Download hier de uitspraak - Rijdende Rechter
Download hier de uitspraak - Rijdende Rechter
Download hier de uitspraak - Rijdende Rechter
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Zaaknummer:10425<br />
Datum <strong>uitspraak</strong>: 19 oktober 2009<br />
Plaats <strong>uitspraak</strong>: Zaandam<br />
Bin<strong>de</strong>nd Advies<br />
in het geschil tussen:<br />
A. Siebenhaar<br />
te Den Haag<br />
ver<strong>de</strong>r te noemen: Siebenhaar,<br />
tegen:<br />
R. <strong>de</strong> Zwaan<br />
te Den Haag<br />
ver<strong>de</strong>r te noemen De Zwaan,<br />
gegeven door mr. F.M. Visser, ver<strong>de</strong>r te noemen <strong>de</strong> rij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> rechter.<br />
De procedure.<br />
Partijen zijn schriftelijk overeengekomen dit geschil door mid<strong>de</strong>l van een<br />
bin<strong>de</strong>nd advies op basis van het bin<strong>de</strong>nd advies reglement "De Rij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> <strong>Rechter</strong>"<br />
editie september 2003 te laten beslechten.<br />
De vor<strong>de</strong>ring van Siebenhaar is opgenomen in <strong>de</strong> bin<strong>de</strong>nd advies overeenkomst.<br />
Daarin is ook een tegenvor<strong>de</strong>ring van De Zwaan opgenomen.
De rij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> rechter heeft kennis genomen van alle door partijen overgeleg<strong>de</strong><br />
stukken.<br />
Het geschil is behan<strong>de</strong>ld op <strong>de</strong> hoorzitting van 18 september 2009, welke is<br />
gehou<strong>de</strong>n te Den Haag.<br />
Partijen zijn behoorlijk opgeroepen voor <strong>de</strong> hoorzitting.<br />
Als <strong>de</strong>skundige is benoemd <strong>de</strong> heer Huib Sneep.<br />
Voorafgaan<strong>de</strong> daaraan heeft <strong>de</strong> rij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> rechter zich begeven naar <strong>de</strong> in <strong>de</strong>ze<br />
procedure bedoel<strong>de</strong> tuinen en heeft hij <strong>de</strong>ze in het bijzijn van partijen en <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>skundige bezichtigd. De <strong>de</strong>skundige heeft een boring gedaan bij een op of<br />
nabij <strong>de</strong> kadastrale erfgrens staan<strong>de</strong> boom. De kadastrale erfgrens is bij die<br />
gelegenheid opgemeten door het kadaster (o.l.v. <strong>de</strong> heer Rijk van Ark). Partijen<br />
zijn in <strong>de</strong> gelegenheid gesteld op- en aanmerkingen te maken.<br />
Partijen zijn op <strong>de</strong> hoorzitting verschenen en hebben hun standpunten toegelicht.<br />
De <strong>de</strong>skundige heeft mon<strong>de</strong>ling verslag uitgebracht.<br />
Als informant is gehoord <strong>de</strong> (me<strong>de</strong>)eigenares van het naast <strong>de</strong> woning van De<br />
Zwaan gelegen woonhuis op nummer 132 (<strong>hier</strong>na: eigenares buurperceel<br />
Fahrenheitstraat 132).<br />
Hierna is <strong>de</strong> <strong>uitspraak</strong> bepaald op vandaag.<br />
Vaststaan<strong>de</strong> feiten.<br />
In <strong>de</strong>ze procedure mag van <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> feiten wor<strong>de</strong>n uitgegaan, omdat <strong>de</strong>ze<br />
voldoen<strong>de</strong> zijn komen vast te staan.<br />
1. Siebenhaar is sinds 13 november 2006 eigenaar van een appartementsrecht<br />
dat recht geeft op het uitsluitend gebruik van <strong>de</strong> bene<strong>de</strong>nwoning met
aangrenzen<strong>de</strong> achtertuin en toebehoren, gelegen aan <strong>de</strong> Valkenboslaan 232<br />
te Den Haag, kadastraal bekend als Gemeente ’s-Gravenhage sectie AM,<br />
nummer 7577 A-1.<br />
2. De Zwaan is sinds 7 april 1995 eigenaar van <strong>de</strong> boven- en bene<strong>de</strong>nwoning<br />
met aangrenzen<strong>de</strong> achtertuin en toebehoren, gelegen aan <strong>de</strong><br />
Fahrenheitstraat 126/128 te Den Haag, kadastraal bekend als Gemeente ’s-<br />
Gravenhage, sectie AM nummer 2492.<br />
3. De bei<strong>de</strong> <strong>hier</strong>voor bedoel<strong>de</strong> achtertuinen grenzen aan <strong>de</strong> achterzij<strong>de</strong> aan<br />
elkaar. De feitelijke erfscheiding tussen bei<strong>de</strong> percelen wordt gevormd<br />
door een inmid<strong>de</strong>ls sterk verwaarloos<strong>de</strong> schutting (ver<strong>de</strong>r te noemen: <strong>de</strong><br />
schutting). Deze loopt aan <strong>de</strong> kant van De Zwaan door tot op het<br />
buurperceel Fahrenheitstraat 132. In 2007 heeft Siebenhaar aan haar kant<br />
van <strong>de</strong>ze schutting daartegen een houten raamwerk geplaatst.<br />
4. Toen De Zwaan het <strong>hier</strong>voor on<strong>de</strong>r 2. bedoel<strong>de</strong> perceel had gekocht trof<br />
hij in <strong>de</strong> achtertuin een stenen schuur aan. Het tussen <strong>de</strong> schutting en <strong>de</strong><br />
achtermuur van <strong>de</strong> schuur gelegen stukje grond was tot aan het dak van <strong>de</strong><br />
schuur gevuld met afval en ver<strong>de</strong>r vol gegroeid met klimop. Bedoeld<br />
stukje grond kon, zij het met enige moeite, langs <strong>de</strong> schuur nog bereikt<br />
wor<strong>de</strong>n.<br />
5. In 2003 heeft De Zwaan <strong>de</strong> in zijn achtertuin gelegen stenen schuur<br />
groten<strong>de</strong>els afgebroken. De achtermuur bleef nog staan, maar is in 2009<br />
afgebroken. Bij die laatste gelegenheid heeft hij het vrijkomen<strong>de</strong> stukje<br />
grond opgeruimd en vrijgemaakt van puin en begroeiing.<br />
6. Op 9 mei 2009 (mon<strong>de</strong>ling) en 13 mei 2009 (schriftelijk) heeft Siebenhaar<br />
aan De Zwaan mon<strong>de</strong>ling laten weten dat <strong>de</strong> kadastrale grens tussen hun<br />
bei<strong>de</strong>r percelen volgens haar niet overeenkomt met <strong>de</strong> huidige<br />
gebruiksgrens, aangegeven door <strong>de</strong> schutting, nu <strong>de</strong>ze schutting 1 tot 1,5<br />
meter te ver op haar grond staat. Zij heeft De Zwaan daarop vergeefs<br />
gemaand mee te werken aan het plaatsen van een nieuwe schutting op <strong>de</strong><br />
kadastrale grens.<br />
7. Vlakbij <strong>de</strong> <strong>hier</strong>voor bedoel<strong>de</strong> kadastrale grens staat een boom, die zich<br />
overigens kadastraal net op het buurperceel Fahrenheitstraat 132 bevindt.
De vor<strong>de</strong>ring van Siebenhaar.<br />
Siebenhaar vor<strong>de</strong>rt kort gezegd dat <strong>de</strong> rij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> rechter voor recht verklaart, dat<br />
het exclusieve gebruik van het in geschil zijn<strong>de</strong> stukje grond tussen <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong><br />
schutting en <strong>de</strong> kadastrale grens haar als appartementseigenaar toekomt en dat De<br />
Zwaan wordt verplicht om me<strong>de</strong>werking te verlenen aan het, al dan niet op<br />
gezamenlijke kosten, oprichten van een nieuwe schutting op <strong>de</strong>ze kadastrale<br />
grens.<br />
De tegenvor<strong>de</strong>ring vor<strong>de</strong>ring van De Zwaan.<br />
De Zwaan vor<strong>de</strong>rt kort gezegd dat <strong>de</strong> rij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> rechter voor recht verklaart dat het<br />
in geschil zijn<strong>de</strong> stukje grond tussen <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> schutting en <strong>de</strong> kadastrale<br />
grens hem in eigendom toebehoort. Mocht <strong>de</strong>ze vor<strong>de</strong>ring niet toewijsbaar<br />
blijken, dan wil De Zwaan dat Siebenhaar wordt verplicht om een vergoeding<br />
groot € 750,-- te betalen voor <strong>de</strong> door hem op dat stukje grond verrichte<br />
opruimwerkzaamhe<strong>de</strong>n en kosten van afvoer.<br />
Standpunten van partijen.<br />
Het standpunt van Siebenhaar komt kort samengevat en voor zover thans van<br />
belang op het volgen<strong>de</strong> neer.<br />
De kadastrale grens komt overeen met <strong>de</strong> werkelijke eigendomsverhoudingen.<br />
Dat betekent dat het betwiste stukje grond aan Siebenhaar toekomt. Siebenhaar<br />
wil een en an<strong>de</strong>r bevestigd zien door het plaatsen van een nieuwe schutting op of<br />
tegen <strong>de</strong> kadastrale grens.<br />
Tevens wil Siebenhaar dat De Zwaan <strong>de</strong> <strong>hier</strong>voor on<strong>de</strong>r 7. bedoel<strong>de</strong> boom<br />
verwij<strong>de</strong>rt, omdat <strong>de</strong>ze te dicht op <strong>de</strong> grens tussen bei<strong>de</strong> percelen staat.<br />
Siebenhaar wil wel een re<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> door De Zwaan gemaakte<br />
opruimkosten betalen.
Het standpunt van De Zwaan komt kort samengevat en voor zover thans van<br />
belang op het volgen<strong>de</strong> neer.<br />
Als <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> schutting al niet op <strong>de</strong> kadastrale grens mocht blijken te staan,<br />
dan beroept De Zwaan zich op verjaring. Het betwiste stukje grond is immers al<br />
zo lang in bezit van hem en zijn rechtsvoorgangers, dat <strong>de</strong> eigendom daarvan aan<br />
hem toekomt. De <strong>hier</strong>voor on<strong>de</strong>r 7. bedoel<strong>de</strong> boom, die in <strong>de</strong> zienswijze van<br />
Siebenhaar op of tegen <strong>de</strong> kadastrale grens staat, is al zo oud, dat het niet an<strong>de</strong>rs<br />
kan dan dat dáár vroeger in elk geval geen schutting heeft gestaan. De bestaan<strong>de</strong><br />
schutting heeft altijd <strong>de</strong> grens tussen bei<strong>de</strong> percelen aangegeven. Dat heeft<br />
Siebenhaar eer<strong>de</strong>r eigenlijk zelf ook wel erkend, door daartegen een houten<br />
raamwerk te plaatsen. De eigenares van het buurperceel Fahrenheitstraat 132 is in<br />
1985 eigenaar daarvan gewor<strong>de</strong>n. Volgens haar stond <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> schutting er<br />
toen al.<br />
Mocht het betwiste stukje grond toch aan Siebenhaar wor<strong>de</strong>n toegewezen, dan<br />
wil De Zwaan dat Siebenhaar meebetaalt aan het opruimen daarvan: arbeidsloon<br />
en kosten afvoer.<br />
De kadastrale meting.<br />
Zoals blijkt uit <strong>de</strong> kadastrale meting behoort het betwiste stukje grond in<strong>de</strong>rdaad<br />
tot het perceel van Siebenhaar.<br />
Beoor<strong>de</strong>ling van het geschil.<br />
Inleiding.<br />
De kadastrale grens is na uitmeting door het kadaster voldoen<strong>de</strong> komen vast te<br />
staan. Volgens die meting behoort het betwiste stukje grond tot het perceel van<br />
Siebenhaar. Daarmee is het pleit echter niet beslecht.<br />
In <strong>de</strong> regel komt <strong>de</strong> kadastrale grens tussen twee percelen grond weliswaar<br />
overeen met <strong>de</strong> werkelijke eigendomsverhoudingen, maar niet altijd. Het is
immers heel wel mogelijk dat die kadastrale grens niet (meer) juist is,<br />
bijvoorbeeld doordat een stukje grond inmid<strong>de</strong>ls door verjaring van eigenaar is<br />
veran<strong>de</strong>rd, zon<strong>de</strong>r dat <strong>de</strong>ze wijziging kadastraal is verwerkt.<br />
Daarom moet allereerst wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rzocht of het betwiste stukje grond door<br />
verjaring eigendom is gewor<strong>de</strong>n van De Zwaan. In dat verband kennen we <strong>de</strong> 10-<br />
jarige en <strong>de</strong> 20-jarige verjaringstermijn.<br />
Verjaringstermijn van 10 jaren.<br />
Als gevolg van het bepaal<strong>de</strong> in artikel 3.99 van het Burgerlijk Wetboek wordt <strong>de</strong><br />
eigendom van een onroeren<strong>de</strong> zaak, zoals een stuk grond, door verjaring<br />
verkregen, door een onafgebroken bezit te goe<strong>de</strong>r trouw voor <strong>de</strong> duur van 10<br />
jaar, welke verjaringstermijn begint te lopen <strong>de</strong> dag na <strong>de</strong> aanvang van het bezit<br />
(art. 3.101 van het Burgerlijk Wetboek).<br />
De rij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> rechter stelt om te beginnen vast dat De Zwaan in elk geval vanaf<br />
1995, toen hij eigenaar werd, het bezit van het betwiste stukje grond heeft gehad.<br />
Het lag aan zijn kant van <strong>de</strong> schutting, was alleen voor hem toegankelijk en werd<br />
alleen daadwerkelijk door hem gebruikt. Dat dit gebruik zich beperkte tot <strong>de</strong><br />
opslag van het zich daar bevin<strong>de</strong>n<strong>de</strong> afval, doet daar niet aan af.<br />
Vervolgens komt aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong> <strong>de</strong> vraag, of De Zwaan bij <strong>de</strong> aanvang van zijn<br />
bezit van dat stukje grond te goe<strong>de</strong>r trouw was. Goe<strong>de</strong> trouw is ge<strong>de</strong>finieerd in<br />
art. 3.118 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek en wordt als gevolg van lid 3<br />
vermoed aanwezig te zijn, nu het ontbreken daarvan moet wor<strong>de</strong>n bewezen.<br />
Voor een geldig beroep op <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> trouw is in dit geval niet nodig dat <strong>de</strong><br />
kadastrale kaart door De Zwaan werd geraadpleegd, nu <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> situatie ter<br />
plaatse daartoe in re<strong>de</strong>lijkheid geen aanleiding gaf. De bestaan<strong>de</strong> schutting werd<br />
door <strong>de</strong> (opvolgen<strong>de</strong>) buren kennelijk als grensscheiding erkend. Uit niets viel<br />
voor De Zwaan af te lei<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong>ze schutting op <strong>de</strong> verkeer<strong>de</strong> plek stond. Ook<br />
Siebenhaar heeft daaraan aanvankelijk niet getwijfeld, door tegen <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong><br />
schutting een raamwerk te plaatsen.
Artikel 3.23 van het Burgerlijk Wetboek, dat ervan uitgaat dat een beroep op <strong>de</strong><br />
goe<strong>de</strong> trouw niet opgaat voor zover men <strong>de</strong> werkelijke situatie had kunnen<br />
kennen uit <strong>de</strong> openbare registers, is in het on<strong>de</strong>rhavige geval niet van belang. De<br />
kadastrale kaart, die kadastrale grens weergeeft, maakt immers geen on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el uit<br />
van <strong>de</strong>ze openbare registers.<br />
Het voorgaan<strong>de</strong> voert tot <strong>de</strong> slotsom, dat De Zwaan door een onafgebroken bezit<br />
te goe<strong>de</strong>r trouw van meer dan 10 jaren eigenaar is gewor<strong>de</strong>n van het betwiste<br />
stukje grond.<br />
Verjaringstermijn van 20 jaren.<br />
Indien <strong>de</strong> <strong>hier</strong>voor bedoel<strong>de</strong> goe<strong>de</strong> trouw mocht ontbreken, dan geldt een<br />
verjaringstermijn van 20 jaren; zie <strong>de</strong> artikelen 3.306 en 105 van het Burgerlijk<br />
Wetboek. Daarbij geldt dat een lopen<strong>de</strong> verjaring door opvolgen<strong>de</strong> bezitters<br />
wordt voortgezet.<br />
Voldoen<strong>de</strong> is komen vast te staan dat <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> schutting daar al in 1985<br />
stond en dat het betwiste stukje grond in elk geval toen al in bezit was genomen<br />
door <strong>de</strong> toenmalige eigenaar van het perceel van De Zwaan. De rij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> rechter<br />
hecht in dat verband geloof aan <strong>de</strong> verklaring met die strekking van <strong>de</strong> eigenares<br />
van het buurperceel Fahrenheitstraat 132. De overgeleg<strong>de</strong> schriftelijke verklaring<br />
van R.J.W. van <strong>de</strong> Merwe kan, voor zover <strong>de</strong>ze al met het voorgaan<strong>de</strong> in<br />
tegenspraak mocht zijn, niet tot een an<strong>de</strong>re conclusie lei<strong>de</strong>n.<br />
Naar het oor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> rij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> rechter moet dit tot <strong>de</strong> slotsom lei<strong>de</strong>n dat het<br />
recht van Siebenhaar, dan wel haar rechtsvoorganger(s), om een ein<strong>de</strong> te maken<br />
aan het bezit van het betwiste stukje grond door De Zwaan en diens<br />
rechtsvoorgangers uiterlijk in 2005 is verjaard, zodat De Zwaan ook op die grond<br />
als eigenaar daarvan moet wor<strong>de</strong>n aangemerkt.<br />
Bijkomen<strong>de</strong> kwesties.<br />
Nu <strong>de</strong> <strong>hier</strong>voor on<strong>de</strong>r 7. bedoel<strong>de</strong> boom zich niet in <strong>de</strong> tuin van De Zwaan
evindt, kan hij reeds daarom niet wor<strong>de</strong>n verplicht om <strong>de</strong>ze weg te halen.<br />
Hoewel terzake geen vor<strong>de</strong>ring is ingesteld, hebben partijen wellicht toch<br />
behoefte aan een antwoord op <strong>de</strong> vraag, wie moet betalen voor het vervangen van<br />
<strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> schutting. Het antwoord op die vraag is te vin<strong>de</strong>n in artikel 5.49 lid<br />
1 van het Burgerlijk Wetboek. Nu <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> schutting, zoals <strong>hier</strong>voor is<br />
vastgesteld, op <strong>de</strong> grens tussen bei<strong>de</strong> erven is gebouwd, wordt <strong>de</strong>ze aangemerkt<br />
als scheidsmuur in <strong>de</strong> zin van laatstgenoem<strong>de</strong> wetsbepaling en moeten<br />
Siebenhaar en De Zwaan ie<strong>de</strong>r voor <strong>de</strong> helft bijdragen in <strong>de</strong> kosten daarvan.<br />
Samenvatting.<br />
Nu De Zwaan als eigenaar van het betwiste stukje grond moet wor<strong>de</strong>n<br />
aangemerkt, behoort als volgt te wor<strong>de</strong>n beslist.<br />
B E S L I S S I N G<br />
Voor wat betreft <strong>de</strong> tegenvor<strong>de</strong>ring van De Zwaan.<br />
Voor recht wordt verklaard dat het in <strong>de</strong>ze procedure bedoel<strong>de</strong>, tussen partijen<br />
betwiste stukje grond, in eigendom toebehoort aan De Zwaan.<br />
Voor wat betreft <strong>de</strong> vor<strong>de</strong>ring van Siebenhaar.<br />
De vor<strong>de</strong>ring van Siebenhaar wordt afgewezen.<br />
Dit bin<strong>de</strong>nd advies is gegeven door mr. F.M. Visser als rij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> rechter en<br />
uitgesproken te Zaandam op 19 oktober 2009.<br />
Bin<strong>de</strong>nd Adviseur<br />
Secretaris<br />
Mr. F.M. Visser<br />
Mr. S.T. Terstegge