Kinders se deelname bou burgerskap KAA
Kinders se deelname bou burgerskap KAA
Kinders se deelname bou burgerskap KAA
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Persvrystelling_– OPGESKORT VIR GEBRUIK tot 16h15, 16 Aug 2011<br />
Demokrasie vir almal: <strong>Kinders</strong> <strong>se</strong> <strong>deelname</strong> <strong>bou</strong> <strong>burgerskap</strong><br />
<strong>KAA</strong>PSTAD – <strong>Kinders</strong> <strong>se</strong> <strong>deelname</strong> in besluite wat hulle raak is noodsaaklik vir Suid‐Afrika <strong>se</strong> demokrasie, vir<br />
verbeterde dienslewering, en vir kinders <strong>se</strong> ontwikkelling.<br />
Hierdie is een van die sleutelboodskappe van die South African Child Gauge 2010/2011 – ‘n jaarlik<strong>se</strong> oorsig van<br />
die situasie van kinders in Suid‐Afrika, wat vandag vrygestel word deur die<br />
Kinderinstituut (KI) van die Universiteit van Kaapstad (UK). Hierdie stimulerende <strong>se</strong>sde uitgawe plaas kinders<br />
<strong>se</strong> politieke regte in die kalklig en beskryf hoe, deur na kinders te luister, demokrasie versterk kan word en<br />
dienslewering kan verbeter word.<br />
Die Kinderwet ver<strong>se</strong>ker die reg van kinders om deel te neem in besluite wat hulle raak. Om dit moontlik te<br />
maak, verduidelik die hoofredakteur en die KI <strong>se</strong> <strong>se</strong>nior voorspraak‐koordineerder, Lucy Jamieson, “verg ‘n<br />
fundamentele verskuiwing in die wy<strong>se</strong> waarop ouers en professionele lui met kinders omgaan – in plaas<br />
daarvan om oor kinders te praat, moet volwas<strong>se</strong>nes kinders insluit in gesprekke. Slegs deur kinders <strong>se</strong><br />
standpunte te oorweeg, kan ons as volwas<strong>se</strong>nes reageer op hul behoeftes en in hul beste belang optree.”<br />
Onderwy<strong>se</strong>rs, dokters, maatskaplike werkers en ander professionele lui wat met kinders werk is nou volgens<br />
wet verplig om kinders te vertel wat aangaan, om hulle in te lig oor hulle keu<strong>se</strong>s, uit te vind hoe hulle voel en<br />
om hierdie sienings ernstig op te neem. Die voordele van hierdie benadering behoort swaarder te weeg as die<br />
gepaardgaande uitdagings van diensverskaffers wat onder druk is, sê Minette Coetzee, professor van<br />
kinderverpleging, UK: “Navorsing toon dat kinders <strong>se</strong> <strong>deelname</strong> in gesondheidsorginstellings personeel <strong>se</strong><br />
werklading kan vergemaklik, kinders help om siekte en pyn beter te hanteer, en kan ook foute in hospitale<br />
verminder en gesondheidsresultate verbeter.”<br />
Skan<strong>se</strong> teen verandering<br />
Kinder<strong>deelname</strong>‐kundige, Dr Rachel Bray, sê dat daar is ‘n tendens om kinders <strong>se</strong> vermoeë en bydrae tot die<br />
samelewing te onderskat, wat tot gevolg het dat daar bitter min kanale vandag is vir kinders om deel te neem<br />
aan demokrasie: “Maar kinders speel alreeds ‘n aktiewe rol in die onderhoud van gemeenskappe – versorging<br />
van siek familielede, hulp met boerdery of in klein besighede, en die behoud van verbindinge tus<strong>se</strong>n wydverspreide<br />
familielede.”<br />
Hierdie situation dui op ‘n fundamentele spanning tus<strong>se</strong>n progressiewe wetgewing en kon<strong>se</strong>rwatiewe<br />
praktyke. Weerstand teen kinders <strong>se</strong> <strong>deelname</strong> spruit voort uit die algemene en hardnekkige siening dat<br />
“kinders ouer men<strong>se</strong> moet respekteer” en dat “volwas<strong>se</strong>nes beter weet”. Dit is juis om hierdie rede dat die<br />
medewerkers tot die South African Child Gauge 2010/2011 voorspraak maak vir wat genoem word ‘n<br />
“kopswaai en ‘n hartsverandering” in volwas<strong>se</strong>nes.<br />
Voordele vir kinders<br />
André Viviers, <strong>se</strong>nior maatskaplike beleidskundige by die Verenigde Nasies <strong>se</strong> Kinderfonds (UNICEF) Suid‐<br />
Afrika, wat die publikasie geborg het en mede‐gasheer van die vrystelling was, verduidelik dat kinders direk<br />
baat wanneer hulle deelneem: “<strong>Kinders</strong> sê dat <strong>deelname</strong> bydra tot hul groei en ontwikkelling omdat dit help<br />
om uitdrukking te gee hoe hulle voel en dink; om te leer van hul portuurgroepe; en om in die publiek te praat<br />
oor belangrike sake.”<br />
1
Persvrystelling_– OPGESKORT VIR GEBRUIK tot 16h15, 16 Aug 2011<br />
‘n Onlang<strong>se</strong> evaluasie van die Soul Buddyz klubs – wat met meer as 140,000 laerskool kinders regoor die land<br />
werk – het herbevestig dat kinders nuwe vaardighede aanleer, <strong>se</strong>lfvertroue ontwikkel en<br />
ondersteuningsnetwerke vestig wat hulle help om die die druk wat hulle ervaar as leerders, versorgers en/of<br />
broodwinners beter te hanteer.<br />
Jamieson wys daarop dat <strong>deelname</strong> kinders ook in staat stel om “hul sosio‐ekonomie<strong>se</strong> regte te eis, of om<br />
men<strong>se</strong> <strong>se</strong> aandag te vestig op die skending van regte”.<br />
Voordele vir die samelewing<br />
‘n Anali<strong>se</strong> van die jongste Algemene Huishoudlike Opname (AHO) toon dat daar 18.6 miljoen kinders in Suid‐<br />
Afrika is – hoofsaaklik gekon<strong>se</strong>ntreer in die platteland<strong>se</strong> provinsies van die Oos‐Kaap, Limpopo en KwaZulu‐<br />
Natal. Die situasie van kinders word meestal verberg in nasionale data, wat beteken dat beplanners van<br />
dienslewering maklik die teiken kan mis. Byvoorbeeld, die AHO dui aan dat 71% van alle huishoudings toegang<br />
het to voldoende sanitasie, maar dat geld vir slegs 63% van kinders.<br />
Hierdie situasie kan verander as beleidmakers, beplanners en implimenteerders van dienste met kinders<br />
raadpleeg en hulle sienings ernstig opneem. Die Minister vir Vroue, <strong>Kinders</strong> en Persone met Gestremdhede,<br />
Lulu Xingwana, in haar bydrae tot die publikasie, beklemtoon dat, “Om na kinders te luister is ‘n noodsaaklike<br />
manier om te monitor dat dienste and programme die werklike realiteit van kinders in ag geneem en reageer<br />
op hulle behoeftes”.<br />
Die <strong>deelname</strong> van kinders stryk verder as om hulle net te raadpleeg oor hulle behoeftes. Dit is in we<strong>se</strong> oor die<br />
versterking van demokrasie, sê Christina Nomdo, direkteur van RAPCAN (Resources Aimed at the Prevention<br />
of Child Abu<strong>se</strong> and Neglect/Hulpbronne gemik op die Voorkoming van Kindermishandeling en ‐<br />
verwaarloosing): “Dit beteken dat kinders van jongs af bemagtig word om op te tree as goeie burgers van die<br />
samelewing en om die politieke ervaring op te doen wat nodig is om deel te neem aan<br />
besluitnemingspro<strong>se</strong>s<strong>se</strong>.”<br />
Prof Shirley Pendlebury, direkteur van die KI, stem saam en verduidelik dat die ervaring van demokrasie nie<br />
net vaardighede <strong>bou</strong> nie, maar ook waardes lê: “<strong>Kinders</strong> <strong>se</strong> <strong>deelname</strong> in skole <strong>se</strong> beheerliggame, onder die<br />
regte omstandighede, stel hulle in staat om te leer van demokratie<strong>se</strong> pro<strong>se</strong>dures en om die vaardighede en<br />
waardes te ontwikkel wat deel is van ‘n lewendige demokratie<strong>se</strong> kultuur.”<br />
Ontwikkelling van ‘n bemagtigende omgewing<br />
Nog ‘n sleutelboodskap van die South African Child Gauge 2010/2011 is dat geleenthede vir kinders geskep<br />
moet word om deel te neem in al die areas wat impak op hul lewens – by die huis, in skole en<br />
gesondheidsdienste; in die gemeenskap en in regering. Professionele lui soos onderwy<strong>se</strong>rs, dokters,<br />
maatskaplike werkers, verpleegkundiges, joernaliste en regeringsamptenare moet ondersteunende, kindervriendlike<br />
omgewings skep wat die <strong>deelname</strong> van kinders bevorder.<br />
Dit verg eerbiedige, twee‐rigting kommunikasie waarin kinders as gelyke vennote hanteer word, sê Jamieson:<br />
“Die <strong>deelname</strong> van kinders behoort ‘n integrale deel te wees van enige besluitnemingspro<strong>se</strong>s wat kinders raak<br />
– van beplanning en implimentering tot monitering en evaluasie. Dit beteken dat ons ons siening oor kinders<br />
<strong>se</strong> vermoeëns, ervarings en bydraes moet verander, en tyd en ruimte moet maak om daadwerklike interaksies<br />
met kinders te ver<strong>se</strong>ker.”<br />
Tyd vir aksie<br />
Aida Girma, UNICEF <strong>se</strong> verteenwoordiger in Suid‐Afrika sê kinders <strong>se</strong> reg om deel te neem is belangrik op ‘n<br />
globale vlak: "Die Konvensie op die Regte van die Kind stel dit baie duidelik dat kinders die reg het om hul<br />
menings oor belangrike sake te lug. As ‘n ondertekenaar van die Konvensie moet Suid‐Afrika die nodige stappe<br />
neem om te ver<strong>se</strong>ker dat daadwerklike geleenthede geskep word vir die ware <strong>deelname</strong> van kinders."<br />
2
Hierdie oproep tot aksie word deur Aartsbiskop Emeritus Desmond Tutu ondersteun in die voorwoord van die<br />
publikasie: “As ‘n nasie het ons merkwaardige vooruitgang gemaak in die <strong>bou</strong> van ‘n regsfondament om ons<br />
kinders <strong>se</strong> beste belang te ver<strong>se</strong>ker. Dit is nou tyd oor te gaan tot aksie en insluiting te ver<strong>se</strong>ker deur na<br />
kinders te luister en hulle insig te gebruik in die wy<strong>se</strong> waarop ons ons skole, klinieke, hospitale, maatskaplike<br />
dienste, howe en staatsdepartemente bestuur”.<br />
END<br />
Agtergrond Inligting<br />
Die South African Child Gauge 2010/2011 is vrygestel tydens ‘n geleentheid waar kinders ook deelgeneem het<br />
en wat aangebied was deur die Kinderinstituut en die Verenigde Nasies <strong>se</strong> Kinderfonds (UNICEF) Suid‐Africa.<br />
Hierdie jaarlik<strong>se</strong> publikasie deur die Kinderinstituut, ‘n beleidsnavorsing<strong>se</strong>enheid van die Universiteit van<br />
Kaapstad, moniteer die verwe<strong>se</strong>nliking van kinderregte in die land. Die publikasie fokus elke jaar op nuwe<br />
ontwikkelings in wetgewing wat kinders raak; kinderge<strong>se</strong>ntreerde data ten opsigte van toegang tot<br />
maatskaplike hulp, opvoeding, behuising, gesondheidsorg en ander dienste; asook ‘n reeks artikels wat<br />
nasionale debatte inlig en, somtyds, stuur .<br />
Die publikasie is beskikbaar vir aflaai by www.ci.org.za, tesame met die gepaardgaande hulpbronne soos ‘n<br />
plakkaat, ‘n kinder‐vriendelike opsomming, en ‘n lys van projekte in Suid‐Afrika wat kinder<strong>deelname</strong> bevorder.<br />
‘n Ware verhaal: Die mag om ‘n verskil te maak<br />
‘n Kragtige voorbeeld van hoe, deur na kinders te luister, kan bydra tot ‘n positiewe verandering is dié van ‘n<br />
15‐jarige van die Oos‐Kaap. Sy het gehoor van die opstel van die Kinderwet by ‘n konferensie en het haar<br />
besorgheid uitgespreek oor die ontvoering van jong dogters vir gedwonge troues in haar gemeenskap. Sy was<br />
so geskok om te hoor dat men<strong>se</strong> wat kinders dwing om te trou net ‘n skamele R200 beboet kon word, dat dit<br />
haar aangespoor het om ‘n publieke betoog tot die voorgenome wet in die Parlement te lewer.<br />
In samewerking met die Kinderinstituut, het sy ‘n betoog vir die Kinderwet wetsontwerp geskryf wat gevra het<br />
vir ‘n swaarder boete of ‘n tronkstraf. Haar aanbeveling is deur die Parlement aanvaar en vandag kan men<strong>se</strong><br />
tronkstraf van tot 10 jaar ontvang as hulle ‘n kind gedwing het om te troue of verloof te word.<br />
Ten spyte van hierdie wysiging in wetgewing is daar steeds verslae oor kinderontvoerings en gedwonge troues<br />
en nog nie een saak is onder die nuwe wet verhoor nie, volgens Jamieson: “<strong>Kinders</strong> <strong>se</strong> reg tot beskerming sal<br />
slegs ‘n realiteit word wanneer professionele lui soos onderwy<strong>se</strong>rs, dokters, maatskaplike werkers, die polisie<br />
en aanklaers na kinders luister en ernstig opneem wat hulle sê.”<br />
Soos ‘n 14‐jarige opgemerk het tydens ‘n lewendige radio uit<strong>se</strong>nding in 2009: “Jy mag wel ‘n stem vir die<br />
kinders gee, <strong>se</strong>lfs op ‘n groot podium, maar as volwas<strong>se</strong>nes nie stilstaan om te hoor wat die kinders sê nie, is<br />
dit so goed as om geen stem te hê nie”.<br />
Vir meer inligting oor die bevindinge in die South African Child Gauge 2010/2011:<br />
Algemene navrae<br />
Lucy Jamieson, Hoofredakteur en Senior Voorspraak Koördineerder, Kinderinstituut, Universiteit van<br />
Kaapstad<br />
lucy.jamieson@uct.ac.za<br />
083 458 9075<br />
André Viviers, Senior Maatskaplike Beleid Spesialis, UNICEF Suid‐Afrika<br />
aviviers@unicef.org<br />
079 498 4991<br />
3
Rachel Bray, Kinder<strong>deelname</strong>‐kundige<br />
rachelbray@gmail.com<br />
076 167 8452<br />
Kinder‐ en gesondheidskundiges<br />
Minette Coetzee, Professor van Kinderverpleging, Universiteit van Kaapstad<br />
minette.coetzee@uct.ac.za<br />
082 852 5729<br />
Jill Kruger, Sentrum vir Taal en Kultuur (Centre for Language and Culture), Universiteit van<br />
Johannesburg<br />
jmkrug@wirelessza.co.za<br />
084 422 2439<br />
<strong>Kinders</strong> en skole<br />
Shirley Pendlebury, Direkteur, Kinderinstituut<br />
Shirley.pendlebury@uct.ac.za<br />
074 4150210<br />
<strong>Kinders</strong> en regeringsbestuur<br />
Christina Nomdo, Direkteur, RAPCAN<br />
Christina@rapcan.org.za<br />
083 776 7067<br />
<strong>Kinders</strong> en die media<br />
William Bird, Direkteur, Media Monitoring Africa<br />
williamb@mma.org.za<br />
082 887 1370<br />
Mike Rahfaldt, Direkteur, Children’s Radio Foundation<br />
mike@radioworkshop.org<br />
072 341 2880<br />
Helen Meintjes, Abaqophi BakwaZisize Abakhanyayo Children’s Radio Project, Kinderinstituut, UK<br />
Helen.meintjes@uct.ac.za<br />
082 922 8524<br />
Vir meer kind‐ge<strong>se</strong>ntreerde statistieke<br />
Katharine Hall, Senior Navor<strong>se</strong>r, Kinderinstituut, UK<br />
kath.hall@uct.ac.za<br />
082 678 5747<br />
Vir meer oor die South African Child Gauge<br />
Lori Lake, Opdraggewende Redakteur, South<br />
African Child Gauge, Kinderinstituut, UK<br />
lori.lake@uct.ac.za<br />
082 556 0446<br />
Vir meer oor die KinderInstituut, UK<br />
Charmaine Smith, Kommunikasie en Kennis<br />
Bestuurder, Kinderinstituut, UK<br />
charmaine.smith@uct.ac.za<br />
083 304 9600<br />
4