Wijkactieprogramma deel 1 downloaden - Nieuwland-Schiedam.nl

‘Een aandachtswijkop de goede weg’Concept Wijkactieprogrammavoor Schiedam-Nieuwland1

VoorafMinister Vogelaar heeft veertig wijken uitgedaagd omvoor 1 oktober te komen met een Wijkactieplan dat isgericht op het versterken van de wijk, gebaseerd op deinbreng van de bewoners en draagvlak heeft bij demaatschappelijke partners. In het plan dient aangegevente worden welke bijdrage (financieel, regelgeving) vanhet Rijk verlangd wordt. Minister Vogelaar heeft hetCollege van Schiedam ook uitgedaagd: voor de wijkNieuwland. Wij zijn die uitdaging graag aangegaan!Het verheugt ons te constateren dat het is gelukt omgedurende de zomermaanden samen met bewoners,ondernemers en partners – en in nauwe samenspraakmet de accountmanagers van de ministeries van WWI –zelfs nog een stap verder te gaan. Voor u ligt eenambitieus en gedegen Wijkactieprogramma voor deaandachtswijk Nieuwland. In het programma zijnmaatregelen en prestaties concreet benoemd en zijn permaatregel de benodigde investeringen aangegeven.Het wijkactieprogramma kent een looptijd van acht jaar.Het is een proces van lange adem, maar het College iservan overtuigd dat de wijk en de stad Schiedam alsgeheel met dit programma een belangrijke stap voorwaartszetten. Daarbij gaan wij – en met ons alleNieuwlanders – ervan uit dat de minister ons in staatstelt om dit ambitieuze programma uit te kunnen voerendoor het benodigde geld en andere middelen ter beschikkingte stellen.Bij voorbaat dank daarvoor.Maarten GroeneWethouder van Wijkontwikkeling en GrotestedenbeleidSchiedam, 27 september 2007.Van alle bijeenkomsten met de bij de wijk betrokkenpartijen zijn verslagen gemaakt waarin de aangedragenpunten zijn vastgelegd. Veel van de aangedragen ideeën,voorstellen en gemaakte opmerkingen zijn in hetprogramma opgenomen. Wij zijn er dan ook vanovertuigd dat de bewoners en andere bij Nieuwlandbetrokken partijen zich erin zullen herkennen – en datwe voor de uitvoering dus kunnen rekenen op een stevigdraagvlak. De vele positieve reacties op de conceptversiessterken onze overtuiging hierin.Nieuwland is klaar om via een extra slag stappen tezetten waardoor de wijk de ingeslagen positieve wegkan vervolgen en zich kan ontwikkelen van ‘Aandachtswijk’naar ‘Krachtwijk’. Een extra slag die meer dan totdusver gericht is op de sociaal-economische ontwikkelingvan de wijk en waarbij aan de bewoners perspectievenworden geboden om via de routes van socialestijging vooruit te komen.2

InhoudsopgavepaginaInleiding 4Wijkactieprogramma NieuwlandDeel 1: Investeren en realiseren. 61. Schiedam-Nieuwland:een aandachtswijk op de goede weg 72. Voortbouwen op lopende initiatieven 103. Wijkactieprogramma3.1.Achter de voordeur 123.2.Werken en leren in de wijk 163.3.Wonen en veiligheid in de wijk 223.4.Ontmoeten in de wijk 254. Topprioriteiten in het Wijkactieproramma 305. Benodigde investeringen in de wijk(2008-2015) 316. Breed draagvlak voor uitvoering 327. Nieuwland in 2015 33Wijkactieprogramma Nieuwland zie deel 2Deel 2: Verslagen bijeenkomsten, investeringsoverzichtenen achtergondinformatie.1. Bijeenkomsten betrokken partijen.2. Investeringskosten per thema.3. Uitvoering en programma/prestatiesturing wijkactieprogramma.4. Overzicht doelstellingen wijkactieprogramma 2008–2015.5. Bijlagen (1 en 2).3

InleidingToen de gemeente Schiedam in maart 2007 te horenkreeg dat er extra rijksgelden zouden komen om teinvesteren in de wijk Nieuwland was dat meer dan eenverheugende mededeling. We beschouwden het ook alseen kroon op het werk van bewoners, instellingen engemeente die de afgelopen tien jaar allemaal hebbengeijverd om Nieuwland weer op de kaart te zetten.Daarmee kunnen we nu verder en gelukkig hoeven weniet bij nul te beginnen. Het stedelijk vernieuwingsbeleiden het grotestedenbeleid hebben al veel op de railsgezet. Dankzij de inzet van minister Vogelaar kunnen weblijven bouwen aan de ambitie om van Nieuwland eenwijk te maken waar het goed wonen, werken en leven is.We kunnen de problemen die er nog steeds zijn op hetterrein van wonen, werken, opvoeden, leren, integrerenen veiligheid nog krachtiger aanpakken. Het investerenin een brede en samenhangende wijkaanpak, bovenop dehuidige stedelijke vernieuwingsinzet, maakt hetmogelijk om van aandachtswijk Nieuwland (eenbewoner sprak tijdens een ‘Vogelaarbijeenkomst’ vaneen ‘pechwijk’) een krachtwijk te maken.Betrokkenen betrokkenDe inbreng en betrokkenheid van bewoners, ondernemersen partners staat centraal in de aanpak om tot eensuccesvol en breed gedragen WijkactieprogrammaNieuwland te komen. Dit uitgangspunt was zelfsbepalend voor de procesgang rond de totstandkomingervan. Daarbij is ook gebruik gemaakt van positieveervaringen bij de opzet van het projectvoorstel ‘Socialeactie Nieuwland en Groenoord’ in het kader van hetlandelijke GSB-project ‘Sociale herovering’, datmomenteel in uitvoering is.Veel direct betrokkenen hebben in de verschillendefasen van dit traject hun inbreng gehad. In de uitwerkingsfaseis veel aandacht besteed aan de herkenbarevertaling van hun voorstellen in het Wijkactieprogramma.Zij hebben bijgedragen aan de bepaling van de vierthema’s (‘Achter de voordeur’, ‘Werken en leren’,‘Wonen en veiligheid’ en ‘Ontmoeten’) en te bezoekenprojecten tijdens het werkbezoek van minister Vogelaaren vier andere bewindslieden op 21 mei 2007.Alle wijkbewoners zijn uitgenodigd voor een avondbijeenkomstop 5 juli. In afzonderlijke workshops perthema kwamen de bewoners aan het woord en zijnideeën aangedragen. In totaal 80 ideeën zijn per briefonder de bewoners verspreid. Begin augustus werdenworkshops gehouden met gemeentelijke afdelingen ende strategische partners, waaronder Woonplus, StichtingWelzijn Schiedam en politie Rotterdam-Rijnmond,waarin de vier thema’s in concrete actieprogramma’szijn uitgewerkt. Vertrekpunt voor deze uitwerkingvormden de door bewoners aangedragen ideeën. In hetactieprogramma per thema komen zo de bewonerspunten,de bijdragen en opmerkingen door de gemeentelijkeafdelingen en partners en de uitgangspunten van het Rijksamen.Ook de netwerkpartners in Nieuwland zijn actiefbetrokken bij de uitwerking van de actieprogramma’s.Op 4 september is het programma per thema besprokenmet bij de wijk betrokken professionals. Daarnaast zijnafzonderlijke doelgroepen benaderd, zoals de Wijk- enbewonersvereniging Wonen en Leven Nieuwland, ondernemersen jongerengroepen. Ook is een klankbordgroepingesteld die, via periodiek overleg met de wethouder, detotstandkoming van het wijkactieprogramma volgde.Ook hun inbreng is verwerkt. Vertegenwoordigers vande betrokken instellingen hebben door het ondertekenenvan een intentieverklaring hun ondersteuning voor hetWijkactieprogramma vastgelegd. Ook bij de uitvoeringvan het Wijkactieprogramma zullen bewoners enondernemers een actieve rol vervullen.‘Er op af ’Het komt er nu op aan om de komende jaren actief deontwikkeling in de richting van een krachtwijk te4

voltooien. Het wijkactieprogramma geeft de lijnen aanwaarlangs we dit willen doen en de thema’s die wedaarbij hanteren. Rode draad in de aanpak vormt demethode ‘er op af’. De resultaatgerichte benaderingstaat hierbij voorop en de werkwijze is indringend enintegraal. Gemeente en partners wachten dus niet af bijproblemen in de sociale of fysieke leefomgeving, maargaan om de tafel zitten om oplossingen te bespreken enzoveel mogelijk direct actie te ondernemen.In het collegewerkprogramma “Alle Schiedammers” isopgenomen dat experimenten zullen worden gestartwaarbij burgers zeggenschap krijgen over de inzet vanwijk- en onderhoudsbudgetten. Het wijkactieprogrammaNieuwland biedt een uitgelezen kans om een eersteexperiment in dit kader te starten. Het vergroten vanzeggenschap bij de inzet van deze budgetten kan eenbelangrijk instrument zijn om de betrokkenheid van debewoners te vergroten.LeeswijzerHet Wijkactieprogramma bestaat uit een kerndeel (deel1) en een aanvullend deel met bijlagen (deel 2). Deel 1bevat een schets van de historische ontwikkelingen inNieuwland, een analyse van de sterke en zwakke puntenaan van de wijk en de onderbouwing van de extra inzetin het kader van de beweging van Aandachtswijk naarKrachtwijk. Voorts vindt u de programma’s per themamet de activiteiten die gezamenlijk met de bewoners enhet maatschappelijk middenveld zijn opgepakt, deprestatiedoelstellingen en de aan het rijk gevraagde inzet.Deel 2 bevat gegevens en feiten voor de onderbouwingen verantwoording van het wijkactieprogrammaNieuwland. Dit betreft onder meer de door bewoners,ondernemers en andere betrokkenen aangedragenpunten, een overzicht met investeringsbijdragen van debetrokken partners, de prestatie-indicatoren 2008 – 2015en de manier waarop de uitvoering ter hand wordtgenomen.De lezer die zich een beeld wil vormen van de inhoudvan het wijkactieprogramma Nieuwland kan volstaanmet het kerndeel. Lezers die geïnteresseerd zijn in deonderbouwing van het programma wordt aanbevolenook het aanvullend deel met bijlagen te raadplegen.5

WijkactieprogrammaNieuwlandDeel 1: Investeren en realiseren.6

1. Schiedam-Nieuwland:een aandachtswijk op de goede wegNieuwland is een naoorlogse wijk, met een architectuuren stedenbouwkundige opzet kenmerkend voor devijftiger en zestiger jaren, die wordt begrensd door despoorlijn, de Schie, de Noordvest, Vlaardingerdijk, dePoldervaart en de A20. De voetafdruk van Nieuwlandbeslaat ongeveer 30 procent van de stad en de wijkhuisvest zo’n 14.000 inwoners, waarvan 60% allochtoonen 40% - veelal oudere - autochtoon. De bevolkingssamenstellingis kleurrijk in culturele achtergrond: erwonen mensen van zo’n 60 verschillende nationaliteiten,met een omvangrijke Turkse gemeenschap alsgrootste allochtone groep. Kenmerkend is dat de wijk 20buurten omvat, met elk een eigen identiteit, die zichonderscheiden in woningtype, architectuur en kwaliteitvan de woonomgeving.Nieuwland bestaat voornamelijk uit portiek- en galerijflats,eenzijdige sociale woningbouw die vaak niet meervoldoet als het gaat om ruimte, voorzieningen encomfort, maar met relatief lage huren. Aan de hand vanomvangrijke plannen voor woningdifferentiatie wordthard gewerkt aan sloop, renovatie en nieuwbouw.Woningen krijgen een nieuwe, frisse en herkenbareuitstraling. Het streven is dat Nieuwlanders een wooncarrièrein de wijk kunnen hebben en niet verhuizen naareen VINEX-wijk of naar middeldure woningen elders.Ook de herwaardering van het winkelaanbod en deleefomgeving passen in deze aanpak. Als de openbareruimte rommelig en onoverzichtelijk is, zullen deleefbaarheid en veiligheid - en daarmee het imago vande wijk - ondanks alle inspanningen niet duurzaamverbeteren.veroorloven massaal weg uit de wijk, op zoek naar eenkwalitatief betere woonomgeving. Leegkomendewoningen werden veelal betrokken door ‘starters’ of‘kansarme huishoudens’ die niet of nauwelijks bindinghadden – of wilden aangaan – met de wijk. Dezeaanhoudende ontwikkeling veroorzaakte lange tijd eenneerwaartse spiraal, die sinds begin deze eeuw gelukkigtot stilstand is gekomen.Het verbeteringsproces dat zich sindsdien heeft ingezetkenmerkt zich door een intensieve samenwerking metalle betrokken partijen, waaronder politie, welzijnsinstellingen,ouderenwerk, de gemeente en het nutsbedrijf.Op buurtniveau wordt bekeken in welke kansrijkekwaliteiten geïnvesteerd moet worden en welke voorzieningenmoeten worden toegevoegd. Daarbij is de inzeten betrokkenheid van bewoners onontbeerlijk. Bewonersdenken steeds vaker mee over zaken als de stedenbouwkundigeinvulling, communicatie, sociale projecten,renovatie en het zo soepel mogelijk laten verlopenvan de verschillende verhuisstromen. Daarnaast zet mende schouders onder concrete projecten. Inzet is dat deresultaten zichtbaar blijven en inspireren tot nieuweacties van bewoners.Ook de verbetering van de sociaal-economische situatievan de Nieuwlanders staat hoog op de Schiedamseagenda. Door betere scholing en een hoger besteedbaarinkomen gaat de zelfredzaamheid van mensen omhoog.De leefomgeving zal daarvan direct profiteren. Velejaren lang trokken bewoners die het zich konden7

Nieuwland toenIn de periode 1950-1970 werd Nieuwland vooralbevolkt door jonge gezinnen uit de gegoede middenklasse.De huren waren voor die tijd zeer hoog endirecteuren, leraren en anderen met in hoog aanzienstaande beroepen behoorden tot de eerste bewoners.Geleidelijk aan veranderde dit. Met name de socialebovenlaag trok als eerste weg. Vaak naar de nabijgelegenwijk Groenoord, waar in de jaren 1960 ruimewoningen met cv en lift werden gebouwd, voorzieningendie de meeste woningen in Nieuwland niet hadden.Rond de jaren ‘70 werden in omliggende gemeentenveel eengezinswoningen gebouwd, die een aanzuigendewerking hadden op de hogere inkomens. Schiedam wasdestijds volop bezig met de herstructurering van devooroorlogse wijken, wat inhield dat nogal wat huishoudensmet een laag inkomen moesten worden geherhuisvest.Leegkomende, goedkope gemeentewoningenkwamen daarvoor het meest in aanmerking, dus kwamenhier heel wat huishoudens uit de stadsvernieuwingterecht. Vaak betrof dit kleinere gezinnen, eenoudergezinnenen alleenstaanden, maar ook heel wat gastarbeidersdeden in deze periode hun intrede in de wijk. Ookverlieten veel in Nieuwland opgegroeide kinderen hetouderlijk huis. Zo veranderde de samenstelling van debevolking drastisch, daalde het inwonertal van de wijkfors en was er sprake van een sterke vergrijzing.Door de veranderingen in de bevolkingsopbouw was dewijk in sociaal-economisch opzicht afgezakt van eentopper in de jaren ’50 tot een gemiddelde wijk eind jaren’70, met de daarbij passende problematiek. Dat veranderdebegin jaren ’80, vooral omdat de huren in de wijknaar verhouding steeds goedkoper werden en deinstroom van sociaal zwakkeren sneller toenam.Tegelijkertijd groeide het aantal niet-Nederlandsegezinnen gestaag. Ook deze groep verkeerde sociaaleconomischgezien vaak in een zwakke positie.De weg terug omhoogTegen midden jaren ’80 werd duidelijk dat Nieuwlandzich in een vrije val bevond. In demografisch opzichtwas een duidelijke tweedeling ontstaan. Enerzijds waser een sterk vergrijsde Nederlandse bevolking, anderzijdsbestond de wijk in toenemende mate uit grotegezinshuishoudens met een allochtone achtergrond.Al snel werd onderkend dat de wijk in een risicozoneterecht dreigde te komen. Bovendien leek het dieptepuntnog lang niet in zicht. Dit zorgde ervoor dat de wijksteeds hoger op de gemeentelijke beleidsagenda kwamte staan. Zo verscheen in 1987 de gemeentelijkerapportage ‘Nieuwland in Perspectief’. Daarin werdenmaatregelen voorgesteld om in samenwerking met eenbewonerskader de problemen aan te pakken. Met dieaanpak had Schiedam landelijk bezien een voortrekkersrol.Over sloop van woningen werd niet gesproken, daarwas de tijd nog niet rijp voor. Wel stelde men voor om dewoningvoorraad aan te passen door verbouwing vanbestaande woningen en de bouw van nieuwe woningenop restplekken en om de ruimtelijke structuur van dewijk aan te pakken.‘Nieuwland in perspectief’ werd min of meer de basisvan het ‘Beheerplan Nieuwland’ uit 1990. Met dit planwerd Nieuwland de eerste naoorlogse stadsvernieuwingswijkvan Nederland. In de jaren ’90 werd de sloopvan woningen wel aanvaardbaar geacht, hetgeen later opgrote schaal is uitgevoerd. Ondanks alle aandacht bleefhet verval tot eind jaren ’90 doorgaan. Daarna blijkt uitallerlei statistieken en bevolkingsonderzoeken dat dewijk weer voorzichtig de weg omhoog aan het vinden is.In 2001 ontstond breed politiek draagvlak voor deherstructureringsaanpak in Nieuwland, wat zich ondermeer vertaalde in de gemeentelijke nota ‘Contourenvoor aantrekkelijk wonen in Schiedam’. Daarin werdgekozen voor een drastische aanpassing van de woningvoorraadals middel voor het versterken van het economischdraagvlak. Bewoners zijn vanaf het begin actiefbetrokken bij de planvorming en de uitvoering. Ook is ereen netwerk van instellingen gevormd die zich met deverbetering van de wijk bezighoudt.Nieuwland nuNieuwland is een herstructureringswijk met driekarakteristieke schillen, die vanuit de binnenstad naarbuiten toe steeds groener worden. Tussen de schillenliggen groene zones: de groenblauwe BurgemeesterHonnerlage Gretelaan, de groengrijze Burgemeester vanHaarenlaan en de landschappelijke zone tussen spoor ensnelweg. Drie stedelijke radialen richting binnenstad, deNieuwe Damlaan, de Parkweg en de ’s-Gravelandseweg,verdelen de wijk vier delen. Het dragend hart vormt deMgr Nolenslaan, die met het wijkwinkelgebied de wijksamenbrengt. Op diverse plaatsen valt de teruglopende8

woon- en leefkwaliteit op. Delen van het openbaargebied zien er verouderd en verwaarloosd uit. Ook grotedelen van het woningaanbod zijn verouderd en eenzijdigvan samenstelling.De gestructureerde aanpak van de afgelopen jaren begintvoorzichtig zijn vruchten af te werpen. Vooral in fysiekevorm is in Nieuwland een belangrijke en goed zichtbareinhaalslag gerealiseerd die inmiddels heeft geleid totmeer gedifferentieerde woonmilieus. Verder tonenopeenvolgende leefbaarheidonderzoeken (zie deel 2)verbeterde scores aan op de terreinen ‘verloederingopenbaar gebied’, ‘overlast’ en ‘dreiging’. De scoresstemmen nog niet geheel tot tevredenheid, maar dekentering is onmiskenbaar. De instroom van ‘zwakkere’huishoudens is afgenomen, er is een daling van dewerkloosheid zichtbaar en het inkomensniveau stijgt.Ook op het terrein van het milieu zijn positieve stappengezet, met name op het terrein van geluid- en luchtkwaliteit.Langs de zuidzijde van de A 20 wordt eengeluidsscherm gerealiseerd. Voor de overige (stedelijke)maatregelen op het brede milieuterrein, die ook voorNieuwland van belang zijn, wordt verwezen naar hetMilieubeleidsplan 2002–2008. Verder zijn nog vanbelang de milieuparagraaf in het bestemmingsplanNieuwland en het plan van aanpak Luchtkwaliteit.De vooruitgang van Nieuwland heeft een positievedoorwerking in heel Schiedam. De instroom vansociaal-economisch zwakke huishoudens is tot stilstandgekomen en de wijk draagt bij aan de gewenste veranderingenvan de totale woningvoorraad. Het stedelijkpercentage koopwoningen is gestegen van 28% in 1999naar 45,5% mei 2007 en eengezinswoningen van 26% in1999 naar 29,2% mei 2007.Op achterstandDit laat onverlet dat er in de wijk ‘achter de voordeur’vaak een minder rooskleurig beeld te zien is. Bewonerszijn armer, meer dan gemiddeld werkloos en vaker kleinbehuisd dan in de rest van Schiedam (en Nederland). Inde buurtsignalering staat Nieuwland met bijna alledeelgebieden op een achterstandsscore. Huisartsengeven aan dat zij veel inspanningen verrichten op hetgebied van gezinsondersteuning en maatschappelijkwerk, die niet tot hun eigenlijke taken behoren. Ookscoort de wijk nog laag op het gebied van veiligheid. Hetaantal inbraken behoort tot de hoogste van de stad (envan Nederland) en bewoners rapporteren er vakeronveiligheidsgevoelens.Voortijdig schoolverlaten treedt vooral op bij leerlingenvan het Vmbo en de laagste niveaus van het Mbo.Omdat relatief veel jongeren uit de wijk gebruik makenvan deze onderwijstypen is extra aandacht dringendgewenst. De verantwoording van het Grotestedenbeleid2000-2004 laat zien dat Schiedam op de leefbaarheidgebieden‘verloedering woonomgeving’, ‘sociale cohesie’en ‘onveiligheidsgevoelens’ achterblijft bij veel GSBsteden.Dit is zeker van toepassing op Nieuwland,ondanks de onmiskenbare vooruitgang.Nieuwland in hoofdlijnen (per 01-01-2007)Aantal woningen: 7.118Bouwperiode: voornamelijk jaren ‘50Type woning:overwegend portiek- en galerijflats (middelhoogbouw)in de huursectorMaximum aantal inwoners: 21.015 (1971)Huidig aantal inwoners: 14.109Bewoners: allochtoon: 58,3%; autochtoon: 41,7%Percentage inburgeraars*: 46%Aantal nationaliteiten: 61* Het Schiedamse Bestand Potentieel Inburgeringsplichtigen (BPI) telt ruim 2.150 personen. Hiervan wonen er bijna 1.000 (46%) in Nieuwland.9

2. Voortbouwen op lopende initiatievenDe herstructurering van Nieuwland maakt onderdeel uitvan de ‘56-wijkenaanpak’ van het Rijk. Deze aanpak isintegraal opgenomen in de prestatieafspraken van hetMeerjarenontwikkelingsprogramma 2005-2009 vanSchiedam. Op basis van de nota ‘Nieuwland VernieuwendVerder’ (2000) zijn flankerend aan de fysiekeherstructurering diverse sociale en economischeprojecten gestart. Deze projecten hebben gestaltegekregen in het sociale (GSB) programma ‘Nieuwlandaan Zet’ waarin bewoners actief betrokken zijn en in desociaal-economische impuls in het kader van hetprovinciale project ‘3 wijken 2 jaar centraal’. Desociaal-economische impuls heeft geleid tot eenverkenning van mogelijkheden (onder meer de ontwikkelingvan de winkelgebieden Wibautplein, MgrNolenslaan en Parkweg en het realiseren van eenbuurtrestaurant) en het creëren van draagvlak voor desociaal-economische ontwikkeling. In het kader van hetwijkactieprogramma kan deze impuls een voortzettingkrijgen via een fors investeringsprogramma. Het socialeprogramma ‘Nieuwland aan Zet’ (sinds 2001 in uitvoering)heeft een positief effect op de leefbaarheid in dewijk en de betrokkenheid van de bewoners. Dit programmaheeft in 2006 een follow-up gekregen via hetlandelijke GSB-project ‘Sociale herovering’. Eenoverzicht van de projecten en gelden is in bijlage 2opgenomen.krijgt een aantal stedelijke programma’s zoals deinburgering van inkomers en oudkomers, het integratiebeleid,onderwijsachterstandenbeleid, de brede schoolontwikkeling,voor- en vroegschoolse educatie en deaanpak van het voortijdig schoolverlaten een vertaling inNieuwland. Ook zijn middelen opgenomen voor desociale wijkaanpak, waarmee men kan inspelen opinitiatieven van de bewoners. De bovengenoemdeprojecten lopen in het kader van het Wijkactieprogrammadoor, maar zullen waar nodig van een extra inzetworden voorzien.Sloop en nieuwbouwDe gemeente heeft in een gezamenlijke visie metwoningbouwcorporatie Woonplus bepaald dat in tweegeconcentreerde gebieden een groot aantal woningenwordt gesloopt. De nieuwbouw omvat zowel huur- (1/3)als koopwoningen (2/3). Naast de uitvoering van hetsloop/nieuwbouwprogramma zullen grote delen van hetwoningbezit van Woonplus worden verbeterd (2158woningen in 2002-2012). Aan dit programma zijn‘buurtplusprojecten’ gekoppeld, waarbij in de directewoonomgeving wordt geïnvesteerd en veiligheidsprojectenworden uitgevoerd. Hierbij zijn bewoners actiefbetrokken.Het thans tussen de gemeente en de corporatie overeengekomensociaal/fysiek programma loopt door in hetMOP 2005-2009. In het MOP 2005-2009 is een grootaantal projecten in de brede doeluitkering sociaal,integratie en veiligheid opgenomen. Het betreft eenaantal specifiek voor Nieuwland ontwikkelde initiatievenzoals ‘Thuis op straat’ (sport- en spelactiviteiten oppleinen), dat overigens inmiddels is verbreed naar dehele stad, de mentoraatsprojecten (allochtone enautochtone jongeren begeleid door ouderen in dedoelgroep) en het ambulant jongerenwerk. Daarnaast10

Het fysieke herstructureringsprogramma wordt dekomende jaren doorgezet. In 2003 is een start gemaaktmet de herstructurering van de buurten Parkweg Noorden Goeman Borgesius. In totaal worden hier 1.152woningen gesloopt en – volgens het huidige programma– 722 teruggebouwd. De sloop verloopt volgens plan ende herhuisvestingoperaties zijn door goede begeleidingzonder problemen uitgevoerd. Ongeveer 40% van deNieuwlanders heeft gekozen in de wijk te blijven wonen.Veelal wordt hierbij door (allochtone) bewoners in dewijk wooncarrière gemaakt. Onder meer door marktomstandighedenis de terugbouw van woningen in fase Ivertraagd, wat gevolgen heeft voor de voortgang van derealisatie van woningen in fase II. Naar verwachtingzullen de bouwactiviteiten in (Parkweg) fase I inseptember 2007 van start gaan.Bijzondere projectenIn de wijk zijn enkele bijzondere herstructureringsprojectenin gang gezet. Onder andere de aankoop en sloopdoor Woonplus van een bedrijvencomplex aan deNoordvestgracht, op welk terrein 66 eengezinswoningenzullen worden gebouwd. Een ander bijzonder project is‘de vijf molens’, de bouw van een seniorencomplex meteen dienstencentrum en een gezinsvervangend tehuis.Ook de huisvesting van drie basisscholen wordt naderonderzocht. Het betreft herhuisvesting van tweebestaande scholen, de Taaltuin en de Wieken, en deplaatsing van een nieuwe islamitische basisschool.Vanaf 2011 komen ook de locaties van de huidigeVMBO -scholen beschikbaar voor herontwikkeling.Onderwijs kan hier worden omgezet in wonen/ werken/sociale voorzieningen waarbij een grove tweedeling is temaken: enerzijds doorgaande verstedelijking in hetgebied rond de Parkweg en de Mgr Nolenslaan enanderzijds groen stedelijk wonen, ten westen van denieuwe Damlaan. In het gebied rondom de NieuweDamlaan zal het onderzoek zich toeleggen op de vraagof daar eengezinswoningen, of woonvormen metkwaliteiten van eengezinswoningen, kunnen wordenontwikkeld die aantrekkelijk zijn voor huishoudens metkinderen. Hiermee kan het percentage (grondgebonden)eengezinswoningen worden verhoogd zodat koopkrachten differentiatie in deze wijk kan worden verhoogd.InvesteringenDe komende jaren zal een aantal woningbouwlocatiesvrijkomen. Het betreft hier locaties in eigendom bij degemeente en een beperkt aantal locaties die zijn uitgegevenaan Woonplus. De investeringen door Woonplusvoor de periode 2007-2012 in Nieuwland (fysiekeherstructurering maar ook in het kader van de leefbaarheid)zijn in bijlage 2 opgenomen. Flankerend aan defysieke herstructurering van de woongebieden zijn eraanvullende investeringen, gericht op het realiseren vanextra kwaliteit in de openbare ruimte. Deze investeringworden bekostigd vanuit het ISV II-programma (onderdeelvan het MOP 2005-2009).In het kader van het Wijkactieprogramma zullen debovengenoemde fysieke maatregelen worden uitgevoerd.Gelet op de marktomstandigheden en de complexiteitvan de maatregelen is prioriteit gegeven dezetijdig uit te voeren. De gemeente en Woonplus hebbenop sociaal, fysiek en economisch terrein integraleprestatieafspraken gemaakt op stedelijk niveau. Dezeafspraken hebben ook in Nieuwland een vertalinggekregen. De afspraken in het kader van het WijkactieprogrammaNieuwland worden hierin opgenomen.11

3. WijkactieprogrammaOm van Nieuwland een krachtige stadswijk te maken, iswel een extra slag nodig. Kort gezegd hebben de in deafgelopen jaren getroffen maatregelen geleid totverbetering in de fysieke structuur en een vergroting vande betrokkenheid van bewoners. Dit is de leefbaarheidten goede gekomen. Voor de komende jaren is het vangroot belang om de sociaal-fysieke aanpak te continuerenen ervoor te zorgen dat op economisch terrein eenextra slag wordt gemaakt. De afgelopen jaren is er weliswaareen begin gemaakt met de economische ontwikkeling,maar vergeleken met de fysieke en sociale investeringenzijn deze investeringen beperkt gebleven (zie ookbijlage 2).Mensen die vooruit willen komen, volgen verschillenderoutes. De VROM-Raad stelt in haar advies ‘Stad enstijging’ (oktober 2006) dat deze stijgingroutes verlopenvia:• onderwijs(opleiding of behalen (betere) startkwalificatie);• arbeidsmarkt(arbeid en ondernemerschap);• woningmarkt(wooncarrière, thuis in eigen woonomgeving);• vrije tijd(sociale activering, (informele) netwerkvorming,voorbeeldfunctie peers).In onze beleidsvorming hebben we deze notie vertaaldnaar de situatie en mogelijkheden in Nieuwland. Deextra slag in Nieuwland richt zich op het versterken vanstijgingsroutes en het gebruik ervan te bevorderen.Daarnaast zetten we in op meer specifieke maatregelengericht op veiligheid en het verbeteren van de kwaliteitvan de openbare ruimte.Vier thema’sOp basis van de bovenstaande insteek en de met partnersen bewoners in de wijk gehouden gesprekken is de focusgericht op vier samenhangende clusterthema’s:1. Achter de voordeur.2. Werken en leren in de wijk.3. Wonen en veiligheid in de wijk.4. Ontmoeten in de wijk.Per thema schetsen we de problematiek en doen wevoorstellen voor de aanpak en de partners die daarbij eenbijdrage kunnen leveren. Vanuit de gemeente is eenaantal afdelingen bij de uitvoering betrokken. Deafdeling Wijkontwikkeling heeft in het kader van deintegrale wijkontwikkeling een procesverantwoordelijkheiden vervult zo een actieve rol bij de aanpak van allethema’s in het Wijkactieprogramma Nieuwland. Degerichte aanpak van de problematiek per thema is eenaanvulling op het in de wijk reeds bestaande socialebeleid en zal hiermee worden verbonden. Daarnaastworden dwarsverbanden naar de overige thema’s van hetwijkactieprogramma gelegd.3.1. Achter de voordeurOp de bewonersbijeenkomst op 5 juli is dit thema wel(plenair) gepresenteerd maar, vanwege de hieraan tengrondslag liggende individuele problematiek, nietafzonderlijk besproken. Het heeft betrekking op alle vijfin het actieplan ‘Van Aandachtswijk naar Krachtwijk’genoemde ‘vingers’. De aanpak is gekoppeld aan de vierstijgingsroutes wonen, werken, leren en integreren.Veiligheid is gerelateerd aan de aanpak van huiselijkgeweld.12

De belangrijkste betrokken partners (geen limitatieveopsomming) zijn: Perspectief Schiedam (Schuldhulpverlening),Maatschappelijke dienstverlening NieuweWaterweg, Ouderenwerk Nieuwe Waterweg Noord,GGD, Thuiszorg Careyn Jeugd en Gezin, StichtingJeugdplein en Stichting Bureau Jeugdzorg, GGZ,Politie, Openbaar Ministerie/reclassering, Woonplus,Opbouwwerk SONOR en de huisartsen in Nieuwland.ProblematiekVanuit het netwerk van de in Nieuwland werkzameprofessionals, zoals huisartsen, maatschappelijkedienstverlening, sociale dienst en schuldhulpverlening,woningbouwcorporatie en het basisonderwijs wordtaangegeven dat er in Nieuwland sprake is van een meerdan gemiddelde sociale problematiek, met name opfinancieel gebied, huisvestingsproblemen, relatie ouderkinden geweld. Dit beeld wordt bevestigd door hetschoolmaatschappelijk werk dat bovenmatig aanwezigeopvoedingsproblemen en hulpvragen voor problemenbinnen het gezin constateert. Het casemanagementJeugd meldt dat 35% van de in Schiedam aangemeldejongeren uit Nieuwland komt. Daarbij is 57% van deaangemelde gezinnen uit Schiedam van allochtoneafkomst. Het aantal aanvragen voor schuldhulp inSchiedam bedroeg in 2006 ruim 700. Daarvan kwamener 250 (36%) uit Nieuwland. In verband met de grotevraag om schuldhulpverlening in Nieuwland heeft deinstantie Perspectief Schiedam het voornemen om inNieuwland spreekuur te gaan houden.Effectieve ketenaanpakOp basis van analyse en gesprekken met professionals inde wijk is de problematiek die ‘achter de voordeur’speelt als één van de belangrijkste actiepunten opgenomen.Gebleken is dat er bij verwijzers grote behoeftebestaat aan een totaalpakket aan hulpverlening enheldere afspraken over de inzet. Ook klanten zijn gebaatbij een eenduidige aanpak. Heel vaak blijkt dat mensenmeerdere problemen hebben die soms wel en soms nietopgepakt worden door meerdere instellingen. Daarnaastkomt het voor dat deze mensen in het geheel niet bereiktworden omdat zij geen kennis hebben van de mogelijkhedenvoor hulpverlening en ondersteuning. Verderblijkt dat verwijzers merken dat zij hun klanten ofpatiënten wel verwijzen naar hulpverlenende instantiesmaar dat vaak blijkt dat de problematiek niet wordtopgepakt of dat de klant niet aankomt bij de hulpverlening.Tenslotte geven huisartsen aan dat de leefsituatievan hun patiënten van grote invloed is op het probleemoplossendvermogen. Is er een stabiel fundament dan ishet probleemoplossend vermogen groter dan wanneer ersprake is van een onrustige, onveilige en niet gelukkigeleefsituatie.Werkbezoek minister Vogelaaraan Nieuwland op 21 meiDe vier thema’s zijn in het werkbezoek van ministerVogelaar, die vergezeld was van vier andere bewindslieden,aan de orde gekomen. De thema’s en projectensporen in belangrijke mate met de vijf ‘vingers’ vanminister Vogelaar te weten werken, leren, wonen,integreren en veiligheid. De minister heeft aangegevendat zij tevreden was over het werkbezoek en debezochte projecten in het programma.13

Het is van groot belang een hulpverleningsysteem tecreëren dat in staat is om mensen met problemen goeden in een vroegtijdig stadium te bereiken. In Nieuwlandmoeten problemen direct worden aangepakt op basis vaneen individuele benadering. Dit doen we door ‘er op af’te gaan. Bewoners moeten zien dat het ons (gemeente enprofessionals) menens is. Mensen moeten niet buiten desamenleving staan maar er weer aan meedoen. Instellingen,ook op het terrein van de maatschappelijke dienstverlening,moeten daarbij niet langs elkaar, maarsamenwerken. Het is tot dusver toe zeer moeilijkgebleken om hulpverlening goed te coördineren. Degemeente gaat de uitdaging aan door deze intermediairerol in te vullen en partijen te binden aan nieuwe samenwerkingsarrangementen.Huisartsengroep Damzicht ervaart dat mensen inachterstandswijken vaak kampen met verschillendeproblemen tegelijk, zoals op het gebied van huisvesting,schulden, werkloosheid, geweld en relatie.Omdat er voor genoemde problemen vaak geendirecte oplossing is, vertaalt stress die dit oproeptzich in lichamelijke en psychische klachten.Men stuit daarbij op:• taalbarrière, taboes, eerst uitgebreid onderzoekwillen bij een specialist alvorens te geloven dat ereen sociaal probleem ten grondslag ligt aan delichamelijke klacht;• het onvermogen om meer of minder complexeproblemen in het dagelijks leven adequaat op telossen;• onoplosbaarheid van problemen als huisvesting,schulden en werkloosheid;• problemen met verwijzen: waar naar toe, wachtlijsten,nieuw vertrouwen in nieuwe hulpverleners;• verslaving;• huiselijk geweld;• opvoedingsproblemen.Vertrekpunten aanpak1. De aanpak van de problematiek ‘achter voordeur’ iseen ontwikkeltraject. Dat wil zeggen dat de gemeentein eerste instantie zelf de eigen koers bepaalt(bijv. wel/niet de regie) maar deze wel samen metandere instellingen wil ontwikkelen, waarbijsommige instellingen door ons worden gesubsidieerden anderen (financieel) autonoom zijn. Ookspeelt mee dat bijvoorbeeld de zorgketen heelanders is georganiseerd dan de justitieketen.2. Binnen het thema wordt toegewerkt naar eenvolledige sluitende aanpak die zowel zorg en justitieals de zorgketen in het onderwijs omvat.3. Op dit terrein is een groot aantal instellingen actief,zoals corporaties, politie, maatschappelijk werk,jeugdgezondheidszorg, welzijn, werk en inkomen,schuldhulpverlening, onderwijs, jeugdzorg, ggz enhuisartsen.4. Het is een ingewikkeld veld waar veel in bewegingis. Daarmee moeten we rekening houden enverstandig zaken met elkaar in verband brengen.5. Buurtscholen en een (welzijns)voorziening ‘achterde voordeur’ hebben raakvlakken. De burger magniet in de war worden gebracht m.b.t. welke functieswaarvoor dienen en waar je dan moet zijn. Ook hiergeldt dat goed moet worden gekeken naar ‘wat waarhoort’.Stappenplan ontwikkeltraject1. De gemeente neemt als proceseigenaar het voortouwin deze ontwikkeling. Hierin zijn tweetrajecten te onderscheiden: beleidsontwikkelingrond het concept ‘achter de voordeur’ en de uitvoeringvan het project.2. De aanpak van outreachend werken wordt alsleidend beschouwd.3. Bij de ontwikkeling van deze methodiek maken wegebruik van voorbeelden in het land/regio.4. De gemeentelijke regie betreft met name deprocescoördinatie: de gemeente stelt een procescoordinatoraan die een team van specialisten om zichheen verzamelt vanuit de verschillende instellingen.5. De werkwijze is niet vrijblijvend. Instellingen diemeedoen moeten bereid zijn te investeren in nieuwewerkmethoden. Dit zal in protocollen wordenvastgelegd.6. In het geval van meldingen (door huisartsen,bewoners, instanties, etc.) wordt in multidisciplinairverband bepaald welke prioriteit krijgen en wie hetmeest adequaat kan reageren. Deze partij wordtdaarmee probleemhouder. De probleemhoudervertegenwoordigt alle instellingen die meedoen inhet wijkzorgteam.7. Wanneer sprake is van minder ernstige problemen14

(geen multiproblematiek, maar op een beperktaantal leefgebieden) wordt de problematiek aangekaartbij een instelling waarvan verwacht wordt datdeze passende actie onderneemt.8. Het wijkzorgteam werkt vanuit een locatie inNieuwland. Het is van belang dat deze uitvalsbasishet zenuwencentrum van de aanpak is, waarhulpverleners elkaar makkelijk kunnen ontmoetenvoor casusbespreking of bilateraal contact.9. Deze uitvalsbasis kan eveneens dienen als meldpuntvan signalen en registratiepunt. Wellicht ook alsinformatie- en adviespunt.10. Om reeds in het ontwikkeltraject een vliegende startte kunnen maken, beginnen we met die instellingendie bereid zijn mee te ontwikkelen in het concept.Stap voor stap willen we toegroeien naar een conceptwaarin in de volle breedte kan worden gewerkt.Resultaat van een effectieve benadering• ‘multi-problemen’ worden beter opgepakt vanwegede integrale benadering;• tegengaan van versnippering in hulp, dienstverleningen strafuitvoering;• elke burger in Nieuwland die met ernstige socialeproblemen in beeld is, krijgt een traject aangebodenen wordt gevolgd;• betere samenwerking van professionals vanuitverschillende invalshoeken, waardoor mensen beterworden geholpen bij het oplossen en voorkomen vangrote sociale problemen;• beter zicht op de knelpunten in de keten, de efficiencyen de effectiviteit, zodat beter beleid kan wordengevoerd;• een betere aanpak van de harde kern in de bijstand,met meer uitstroomkansen.Bewonersbijeenkomst NieuwlandOp 5 juli was er een bijeenkomst in het kader van hetWijkactieprogramma, waarvoor alle bewoners warenuitgenodigd. Doel was om van bewoners te horen ofde voorgestelde thema’s voor het Wijkactieprogrammavolgens hun de juiste zijn en welke activiteiten,maatregelen (projecten) de wijk krachtiger kunnenmaken. De belangstelling was boven verwachting.270 bewoners reageerden op de uitnodiging. 200meldden zich aan voor de bijeenkomst en 70 gavenaan niet te komen, maar later wel betrokken te willenzijn in de aanpak.Persverslag van de bijeenkomst“De sfeer was van meet af aan heel betrokken, watook al bleek uit de vele aanmeldingen. Tijdens dedruk bezochte bijeenkomst gingen ruim 200 bewoners,instellingen en gemeente met elkaar in gesprekover de plannen die gemaakt gaan worden in hetkader van de ‘40 wijken aanpak’. Samen met deinwoners wil de gemeente komen tot een wensenlijstvoor de minister die klinkt als een klok. Na eenplenair gedeelte gingen de aanwezigen in verschillendegroepen uiteen om oplossingen te bedenkenvoor problemen in de wijk. Daarbij bleek dat veelbewoners een visie hebben over de toekomst vanNieuwland. De aangedragen ideeën worden verderuitgewerkt en aan minister Vogelaar voorgelegd. DeNieuwlanders zullen intensief betrokken worden bijhet vervolgproces. Klagers waren tijdens de avond inde minderheid. Natuurlijk kwamen de nodigeminpunten aan de orde, maar wel met een constructieveondertoon. ‘Nieuwland is vooral een pechwijk’,zei één van de bewoners. ‘maar het is nu al ook eenmooie wijk die een prachtwijk moet worden.”Opname bewonersinbreng inWijkactieprogrammaVan de in de groepen gevoerde gesprekken zijnverslagen gemaakt. De hoofdpunten zijn op een flapgenoteerd. De verslagen en hoofdpunten zijn naar debewoners toegezonden. Zoals toegezegd zijnde door de bewoners aangedragen oplossingen enideeën herkenbaar opgenomen in het Wijkactieprogramma.Verder is afgesproken dat er regelmatigterugkoppelingen zullen plaatsvinden naar debewoners en dat de betrokkenheid van de bewonersbij de uitvoering wordt gegarandeerd.15

ProcesafsprakenDe gemeente stelt op basis van de vertrekpunten en hetstappenplan een gemeentelijk procescoördinator aan dieop korte termijn een effectieve ketenaanpak voor ditthema ontwikkelt. De aanpak van de problematiek‘achter de voordeur’ moet worden gekoppeld aanbestaand sociaal beleid en de ontwikkelingen in hetkader van de Wmo. Dat maakt het van belang dat deprocescoördinator niet alleen samenwerkingsgericht isen sociaal vaardig, maar dat hij ook kennis heeft van desociale kaart en ervaring met de doelgroep. Daarbijmoeten we anticiperen op de ontwikkeling van deCentra voor Jeugd en Gezin, waarbij voor ogen staat defuncties Jeugdgezondheidszorg, de schakels met hetBureau Jeugdzorg en de Schoolzorgstructuur te bundelenen aan te sluiten bij de routes voor sociale stijging(bijvoorbeeld via het werkveld werk en inkomen).Verder is de insteek al werkende weg de aanpak teontwikkelen, waarbij budgettaire ruimte moet wordenvrijgehouden om benodigde dienstverlening (tijdig) in tekunnen kopen. Een bestuurlijke stuurgroep, waar deverantwoordelijk wethouders deel van uitmaken, zorgtvoor aansturing gedurende het ontwikkeltraject. Deafdeling Welzijn is verantwoordelijk voor het ontwikkeltraject.Prestatiedoelstellingen‘Achter de voordeur’ 2008-20151. Per 1 januari 2008 is er een door gemeente enpartners ondertekend convenant over de sluitendeketenaanpak van de problematiek in Nieuwland,waarmee de start van de aanpak mogelijk wordt.2. Per 1 januari 2008 is er een start gemaakt met deimplementatie van de aanpak en het vastleggenvan jaarlijkse prestatiedoelstellingen.Raming kostenVooralsnog worden voor de periode 2008-2015 detotale kosten geraamd op € 12 miljoen.3.2. Werken en leren in de wijkVertrekpunt voor de uitwerking van het onderstaandeactieprogramma vormen de voorstellen van bewonersop 5 juli en ondernemers op 1 augustus (zie ook aanvullenddeel). Het actieprogramma is een synthese vanbewoners- en ondernemersvoorstellen, bijdragen vanpartners en het gemeentelijk beleid. Het thema ‘Werkenen leren in de wijk’ heeft betrekking op drie ‘vingers’van het actieplan ‘Van Aandachtswijk naar Krachtwijk’(werken, leren en integreren).De belangrijkste betrokken partners (geen limitatieveopsomming) zijn: Gemeente (afdelingen Ruimtelijke enEconomische Ontwikkeling, Educatie, Werk en Inkomen),Perspectief Schiedam (schuldhulpverlening),Steunpunt Vrijwilligerswerk, BGS, ondernemers/winkeliers Nieuwland, basis- voortgezet- en beroepsonderwijs,Stichting Bibliotheek Waterweg, Woonplus,Maatschappelijke dienstverlening, SWS en investeerders.Problematiek ‘Werken in de wijk’In Nieuwland zijn 243 bedrijven en instellingen gevestigd,die op 1 januari 2006 samen zorgden voor 3.940arbeidsplaatsen. De meeste daarvan (3.123) bevindenzich in de sector openbaar bestuur, onderwijs engezondheidszorg. De zakelijke dienstverlening telt 476werkzame personen in 78 vestigingen. Een belangrijkdeel van deze werkgelegenheid is gesitueerd in deperiferie van de wijk, een gebied dat door bewonersvaak niet als onderdeel van Nieuwland wordt ervaren.De detailhandel is goed voor 148 werkzame personen.Ook ‘overige handel en horeca’, bouwnijverheid enlandbouw en industrie zijn in de wijk vertegenwoordigd.Vaak zitten deze bedrijven overigens niet fysiek in dewijk, maar staat de eigenaar met zijn bedrijf ingeschrevenop zijn huisadres in Nieuwland.16

Het economisch perspectief van instellingen op hetgebied van openbaar bestuur, onderwijs en zorg is goed,mede dankzij de strategisch gunstige ligging vanNieuwland t.o.v. de binnenstad en wat de voorzieningenvoor het openbaar vervoer (o.a. metro) en route door destad (stadsas) betreft. Met name de educatieve- enzorginstellingen brengen levendigheid met zich mee.Het zijn kwalitatief goede stadsvoorzieningen waar ookde bewoners van Nieuwland van profiteren. Dat effectwordt nog vergroot wanneer in 2008 het nieuwe streekziekenhuiszich in de directe nabijheid van de wijk vestigt.DetailhandelDe detailhandel concentreert zich op de Mgr Nolenslaanen de Parkweg. De Mgr Nolenslaan heeft acht jaargeleden een facelift gekregen en heeft een winkeliersvereniging.De Parkweg daarentegen heeft te maken metleegstand, achterstallig onderhoud en een gebrek aangezamelijk initiatief van winkeliers. Deze twee winkelstratenvoorzien grotendeels in de dagelijkse behoeftenvan de Nieuwlandbewoners. Diverse allochtoneondernemers voeren daar een goede onderneming, maarer zijn ook de nodige ondernemers die ondanks hardwerken weinig inkomsten hebben en een marginaalbestaan leiden.De aansluiting van de Parkweg aan de Mgr Nolenslaanmoet worden verbeterd. In geen van beide straten isgoed zichtbaar dat er nog een tweede winkelstraat in hetgebied is. Het perspectief van de Parkweg is veel mindergoed dan die van de Mgr Nolenslaan. Gezien de liggingrichting binnenstad (en de leegstand in Spinhuispad) ishet van groot belang om juist aan deze winkelstraat eeneconomische impuls te geven.KansenKansen op versterking van de wijkeconomie liggen viahet binnenhalen van ‘trekkers’. Te denken valt aantoonaangevende allochtone ondernemers. Kansen zijn erook in het kader van de stimulering van ondernemerschap.Het percentage ondernemers in Nieuwland ligtboven het gemiddelde van Schiedam. Dit geldt zowelvoor de niet-westers allochtone ondernemers (46% vanalle ondernemers in Nieuwland) als voor de autochtoneondernemers (43%). Ook het percentage startendeondernemers, zowel voor de niet-westerse allochtone alsde autochtone ondernemers, ligt boven de gemiddeldenvoor heel Schiedam.Sociaal-economische positie enarbeidsmarktparticipatieDe tendens is de afgelopen jaren positief geweest, maarin Nieuwland is zeker nog sprake van achterstanden. Zois de werkloosheid de afgelopen jaren wel fors gedaald,sterker dan het stedelijk gemiddelde, maar vergelekenmet de stad nog relatief hoog is (5,8% voor Schiedam,9,7% voor Nieuwland). Ook het gemiddeld besteedbaarinkomen is gestegen maar blijft achter bij dat voor dehele stad (€ 16.500 Nieuwland, € 18.200 Schiedam). Inde wijk heeft 62% een laag opleidingsniveau vergelekenmet 47% in de stad. Van de 2.100 bijstandsuitkeringenkomt een derde uit Nieuwland.Aanpak ‘Werken in de wijk’1. Versterking wijkeconomie NieuwlandVersterking van de winkelgebiedenParkweg en Mgr NolenslaanIn een integrale aanpak met betrokken ondernemers enwinkeliers wordt de kwaliteit van de bovengenoemdewinkelgebieden verbeterd. Hiertoe wordt een ‘winkelstraatmanagerNieuwland’ aangesteld die samen metondernemers, winkeliers, commerciële vastgoedeigenaren,partners en bewoners de uitvoering ter hand zalnemen. De op 1 augustus door ondernemers gedanevoorstellen en opmerkingen worden in de aanpakbetrokken. De aanpak behelst een groot aantal maatregelen:• verbetering fysieke kwaliteit, en ontsluiting vande betrokken winkelgebieden (koppeling metvoorstellen ondernemers - zie deel 2)• aanpassing branchering (bijv. ‘exotische zone’winkelgebied Parkweg Zuid);• acquisitie nieuwe toonaangevende (allochtone)ondernemers;• toepassing economische kansenzones (bijdrage ininvesteringskosten, opknappen panden tot maximaal30% en vrijstelling OZB);• toepassing 8 microkredieten per jaar t.b.v.startendeondernemers;• aanpak leegstand (koppeling met voorstellenondernemers - zie deel 2);• verhoging aantal winkeliers aangesloten bijwinkeliersvereniging;17

• uitvoering kleinschalige projecten gebaseerd opsamenwerkingsverbanden tussen praktijkscholen(vo-scholen), ondernemers, gemeente en Woonplusgericht op het opknappen van de fysieke kwaliteit vande openbare ruimte en panden;• onderzoek mogelijkheden ‘gratis’ parkeren winkelgebieden;• bestrijding overlast jongeren en aanpak leefbaarheidsproblemen- zie ook thema‘Wonen en veiligheid’ (koppeling met voorstellenondernemers - zie deel 2);• realiseren van een politiewinkel op de Mgr Nolenslaan- zie ook thema ‘Wonen en veiligheid’ - eenteam wijktoezicht en veiligheid met handhavingbevoegdheiden extra wijkagenten.De gemeente zet een fonds vastgoedontwikkeling enrevitalisering ten behoeve van de winkelgebiedenParkweg en Mgr Nolenslaan op. Dit fonds richt zich opde aanpak van leegstand en het opknappen van panden,huurgewenning en de verbetering van de fysiekekwaliteit van de winkelstraten. Particuliere instellingen(Rabobank, beleggers) wordt gevraagd ook in dit fondste participeren. Benodigd is een startkapitaal vanminimaal € 8 miljoen euro.Nieuwland grenst aan de binnenstad. Bij de uitwerkingvan de bovenstaande maatregelen dient de relatie met debinnenstad voorname aandacht te krijgen. Zo is bijvoorbeeldde doorgangsroute via de Brandersbuurt, door devele leegstand nu een onaantrekkelijke verbindingsroute.Gelet op het grote aantal leegstaande panden in debinnenstad zouden instrumenten die voor Nieuwlandbeschikbaar komen (zoals de effectieve aanpak vanleegstaande panden en toepassing van economischekansenzones) ook ingezet moeten kunnen worden in debinnenstad.Stimulering ondernemerschapInzet is het stimuleren van ondernemerschap viamicrokredieten, eventueel startersubsidies, huurgewenning,economische kansenzones en hulp bij het vindenvan geschikte huisvesting. Daarnaast wordt in destartfase advisering en begeleiding aangeboden. Daarbijworden ook reeds door de gemeente ontwikkeldeinstrumenten zoals het ondernemersloket en de stichtingMentor (startersbegeleiding) ingezet. Via de inzet van dewinkelstraatmanager kan ondersteuning gegeven wordenom zogenaamd ‘grijs’ ondernemerschap te transformerenin ‘wit’ ondernemerschap. In persoonlijke ontwikkelingssessieskunnen de ‘grijze’ ondernemers geholpenworden hun zakelijke ideeën en sociale vaardighedenverder te ontwikkelen. Ook kan de manager winkeliersactiveren zich te organiseren en nieuwe ondernemersinteresseren om zich in de wijk te vestigen.Opzet kringloopbedrijfIn Nieuwland wordt haalbaarheidsonderzoek gedaannaar de opzet van een kringloopbedrijf.Enkele randvoorwaarden van invloedop de voorgenomen maatregelen1. Aanvullende wetgevingHet Rijk dient wetgeving te realiseren waarmeeleegstand effectief kan worden aangepakt. Zonderdeze wetgeving kunnen we in de betrokken winkelgebiedenniet tot een effectieve aanpak te komen (dit isvoorbehoud voor het realiseren van Prestatiedoelstellingen).Het betreft wetgeving waarbij eigenaren diepanden uit speculatieve doeleinden leeg laten staanc.q. onderhands doorverkopen, kunnen wordenonteigend vanwege het algemeen maatschappelijkbelang. Aan betrokken eigenaren moeten forse boeteskunnen worden opgelegd.2. Afspraken Rijk met VNO/maatschappelijkbetrokken ondernemersDaarnaast vragen wij aan het Rijk om met het VNO/NCW maar ook met grote ondernemingen zoalsBlokker, Albert Heijn, Rabobank e.a. nadere investeringsafsprakente maken t.b.v. de 40-wijkenaanpak.Op lokaal niveau kan hier vervolgens uitwerking aanworden gegeven.18

2. Bevordering arbeidsmarktparticipatieCentrale uitgangspunten in de bevordering van dearbeidsmarktparticipatie van de bewoners in Nieuwlandvormen de arbeidsmarktparticipatie van jongeren en devergroting van de effectiviteit van in te zetten dienstverleningvia de ‘er op af’ methode. Als onderdeel van hetmultifunctionele ontmoetingscentrum wordt in de wijkeen uitvalsbasis opgezet (zie ook thema ‘Ontmoeten inde wijk’). Consulenten van de gemeentelijke afdelingWerk&Inkomen, het UWV en het CWI kunnen vandaaruit de wijk ingaan en contacten onderhouden metandere hulpverleners, die ook van deze uitvalsbasisgebruik maken. Deze consulenten werken dus nauwsamen en jongeren en werkloze Nieuwlanders wordenactief benaderd. Van deze uitvalsbasis maken vanuit degemeente in ieder geval een werkmakelaar (koppelingbanen aan werkzoekenden) en een vooruitgeschovenpost van het Steunpunt Vrijwilligerswerk Schiedam deeluit. Medewerkers van de formulierenbrigade kunnendaar ook worden geplaatst.Bevordering van de arbeidsmarktparticipatie kan doorde inzet van stageplaatsen en opstapbanen die wordengekoppeld aan projecten die bijdragen aan een verbeteringvan de kwaliteit van de openbare ruimte en deleefbaarheid in de wijk. In de bovengenoemde voorzieningzijn de ondernemers, partners (in hun rol alswerkgever in Nieuwland) nauw betrokken. Hiervoorzullen afspraken met ondernemers in het kader van hetreeds afgesloten Lokaal Sociaal Akkoord worden benut.Inburgering krijgt speciale aandacht: 46% van deinburgeringsplichtigen zijn Nieuwlanders. Speerpunt isde verbetering van het rendement van de inburgeringprogramma’svia:• duale trajecten: focus inburgering wordt gericht ophet verkrijgen van werk;• verbetering informatievoorziening inburgering (o.a.plaatsing informatiezuilen);• koppeling inburgering aan “ontmoetingsprogramma’stussen Nieuwlanders”.Het CWI zal in het kader van de 40-wijkenaanpak extrainzet plegen in Nieuwland. De organisatie zet hiervoorextra personeel in, dat ook zal werken vanuit de ‘uitvalsbasis’zoals besproken bij het thema ‘Achter de voordeur’.Daarnaast zal het CWI workshops en trainingenin de wijk organiseren. Het UWV wil ook gebruikmaken van de uitvalsbasis, waardoor een betere afstemmingtussen partijen op klantniveau kan plaatsvinden.Voorgenomen maatregelen:• invulling van gemiddeld 43 opstapbanen voormensen Nieuwlanders (o.a. groene brigade);• elk jaar worden 25 Nieuwlanders door het volgen vaneen cursus/opleiding in de gelegenheid gesteld om teherintreden op de arbeidsmarkt (zogenaamde nuggers)• jongeren zijn speerpunt van beleid:• er komen minimaal 150 stageplaatsen voorjongeren uit Nieuwland, waarvan 50 vanuit deinvalshoek werk en 100 uit de invalshoek onderwijs,50 stageplaatsen worden in Nieuwlandgevonden;• aan 20 hangjongeren wordt de mogelijkheidgeboden om in groepsverband een ambacht teleren;• verhoging rendement inburgering (80% van deinburgeraars in Nieuwland neemt deel aan eeninburgeringstraject waarbij afspraken over reïntegratiezijn gemaakt) met als resultaat een groteremaatschappelijke- en arbeidsparticipatie.Enkele randvoorwaarden van invloedop de voorgenomen maatregelen1. Verruiming wetgeving enmogelijkheden inzet fonds Werk enInkomen c.q. inburgeringsgelden:• verruiming regelgeving werken met behoud vanuitkering (om langer dan 6 maanden op een participatiebaante kunnen werken);• inzet reïntegratiebudget (Wwb werkdeel) ook voorstageplaatsen en werkervaringsplaatsen voorjongeren zonder bijstanduitkering (participatiefonds);• bijdrage (financieel en anderszins) aan het wegnemenvan de armoedeval waarin werkzoekenden insommige gevallen terecht komen wanneer zij weergaan werken;• verruiming regelgeving (inclusief de bekostigingvan activiteiten) inburgering waardoor inburgeringkan worden gekoppeld aan ‘ontmoetingsactiviteiten’of het cursusaanbod flexibeler kan wordenaangeboden.19

2. Aanpassing rigide regelgevingsociale zekerheidVerruim de regelgeving sociale zekerheid,waardoor hoogopgeleide vluchtelingen metwerkervaring direct inzetbaar zijn op de arbeidsmarkt.Nu worden vluchtelingen vaak gedwongentot niets doen of tot het aannemen van werk onderhun niveau, terwijl op de arbeidsmarkt voor hengekwalificeerde banen beschikbaar zijn.reeds op jonge leeftijd (0-4 jaar) veel aandacht is voor deontwikkeling en kansen van kinderen. Ook moet ‘spijbelgedrag’en ‘schoolverzuim’ (12-18 jaar) worden aangepakten is meer aandacht voor de begeleiding en ontplooiingvan kinderen en jongeren dringend gewenst.Problematiek ‘Leren in de wijk’In het onderwijs zijn in Nieuwland de afgelopen jaren denodige maatregelen genomen om tot een structureleverbetering te komen, waaronder de voor- en vroegschoolseeducatie, de komst van de brede scholen en deaanpak van de voortijdige schoolverlaters. In de jaren2004-2005 en 2005-2006 verliet zo’n 13,5% van deSchiedamse leerlingen voortijdig de school. De problematiekvan het voortijdig schoolverlaten is het hoogst bijleerlingen vanuit het Vmbo en de laagste niveaus vanhet MBO. Omdat relatief veel jongeren uit Nieuwlandgebruik maken van deze onderwijstypen is extraaandacht voor voortijdig schoolverlaten noodzakelijk.Door het Jeugdinstituut van de VU A’dam is in 2007onderzoek gedaan naar het jongerenwerk in Schiedam.In het onderzoek is onderscheid gemaakt naar oplopendecategorieën:• preventiecategorie(70% in Nederland, 28,4% in Schiedam);• risicogroep(25% in Nederland, 65% in Schiedam);• licht criminele jongeren(4% in Nederland, 5,6% in Schiedam);• harde kern(1% in Nederland, 1% in Schiedam).Uit onderzoek blijkt dat de ‘risicogroep’ in Schiedam sterkoververtegenwoordigd is, waarbij relatief veel risicojongerenin Nieuwland wonen. De wijk telt 4.591 0-24jarigen, waarvan 998 in de leeftijd 12-17. Het onderzoekgeeft aan dat als wij aan de behoefte aan begeleidevrijetijdsbesteding willen voldoen, het professioneeljongerenwerk in Nieuwland fors dient te worden versterkt.De kiem voor toekomstige werkloosheid wordt veelal opjonge leeftijd gelegd. Daarom is het noodzakelijk dat erAanpak ‘Leren in de wijk’We moeten inzetten op het realiseren van een sluitendeaanpak voor kinderen/jongeren, gericht op de ontwikkelingsvoorwaardengezond en veilig opgroeien, talentenontwikkelen en goed voorbereid zijn op de toekomst. Deaanpak die we voorstaan omvat onder meer hardoptreden tegen jongeren die overlast veroorzaken, maarhet accent ligt op de positieve en preventieve aanpak.Dit komt ook tot uitdrukking bij andere thema’s, zoalsop het terrein van arbeidsmarkt en ontmoeten. Ook daarworden maatregelen voorgesteld die er toe bijdragen datjongeren zich kunnen ontplooien en niet buiten de bootvallen. Deze benadering lijkt effectiever dan blijvendenken in repressieve termen.Voorgenomen maatregelen:• opzet van bredeschool-activiteiten in hetvoortgezet onderwijs (m.n. het Vmbo);• realisatie van informatiezuilen (o.m. overinburgering, wonen, werken, leren, veiligheid) inscholen, wijkcentra, moskee, consultatiebureauen steunpunten bibliotheek;• Inzet extra conciërges t.b.v. openstelling scholenin de avonduren;• inspelen op en stimuleren van ouderinitiatieven omkinderen naar de dichtstbijzijnde school te sturenen niet naar een ‘witte’ school buiten de wijk;• stimuleren dat kinderen die instromen in nieuwbouwwoningenin Nieuwland naar school gaan;20

• uitbreiding sport-, spel- en culturele voorzieningen(voor invulling zie thema ‘Ontmoeten in de wijk’);• forse uitbreiding van de inzet van professionelebegeleiding voor vrijetijdsbesteding en jongerenwerk;• laagdrempelig cursusaanbod (voorzieningen opbijv. brede scholen), waar ouders/inburgeraars metverschillend taalniveau gezamenlijk aan dezelfdecursus kunnen deelnemen.Per leeftijdscategorie:0-4 jaar• sluitende aanpak 0-4 jarigen (met afstemmingkinderopvang, peuterspeelzalen en vve);• vergroting van het bereik van de doelgroep vve.4-12 jaar• toepassing verlengde leertijd voor de aanpak vantaal- en leerachterstanden; als onderdeel van hetdagarrangement 8.00 tot 18.00 uur (budgetgeraamd t.b.v. onderwijsondersteunend personeel,vaste kosten en een activiteitenbudget);• onderzoek naar de mogelijkheid van eenvakantie(zomer)school;• aanbieden opvoedingsondersteuning voor oudersvia brede buurtschool;• aanbieden van extra sport- en culturele activiteitenvanuit het basisonderwijs (i.s.m. sportverenigingenen culturele verenigingen (voor uitwerking ziethema ‘Ontmoeten in de wijk’).12-18 jaar• opsporing spijbelaars en voortijdig schoolverlaters(in kader leerplicht en in relatie met casemanagement,aanpak ‘Achter de voordeur’);• samenwerkingsprojecten en vo-scholen (praktijkonderwijs)met ondernemers, winkeliers enpartners in Nieuwland (t.b.v. praktijkonderwijs eneen beter Nieuwland);• aanbieden maatschappelijke stages t.b.v. jongerenin Nieuwland die voortgezet onderwijs volgen;• opvang hangjongeren (waaronder leerplichtigethuiszitters) o.m. pilot rebound centre 16- i.s.m.Vlaardingen en Maassluis (tijdelijk opvang vanjongeren die uitgevallen zijn in het onderwijs);• lesgeven in ‘ondernemerschap’ op de VMBO enMBO-scholen in Nieuwland;• cursussen ‘hoe om te gaan met geld?’ op de 5 VOscholen;18-23 jaar• inzet RMC-scouts voor opsporing van jongeren dieonvoldoende gekwalificeerd zijn voor de arbeidsmarkt;• leer-werktrajecten voor jongeren (i.s.m. hetregionale jongerenloket) conform afspraken in hetLocaal Sociaal Akkoord.Enkele randvoorwaarden van invloedop de voorgenomen maatregelen1. Betrokkenheid bewoners/oudersbij uitvoeringAls de bovengenoemde projecten in uitvoeringgaan, wordt er per project een kleine bewonersofouderengroep geformeerd, die inhoudelijkwordt betrokken en haar visie kan geven.2. Aanpassing regelgevingVerruiming onderwijsbudget (met geoormerktemiddelen) voor scholen die extra activiteiten/voorzieningen in het kader van het WijkactieprogrammaNieuwland aanbieden.Prestatiedoelstellingen‘Werken en leren in de wijk’ 2008-20151. In 2015 zijn de winkelgebieden Parkweg Zuid,Parkweg Midden en Mgr Nolenslaan fysiekopgeknapt en aantrekkelijke winkelgebiedengeworden.2. In 2015 is de leegstand nog maximaal 5%(normale frictieleegstand).3. In 2015 is de kooporiëntatie van Schiedammersop Nieuwland wat betreft dagelijkse artikelengestegen naar 15% (2004: 12%).4. In 2015 is het aantal ondernemingen met 12%(ofwel 30) toegenomen (op een totaal van 243).5. Het aantal niet-werkende werkzoekenden inNieuwland daalt met gemiddeld 5% per jaar t.o.v.de situatie per 1 januari 2007 (= 880).6. Vergroting van het bereik van de doelgroep vve naar100% (huidige GSB-doelstelling: bereik vve 58%).21

7. Alle voortijdig schoolverlaters worden teruggeplaatstin het onderwijs of een traject richting werk(op basis van het cursusjaar 2004-2005 bedroeg hetaantal vsv’ers in Nieuwland 103. Huidige GSBdoelstelling:50% vsv’ers worden in 2009 teruggeplaatstin het onderwijs).8. 90% van de jongeren in Nieuwland in de leeftijdscatagorievan 18 tot 23 jaar haalt een startkwalificatieof gaat naar school.Raming totale kostenDe totale kosten voor de periode 2008-2015 wordengeraamd op € 37.600.000 en zijn als volgt opgebouwd:• versterking wijkeconomie Nieuwland € 17.000.000• bevordering arbeidsmarktparticipatie € 14.350.000• sluitende aanpak jongeren 0-23 jaar € 6.250.0003.3. Wonen en veiligheid in de wijkVertrekpunt voor de uitwerking van het onderstaandeactieprogramma vormen de door bewoners op 5 juli gedanevoorstellen. Het actieprogramma is een synthese van debijdragen van bewoners, partners en het gemeentelijk beleid(verwoord in bijdragen gemeentelijke afdelingen). Deaanpak is uitgesplitst in drie onderdelen. Het thema ‘Wonenen veiligheid’ heeft betrekking op de gelijknamige twee‘vingers’ van het actieplan ‘Van Aandachtswijk naarKrachtwijk’.De belangrijkste betrokken partners (geen limitatieveopsomming) zijn: Gemeente (afdelingen Wonen, Veiligheid,Regie Beheer Openbare Ruimte), Woonplus, StichtingWelzijn Schiedam, Politie, Openbaar Ministerie/reclasseringen ONS/Irado.Kwaliteit van de woonomgevingDe herstructurering van Nieuwland levert zichtbaarresultaat op maar kent wel vertragingen. Een aantalprojecten is in volle gang en hierdoor is de wijk inbeweging. Nieuwe woningen worden opgeleverd terwijlop sommige plekken de bouw nog moet beginnen. Daarwaar mogelijk zal op korte termijn onderzoek plaatsvindennaar mogelijkheden om het woningbouwprogrammavraaggestuurd aan te passen ten gunste van meer eengezinswoningen.Dat zal meer inzicht geven in mogelijkenoodzaak tot extra investeringen in de fysieke herstructurering.De omgeving van de bestaande en toekomstigewoningen is een belangrijk onderwerp voor zowel debewoners als de in de wijk werkzame professionals. Opverschillende vlakken worden knelpunten gesignaleerd,waarbij voor een duurzame oplossing een extra investeringnoodzakelijk is.De wijkbewoners hebben aangegeven op drie terreinenmaatregelen in de woonomgeving te wensen:1. De woonomgeving moet schoner; minder zwerfvuilen beter onderhoud van het groen. Bewoners enprofessionals voeren schouwen uit om de knelpuntenin kaart te brengen. Door middel van buurtconciërges,uitlaatvoorzieningen voor honden en het latenopruimen door scholieren van hun eigen zwerfafvalwordt de aanblik van de wijk een stuk aangenamer.2. De kwaliteit van de woonomgeving wordt verbeterddoor een investering in de Mgr Nolenslaan, eenbelangrijke winkelstraat die momenteel projectmatigwordt aangepakt. De Mgr Nolenslaan heeft depotentie een belangrijke verbindingsroute in de wijkte worden. Er is echter onvoldoende budget om allewensen van bewoners in dit project mee te nemen.22

3. Leegstaande winkelpanden (met name aan deParkweg en in het verlengde daarvan het Spinhuispad)en gebrekkige straatverlichting geven eenonprettig gevoel. Bewoners willen de leegstand teruggedrongenzien, bijvoorbeeld door de huur aan tepassen en de straatverlichting te verbeteren.Voorgenomen maatregelen:Schoon en heel:bewoners Nieuwland zelf aan zetIn het collegewerkprogramma ‘Alle Schiedammers’ isopgenomen dat experimenten worden uitgevoerd waarbijbewoners meer zeggenschap krijgen over de inzet vanonderhouds- en wijkbudgetten. Randvoorwaarde daarbijis de bevordering van de representativiteit. In het kadervan het Wijkactieprogramma Nieuwland zal eendergelijk experiment van start gaan. Het experimentgeldt voor onderstaande maatregelen 3 en 4. Vanzelfsprekendzullen ten aanzien van alle voorgenomenmaatregelen bewoners nadrukkelijk worden betrokken.1. De beeldkwaliteit voor het groenonderhoud wordtop een hoger niveau gebracht. In 2008 gebeurt ditlangs de doorgaande routes, in de daaropvolgendejaren wordt de woonomgeving meegenomen(kosten: € 2.000.000).2. Het zwerfvuil wordt aangepakt door in overleg metbewoners jaarlijks 20 extra afvalbakken te plaatsenin Nieuwland. Tevens geldt een aangescherptecontrole door de Lichtblauwe Brigade. Een specifiekedoelgroep voor deze maatregelen is deschoolgaande jeugd (kosten: € 500.000).3. De buurtschouw wordt geprofessionaliseerd entenminste 1 x per jaar in Nieuwland gehouden. Debewoners die aan de buurtschouw deelnemen beschikkenover een prijslijst van de maatregelen die mogelijkzijn. Vernielde bushokjes en bekladde CAI-kastjesworden bijvoorbeeld niet uit dit budget opgeknapt(kosten: € 120.000 per jaar x 8 = € 960.000).4. In samenwerking met de reinigingsdienst wordt eenexperiment opgezet om bewoners meer zeggenschapte geven over de inzet van de reinigingsdienst:In 2008 zal een wijkteam van de reinigingsdienstIrado extra aandacht besteden aan door bewonersgemelde vervuilde plekken. In 2009 wordt gestartmet een werkwijze waarop bewoners een deel vande activiteiten van de reinigingsdienst kunnenbepalen. De veronderstelling is dat vanaf 2008bovenop het standaard ‘reinigingspakket’ er extragereinigd gaat worden in de wijk (kosten: € 500.000per jaar x 8 = € 4.000.000).5. Er worden tien hondenpoepbakken geplaatst en dehandhaving aangescherpt (kosten: € 50.000 per jaarx 8 = € 400.000).6. De openbare verlichting in Nieuwland wordt op hetniveau van het politiekeurmerk veilige woonomgevinggebracht (kosten: € 800.000).7. De projectmatige aanpak van de Mgr Nolenslaanloopt, maar het budget is onvoldoende om debewonerswensen te realiseren. Hieronder staan deaspecten van een geïntensiveerde aanpak van deMgr. Nolenslaan. Het uitgangspunt is dat de MgrNolenslaan een aantrekkelijke route door de wijkgaat vormen waar ontmoeting mogelijk is en plezierin de woonomgeving wordt gerealiseerd. Demeerkosten van het project bedragen € 1.500.000.Handhaving en toezichtNaast de verloedering van de openbare ruimte zijnonveiligheidsgevoelens een groot probleem. Groepenjongeren rond de metrostations roepen een dreigendesfeer op. Zo worden leerlingen van scholen voorvoortgezet onderwijs frequent lastig gevallen en durvensommigen niet goed gebruik te maken van de metrostations.Toezicht bij en in de metrostations is in ieder gevalnodig op het moment dat de scholen uitgaan (de RETwordt in de aanpak betrokken). Door handhaving entoezicht te verbeteren, jongerenoverlast zichtbaar aan tepakken en de gelegenheid tot woninginbraken tebeperken, moeten deze onveiligheidsgevoelens tot eenacceptabel niveau worden teruggebracht. Het veiligheidsprobleemmoet integraal worden opgepakt, dat wilzeggen met bewoners, politie, RET, leerplichtambtenarenen de betrokken scholen.23

Concrete maatregelen inzake onveiligheidsgevoelens:1. Meer toezicht van politie en lichtblauwe brigade opplekken waar jongeren overlast veroorzaken en oponveilige en onveilig ervaren plekken. De wijkkrijgt vier extra buurtagenten en een politiewinkelwordt ingericht op een strategische plek in de wijk(kosten: € 3 miljoen). De Lichtblauwe brigade krijgtpersonele uitbreiding (kosten: € 1 miljoen).2. In 2009 zullen twee goed functionerende (vrijwillige)buurtpreventieteams in Nieuwland actief zijn,die door een professional worden ondersteund(kosten: € 640.000).3. Striktere handhaving van de regels, door politie enlichtblauwe brigade, maar ook door wijkbewonersonderling: het maken of vernieuwen van straatafsprakenleidt tot elkaar aanspreken op gedrag. Eenstraat die straatafspraken maakt ontvangt € 2.000, tebesteden aan straatactiviteiten. Doel is vijf stratenper jaar te subsidiëren (kosten totaal € 80.000).4. Het politiekeurmerk veilige woonomgeving wordtjaarlijks in één bestaande buurt en in één (recente)nieuwbouwbuurt in Nieuwland toegepast à€ 120.000 per buurt (kosten : € 1.900.000). Huiseigenarenworden aangespoord om de eigen woningaan het politiekeurmerk veilige woning te latenvoldoen. De woningen van Woonplus met eenpolitiekeurmerk worden onderzocht en (indien dittechnisch en financieel mogelijk is) voorzien van hetpolitiekeurmerk veilige woning (kosten: € 500.000).Nieuwbouw zal door Woonplus standaard wordenvoorzien van het politiekeurmerk.5. Jongeren worden door jongerenwerkers ondersteundbij een zinvolle vrijetijdsbesteding. Wijkbewonersworden ondersteund bij het aanspreken van jongerenop hun gedrag. De cursus ‘jongeren aanspreken’ heeftjaarlijks vijftien deelnemers. De gemeente, politie enhet jongerenwerk sluiten in 2008 een samenwerkingsovereenkomst.TweeFTE worden toegevoegd aanhet jongerenwerk, één FTE aan individuele jongerenbegeleiding(kosten: € 1.200.000).Betrokkenheid bewonersAls de bovengenoemde projecten in uitvoering gaan,wordt per project een kleine bewonersgroep geformeerd,die inhoudelijk wordt betrokken.Voorbehoud extra inzet politieTen aanzien van de eventuele extra inzet politie-inzet inhet kader van de 40-wijkenaanpak moeten nog nadereafspraken worden gemaakt. De politie-inzet wordt opregionaal niveau bepaald. Zolang hierover nog geenafspraken zijn gemaakt is een voorbehoud op zijn plaats.Inzet is om in het najaar 2007 met de korpsleiding van dePolitie Rotterdam Rijnmond hierover afspraken te maken.BeatrixparkHet Beatrixpark is vanwege de ligging een belangrijkonderdeel van Nieuwland. Niet alleen omdat het sterkstedelijke karakter van de wijk om een grote groenvoorzieningvraagt, maar ook omdat het park kansen biedtvoor integratie, het leggen van contacten en het verminderenvan sociaal isolement. De gemeente heeft deafgelopen jaren geïnvesteerd om het park aantrekkelijkeren sociaal veiliger te maken. Hieraan is inmiddels€ 1,3 miljoen besteed. Desondanks heeft het park nogeen aanvullende ingrijpende opknapbeurt nodig om eenveilig en prettig gebruik in de komende jaren mogelijk temaken. Onderdeel van deze opknapbeurt is een ophoging,waarna faciliteiten en functies op de huidigebehoeften kunnen worden ingericht. Bij de verbeteringvan het park worden verbindingen gelegd met de wijk.Mogelijkheden zijn er onder meer op het gebied vanwerkgelegenheid, sport, cultuur en betrokkenheid (ookin relatie tot de toegankelijkheid van het park vanuitNieuwland) van Nieuwlanders in de verbetering van hetpark. Hier ligt een dwarsverband met het thema ‘Ontmoetenin de wijk’ als het gaat om culturele activiteitenen evenementen in het Beatrixpark.De opknapbeurt omvat een aantal aspecten. In de eersteplaats moet de toegankelijkheid worden verbeterd, zodatde voorzieningen in het park beter bereikbaar zijn en deroute veiliger wordt. Door voorzieningen als barbecueveldenen sportfaciliteiten uit te breiden, wordt hetgebruik gestimuleerd. Hierbij is speciale aandacht nodigvoor de integratie tussen verschillende groepen bezoekers.De sociale veiligheid vraagt om meer toezicht. Ookvragen bewoners om beter onderhoud.In het kader van de opknapbeurt worden al diversemaatregelen uitgevoerd of zijn in voorbereiding, om hetpark op deze aspecten te verbeteren. Deze maatregelenzijn met name gericht op verbetering van de socialeveiligheid en op het achterstallig beheer. Specifiekemaatregelen die in relatie tot Nieuwland staan, zijn:24

• realisatie van een manifestatieveld met barbecuevoorzieningen;• verbeteren van de toegankelijkheid vanuit de wijkBetrokkenheid bewonersAls de bovengenoemde projecten in uitvoering gaan,wordt er per project een kleine bewonersgroep geformeerd,die inhoudelijk wordt betrokken.Voorgenomen maatregelen:1. Door een goede entree naar het park te maken,wordt de directe relatie tussen Nieuwland en hetpark beter herkenbaar. Hiertoe dient het profiel vande Parkweg te worden aangepakt. Dit begint al inNieuwland en wordt doorgezet in het park. Hieraangekoppeld worden ook de parkeervoorzieningenaangepakt.2. Vergroten van het manifestatieveld en aanleg vanvoorzieningen voor het barbecuen, het veld geschiktmaken voor manifestaties/evenementen en voor vrijesportbeoefening (d.w.z. niet gekoppeld aan bestaandeverenigingen) en de aanleg van hardloop/skateroutedoor het park, in relatie tot de bestaande paden.3. Organiseren van activiteiten gericht op integratie engebruiksmogelijkheden beter afstemmen opverschillende doelgroepen.4. Herinrichting draagt bij aan de sociale veiligheidvan het park: men krijgt meer overzicht, er is meeronderling toezicht en het gevoel van onveiligheidwordt verminderd.5. De herinrichting houdt rekening met het beheer: dehuidige, op sommige plaatsen verloederde, uitstralingwordt tegengegaan door een beter te behereninrichting.Prestatiedoelstellingen 2008-20151. De verloedering van de openbare ruimte inNieuwland is met 15% verminderd (gemetend.m.v. GSB-indicatorscore);2. De overlast in Nieuwland is met 15% verminderd(gemeten d.m.v. GSB-indicatorscore);3. Het aantal woninginbraken in Nieuwland is met40% gedaald t.o.v. 2006;4. Het rapportcijfer met betrekking tot de kwaliteitvan de woonomgeving in Nieuwland neemt toevan 6,6 naar 7,0 (is gelijk aan het stedelijkgemiddelde);5. Het aandeel Nieuwlanders dat zich in de eigenwoonomgeving wel eens onveilig voelt daalt van50% (2007) naar 35% in 2015 (is gelijk aanstedelijk gemiddelde).Raming totale kostenDe totale kosten voor de periode voor de periode2008-2015 worden geraamd op € 22.560.000 en zijnals volgt opgebouwd:• verbetering kwaliteit woonomgeving € 10.160.000• versterken handhaven en toezicht € 8.400.000• aanpak Beatrixpark € 4.000.0003.4. Ontmoeten in de wijkHet actieprogramma is een synthese van de bijdragenvan bewoners, partners en het gemeentelijk beleid(verwoord in de bijdragen van gemeentelijke afdelingen).Het thema heeft betrekking op alle vijf vingers vanhet actieplan ‘Van Aandachtswijk naar Krachtwijk’. Devingers ‘wonen’, ‘leren’ en ‘integreren’ zijn verbondenmet de uitwerking van het thema ‘ontmoeten’. Devingers ‘werken’ en ‘veiligheid’ zijn verbonden met dein het ontmoetingscentrum te realiseren uitvalsbasis(toepassing ‘er op af’, methode bestrijding werkloosheiden aanpak jongerenoverlast).De belangrijkste betrokken partners (geen limitatieveopsomming) zijn: Gemeente (afdelingen Welzijn,Educatie, Dienst Sport en Recreatie, Cultuur, SteunpuntVrijwilligerswerk), Stichting Welzijn Schiedam,Stichting Bibliotheek Waterweg, basis-, voortgezet- enberoepsonderwijs, culturele instellingen, sportverenigin-25

gen, Ouderenwerk Nieuwe Waterweg Noord, opbouwwerkSonor en Woonplus.SmeltkroesDe bewoners van Nieuwland vertegenwoordigen samen61 landen van herkomst. Uit internationaal onderzoekblijkt dat groepen van een dergelijk uiteenlopendeherkomst zich op korte termijn terugtrekken uit demaatschappij in hun eigen (etnische) groep. Op langeretermijn raken mensen weer op elkaar betrokken: uit deverschillende identiteiten ontstaat een nieuwe socialeidentiteit.Beleid dat is gericht op integratie en ontmoeting dientdit proces te stimuleren en waar mogelijk te versnellen.Doelstelling is de overeenkomsten tussen groependuidelijk te maken en het gemeenschappelijke binnengroepen te gebruiken om kennis te maken met anderegroepen. De afgelopen jaren zijn verschillende programma’suitgevoerd om aan deze doelstelling uitvoering tegeven. De ‘branding’ van de wijk, met de activiteiten diedaaruit voortkwamen, en het programma ‘Nieuwlandaan Zet’ zijn hiervan de meest sprekende voorbeelden.Door het stimuleren van het gebruik van de Nederlandsetaal en het gebruiken van talenten komen mensen metelkaar in contact. Activiteiten geven invulling aan eengedeelde identiteit die zelfvertrouwen en trots bevorderen.OntmoetingscentrumEr is behoefte aan een centrum waar bewoners uit dewijk elkaar kunnen ontmoeten. Deze voorziening zal,mede gezien de grote aandacht die de bewoners daarvoor vragen, zo snel mogelijk moeten worden gerealiseerd;desnoods op een voorlopige locatie. Veel bewonersgeven aan dat een wijkvoorziening alleen op hetDreesplein onvoldoende is. De afstand tot deze voorzieningwordt door veel bewoners als te ver ervaren. Wemoeten nader onderzoeken (in overleg met bewoners)welke ontmoetingsfuncties/voorziening in het ontmoetingscentrumop te nemen. Onderdeel van dit onderzoekzal zijn hoe we van deze accommodatie gebruik kunnenmaken in het licht van het huidige dienstverleningsconceptvan de bibliotheek. Verder valt te denken aan hetopnemen van activiteiten voor ouderen, zoals deinvulling van een zinvolle dagbesteding, maar ook deinformatiefunctie met betrekking tot het gebruik vanvoorzieningen en het voorkomen van sociaal isolement.Uit contacten met jongeren blijkt dat ze behoefte hebbenaan verlenging van de openingstijden van het buurthuis,zodat ze op meer dagen in de week kunnen deelnemenaan activiteiten.De centrale voorziening moet verbonden zijn met eenaantal meer kleinschalige ontmoetingsplaatsen/voorzieningen.Het ontmoetingscentrum biedt de mogelijkheidals uitvalsbasis te dienen om de ‘er op af’ functie goed tekunnen invullen. Faciliteiten zijn beschikbaar voor:• wijkzorgteam o.l.v. gemeentelijke procescoördinatort.b.v. aanpak ‘Achter de voordeur’;• winkelstraatmanager;• de consulenten Werk en Inkomen, UWV en CWI;• werkmakelaar (t.b.v. koppeling werkzoekenden aanbanen);• de medewerkers van Schuldhulpverlening, formulierenbrigadeen Steunpunt Vrijwilligerswerk;• medewerkers groene en lichtblauwe brigade;• medewerkers opvang hangjongeren, opsporenvoortijdige schoolverlaters;• medewerker loket wet maatschappelijke ondersteuning;• wijkagent;• opbouwwerker;• jongerenwerker;• consulent ouderenwerk.Het principe van uitvalsbasis betekent niet dat bovengenoemdeorganisaties en instellingen permanent in hetontmoetingscentrum aanwezig zijn, maar dat er faciliteitenvoor een aantal uren in de week beschikbaar zijn omvan hieruit ‘er op af’ te kunnen gaan. Met betrekking totdeze ontwikkeling is het van belang om de relatie met detotstandkoming van de Centra voor Jeugd en Gezin teonderzoeken. Wellicht kan in de accommodatie eenCentrum voor Jeugd en Gezin worden gerealiseerd.Daarbij kunnen we aansluiten bij de ideeën overburgerschap die ontwikkeld worden in het kader van deWmo. Het concept kan verder worden uitgebouwd doorer één of meerdere buurtscholen te vestigen.Betrokkenheid bewonersBewoners worden actief betrokken bij de uitwerking vanbovengenoemde initiatieven. Daarnaast worden bij deuitvoering per project een kleine bewonersgroepgeformeerd, die inhoudelijk betrokken wordt.26

verduidelijken en zonodig instanties in te schakelen. Omdeze methodiek te laten slagen zal worden gewerkt aande vorming en opleiding van sleutelpersonen binnen degroep allochtone vrouwen die een ondersteunende rolgaan vervullen bij de aanpak van problemen ‘Achter devoordeur’. De ondersteuning van deze sleutelpersonen iszodanig dat zij een reëel perspectief zien om weer aanhet arbeidsproces deel te kunnen nemen.Taal en talentBijna de helft van de potentiële Schiedamse inburgeraarswoont in Nieuwland. Deze groep beschikt over talentendie in het voordeel van de wijkbewoners en de wijkontplooid kunnen worden. Hiertoe worden inburgeringen reïntegratie in de arbeidsmarkt met elkaar verweven.Verder worden voor personen met een grote afstand totde arbeidsmarkt vrijwillige of betaalde functies in hetleven geroepen om de afstand tot de arbeidsmarkt teverkleinen, of als dat niet mogelijk is, een zinvolledagbesteding te bieden (zie voor uitwerking ook dethema’s ‘Werken en leren’ en ‘Achter de voordeur’).Wijkbewoners die net een traject hebben afgerondwaarin zij Nederlands hebben geleerd worden gestimuleerddeel te nemen aan activiteiten die de taalvaardigheiden de maatschappelijke participatie bevorderen,zoals een coachingsproject door een wijkgenoot of eentaaltheehuis. Bij dergelijke activiteiten neemt deinformatievoorziening een bijzondere plaats in. Gedachtwordt aan ‘inburgeringszuilen’. Ook zaken als kinderopvangtijdens lessen en activiteiten worden geregeld.Wijkbewoners worden door een ‘talentscout’ geholpenom ideeën die zij hebben uit te voeren en de weg tevinden naar wijkgenoten en instellingen die bij deuitvoering betrokken kunnen worden. Om jongeren tebereiken worden andere jongeren ingezet, hetzelfdeprincipe geldt voor andere groepen in de wijk.In het kader van de sociale netwerkbenadering wordt eenmethode geïntroduceerd waarbij Nieuwlanders ophuisbezoek gaan bij wijkbewoners in Nieuwland omelkaar te leren kennen, vertrouwen op te bouwen,problemen te signaleren, een eventuele hulpvraag teIn het thema ‘Ontmoeten’ staat de sociale cohesie in debuurt centraal. Belangrijke randvoorwaarde ter bevorderingvan de sociale cohesie is dat mensen elkaar kennenwaardoor ze minder anoniem zijn. Ontmoetingsplekkenzijn daarvoor onontbeerlijk. Met name in het gewenstemultifunctionele ontmoetingscentrum, maar ook in deoverige brede buurtscholen worden ontmoetingsplekkeningericht. Het ontmoetingscentrum biedt tevens ruimteaan (informele) groepen bewoners. Het verbinden vande activiteiten in de wijk met het voortgezet onderwijsbehoort ook tot de mogelijkheden.Voorgenomen maatregelen:1. In het kader van het concept brede school voortgezetonderwijs wordt in overleg met de scholen eenprogramma ‘voortgezet onderwijs en sport’ en eenprogramma ‘voortgezet onderwijs en cultuur’ontwikkeld. Primaire doelgroepen zijn leerlingendie minder in contact komen met sportverenigingenen culturele instellingen. De scholen bieden in deschooljaren 2008-2009 en 2009-2010 deze programma’saan alle leerlingen aan. Randvoorwaarde is weldat er voldoende toezicht is.2. Op goed bereikbare, beschikbare plaatsen (eenruimte in een basisschool, bibliotheek) wordenconversatieplekken ingericht. Autochtone ouderskunnen hierbij allochtone ouders coachen enandersom. In een leegstaand (winkel)pand wordteen laagdrempelig taaltheehuis geopend. Op tweeplaatsen wordt in samenwerking met bewoners eenruimte ingericht waar communicatie en computervaardighedencentraal staan. Hierbij haken we aanbij andere initiatieven.3. Verruiming van de openingstijden van het buurthuiszodat jongeren op meer momenten in de week deelkunnen nemen aan activiteiten.4. Op strategische plaatsen (winkels, scholen, moskeeën)komen tien inburgeringszuilen, met informatiedie voortvloeit uit de Wet inburgering.27

5. De lestijden van ouders (met name moeders) en detijden van de voor- en vroegschoolse educatieworden op elkaar afgestemd. Het budget is nodigvoor kinderopvang gedurende inburgeringstrajecten.Waar mogelijk haken we aan bij andere activiteiten.6. Kinderen in Nieuwland kunnen zich aanmeldenvoor een dagelijks ontbijt. Het ontbijt wordtgeregeld door allochtone en autochtone vrijwilligers.Tijdens het ontbijt wordt voorgelezen entaalspelletjes gedaan.7. Bewoners coachen elkaar op basis van het inburgeringstraject:de inburgeraar wordt wegwijs gemaaktin de samenleving. Uitwisseling van cultureleachtergronden maakt de relatie gelijkwaardig: lerenvan elkaar. Een tweede doelgroep van het coachingsprojectzijn jongeren.8. Een sociaal-cultureel werker en een activiteitenbudgetzorgen voor de uitvoering van ideeën vanwijkbewoners. Uitgangspunt is waardering van deinitiatieven van de wijkbewoners en actieveondersteuning bij de uitvoering van de initiatieven.Een talentinformatiepunt wordt ingericht en bemanddoor vrijwilligers. Tijdens openbare bijeenkomstenworden mensen aangesproken, gevraagd naar huntalenten en gestimuleerd deel te nemen aan ditproject. Per jaar worden twintig nieuwe vrijwilligersgekoppeld aan organisaties of gestimuleerd omeigen projecten te ontwikkelen.9. De brede buurtscholen in Nieuwland worden in staatgesteld activiteiten op te zetten. Om de betrokkenheidvan partners te waarborgen, wordt een brugfunctionarisaangesteld.10. Opzet van een multifunctioneel ontmoetingscentrumwaarin één of meerdere brede buurtscholenzijn gevestigd. Er komt in deze voorziening demogelijkheid voor groepen bewoners en organisatiesom ruimten te huren, met de voorwaarde datdeze groepen gezamenlijk ten minste twee activiteitenper jaar organiseren. In deze voorziening is ookeen dependance van de bibliotheek gevestigd.NB. Zolang het ontmoetingscentrum nog niet isgerealiseerd, streven we naar een tijdelijke voorziening.11. Opzet van een project om de anonimiteit vanwijkbewoners op te heffen door het plaatsen vannaambordjes op deuren en brievenbussen.Kunst, cultuur en sportDe identiteit van de wijk wordt in de eerste plaatsbepaald door de bewoners. Door de buurten in de wijkeen eigen identiteit te geven, wordt de verbondenheidvan bewoners met de omgeving en met elkaar gestimuleerd.Kunst en cultuur zijn voor de identiteit van eenwijk sleutelbegrippen. Door kunstuitingen in de openbareruimte wordt inhoud gegeven aan de identiteit vande buurt. Ouders worden via hun kinderen bij cultureleinstellingen betrokken. Activiteiten die in een bepaaldecultuur belangrijk zijn, zoals het suikerfeest of hetlichtjesfeest, kunnen zodanig worden georganiseerd datandere wijkbewoners hiermee kennismaken. Debuitenruimte moet dan wel voor dergelijke activiteitengeschikt en uitnodigend zijn.Sport is een verbindende factor die zelfvertrouwen engezondheid bevordert en overgewicht bestrijdt. Dehuidige inzet om sportieve activiteiten voor jong en oudin Nieuwland te stimuleren wordt vergroot. Drempelsom te sporten worden zoveel mogelijk weggenomen. Ineen vrouwensportschool kunnen meisjes en vrouwenkennis maken met sport en met de verenigingen die dezeactiviteit aanbieden. Een kleinschalige sportschool voorjongeren biedt mogelijkheden om jongeren in hun eigenbuurt te activeren. Een dergelijke voorziening vult delacune tussen de beoogde uitdagende speelplekken dieer moeten komen en de voorzieningen die voor ouderejongeren en volwassenen worden getroffen.28

Er komen plekken waar voor het hele gezin iets te doenis, zowel georganiseerd als informeel, kleinschalig als instructureel verband. Leegstaande (bedrijfs)ruimten,recreatieruimten in flats of pleinen kunnen hiervoorworden benut. Om de wijk en specifiek het Beatrixparkaantrekkelijker te maken, wordt geïnvesteerd in kunst enin de openbare ruimte. Het gaat hier bijvoorbeeld om deafbakening van de entree van het Beatrixpark, hetaanbrengen van kunstreliëf en het investeren in straatmeubilairen -verlichting. Het Beatrixpark biedt eenprachtig toneel voor evenementen.Voorgenomen maatregelen:1. Over de gehele looptijd worden vier buurt kunst encultuurplannen gemaakt, die samen met de bewonersworden opgesteld (community art: samen metbewoners kunstinhoudelijke projecten uitvoeren).Ideeën zijn een wijktoneelstuk, buurtsoap of eengezamenlijk gemaakt mozaïek, schilderij of beeld.2. De bereikbaarheid van de cultuur wordt verhoogddoor het stimuleren van het gebruik van de Rotterdampasen deze uit te geven in de wijk.3. Voor de uitvoering en begeleiding van de activiteitenin de wijk zijn twee full-time werkplekken voorsamenlevingsopbouw benodigd, gedurende achtjaar. De medewerkers richten zich onder meer op hetvolgende:• activiteiten voor het hele gezin;• activiteiten in samenwerking met de Moskee;• communicatie over activiteiten en organisatiesin de wijk;• activiteiten georganiseerd door jongeren;• kleinschalige kennismakingsactiviteiten voorburen, zoals een buurtfeest, buurtbarbecue enbuurtkoor;• activiteiten gericht op uitwisseling suikerfeesten Koninginnedag (multiculturele inrichtingpleinen);• opzetten van een Hyves pagina voor Nieuwland.4. Sportverenigingen worden gestimuleerd zich actiefop te stellen, bijvoorbeeld door ze een rol te gevenbij de organisatie van sportactiviteiten in de wijk.Hieraan verbonden is een op te richten Vrouwensportschool:een laagdrempelige en betaalbaresportvoorziening die gericht is op met nameallochtone meisjes en vrouwen. Een alternatief isom in bestaande voorzieningen jaarlijks 250arrangementen in te kopen voor deze doelgroep.5. Op alle brede scholen wordt een Cultureel arrangementaangeboden dat erop is gericht ouders testimuleren om met hun kinderen aan ten minstetwee culturele activiteiten per jaar deel te nemen.6. In Nieuwland wordt een cultuurhistorische route(betreft vooral de verhalen uit het verleden) uitgezet,er vindt promotie plaats en er wordt materiaalgemaakt om de route te volgen, zoals bordjes metinscripties en routebeschrijvingen. De route wordt insamenspraak met het gemeentelijk Archief ontwikkeld.7. Voor jongeren wordt een empowerment projectuitgevoerd. Jaarlijks worden 20 jongeren ingezet alstoezichthouder op plekken waar jongeren samenkomen.Zij hebben tevens een functie om jongerennaar activiteiten te verwijzen. Voor de 20 jongerendie deelnemen worden leerwerktrajecten in debeveiliging gezocht.8. Het Ouderenwerk legt huisbezoeken af bij allochtoneouderen, het doel is toeleiding naar ontmoetingsactiviteitenen activering.9. In een door vrijwilligers gerunde ruilwinkel kunnenbewoners kleding en spullen met andere bewonersruilen.10. Er komt een budget beschikbaar voor het inrichtenvan ruimten en plekken die logisch tegemoet komenaan de behoefte aan ontmoeting en sport.11. Minimaal één multicultureel evenement in hetBeatrixpark.Prestatiedoelstellingen 2008-20151. Het aandeel Nieuwlanders dat gehecht is aan deeigen woonomgeving stijgt van 58% (2007) naar67% in 2015 (en is dan gelijk aan het stedelijkgemiddelde).2. Het aandeel Nieuwlanders dat zich medeverantwoordelijkvoelt voor de leefbaarheid in de eigenwoonomgeving stijgt van 76% (2007) naar 86%in 2015 (en is dan gelijk aan het stedelijkgemiddelde).Raming totale kostenDe totale kosten voor de periode voor de periode2008-2015 worden geraamd op € 13.550.000 en zijnals volgt opgebouwd:• projecten Taal en talent € 8.060.000• projecten Kunst, cultuur en sport € 5.490.00029

4. Topprioriteiten WijkactieprogrammaOp basis van de actieprogramma’s worden vijf topprioriteitenvoorgesteld. De urgentie om deze prioriteiten terealiseren kan betiteld worden als ‘de Olympischespelen’ van Nieuwland.1. Uitvoering effectieve ketenaanpak ‘Achter devoordeur’ met gemeente als regisseur. Per 1 januari2008 is er een door gemeente en partners ondertekendconvenant waarmee de start van de aanpakmogelijk wordt.2. Revitalisering Mgr Nolenslaan en Parkweg Zuid en-Midden. Opheffen leegstaande panden winkelgebiedenParkweg Zuid en -Midden. Op de MgrNolenslaan wordt een politiewinkel ingericht.Tevens wordt ingezet op vier extra wijkagenten ende inzet van de lichtblauwe brigade (handhaving entoezicht).3. Uitvoering van een sluitende en levensloopgerichteaanpak voor kinderen/jongeren van 0-23 jaar metleeftijdspecifieke maatregelen gericht op invullingontwikkelingsvoorwaarden gezond en veiligopgroeien, talenten ontwikkelen, goed voorbereidzijn op de toekomst met het verkrijgen van werk alseinddoel.4. a. Uitvoering experiment ‘Schoon en Heel’:Nieuwlanders zelf aan zet. Nieuwlanders hebbenzeggenschap over de inzet van budgetten (o.a.onderhoud/reinigingsbudgetten, te treffenmaatregelen naar aanleiding van buurtschouw enwijkbudget). Bij de uitvoering zal het instrumentvan de gesubsidieerde arbeid worden ingezet;b. Effectieve aanpak overlastsituaties (metrostrations,winkelgebieden).5. Bevorderen van ontmoeten, onder meer dooruitbouw van brede scholen en vestiging van eenmultifunctioneel ontmoetingscentrum, dat tevensals uitvalsbasis dient voor het toepassen van de ‘erop af’ methode.30

5. Benodigde investeringen in de wijk(2008-2015)Totale investeringskosten voor de periode 2008–2015- Actieprogramma ‘Achter de voordeur’ € 12.000.000- Actieprogramma ‘Werken en leren in de wijk’ € 37.600.000- Actieprogramma ‘Wonen en veiligheid in de wijk’ € 22.560.000- Actieprogramma ‘Ontmoeten in de wijk’ € 13.550.000Totale kosten actieprogramma’s € 85.710.000Proceskosten (programmaorganisatie en organisatiekosten)5% van € 86.000.000 € 4.300.000Totaal € 90.010.000Gemeentelijke bijdrage (onder voorbehoud goedkeuring gemeenteraad):- Prioriteiten voorjaarsnota Nieuwland over de periode 2008-2015 € 1.100.000- Bijdrage reïntegratiebudget werkdeel Wwb minimaal € 13.350.000Bijdrage rijk/corporaties ‘40-wijkenaanpak’ € 75.560.000• Extra investeringen gemeente Schiedam over deperiode 2008-2015 (zie laatste blad bijlage 2):€ 6.200.000. (onder voorbehoud goedkeuringgemeenteraad)• Extra investeringen Woonplus in leefbaarheid vanWoonplus in de periode 2007-2012: € 2.100.000.In Deel 2 van deze rapportage is een specificatie van deprojecten per actieprogramma opgenomen.31

6. Breed draagvlak voor uitvoeringDe uitvoering van het wijkactieprogramma Nieuwlandwordt breed ondersteund door bewoners en bewonersverenigingen,ondernemers en winkeliers, partners engemeente. Onderstaande partijen vormen de dragers vanhet programma:• Wijk- en bewonersvereniging Nieuwland;• Stichting Woonplus Schiedam;• Gemeente Schiedam.• Maatschappelijke Dienstverlening NieuweWaterweg;• Stichting Ouderenwerk Nieuwe Waterweg Noord;• GGD Rotterdam Rijnmond;• Thuiszorg Careyn Jeugd en Gezin;• Stichting Jeugdplein;• Bureau Jeugdzorg Stadsregio Rotterdam;• GGZ-Delfland;• UWV• Zadkine Educatie• Albeda College• CWI Nieuwe Waterweg Noord• Muradiye moskee• Riagg Rijnmond;• Politie Rotterdam Rijnmond;• Basisscholen:• De Wieken;• ’t Meesterwerk;• Het Startblok;• De Taaltuin;• Islamitische basisschool Ababil;• Scholen voor voortgezet onderwijs:• Schravenlant;• Scholengemeenschap Spieringshoek;• OSG Schiedam;• De Wegwijzer• Accent College;• Stichting Welzijn Schiedam;• ONS/Irado;• Stichting Bibliotheek Nieuwe Waterweg;• Winkeliersvereniging Nolenslaan;• Sonor;• Kaleos Educatie BV.• Etica Training & Advies32

7. Nieuwland in 2015Nieuwland is een levendige wijk waar het prettig wonenen vertoeven is. De resultaten van de periodiekeleefbaarheidsonderzoeken laten dit zien. De waarderingdoor de bewoners voor de kwaliteit van het wonen,leefbaarheid en veiligheid liggen beduidend hoger;inmiddels op het niveau van het stedelijk gemiddelde.De wijk heeft een goede aansluiting op stedelijke enregionale voorzieningen. Via een goed functionerend enveilig openbaar en vervoerssysteem (metro) kunnenNieuwlanders zich snel en doeltreffend verplaatsen enzijn dan ook binnen korte tijd op de plaats van bestemming.Er is een aantrekkelijke winkelroute, via deParkweg en door de Brandersbuurt, naar de binnenstad.In ontmoetingscentra maar ook via scholen in hetbasisonderwijs en voortgezet onderwijs is er een grootaanbod aan culturele en sportactiviteiten waarvan jongen oud, autochtoon en allochtoon, gebruik maken enelkaar zo ontmoeten. En belangrijker nog: door dezenieuwe vormen van communicatie is er steeds meerbegrip voor elkaars leefwijze en standpunten.Schiedam, 27 september 2007Nieuwland heeft progressie geboekt op sociaal-economischterrein. De werkloosheid beweegt zich op het stedelijkgemiddelde (4%). Het gemiddeld opleidingsniveau en hetbesteedbaar inkomen zijn fors gestegen. Jongeren zijnsteeds beter opgeleid en weten de weg naar de arbeidsmarktte vinden. Nieuwe ondernemers vestigen zich graag in dewijk. De winkelgebieden aan de Mgr Nolenslaan, ParkwegZuid- en Midden zijn opgeknapt en er is een veelzijdigaanbod aan producten en diensten.De wijk kent een veelzijdige samenstelling, zowel naarbuurten, woningen als naar de bewoners.Bewoners zijn tevreden met de kwaliteit van hunwoning en de woonomgeving en zijn actief betrokkenbij hun wijk. Er is een stevig netwerk van samenwerkendeorganisaties en veel Nieuwlanders zetten zichvoor hun wijk in. Ouders zijn actief betrokken in debrede buurtscholen en de brede scholen in het voortgezetonderwijs.In Nieuwland is genoeg te doen. Nieuwlanders makendankbaar gebruik van het toegankelijk en aantrekkelijkingerichte Beatrixpark en de evenementen die hierjaarlijks georganiseerd worden.33