bonnevie – Alarm), Ronnie Tack (Link=Brussel), Gille Feyaerts (Brussels Observatorium 

Gezondheid en Welzijn) en Bart Ketelslegers (Vlaams Netwerk Verenigingen waar Armen het Woord 

Nemen). 

Bijeenkomsten stuurgroep (er worden 3 bijeenkomsten voorzien) : 

- januari (startvergadering) : bespreking stramien projectvoorbereiding en op basis gesprekken 

rond methodieken en werkwijzes mogelijke aanpak uittekenen waarmee bij potentiële 

samenwerkingspartners kan worden getoetst of ze binnen deze aanpak willen (samen)werken 

(voorstel projectaanpak na gespreksronde 1) 

- maart : bespreking resultaten gesprekken met potentiële samenwerkingspartners en advies 

tot ontwerp definitief projectvoorstel (voorstel definitief project na gespreksronde 2) 

- juni : voorstelling en finalisering definitief project (start definitief project) 



12

6. Procedure 

De twee gespreksrondes en de adviezen van de stuurgroep zullen resulteren in een verslag met 

aanbevelingen i.v.m. de mogelijkheid en voorwaarden tot het opstarten van een dergelijk project (na 

eerste gespreksronde voorstel voor projectaanpak en na tweede gespreksronde voorstel voor 

definitief project met aanduiding samenwerkingspartners). 

De Raad van Bestuur van Samenlevingsopbouw Brussel beslist aan de hand van de resultaten uit de 

twee gespreksrondes en de adviezen van de stuurgroep in welk project deze voorbereiding definitief 

resulteert. 



13


Collectief spaarfonds en 

aankoopproject 

Programmatie 2008-2009 



14

Projectvoorbereiding 2.2 

“Collectief spaarfonds en aankoopproject” 





Operationele doelstelling(en): OD 8 

Doelgroep(en) 

Dit project wil de woonsituatie verbeteren van zwakkere bewoners huurders. Prioritaire doelgroep zijn 

bij voorkeur grote gezinnen. Zij zijn bereid te investeren in een solidair spaarfonds. Het is de 

doelgroep zwakkere huurders die door eigendomsverwerving hun woonsituatie wensen te verbeteren. 

We starten met een doelgroep beperkt in aantal. Prioritair richt het project zich naar bewoners uit de 

wijk Kuregem te Anderlecht. In samenwerkingsverband met La Ciré voorzien we een tiental 

deelnemers niet-buurtbewoners 


Wijk Kuregem omgeving buurten Raadsplein en Lemmensplein 


September 2008 – februari 2009 


Samenlevingsopbouw Brussel in samenwerking met la CIRE 

Programma meerjarenplan/opbouwwerkgebied 


Werkadres 

G. Moreaustraat 110 

1070 Anderlecht 

Tel 02/527 89 55 

manu.aerden@samenlevingsopbouw.be 

sherazad.seddiki@samenlevingsopbouw.be 

valentine.delannoy@samenlevingsopbouw.be 

Begeleiding 

Verantwoordelijke opbouwwerkers : 

Seddiki Sherazad, Sociale Maribel, voltijds 

Valentine De Lannoy, decreet maatschappelijk opbouwwerk, voltijds 

Manu Aerden, decreet maatschappelijk opbouwwerk, voltijds 

Geert Depauw , decreet maatschappelijk opbouwwerk, halftijds 



15

1. Waarop heeft je projectvoorbereiding betrekking 

Volgende 3 aspecten moeten daarin aan bod komen : 

• Problematiek: 

Waarom starten met een spaarfonds te Kuregem 

Welke families beleven een precaire woonsituatie 

Situering binnen algemene problematiek huisvesting van het Brussels gewest 

• Doelgroep: 

Afbakenen doelgroep 

Hoe te contacteren, motiveren 

Criteria tot participatie 

• Territorium: 

Anderlecht – wijk Kuregem, omgeving Raadsplein en Lemmensplein (en iets ruimer) 

2. Geef aan wat je achtereenvolgens gaat doen om het project voor te bereiden 

timing 

Situatie-analyse 

(objectief materiaal) 

Probleemanalyse 

(subjectieve beleving van 

problematiek) 

Positie-analyse 

(van de diverse betrokkenen: 

opbouwwerk, doelgroep, 

oplossingsactoren) 

September 

oktober 

Problematiek huisvesting 

verkennen in Kuregem : aantal 

aanvragen binnen 

huurdersunie, sociaal 

verhuurkantoor, sociale 

huisvesting 

- zoektocht van doelgroep naar 

huisvesting 

- impact slechte huisvesting bij 

doelgroep 

Grootte potentiële doelgroep, 

bereidheid van gemeente tot 

samenwerking, perspectieven 

beleid Brussels Hoofdstedelijk 

Gewest, Samenwerking met 

woningfonds Brussel, Vlaanderen 

november 

Potentiële doelgroep, zicht op 

gezinnen die in aanmerking 

komen 

- peilen naar vorming thema’s 

bij potentiële doelgroep 

Welke zijn de mogelijke partners 

om stuurgroep samen te stellen 

December 

januari 

Criteria voor samenstelling 

spaargroep : wie mag 

deelnemen+ thema’s vorming 

vastleggen 

Uitbouw stuurgroep 

- welke fondsen zijn nodig om 

project te laten starten 

- welke mogelijkheden tot 

fondsenwerving 

- welke zijn de mogelijkheden om 

woningen te verwerven 

- mogelijkheid om project 

spaarfonds te consolideren. In 

samenwerking met andere 

initiatieven spaarfonds. 



16

3. Wordt de “vermoedelijke” doelgroep tijdens de projectvoorbereiding reeds 

betrokken 

Er is een beperkte betrokkenheid van enkele leden van de vermoedelijke doelgroep. 

Waarom beperkt We wensen geen valse hoop te scheppen en het project pas kenbaar maken op het 

moment dat we effectief van start gaan. 

Met enkele leden wordt de projectvoorbereiding besproken. 

Ze functioneren bij de opmaak van de projectvoorbereiding als ervaringsdeskundigen 

4. Worden in deze fase reeds mogelijke probleemoplossers betrokken 

Brussels Gewest niet. Contacten hebben reeds plaats gehad door andere organisaties LA CIRE en 

Bonnevie Molenbeek. 

Gemeente Anderlecht wordt wel betrokken. 

Welke woningen kunnen zij aanbrengen en is er bereidheid tot samenwerken 


- Seddiki Sherazad: 3 dagdelen per week 

- Valentine De Lannoy : 2 dagdelen per week 

- Manu Aerden: 1 dagdelen per week 

6. Procedure 

Is er een schriftelijke neerslag voorzien van de projectvoorbereiding of een andere vorm van 

rapportering 

Er worden verslagen gemaakt van de ontmoetingen die plaats hebben. Verslagen worden voorgesteld 

aan de stuurgroep. 

Door wie wordt beslist of de projectvoorbereiding resulteert in een project 

De projectvoorbereiding wordt besproken met de stuurgroep en programmagroep wonen. Het is de 

Raad van Bestuur Van Samenlevingsopbouw Brussel die de uiteindelijke beslissing neemt. 



17


Woonwinkel Kuregem 




18

Lopend project 2.3 

“Woonwinkel Kuregem” 





Operationele doelstelling(en): OD1, OD 2, OD 3, OD 5, OD 6, OD 7 

Doelgroep(en) 

Dit project wil de woonsituatie verbeteren van de bewoner binnen het opbouwwerk gebied Kuregem. 

Het project richt zich tot alle type bewoners : eigenaar / bewoner – eigenaar / verhuurder – huurder – 

thuisloze.Op de eerste plaats komen de zwakkere bewoners. Zij vormen de prioritaire doelgroep. 

De individuele bewoners worden bereikt door samen te werken met verschillende bestaande groepen 

uit de buurt. Aan deze groepen wordt er info en vorming omtrent huisvesting gegeven en uit deze 

bestaande groepen distilleren we een kleinere groep tot bereidwillige actievoerders. 


Wijk Kuregem omgeving buurten Raadsplein en Lemmensplein 


September 2004 - december 2008 project raadzaam renoveren 

Januari 2009 - december 2013 woonwinkel 


Samenlevingsopbouw Brussel 

Programma meerjarenplan/opbouwwerkgebied 


Werkadres 

G. Moreaustraat 110 

1070 Anderlecht 

Tel 02/527 89 55 

manu.aerden@samenlevingsopbouw.be 

sherazad.seddiki@samenlevingsopbouw.be 

valentine.delannoy@samenlevingsopbouw.be 

Begeleiding 

Verantwoordelijke opbouwwerker 

- Sherazad Seddiki, Sociale Maribel, voltijds 

- Valentine De Lannoy, decreet maatschappelijk opbouwwerk, voltijds 

- Manu Aerden, decreet maatschappelijk opbouwwerk, voltijds 

Andere medewerkers 

- Ozcan Vatanlar, wijkcontract, technisch adviseur wijkcontract 

- Geert De Pauw, decreet maatschappelijke opbouwwerk, halftijds 



19

1. Projectevaluatie 

Werkdoelen + Indicatoren Bereikt Ten 

dele 

bereikt 

Tav de agogische 

kernopdracht : 

- eigenaars/huurders 

beschikken over de nodige 

kennis omtrent de 

Brusselse Woonkode. 

50 bewoners volgen een 

infosessie. 

Nog 

starten 

Gestopt 

Evaluatie 

x Info over wooncode heeft slecht 1 

x plaatsgehad met 10 

deelnemers. 

Deelnemers kozen voor andere 

vorming 

- eigenaars/huurders kunnen 

zelf verbeteringen 

aanbrengen aan hun 

woning 

• Ze zetten de stap naar de 

uitleendienst RénovInfo 

voor het uitlenen van 

gereedschap aan een lage 

prijs en voor technisch 

advies. 8 uitleningen per 

week. 

• De praktijklessen resulteren 

tot praktische kennis van 

bewoners om op een 

deskundige manier 

verbeteringen en kleine 

herstellingen aan de 

woning te kunnen 

aanbrengen 

Gemiddeld hebben 

maandelijks 15 bewoners 

deelgenomen. 

x 

De uitleendienst is gekend. Het 

aantal uitleningen bleef beperkt tot 

een 4 tal per week. 

De vraag naar technisch advies is 

wel gestegen . We bereikten onze 8 

bewoners per week voor technisch 

advies. 

Er was ook de overeenkomst met het 

OCMW hetgeen resulteerde naar 

meer huisbezoeken bij de doelgroep 

voor technisch advies. 

Bewoners zijn in staat de opgedane 

kennis in praktijk om te zetten. 

Kleine herstellingen werden 

uitgevoerd. 

er werd ter plaaatse in ons centrum 

meubilair gefabriceerd. 

Het aantal deelnemers werd bereikt. 

- een groep 

bewoners/huurders kan 

participeren voor het luik 

huisvesting binnen het 

wijkcontract Raads. Een 

tweetal bewoners nemen 

maandelijks deel aan de 

PCGO 

x 

Er werden bijeenkomsten 

georganiseerd binnen het 

buurtcomité en de te agenderen 

punten werden besproken. De 

bewoners kwamen trouw naar de 

PCGO 

- een versterkte groep 

huurders is in staat een 

aantal gemeenschappelijke 

doelen te formuleren 

waarvoor actie kan worden 

gevoerd. De groep neemt 

zijn verantwoordelijkheid op 

om op gemeentelijk en 

gewestelijk niveau 

huurderbelangen te 

verdedigen. We streven 

naar een groep van 8 

bewoners die 

tweemaandelijks 

samenkomt. 

X 

Het was moeilijk een groep samen te 

brengen. De deelnemers waren allen 

dringend op zoek naar huisvesting. 

Ervaringsuitwisseling had plaats. 

Eenmaal een woning gevonden 

haakten de bewoners af en zijn we 

gestopt met deze vorm van werken. 

Voor acties rekruteren we via ons 

netwerk van verenigingen 



20

Tav de politieke kernopdracht 

: 

- Gemeente Anderlecht en 

OCMW voeren actief 

woonbeleid. 

Creëren van nieuwe 

woningen en woningen 

renoveren. Gemeente kan 

hiervoor gebruik maken van 

de middelen van het 

wijkcontract. Per 

wijkcontract zonder er 

minimaal twintig woningen 

moeten worden 

gerealiseerd.De leegstaande 

panden kunnen niet meer 

ontsnappen aan een taks op 

leegstand.Er wordt een 

actief beleid gevoerd opdat 

eigenaars van leegstaande 

woningen er alle belang bij 

hebben om hun woningen te 

laten opnemen in het 

woningbestand van een 

sociaal verhuurkantoor. 

x 

OCMW heeft project ingediend 

voor vervangwoningen. 

Gemeente Anderlecht heeft 

plannen opgemaakt om het 

vooropgestelde aantal woningen 

te realiseren De middelen van 

het wijkcontrakt worden hiervoor 

aangewend. 

De taks op leegstand blijft 

behouden. Om technische 

redenen en onduidelijheid over 

bevoegdheid t.a.v. van het 

Brussels Gewest was het innen 

van de taks niet mogelijk. Er was 

de politieke wens om het uit te 

voeren. 

Er kwamen geen leegstaande 

woningen vrij om opgenomen te 

worden binnen het 

woningbestand van een sociaal 

verhuurkantoor. 

- De premie behouden voor 

eigenaars die verhuren aan 

sociaal verhuurkantoor. 

Gemeente ziet er op toe dat de 

woonkode wordt toegepast. 

Huisjesmelker streng 

aanpakken. 

x 

x 

Premie bleef behouden. Slechts 

een kleine minderheid maakt er 

gebruik van. Onze 

informatieavond bracht niet het 

verhoopte resultaat 

De gemeentelijke administratie 

werd in de loop van het jaar 

herschikt. Er was geen actief 

beleid naar huisjesmelkers. 

2. Doelstellingen 

Algemene doelstelling(en) 

Met het grondwettelijk recht op wonen moet iedereen kunnen beschikken over een betaalbare 

woning van goede kwaliteit. Ook zwakkere huurders hebben recht op een woning die minimaal 

voldoet aan de kwaliteit normen van woonkode van Brussel. 

De mogelijkheden onderzoeken en kansen scheppen om energiebesparende maatregelen te 

realiseren op de behoeftevoorziening van weinig draagkrachtige bewoners. 

Met ondersteuning van het opbouwwerk kunnen te Kuregem 

• Eigenaars/huurders de kwaliteit van hun woning verbeteren 

• Eigenaars/huurders kunnen energiebesparende maatregelen toepassen op hun eigen 

woning. 

• Zwakkere huurders het beleid er toe aanzetten om het woonrecht voor iedereen te 

verwezenlijken. 

We beogen de zelfredzaamheid van de bewoner t.a.v. de kwaliteits problemen in private woningen te 

vergroten. 



21

Werkdoelen 

+ Welk werkdoel wil je op het einde van het project bereiken t.a.v. de agogische kernopdracht 

+ Welke indicatoren leveren een aanwijzing voor doelbereik t.a.v. de agogische kernopdracht 

- Eigenaars/huurders beschikken over de nodige kennis omtrent de Brusselse Wooncode. 

Enkelen zijn bereid om en beschikken over de mogelijke vaardigheden om mee actie te voeren 

om het recht op een menswaardig wonen af te dwingen. 

• 50 bewoners volgen een infosessie. 

• Een 10 tal bewoners participeren aan de acties in een brede coalitie van mensen, 

groepen en organisaties die strijd willen leveren om het recht op menswaardig wonen 

voor de meest kwetsbare groepen daadwerkelijk ook in de praktijk om te zetten en om 

fundamentele maatregelen af te dwingen die de huidige wooncrisis kunnen indijken 

zoals de Brusselse Bond voor het Recht op Wonen,en het Ministerie Wooncrisis. 

- Eigenaars/huurders kunnen zelf verbeteringen aanbrengen aan hun woning. 

Ze zijn in staat hun kennis toe te passen om bij te dragen tot kwaliteitsverbetering van hun 

woning. Ze zijn in staat om via enkele ingrepen energiebesparende maatregelen uit te voeren 

in hun eigen woning.. 

• Ze zetten de stap naar de uitleendienst Rénov Info voor het uitlenen van gereedschap 

aan een lage prijs en voor technisch advies. 

Advies maakt dat energie faturen leesbaar zijn voor de doelgroep en dat concrete 

maatregelen tot besparing van energie kunnen genomen worden in hun woningen. 

8 uitleningen per week en 12x individueel advies 

• De praktijklessen resulteren tot praktische kennis van bewoners om op een 

deskundige manier verbeteringen en kleine herstellingen aan de woning te kunnen 

aanbrengen. 

Gemiddeld hebben maandelijks 30 bewoners deelgenomen. 

• Een 10 tal bewoners voert energiebesparende maatregelen uit aan zijn woning 

- Een groep bewoners/huurders kan participeren tot eind 2008 voor het luik huisvesting binnen 

het wijkcontract Raads. 

• Een tweetal bewoners nemen maandelijks deel aan de CLDI 

- Bewoners die participeren in andere organisaties te Kuregem en die we bereiken via het 

netwerk CarrefourS zijn bereid om en beschikken over de mogelijke vaardigheden om mee 

actie te voeren om het recht op een menswaardig wonen af te dwingen De groep neemt zijn 

verantwoordelijkheid op om op gemeentelijk en gewestelijk niveau huurderbelangen te 

verdedigen. 

• Een groep van 20 bewoners participeert aan de acties. 

+ Welk werkdoel wil je op het einde van het project bereiken m.b.t. de politieke kernopdracht 

+ Welke indicatoren leveren een aanwijzing voor doelbereik t.a.v. de politieke kernopdracht 



22

- De kwaliteit van de woningen te Anderlecht Kuregem is verbeterd en er is een groter aanbod 

door Gemeente Anderlecht van kwaliteitsvolle en betaalbare woningen. 

• Creëren van nieuwe woningen en woningen renoveren. Gemeente kan hiervoor 

gebruik maken van de middelen van het wijkcontract. In het wijkcontact Raads en 

Lemmens zonder er minimaal twintig woningen moeten worden gerealiseerd. 

• Gemeente werk aan een nieuw reglement voor toewijzing van woningen. 

• De leegstaande panden kunnen niet meer ontsnappen aan een taks op leegstand.Er 

wordt een actief beleid gevoerd opdat eigenaars van leegstaande woningen er alle 

belang bij hebben om hun woningen te laten opnemen in het woningbestand van een 

sociaal verhuurkantoor. Een 5-tal eigenaars zou moeten kunnen overtuigd worden. 

• De premie behouden voor eigenaars die verhuren aan sociaal verhuurkantoor. 

• Gemeente ziet er op toe dat de woonkode wordt toegepast. Huisjesmelker streng 

aanpakken. 

• Het aantal vervangwoningen voor noodsituaties verhogen. 

- Het Hoofdstedelijk Brussels Gewest verhoogt het aanbod van betaalbare woningen van goede 

kwaliteit. Deze grotere doelstelling op hoger niveau wordt samen met de andere 

opbouwwerkers binnen het programma recht op wonen gerealiseerd door participatie van 

enkele doelgroepleden aan de acties georganiseerd door de andere partners actief rond het 

recht op wonen, zoals de Brusselse Bond voor Recht op Wonen en het Ministerie van de 

Wooncrisis (= een alternatief federaal ministerie dat zich vooral bezighoudt met de wooncrisis in 

al zijn aspecten met als bedoeling de overheid te wijzen op haar verantwoordelijkheid die zij 

momenteel niet opneemt en zelf voorstellen te doen waardoor we uit de wooncrisis kunnen 

geraken) 

Ruimere indicatoren te bereiken via brede strijd voor het recht op wonen : 

• Groter aanbod sociale woningen 

• Controle van de huurprijzen 

• Meer kwaliteitscontrole op de huurwoningmarkt 

• Invoering huurtoelage private woningmarkt 

• Recht op bezetting leegstaande woningen 

Eigen indicator : 

• Doelgroepleden nemen deel aan bredere acties van Brusselse Bond Recht op Wonen 

en Ministerie Wooncrisis. 

Extra werkdoel t.a.v. structurele erkenning en verzelstandiging project 

- Een gewestelijke structuur om uitleendienst & informatiecentrum te kunnen continueren na de 

wijkcontracten. 

• Een regelgeving tot verzelfstandiging van de woonwinkel 



23

3. Fasering voor het komende werkjaar 

+ t.a.v de agogische kernopdracht 

timing sleutelactiviteiten tussendoelen 

september 

Kontakten leggen tot samenwerking met 

Carrefour S en andere organisaties. 

Opmaken voorstel agenda vorming. 

Werkdoelen verfijnen. 

Bewoners individueel uitnodigen met 

folder 

Het aanbod van de werking van 

Samenlevingsopbouw Brussel kenbaar 

maken. 

Bewoners kunnen participeren aan 

vorming 

Bewoners kunnen kleine herstellingen 

uitvoeren en weten hoe gebruik te 

maken van de uitleendienst 

Septemberdecember 

september 

Aparte permanenties organiseren om 

energiekosten te beperken. 

1x per week individueel 

1x per maand in groep 

Uitleendienst en vormings programma 

kenbaar maken aan bewoners door 

-Organiseren van stand op markt van 

Anderlecht 

-Organiseren stand op dag zonder mijn 

auto 

-Deelnemen aan en mee organiseren 

van souper-Ramadan 

Bewoners kunnen problemen oplossen 

en besparen op energie rekeningen 



september 

oktober 

oktober 

Oktober-december 

oktober 


januari 

Januari-december 

Een methodiek ontwikkelen aangepast 

aan profiel bewoner door 

-Verfijnen methodiek bijwerken 

vormingsfiches. 

- Nieuwe fiches maken rond besparing 

van energie 

Organiseren bijeenkomst Carrefours. 

Deelname aan acties van Ministerie van 

de wooncrisis en week van armoede 

Bewoners nemen deel aan 

sensibiliseringscampagnes zoals de dag 

van Armoede 

Organiseren van vormingen rond 

rationeel energiegebruik 

Verbeteren sanitair WOK, 

Inrichting lokalen Cactus 

Organisern van praktische vormingen 

Deelnemers vorming realiseren 

werkstukken voor toonmoment 

december. 

Opening woonwinkel Lemmens 

Aparte permanenties organiseren om 

energiekosten te beperken. 

1x per week individueel 

1x per maand in groep 



Bewoners kunnen participeren aan 

acties voor recht op wonen 

Kwaliteit van woningen is verbeterd en 

het Brussels Gewest creeert betaalbare 

woningen 

De kwaliteit van de woningen is 

verbeterd en bewoners investeren 

energieverbruik te doen dalen 

Bewoners doen praktische ervaring op 

en 

doelpubliek van vrouwen kan kwaliteit 

van eigen woning verbeteren 

Vaardigheden bewoners deelnemers 

aan praktische lessen is toegenomen, 

waardoor de kwaliteit van eigen woning 

is verbeterd. 

De kwaliteit van privé woningen is 

verbeterd in de buurt Lemmens te 

Kuregem 





24



Organiseren van vormingen rond 

rationeel energiegebruik 

Organisern van praktische vormingen 

Organiseren van vormingen om 

bewoners te informeren en 

sensibiliseren rond energie 

De kwaliteit van de woningen is 

verbeterd en bewoners investeren 

energieverbruik te doen dalen 

Bewoners doen praktische ervaring op 

en 

doelpubliek van vrouwen kan kwaliteit 

van eigen woning verbeteren 

De kwaliteit van woningen verbeterd 

door vermindering van verbruik en het 

toepassen van de besparingstips door 

bewoners 

+ t.a.v de politieke kernopdracht 

oktober 




Januari december 

Juni december 

Deelname aan acties van Ministerie van 

de wooncrisis en week van armoede 

Op toonmoment december 

figureren de eisen voor een lokaal 

woonbeleid op enkele panelen 

Deelname met enkele bewoners aan 

commisie huisvesting van het Brussels 

Parlement 

Deelname aan acties voor recht op 

wonen 

Opmaak memorandum huisvesting 

Bewoners beschikken over woningen 

van beter kwaliteit en komen meer 

betaalbare woningen binnen het 

Brussels Gewest 




Brussels Gewest. 













4. Globale fasering van het project (enkel indien van toepassing) 

Dit project kadert in het nieuwe wijkcontract Lemmens (tot december 2013). Ondertussen wordt er ook 

geijverd voor de structurele erkenning van de woonwinkel (maakt deel uit van het project zelf). We 

horen blijvend te investeren in een algemeen woonbeleid voor Brussel. 

5. Projectorganisatie 

Dit project maakt deel uit van de uitvoering van het programma grondrechten – recht op wonen 

(meerjarenplan Samenlevingsopbouw Brussel 2009 – 2015). Sleutelen aan de problematiek 

huisvesting in Kuregem wordt uitgevoerd door het zelsturend team van opbouwwerk Kuregem (met 

ad-hoc ondersteuning door Katleen Vanlerberghe – stafmedewerkster Samenlevingsopbouw Brussel) 

en opgevolgd door partners huisvesting in het kader van het wijkcontract. Dit partenariaat stopt eind 

december 2008. 



25

Het team van Opbouwwerk Kuregem telt hiervoor drie opbouwwerkers en een technisch adviseur. 

Samenlevingsopbouw Brussel Kuregem , Convergences en Boutique Culturelle zijn motor voor het 

verder laten functioneren van het “CarrefourS waardoor de acties voor verbetering van huisvesting 

een ruimer publiek kunnen bereiken. We situeren ons binnen Wijkontwikkeling Kuregem en kunnen 

bebruik maken van de onthaalbediende voor onthaal en licht administratief werk binnen WOK. 

De opbouwwerkers binnen het programma grondrechten – recht op wonen worden binnen de 

gelijknamige programmagroep qua programmatielijnen aangestuurd door Samenlevingsopbouw 

Brussel (Katleen Vanlerberghe). 

6. Wordt het project gedragen door een samenwerkingsverband van organisaties of 

beleidsinstanties of is dat in het vooruitzicht 

Wie zijn de partners 

1. Convergences en la Boutique Culturelle zijn partner voor het opzetten van ons netwerk 

“CarrefourS” om met groepen te werken rond huisvesting 

2. Voor het deelproject “Raadzaam Renoveren” kan Samenlevingsopbouw Brussel rekenen op een 

dynamiek van een partenariaat met meerdere organisaties. Er is een nauw samenwerkingsverband 

met vzw Cactus en Convergences wat betreft de toeleiden van deelnemers aan vormingen. De 

taakverdeling met de andere organisaties ligt tot eind 2008 vast in het ingediende project in het kader 

van het Wijkcontract : 

Samenlevingsopbouw Brussel – opbouwwerk Kuregem 

o Coordinatie van het project; 

o Beheer uitleendienst ; 

o Organisatie info sessies (met partners); 

o Participatie bewoners (met partners) ; 

o Uitwisseling met andere projecten (Molenbeek en Brussel centrum). 

CRU 

o Technisch en administratief advies omtrent renovatiepremie. 

o Huisbezoeken naar aanleiding van renovatiepremie, opvolging werken bij huurders of 

eigenaar bewoner. ; 

o Opzetten van systeem van voorfinanciering van renovatiepremie; 

o Bekend maken van Sociaal Verhuurkantoor en renovatiepremie voor eigenaar niet 

bewoner. ; 

o Deelname aan infosesse, artikels klaar maken voor buurtkrant. 

o Opzetten en beheer van fonds als voorschot op renovatiepremie. 

o Opvolgen van dossiers van voorfinanciering. 

o Verstrekken van informatie aan eigenaars niet bewoners omtrent renovatiepremie 

waarover ze kunnen beschikken door de woningen ter beschikking te stellen van Sociaal 

verhuurkantoor. 

o Beheer van woningen die ter beschikking worden gesteld ; 

o Aankoop en renovatie van woningen (BV. Via luik 2 van de wijkcontracten) 

o Beschikbaar stellen van kennis en praktische organisatie voor de informatieavonden rond 

huisvesting. 

Bewonercomité Raads 

o Bewoners informeren en motiveren tot deelname aan het project. 



26

Huurdersunie Anderlecht 

o Begeleiding huurders bij huurproblemen 

o Bemiddelen met eigenaars en administratieve stappen 

KureghemNet en Kurasaw 

o On-line participatie van bewoners Zoeken naar middelen om bewoners zo goed mogelijk 

te informeren, beheer buurtkrant 

o Folders, website,… 

Gemeente Anderlecht en Wijkregie 

Informatie en actie omtrent leegstaande woningen 

Ter beschikking stellen van lokalen vanaf 2009 

7. Tweedelijnswerk 

Lid van de algemene vergadering van de Brusselse Bond voor Recht op Wonen 


3.5 dagen per week per opbouwwerker. 

Manu Aerden: externe communicatie en beleidsbeïnvloeding, vertegenwoordiging PCGO, opzetten 

uitleendienst, consolideren partenariaat : 3 dagen/week 

externe vertegenwoordiging werkgroep participatie, Rinck overleg.. 0,5 dagen/week 

Interne algemene organisatie, lectuur, dagelijks beheer, studie 0.5 dagen/week 

Sherazad Seddiki: pedagogische aanpak, motivering groepen, opzetten uitleendienst, consolideren 

partenariaat : 4-dagen/week 

Intern overleg, lectuur, studie 0.5 dagen/week 

Valentine De Lannoy: opzetten vormingen rond duurzame energie, deelname aan algemene 

vergadering Brusselse Bond voor recht op wonen, Deelname aan acties van het ministerie van de 

crisis van de huisvesting. 3.5 dagen per week 

Ozcan Vatanlar: technisch medewerker voor het dagelijks beheer van de uitleendienst : 5 dagen/week 

Geert Depauw : ondersteuning politieke bovenlokale opdracht (Brusselse Bond Recht op Wonen, 

Ministerie Wooncrisis) + pistes structurele erkenning en verzelfstandiging woonwinkel mee verkennen 



27


Huisvestingsdienst thuislozen 




28

Lopend project 2.4 

“Huisvestingsdienst voor thuislozen” 





Operationele doelstelling(en): OD1, OD2, OD3, OD4,OD 5, OD 6 

Doelgroep(en) 

Thuislozen die in een van de Brusselse onthaalhuizen verblijven of die bereikt worden via het 

straathoekwerk van Diogenes. 


De doelgroep bevindt zich vooral in het centrum van Brussel, het territorium voor het zoeken naar 

woningen is veel ruimer, soms zelfs buiten het hoofdstedelijk gewest (grote gezinnen!) 


December 2004 – december 2015 


Samenlevingsopbouw Brussel 

Programma meerjarenplan 

Programma Grondrechten – Recht op Wonen 

Werkadres 

Ninoofseplein 10, 

1000 Brussel, 

Tel 02/503.28.22 

tineke.vanheesvelde@samenlevingsopbouw.be 

Begeleiding 

Verantwoordelijke opbouwwerker 

Tineke Van Heesvelde, decreet maatschappelijk opbouwwerk, 4/5-tijds 



29

1. Projectevaluatie 

Werkdoelen + Indicatoren Bereikt Ten 

dele 

bereikt 

Tav de agogische 


Deelname en opvolging 

x 

van de permanenties 

Nog 

starten 

Gestopt 

Evaluatie 

Er werd met de partners (onhaalhuizen 

en straathoekwerk) een 

samenwerkingsakkoord afgesloten, 

waardoor de rol van elkeen in de 

doorverwijzing duidelijker is geworden. 

De mate waarin de persoon mee 

opgevolgd wordt vanuit zijn 

begeleidingsdienst is immers cruciaal 

voor de deelname en opvolging van de 

permanenties. Het feit dat de 

betreffende personen zich van 

verschillende kanten gesteund weten, 

verhoogt hun motivatie om te zoeken 

naar woonst en hun situatie in handen 

te nemen. In december van dit jaar 

zullen de verschillende 

samenwerkingsakkoorden geëvalueerd 

worden en eventueel bijgestuurd. 

De vaststellingen die gebeuren tijdens 

permanenties hebben al meermaals 

gezorgd voor een nieuw thema voor de 

ervaringsuitwisselingsgroep. De 

deelnemers aan de permanentie 

worden hiervan op de hoogte gebracht 

en er is ook regelmatig een 

terugkoppeling als dit te pas komt in de 

persoonlijke situatie van de thuisloze. 

Toch zou dit op meer systematische 

wijze moeten opgepakt worden, en dan 

eerder in groep, bijvoorbeeld via het 

nieuwe project ‘actiegroep recht op 

wonen’ of op de groepsvergaderingen 

van de onthaalhuizen. 

Dit is zeker een moeilijk punt. 

Mobilisatie voor acties is niet evident bij 

het thuislozenpubliek. In het afgelopen 

jaar werd hiervoor vooral samengewerkt 

met ARA, en via de 

groepsvergaderingen van Albatros, 

maar om echt verankerd te geraken zou 

dit meer systematisch moeten worden 

opgepakt. Dit is ondermeer de 

bedoeling van het nieuwe project 

‘actiegroep recht op wonen’ (in 

voorbereiding). 

Verwerken 

permanentiegegevens voor 

ontwikkelen 

beleidsdossiers 

x 

Deelname van de 

thuislozen aan acties 

x 



30

Tav de politieke 


Wet rond de huurgarantie 

wordt toegepast zodat ze 

effectief de toegang tot de 

huurmarkt bevordert voor 

mensen met een beperkt 

inkomen 

Instrument om te werken 

rond discriminatie 

x 

x 

Er werd een nationale evaluatie 

opgezet. De resultaten kregen veel 

weerklank in de pers. De banken 

reageerden dat ze de wet nu zullen 

toepassen, maar het is nog te vroeg om 

te zien of dit ook de toegang voor 

mensen met een beperkt inkomen tot de 

huurmarkt zal bevorderen. 

Centrum voor gelijke kansen heeft een 

eigen instrument ontwikkeld, onder 

andere na overleg met onze 

ervaringsuitwisselingsgroep. Voor de 

toekomst moeten we nagaan of dit 

instrument toepasbaar is of aangepast 

moet worden voor gebruik bij de 

thuislozen. 

huursubsidie x Huursubsidie is sinds dit jaar ingevoerd, 

maar enkel voor gemeenteeigendommen 

die onder een bepaalde 

huurprijs vallen. Met de 

ervaringsuitwisselingsgroep gaan we nu 

proberen om huursubsidie te bekomen 

voor de mensen die al in een 

gemeentewoning wonen en binnen de 

voorwaarden vallen. 

Oprichten van een 

ministerie van de 

wooncrisis 

Deelname van thuislozen 

aan de acties 

x 

x 

Het ministerie van de wooncrisis werd 

opgericht door een ruim 

samenwerkingsverband, mede 

getrokken door samenlevingsopbouw. 

Dit ‘ministerie’ vraagt via acties 

regelmatig aandacht voor de wooncrisis 

en schuift oplossingsmodellen naar 

voor. 

Zie agogische kernopdracht. Deelname 

van de doelgroep in het politieke werk, 

gaat nog een stap verder. Vandaar ook 

het belang van een goede onderbouw. 

2. Doelstellingen 

Algemene doelstellingen 

- Aanpassingen aan het beleid zorgen ervoor dat thuislozen vlotter toegang krijgen tot de private en 

sociale huisvesting. 

- Een dienst die thuislozen helpt bij de realisatie van hun recht op wonen, wordt verzelfstandigd 

binnen de thuislozensector. 

Werkdoelen 

Welk werkdoel wil je op het einde van het project bereiken t.a.v. de agogische kernopdracht 



31

+ Maatschappelijke participatie: 

+ Thuislozen die deelnemen aan de huisvestingspermanentie verwerven inzicht in structurele 

uitsluitingsmechanismen die mee aan de basis liggen van hun thuisloosheid en die er voor 

zorgen dat ze moeilijk een geschikte woning vinden. 

+ De deelnemers zijn ervan op de hoogte dat hun ervaringen zullen gebruikt worden voor 

overleg met het beleid. 

+ Thuislozen zijn gestimuleerd om deel te nemen aan acties voor het recht op wonen. 

+ Beleidsparticipatie: De doelgroep bepleit mee de aanpassingen aan het beleid. 

Welke indicatoren leveren een aanwijzing voor doelbereik t.a.v. de agogische kernopdracht 

• Verwerking van vaststellingen van de permanentie voor het ontwikkelen van 

beleidsdossiers. 

• Effectieve deelname van thuislozen aan acties voor het recht op wonen. 

• Beleidscontacten tussen doelgroep en overheid/diensten 

Welk werkdoel wil je op het einde van het project bereiken m.b.t. de politieke kernopdracht 

+ Sociaal gecorrigeerd beleid 1: Moeilijkheden bij het zoeken van woningen voor thuislozen zijn 

gesignaleerd, vooral via de ervaringsuitwisselingsgroep. De politieke kernopdracht voor dit 

project situeert zich op twee niveaus: 

1. werken rond de toegang van de woonmarkt voor thuislozen (toegankelijke huurwaarborgen, 

tegengaan van discriminaties, efficiënter maken van bestaande dienstverleningen 

(OCMW’s, huursubsidies…). 

2. werken rond de huisvestingscrisis (algemeen, de grote eisen van de beweging voor het 

recht op wonen) 

Een zeer liberaal woonbeleid zorgt ervoor dat een steeds grotere groep mensen er niet in slaagt 

zich deftig te huisvesten. Dit toont zich niet alleen in het absolute respect voor het recht op 

privé-eigendom, zelfs bij eigenaars die hun woningen laten verkrotten, maar evenzeer in de 

beleidskeuzes van de overheid: te weinig investering in sociale woningen, geen controle op de 

huurprijzen. En ook bij het beheer van publieke (niet-sociale) woningen, zien we een tendens 

om eerder de middenklasse te bevoordelen. Het gevolg hiervan is dat thuislozen, samen met 

andere mensen die weinig bestaansmiddelen hebben, elkaar moeten beconcurreren voor de 

weinige betaalbare woningen die op de markt komen. Dit geeft aanleiding tot strenge selectie 

van kandidaat-huurders (kandidaten genoeg!), maar ook tot misbruiken zoals het verhuren van 

ongezonde woningen, buitensporige huurprijzen (geen verband tussen prijs en kwaliteit)… 

Via de werkgroep ervaringsuitwisseling binnen de schoot van de Brusselse Bond voor het 

Recht op wonen wordt er getracht het bestaande woonbeleid te corrigeren in functie van de 

meest zwakke en kwetsbare doelgroepen op de huisvestingsmarkt. Een mooi voorbeeld was 

het wetsvoorstel rond federaal waarborgfonds, dat door ons ondersteund werd (via de 

werkgroep ervaringsuitwisseling). Spijtig genoeg is dit wetsvoorstel uiteindelijk zodanig 

afgezwakt dat de interessante elementen eruit verdwenen zijn. Momenteel werken we aan een 

evaluatie (nationale enquête). Met de resultaten kunnen we aantonen dat de wet niet werkt en 

zullen we een alternatief voorstellen. 

Welke indicatoren leveren een aanwijzing voor doelbereik t.a.v. de politieke kernopdracht 

• Wet rond de huurgarantie wordt aangepast zodat ze effectief de toegang tot de huurmarkt 

bevordert voor mensen met een beperkt inkomen. 

• Instrument om te werken rond discriminatie van kandidaat-huurders. 



32

• Huursubsidie voor mensen met een laag inkomen. 

+ Sociaal gecorrigeerd beleid 2 : Het Hoofdstedelijk Brussels Gewest verhoogt het aanbod van 

betaalbare woningen van goede kwaliteit. Deze grotere doelstelling op hoger niveau wordt 

samen met de andere opbouwwerkers binnen het programma recht op wonen gerealiseerd 

door participatie van enkele doelgroepleden aan de acties georganiseerd door de andere 

partners actief rond het recht op wonen, zoals de Brusselse Bond voor Recht op Wonen en het 

Ministerie van de Wooncrisis (= een alternatief federaal ministerie dat zich vooral bezighoudt 

met de wooncrisis in al zijn aspecten met als bedoeling de overheid te wijzen op haar 

verantwoordelijkheid die zij momenteel niet opneemt en zelf voorstellen te doen waardoor we 

uit de wooncrisis kunnen geraken) 

Welke indicatoren leveren een aanwijzing voor doelbereik t.a.v. de politieke kernopdracht 

Ruimere indicatoren te bereiken via brede strijd voor het recht op wonen : 

• Groter aanbod sociale woningen 

• Controle van de huurprijzen 

• Meer kwaliteitscontrole op de huurwoningmarkt 

• Invoering huurtoelage private woningmarkt 

• Recht op bezetting leegstaande woningen 

Eigen indicator : 

• Thuislozen nemen deel aan acties voor het recht op wonen. Deze thuislozen worden 

gemobiliseerd op de permanenties, bij de samenwerkende onthaalhuizen en via de 

verenigingen waar armen het woord nemen – via samenwerking met het project 

actiegroepen recht op wonen (zie fiche). 

Extra werkdoel t.a.v. structurele erkenning en verzelstandiging project 

De huisvestingsdienst voor thuislozen is als nieuwe vormen van maatschappelijke dienstverlening 

inzake wonen verzelfstandigd en wordt door de overheid structureel erkend en gesubsidieerd. 

3. Fasering voor het komende werkjaar 

+ t.a.v de agogische kernopdracht 


Doorlopend maandag 

en 

(donderdag) / 

vrijdag 

maandelijks 

woonpermanentie 

Ervaringsuitwisselingsgroep 

Samenwerkingsprotocol met 

onthaalhuizen en begeleid wonen wordt 

geëvalueerd in december 2008: Nagaan 

waarmee we rekening moeten houden 

voor latere verzelfstandiging 

Gemeenschappelijke knelpunten 

opsporen en oplossingen zoeken, 

eventueel in de vorm van 

beleidsvoorstellen. (zie politieke 

kernopdracht) 



33

+ t.a.v de politieke kernopdracht 


Oktober 2008 

Oktober -november 

Medewerking aan najaaracties rond 

recht op wonen 

Naar buiten brengen resultaten enquête 

nieuwe wet op huurgarantie 

Lanceren samenwerking met 

eigenaarssyndicaat voor nieuw voorstel 

daaromtrent 

Precair wonen van een groter wordende 

groep onder de aandacht brengen 

Kritische evaluatie van de beoogde 

doelstelling van de nieuwe wet: 

verbeterde toegang tot de huurmarkt. 

Eventuele aanpassing aan de wet aan 

de resultaten van de evaluatie, zodat de 

toegang tot de huurmarkt effectief 

verbetert. 

Oktober -november 

Evaluatie project met Baita (cfr infra) 

Zien of dergelijk project uitbreiding 

verdient 

December -januari 

Lanceren project huursubsidies in 

gemeentewoningen. 

Systematisch ijveren voor toekenning 

van huursubsidies voor mensen met een 

laag inkomen die in gemeentewoningen 

wonen. 

Oktober – 

gewestverkiezingen 

Opvolgen commissies huisvesting in het 

Brussels Parlement 

Druk op de minister verhogen om haar 

beleidsintenties waar te maken 

november - juni 

januari - juni 

Met centrum voor gelijke kansen nagaan 

hoe kan samengewerkt worden rond 

discriminatie 

Lanceren huisvestingstafel zoeken naar 

woonst (groepswerking) 

Discriminatie van thuislozen op de 

huisvestingsmarkt in kaart brengen 

Link leggen met medewerker 

actiegroep(en) wonen 

+ t.a.v de structurele erkenning en verzelfstandiging 


Voorjaar 2009 

Ter sprake brengen zoektocht naar 

verzelfstandiging op fora die mogelijk 

mee een oplossing kunnen bieden, in 

eerste instantie nieuw opgericht 

steunpunt binnen de bicostructuur (la 

strada) 

Begin maken met zoektocht naar 

mogelijkheden voor verzelfstandiging 

van het project binnen de 

thuislozensector. 



34

4. Globale fasering van het project (enkel indien van toepassing) 

Schets de grote stappen/fasen die je na het komende werkjaar nog te doen hebt 

Het project werkt heel sterk op twee sporen: enerzijds is er de individuele begeleiding van thuislozen 

voor het zoeken naar woonst, anderzijds is er het beleidsspoor dat probeert de mogelijkheden en 

kansen van thuislozen op een degelijke woonst te vergroten door openingen te creëren in het 

woonbeleid. Deze twee sporen voeden elkaar. Daarom is het ook heel moeilijk te bedenken dat deze 

zonder elkaar zouden kunnen functioneren. Het project bevindt zich nu al op het kruispunt tussen de 

hulpverlenende aanpak – de emancipatorische aanpak en de aanpak van het opbouwwerk; In een 

volgende fase wordt het belangrijk heel dit cluster te ontrafelen en de verschillende aanpakken beter 

op elkaar af te stemmen. 

Betere structuur voor permanentiemomenten: ronde tafel (groepsmoment) op vrijdag (ism vrijwilliger), 

individuele permanentie op maandag 

Het project is weliswaar geen typisch opbouwwerkproject, maar het slaagt er wel in één van de meest 

uitgesloten doelgroepen te bereiken. De grote uitdaging ligt erin ze ook te betrekken bij de 

beleidsmatige aspecten van het project. Hiertoe lijkt een samenwerking met de verenigingen waar 

armen het woord nemen, de meest aangewezen weg. Dit vertaalt zich in het komende werkjaar in een 

projectvoorbereiding rond het opstarten van actiegroepen voor het recht op wonen, waarin ook daken 

thuislozen hun plaats vinden. 

Welke algemene aandachtspunten wil je doorheen heel het projectverloop meenemen 

1. De doelgroep bewaken: thuislozen hebben nood aan een werking die op hun maat gesneden is. De 

sterkte van dit project ligt in de categoriale aanpak. 

2. De problematiek van de participatie van de doelgroep. Hoe kunnen we het project mee laten dragen 

door de thuislozen, ook de meer beleidsmatige kant van het project 

3. Het linken van hulpverlenende, meer individuele aanpak aan beleidsmatige en groepsdynamische 

van het opbouwwerk. 

Heb je al een idee in welke vorm je dit project eerlang zou kunnen afronden 

Mits bijkomende subsidies zou dit project kunnen verzelfstandigd worden, best binnen de 

thuislozensector zelf. Het blijft evenwel belangrijk om een vorm te zoeken, waarin de aandacht voor 

het beleidswerk niet verloren gaat. 

5. Projectorganisatie 

Dit project maakt deel uit van de uitvoering van het programma grondrechten – recht op wonen 

(meerjarenplan Samenlevingsopbouw Brussel 2009 – 2015). 

De opbouwwerkster vormt een zelfsturend team met de opbouwwerker van het project actiegroepen 

recht op wonen – zie projectvoorbereiding (met ad-hoc coaching van Katleen Vanlerberghe – 

stafmedewerker Samenlevingsopbouw Brussel). De opbouwwerkers binnen het programma 

grondrechten – recht op wonen worden binnen de gelijknamige programmagroep qua 

programmatielijnen aangestuurd door Samenlevingsopbouw Brussel (Katleen Vanlerberghe). 



35

6. Wordt het project gedragen door een samenwerkingsverband van 

organisaties of beleidsinstanties of is dat in het vooruitzicht 

Wie zijn de partners (zowel organisaties als beleidsinstanties) 

CAW Archipel (thuislozenwerkingen, vooral Albatros en De Schutting); andere onthaalhuizen, 

Brusselse Bond voor het Recht op Wonen, Baita (SVK); Centrum voor gelijke kansen en 

racismebestrijding 

Hoe is de taakverdeling tussen de partners (zowel organisaties als beleidsinstanties) 

Thuislozenwerkingen zorgen zelf voor de opvolging van de thuislozen voor alle aspecten die niet met 

woonst te maken hebben. Voor huisvestingskwesties wordt doorverwezen naar de woonpermanentie. 

De Schutting stelt een permanentielokaal ter beschikking van de woondienst. Op de thuislozenpoot 

van CAW Archipel en op de teams van Albatros en De Schutting wordt mee nagedacht over de 

vormgeving en uitbouw van de woondienst. 

Voor het evaluatieproject ‘garantie gegarandeerd’ wordt samengewerkt met de Vlaams en Waalse 

bonden voor het recht op wonen en met Toolbox, een organisatie die werkkrachten uit de privé als 

vrijwilliger in contact brengt met projecten uit de sociale sector. 

Met de Brusselse Bond voor het Recht op Wonen wordt op verschillende manieren samengewerkt. 

Ons project trekt, samen met een personeelslid van de BBRoW, de werkgroep ervaringsuitwisseling. 

Daarnaast wordt er ook samengewerkt voor de organisatie van acties en voor het uitstippelen van het 

algemeen beleid van de BBRoW. 

Met Baita bestaat een klein samenwerkingsproject dat in de loop van dit werkjaar zal geëvalueerd 

worden. Het bestaat erin dat Baita enkele woningen ter beschikking stelt van onze woonpermanentie. 

Deze woningen werden bekomen door enkele kleine extra’s aan te bieden (verhuurklaar maken van 

het appartement, bemeubelen…) aan de eigenaar om deze over de streep te trekken voor een 

samenwerking met Baita. Dit project werd twee jaar geleden gelanceerd en wordt gefinancierd door 

de KBC. Door het project zijn er momenteel twee appartementen met twee slaapkamers, die al enkele 

malen herverhuurd konden worden aan cliënten van de woonpermanentie 

En met het centrum voor gelijke kansen wordt nagedacht over mogelijkheden om discriminatie van 

kandidaat-huurders te voorkomen. 

7. Tweedelijnswerk 

Uitwisselingsgroep: met andere organisaties die zoeken naar woonst. Vooral in functie van 

beleidsvoorbereidend werk. 

Lid van de Raad van Beheer van Iris (sociaal verhuurkantoor), Lid van de raad van Beheer en tevens 

co-voorzitter van de Brusselse Bond voor het Recht op Wonen. 


Hoeveel tijd voorzie je voor dit project Vier dagen per week 

Is er begeleiding en ondersteuning Door wie Hoe 

Ondersteuning gebeurt door het programmateam recht op wonen en de stafmedewerkster die dit team 

begeleidt. Daarnaast is er ook regelmatig overleg met de collega van het project actiegroep(en) voor 

het recht op wonen en met de thuislozenwerkingen die partner zijn in het project. 



36

Programma Grondrechten Recht op Wonen - Samenlevingsopbouw ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?