downloaden - GGZ-richtlijnen

Multidisciplinaire
Richtlijnontwikkeling
ggz
Richtlijnen in de GGZ
Wat betekenen zij voor cliënten
en hun omgeving?

De GGZ-richtlijnen
In de Geestelijke Gezondheidszorg (de GGZ) worden de
komende jaren richtlijnen ingevoerd voor depressie, angststoornissen,
schizofrenie, ADHD bij kinderen en eetstoornissen.
Deze richtlijnen bevatten aanbevelingen voor goede hulpverlening,
voortgekomen uit afspraken tussen organisaties van
hulpverleners en cliënten. Zij gelden niet alleen voor hulpverleners
binnen de ggz, maar bijvoorbeeld ook voor de huisarts,
de bedrijfsarts en de maatschappelijk werker. De aanbevelingen
zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en op de
kennis en ervaringen van cliënten en hulpverleners. Richtlijnen
willen de huidige hulpverlening verbeteren en beter laten
aansluiten bij de behoeften van cliënten.
Hoe werken richtlijnen?
Richtlijnen geven aanbevelingen voor goede hulp. Dit betekent
niet dat hulpverleners richtlijnen kunnen gebruiken als een
kookboek. Richtlijnen zijn immers geen recepten voor goede
hulp, maar een leidraad bij het kiezen van de juiste hulp. Cliënten
en hulpverleners kunnen richtlijnen samen bespreken en
nagaan wat de beste behandeling is die bij de problematiek en
doelstellingen van de cliënt past. Soms is het nodig dat zij van
richtlijnen afwijken en andere hulp kiezen.
2

Wat staat er in de GGZ-richtlijnen?
De aanbevelingen in de richtlijnen geven antwoord op
de volgende vragen:
• hoe kunnen hulpverleners de problemen in kaart brengen en de juiste
diagnose stellen;
• moeten psychische problemen altijd en direct worden behandeld;
• welke medicijnen geven goede resultaten;
• welke vormen van psychologische en psychotherapeutische behandelingen
geven goede resultaten;
• hoe zit het met de combinatie van pillen en praten;
• welke andere behandelingen of vormen van begeleiding en ondersteuning
komen in aanmerking (bijvoorbeeld muziektherapie of zelfhulp);
• hoe kunnen hulpverleners het beste rekening houden met wat cliënten
belangrijk vinden?
Wat staat er niet in de GGZ-richtlijnen?
Niet alle beschikbare informatie staat in een richtlijn. In de
ggz-richtlijnen is de keuze gemaakt om niet uitvoerig in te
gaan op onderstaande vragen:
• hoe kan men psychische aandoeningen voorkomen;
• wat betekent het voor cliënten en hun omgeving om een psychische
aandoening te hebben;
• hoe te handelen wanneer iemand meerdere aandoeningen heeft;
• hoe worden cliënten in het dagelijks leven door hun problemen belemmerd
en hoe kunnen zij deze een plek geven;
• Wat zijn de rechten en plichten van cliënten en hulpverleners volgens de wet?
3

Wat betekenen de GGZ-richtlijnen
voor cliënten?
Als er in de ggz met richtlijnen wordt gewerkt, betekent dit
voor cliënten dat zij de beste hulp krijgen aangeboden en dat
de hulp beter wordt georganiseerd.
Daarnaast zijn richtlijnen voor cliënten een extra bron van
informatie. Daardoor kunnen zij beter meepraten over het
eigen behandelplan. Hulpverleners zijn verplicht om goede
informatie te geven. Zij kunnen richtlijnen hierbij gebruiken
door de aanbevelingen met hun cliënten te bespreken. Als
cliënten dit willen, kunnen zij zelf richtlijnen lezen en zich op
de hoogte stellen van de behandelmogelijkheden die voor
hen effect kunnen hebben. Zij kunnen hun hulpverleners
vragen of zij in aanmerking komen voor een bepaalde
behandeling.
Wat betekenen richtlijnen voor
de omgeving van cliënten?
Voor familieleden, vrienden of anderen in de omgeving van
cliënten zijn richtlijnen vooral een middel om op de hoogte te
zijn van de behandelmogelijkheden.
Wat verandert er in de hulpverlening?
Veel cliënten krijgen nu al goede hulp, voor hen verandert er
niet zo veel. Maar in een aantal gevallen kan het beter. De
invoering van de ggz-richtlijnen moet er vooral voor zorgen
dat cliënten met vergelijkbare problemen, dezelfde behandeling
en adviezen krijgen. Daarnaast mag het niet meer voor
komen dat cliënten hulp ontvangen die niet passend is.
Soms kunnen hulpverleners de beste hulp niet bieden,
bijvoorbeeld als er wachtlijsten zijn of onvoldoende gespecialiseerde
hulpverleners.
4

Hoe worden de GGZ-richtlijnen gemaakt?
De ggz-richtlijnen worden gemaakt door landelijke werkgroepen
van deskundigen en ervaringsdeskundigen rond een
bepaalde aandoening. Deze deskundigen zijn afgevaardigd
door hulpverlenerorganisaties en door cliënten- en familieorganisaties.
In totaal zijn ongeveer 30 landelijke organisaties
bij de richtlijnontwikkeling betrokken. Voor elke richtlijn
wordt een overzicht gemaakt van kennis uit wetenschappelijk
onderzoek, praktijkkennis van hulpverleners en ervaringskennis
van cliënten en hun omgeving. Als alles in kaart is
gebracht, wordt bekeken welke aanbevelingen in de richtlijn
moeten komen. Tot slot worden de richtlijnteksten door alle
betrokken organisaties aangenomen. Als een richtlijn klaar is
geldt hij vijf jaar. Daarna wordt de richtlijn opnieuw bekeken
en zonodig aangepast.
Wat gaat er nog meer gebeuren?
Tussen 2003 en 2006 komen in ieder geval richtlijnen uit voor
depressie, angststoornissen, schizofrenie, adhd bij kinderen
en eetstoornissen. Wellicht komen er ook richtlijnen over
andere onderwerpen, zoals alcoholproblematiek, persoonlijkheidsstoornissen,
dementie of drugsgebruik.
Het ligt in de bedoeling om van elke richtlijn cliëntenversies
of folders te maken die door cliënten- en familieorganisaties
verspreid kunnen worden. Daarnaast zal er voor elke richtlijn
een plan worden gemaakt voor verspreiding en invoering
onder hulpverleners, zodat zij op de hoogte zijn en met de
richtlijn gaan werken.
5

Meer informatie over de GGZ-richtlijnen?
Meer informatie over de richtlijnen en (toekomstige) informatiefolders
voor cliënten en hun omgeving kunt u opvragen bij
het secretariaat van de Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire
Richtlijnontwikkeling, Trimbos-instituut, Utrecht,
telefoon (030) 2971131, e-mail ggzrichtlijnen@trimbos.nl
Ook kunt u kijken op de website: www.ggzrichtlijnen.nl
Ontwerp: Conefrey/Koedam bno, Zeist