Organogram Sappi Limburg

Foto 1 Foto 2
Sappi Limburg - Lanaken Mill • België
Milieujaarverslag 2007

Milieuverklaring 2007
Sappi Lanaken NV
over de milieuprestaties van 2007, in het kader van
zijn EMAS registratie
(registratienummer B-VL-000015)

Verklaring Milieuverifi cateur
Deze Milieuverklaring van Sappi Lanaken NV, welke betrekking heeft op de milieueffecten van 2007, is
aan een verifi catieonderzoek onderworpen door DNV Certifi cation BV.
Op basis van de documenten, de gegevens en de informatie, die gedurende het verifi catieproces voortkwamen
uit het onderzoek naar de interne procedures van Sappi Lanaken NV, verklaart de heer J.A.K.
Donatz namens DNV Certifi cation BV dat het milieumanagementsysteem, inclusief het milieubeleid,
-programma en milieuverklaring voldoet aan de vereisten van de EMAS-verordening (EU nr. 761/2001
van april 2001)
Naam: Arjan J.A.K. Donatz
Datum: 26 juni 2008
Plaats: Barendrecht
Volgende uitgave milieuverklaring
Sappi Lanaken NV streeft ernaar om haar milieuverklaring over 2008 uit te geven vóór juli 2009.
Deze milieuverklaring wordt ter beschikking gesteld via internet, intranet, gerichte mailings en op aanvraag
zijn gedrukte exemplaren verkrijgbaar.
3

4
Inhoudstafel
Voorwoord ............................................................................................................................................... 6
Samenvatting .......................................................................................................................................... 7
Even voorstellen… Sappi Limburg .......................................................................................................... 8
En waar staan we voor…? .................................................................................................................... 14
Een zoeken naar synergie op het vlak van milieu .................................................................................. 22
Geïntegreerde SHEQ management systemen binnen Sappi Lanaken NV ............................................ 24
Energiebesparing omwille van kosten en CO 2 uitstoot ......................................................................... 26
Reject manage ment: de overheid moet meedenken ........................................................................... 28
PEFC: Duurzame bosbouw economisch en milieutechnisch noodzakelijk ........................................... 30
Lean stimuleert het milieubewustzijn .................................................................................................... 32
Groene energie door biogasmotor ........................................................................................................ 33
Milieudoelstellingen - Lanaken Mill ....................................................................................................... 34
Milieueffecten - Grafi eken en toelichtingen ........................................................................................... 38
Begrippen- en afkortingenlijst ............................................................................................................... 55
Colofon
Sappi Limburg – Lanaken Mill
Sappi Lanaken NV
Montaigneweg 2
B – 3620 Lanaken
Tel +32 (0)89 719719
Lanaken.Mill@sappi.com
www.sappi.com
Verantwoordelijke uitgever:
Edward de Vries, bedrijfsdirecteur
Samenstellers:
Carine Steegen, SHE Manager & SHEQ Systems Manager
Maurice Creten, Communications Manager Sappi Limburg
Foto’s:
Alert Design & Advertising
Communications Sappi Limburg
Fotostudio CL - Frans Bastings & Jo Houben
Compres Media System - Jeroen Kaasenbrood
In het kader van het gelijke kansenbeleid willen wij erop wijzen dat elke verwijzing in dit rapport naar
‘de werknemer / hij ‘ ook moet geïnterpreteerd worden als ‘de werkneemster / zij’.
Deze brochure werd gedrukt op papier geproduceerd door Sappi Limburg,
Magno 300 gr/m 2 en Royal Print 115 gr/m 2

Sappi Limburg
een zoeken naar synergie,
ook op het vlak van milieu.
5

6
Na het EMAS rapport van 2006, dat leidde tot onze EMASregistratie,
ligt vandaag opnieuw een uitgebreid EMASrapport
2007 op uw tafel. Uitgebreid, niet omdat het
procedurematig moet, maar wel omdat we in 2007 zoveel
meegemaakt hebben en zoveel aan u te vertellen hebben.
Organisatorisch werden sinds november 2006 de Sappi bedrijven van Lanaken (B) en Maastricht
samengevoegd tot 1 bedrijf, Sappi Limburg, onder 1 directie en management. 2007 is dan ook het jaar
waarin de integratie van beide bedrijven op volle toeren draait en waarin we de kennis in beide bedrijven,
inclusief de milieu-expertise, trachten te consolideren. Het lijkt voor Sappi Limburg een beetje op de fi lm
‘Back to the future’.
Lanaken Mill is immers ontstaan uit het Maastrichtse moederbedrijf, het toenmalige KNP. Eerst gestart
als ‘buitenlands productiefi liaal’, begon Lanaken Mill vanaf 1981 een zelfstandig juridisch leven. In 1988
werd het bedrijf zelfs volledig zelfstandig als ‘Publication Paper Division’. Vanuit die oorspronkelijke
moeder-dochter relatie, zijn beide bedrijven - via een kleine zijsprong - aan een nieuwe zusterrelatie
begonnen.
Beide bedrijven hebben intussen veel meegemaakt en veel bijgeleerd. En het zijn net die ervaringen die
ons terug samenbrengen en ons als nieuw geheel sterker moeten maken om de druk en de concurrentie
in de branche op te vangen. Die twee-eenheid geeft ons binnen de Europese en wereldwijde Sappiorganisatie
een sterkere strategische positie en dit voor het behoud van de toekomst van Sappi Limburg
en beide bedrijven apart.
Wij hopen dat u na het doornemen van dit EMAS-milieuverslag merkt dat Milieuaandacht bij Sappi en
Sappi Limburg met hoofdletter geschreven wordt. Niet omdat het zo modern en cool staat, maar wel
omdat wij in de meest brede zin van het woord zeer dicht bij het milieu staan. Zij het vanuit het standpunt
van grondstoffen en energie, zij het vanuit het standpunt ‘milieu en leefomgeving waarin we werken’.
Aan de hand van rapportages, reportages en interviews met onze interne milieu- en productiespecialisten
laten wij u zien hoe wij in 2007 op milieuvlak geboerd hebben. Wij hopen dat u beaamt dat
Sappi Limburg - Lanaken Mill een duurzame ondernemer is met volle aandacht voor Mens, Milieu en
Maatschappij.
Lanaken, april 2008
Namens directie en management
Edward de Vries
Bedrijfsdirecteur Sappi Limburg
Voorwoord

Samenvatting
Organisatie
Sappi Lanaken nv (Sappi) is onderdeel van het Zuid-Afrikaanse Sappi-concern en produceert jaarlijks
met circa 620 medewerkers circa 490.000 ton houthoudend en bijna-houtvrij papier in rollen en vellen
en circa 190.000 ton pulp.
Bedrijfsproces
Grond- en hulpstoffen worden per schip of per vrachtwagen aangevoerd. De grond- en hulpstoffen
worden intern opgeslagen op diverse locaties conform wet- en regelgeving. De pulpproductie begint
met de opslag van boomstammen, waarna ze ontdaan worden van hun schors. Daarna worden ze
gekapt tot chips en vermengd met aangekochte chips. Deze chips worden verder gemalen tot fi jne
houtvezels, gewasen en gebleekt. Het papierprocuctieproces bestaat uit de stofvoorbereiding, de productie
op de papiermachine en de nabewerking van de papierrollen. Een gedeelte van de rollen wordt
verder versneden tot vellen. Tevens zijn er niet-procesgebonden activiteiten zoals de WKK, technische
dienst, afvalwaterzuivering, intern transport en de brandwachten. Afvoer gereed product vindt plaats
per vrachtwagen.
Milieuzorgsysteem en vergunningen
Bij Sappi Lanaken nv is een gecertifi ceerd milieuzorgsysteem (ISO 14001 : 2004) in werking. In het
milieuzorgsysteem is geborgd dat wordt voldaan aan eisen in vergunningen en overige wet- en regelgeving
middels de operationele beheersing van de (signifi cante milieu-aspecten). Jaarlijks worden
milieudoelstellingen opgesteld. Hierbij zijn meerjaren- en jaarplannen instrumenten voor het behalen van
de doelstellingen. Hiervan wordt jaarlijks verslag gedaan in de gevalideerde milieuverklaring (EMAS).
Er worden metingen, registraties, milieu-inspecties en audits uitgevoerd. Afwijkingen, tekortkomingen
en klachten worden bijgestuurd door corrigerende en/of preventieve maatregelen. De effectieve werking
van het milieuzorgsysteem wordt beoordeeld door het uitvoeren van een management review.
Realisatie doelstellingen
Van de vooropgestelde doelstellingen voor 2007 werd de EMAS-registratie behaald, het specifi ek energieverbruik
is verder gedaald en de CO 2 -emissies liggen binnen het toegewezen allocatiepakket. Om het
effl uent binnen de lozingseisen te houden werd een plan opgesteld en zijn er nog proeven lopende. De
doelstelling om 35 % gecertifi ceerd hout aan te kopen blijft schommelen tussen de 30 en 35 %.
Leeswijzer
Deze milieuverklaring bestaat voornamelijk uit 2 grote delen : een eerste deel waarin beschreven wordt
wie Sappi is en waar het voor staat. In een tweede deel worden de signifi cante milieu-effecten toegelicht
aan de hand van grafi eken.
7

8
Even voorstellen... Sappi Limburg
Sappi Limburg werd opgericht op 1 november 2006 en is de werknaam, of virtuele onderneming, die de
bedrijven Sappi Lanaken Mill en Sappi Maastricht Mill verenigt, onder 1 naam en 1 directie en management.
De oprichting van Sappi Limburg heeft geen invloed op de juridische structuur van de Belgische
en Nederlandse vestigingen.
Sappi Limburg groepeert de productieactiviteiten en ondersteunende diensten van beide vestigingen in
Nederlands en Belgisch Limburg. Meteen mag het ook duidelijk zijn dat centrale en decentrale groepsdiensten,
ondergebracht in Sappi Netherlands Services BV zoals : Research & Development, Logistiek,
IT, Financiële boekhouding,… niet betrokken zijn in deze samenvoeging.
Sappi heeft de kracht van beide bedrijven gebundeld om door een grotere daadkracht en een bredere inzetbaarheid
van mensen en middelen te komen tot een sterkere marktpositie. De voorbeelden van en de
positieve resultaten uit vorige agglomeraatvormingen binnen de groep van Sappi Fine Paper North America
en binnen Sappi Austria, waren de aanzet voor een gelijkaardige krachtenbundeling in Limburg.
Binnen de herstructurering die tijdens 2006-2007 in de 7 Europese Sappi bedrijven werd doorgevoerd,
past het dat Sappi Limburg op zoek gaat naar verdere synergetische voordelen binnen beide vestigingen.
Ondertussen kunnen reeds een aantal positieve resultaten uit deze synergie als voorbeeld naar voren
geschoven worden. We denken hier aan:
- HR Sappi Limburg, inclusief Opleidingen
- Supply Chain, waaronder ook alle Inkoopactiviteiten
- Maintenance, met als meest sprekend voorbeeld de samengevoegde walsenwerkplaatsen.
- PQM Sappi Limburg en Controlling Sappi Limburg
- En, last but not least, de bundeling van onze SHEQ-aanpak, onder een gemeenschappelijk Energie en
Restenstroombeheer en een gemeenschappelijk Risk management.
De Sappi Limburg bundeling heeft uiteraard ook gevolgen voor de bedrijfsorganogrammen.
Nieuw hierin is dat er 4 teams geïnstalleerd werden:
- Managementteam Sappi Limburg (7 leden), dat zich focust op overkoepelende materies voor Sappi
Limburg.
- Support team Sappi Limburg (3 leden), dat zich – ter ondersteuning van de directie – concentreert op
zeer specifi eke materies, zoals : VOF warmtekrachtcentrale (Maastricht) , Energy & Reject Management,
Supply Chain activiteiten voor Sappi Limburg en Specialiteiten Papieren PM5.
- Daarnaast werd voor beide bedrijven een Operations Management Team (OMT) geïnstalleerd (8 leden
voor Lanaken Mill, 9 leden voor Maastricht Mill). Hun opdracht is het beheren van de dagdagelijkse
operaties. De voorzitters van beide OMT’s zetelen in het Managementteam van Sappi Limburg.

Organogram Sappi Limburg
Sappi Limited Grondstoffen Mechanische pulp
Sappi FPE
Sappi Limburg
Manufacturing
R&D
Sales & Marketing
Logistics
Purchasing
Accounting
IT
T&E
Directie & Mgmt
Utilities
Productie
PQM
Supply Chain
Controlling
HR
Techniek
SHE
Chemische pulp
Water
Energie
Papierproductie
Rollenafwerking
Vellenafwerking
Inkoop / Facilitaire D
Expeditie
Maintenance
Engineering
Technology
9

10
Kerncijfers en -data
Bedrijfsfi che
Bedrijfsoppervlakten
Aantal medewerkers (FTE)
Capaciteit Papiermachines
Capaciteit Pulpfabriek
Productie uitrusting
Papiermachines
Coatingmachines
Kalanders
Rollensnijmachines
Vellensnijmachines
Schoonsnijmachines
Riemeninpaklijnen
Palletinpaklijnen
Rolleninpaklijnen
Productiefaciliteiten
Opstartjaar
Offcoater
Laatste ombouw
Producten
Gramgewicht gr/m 2
Papierbreedte
Machinesnelheid
Capaciteiten
houtvrij
etiketten en
verpakkingspapieren
70 - 120
3.250 mm
630 m/min
65.000 ton/j
Lanaken Mill
35 ha
618,9
490.000 ton
190.000 ton
2
1
2+2
4+3
4
1
1
1
1
houtvrij
grafi sch
papier en
karton
170 - 400
4.250 mm
850 m/min
290.000 ton/j
Maastricht Mill
14 ha
704,3
350.000 ton
-
65 - 115
4.800 mm
1150 m/min
195.000 ton/j
2
1
1+2
1+2
8
1
4
3
1
houthoudend
en
bijna-houtvrij
papier
in rollen
en vellen
houthoudend
en
bijna-houtvrij
papier
in rollen
60 - 80
7.400 mm
1370 m/min
298.000 ton/j
Sappi Limburg
1323,2
840.000 ton
190.000 ton
4
2
7
10
12
2
5
4
2
PM5 PM6 PM7 PM8 CTMP
1952
-
2001
1962
1989
2005
1968
1992
2006
1986
-
2001
1987
1989 3de lijn
2004 4de lijn
chemisch,
thermisch,
mechanische
pulp
(fi jnspar en
populier)
7 refi ners
1500 m/min
170.000 ton/j
(luchtdroog)

Producten Sappi Limburg bedrijven
Producten
Specialiteitenpapier - etiketten
niet-natsterk papier 90% / natsterk papier 10%
- Parade Prima
- Parade Aqua / Parade Souplesse
Specialiteitenpapier - verpakkingspapier
- Royal Roto T
- Royal Poncho
Houtvrij grafi sch papier en karton
- Magno
- Hanno
- Quatro
- Royal Xpress
Houthoudend grafi sch papier
- Royal Press (rollenpapier)
- Royal Print (vellenpapier)
Mechanische pulp voor houthoudend papier
Maastricht Mill
PM5
70-120 gr/m 2
70-90 gr/m 2
PM5
70-90 gr/m 2
90-100 gr/m 2
170-400 gr/m 2
170-400 gr/m 2
170-250 gr/m 2
Lanaken Mill
PM6 PM7
70-115 gr/m 2
PM7 / PM8
60-115 gr/m 2
60-115 gr/m 2
CTMP
11

12
Sappi Limburg - Lanaken Mill

Sappi Limburg - Maastricht Mill
13

14
En waar staan we voor ?...
Net zoals Sappi Limburg een omwenteling
meegemaakt heeft in 2007, hebben ook
Sappi Fine Paper Europe en Sappi Limited
de nodige beleidsmatige herschikkingen
doorgevoerd.
In de loop van 2007 zagen zowel Sappi Ltd,
als Sappi Fine Paper Europe, hun CEO’s, hun
voortrekkers – wegens pensioengerechtigde
leeftijd – vertrekken.
De heer Eugene van As werd op Sappi Groupniveau
vervangen door CEO Ralph Boettger.
Wolfgang Pfarl, Europees CEO werd opgevolgd
door Berry Wiersum.
Zonder dit afbrekend te bedoelen, mogen we
stellen dat de Sappi organisatie meteen geconfronteerd
werd met het gezegde “nieuwe
heren, nieuwe wetten”.
Het bestaande Duurzaamheidcharter kreeg
meteen een facelift en inhoudelijke opfrissing.
Nieuw hierin was dat de sedert 1998 zeer
uitdrukkelijk benoemde SHEQ-fi losofi e, niet
afgezworen werd, maar wel geïntegreerd
werd in het Duurzaamheidbeleid. De aandacht
voor Mens, Milieu en Maatschappij
(People, Planet & Prosperity) impliceert de
volle aandacht voor Veiligheid en Gezondheid,
Milieu en Kwaliteit.
Duurzaamheidcharter

Onze boodschap over
Duurzame Ontwikkeling
Om de meest uitmuntende onderneming in
de pulp- en papierbranche te zijn, moeten wij
zorgen voor uitstekende opbrengsten voor
onze aandeelhouders, wetende dat wij voor
onze daden verantwoording verschuldigd zijn
aan onze bedrijfspartners. Wij moeten ons
concentreren op een verantwoorde uitvoering
van onze kernactiviteiten en ervoor zorgen
dat de principes van duurzame ontwikkeling
verankerd zijn in onze bedrijfsvoering. Door
actief te sturen en te meten en hierover ook te
communiceren met onze bedrijfspartners, zullen
wij onze bijdrage aan duurzaamheid tonen.
Ons Charter voor Duurzame Ontwikkeling
definieert 16 leefregels voor de 3 pijlers van
Duurzaamheid: Mens, Milieu en Maatschappij.
Ons engagement komt tot leven door het
bewustzijn en de acties van alle Sappi
medewerkers, . wereldwijd
Mensen
• Wij dragen verantwoordelijkheid voor het
welzijn, de gezondheid en de veiligheid van
onze interne en externe medewerkers, van
de gebruikers van onze producten en van
de gemeenschap waarin wij werken.
• Wij belonen onze medewerkers correct en
rechtvaardig.
• Wij motiveren en ondersteunen onze
medewerkers om, door training en
promotiekansen, te werken aan hun
persoonlijke en functionele ontwikkeling.
• Wij geloven in de menselijke diversiteit en
persoonlijke vrijheid; wij tolereren geen
enkele vorm van discriminatie.
• Wij communiceren open en constructief
met alle personen en instanties die belang
hebben bij onze onderneming.
• Wij nemen deel aan de sociale en
economische ontwikkeling van de
gemeenschap waarin wij werken.
• Wij minimaliseren de milieueffecten van
onze activiteiten door de reductie van onze
emissies en reststoffen en door verantwoord
gebruik van water en energie.
• Wij onderzoeken en beperken de
milieueffecten van nieuwe projecten.
• Wij gebruiken geloofwaardige en door derden
gecertificeerde managementsystemen en
standaarden voor het beheer van onze
bedrijven en bosplantages.
• Wij beschermen het milieu en de biodiversiteit
door een juist beheer van de impact van
onze processen, producten en diensten
en zijn hierbij voorstander van een totale
productbewaking.
• Wij gebruiken uitsluitend hout, vezelstoffen
en andere grondstoffen van duurzame
oorsprong.
•
•
•
•
•
Milieu
Maatschappij
Wij hanteren een efficiënte bedrijfsvoering
en bieden onze aandeelhouders en andere
belanghebbenden de garanties van een
lange termijn winstgevendheid en . groei
Wij luisteren naar onze klanten, wij
anticiperen op hun behoeften en wij
overtreffen hun verwachtingen.
Wij gaan uit van een deugdelijk bestuur ,
waarbij wij op een verantwoorde en
ethische manier handelen, met de
zekerheid dat al onze activiteiten,
producten en diensten beantwoorden aan
geldende wetten, regels en normen.
Wij zijn voortdurend op zoek naar
uitdagingen om een concurrerende
prestatie en productiviteit neer te zetten,
zeker op het vlak van technologische
innovatie en uitmuntendheid.
Wij zijn ons bewust van de sociale
en economische effecten van onze
bedrijfsactiviteiten en hun invloed op onze
omgeving.
15

16
Sappi Strategie
Naast dit Duurzaamheidbeleid werd ook een bijgewerkte Sappi Strategie opgesteld en gecommuniceerd
naar de wereldwijde Sappi-organisatie.
Afgeleid van de bijgestuurde
Sappi Strategie ontwikkelde ook
Sappi Fine Paper Europe een
nieuwe Strategie, neergeschreven
in het Management Statement.
De oproep aan alle Europese
medewerkers om ‘loyaal’ te
zijn en zich betrokken en geëngageerd
te voelen tegenover dit
Statement wordt gesymboliseerd
door de oregami-fi guur van de
trouwe hond.
Het Europese managementteam
ging nog verder en stelde dat een
Statement, dat aanduidt in welke
richting het concern wil uitgaan
en dat niet aangevuld wordt met
richtlijnen HOE de organisatie zich
naar dit nieuwe punt moet begeven,
een dode letter is. Naast het
Management Statement en er ook
onlosmakelijk mee verbonden,
verscheen de Management Vision.
Meteen werd de Europese Sappi
organisatie geconfronteerd met
de 4 kernwaarden van Sappi Fine
Paper Europe: Zakelijke kennis,
Integriteit, Moed en Snelheid. Deze
kernwaarden, gekoppeld aan ons
engagement tegenover duurzaam
ondernemen en ondernemersgeest,
moéten leiden tot een nieuwe
groei en toekomst van Sappi.

Met de nieuwe Sappi strategieën en fi losofi eën voor ogen werd in 2007 door het management Sappi Limburg
gewerkt aan de transformatie van haar SHEQ-beleid naar een Duurzaamheidbeleid.
19

20
Sappi Limburg - Lanaken Mill - Bedrijfsdoelstelling 2008
Daarvan afgeleid ontstonden
de Doelstellingen
Sappi Limburg
2008, met daarin
aandacht voor langetermijn-doelstellingen
periode 2008-2012 en
de meer toegespitste
jaardoelstellingen voor
2008. Deze doelstellingen
waren, op hun
beurt, de basis om de
jaardoelstellingen voor
de bedrijven van Maastricht
en Lanaken te
defi niëren.
Dit is meteen ook de
eerste maal dat zo
duidelijk, zo breed en
zo compleet over de
strategieën en beleidslijnen
werd gecommuniceerd.
Het bleef niet
enkel bij
visuele communicatie
(posters), want tijdens
12 informatiesessies
(oktober-november
2007) werden alle Sappi-medewerkersmondeling
geïnformeerd
over deze materie.
Enkel op deze manier
is het mogelijk om ‘de
neuzen in dezelfde
richting’ te krijgen en
de handen op elkaar te
krijgen om de uitdagende
doelstellingen
en opdrachten tot een
goed eind te brengen.

Sappi Limburg - Maastricht Mill - Bedrijfsdoelstelling 2008
21

22
Tos Heuts
Manager PQM
Sappi Limburg: zoeken naar synergie
op het vlak van milieu
De 2 Sappi Limburg-bedrijven,
Lanaken Mill en Maastricht Mill,
hebben sinds hun KNP periode
een hechte band. Op het vlak van
uitwisseling van kennis , kunde
en informatie is er reeds vanuit
de KNP-periode steeds synergie
aanwezig geweest. Dit geldt ook
voor de milieuaspecten. Uitgaande
van de Europese Milieuwetgeving,
vertaald in de Vlaamse wetgeving
(Vlarem) en de Nederlandse wetgeving
(Wet Milieubeheer, Wet
Verontreiniging Oppervlaktewateren,
IPPC, BAT/BREF, CFK-besluit,
Activiteitenbesluit, Emissiehandel
e.d.), zijn er wel enkele verschillen
in diepgang te onderkennen, die
soms zeer mill-specifi ek zijn. Dit
aspect bevordert de samenwerking
alleen maar meer.
Voor wat betreft grondstoffen is
reeds sinds 1998 een samenwerkingsverband
tussen Nijmegen,
Lanaken en Maastricht mill van
kracht, waarbij - naast de specifi -
caties en veiligheidsvoorschriften
- ook milieutechnische aspecten
op de agenda staan. De uitspraak
“Kennis delen is de basis voor
een goede samenwerking”, is hier
duidelijk op zijn plaats.
Vanaf het moment dat Sappi
Limburg geboren werd vindt er
in het kader van verdergaande
synergie ook op organisatorisch
vlak structureel overleg plaats
tussen de SHE- en ISO-system
managers van beide bedrijven.
De focus hierbij is in eerste instantie
gericht op het gebruik van
uniforme milieubeheersystemen
en projectstructuren, zoals platforms
en andere overlegorganen.
Als voorbeeld kan genoemd
worden het SFPE overlegplatform
in het kader van REACH (Registratie,
Evaluatie, Analyse van CHemicaliën),
waarbij voor beide bedrijven
de introductie van nieuwe chemicaliën
wordt uitgevoerd volgens
de Europese REACH-richtlijn.
Sinds de introductie van de
milieunorm ISO 14001 en de Europese
richtlijn EMAS hebben beide
Limburgse bedrijven in overleg
diverse projecten opgestart, o.a.
continue reductie van CO 2 . Door
de vervanging van grondstoftransporten
per vrachtauto vanuit Lanaken
mill door rechtstreekse leveringen
per schip, worden circa 5000
vrachtwagenbewegingen per jaar
uitgespaard, waardoor het milieu
en de woonomgevingen duidelijk
minder belast worden.
Een andere vorm van samenwerking
kan worden gezien als
het E-waterproject (in samenwerking
met Ciba) en het gebruik van

iogas als brandstof voor elektriciteitsopwekking
in Lanaken Mill.
De tijd schrijdt voort en nieuwe
uitdagingen liggen op het pad van
Sappi Limburg, waarbij we in het
kader van Duurzaam Ondernemen
een pilootproject opgestart hebben
dat gericht is op onze Limburg
omgeving. Logisch dat hier als eerste
Sappi Maastricht Mill voor uitgekozen
werd, gezien zijn ligging
op amper 10 minuten loopafstand
van het Vrijthof en oprukkende bebouwing
van de nieuwe wijk Belvédère.
Maastricht Mill zal door
deze bouwplannen geconfronteerd
worden met verhoogde milieueisen
op het gebied van geur en geluid.
Om een indruk te krijgen waar we
nu staan m.b.t. Duurzaamheid
is er in 2008 een imago-onderzoek
gepland in de buurt rondom
de Maastrichtse locatie om de
mening van de omwonenden te
peilen. Hier geldt het spreekwoord:
“Een goede buur is beter dan een
verre vriend”. De resultaten van dit
onderzoek zullen gebruikt worden
om het Sappi Limburg-beleid in het
kader van Duurzaam Ondernemen
waar nodig bij te stellen.
23

24
Carine Steegen
SHE Manager / SHEQ System Manager
Geïntegreerd SHEQ managementsysteem
binnen Sappi Lanaken Mill
Binnen Sappi Lanaken Mill wordt bewust gekozen voor een volledig
geïntegreerd managementsysteem, gericht op duurzaam ondernemen,
dat voldoet aan de eisen van zowel ISO-9001, ISO-14001 als
OHSAS-18001. Hiermee wil Lanaken Mill benadrukken dat om een
goed functionerend bedrijf te managen, evenveel aandacht vereist is
voor alle elementen: kwaliteit, milieu, veiligheid en gezondheid.
Om te voldoen aan de voorwaarden voor het milieuzorgsysteem,
werd als basis het milieuaspectenregister (en verder uitgebreid naar
veiligheid en gezondheid als de ‘risico-analyse t.a.v. SHEQ-elementen’)
opgezet. Hierbij worden alle processen - zowel in normale als
abnormale omstandigheden - in kaart gebracht met hun mogelijke
milieu-aspecten (en veiligheids- en gezondheidsrisico’s).
Voor al deze aspecten worden - volgens procedure - volgende aantal
criteria gehanteerd om na te gaan in hoeverre dit proces een effect
heeft op het milieu (en op veiligheid en gezondheid) : algemene criteria
(wet- en regelgeving, corporate richtlijnen, publieke belangstelling,
frequentie, radio-actieve bronnen, geurhinder), de invloed op
de verschillende milieucompartimenten (water, lucht, afval, geluid,

odem) en het gebruik van grond- en hulpstoffen.
Ook de reeds voorgekomen incidenten vormen
een criterium.
Afhankelijk van de hieruit bekomen eindscore,
worden binnen de betreffende afdeling maatregelen
gedefi nieerd om deze effecten te minimaliseren,
of worden er beheersmaatregelen vastgelegd
(instructies, doelstellingen,…).
Dit alles wordt geborgd in een aantal documenten:
management procedures voor afspraken die
afdelingsoverschrijdend zijn en werkvoorschriften
voor de afdelingsgebonden af spraken. De nodige
keuringen en controles worden via dezelfde documenten
vastgelegd.
Binnen het zorgsysteem zijn ook afspraken vastgelegd
m.b.t. het controleren van het blijven voldoen
aan de nodige afspraken, alsook aan de wetgeving.
Via specifi eke sites op het internet worden
wetswijzigingen opgevolgd en doorvertaald binnen
de organisatie. D.m.v. interne audits wordt nagegaan
in hoeverre de verschillende afdelingen voldoen
aan de geldende wetgeving. Deze interne
audits worden periodiek uitgevoerd volgens een
goedgekeurd (door de directie) auditplan door gekwalifi
ceerde auditors. De resultaten van keuringen,
controles, audits, opvolgen van wetgeving …
worden als basis gebruikt voor allerlei rapportages,
waaronder ook de management review.
Hierdoor kunnen conclusies getrokken worden
en waar nodig bijgestuurd worden om zo een
continu verbeterproces te garanderen.
Milieu-inspectie brengt regelmatig controlebezoeken
aan Sappi, waarbij in 2007 geen
offi ciële opmerkingen gemaakt werden. Deze vormen
de basis voor een positieve samenwerking.
25

26
Energiebesparing omwille van
kosten en CO 2 -uitstoot
Met de huidige energieprijzen is
ieder bedrijf verplicht om te zoeken
naar besparende maatregelen.
Bij Sappi Limburg heeft het
management dan ook twee besparingstrajecten
ingeschreven
in de doelstellingen voor 2008.
Jo Killaars, Manager Energy and
Rejects: ‘Voor Lanaken mill moeten
we tien procent besparen
bóven op het jaarbudget. Voor
Maastricht mill is dat vijf procent.
We zitten nu volop in de fase van
het aandragen van ideeën, plannen
en projecten om die doelstellingen
te halen. En als ik het
goed kan inschatten, dan zullen
we daar tegen het einde van het
jaar ook wel in slagen. We worden
daar een stuk in geholpen door
twee studies die respectievelijk
voor Lanaken Mill (door PTS) en
voor Maastricht Mill (door ECN)
uitgevoerd werden. PTS (**)
maakte een totale energiescan in
het bedrijf van Lanaken. Uit die
scan zijn vele ideeën af te leiden.
We zijn druk doende die ideeën
te wegen op hun bruikbaarheid.
In Maastricht mill is ECN (***) nog
aan het bekijken wat er eventueel
allemaal mogelijk is.‘
De meeste projecten zullen te
maken hebben met stoombesparing
en met de luchthuishouding
in de kappen: ‘De PM6
werd in 2006 al omgebouwd van
Jo Killaars
Manager Energy & Rejects
roterende naar stationaire sifons,
hetgeen al een besparing betekende
op de stoomhuishouding.
De PM5 en de PM7 worden momenteel
omgebouwd.’
Maar niet alleen Sappi is bezig
met energiebesparing.
Jo Killaars: ‘Op landelijk vlak
heeft de VNP (Vereniging van
Nederlandse Papierproducenten)
het ambitieuze plan gelanceerd
om tegen 2020 toe te komen met
de helft van de energie die men
in 2005 verbruikt heeft. Ook wij
zijn lid van die VNP en werken
mee aan het realiseren van de
gestelde doelstelling (****).’
(*) Reject management : het beheer
van de verschillende reststromen.
(**) PTS : Papier Technische Stiftung
(***) ECN : Energieonderzoek Centrum
Nederland
(****): Om de inspanningen tot 2010
meer te focussen heeft de Nederlandse
papier- en kartonindustrie
een tussenevaluatie opgesteld.
Voor de nog niet gerealiseerde
doelstellingen zijn de volgende
onderwerpen in kaart gebracht:
nieuwe regelgeving, nieuw beleid,
reeds gedane inspanningen en
voortschrijdend inzicht.

28
Reject Management:
Overheid moet meedenken
Jo Killaars
Manager Energy & Rejects
‘Wacht even,’ zegt Jo Killaars wanneer we samen
rond de tafel zitten om het over Reject Management
te hebben, ‘in de eerste plaats moeten we
onze instroom en productieproces bekijken. De
effectiviteit van het aanwenden van grondstoffen
is dé belangrijkste factor om milieuvriendelijk te
produceren, met zo weinig mogelijk afval. Als
Reject Manager kan ik er dan ook niet genoeg op
hameren bij de productie om zomin mogelijk afval
tijdens het productieproces te produceren, wetende
dat ze hierop hun uiterste best doen. Ondanks
deze inspanningen blijven er reststromen aanvallen
en blijft het een hele klus deze te herdefi niëren
en te herschikken.
Jo Killaars: ‘We zitten met verschillende soorten
reststromen. Datgene dat met het hout te maken
heeft - zoals bast en zaagmeel - is herbruikbaar in
de spaanplatenindustrie. Dat zijn reststromen met
een baat: het brengt nog geld op en verdwijnt als
reststroom om in een nieuw product verwerkt of
gebruikt te worden. Andere reststromen zijn het
primaire papierslib en het secundaire zuiveringsslib.
In Lanaken mill kunnen we die twee van elkaar
scheiden. In Maastricht mill niet. Daar hebben we
alleen zuiveringsslib dat omgezet wordt in absorberende
producten zoals kattenbakvulling en absorptiemateriaal
om olie op te vangen. Momenteel
maken we circa 2,5 duizend ton kattenbakvulling.
Het is de bedoeling dat op te trekken tot acht a
tienduizend ton per jaar. Als we dat realiseren, verwerken
we ongeveer het hele slib van Maastricht
mill.’
Maar Jo Killaars is ook op andere terreinen het
cradle-to-cradle principe aan het onderzoeken:
‘De vraag stelt zich hoeveel afval we kunnen
recupereren en veranderen in een nieuw product.

Zo bewandelen we de piste om slib te gebruiken
als basis om wormen te kweken of om aan
grondverbetering te doen. Of we onderzoeken de
mogelijkheid om papier en/of slib te gebruiken in
andere fabrieken, bijvoorbeeld als grondstof of als
brandstof voor energie. In Lanaken mill hebben ze
al een anaërobe waterzuiveringsinstallatie die gassen
produceert, die op hun beurt gebruikt worden
om de biogasmotor aan te drijven om stroom op te
wekken. Dat zou kunnen uitgebreid worden naar
het verwerken van slib. Het enige probleem is dat
je dan aan schaalvergroting moet gaan doen. Om
dat rendabel te maken heb je veel meer input nodig
dan wij op dit moment genereren en moet je
dit dus elders gaan inkopen. Dit zou wel eens de
weg kunnen zijn voor Lanaken mill. Dat onderzoeken
we momenteel. Tevens zien we mogelijkheden
voor afzet in de keramische industrie. Daar wordt
het nog geen nieuw product. Je creëert daar geen
positieve waarde, maar wel een minder negatieve
en dat op zich is ook al vooruitgang. Bij verbranding
hou je circa vijftig procent as van het slib over
(slib is een compositie van coating en vezels). Dat
is niet goed. Maar de keramische- en cementindustrie
verwerkt die assen in hun product en dan
heb je wel een win-situatie.’
Jo Killaars maakt wel één grote kanttekening bij het
hele reject management: ‘Een constructief overleg
tussen industrie en overheid zal uiteindelijk moeten
leiden tot een duurzaam reststromenbeheer.
De term afval zou moeten geherdefi nieerd worden.
Ons slib bevat enkel natuurlijke stoffen en is
in andere processen perfect herbruikbaar. Maar…
ons slib wordt door de overheid gelijkgesteld met
gevaarlijk afval. Dit heeft tot gevolg dat je, met de
huidige regelgeving, het hergebruik van afval niet
optimaal kan benutten.
29

30
PEFC: Duurzame bosbouw economisch
en milieutechnisch noodzakelijk
Paul Lemmens
Manager Raw Materials / Utilities
Sappi heeft zich tot doel gesteld om papier te
maken met duurzame grondstoffen en deze op
duurzame manier in te zetten. Dit gebeurt onder
andere via milieuvriendelijk bosbouwbeheer waarop
wordt toegekeken door certifi ceringorganisaties
zoals FSC (Forest Stewardship Council) en PEFC
(Pan European Forest Council). Die laatste werd in
juni 1999 opgericht in Parijs en is gebaseerd op de
Verdragen van Rio de Janeiro (1992) en van Kyoto
(1997), aangevuld met criteria van de Europese
Verdragen van Helsinki (1995) en Lissabon (1998).
PEFC staat voor duurzaamheid, geloofwaardigheid,
verantwoordelijkheid en aanpasbaarheid.
Inmiddels zijn reeds 40% van de Europese bossen
PEFC gecertifi ceerd. Via het PEFC (en ook het FSC)
wordt “de betrouwbaarheid van de houtbevoorradingsketen”
(*) volledig vastgelegd, van de
bosbouwer via de houtverwerkers tot bij de
consument.

Paul Lemmens (Manager Raw Materials & Utilities):
‘Het Sappi-beleid verbindt zich tot naleving van
duurzaam houtgebruik. Dat betekent dat wij ook
staan achter de internationale regels voor duurzame
bosbouw. Certifi ceringorganisaties zoals FSC
en PEFC laten we toe om daarop toe te zien. In die
zin is Sappi één van de behoeders van de bossen.
Wij hebben er immers alle belang bij dat de bossen
op een duurzame manier gekapt en heraangeplant
worden.’
Volgens Paul Lemmens is het ook economisch verantwoord
om aan duurzaam bosbeheer te doen:
‘Op een onlangs gehouden pulpconferentie werd
duidelijk gesteld dat papier niet enkel meer een
technisch product is dat aan bepaalde technische
kwaliteiten moet voldoen, maar ook een emotionele
kant heeft op de consumentenmarkt. Papier krijgt
een omgeving, een emotioneel aspect dat erg belangrijk
wordt voor de eindconsument. Want die wil
ook milieuvriendelijk papier.’
En er is meer. Het heraanplanten van de bossen is
niet alleen milieuvriendelijk. Het is ook noodzakelijk
vermits er sinds de dure energiekost steeds meer
kapers op de kust zijn die hout willen gebruiken als
brandstof.
Paul Lemmens: ‘In feite is er nog voldoende hout.
Rusland beschikt nog over enorme voorraden,
maar zij geven die niet zomaar meer weg. Zij eisen
dat degenen die hun hout komen kappen, ook
daadwerkelijk investeren in Rusland. Uiteraard zijn
er lokaal spanningen op de markt door het feit dat
verschillende spelers in eenzelfde vijver aan het vissen
zijn en dat hout steeds meer gezien wordt als
biobrandstof. Daar is niets mis mee, zolang men
dat maar doet volgens de ‘ladder van Lansing’ (**).
Die leert ons hoe we milieuproblemen kunnen aan-
pakken in volgorde van afnemende wenselijkheid.
Dat betekent voor hout dat het eerst in zijn primaire
functie als bouwmateriaal gebruikt wordt. Van de
rest maken we papier. Dit papier recycleren we zover
als kan. Het afval dat daar nog van rest, kan
uiteindelijk gebruikt worden als biobrandstof.‘
(*) In de certifi cering ‘Chain of custody’ genoemd.
(**) De ladder van Lansing leert ons hoe we de
milieuproblematiek kunnen aanpakken in afnemende
orde van wenselijkheid :
1) preventie
2) hergebruik
3) recyclage
4) verbranden
31

32
Lean stimuleert het milieubewustzijn
‘Door Lean (*) zién we
de foute dingen sneller’
Voor Lanaken mill betekent Lean
volgens Operations Manager Eric
Raedts, het ontwikkelen van een
aantal tools die ons moeten toelaten
om continu te verbeteren
Eric Raedts
Operations manager
(*): ‘Samen met de medewerkers
stellen we SOP’s op die resulteren
in nieuwe werkvoorschriften. Het
constant aanpassen en verbeteren
van die werkvoorschriften is de basis
van Lean. En binnen die SOP’s
hoort ook het verbeteren van het
milieubeleid. Zo komt een beper-
king van het aantal kilo’s cassé,
ook het milieu ten goede. Lean
tools worden toegepast om het
aantal papierbreuken te verminderen.
En het vermijden van machinestops
door zo’n breuken, is ook
een goede zaak voor het milieu.
Iedere minuut dat een machine
voor niets draait, wordt er immers
onnodig energie verbruikt met een
te hoge kostprijs en een onnodige
uitstoot van CO 2 .’ ‘Lean verandert
langzaam maar zeker de gedachtegang
van onze mensen. Ze
gaan bewuster om met de zaken
en met ‘waste’ (**). Ze zién sneller
waar het mis kan gaan of effectief
fout zit. Ze leren achter het eerste
probleem, achter het proces kijken
naar zaken die onder andere milieubelastend
kunnen zijn. Lean is
dus ook heel belangrijk in de mentaliteitsverandering
die nodig is om
effi ciënter, veiliger en milieubewuster
te werken.’
(*) Lean transformation. Is een traject van 12 weken waarin strikt afgebakende groepen zich de Lean
principes en -technieken eigen maken en de Lean werkmethode als nieuwe werkcultuur aannemen.
Na het eerste 12-weken-traject volgen er nog CI-waves (Continuous Improvement) of diverse
periodes waarin gezocht wordt naar Permanente Verbetering.
(**) Waste. Het Engelstalige waste dekt meer dan enkel het woord afval. Ook verspilling, ineffi ciënt
werken en aanleunende begrippen zitten hierin vervat. Daarom dat wij ervoor kozen de Engelse
benaming te behouden.
Waste kan in onze processen voorkomen in 8 vormen:
1. Overproductie: meer produceren dan gevraagd werd
2. Wachttijden: niet-productieve tijd in afwachting van …
3. Transport: onnodige transporthandelingen van producten
4. Overkwaliteit: door een te hoge kwaliteit - hoger dan de klant vraagt, wordt het product
meestal ook duurder
5. Voorraad: onnodige voorraden aanleggen
6. Herbewerken: productfouten leiden tot herbewerking dat de productkostprijs verhoogt.
7. Beweging: onaangepaste lay-out binnen een afdeling, aan een machine, leidt tot onnodige
menselijke bewegingen.
8. Talent: kennis en kunde van medewerkers die ondermaats herkend en gebruikt wordt.

Groene stroom via onze biogasmotor
Met een opbrengscapaciteit
van 1 megawatt op een totaal
verbruik van 80 megawatt is de
biogasinstallatie maar een kleine
producent van benodigde
stroom in Lanaken mill. Maar
het is wél groene stroom die een
gunstig effect heeft op het milieubeleid
van de fabriek.
Chris Geers: ‘Voor de zuivering
van het zwaar vervuilde afvalwater
van de CTMP hebben wij
naast de aerobe waterzuivering
ook een anaerobe voortrap. Die
kan grote brokken COD verwerken
waarbij relatief weinig slib
geproduceerd wordt. Bovendien
blijft er een voorraad biogas achter.
Die kunnen we aanwenden
om energie te produceren. In eerste
instantie gebruikten we dat
biogas op een klassieke stoomketel,
maar dat had het nadeel
dat er zwavel (H 2 S) meekwam
met hoge SO 2 -emissies in de
rookgassen. Bovendien conden-
Chris Geers
CI Engineer Energy
seerde dat H 2 S tot zwavelzuur
en dat vrat de leidingen aan. We
hebben dat probleem grondig
bekeken en geopteerd voor het
gebruik van een aparte biogasinstallatie
in combinatie met een
ontzwavelingsinstallatie. Na de
opstart in 2006 bleek de zwavel
nagenoeg helemaal verdwenen
en werd de hoeveelheid H 2 S gereduceerd
van 20.000 ppm naar
minder dan 200 ppm. We hebben
nog een bijkomend voordeel omdat
de energie die de biogasmotor
opwekt, groene energie is die
vrijgesteld is van CO 2 . Daarvoor
krijg je vanwege de Vlaamse regering
certifi caten die je te gelde
kan maken. Omdat we de warmte
van de biogasmotor op zijn beurt
gebruiken om het voedingswater
van de stoomketel op te warmen,
mag je spreken van een kleine
warmtekrachtkoppeling waarvoor
we opnieuw certifi caten krijgen
van de Vlaamse Regering.’
Met de evolutie richting biogasinstallaties,
komt Lanaken mill
ook tegemoet aan de nieuwe
Europese 20-20-20 doelstelling
om tegen 2020 twintig procent
minder CO 2 uitstoot te hebben en
twintig procent van de energie uit
groene stroom te betrekken.
Chris Geers: ‘We zouden wel
meer biogas willen gebruiken,
maar we hébben er gewoon niet
meer. We zijn nu pistes aan het
onderzoeken om eventueel de
bast van het hout en het waterzuiveringsslib
te laten vergisten
en daaruit biogassen te halen.
Dat zou twee keer een besparing
zijn: ten eerste verkleint het
gisten de massa, zodat we
minder moeten betalen aan
afvoerkosten en ten tweede produceren
we extra groene stroom
dankzij het biogas dat in dat
gistingsproces ontstaat.’
33

34
Milieudoelstellingen - Lanaken Mill
Doelstellingen 2006
- De EMAS-registratie strandde door een procedurefout, maar de doelstelling werd terug opgenomen in
de doelstellingen van 2007.
- De ‘Chain of Custody’-audit in het kader van de aankoop van gecertifi ceerd hout werd succesvol
afgerond. Het percentage aangeleverd gecertifi ceerd hout schommelt rond de 30 %.
- Na een groot aantal besprekingen tussen de verschillende overheden en Sappi, werd het licht op
groen gezet voor de uitvoering van het spoorproject in 2010. Deze doelstelling werd hiermee gerealiseerd.
- Het specifi eke energieverbruik werd met 10 % verminderd t.o.v. het Sappi-jaar 2004 door energiebesparende
maatregelen in de verschillende afdelingen, waarbij vooral de nadruk lag op modulatie.
Doelstellingen 2007
- Behalen van de EMAS-registratie tegen december 2006. De milieuverklaring over de resultaten van
2006 werd opgesteld en geverifi eerd. Intussen werd de registratieprocedure positief afgehandeld en
kregen we het registratienummer toegekend: EMAS / B - VL - 000015.
- Onderbouwen van het plan om het effl uent van de waterzuivering binnen de lozingseisen te houden.
Het plan is klaar en onderbouwd, de proeven zijn lopende.
- Voldoen aan de CO 2 emissienorm ten opzichte van het toegewezen allocatiepakket.
De CO2 emissies liggen binnen het toegewezen allocatiepakket, waardoor de doelstelling gerealiseerd
werd.
- Verhogen van de inname van gecertifi ceerd hout tot 35 % : dit in het kader van de Europese PEFCregelgeving.
De aangeleverde hoeveelheid gecertifi ceerd hout schommelt tussen 30 en 35 %.
- Verminderen van het specifi eke energieverbruik door de uitvoering van de vastgelegde Everest-maatregelen.
Over 2007 zijn 17 Everest-maatregelen uitgevoerd met een aanzienlijke besparing, waardoor
het specifi ek energieverbruik verder gedaald is.
Ons doel is om ‘continue verbetering’ na te streven. Hiertoe worden jaarlijks de nodige organisatorische
en fi nanciële middelen voorzien (in 2007 voornamelijk 2 grote projecten met een totale investering van
75.000 €), die ons toelaten om dit bredere doel en specifi eke jaardoelstellingen te bereiken.

Toetsing aan BAT-BREF
De toetsing gebeurt aan de hand van de beschikbare IPPC-referentiedocumenten, uitgaande van de
gegevens voor een geïntegreerde TMP-plant met een papierproductie voor houthoudend papier (LWC),
terwijl we in Lanaken werken met een CTMP-plant. Voor de primaire energie-input werden de gegevens
gebruikt van Jaakko Pöyry (in het kader van het benchmark-convenant). Er werd ook een vervolg
benchmarkstudie uitgevoerd door Åf. De cijfers werden berekend op basis van kalenderjaren i.p.v.
Sappi-jaren.
Parameter Eenheid Emissieniveau
bij gebruik BBT
Audits
Lanaken 2006 Lanaken 2007
BOD (*) kg/ton 0,17 0,71 0,52
COD (*) kg/ton 2,7 3,88 4,62
Zwevende bestanddelen 0,62 1,56
P (fosfor) g/ton 4,3 0 0,01
N (stikstof) g/ton 24 0,1 0,13
Debiet effl uent (***) m 3 /ton 14,1 20,6 21,62
Primaire energie-input GJ/ton 17,60 12,40 12,20
* Er is een volledige studie gestart onder begeleiding van externe consultantsbureaus om deze parameters
omlaag te krijgen. Door de hogere productie van hoge witheid CTMP, ontstaat er ook een zwaardere
COD-belasting.
** Er wordt een andere meetmethode gebruikt (andere fi lter, conform extern labo).
*** Jaarlijks worden doelstellingen meegenomen om het waterverbruik te verminderen. Daar onze vergunningseis
voor COD een concentratie-eis is en geen vracht-eis, is het zeer moeilijk meer water te besparen
daar bij vermindering van het debiet, de concentratie nog hoger zal worden en we meer overschrijdingen
van onze COD-norm veroorzaken.
1. Externe audits
Voor de opmerkingen die gemaakt werden tijdens de audit in 2005 zijn afspraken voor vervolgacties
gemaakt en uitgevoerd, deze werden afgesloten tijdens de audit in maart 2007.
In maart 2007 kwamen bijkomend volgende ‘minor’ opmerkingen naar boven :
- Enkele brandblussers waarbij het zegel verbroken was.
- Bij het voorbereid zijn op noodsituaties worden er geen checklijsten gebruikt voor milieu-incidenten,
bomalarmen (zoals voor brandalarmen).
2. Interne audits
In 2007 werden alle interne audits uitgevoerd volgens planning. De vaststellingen werden gerapporteerd
en indien nodig ook verder opgevolgd.
35

36
Milieu-incidenten 2007
Vorig jaar (2006) werden 382 meldingen geregistreerd,
tegenover 654 meldingen dit jaar. Dit betekent
dus een serieuze stijging van het aantal
meldingen. De stijging is vooral terug te vinden in
het aantal lozingen - zowel intern als extern, waarbij
het consequent invullen van alle afwijkende
parameters per monster de belangrijkste oorzaken
vormen. Als incident worden ook die voorvallen gerapporteerd
die nog geen milieu-impact veroorzaakt
hebben maar wel die mogelijkheid hadden.
Bovendien worden de afwijkingen m.b.t. de
relevante lozingsparameters per dag alle apart
gemeld. Het betreft nog steeds vooral meldingen die
intern geconstateerd werden.
De kolom met externe lozingen scoort, net zoals vorig
jaar, het hoogst. Dit zijn alle interne metingen waarbij
één of andere te meten parameter overschreden
wordt in het afvalwater. Dit kan zowel temperatuur,
zwevende stoffen, COD als BOD behelzen. Hierin zitten
ook een aantal meldingen van incidenten die mogelijk
een invloed kunnen hebben buiten Sappi. De
nodige meldingen werden aan de overheid gedaan. Er
kwam 1 interne melding binnen m.b.t. geur, waarbij in
de refi nerhal van de PM8 een sterke lijm- of solvent
geur waargenomen werd. Bij controle en opvolging
Wetgeving
achteraf kon de geur echter niet meer waargenomen
worden (oorzaak onbekend). Er waren ook 3 incidenten
te melden met een risico op bodemvervuiling: 2
maal kwam een hoeveelheid slib/water op het kiezelterrein
in de omgeving terecht, dit werd opgeruimd en
de omgeving werd verhard. In onze CTMP-plant werd
een kleine hoeveelheid pulp het dak op geblazen,
waardoor de omgeving van de opslagtank bedekt lag
onder een dunne laag houtvezel. Door het ontsnappen
van biogas uit de reactor, bestond er ook eenmaal
het risico op geurklachten vanuit de omgeving. M.b.t.
afval werden er in de bermbeplanting van onze personeelsparking
een aantal vuilniszakken gevonden, en
was er een contractor die zijn afval in onze container
dumpte. De interne lozingen zijn onvoorziene lozingen
naar de waterzuivering maar die geen invloed hebben
gehad op de lozingseisen. Hieronder ook een 6-tal
kleine olielekkages, die volledig opgevangen zijn door
de waterzuivering. De meldingen onder diverse hebben
enerzijds te maken met foutieve lossingen, waarbij
door goede en snelle reacties van de operators geen
andere milieuaspecten beïnvloed werden, en anderzijds
een allergische reactie van onze operators bij het
werken aan een installatie gevuld met een chemisch
product (meer gezondheid gerelateerd).
Afdeling Geluid Geur Bodem Lucht Olielek Afval Externe lozing Interne lozing Diverse Totaal
Extern 1 1
HR 0
Supply Chain 0
PM7 1 27 28
PM8 1 4 36 1 42
Raw Mat. 3 1 1 1 571 4 2 583
Techniek 0
Alg. leiding 0
V&M 0
Totaal 0 1 3 1 6 2 571 67 3 654
De huidige milieuvergunning is geldig tot 2026, uitgezonderd voor een aantal parameters waarvoor eerst
een studie uitgevoerd dient te worden. De vergunning voor deze parameters vervalt in juni 2010, indien
de vergunning dan niet hernieuwd wordt.

38
Milieueffecten Lanaken Mill
Grafi eken en toelichting
In onderstaande gerapporteerde cijfers is een aansluiting gezocht met de signifi cante aspecten cq.
wettelijke rapportages.
Alle statistieken die volgen zonder een witte achtergrond geven ook informatie over hoeveelheden bruto
ton productie.
Directe milieau-aspecten
(direct te beïnvloeden / beheersen)
1. Input in het proces
Grondstoffen en Hulpstoffen
Pulpproductie - Hoeveelheid in ton
140 000
120 000
100 000
80 000
60 000
40 000
20 000
0
2003 2004 2005 2006 2007
Er werd meer pulp geproduceerd om
te kunnen voldoen aan de vraag van de
papiermachines. De productie van
pulp is een kwestie van vraag en
aanbod.
Grond- en hulpstoffen per ton bruto productie - Hoeveelheid in ton per ton bruto productie
1,200
1,000
0,800
0,600
0,400
0,200
0,000
Vezelstoffen per ton bruto productie
Coating per ton bruto productie
Chemicaliën per ton bruto productie
Emballage per ton bruto productie
0,42 0,42 0,41 0,41 0,42
0,59 0,59 0,59 0,59 0,59
2003 2004 2005 2006 2007
Het verbruik van onze grondstoffen
vertoont een vrij stabiel patroon

Natuurlijke hulpbronnen
Water
Waterinname - Inname in m 3
12 000 000
10 000 000
8 000 000
6 000 000
4 000 000
2 000 000
Inname kanaalwater Inname bronwater Inname drinkwater
2003 2004 2005 2006 2007
Waterinname per ton bruto productie - Hoeveelheid in m 3 per ton bruto prod.
30
25
20
15
10
5
0
0
Kanaalwater per ton bruto productie Bronw. per ton bruto productie Drinkw. per ton bruto productie
2003 2004 2005 2006 2007
Daar onze vergunningseis voor COD
een concentratie-eis is, en geen
vracht-eis, is het zeer moeilijk meer
water te besparen daar bij vermindering
van het debiet, de concentratie
nog hoger zal worden en we meer
overschrijdingen van onze CODnorm
veroorzaken.
Daar onze vergunningseis voor COD
een concentratie-eis is, en geen
vracht-eis, is het zeer moeilijk meer
water te besparen daar bij vermindering
van het debiet, de concentratie
nog hoger zal worden en we meer
overschrijdingen van onze CODnorm
veroorzaken.
39

40
Energie
Stroomverbruik - Stroomverbruik in kWh (links) / stroomverbruik in kWh per ton bruto productie (rechts)
700 000 000
600 000 000
500 000 000
400 000 000
300 000 000
200 000 000
100 000 000
0
Stroomverbruik
Stroomverbruik per ton bruto productie
2003 2004 2005 2006 2007
Gasverbruik - Verbruik in GJ (links) / Verbruik in GJ per ton bruto productie (rechts)
2 500 000
2 000 000
1 500 000
1 000 000
500 000
0
Totaal gasverbruik Gasverbruik per ton bruto productie
2003 2004 2005 2006 2007
Stoom - Hoeveelheid in ton (links) / Hoeveelheid in ton/ton bruto (rechts)
1 000 000
800 000
600 000
400 000
200 000
0
Totaal stoomproductie Stoomproductie per ton bruto productie
2003 2004 2005 2006 2007
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
5
4,5
4
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
2,5
2
1,5
1
0,5
0
Het absolute stroomverbruik is licht
gestegen door de hoger productie
van papier en pulp. Het specifi
eke stroomverbruik is gedaald,
mede door het energiebesparingsprogramma
binnen CTMP.
Er werd effi ciënter omgegaan met
het gas-verbruik.
Zowel de stoom- als stroomproductie
zijn licht stijgend, net als de
productie van CTMP-pulp en papier.

2. Output van het proces
Papier
Bruto papierproductie - Bruto productie in ton
600.000
500 000
400 000
300 000
200 000
100 000
0
350 000
300 000
250 000
200 000
150 000
100 000
Reststoffen
2003 2004 2005 2006 2007
Stroom - Hoeveelheid in kWh
50 000
0
2003 2004 2005 2006 2007
Afval - Totaal in ton (links) / Hoeveelheid in ton/ton bruto (rechts)
80 000
70 000
60 000
50 000
40 000
30 000
20 000
10 000
0
Totaal Slib Afval per ton bruto productie
2003 2004 2005 2006 2007
0,16
0,14
0,12
0,1
0,08
0,06
0,04
0,02
0
De productieverhoging wordt enkel
veraoorzaakt door effi ciencyverbeteringen.
In 2006 was de WKK een aantal weken
buiten bedrijf, waardoor minder
stroom geproduceerd kon worden.
De hogere productie is te danken aan
een betere effi ciency van de WKK.
In de totale afval-cijfers zijn alle afvalstromen
meegenomen : zowel het
bedrijfsafval als het gevaarlijk afval.
Het grootste gedeelte van het afval
bestaat uit afvalwaterzuiveringsslib.
Door continue aandacht voor rioolverliezen
wordt de hoeveelheid slib
verminderd (bv. ATREX-installatie).
41

42
Lucht
Stof - Ton per jaar
2
1
0
2003 2004 2005 2006 2007
CO-emissies - Ton per jaar
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
2003 2004 2005 2006 2007
NO X -emissies - Ton per jaar
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
2003 2004 2005 2006 2007
De stofemissies zijn afkomstig van
de WKK en sinds 2002 niet meer onderhevig
aan het meetprogramma.
Deze waarde blijft vrij stabiel.
De gemeten CO-waardes blijven vrij
stabiel.
De NOx waarden zijn afkomstig van
de WKK en worden sinds 2006 online
gemeten. In 2006 was de WKK
een aantal weken buiten bedrijf,
waardoor minder emissies.

SO 2 -emissies - Ton per jaar
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
2003 2004 2005 2006 2007
CO 2 -emissies - Ton per jaar
220 000
200 000
180 000
160 000
140 000
120 000
100 000
80 000
60 000
40 000
20 000
0
2003 2004 2005 2006 2007
Ammoniakgehalte* per ton papier - Kg per ton papier
0,120
0,100
0,080
0,060
0,040
0,020
0,000
2003 2004 2005 2006 2007
De SO 2 emissies worden sinds 1999
enkel nog veroorzaakt door het stoken
van methaangas. Sinds 2006
wordt het methaangas volledig via
ontzwaveling in de biogasmotor verbrand.
Volgens de benchmark behoren deze
cijfers nog steeds tot de wereldtop.
Er wordt ook gewerkt met een
energieplan. De stijging in 2007 is te
wijten aan de verhoogde productie.
Vanaf 2004 is er een deelname aan
de emissiehandel en wordt een andere
methodiek toegepast.
Er blijft continu aandacht uitgaan
naar alternatieve grondstoffen die
geen ammoniak of formaldehyde
bevatten. Hierdoor blijven we nog
steeds een lichte reductie bekomen.
* De weergegeven getallen zijn maximale
concentraties.
43

44
Formaldehydegehalte* per ton papier - Ton per jaar
0,009
0,008
0,007
0,006
0,005
0,004
0,003
0,002
0,001
0,000
Water
2003 2004 2005 2006 2007
Lozingsdebiet effl uent - Debiet in m3 (links) / Hoeveelheid in m 3 /ton bruto (rechts)
12 000 000
10 000 000
8 000 000
6 000 000
4 000 000
2 000 000
Effl uent Effl uent per ton bruto productie
2003 2004 2005 2006 2007
COD geloosd water - mg / l 0 2
300
250
200
150
100
50
0
0
COD sec. effl . COD eis
2003 2004 2005 2006 2007
25
20
15
10
5
0
Er blijft continu aandacht uitgaan
naar alternatieve grondstoffen die
geen ammoniak of formaldehyde
bevatten. Hierdoor blijven we het
0-niveau voor formaldehyde aanhouden.
* De weergegeven getallen zijn maximale
concentraties.
Daar onze vergunningseis voor COD
een concentratie-eis is, en geen
vracht-eis, is het zeer moeilijk meer
water te besparen daar bij vermindering
van het debiet, de concentratie
nog hoger zal worden en we meer
overschrijdingen van onze CODnorm
veroorzaken.
De trendbreuk t.a.v. COD en BOD is
te wijten aan de verhoogde pulpproductie.
Dit sinds de uitbreiding van
de CTMP en de zwaardere belasting
van de AWZ, tegenover een hogere
belasting CTMP (meer CTMP-inzet
per ton papier + meer inzet hoge witheidpulp
en populier). Er zijn studies
gestart en investeringen gepland om
deze parameters terug omlaag te
krijgen. Een gedeelte van de verhoging
is ook te wijten aan de slechte
runnability van de papiermachines.

BOD geloosd water - mg / l 0 2
40
35
30
25
20
15
10
5
0
BOD sec. effl . BOD eis
2003 2004 2005 2006 2007
Temperatuur geloosd water - Graden Celsius
35
30
25
20
15
10
5
0
Temperatuur sec. effl . Temperatuur eis
2003 2004 2005 2006 2007
Zwevende bestanddelen in het geloosde water - mg per l
70
60
50
40
30
20
10
0
Zwevende bestanddelen sec. effl . Eis zwevende bestanddelen
2003 2004 2005 2006 2007
De trendbreuk t.a.v. COD en BOD is
te wijten aan de verhoogde pulpproductie.
Dit sinds de uitbreiding van
de CTMP en de zwaardere belasting
van de AWZ, tegenover een hogere
belasting CTMP (meer CTMP-inzet
per ton papier + meer inzet hoge
witheidpulp en populier). Er zijn nog
studies lopende en investeringen
gepland om deze parameters terug
omlaag te krijgen. De verlaging
van de waarde in 2007 t.o.v. 2006
is voornamelijk te danken aan het
herstel van de defecte anaerobe biologische
reactor.
De temperatuur van ons effl uent is
vrij stabiel over de verschillende
jaren.
Eind 2006 werd de meetmethode
aangepast aan de meetmethode van
ons extern labo, hierbij werd gebruik
gemaakt van een glasvezelfi lter i.p.v.
een zwartbandfi lter, waardoor systematisch
een hogere waarde gemeten
werd. De waardes in 2007 zijn
dan ook over het ganse jaar hoger.
45

46
Bodem
In 2007 was er geen verplichting of noodzaak tot het uitvoeren van een bodemonderzoek.
Geluid
In opdracht van de overheid werden in het najaar 2007 geluidsmetingen uitgevoerd ter hoogte van onze
geluidsbronnen, dit in verband met een klacht vanuit Nederland. De resultaten hiervan zijn met de overheid
besproken op 25 juni 2008. Deze metingen passen binnen de geluidsmetingen die we zelf nog
gepland hadden om het effect van onze maatregelen naar demping te controleren.
Geur
In 2007 kregen we geen enkele externe melding binnen m.b.t. geur. Wel wordt er intern continu aandacht
aan gegeven (mede door gerichte controlerondes), zodat bij de geringste waarneming ook naar
de oorzaak gezocht en deze verholpen kan worden.
Verkeer
Voor het aanleveren van onze belangrijkste grondstoffen - zoals cellulosebalen en pigmenten - wordt
gebruik gemaakt van de scheepvaart. De overige grondstoffen worden aangeleverd via de weg. Ook
voor het transport van onze afgewerkte producten zijn we afhankelijk van het wegverkeer. Hierin kan
in de nabije toekomst wel verandering komen, door de reactivering van de spoorlijn tussen Lanaken en
Maastricht.
Biodiversiteit
Om het gebruik van milieubezwaarlijke producten die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid te voorkomen
en alleszins te minimaliseren, worden alle nieuwe grondstoffen intern bedoordeeld. Dit gebeurt
in samenwerking met BIG (Brandweer Informatiecentrum Gevaarlijke stoffen).
Indirecte milieu-aspecten
(alleen beïnvloeden / niet beheersen)
Binnen het managementsysteem zijn alle afdelingen betrokken, omdat het handelen van iedereen - op
zijn eigen manier - wel een invloed heeft op het milieu. Zo zijn veiligheid en milieu geïntegreerd in de
inkooporders, voorschriften naar contractors, logistiek en ook in de noodoefeningen op het terrein.

48
Bijlagen
stroomschema’s / bedrijfsprocessen
Processchema ondersteunende
diensten
Aankoop (centraal)
- Grondstoffen
- Technische
goederen
Logistiek
- Externe opslag
- Extern transport
- Productieplanning
- Shopfl oor control
- Orderfl ow
Supply Chain
- Procurement
- Aanvoer
grondstof
- Expeditie
- Verzending
- Faciliteitenbeheer
IT (centraal)
Energie en Utilities
- Elektriciteit
- Stoom
- Water
- Perslucht
- WKK
Sales & Marketing
Pulpproductie
Papierproductie en -afwerking
Kwaliteitscontrole
- Grondstoffen
- Water
- Pulp / Coatings
- Papier
- Processen
- Sales & Marketing
Research en
Ontwikkeling
(centraal)
Accounting
Controlling
HR
Techniek
- Technologie
- Engineering
- Mechanisch Ond
- Electrotechn Ond
- Bouwkundig Ond
- Intern transport

Processchema pulpproductie
Houtplaats
Aanvoer rondhout
Aanvoer
zagerijchips
CTMP
Chips stomen /
wassen
Pulp wassen
en persen
Opslag
impregneren
Pulp reinigen en
indikken
Ontbasten
Chippen
Trillen/zeven
Opslag
Samenstellen
chipmix
Diktezeef
Malen
Pulp bleken
Output en Reject
Management
Bast
Overgrote chips
Zaagmeel
Niet bruikbare
chips
Zaagmeel
Genereren en
zuiveren stoom
Pulpopslag
- lage witheid
- hoge witheid
- populierpulp
Afvoer
PM’s
49

50
Processchema papierproductie
Aanvoer hulp-
en grondstoffen
Papiermachine 7
- Malen
- Mengen
- Verdunnen
- Reinigen
- Ontwateren
- Persen
- Drogen
- Pre coaten
- Z1+Z2
- Nadrogen
- 2de Strijklaag Z1
- Nadrogen
- 2de Strijklaag Z2
- Nadrogen
- Oprollen
- Omrollen
- Moederrollen
opslag en
transport
Opslag
Off-line Coater 7
- Afwikkelen
- 3de Strijklaag Z1
- Nadrogen
- 3de Strijklaag Z2
- Nadrogen
- Oprollen
- Omrollen
- Moederrollen
opslag en
transport
Stofvoorbereiding
pulpen
- Satineren
- Rollensnijden
Vellenafwerking
Rollenopslag
- Afwikkelen
- Snijden / kappen
- Palletiseren
Eindafwerking
- Sorteren
- Schoonsnijden
- Inriemen
- Palletiseren
Rollenafwerking
8
- Satineren
- Rollensnijden
Opslag
Afwerking Papiermachine 8
Rollenafwerking
7
- Malen
- Mengen
- Verdunnen
- Reinigen
- Ontwateren
- Persen
- Drogen
- Strijklaag z1
- Nadrogen
- Strijklaag z2
- Nadrogen
- Oprollen
- Omrollen
- Moederrollen
opslag en
transport
Rolleninpak
CTMP - pulp
Klant
Transport
Verzending
Rollenexpeditie
Palletexpeditie
Palletinpak

Processchema coatingaanmaak
Aanvoer en opslag
van grondstoffen
Pre coater PM7
Kleurmiddelen
krijt / klei / witmakers
Doseren / wegen
Blade coaters PM7
Dissolvers
Bindmiddelen
latex en chemische
binders
1 12 23 34 45 56
Blade coaters
Offcoater 7
Zetmelen
Koken enzymatisch
zetmeel
7
Blade coaters PM8
51

52
Proces waterzuivering inkomend water
Kanaalwater Bronwater
Proceswater
Bluswater
Inname
- Pulseren
- Filteren (zand)
PM / CTMP
proceswater
PM proceswater
Stoomproductie
Demineraliseren
Ontgassen
Omgekeerde
osmose
Stoomketels / WKK
Stoom
PM’s / Offcoater
Coatingkeuken (enzymatisch
zetmeel)
PM condenswater
Openbaar waternet
Drinkwater
Laboratoriumwater
Sanitair water

Proces waterzuivering uitgaand water
en afgeleide processen
Proceswater
pulpproductie
Anaerobe zuivering
Proceswater
papierproductie
Aerobe zuivering
Voorbezinken
Nabezinken
A-trap beluchting
Voorbezinken
Slibafscheiding
Slib
Koelen Detox buffer
Methaanreactoren Korrelvanger
Biogas
Ontzwavelen Biogasmotor
Koelen B-trap beluchting
Water naar kanaal
Indikken en persen Land- en tuinbouw
53

54
Proces Lucht / Warmte / Kracht
Lucht
Gas
Biogas
Elektriciteit
Compressie
Stoomketels
Infrarood droging
WKK Centrale
Biogasmotor
Externe stroom
Perslucht Diverse processen
Stoomterugwinning
pulpmaling
Coating keuken
(enzymatisch zetmeel)
Stoom PM’s / Offcoater
Interne stroom
Uitlaatgassen
Aandrijving pulp- en
papierproductieproces

Begrippen- en afkortingenlijst
AWZ
BAT
BAT-BREF
BOD
CEO
CFK
Coater
CO
CO 2
COD
CTMP
ECN
EMAS
EPAS
EU
FPE
GJ
H2S
HR
IPPC
ISO
IT
KNP
LTIFR
LWC
MC
MWh
NOx
Offcoater
PQM
PTS
R&D
RM
SFPE
SHEQ
SOP
TEM
TMP
VLAREM
VOF
WFC
WKC / WKK
Afvalwaterzuivering
Best Available Technics
Best Available Technics- Best Reference
Biological Oxygen Demand = Biologisch zuurstofverbruik
Chief Executive Offi cer = Voorzitter Raad van Bestuur
Chloor Fluor Koolwaterstoffen
Machine / machinedeel waar de strijklaag op het basispapier aangebracht wordt
Koolmonoxide
Kooldioxide
Chemical Oxygen Demand = Chemisch zuurstofverbruik
Chemisch Thermisch Mechanische Pulp
Energieonderzoek Centrum Nederland
Eco Management and Audit Scheme
Eco Process ASsistence
Europese Unie
Fine Paper Europe
Giga Joule
Zwavelwaterstof
Human Resources
Integrated Pollution Prevention and Control
International Standards Organisation
Informatie Technologie
Koninklijke Nederlandse Papierfabrieken (nu Sappi Maastricht BV)
Lost Time Injury Frequency Rate = ongevallen met werkverlet-ratio
Light Weight Coated = lichtgewicht houthoudend papier
Mechanical Coated = houthoudend papier
Mega Watt uur
Stikstofoxiden
Off line machine waar de derde coating strijklaag opgebracht wordt
Product / Process Quality Management
Papier Technische Stiftung
Research & Development
Raw Materials = Grondstoffen
Sappi Fine Paper Europe
Safety, Health, Environment, Quality
Standard Operation Procedure
Technologie Engineering Maintenance
Thermisch Mechanische Pulp
VLAams REglement Milieuvergunning
Vereniging onder fi rma
Wood Free Coated
Warmtekrachtcentrale Warmtekrachtkoppeling centrale
Toelichting:
Bepaling van emissies gebeurt aan
de hand van:
- Voor lucht:
- CO en NO X : indicatieve
concentratiemetingen waaruit
vrachten berekend worden
- Stof: berekend aan de hand
van vaste concentratieaanname
- CO 2 : berekend volgens
methode van Monitoring Plan
- SO 2 : berekend aan de hand
van samenstelling van het
biogas
- Ammoniak- en formaldehyde-
gehalte: berekend
- Voor energie: berekend
- Voor water:
- COD, BOD, zwevende bestanddelen,
temperatuur en lozings-
debiet effl uent: gekalibreerde
metingen.
- Inname kanaalwater: indicatieve
metingen.
55

www.sappi.com
Sappi Lanaken NV
Montaigneweg 2
B – 3620 Lanaken
Tel +32 (0)89 719 872
Fax +32 (0)89 719 246
Sappi Europe SA
Sappi Fine Paper Europe
154, Chaussée de la Hulpe
B – 1170 Brussels
Tel +32 (0)2 676 9700
Fax +32 (0)2 676 9665
Sappi Ltd
48, Ameshoff Steet
SA – 2001 Braamfontein
Tel +27 (0)11 407 81 11
Fax +27 (0)11 407 14 93