FIETSCOMPUTERS: WELKE KIES JE? - Op Pad

ACHTERGROND
tekst Gijs Loning fotografie Allart Blaauboer
FIETSCOMPUTERS: WELKE KIES JE?
De draad kwijt
Een moderne fietscomputer is een draadloze
alleskunner, maar aan een verbinding zonder
draad kleven nadelen. Waar op te letten bij de
aanschaf van een fietscomputer?
88
7 - 2007

Waarom zou je een computer op je fiets
willen? Omdat het handig is om te weten
hoe ver je die dag al gefietst hebt of nog
moet fietsen. Of omdat het gaaf is om te
weten dat je met 80 kilometer per uur van
de Mont Ventoux afdaalde. Maar ook
omdat fietscomputers behulpzaam kunnen
zijn bij de (conditie)training.
Fietscomputers zijn al voor minder dan € 10
te koop. Draadloos, van de bekendere merken,
vanaf € 20. Met een hartslag- en cadansmeter
kan dat ook zomaar €200 zijn.
De belangrijkste keuze: met of zonder
draad? Een systeem met draadje is veelal
goedkoper en betrouwbaarder, maar ook
lelijker en niet echt van deze tijd.
DRAADLOOS
Draadloze computers ogen een stuk fraaier
op een fiets. Ze zijn ook gemakkelijker
te monteren. Geen gepruts meer met eindeloos
veel windingen van het snoer, dat
strak genoeg moet zitten om nergens aan
te blijven haken en los genoeg om soepel
te kunnen sturen.
Bij een draadloze verbinding worden de gegevens
van de sensor op de voorvork digitaal
naar de computer op het stuur verzonden.
Als deze gegevensoverdracht niet wordt gecodeerd,
kunnen twee dezelfde computers
elkaar ontregelen. Vergelijk het met twee radiozenders
die elk op dezelfde frequentie uitzenden.
Welke DJ hoort nou bij welke zender?
Of: fietst Pietje nou harder of Jantje?
Nu zijn er steeds meer fabrikanten die de
draadloze gegevensoverdracht coderen,
waardoor er geen verwarring tussen fietscomputers
onderling meer is. Maar helaas
hebben we bij draadloos ook nog andere
problemen. Hoogspannings- en bovenleidingen,
radars, radio- en tv-zenders kunnen
de fietscomputer ontregelen. Ook
spoorrails kunnen dat. Ook een aparte
hartslagmeter op het stuur of aan de pols
kan een stoorzender zijn. Zelfs de weersgesteldheid
heeft invloed op de hoeveelheid
storing in de atmosfeer.
Daarom houden de meeste fabrikanten
een slag om de arm en geven ze aan dat
storing op kan treden. Ons advies: als je
last hebt van storing, ga ermee terug naar
de winkel en als die de zaak niet serieus
neemt, bel de fabrikant.
1001 FUNCTIES
De standaardfuncties van een fietscomputer
zullen je wel bekend in de oren klinken:
Actuele snelheid: de snelheid waarmee je
vooruitgaat.
Gemiddelde snelheid: de snelheid afgezet
tegen de tijd die je aan het fietsen bent.
Maximale snelheid: handig omdat je tijdens
die afdaling toch echt beter voor je
kan kijken, leuk ’s avonds in de kroeg.
Handig om te weten
Bewaar de handleiding! De fietscomputer
goed instellen en begrijpen
is anders vrijwel onmogelijk.
Laat een fietscomputer niet te
lang in de zon staan. Daar kunnen
batterijen en LCD-schermpjes niet
tegen.
Monteer de zender en ontvanger
zo dicht mogelijk bij elkaar als je
voorvork toestaat en aan de zelfde
kant van de fiets.
Zorg dat de magneet in het wiel en
de zender ook echt binnen de
montagevoorschriften zitten.
Monteer de computer horizontaal,
omdat anders de overdracht tussen
zender en ontvanger minder
goed kan zijn.
Gepolariseerde brillenglazen kunnen
het beeld van een LCD scherm
vertekenen.
Een lage temperatuur kan de maximale
zendafstand korter maken.
Andere draadloze apparaten kunnen
storingen veroorzaken. Denk
hierbij aan pc, tv, radio, motor,
auto, trein, spoorwegovergangen,
spoorrails, radar, mobieltjes.
De meeste fietscomputers zitten
in een houder op het stuur. Deze
houder (en de sensor op de voorvork)
worden gemonteerd met tiewraps.
Snel en stevig, maar met
een kniptang ook snel te stelen.
Zorg dat je twee reservebatterijen
bij je hebt. Een voor de computer
en een voor de sensor. De meest
gebruikte batterij is een platte
CR2032 lithiumbatterij. Die kosten
in de winkelstraat al gauw € 5,
maar zijn op internet al voor € 2 te
koop. Check de verzendkosten!
Alles over bandenmaten, wielomtrek
en instellen van de fietscomputer:
http://sheldonbrown.com/
cyclecomputer-calibration.html
7 - 2007 89

JE KUNT PRECIES ZIEN HOEVEEL
KILOMETER JE NOG MOET FIETSEN
Afgelegde afstand: ook wel
'trip'(distance) of dagafstand; Het aantal
kilometers dat je hebt afgelegd.
Odometer: de totale afstand die je reed met
deze computer.
Gereden tijd: hoe lang zit je al in het zadel.
Klokje: om bij de tijd te blijven.
Stopwatch: als je een bepaald deel van je
etappe of training apart wilt klokken.
Monteer de zender
en de ontvanger
aan de
zelfde kant van
de fiets en dicht
bij elkaar.
1002 MOGELIJKHEDEN
Minder algemeen en meestal duurder zijn
de volgende opties:
Hoogtemeter: geeft de hoogte weer waarop
je fietst. Deze meter werkt meestal op
basis van een digitale barometer/hoogtemeter.
Nadeel hiervan is wel dat bij snel
wisselende weersomstandigheden de
nauwkeurigheid kan verschillen. Hoogtemeters
die aan de hand van GPS-signalen
de hoogte meten hebben hier geen last
van. (Zie ook Op Pad nummer 5 van
2005. De hoogtemetertest is te downloaden
van oppad.nl.)
Stijgingsmeter: dankzij die hoogtemeter
kan je ook het aantal meters dat je aan
het klimmen (of dalen) bent meten. Zo
weet je aan het eind van de dag hoeveel
hoogtemeters je in de benen hebt.
Hellingshoek: ook stijgingspercentage genoemd.
Geeft aan hoe steil je klim is.
Thermometer: geeft temperatuur weer.
Streefrijtijd: van tevoren geef je in de
computer in welke tijd je een bepaald
aantal kilometers afgelegd wilt hebben.
De computer meldt of je boven of onder
het gemiddelde rijdt.
Resterende kilometers: van tevoren vul je
in hoeveel kilometers je wilt rijden en de
teller telt vervolgens terug. Dit is voor vakantiefietsers
misschien wel de handigste
functie van een fietscomputer omdat je
precies weet hoeveel kilometer je moet rijden
om je doel te bereiken.
Dubbel geheugen: je hebt fietscomputers
die alles in tweevoud kunnen meten, zodat
je op twee verschillende fietsen (zelfs met
een andere wielmaat) je teller kan aansluiten.
Handig als je bijvoorbeeld door de
week veel conditietraining doet op je racefiets,
terwijl je in het weekend lekker op de
mountainbike door de Ardennen rost. Wel
moet je er dan een tweede zender, magneet
en tellerhouder bij aanschaffen.
TRAINEN MET DE COMPUTER
De meest geavanceerde fietscomputers
hebben nog twee functies die vooral belangrijk
zijn als je de computer ook gebruikt
om een betere conditie op te bouwen.
Vaak worden deze ook geleverd met
software om op de computer je trainingen
te analyseren.
Cadansmeter: ook wel trapfrequentiemeter
genoemd. Door een extra sensor op je
crank te plaatsen, meet de fietscomputer
hoeveel omwentelingen je trappers per minuut
maken. Door goed te trainen met een
cadensmeter leer je efficiënter met energie
om te gaan. Voorbeeld: in een zwaar verzet
fiets je met een lage trapfrequentie met een
gemiddelde van 20 kilometer per uur berg-
Odometer
Odometer is het engelse woord voor
kilometerteller en wordt in het
scherm en de handleiding vaak afgekort
tot Odo. Odometer komt van
het Griekse woord hodos wat weg
betekent. (In correct Nederlands zou
het Engelse woord odometer vertaald
moeten worden tot hodometer.
Dit voor de taalpuristen.)
90 7 - 2007

De wielomtrek meten.
op. Dit vreet energie. Kies je nu een lichter
verzet, dan gaat als je dezelfde snelheid
wilt houden, de trapfrequentie omhoog,
maar dit kost minder energie. Zeker op
lange tochten is het beter om een hogere
trapfrequentie aan de houden.
Hartslagmeter: werkt met een sensor in
een band om je borst. Deze sensor meet
je hartslag en geeft die door aan de computer.
Wie verantwoord wil trainen,kan
niet zonder hartslagmeter. Door een fietscomputers
met een geïntegreerde hartslagmeter
aan te schaffen, sluit je in ieder
geval één bron van storing uit: de losse
hartslagmeter.
GPS OP DE FIETS
Zonder draadjes en zonder sensors werkt
een GPS. Garmin is een van de weinige die
een echte GPS voor fietsers heeft. Een
GPS kan hetzelfde als een goede fietscomputer
en vertelt je ook nog eens waar je
allemaal geweest bent. Leuk als je thuis je
route in Google Earth wilt laten zien aan
anderen. Doordat de GPS continue in
contact staat met een reeks satellieten, is
hij akelig nauwkeurig.
Wielomtrek meten
Om betrouwbare informatie van de
computer te krijgen, moet de juiste
bandenmaat worden ingevoerd. De
eenvoudigste methode: Noteer de
maat die op de zijkant van de band
staat. Zoek in de handleiding het getal
(doorgaans de omtrek in mm) dat
bij deze bandenmaat hoort en voer
dat in. Hoewel deze methode geen rekening
houdt met de variaties in de
hardheid van de band en het gewicht
van de berijder, zal de afwijking zelden
groter dan een half procent zijn.
Voor wie dat niet nauwkeurig genoeg
is: Zorg dat de banden op de juiste
spanning zijn. Markeer de plek waar
de band de grond raakt met een plakbandje
of een streepje. Markeer vervolgens
ook de plek op de grond waar
de markering op je wiel zit. Ga zelf op
de fiets zitten en vraag een tweede
persoon om je te helpen een rechte
koers te rollen. Duw de fiets een
wielomwenteling naar voren totdat
het streepje op de band weer loodrecht
op de grond staat. Markeer opnieuw
de grond. Met een meetlint
meet je de afstand tussen de twee
merkstreepjes op de grond en je hebt
je wielomtrek in millimeter.
bandmaat
omtrek
mm
omtrek
cm
omtrek
cm x
0,621
straal
mm
44-622 2224 222 1382 354
38-622 2180 218 1355 347
35-622 2168 217 1347 345
32-622 2155 216 1339 342
28-622 2136 214 1327 336
25-622 2105 211 1308 335
23-622 2097 210 1302 333
20-622 2086 209 1296 332
35-630 2169 217 1349 345
32-630 2161 216 1343 343
28-630 2155 216 1339 342
25-630 2145 215 1333 340
38-559 1985 199 1234 312
32-559 1953 195 1213 311
25-559 1913 191 1189 305
25-571 1952 195 1213 311
35-590 2068 207 1288 330
25-520 1753 175 1089 279
44-406 1491 150 927 254
28-451 1618 162 1005 257
40-355 1367 137 849 218
28-369 1325 133 838 211
35-349 1282 128 797 204
37-305 1079 108 670 172
In deze tabel gaan we uit van de gestandaardiseerde
Europese ETRTO-maat die tegenwoordig
op bijna alle banden te vinden is. Afwijkende
maatvoeringen worden helder naast elkaar
gezet op www.dutch-perfect.nl (klik op maten)
7 - 2007 91