griekenland - Op Pad

Tekst en fotografie Laurens Aaij
WANDELEN
Een fraaie baai, op 25 kilometer
wandelen van Poros.
74

STANDPLAATS ZONNIG KEFALONIA
Griekenland
MET LEZERSREIS
Het Griekse eiland Kefalonia heeft alles in zich
voor een perfecte outdoorbestemming:
bergen, verlaten baaien, dorpjes en natuurlijk
héél véél zon. Op Pad vond de mooiste wandelpaden
van Kefalonia en buureiland Ithaka.
75

Het is niet de eerste keer dat
we geen flauw benul hebben
waar we zijn
De feiten
Het gebied Kefalonia is een echt eiland
met één bergrug en één echte top: de Enos
(1627 m). Er zijn ongekende wandel- en
klimmogelijkheden, maar helaas zijn die
lastig uitvoerbaar door het ontbreken van
kaartmateriaal, gidsjes en gemarkeerde
routes. Kefalonia is nergens bijzonder
steil. Het klimaat is gematigd.
Gelopen tochten Vijf pittige dagwandelingen,
15 - 30 kilometer.
Zwaarte/moeilijkheidsgraad Veel stijgen
en dalen. De oriëntatie is lastig.
Markering Geen, op een klein deel van
etappe 4 na.
Overnachten Twee campings, niet gericht
op wandelaars. Hotels, pensions en appartementen
te over.
Beste tijd April/mei en september/
oktober. Zomer: te warm, te veel toeristen.
Winter: mooi, maar koude wind en in de
bergen sneeuw mogelijk.
Er naar toe Vliegen, alleen in vakantiemaanden
rechtstreeks; overige maanden:
via Athene.
Verhard/onverhard 25%/75%. Deels
autowegen met druk verkeer.
Rondwandeling vanuit Agia Evfimia,
30 km. Zoektocht naar eeuwenoud
klooster.
‘Waarom gaan jullie wandelen?’
Vier oude mannen in dé kroeg van Agia
Efimia staren ons, twee lange slungels uit
Nederland met wandelschoenen, aan.
‘Go by car’, zegt Steve, een gerimpelde
remigrant uit Australië. Klein en goedgebekt.
We zijn in het leukste café van Agia,
gelegen in de havenmond van het grootste
dorp van de westkust van Kefalonia.
De wind komt zó van de Ionische Zee het
kroegje binnenwaaien.
DAG 1
EVEN DOORLOPEN
De ochtend is frisser dan we dachten.
We roosteren brood, smeren jam en lepelen
Griekse yoghurt. Lekker en dik. In het
dorp vullen we ons ontbijt aan met
Griekse koffie. Sterk en drabberig.
‘Nog maar eentje dan?’
De route die we hebben uitgepuzzeld op
de kaart begint aan de voet van de koffiebar.
Als we opveren uit de ijzeren stoeltjes
staan we meteen aan de start. Baai na
Agia Efimia ligt in een
prachtige baai. Mooi,
zonnig, winderig.
baai passeren we. Het is de enige weg
langs het water: over asfalt. Om de paar
honderd meter een parkeerplekje met
overvolle prullenbakken of een verlaten
restaurantje. ‘We zouden toch ergens van
deze weg af moeten buigen?’ Het stippel-
GRIEKENLAND
Kefalonia
Athene
76

lijntje op onze wandelkaart staat haaks
op de bochtige asfaltweg. ‘Nog maar even
doorlopen dan?’ Twee baaien verder passeren
we een mooi paadje naar rechts.
Het klaphek van betongaas houdt ons
niet tegen.
‘Euh, die kant?’
Van de blauwe waterspiegel klimmen we
vlot omhoog. Sappig gras bezaaid met
madeliefjes. De eerste passen probeer ik
m’n lompe schoenen nog tussen de witte
bloempjes te zetten. Na een paar honderd
meter geef ik het op. Hoe hoger we komen,
hoe smaller het pad wordt. De vlaktes
verdwijnen, muurtjes verschijnen. Jan
Mark klautert voor me uit. Voorzichtig
plant hij zijn voeten op uitstekende stenen
in de twee meter hoge muurtjes.
De route is een geul met om de honderd
meter een obstakel: een muur.
De standplaats:
Agia Efimia
Agia Efvimia ligt anderhalf uur rijden
van Argostolis - de hoofdstad
en de grootste plaats. In de zomer
zijn de haven, de pensions en de cafés
vol met Italianen, Engelsen en
Grieken van het vasteland. Agia ligt
centraal, in het midden van de oostkust.
Poros in het zuiden en het
mondaine Fiskardo op de noordpunt
lijken op de kaart prima te berijden.
In werkelijkheid ben je uren
aan het bochten over prachtige
bergweggetjes. De verfilming van
Kapitein Corelli’s mandoline met
Nicolas Cage is er opgenomen. Een
paar kilometer van Agia zie je de
bekendste filmset: Mirtos Beach.
Een waanzinnige baai. Het hotel van
mevrouw Moustakis en haar man is
prima verzorgd. Bijkomend voordeel:
mevrouw Moustakis serveert
fantastische rijstepap.
KEER OP KEER
Bij een vlakte met ruïne stopt de stippellijn
op de kaart. Het gras op de open plek
is fijner dan in mijn achtertuin en uit het
groen steken scherpe kalkstenen. Naar
het westen. Want daar moet dat klooster
Overal op onze route naar het klooster
Theotokoe Thematon staan
muurtjes van verwoeste bouwsels.
77

LEZERSREIS I.S.M.
SINDBAD
Dat Kefalonia een prachtig wandeleiland is,
staat buiten kijf. Dat er nauwelijks voorzieningen
zijn en dat navigeren moeilijk is, ook. Om
het makkelijker te maken biedt Op Pad i.s.m.
Sindbad Wandelreizen een lezersreis aan, een
mix van de mooiste door ons gelopen tochten
en wandelingen uit een Sindbad-wandelreis. Op
maat gemaakt dus. Meer info op pagina 11.
‘Daarheen’, zegt
Kyriakos Grigoratos.
boeken van Voltaire die de monniken hier
volgens de overlevering zouden lezen,
blijven verborgen. De deur is dicht.
Vissersdorp Sami.
toch ergens zijn? Het is niet de eerste keer
dat we geen flauw benul hebben waar we
zijn. De Ionische Zee met het eiland Ithaka
is onze enige referentie. Jan Mark
klautert op een rots en maakt een peiling.
‘Euh, die kant?’
Keer op keer lopen we terug. De halfverharde
weg splitst zich. We gokken op
links, maar staan tien minuten later weer
op dezelfde splitsing. Hier zou een kerkje
moeten zijn. Maar de ruïne daarvan passeerden
we een half uur geleden. Carlos
helpt ons. Hij wenkt ons in z’n aftandse
Nissan pick-up. Opeens zoeft de Nissan
over een glimmend nieuwe asfaltweg die
ontbreekt op de kaart. De weg eindigt bij
een hek. ‘Just open the gate, visit monastry,
no problem!’ Het klooster is na de
verwoestende aardbeving van 1953 herbouwd
in oogverblindend wit. De Griekse
vlag wappert, het uitzicht over de Ionische
Zee is geweldig. Maar de originele
TWEE METER LANGE GRIEK
Na zes uur zien we bekend asfalt: de weg
van Sami naar Agia Efimia. In het donker
slingeren we terug naar Agia. Hup, de
kroeg in. Steve wacht ons al op. ‘Hi guys’,
knauwt hij in onverbloemd Australisch.
‘Where did you go?’ Meteen is wandelen
op Kefalonia het onderwerp van gesprek.
Er worden routes uitgedokterd en telefoonnummers
gedraaid. Iedereen kent
iedereen. Even later hangt Fontas uit de
hoofdstad aan de lijn. Hij zit vol wandelavonturen
en belooft langs te komen met
foto’s en een heuse gedetailleerde kaart.
‘Jullie zullen wel zien!’
Fontas, een twee meter lange Griek met
Belgisch bloed, vertelt over lange wandelingen.
Met vrienden trekt de geodeet al
jaren over het eiland. Geen plek is hem
onbekend. Maar waarom lopen wij dan
steeds verkeerd?! Het antwoord is simpel:
goede wandelkaarten ontbreken. De enige
nauwkeurige kaart is van militaire makelij
en niet te koop. ‘Bovendien’, zegt
Fontas, ‘worden de paden nauwelijks
meer gebruikt. Ze zijn overbodig geworden
door de aanleg van asfaltwegen.’ Niet
dat Fontas het erbij laat zitten. Met zijn
78

Met zijn vrienden probeert Fontas
wandelroutes op Kefalonia in de
oude luister te herstellen
vrienden probeert hij wandelingen in de
oude luister te herstellen. ‘Kijk hier’, wijst
hij op zijn geplastificeerde militaire kaart,
‘hier hebben we een route gemarkeerd. Je
kunt zelfs helemaal doorlopen naar Poros.’
De lange Griek gniffelt. ‘Halverwege
in de rimboe staat een huis van twee oude
mannen. Toen wij er waren zwaaide een
van hen wild met een hakmes. Inmiddels
is hij dood.’ We denken er niet verder over
na: Fontas achterna.
Ithaka: vervallen
schuurtje. Wel
een stippellijn,
geen route.
Rondwandeling vanuit Antisamos,
30 km, langs de Ionische Zee.
‘Ja daar!’ De eerste markering die we
op het eiland zien, de blauwe stip
die Fontas ons beloofde. Elke paar honderd
meter heeft Fontas er één op een
rots gezet. Een mooi smal paadje slingert
een stompe berg op. Merkwaardige bomen
aan weerskanten die elk jaar hun
bast afgooien, waarna er een dikke plak
nieuwe rode bast te voorschijn komt. De
verfstippen sturen ons keurig het bergje
op. Voor het eerst is de route duidelijk.
Hup naar het zuiden, langs zee. Terwijl
we een chocoladebroodje wegkauwen,
komt er een harde wind opzetten. De lauwe
zon maakt het er nauwelijks warmer
op. Vanaf de frisse bergrug zien we onze
route: op naar Poros. Hoe verder we lopen,
hoe dichter de bebossing wordt.
DAG 4
Uitzicht over de
Ionische Zee.
Links Ithaka,
rechts het schiereiland
bij Sami.
79

Even later zitten we op het verlaten
strand. Een paar honderd meter
helwitte kiezels, voor ons alleen
Lage, dichte begroeiing met hier en daar
een statige olijfboom. Om de paar kilometer
een diepe waterput.
ZWAAIENDE GEK
Dan horen we geblaf. Zou het de hond
van de gevaarlijke gek zijn? Na nog een
waterput zien we een huisje van golfplaat.
Behoedzaam komen we dichterbij. Een
rijzige man met dik brilmontuur begint
te zwaaien. Niet met een mes, maar met
z’n grote rimpelige hand. Het is Kyriakos
Grigoratos, een vriendelijke man die erop
staat dat we koffie komen drinken. ‘Je
mag ook blijven slapen, plek zat.’ Eén
week per maand leeft Kyriakos in zijn
hutje. ‘Ik jaag, lees, en kijk naar buiten.’
Hij schenkt sterke koffie uit een kannetje.
Ik haal een plak chocola uit m’n rugzak.
‘Lekker, maar ik heb nu geen trek. Ik bewaar
hem.’ Beteuterd kijkt Jan Mark naar
de laatste knabbel die we hadden.
TWEEDE WATERPUT
‘Jullie zullen verdwalen’, zegt Kyriakos als
we hem laten zien waar we heen willen.
‘Jullie zullen verdwalen’, prevelt hij nogmaals.
‘Kom, ik laat het jullie zien.’ Kyriakos
is zeventig, maar loopt als een kievit.
Hij komt hier al meer dan vijftig jaar.
‘Daar, zie je die open plek?’, wijst hij met
z’n wandelstok. ‘Daar moet je heen. Zoek
de eerste waterput. Ga tien stappen naar
links, dan tien vooruit en dan tien naar
rechts. Nu zie je de tweede waterput.
Daar wordt het lastig. Je komt bij een
kloof. Eén van jullie blijft aan de rand
staan en loodst de ander naar de overkant.
Anders verdwaal je.’ We kijken elkaar
aan, is het echt zo moeilijk? Kyriakos
vervolgt: ‘Na de kloof zoek je een hol in
de rotsen. Loop er omheen en zoek de
route.’
OUDE VUURPLAATS
Opeens herkennen we de omgeving.
We staan onderaan het punt waar we
twee dagen geleden moedeloos omkeerden.
Vierhonderd meter boven ons zien
we duidelijk het zadel waar we stonden.
‘Dan moet hier ergens dat strandje zijn’,
zeg ik. ‘Volgens Fontas is er een oude
vuurplaats.’ We struinen door op het
overgroeide pad, stekels prikken door trui
en broek. Even later zitten we op het verlaten
strand. Een paar honderd meter helwitte
kiezels, voor ons alleen. We kijken
stil naar de horizon en luisteren naar het
geruis van de zee. ‘Dit is Robinson Crusoe
hè?’ Maar veel tijd is er niet: Poros ligt
25 kilometer verderop.
ALLEEN GEITENBOTTEN
Vertwijfeld gaan we op zoek. Keer op keer
herhalen we de omschrijving. ‘Zo, dat kan
niet meer fout gaan’, zegt Jan Mark als hij
bij de tweede waterput een waypoint in de
gps zet. ‘Nu de kloof.’ We loodsen elkaar
gemakkelijk door de kloof en zien een
reusachtige grot. Maar geen route. We
kammen de omgeving uit, vinden alleen
geitenbotten. ‘Wat denk je ervan?’ We hebben
uren gedoold, het regent en ons laatste
tussendoortje ligt in een golfplaten
hutje. ‘Omkeren.’ Zelfs met gps is de weg
terug zoeken moeilijk. Volkomen onverwacht
staan we weer bij het hutje van Kyriakos.
‘Ik zei toch dat je zou verdwalen?
Willen jullie chocola? Ik neem een klein
stukje, jullie nemen de rest. Je kunt nu beter
gaan, het wordt slecht weer.’
Uren later strompelen we ons café in Agia
binnen. Steve wil weten hoe het was. ‘Ach,
we liepen verkeerd. Recht in de armen van
een zwaaiende gek. Die maakt prima koffie
trouwens.’ õ
Griekse
salade.
De aardbeving
van 1953 liet
alleen het
dorpsplein van
Karavomylos
intact.
@
Google-Map
Download van oppad.nl een pdfbestand
met uitgebreide informatie.
Op oppad.nl vind je tevens een
gps-tracklog en een interactieve
van deze tocht.
80

Geen berg,
heuvel, baai
of eiland
zonder
olijfboom.
De andere etappes
START EN EINDE: Bergweg tussen
Digaleto en Sami
10 kilometer
ZWAARTE: Pittig stijgen en dalen
(circa 500 m), lastig navigeren.
Stevig wandelen. Hoogste punt: 1627
meter.
WAT MAAKT DEZE ETAPPE AN-
DERS? Een avontuur om een verlaten
strand aan de andere kant van
een bergrug te vinden. Overal oude
sporen, oude paden, nergens markeringen
of veelbelopen paden. En
steeds uitzicht op die verlaten baai
met hagelwit strand.
DAG 2
START EN EINDE: Haven Ithaka
(via Vathi)
18 kilometer
ZWAARTE: Redelijk vlak, deels
asfalt, niet gemarkeerd.
WAT MAAKT DEZE ETAPPE AN-
DERS? Op en top eilandgevoel! De
overtocht moet je beleven, net als
aankomen in de mini-haven van Ithaka.
Wandelen is lastig, de meeste
routes zijn overwoekerd.
DAG 3
START EN EINDE: Ditgaleto
20 kilometer
ZWAARTE: Pittig stijgen, lange
dag. Navigatie is (afgezien van
begin van de route) makkelijk. Er zijn
diverse routes omhoog.
WAT MAAKT DEZE ETAPPE AN-
DERS? Enos is niet alleen het hoogste
punt, maar ook de plek waar de
wilde paarden van Enos draven. Zeggen
de eilanders. Mythisch, en dat
past wel bij een Grieks eiland. Prachtige
vergezichten over de Ionische
Zee en het Griekse vasteland.
DAG 5
81